Zasady i formy zrzeszania się ludności, formy pomocy Państwa oraz zasady zbytu nadwyżek materiałów budowlanych produkowanych przez ludność z miejscowych surowców.

PISMO OKÓLNE NR 258
PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 17 września 1956 r.
w sprawie zasad i form zrzeszania się ludności, form pomocy Państwa oraz zasad zbytu nadwyżek materiałów budowlanych produkowanych przez ludność z miejscowych surowców.

W celu szerszego wykorzystania miejscowych surowców i materiałów budowlanych dla rozwoju drobnego budownictwa zarówno uspołecznionego, jak i indywidualnego - Rada Ministrów podjęła w dniu 17 grudnia 1955 r. uchwałę nr 1022 w sprawie wykorzystania miejscowych materiałów i surowców budowlanych (Monitor Polski z 1956 r. Nr 4, poz. 29).
Uchwała zobowiązuje prezydia rad narodowych do rozwinięcia wśród ludności miast i wsi akcji organizowania na zasadzie dobrowolności zespołów i spółdzielni, które będą miały na celu prowadzenie zespołowej produkcji materiałów budowlanych z miejscowych surowców. W związku z tym, w wykonaniu § 10 uchwały nr 1022 Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 1955 r., ustala się, co następuje:

A.

Zasady i formy zrzeszania się ludności. 1

Organizowane w drodze wzajemnego dobrowolnego porozumienia zainteresowanych osób zespoły produkcji materiałów budowlanych powinny być w zasadzie tworzone w obrębie jednej wsi, miasta lub osiedla. Tylko w wyjątkowych przypadkach, jeżeli cel zespołu może być osiągnięty jedynie przy szerszym terytorialnie zasięgu działalności, przewiduje się tworzenie zespołów w obrębie sąsiadujących wsi, miast i osiedli.

Produkcję materiałów budowlanych z surowców miejscowych mogą prowadzić również spółdzielnie mieszkaniowe typu lokatorskiego, budowlano-mieszkaniowe oraz spółdzielcze zrzeszenia budowy domów jednorodzinnych, zwane dalej "spółdzielniami mieszkaniowymi".

Najprostszą formą zrzeszania się ludności w celu podejmowania zespołowego pozyskiwania lub produkcji materiałów budowlanych powinny być zespoły tworzone na podstawie umowy zawartej na piśmie przez zainteresowane osoby.

Umowa powinna określać w szczególności:

1)
członków zespołu,
2)
teren i środki działania zespołu,
3)
rodzaj i wysokość wkładów członków zespołu,
4)
rodzaj, ilość i podział przewidywanej produkcji między członków zespołu,
5)
okres czasu, na jaki umowa została zawarta,
6)
datę zawarcia umowy i podpisy członków zespołu.

Wkłady członków zespołu oprócz robocizny mogą polegać na wkładach pieniężnych lub rzeczowych (surowce, materiały, narzędzia, urządzenia) oraz na udostępnieniu gruntów.

Umowa może stanowić, że zespół zatrudniać będzie fachowych pracowników nie będących członkami zespołu, jeżeli zatrudnienie pracownika jest konieczne ze względu na zakres prac prowadzonych przez zespół.

Przewiduje się, że zespół zamiast organizowania własnego wyrobu i wypału może porozumieć się z istniejącą na jego terenie spółdzielnią pracy, która posiada stały piec polowy z obsadą techniczną - w celu wykonania przez członków zespołu wszystkich prac niefachowych na następujących warunkach:

1)
wartość wniesionej pracy zostanie zapisana na rachunek poszczególnych członków zespołu jako wpłata na poczet zamówionej cegły,
2)
kolejność wydawania cegły poszczególnym członkom zespołu zostanie ustalona przez zarząd spółdzielni w porozumieniu z całym zespołem na wspólnej naradzie,
3)
różnicę należności za otrzymaną cegłę członkowie zespołu wpłacają spółdzielni w gotówce,
4)
cenę cegły ustala wojewódzka komisja cen w przewidzianym trybie,
5)
zespół nie ponosi żadnej odpowiedzialności za ewentualne straty poniesione przez spółdzielnię,
6)
członków zespołu zatrudnionych w spółdzielni pracy przy wyrobie zamówionych cegieł nie wiąże stosunek służbowy,
7)
czas pracy członkowie zespołu ustalają z zarządem spółdzielni,
8)
wysokość wynagrodzenia za wniesioną pracę ustala zarząd spółdzielni w porozumieniu z prezydium terenowo właściwej powiatowej (miejskiej) rady narodowej, na podstawie stawek obowiązujących w przemyśle materiałów budowlanych.

