Zasady przeprowadzania inwentaryzacji w jednostkach budżetowych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 31 grudnia 1951 r.
w sprawie zasad przeprowadzania inwentaryzacji w jednostkach budżetowych.

Na podstawie § 1 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów i zmiany zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. R. P. Nr 22, poz. 188) oraz w związku z postanowieniami § 88 przepisów o rachunkowości budżetowej, stanowiących załącznik do zarządzenia Ministra Finansów z dnia 4 grudnia 1951 r. (Monitor Polski Nr A-101, poz. 1477) zarządza się, co następuje:

I.

Przepisy ogólne.

§  1.
1.
Jednostki budżetowe i gospodarstwa pomocnicze, finansowane ze środków specjalnych, przeprowadzają inwentaryzację środków podstawowych i pieniężnych, materiałów, wyrobów, nie ukończonych inwestycji, kapitalnych remontów i produkcji oraz należności i zobowiązań na dzień 31 grudnia każdego roku.
2.
Postanowienia ust. 1 mają zastosowanie do wszystkich jednostek budżetowych, bez względu na to czy posiadają one uprawnienia dysponentów kredytów.
§  2.
1.
Inwentaryzacji środków podstawowych i pieniężnych oraz materiałów i wyrobów dokonuje komisja inwentaryzacyjna, której przewodniczącego i członków powołuje kierownik jednostki budżetowej w porozumieniu z głównym (starszym) księgowym.
2.
Kierownik jednostki budżetowej ustala ilość członków komisji w zależności od wielkości terenu oraz ilości obiektów podlegających spisowi. Skład komisji nie może być mniejszy od trzech osób łącznie z przewodniczącym komisji.
3.
Prace komisji powinny być tak zorganizowane, żeby nie powodowały przeszkód w normalnych pracach jednostki.
§  3.
Do obowiązków komisji inwentaryzacyjnej należy:
1)
dokonanie z natury spisu środków podstawowych i pieniężnych oraz materiałów i wyrobów,
2)
ustalenie ilościowo-wartościowych nadwyżek i niedoborów,
3)
wycena środków podstawowych, materiałów i wyrobów,
4)
sporządzenie protokołu w sprawie niezdatnych do użytku przedmiotów i materiałów oraz protokołu z przeprowadzonej inwentaryzacji.
§  4.
Prace spisowe z natury polegają na obliczeniu:
1)
rzeczywistych ilości posiadanych przez jednostkę środków podstawowych, materiałów i wyrobów w drodze dokładnego przeliczenia, zważenia lub zmierzenia,
2)
gotówki w kasie i sprawdzeniu jej z saldem księgi kasowej.
§  5.
Spisem należy objąć wszystkie środki podstawowe, materiały i wyroby, w tym również nie objęte ewidencją książkową, będące w posiadaniu jednostki budżetowej, bez względu na to, czyją stanowią własność, nie wyłączając znajdujących się w przerobie lub naprawie u innych osób lub instytucji.
§  6.
1.
Komisja inwentaryzacyjna spełnia swoje czynności w obecności pracownika odpowiedzialnego za przechowywanie i opiekę nad przedmiotami podlegającymi spisowi z natury.
2.
Obliczone ilości środków podstawowych, materiałów i wyrobów powinny być wpisane do arkusza spisowego (wzór Nr 1) według nazw i jednostek miar stosowanych w księgowości.
3.
Obce środki podstawowe i materiały, będące w posiadaniu jednostki, należy objąć odrębnym arkuszem spisowym w dwóch egzemplarzach i przesłać jeden egzemplarz tego arkusza właściwej jednostce, jako właścicielowi, w celu porównania go ze stanem księgi inwentarza i kart (ksiąg) materiałowych oraz ewentualnej reklamacji.
§  7.
1.
Spisane z natury ilości środków podstawowych, materiałów i wyrobów komisja inwentaryzacyjna sprawdza z ilościami zapisanymi w księgach inwentarza i w kartach (księgach) materiałowych oraz ustala różnice, wynikające między stanem w naturze, a stanem książkowym. Różnice te komisja inwentaryzacyjna wpisuje do zestawienia porównawczego (wzór Nr 2), oddzielnego dla środków podstawowych i oddzielnego dla materiałów i wyrobów.
2.
Wartość różnic komisja inwentaryzacyjna oblicza według zasad podanych w ust. 3, 5 i 6.
3.
Komisja inwentaryzacyjna wycenia zapisany w arkuszu spisowym (wzór Nr 1) każdy przedmiot i materiał nabyty (wyrobiony):
1)
poczynając od dnia 1 stycznia 1951 r. - według cen książkowych,
2)
przed dniem 1 stycznia 1951 r. - według cen bieżących bez uwzględnienia stopnia zużycia; przy wycenie przedmiotów nabytych w roku 1950 należy za podstawę przyjąć ceny według dokumentu nabycia z uwzględnieniem przerachowań kwot z miesięcy styczeń-październik 1950 r. w stosunku 3/100. Przy zapisach dotyczących 1950 roku w arkuszu spisowym (wzór Nr 1) należy w kolumnie "uwagi" zaznaczyć, że wycena dotyczy 1950 r. Obcych przedmiotów nie wycenia się.
4.
W przypadku nieposiadania danych o wartości budynków, budowli, zabudowań, urządzeń plantacyjnych i melioracyjnych wartość wymienionych obiektów należy podać na arkuszu spisowym według szacunku przybliżonego, dokonanego przez komisję inwentaryzacyjną z udziałem rzeczoznawcy.
5.
Otrzymane nieodpłatnie środki podstawowe, na które nie ma cen, wycenia się według zasad podanych w ust. 3.
6.
Wartość materiałów jednego rodzaju nabytych według różnych cen oblicza się według ceny średniej.
7.
Zestawienia porównawcze, o których mowa w ust. 1, służą jako dowody do zaksięgowania różnic, arkusze zaś spisowe są dowodami, stwierdzającymi faktyczny stan posiadania środków podstawowych, materiałów i wyrobów na dzień zakończenia i rozpoczęcia okresu budżetowego.
§  8.
W przypadku napotkania trudności przy ustaleniu ceny bieżącej komisja inwentaryzacyjna może zwrócić się do kierownika jednostki o wyznaczenie spośród zatrudnionego personelu fachowca do określenia ceny.
§  9.
1.
W protokole z przeprowadzonej inwentaryzacji (§ 3 pkt 4) komisja inwentaryzacyjna sporządza ogólne uwagi co do przechowywania i zabezpieczenia materiałów, porządku i aktualności zapisu w księgach oraz wykazuje ilości dołączonych arkuszy spisowych i zestawień porównawczych.
2.
Każdy arkusz spisowy i każde zestawienie porównawcze powinny być podpisane przez przewodniczącego komisji i przez tych członków komisji, którzy dokonali spisu z natury i obliczyli różnice pomiędzy stanem w naturze a stanem książkowym, oraz przez pracownika wymienionego w § 6 ust. 1.
3.
Protokoły wraz z załącznikami (§ 3 pkt 4 i § 9 ust. 1) komisja wręcza kierownikowi jednostki, który zatwierdza arkusze spisowe (wzór Nr 1) i zestawienia porównawcze (wzór Nr 2).
4.
Kierownik jednostki na podstawie protokołów wydaje dalsze zarządzenia, natomiast arkusze spisowe i zestawienia porównawcze przekazuje głównemu (starszemu) księgowemu do zaksięgowania.
§  10.
1.
Dane dotyczące spisu należy pisać atramentem bezpośrednio w czasie dokonywania inwentaryzacji.
2.
Omyłkowe zapisy powinny być tak przekreślone, aby tekst pierwotny można było odczytać. Poprawki muszą być omówione w rubryce "uwagi" i podpisane przez przewodniczącego i członków komisji.
§  11.
Za prawidłowe i dokładne sporządzenie inwentaryzacji odpowiedzialni są: kierownik jednostki budżetowej, główny (starszy) księgowy i komisja inwentaryzacyjna.

