W dniach 4 i 22 kwietnia 2025 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wnioski, odpowiednio, Rady Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego, o wydanie opinii w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wymogów dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto 1 (zwanego dalej "projektem rozporządzenia").
Właściwość EBC do wydania opinii wynika z art. 127 ust. 4 i art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z uwagi na fakt, że projekt rozporządzenia dotyczy 1) zadań Europejskiego Systemu Banków Centralnych w zakresie definiowania i realizacji polityki pieniężnej zgodnie z art. 127 ust. 2 tiret pierwsze Traktatu, oraz przyczyniania się do sprawnego prowadzenia polityki prowadzonej przez właściwe organy w odniesieniu do stabilności systemu finansowego zgodnie z art. 127 ust. 5 Traktatu oraz 2) zadań powierzonych EBC w zakresie nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi zgodnie z art. 127 ust. 6 Traktatu.
Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.
1. Uwagi
1.1. EBC z zadowoleniem przyjmuje zamiar zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 2 (zwanego dalej "rozporządzeniem w sprawie wymogów kapitałowych" (CRR)) w odniesieniu do ostrożnościowego traktowania transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych (transakcji SFT) o rezydualnym terminie zapadalności krótszym niż sześć miesięcy, realizowanych z klientami finansowymi w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto (NSFR) w ukierunkowany sposób.
1.2. Standard wskaźnika stabilnego finansowania netto uzgodniony przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego (zwany dalej "bazylejskim standardem wskaźnika stabilnego finansowania netto") nakłada na banki obowiązek utrzymywania stabilnego profilu finansowania w stosunku do struktury ich aktywów i działalności pozabilansowej 3 . Wskaźnik stabilnego finansowania netto definiuje się jako kwotę dostępnego stabilnego finansowania (ASF) w stosunku do kwoty wymaganego stabilnego finansowania (RSF). W celu obliczenia kwoty ASF do źródeł finansowania banku przypisuje się współczynniki ASF według ich względnej stabilności, np. w zależności od rezydualnego terminu zapadalności i skłonności do wycofania finansowania przez różne rodzaje podmiotów. Podobnie, aby obliczyć kwotę RSF, do aktywów i pozycji pozabilansowych przypisuje się współczynniki RSF w oparciu o ich rezydualny termin zapadalności i charakterystykę płynności. W kontekście zabezpieczonych transakcji kredytowych współczynniki RSF różnią się również w zależności od charakterystyki płynności zabezpieczenia stanowiącego podstawę tych transakcji.
1.3. EBC rozumie, że celem projektu rozporządzenia jest wprowadzenie na stałe obecnego tymczasowego podejścia ostrożnościowego do krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i transakcji niezabezpieczonych zawieranych z klientami finansowymi, które - w przypadku braku jakichkolwiek zmian legislacyjnych - zostałyby po zakończeniu okresu przejściowego dostosowane do sposobu traktowania określonego w bazylejskim standardzie wskaźnika stabilnego finansowania netto.
1.4. W odniesieniu do krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami poziomu 1, w tym unijnymi obligacjami skarbowymi, EBC wziął pod uwagę wpływ proponowanej zmiany rozporządzenia na funkcjonowanie rynku transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i stabilność finansową 4 .
1.5. Z jednej strony wygaśnięcie zasad przejściowych z niższymi współczynnikami RSF w odniesieniu do krótkoterminowych transakcji zawieranych z klientami finansowymi mogłoby mieć negatywny wpływ na dystrybucję płynności i absorpcję obligacji skarbowych za pośrednictwem rynków transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych. W szczególności wzrost kosztów regulacyjnych może doprowadzić do przeszacowania i zmniejszenia głębokości tego segmentu rynku transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych. Takie tarcia mogą się zmaterializować w czasie, gdy zapowiedziane zmiany ram operacyjnych Eurosystemu w zakresie realizacji polityki pieniężnej będą przewidywać większą zależność od rynku transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych przy redystrybucji płynności 5 . Ponadto ewentualny spadek aktywności na rynku transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych może ostatecznie rozprzestrzenić się na rynki obligacji skarbowych, ponieważ oba rynki są ściśle ze sobą powiązane. W tym kontekście kilka jurysdykcji, takich jak Stany Zjednoczone i Zjednoczone Królestwo, nie wymaga stabilnego finansowania tych transakcji zabezpieczonych zabezpieczeniem w postaci aktywów poziomu 1 przy wdrażaniu wskaźnika stabilnego finansowania netto (zob. tabela na końcu pkt 1.8).
1.6. Z drugiej strony aktualne pozostają względy ostrożności i stabilności finansowej leżące u podstaw kalibracji bazylejskiego standardu wskaźnika stabilnego finansowania netto 6 . Przejściowe współczynniki RSF mogą bowiem nie uwzględniać w odpowiedni sposób ryzyka finansowania związanego z transakcjami krótkoterminowymi z klientami finansowymi. W szczególności wymaganie stabilnego finansowania transakcji krótkoterminowych, w tym transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych zabezpieczeniem w formie aktywów poziomu 1, realizowanych z klientami finansowymi, może w większym stopniu uwzględniać związane z tym ryzyko franczyzy (franchise risk), co może zachęcić banki do dalszego przenoszenia części ich krótkoterminowych pożyczek. Ponadto dodatni współczynnik RSF mógłby zmniejszyć ryzyko niedopasowania terminów zapadalności między udzielaniem pożyczek a finansowaniem w ramach kategorii krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, a także ryzyko wystąpienia efektu zarażenia między instytucjami podczas wstrząsów związanych z płynnością.