Organizowanie spółdzielni z wyjątkiem spółdzielni mieszkaniowych, budowlano-mieszkaniowych oraz spółdzielczych zrzeszeń budowy domów jednorodzinnych w celu pozyskiwania i produkcji materiałów budowlanych z miejscowych surowców oraz pomoc Państwa dla spółdzielni regulują obowiązujące w tym zakresie przepisy.

B.

Formy pomocy Państwa. 2

Dla pobudzenia inicjatywy ludności i ułatwienia jej organizowania się w zespoły prezydia rad narodowych wszystkich szczebli powinny rozwinąć przy pomocy prasy, radia, broszur, zebrań wiejskich itp. szeroką akcję informacyjną w zakresie wykorzystania miejscowych surowców do produkcji materiałów budowlanych oraz możliwości zastosowania ich w budownictwie miejscowym. W tym celu prezydia wojewódzkich rad narodowych powinny zorganizować w różnych rejonach budowę wzorowych obiektów z miejscowych materiałów i surowców budowlanych w celu zwiększenia zainteresowania miejscowej ludności tego rodzaju budownictwem.

W celu przyjścia z pomocą miejscowej ludności w organizowaniu zespołów prezydia wojewódzkich (m. st. Warszawy i m. Łodzi) rad narodowych powinny opracować przystosowane do miejscowych warunków wzorcowe umowy zespołów oraz udzielać odpowiedniego instruktażu i pomocy prezydiom rad narodowych niższego szczebla w organizowaniu zespołów.

Warunkiem uzyskania pomocy (organizacyjnej, finansowej, materiałowej, technicznej i innej) Państwa przez zespół jest zarejestrowanie zespołu przez prezydium powiatowej rady narodowej. Podania o zarejestrowanie wraz z odpisem umowy powinny zespoły składać do prezydiów gromadzkich (miejskich, osiedli) rad narodowych, które po zaopiniowaniu przesyłają je niezwłocznie do prezydiów powiatowych rad narodowych. Prezydium powiatowej (miejskiej) rady narodowej powinno odmówić zarejestrowania zespołu, jeżeli dojdzie do przekonania, że działalność zespołu służyć będzie celom spekulacyjnym lub byłaby z innych względów niecelowa. Z tych samych względów, po zasięgnięciu opinii prezydium gromadzkiej (miejskiej, osiedla) rady narodowej, prezydium powiatowej rady narodowej może skreślić z rejestru zespół już istniejący.

Warunkiem udzielenia pomocy Państwa spółdzielniom mieszkaniowym jest pozytywna opinia właściwego organu prezydium powiatowej rady narodowej, wydana w porozumieniu z oddziałem Związku Spółdzielni Mieszkaniowych co do celowości zamierzonej przez spółdzielnię mieszkaniową produkcji materiałów budowlanych z miejscowych surowców. W razie stwierdzenia przez właściwy organ prezydium powiatowej rady narodowej, że działalność produkcyjna spółdzielni mieszkaniowej jest niecelowa, udzielona pomoc Państwa na wniosek prezydium może być wstrzymana.

Dla uzyskiwania materiałów budowlanych mogą być oprócz nieruchomości, stanowiących własność członków zespołu, wykorzystywane nieruchomości stanowiące majątek lub dobro b. gromad, jak również - za każdorazowym zezwoleniem prezydium powiatowej rady narodowej (powiatowy zarząd rolnictwa) - nieruchomości Państwowego Funduszu Ziemi. Za zgodą dyrektora zespołu państwowych gospodarstw rolnych mogą być wykorzystywane grunty wchodzące w skład państwowych gospodarstw rolnych.

Zezwoleń na uzyskiwanie materiałów budowlanych i gruntów stanowiących majątek lub dobro b. gromad udziela gromadzka rada narodowa po wysłuchaniu opinii zebrania wiejskiego. Zezwolenia te wydawane będą z zastrzeżeniem przepisu art. 38 ustawy z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz. U. Nr 43, poz. 191). Gromadzka rada narodowa może postanowić, że za wydobyte przez zespół materiały należą się opłaty w określonej przez nią wysokości. Opłaty te wpływają do budżetu gromady.

