Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 2 maja 2025 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych w odniesieniu do wymogów dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto (CON/2025/9)

OPINIA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO
z dnia 2 maja 2025 r.
w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych w odniesieniu do wymogów dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto (CON/2025/9)
(C/2025/3176)

Wprowadzenie i podstawa prawna

W dniach 4 i 22 kwietnia 2025 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wnioski, odpowiednio, Rady Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego, o wydanie opinii w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wymogów dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto 1  (zwanego dalej "projektem rozporządzenia").

Właściwość EBC do wydania opinii wynika z art. 127 ust. 4 i art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z uwagi na fakt, że projekt rozporządzenia dotyczy 1) zadań Europejskiego Systemu Banków Centralnych w zakresie definiowania i realizacji polityki pieniężnej zgodnie z art. 127 ust. 2 tiret pierwsze Traktatu, oraz przyczyniania się do sprawnego prowadzenia polityki prowadzonej przez właściwe organy w odniesieniu do stabilności systemu finansowego zgodnie z art. 127 ust. 5 Traktatu oraz 2) zadań powierzonych EBC w zakresie nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi zgodnie z art. 127 ust. 6 Traktatu.

Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.

1. Uwagi

1.1. EBC z zadowoleniem przyjmuje zamiar zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 2  (zwanego dalej "rozporządzeniem w sprawie wymogów kapitałowych" (CRR)) w odniesieniu do ostrożnościowego traktowania transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych (transakcji SFT) o rezydualnym terminie zapadalności krótszym niż sześć miesięcy, realizowanych z klientami finansowymi w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto (NSFR) w ukierunkowany sposób.

1.2. Standard wskaźnika stabilnego finansowania netto uzgodniony przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego (zwany dalej "bazylejskim standardem wskaźnika stabilnego finansowania netto") nakłada na banki obowiązek utrzymywania stabilnego profilu finansowania w stosunku do struktury ich aktywów i działalności pozabilansowej 3 . Wskaźnik stabilnego finansowania netto definiuje się jako kwotę dostępnego stabilnego finansowania (ASF) w stosunku do kwoty wymaganego stabilnego finansowania (RSF). W celu obliczenia kwoty ASF do źródeł finansowania banku przypisuje się współczynniki ASF według ich względnej stabilności, np. w zależności od rezydualnego terminu zapadalności i skłonności do wycofania finansowania przez różne rodzaje podmiotów. Podobnie, aby obliczyć kwotę RSF, do aktywów i pozycji pozabilansowych przypisuje się współczynniki RSF w oparciu o ich rezydualny termin zapadalności i charakterystykę płynności. W kontekście zabezpieczonych transakcji kredytowych współczynniki RSF różnią się również w zależności od charakterystyki płynności zabezpieczenia stanowiącego podstawę tych transakcji.

1.3. EBC rozumie, że celem projektu rozporządzenia jest wprowadzenie na stałe obecnego tymczasowego podejścia ostrożnościowego do krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i transakcji niezabezpieczonych zawieranych z klientami finansowymi, które - w przypadku braku jakichkolwiek zmian legislacyjnych - zostałyby po zakończeniu okresu przejściowego dostosowane do sposobu traktowania określonego w bazylejskim standardzie wskaźnika stabilnego finansowania netto.

1.4. W odniesieniu do krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami poziomu 1, w tym unijnymi obligacjami skarbowymi, EBC wziął pod uwagę wpływ proponowanej zmiany rozporządzenia na funkcjonowanie rynku transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i stabilność finansową 4 .

1.5. Z jednej strony wygaśnięcie zasad przejściowych z niższymi współczynnikami RSF w odniesieniu do krótkoterminowych transakcji zawieranych z klientami finansowymi mogłoby mieć negatywny wpływ na dystrybucję płynności i absorpcję obligacji skarbowych za pośrednictwem rynków transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych. W szczególności wzrost kosztów regulacyjnych może doprowadzić do przeszacowania i zmniejszenia głębokości tego segmentu rynku transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych. Takie tarcia mogą się zmaterializować w czasie, gdy zapowiedziane zmiany ram operacyjnych Eurosystemu w zakresie realizacji polityki pieniężnej będą przewidywać większą zależność od rynku transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych przy redystrybucji płynności 5 . Ponadto ewentualny spadek aktywności na rynku transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych może ostatecznie rozprzestrzenić się na rynki obligacji skarbowych, ponieważ oba rynki są ściśle ze sobą powiązane. W tym kontekście kilka jurysdykcji, takich jak Stany Zjednoczone i Zjednoczone Królestwo, nie wymaga stabilnego finansowania tych transakcji zabezpieczonych zabezpieczeniem w postaci aktywów poziomu 1 przy wdrażaniu wskaźnika stabilnego finansowania netto (zob. tabela na końcu pkt 1.8).

