Sprawa C-894/24: Skarga wniesiona w dniu 20 grudnia 2024 r. - Komisja Europejska/Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Skarga wniesiona w dniu 20 grudnia 2024 r. - Komisja Europejska/Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
(Sprawa C-894/24)

(C/2025/1222)

Język postępowania: angielski

(Dz.U.UE C z dnia 3 marca 2025 r.)

Strony

Strona skarżąca: Komisja Europejska (przedstawiciele: T. Maxian Rusche, L. Armati, pełnomocnicy)

Strona pozwana: Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Żądania strony skarżącej

- stwierdzenie, że Zjednoczone Królestwo uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 49, 52, 56 i 63 TFUE, a także art. 19 ust. 1 TUE, art. 64 ust. 2, art. 65 ust. 1, art. 66, 75, 107, 108, 215, 267 i 344 TFUE, art. 17 Karty oraz ogólnych zasad autonomii, pierwszeństwa, jedności i skuteczności prawa Unii, wzajemnego zaufania i pewności prawa w związku z art. 127 umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii 1 :

(1) nie usuwając skutecznie z porządku prawnego wewnątrzunijnych dwustronnych umów inwestycyjnych (zwanych dalej "wewnątrzunijnymi BIT-ami"), w tym ich klauzul wygaśnięcia, tak aby przestały one wywoływać jakiekolwiek skutki prawne, a w razie gdy zostały one wywołane - nie dążąc do zapobieżenia urzeczywistnieniu się tych skutków w drodze wykonania orzeczenia arbitrażowego, oraz

(2) w szczególności nie podejmując odpowiednich środków w celu optymalizacji zawartej w projekcie traktatu wielostronnego oferty dwustronnego rozwiązania umowy; oraz

- obciążenie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej kosztami postępowania.

Zarzuty i główne argumenty

Wyrokiem z dnia 6 marca 2018 r., Achmea 2 , Trybunał orzekł, że zawarte w wewnątrzunijnych BIT-ach klauzule arbitrażowe między inwestorem a państwem są niezgodne z prawem Unii, w szczególności z art. 267 i 344 TFUE. Od tego czasu Trybunał stale stwierdzał taką niezgodność z prawem Unii w odniesieniu do mechanizmów rozstrzygania sporów inwestycyjnych przewidzianych w wewnątrzunijnych BIT-ach, które obejmują klauzule arbitrażowe między inwestorem a państwem.

Wewnątrzunijne BIT-y zawarte przez Zjednoczone Królestwo z innymi państwami członkowskimi jako całość zazębiają się z prawem Unii i są z nim niezgodne. W konsekwencji, w sytuacji gdy kontrahenci Zjednoczonego Królestwa przystąpili do Unii, te wewnątrzunijne BIT-y w sposób dorozumiany wygasły od dnia przystąpienia tych państw członkowskich zgodnie z art. 59 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Te wewnątrzunijne BIT-y wygasły zatem przed wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii i w chwili wystąpienia nie zostały przekształcone w zewnątrzunijne BIT-y.

Zjednoczone Królestwo zaakceptowało, że w celu wykonania wyroku Achmea konieczne jest skuteczne usunięcie z porządku prawnego wewnątrzunijnych BIT-ów, w tym ich klauzul wygaśnięcia, tak aby przestały one wywoływać jakiekolwiek skutki prawne. Gdy jednak państwa członkowskie uzgodniły traktat wielostronny mający na celu zakończenie obowiązywania wewnątrzunijnych BIT-ów, Zjednoczone Królestwo postanowiło nie podpisywać i nie zatwierdzać tego traktatu. Wobec tego Zjednoczone Królestwo musi skutecznie usunąć z porządku prawnego zawarte przez siebie wewnątrzunijne BIT-y, w tym ich klauzule wygaśnięcia, w sposób dwustronny z innymi państwami członkowskimi. Chociaż Zjednoczone Królestwo rozpoczęło ten proces, nie zakończyła go w odniesieniu do wszystkich zainteresowanych państw członkowskich. Utrzymanie w ustawodawstwie w mocy przepisów sprzecznych z prawem Unii stanowi samo w sobie uchybienie zobowiązaniom, które z niego wynikają.

Ponadto istnieje co najmniej pięć spraw dotyczących arbitrażu między inwestorem a państwem wszczętych na podstawie wewnątrzunijnego BIT-u zawartego przez Zjednoczone Królestwo, w których albo wydano niekorzystnie orzeczenie, albo postępowanie jest w toku. Zjednoczone Królestwo musi zapewnić, aby w takim postępowaniu sądy polubowne stwierdziły brak swojej jurysdykcji, a w każdym razie, by wszelkie orzeczenia wydane w tym postępowaniu nie mogły zostać wykonane.

Z tych względów Komisja uważa, że Zjednoczone Królestwo uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 49, 52, 56 i 63 TFUE, a także art. 19 ust. 1 TUE, art. 64 ust. 2, art. 65 ust. 1, art. 66, 75, 107, 108, 215, 267 i 344 TFUE, art. 17 Karty oraz ogólnych zasad autonomii, pierwszeństwa, jedności i skuteczności prawa Unii, wzajemnego zaufania i pewności prawa w związku z art. 127 umowy o wystąpieniu.

1 Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U. 2020, L 29, s. 7).
2 Wyrok z dnia 6 marca 2018 r., Achmea (C-284/16, EU:C:2018:158).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.1222

Rodzaj: Ogłoszenie
Tytuł: Sprawa C-894/24: Skarga wniesiona w dniu 20 grudnia 2024 r. - Komisja Europejska/Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
Data aktu: 03/03/2025
Data ogłoszenia: 03/03/2025