(C/2025/2766)
(Dz.U.UE C z dnia 20 maja 2025 r.)
Konieczność wydania opinii
Odnoszące się do europejskiego systemu kolei techniczne specyfikacje interoperacyjności ("TSI") dla taboru kolejowego i sygnalizacji przewidują szczególne systemy zezwoleń, umożliwiające dostosowanie do postępu technicznego w sektorze kolejowym, np. w odniesieniu do nowych technologii lub materiałów, a także nowoczesnych metod oceny. Możliwe jest zatem wydawanie zezwoleń na stosowanie nowatorskich rozwiązań technicznych, nawet jeśli odbiegają one od obecnych wymogów określonych w TSI, pod warunkiem wykazania ich interoperacyjności i bezpieczeństwa.
Zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1302/2014 1 Komisja może, przed wydaniem opinii na podstawie art. 10 ust. 4 tego rozporządzenia, zwrócić się do Agencji Kolejowej Unii Europejskiej ("Agencja") o opinię w sprawie proponowanego rozwiązania nowatorskiego. W przypadku pozytywnej opinii Komisji na temat proponowanego rozwiązania nowatorskiego i do czasu zmiany TSI tę pozytywną opinię uznaje się za akceptowalny sposób spełnienia zasadniczych wymagań dyrektywy (UE) 2016/797 2 , który można wykorzystać na potrzeby oceny zgodności projektów.
Kontekst
Dnia 2 maja 2024 r. do Komisji wpłynął wniosek przedsiębiorstwa Alstom Transportation Germany GmbH ("przedsiębiorstwo Alstom"), złożony na podstawie art. 10 rozporządzenia (UE) nr 1302/2014, o wydanie przez Komisję opinii na temat rozwiązania nowatorskiego dotyczącego stosowania profilu koła EPS w przypadku prędkości wyższych niż 230 km/h i nieprzekraczających 250 km/h w sieci o szerokości toru 1 435 mm, przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20.
Przedsiębiorstwo Alstom proponuje wprowadzenie odstępstwa od dopuszczalnych wartości stożkowatości ekwiwalentnej określonych dla profilu koła EPS oraz od metod oceny dotyczących badania i walidacji profili kół określonych w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014. Przedsiębiorstwo Alstom uzasadniło swój wniosek tym, że przy zastosowaniu obecnie dostępnych metod oceny dopuszczalne wartości nie mogą zostać osiągnięte.
Przedsiębiorstwo Alstom wyjaśniło stosowne odstępstwa od przepisów określonych w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 i zaproponowało alternatywne metody oceny zgodnie z nowo opracowaną normą EN 14363:2016+A2:2022.
Zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 Komisja zwróciła się do Agencji o sporządzenie opinii technicznej na temat proponowanego rozwiązania nowatorskiego.
Ocena wniosku
Zgodnie z opinią Agencji (ERA/OPI/2024-6) profil EPS jest powszechnie stosowanym w Europie profilem koła. W porównaniu z innymi profilami kół umożliwia on zapewnienie wysokiego komfortu pasażerów w przypadku dużych prędkości i na łukach. Ponadto zmęczenie stykowe toczenia jest niższe w porównaniu z innymi profilami kół, co pozwala na obniżenie kosztów utrzymania zarówno dla przedsiębiorstwa kolejowego, jak i dla zarządcy infrastruktury.
W przypadku prędkości wyższych niż 230 km/h i nieprzekraczających 250 km/h profil koła EPS nie spełnia wyjściowych dopuszczalnych wartości stożkowatości ekwiwalentnej przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20, określonych w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Te wyjściowe wartości stożkowatości ekwiwalentnej zostały po raz pierwszy wprowadzone w 2008 r. decyzją Komisji 2008/232/WE 3 i od tego czasu pozostały niezmienione. Wartości te odnoszą się do niezużytego koła i nie uwzględniają ewentualnego zwiększenia stożkowatości ekwiwalentnej w trakcie jego eksploatacji.
