(C/2025/2766)
(Dz.U.UE C z dnia 20 maja 2025 r.)
Konieczność wydania opinii
Odnoszące się do europejskiego systemu kolei techniczne specyfikacje interoperacyjności ("TSI") dla taboru kolejowego i sygnalizacji przewidują szczególne systemy zezwoleń, umożliwiające dostosowanie do postępu technicznego w sektorze kolejowym, np. w odniesieniu do nowych technologii lub materiałów, a także nowoczesnych metod oceny. Możliwe jest zatem wydawanie zezwoleń na stosowanie nowatorskich rozwiązań technicznych, nawet jeśli odbiegają one od obecnych wymogów określonych w TSI, pod warunkiem wykazania ich interoperacyjności i bezpieczeństwa.
Zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1302/2014 1 Komisja może, przed wydaniem opinii na podstawie art. 10 ust. 4 tego rozporządzenia, zwrócić się do Agencji Kolejowej Unii Europejskiej ("Agencja") o opinię w sprawie proponowanego rozwiązania nowatorskiego. W przypadku pozytywnej opinii Komisji na temat proponowanego rozwiązania nowatorskiego i do czasu zmiany TSI tę pozytywną opinię uznaje się za akceptowalny sposób spełnienia zasadniczych wymagań dyrektywy (UE) 2016/797 2 , który można wykorzystać na potrzeby oceny zgodności projektów.
Kontekst
Dnia 2 maja 2024 r. do Komisji wpłynął wniosek przedsiębiorstwa Alstom Transportation Germany GmbH ("przedsiębiorstwo Alstom"), złożony na podstawie art. 10 rozporządzenia (UE) nr 1302/2014, o wydanie przez Komisję opinii na temat rozwiązania nowatorskiego dotyczącego stosowania profilu koła EPS w przypadku prędkości wyższych niż 230 km/h i nieprzekraczających 250 km/h w sieci o szerokości toru 1 435 mm, przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20.
Przedsiębiorstwo Alstom proponuje wprowadzenie odstępstwa od dopuszczalnych wartości stożkowatości ekwiwalentnej określonych dla profilu koła EPS oraz od metod oceny dotyczących badania i walidacji profili kół określonych w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014. Przedsiębiorstwo Alstom uzasadniło swój wniosek tym, że przy zastosowaniu obecnie dostępnych metod oceny dopuszczalne wartości nie mogą zostać osiągnięte.
Przedsiębiorstwo Alstom wyjaśniło stosowne odstępstwa od przepisów określonych w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 i zaproponowało alternatywne metody oceny zgodnie z nowo opracowaną normą EN 14363:2016+A2:2022.
Zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 Komisja zwróciła się do Agencji o sporządzenie opinii technicznej na temat proponowanego rozwiązania nowatorskiego.
Ocena wniosku
Zgodnie z opinią Agencji (ERA/OPI/2024-6) profil EPS jest powszechnie stosowanym w Europie profilem koła. W porównaniu z innymi profilami kół umożliwia on zapewnienie wysokiego komfortu pasażerów w przypadku dużych prędkości i na łukach. Ponadto zmęczenie stykowe toczenia jest niższe w porównaniu z innymi profilami kół, co pozwala na obniżenie kosztów utrzymania zarówno dla przedsiębiorstwa kolejowego, jak i dla zarządcy infrastruktury.
W przypadku prędkości wyższych niż 230 km/h i nieprzekraczających 250 km/h profil koła EPS nie spełnia wyjściowych dopuszczalnych wartości stożkowatości ekwiwalentnej przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20, określonych w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Te wyjściowe wartości stożkowatości ekwiwalentnej zostały po raz pierwszy wprowadzone w 2008 r. decyzją Komisji 2008/232/WE 3 i od tego czasu pozostały niezmienione. Wartości te odnoszą się do niezużytego koła i nie uwzględniają ewentualnego zwiększenia stożkowatości ekwiwalentnej w trakcie jego eksploatacji.