II.

Księgowanie nadwyżek i niedoborów.

§  12.
1.
Ujawnione w toku inwentaryzacji:
1)
bezsporne nadwyżki środków podstawowych, materiałów i wyrobów powinny być zaksięgowane w księgach inwentarza i w kartach (księgach) materiałowych oraz na odpowiednich kontach bilansowych,
2)
niedobory materiałowe, wynikające z naturalnej właściwości materiałów, powinny być zaksięgowane w kartach (księgach) materiałowych i na kontach bilansowych,
3)
niedobory zawinione obciążają konto osobowe pracownika, z winy którego powstał brak.
2.
Powstałe różnice wartościowe, spowodowane wyceną według zasad podanych w § 7 ust. 3, 5 i 6, należy zaksięgować na właściwe konta bilansowe. Różnice te nie podlegają wpisaniu do zestawienia porównawczego.

III.

Prace inwentaryzacyjne księgowości.

§  13.
Wartość nie ukończonych inwestycji i remontów kapitalnych oraz nie ukończonej produkcji należy wykazać w księgach według poniesionych kosztów na podstawie rachunków sprawdzonych.
§  14.
Inwentaryzacja rozliczeniowych rachunków bilansowych obejmuje sprawdzenie i uzgodnienie kont należności i zobowiązań na podstawie dowodów z uwzględnieniem daty powstania zadłużenia lub zobowiązania.

IV.

Przepisy końcowe.

§  15.
1.
Postanowienia § 7 ust. 3 nie mają zastosowania do rzeczy będących w użytkowaniu innych instytucji lub osób w przypadku, gdy użytkownik rzecz tę z własnej winy utracił lub uszkodził.
2.
Za rzeczy utracone przez użytkownika należy pobrać od niego równowartość w gotówce, obliczoną według bieżących cen, a nie według ceny nabycia (książkowej), przy uszkodzeniu zaś rzeczy - pobrać odszkodowanie równe kosztom wymaganej naprawy.
§  16.
O brakach względnie uszkodzeniach, powstałych wskutek nienależytego wykonywania obowiązków przez pracownika odpowiedzialnego za przechowanie środków podstawowych, materiałów i wyrobów, kierownik jednostki budżetowej winien bezzwłocznie zawiadomić władzę nadrzędną, która po przeprowadzeniu dochodzeń i w zależności od stopnia winy skierowuje sprawę bądź do komisji dyscyplinarnej, bądź do władz, powołanych do ścigania przestępstw.
§  17.
Władze naczelne i urzędy centralne w zakresie objętym niniejszym zarządzeniem wydadzą instrukcje szczegółowe jednostkom podległym.
§  18.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
ZAŁĄCZNIKI

Wzór Nr 1

ARKUSZ SPISOWY

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

Wzór Nr 2

ZESTAWIENIE PORÓWNAWCZE

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1952.A-7.67

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Zasady przeprowadzania inwentaryzacji w jednostkach budżetowych.
Data aktu: 31/12/1951
Data ogłoszenia: 24/01/1952
Data wejścia w życie: 24/01/1952