W ciągu ostatnich 16 lat opracowano metody oceny uwzględniające w większym stopniu zużycie koła w trakcie eksploatacji. W normie EN 14363:2016+A1:2018 określono metody oceny i warunki badania, które uwzględniają zużycie koła w trakcie eksploatacji i są bardziej rygorystyczne i dokładniejsze niż dopuszczalne wartości określone obecnie w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Uwzględniwszy również określone w pkt 4.2.3.4.3.2 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 wymogi dotyczące eksploatacyjnych wartości stożkowatości ekwiwalentnej zestawu kołowego, Agencja w swojej opinii stwierdza, że badanie dotyczące odpowiedniego zakresu eksploatacji pojazdu ustanowionego w normie EN 14363:2016+A1:2018 jest ważniejsze niż określenie wyjściowych wartości niezużytego koła ustanowionych w pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Agencja jest zdania, że przy spełnieniu pewnych dodatkowych warunków profil koła EPS może być stosowany w sieci o szerokości toru 1 435 mm przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20, 1:30 lub 1:40 w przypadku prędkości nieprzekraczających 250 km/h. Agencja uznaje, że podejście to może służyć jako podstawa do zmiany pkt 6.2.3.6 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Do czasu zmiany rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 Agencja wydała poniższe alternatywne przepisy dotyczące stosowania profilu koła EPS w sieci o szerokości toru 1 435 mm lub 1 437 mm przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20, 1:30 lub 1:40 i w przypadku maksymalnej prędkości eksploatacyjnej pojazdu wyższej niż 230 km/h i nieprzekraczającej 250 km/h.
Dopuszczalny środek zapewnienia zgodności w odniesieniu do stosowania rozwiązania nowatorskiego
| Wymogi określone w rozporządzeniu (UE) nr 1302/2014 | Dopuszczalny środek zapewnienia zgodności do czasu zmiany rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 |
|
Pkt 4.2.3.4.3.1 ppkt 2 Nowe profile kół oraz odległość między powierzchniami czynnymi kół sprawdza się pod względem docelowych wartości stożkowatości ekwiwalentnej za pomocą scenariuszy obliczeniowych z pkt 6.2.3.6 niniejszej TSI, tak aby ustalić, czy proponowany nowy profil kół jest odpowiedni do danej infrastruktury zgodnie z TSI "Infrastruktura". |
W odniesieniu do stosowania profilu koła EPS w sieci o szerokości toru 1 435 mm lub 1 437 mm przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20, 1:30 lub 1:40 i w przypadku maksymalnej prędkości eksploatacyjnej pojazdu wyższej niż 230 km/h i nieprzekraczającej 250 km/h obowiązują następujące warunki: |
| Wymogi określone w rozporządzeniu (UE) nr 1302/2014 | Dopuszczalny środek zapewnienia zgodności do czasu zmiany rozporządzenia (UE) nr 1302/2014 | |||||
|
Pkt 6.2.3.6 W przypadku pojazdów kolejowych zaprojektowanych do eksploatacji na szerokości toru 1 435 mm profile kół oraz odległość między powierzchniami czynnymi kół (wymiar SR na rysunku 1, pkt 4.2.3.5.2.1) muszą być dobrane tak, aby dla dowolnej kombinacji projektowanego zestawu kołowego z każdą z prób parametrów torowych określonych w tabeli 12 poniżej nie zostały przekroczone dopuszczalne wartości stożkowatości ekwiwalentnej podane w tabeli 11 poniżej. Ocena stożkowatości ekwiwalentnej została określona w specyfikacji wymienionej w dodatku J.1, indeks [9]. Tabela 11 "Dopuszczalne wartości projektowe stożkowatości ekwiwalentnej", wiersz 4: |