W ciągu ostatnich 16 lat opracowano metody oceny uwzględniające w większym stopniu zużycie koła w trakcie eksploatacji. W normie EN 14363:2016+A1:2018 określono metody oceny i warunki badania, które uwzględniają zużycie koła w trakcie eksploatacji i są bardziej rygorystyczne i dokładniejsze niż dopuszczalne wartości określone obecnie w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Uwzględniwszy również określone w pkt 4.2.3.4.3.2 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 wymogi dotyczące eksploatacyjnych wartości stożkowatości ekwiwalentnej zestawu kołowego, Agencja w swojej opinii stwierdza, że badanie dotyczące odpowiedniego zakresu eksploatacji pojazdu ustanowionego w normie EN 14363:2016+A1:2018 jest ważniejsze niż określenie wyjściowych wartości niezużytego koła ustanowionych w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Agencja jest zdania, że przy spełnieniu pewnych dodatkowych warunków profil koła EPS może być stosowany w sieci o szerokości toru 1 435 mm przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20, 1:30 lub 1:40 w przypadku prędkości nieprzekraczających 250 km/h. Agencja uznaje, że podejście to może służyć jako podstawa do zmiany pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Do czasu zmiany rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 Agencja wydała poniższe alternatywne przepisy dotyczące stosowania profilu koła EPS w sieci o szerokości toru 1 435 mm lub 1 437 mm przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20, 1:30 lub 1:40 i w przypadku maksymalnej prędkości eksploatacyjnej pojazdu wyższej niż 230 km/h i nieprzekraczającej 250 km/h.
Dopuszczalny środek zapewnienia zgodności w odniesieniu do stosowania rozwiązania nowatorskiego
| Wymogi określone w rozporządzeniu (UE) nr 1302/2014 | Dopuszczalny środek zapewnienia zgodności do czasu zmiany rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 |
|
Pkt 4.2.3.4.3.1 ppkt 2 Nowe profile kół oraz odległość między powierzchniami czynnymi kół sprawdza się pod względem docelowych wartości stożkowatości ekwiwalentnej za pomocą scenariuszy obliczeniowych z pkt 6.2.3.6 niniejszej TSI, tak aby ustalić, czy proponowany nowy profil kół jest odpowiedni do danej infrastruktury zgodnie z TSI "Infrastruktura". |
W odniesieniu do stosowania profilu koła EPS w sieci o szerokości toru 1 435 mm lub 1 437 mm przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20, 1:30 lub 1:40 i w przypadku maksymalnej prędkości eksploatacyjnej pojazdu wyższej niż 230 km/h i nieprzekraczającej 250 km/h obowiązują następujące warunki: |
| Wymogi określone w rozporządzeniu (UE) nr 1302/2014 | Dopuszczalny środek zapewnienia zgodności do czasu zmiany rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 | |||||
|
Pkt 6.2.3.6 W przypadku pojazdów kolejowych zaprojektowanych do eksploatacji na szerokości toru 1 435 mm profile kół oraz odległość między powierzchniami czynnymi kół (wymiar SR na rysunku 1, pkt 4.2.3.5.2.1) muszą być dobrane tak, aby dla dowolnej kombinacji projektowanego zestawu kołowego z każdą z prób parametrów torowych określonych w tabeli 12 poniżej nie zostały przekroczone dopuszczalne wartości stożkowatości ekwiwalentnej podane w tabeli 11 poniżej. Ocena stożkowatości ekwiwalentnej została określona w specyfikacji wymienionej w dodatku J.1, indeks [9]. Tabela 11 "Dopuszczalne wartości projektowe stożkowatości ekwiwalentnej", wiersz 4: |