1.7. Podsumowując, w świetle obaw dotyczących funkcjonowania rynku i związanych z tym konsekwencji dla realizacji polityki pieniężnej, EBC popiera przedłużenie obecnego sposobu traktowania krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych zabezpieczeniem w formie aktywów poziomu 1, na przykład o pięć lat, jako środek tymczasowy, który powinien podlegać klauzuli przeglądu. Obecnie jest jeszcze za wcześnie na stwierdzenie, że obawy dotyczące funkcjonowania rynku ostatecznie przeważają nad stabilnością finansową i korzyściami nadzorczymi. EBC sugeruje zatem ograniczenie tego przedłużenia w czasie, podkreślając również zaangażowanie Unii w przestrzeganie standardów międzynarodowych. Kwestia ta mogłaby zostać następnie ponownie poddana przeglądowi, biorąc pod uwagę funkcjonowanie rynków transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych po sfinalizowaniu ram operacyjnych Eurosystemu, a także względy ostrożnościowe i związane ze stabilnością finansową.
1.8. W odniesieniu do krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych innymi aktywami, jak również transakcji niezabezpieczonych, takie transakcje wiążą się z wyższym ryzykiem finansowania w porównaniu z transakcjami, o których mowa powyżej, co powinno zostać odpowiednio uwzględnione w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto. W odniesieniu do transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, cechy aktywów innych niż aktywa poziomu 1 są zróżnicowane, a choć niektóre z nich są wysoce płynne, to inne niekoniecznie są wystarczająco płynne, aby uzasadnić obecny współczynnik RSF wynoszący 5 %. Współczynnik RSF w wysokości 5 % dla transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych innymi aktywami jest niski w porównaniu z innymi jurysdykcjami (zob. poniższą tabelę, przy czym należy zauważyć, że większość jurysdykcji stosujących bazylejski standard stabilnego finansowania netto, które nie są uwzględnione w tabeli, stosuje odpowiednią kalibrację tego standardu 7 ). Podobnie w przypadku transakcji niezabezpieczonych obecny współczynnik RSF wynoszący 10 % jest niższy od współczynnika 15 % stosowanego przez większość kluczowych jurysdykcji. Potencjalne ryzyko finansowania i podejście w innych jurysdykcjach sprawiają, że przewidywane stałe odstępstwa od bazylejskiego standardu wskaźnika stabilnego finansowania netto są nieuzasadnione. W tym kontekście, jeżeli obecne traktowanie tych transakcji ma zostać przedłużone, powinno ono mieć również charakter tymczasowy.
Współczynniki RSF w kluczowych jurysdykcjach dla transakcji krótkoterminowych z kontrahentami finansowymi
| Rodzaj transakcji | UE | CA (1) | CH (2) | JP (3) | UK (4) | US (5) | Bazylea |
| Transakcje STF zabezpieczone aktywami poziomu 1 | 0 % | 5 % | 10 % | 0 % | 0 % | 0 % | 10 % |
| Transakcje STF zabezpieczone aktywami nienależącymi do poziomu 1 | 5 % | 10 % | 10 % (6) | 15 % | 5 % | 15 % | 15 % |
| Kredyty niezabezpieczone | 10 % | 15 % | 15 % (7) | 15 % | 10 % | 15 % | 15 % |
(1)Kanada: zob. Office of the Superintendent of Financial Institutions, "Liquidity Adequacy Requirements (LAR) (2025)", rozdział 3 - "Net Stable Funding Ratio", dostępny na stronie internetowej Office of the Superintendent of Financial Institutions pod adresem www.osfi-bsif.gc.ca.
(2)Szwajcaria: zob. Szwajcarska Rada Federalna, rozporządzenie w sprawie płynności banków i przedsiębiorstw w zakresie papierów wartościowych z dnia 30 listopada 2012 r. (Liquidity Ordinance, LiqO; RS 952.06), dostępne na stronie internetowej Szwajcarskiej Rady Federalnej pod adresem www.fedlex.admin.ch.
(3)Japonia: zob. Bank Rozrachunków Międzynarodowych, Program oceny spójności regulacyjnej (RCAP) - "Assessment of Basel Committee's Net Stable Funding Ratio standard - Japan", dostępne na stronie internetowej BIS pod adresem www.bis.org.
(4)Wielka Brytania: zob. "Bank of England Prudential Regulation Authority Rulebook - Liquidity (CRR)", dostępne pod adresem www.prarulebook.co.uk.
(5)Stany Zjednoczone: zob. "Comptroller of the Currency, Federal Reserve System and Federal Deposit Insurance Corporation, Net Stable Funding Ratio: Liquidity Risk Measurement Standards and Disclosure Requirements", 86 Fed. Reg. 9120, 11 lutego 2021 r., dostępne na stronie internetowej Federal Register pod adresem www.federalregister.gov.
(6) Współczynnik RSF wynoszący 10 % ma zastosowanie do transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami poziomu 2a.
(7) Współczynnik RSF wynoszący 15 % ma zastosowanie do transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych zabezpieczeniem innym niż aktywa poziomu 1 i 2a, a także transakcji niezabezpieczonych.
W przypadku gdy EBC zaleca zmianę projektu rozporządzenia, szczegółowe propozycje zmian wraz z ich uzasadnieniem zostały zawarte w odrębnym roboczym dokumencie o charakterze technicznym. Dokument roboczy o charakterze technicznym jest dostępny w języku angielskim na stronie EUR-Lex.
Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 2 maja 2025 r.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3176 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 2 maja 2025 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych w odniesieniu do wymogów dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto (CON/2025/9) |
| Data aktu: | 02/05/2025 |
| Data ogłoszenia: | 03/06/2025 |