1. Pkt 6.2.3.6 ma wprawdzie zastosowanie, ale dopuszczalne wartości stożkowatości ekwiwalentnej mogą odbiegać od dopuszczalnych wartości podanych w tabeli 11, choć muszą pozostawać w zakresie badanym zgodnie z normą EN 14363:2016 +A2:2022. 2. Ponadto należy zastosować następujące środki: a) W celu zagwarantowania stabilnego zachowania podczas jazdy pojazd musi być wyposażony w amortyzatory odchylenia, których awaria jest badana zgodnie z normą EN 14363. Awaria systemu musi prowadzić do zmniejszenia prędkości w celu uniknięcia jakiejkolwiek niestateczności do czasu przywrócenia systemu do normalnego stanu funkcjonalnego. b) Pojazd musi być wyposażony w system wykrywania niestateczności. Funkcja ta musi odpowiadać co najmniej poziomowi integralności bezpieczeństwa SIL2. W przypadku wykrycia niestateczności pociąg musi zwolnić, tak aby mógł być eksploatowany w stabilnych warunkach. Awaria systemu musi prowadzić do zmniejszenia prędkości w celu uniknięcia jakiejkolwiek niestateczności do czasu przywrócenia systemu do normalnego stanu funkcjonalnego. 3. Na etapie wprowadzania należy również monitorować w sposób przykładowy zmiany profilu koła (w zależności od zużycia) i niestateczność jazdy do czasu pierwszego regularnego reprofilowania kół. |
|||||
| Maksymalna prędkość eksploatacyjna pojazdu (km/h) | Dopuszczalne wartości stożkowatości ekwiwalentnej | Warunki badania (zob. tabela 12) | ||||
| > 230 i<280 | 0,20 | 1, 2, 3, 4, 5 i 6 | ||||
| Tabela 12 "Warunki próby torowej dla stożkowatości ekwiwalentnej reprezentatywnej dla sieci. Wszystkie odcinki szyn określono w specyfikacji wymienionej w dodatku J.1, indeks [44]", wiersze 1-6: | ||||||
| Nr warunku badawczego | Profil główki szyny | Pochylenie profilu szyny | Szerokość toru | |||
| 1 | Odcinek szyny 60 E 1 | 1:20 | 1 435 mm | |||
| 2 | Odcinek szyny 60 E 1 | 1:40 | 1 435 mm | |||
| 3 | Odcinek szyny 60 E 1 | 1:20 | 1 437 mm | |||
| 4 | Odcinek szyny 60 E 1 | 1:40 | 1 437 mm | |||
| 5 | Odcinek szyny 60 E 2 | 1:40 | 1 435 mm | |||
| 6 | Odcinek szyny 60 E 2 | 1:40 | 1 437 mm | |||
Ocena skutków
Agencja jest zdania, że koszty zapewnienia zgodności z wprowadzonymi wymogami wymienionymi powyżej są równoważone przez korzyści wynikające z faktu, że szerszy zakres eksploatacji pojazdu wyposażonego w profile koła EPS umożliwia zwiększenie prędkości oraz zapewnienie większego komfortu pasażerom i niższych kosztów utrzymania.
Zainteresowane strony, których mogą dotyczyć skutki, to przedsiębiorstwa kolejowe, zarządcy infrastruktury, producenci oraz krajowe organy ds. bezpieczeństwa i Agencja w odniesieniu do udzielania zezwoleń dla pojazdów.
Wniosek
Na podstawie opinii Agencji Komisja jest zdania, że rozwiązanie techniczne zaproponowane przez przedsiębiorstwo Alstom w odniesieniu do stosowania profilu koła EPS umożliwia eksploatację pociągów w sieciach o szerokości toru 1 435 mm przy pochyleniu profilu szyny wynoszącym 1:20 oraz w przypadku prędkości wyższych niż 230 km/h i nieprzekraczających 250 km/h zgodnie z dyrektywą (UE) 2016/797.
Podsumowując, Komisja jest zdania, że wdrożenie wymienionego wyżej rozwiązania nowatorskiego stanowi akceptowalny sposób spełnienia zasadniczych wymagań dyrektywy (UE) 2016/797 i w związku z tym może być wykorzystywane na potrzeby oceny podsystemu do czasu odpowiedniej zmiany rozporządzenia (UE) nr 1302/2014.
Sporządzono w Brukseli dnia 16 maja 2025 r.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.2766 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Komisji z dnia 16 maja 2025 r. na temat rozwiązania nowatorskiego zaproponowanego na podstawie art. 10 rozporządzenia (UE) nr 1302/2014, dotyczącego stosowania profilu koła EPS w przypadku prędkości wyższych niż 230 km/h i nieprzekraczających 250 km/h |
| Data aktu: | 16/05/2025 |
| Data ogłoszenia: | 20/05/2025 |