Na terenie miast i osiedli mogą być wykorzystywane także nieruchomości stanowiące własność Państwa, a pozostające w administracji prezydiów miejskich (osiedli) rad narodowych. Mogą być również - za każdorazowym zezwoleniem dyrektora okręgu lasów państwowych - wykorzystywane grunty nieleśne wchodzące w skład państwowego gospodarstwa leśnego. Zespoły mogą również - w porozumieniu z właściwymi przedsiębiorstwami i instytucjami - nabywać zgodnie z obowiązującymi przepisami produkty uboczne i odpady, które nadają się do produkcji materiałów budowlanych, a uzyskiwane są przez te przedsiębiorstwa i instytucje w związku z ich produkcją podstawową bądź stanowią materiał pochodzący z rozbiórki.

Prezydia rad narodowych w porozumieniu z terenowymi ogniwami Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska", a jeżeli idzie o spółdzielnie pracy - z wojewódzkimi związkami spółdzielni pracy, albo też jeśli chodzi o spółdzielnie mieszkaniowe - z oddziałami Związku Spółdzielni Mieszkaniowych powinny ustalić formy pomocy dla organizujących się i nowo zorganizowanych zespołów i spółdzielni w celu wydobycia i produkcji materiałów budowlanych z miejscowych surowców.

Pomoc ta powinna polegać w szczególności na:

a)
instruktażu organizacyjnym i technicznym,
b)
odpłatnym przydzielaniu niezbędnych materiałów zaopatrzeniowych i opału,
c)
odpłatnym wypożyczaniu niezbędnego sprzętu technicznego i środków transportu,
d)
umożliwieniu odpłatnego korzystania z urządzeń produkcyjnych i usług zakładów terenowego przemysłu materiałów budowlanych oraz zakładów produkcji pomocniczej przedsiębiorstw budowlano-montażowych,
e)
pomocy finansowej - w granicach ustalonych przez Ministra Finansów.

Prezydia rad narodowych zobowiążą podległe im zarządy, wydziały i przedsiębiorstwa do udzielania w powyższym zakresie niezbędnej pomocy zespołom i spółdzielniom.

Opiekę i nadzór organizacyjny nad działalnością zespołów sprawują właściwe prezydia powiatowych (miejskich) rad narodowych.

C.

Zasady zbytu nadwyżek materiałów budowlanych. 3

Nadwyżki materiałów budowlanych pozostałe po zaspokojeniu potrzeb członków zespołu powinny być zbywane mieszkańcom wsi (miast i osiedli) na cele indywidualnego budownictwa. Nadwyżki materiałów budowlanych po zaspokojeniu potrzeb spółdzielni mieszkaniowej powinny być zbywane po cenie kosztów własnych w pierwszej kolejności na potrzeby innych spółdzielni mieszkaniowych. Jeżeli zbycie materiałów budowlanych w powyższym trybie nie byłoby możliwe, prezydium gromadzkiej (miejskiej, osiedla) rady narodowej właściwej ze względu na siedzibę zespołu powinno wskazać nabywcę lub zezwolić na sprzedaż tych materiałów innym osobom.

Po zaspokojeniu własnego zapotrzebowania na materiały budowlane, wynikającego z programu inwestycyjnego, spółdzielnia mieszkaniowa obowiązana jest przekazać odpłatnie całość urządzeń służących do produkcji materiałów budowlanych innej spółdzielni mieszkaniowej, wskazanej przez oddział Związku Spółdzielni Mieszkaniowych.

Zbycie nadwyżek materiałów budowlanych następuje po cenach według kosztów własnych z doliczeniem zysku w wysokości ustalonej przez prezydium wojewódzkiej rady narodowej (wojewódzką komisję cen).

1 Część A zmieniona przez pismo okólne nr 66 z dnia 5 maja 1959 r. (M.P.59.43.203) zmieniającej nin. pismo okólne z dniem 20 maja 1959 r.
2 Część B zmieniona przez pismo okólne nr 66 z dnia 5 maja 1959 r. (M.P.59.43.203) zmieniającej nin. pismo okólne z dniem 20 maja 1959 r.
3 Część C zmieniona przez pismo okólne nr 66 z dnia 5 maja 1959 r. (M.P.59.43.203) zmieniającej nin. pismo okólne z dniem 20 maja 1959 r.

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1956.80.964

Rodzaj: Pismo okólne
Tytuł: Zasady i formy zrzeszania się ludności, formy pomocy Państwa oraz zasady zbytu nadwyżek materiałów budowlanych produkowanych przez ludność z miejscowych surowców.
Data aktu: 17/09/1956
Data ogłoszenia: 24/09/1956
Data wejścia w życie: 09/10/1956