1. Pkt 6.2.3.6 ma wprawdzie zastosowanie, ale dopuszczalne wartości stożkowatości ekwiwalentnej mogą odbiegać od dopuszczalnych wartości podanych w tabeli 11, choć muszą pozostawać w zakresie badanym zgodnie z normą EN 14363:2016 +A2:2022. 2. Ponadto należy zastosować następujące środki: a) W celu zagwarantowania stabilnego zachowania podczas jazdy pojazd musi być wyposażony w amortyzatory odchylenia, których awaria jest badana zgodnie z normą EN 14363. Awaria systemu musi prowadzić do zmniejszenia prędkości w celu uniknięcia jakiejkolwiek niestateczności do czasu przywrócenia systemu do normalnego stanu funkcjonalnego. b) Pojazd musi być wyposażony w system wykrywania niestateczności. Funkcja ta musi odpowiadać co najmniej poziomowi integralności bezpieczeństwa SIL2. W przypadku wykrycia niestateczności pociąg musi zwolnić, tak aby mógł być eksploatowany w stabilnych warunkach. Awaria systemu musi prowadzić do zmniejszenia prędkości w celu uniknięcia jakiejkolwiek niestateczności do czasu przywrócenia systemu do normalnego stanu funkcjonalnego. 3. Na etapie wprowadzania należy również monitorować w sposób przykładowy zmiany profilu koła (w zależności od zużycia) i niestateczność jazdy do czasu pierwszego regularnego reprofilowania kół. |
|||||
| Maksymalna prędkość eksploatacyjna pojazdu (km/h) | Dopuszczalne wartości stożkowatości ekwiwalentnej | Warunki badania (zob. tabela 12) | ||||
| > 230 i<280 | 0,20 | 1, 2, 3, 4, 5 i 6 | ||||
| Tabela 12 "Warunki próby torowej dla stożkowatości ekwiwalentnej reprezentatywnej dla sieci. Wszystkie odcinki szyn określono w specyfikacji wymienionej w dodatku J.1, indeks [44]", wiersze 1-6: | ||||||
| Nr warunku badawczego | Profil główki szyny | Pochylenie profilu szyny | Szerokość toru | |||
| 1 | Odcinek szyny 60 E 1 | 1:20 | 1 435 mm | |||
| 2 | Odcinek szyny 60 E 1 | 1:40 | 1 435 mm | |||
| 3 | Odcinek szyny 60 E 1 | 1:20 | 1 437 mm | |||
| 4 | Odcinek szyny 60 E 1 | 1:40 | 1 437 mm | |||
| 5 | Odcinek szyny 60 E 2 | 1:40 | 1 435 mm | |||
| 6 | Odcinek szyny 60 E 2 | 1:40 | 1 437 mm | |||
Ocena skutków
Agencja jest zdania, że koszty zapewnienia zgodności z wprowadzonymi wymogami wymienionymi powyżej są równoważone przez korzyści wynikające z faktu, że szerszy zakres eksploatacji pojazdu wyposażonego w profile koła EPS umożliwia zwiększenie prędkości oraz zapewnienie większego komfortu pasażerom i niższych kosztów utrzymania.
Zainteresowane strony, których mogą dotyczyć skutki, to przedsiębiorstwa kolejowe, zarządcy infrastruktury, producenci oraz krajowe organy ds. bezpieczeństwa i Agencja w odniesieniu do udzielania zezwoleń dla pojazdów.
Wniosek
Na podstawie opinii Agencji Komisja jest zdania, że rozwiązanie techniczne zaproponowane przez przedsiębiorstwo Alstom w odniesieniu do stosowania profilu koła EPS umożliwia eksploatację pociągów w sieciach o szerokości toru 1 435 mm przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20 oraz w przypadku prędkości wyższych niż 230 km/h i nieprzekraczających 250 km/h zgodnie z dyrektywą (UE) 2016/797.
Podsumowując, Komisja jest zdania, że wdrożenie wymienionego wyżej rozwiązania nowatorskiego stanowi akceptowalny sposób spełnienia zasadniczych wymagań dyrektywy (UE) 2016/797 i w związku z tym może być wykorzystywane na potrzeby oceny podsystemu do czasu odpowiedniej zmiany rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Sporządzono w Brukseli dnia 16 maja 2025 r.
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.2766 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Komisji z dnia 16 maja 2025 r. na temat rozwiązania nowatorskiego zaproponowanego na podstawie art. 10 rozporządzenia (UE) nr 1302/2014, dotyczącego stosowania profilu koła EPS w przypadku prędkości wyższych niż 230 km/h i nieprzekraczających 250 km/h |
| Data aktu: | 16/05/2025 |
| Data ogłoszenia: | 20/05/2025 |