1.6. Z drugiej strony aktualne pozostają względy ostrożności i stabilności finansowej leżące u podstaw kalibracji bazylejskiego standardu wskaźnika stabilnego finansowania netto 6 . Przejściowe współczynniki RSF mogą bowiem nie uwzględniać w odpowiedni sposób ryzyka finansowania związanego z transakcjami krótkoterminowymi z klientami finansowymi. W szczególności wymaganie stabilnego finansowania transakcji krótkoterminowych, w tym transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych zabezpieczeniem w formie aktywów poziomu 1, realizowanych z klientami finansowymi, może w większym stopniu uwzględniać związane z tym ryzyko franczyzy (franchise risk), co może zachęcić banki do dalszego przenoszenia części ich krótkoterminowych pożyczek. Ponadto dodatni współczynnik RSF mógłby zmniejszyć ryzyko niedopasowania terminów zapadalności między udzielaniem pożyczek a finansowaniem w ramach kategorii krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, a także ryzyko wystąpienia efektu zarażenia między instytucjami podczas wstrząsów związanych z płynnością.

1.7. Podsumowując, w świetle obaw dotyczących funkcjonowania rynku i związanych z tym konsekwencji dla realizacji polityki pieniężnej, EBC popiera przedłużenie obecnego sposobu traktowania krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych zabezpieczeniem w formie aktywów poziomu 1, na przykład o pięć lat, jako środek tymczasowy, który powinien podlegać klauzuli przeglądu. Obecnie jest jeszcze za wcześnie na stwierdzenie, że obawy dotyczące funkcjonowania rynku ostatecznie przeważają nad stabilnością finansową i korzyściami nadzorczymi. EBC sugeruje zatem ograniczenie tego przedłużenia w czasie, podkreślając również zaangażowanie Unii w przestrzeganie standardów międzynarodowych. Kwestia ta mogłaby zostać następnie ponownie poddana przeglądowi, biorąc pod uwagę funkcjonowanie rynków transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych po sfinalizowaniu ram operacyjnych Eurosystemu, a także względy ostrożnościowe i związane ze stabilnością finansową.

1.8. W odniesieniu do krótkoterminowych transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych innymi aktywami, jak również transakcji niezabezpieczonych, takie transakcje wiążą się z wyższym ryzykiem finansowania w porównaniu z transakcjami, o których mowa powyżej, co powinno zostać odpowiednio uwzględnione w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto. W odniesieniu do transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, cechy aktywów innych niż aktywa poziomu 1 są zróżnicowane, a choć niektóre z nich są wysoce płynne, to inne niekoniecznie są wystarczająco płynne, aby uzasadnić obecny współczynnik RSF wynoszący 5 %. Współczynnik RSF w wysokości 5 % dla transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych innymi aktywami jest niski w porównaniu z innymi jurysdykcjami (zob. poniższą tabelę, przy czym należy zauważyć, że większość jurysdykcji stosujących bazylejski standard stabilnego finansowania netto, które nie są uwzględnione w tabeli, stosuje odpowiednią kalibrację tego standardu 7 ). Podobnie w przypadku transakcji niezabezpieczonych obecny współczynnik RSF wynoszący 10 % jest niższy od współczynnika 15 % stosowanego przez większość kluczowych jurysdykcji. Potencjalne ryzyko finansowania i podejście w innych jurysdykcjach sprawiają, że przewidywane stałe odstępstwa od bazylejskiego standardu wskaźnika stabilnego finansowania netto są nieuzasadnione. W tym kontekście, jeżeli obecne traktowanie tych transakcji ma zostać przedłużone, powinno ono mieć również charakter tymczasowy.

Współczynniki RSF w kluczowych jurysdykcjach dla transakcji krótkoterminowych z kontrahentami finansowymi

Rodzaj transakcji UE CA (1) CH (2) JP (3) UK (4) US (5) Bazylea
Transakcje STF zabezpieczone aktywami poziomu 1 0 % 5 % 10 % 0 % 0 % 0 % 10 %
Transakcje STF zabezpieczone aktywami nienależącymi do poziomu 1 5 % 10 % 10 % (6) 15 % 5 % 15 % 15 %
Kredyty niezabezpieczone 10 % 15 % 15 % (7) 15 % 10 % 15 % 15 %

(1)Kanada: zob. Office of the Superintendent of Financial Institutions, "Liquidity Adequacy Requirements (LAR) (2025)", rozdział 3 - "Net Stable Funding Ratio", dostępny na stronie internetowej Office of the Superintendent of Financial Institutions pod adresem www.osfi-bsif.gc.ca.

(2)Szwajcaria: zob. Szwajcarska Rada Federalna, rozporządzenie w sprawie płynności banków i przedsiębiorstw w zakresie papierów wartościowych z dnia 30 listopada 2012 r. (Liquidity Ordinance, LiqO; RS 952.06), dostępne na stronie internetowej Szwajcarskiej Rady Federalnej pod adresem www.fedlex.admin.ch.

(3)Japonia: zob. Bank Rozrachunków Międzynarodowych, Program oceny spójności regulacyjnej (RCAP) - "Assessment of Basel Committee's Net Stable Funding Ratio standard - Japan", dostępne na stronie internetowej BIS pod adresem www.bis.org.

(4)Wielka Brytania: zob. "Bank of England Prudential Regulation Authority Rulebook - Liquidity (CRR)", dostępne pod adresem www.prarulebook.co.uk.

(5)Stany Zjednoczone: zob. "Comptroller of the Currency, Federal Reserve System and Federal Deposit Insurance Corporation, Net Stable Funding Ratio: Liquidity Risk Measurement Standards and Disclosure Requirements", 86 Fed. Reg. 9120, 11 lutego 2021 r., dostępne na stronie internetowej Federal Register pod adresem www.federalregister.gov.

(6) Współczynnik RSF wynoszący 10 % ma zastosowanie do transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami poziomu 2a.

(7) Współczynnik RSF wynoszący 15 % ma zastosowanie do transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zabezpieczonych zabezpieczeniem innym niż aktywa poziomu 1 i 2a, a także transakcji niezabezpieczonych.

W przypadku gdy EBC zaleca zmianę projektu rozporządzenia, szczegółowe propozycje zmian wraz z ich uzasadnieniem zostały zawarte w odrębnym roboczym dokumencie o charakterze technicznym. Dokument roboczy o charakterze technicznym jest dostępny w języku angielskim na stronie EUR-Lex.

Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 2 maja 2025 r.

1 COM(2025) 146 final.
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/575/oj).
3 Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, "Basel III: the net stable funding ratio", październik 2014 r., dostępne na stronie internetowej Banku Rozrachunków Międzynarodowych pod adresem www.bis.org.
4 Zob. "ECB staff response to the European Commission's call for evidence on a targeted amendment to the prudential treatment of securities financing transactions under the net stable funding ratio", 7 marca 2025 r., dostępne na stronie internetowej EBC pod adresem www.ecb.europa.eu.
5 Zob. oświadczenie Rady Prezesów, "Changes to the operational framework for implementing monetary policy", 13 marca 2024 r., oraz artykuł na blogu EBC p.t. "Repo markets: Understanding the effects of a declining Eurosystem market footprint", 23 lipca 2024 r., dostępne na stronie internetowej EBC pod adresem www.ecb.europa.eu.
6 Zob. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB), "Report on specific aspects of the NSFR framework under Article 510(4), (6) and (9) of Regulation (EU) No 575/2013", styczeń 2024 r., dostępnego na stronie internetowej EUNB pod adresem www.eba.europa.eu. Sprawozdanie zostało opublikowane w ramach upoważnienia udzielonego EUNB na mocy art. 510 ust. 6 rozporządzenia w sprawie wymogów kapitałowych.
7 Szczegółowe oceny poszczególnych jurysdykcji w zakresie wdrażania wskaźnika stabilnego finansowania netto znajdują się w: "RCAP Jurisdictional assessment: regulatory implementation consistency", Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, ostatnia aktualizacja z 2 kwietnia 2025 r., dostępna na stronie internetowej Banku Rozrachunków Międzynarodowych pod adresem www.bis.org.

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.3176

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 2 maja 2025 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych w odniesieniu do wymogów dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych w ramach wskaźnika stabilnego finansowania netto (CON/2025/9)
Data aktu: 02/05/2025
Data ogłoszenia: 03/06/2025