Sprawa C-894/24: Skarga wniesiona w dniu 20 grudnia 2024 r. - Komisja Europejska/Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Skarga wniesiona w dniu 20 grudnia 2024 r. - Komisja Europejska/Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
(Sprawa C-894/24)

(C/2025/1222)

Język postępowania: angielski

(Dz.U.UE C z dnia 3 marca 2025 r.)

Strony

Strona skarżąca: Komisja Europejska (przedstawiciele: T. Maxian Rusche, L. Armati, pełnomocnicy)

Strona pozwana: Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Żądania strony skarżącej

- stwierdzenie, że Zjednoczone Królestwo uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 49, 52, 56 i 63 TFUE, a także art. 19 ust. 1 TUE, art. 64 ust. 2, art. 65 ust. 1, art. 66, 75, 107, 108, 215, 267 i 344 TFUE, art. 17 Karty oraz ogólnych zasad autonomii, pierwszeństwa, jedności i skuteczności prawa Unii, wzajemnego zaufania i pewności prawa w związku z art. 127 umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii 1 :

(1) nie usuwając skutecznie z porządku prawnego wewnątrzunijnych dwustronnych umów inwestycyjnych (zwanych dalej "wewnątrzunijnymi BIT-ami"), w tym ich klauzul wygaśnięcia, tak aby przestały one wywoływać jakiekolwiek skutki prawne, a w razie gdy zostały one wywołane - nie dążąc do zapobieżenia urzeczywistnieniu się tych skutków w drodze wykonania orzeczenia arbitrażowego, oraz

(2) w szczególności nie podejmując odpowiednich środków w celu optymalizacji zawartej w projekcie traktatu wielostronnego oferty dwustronnego rozwiązania umowy; oraz

- obciążenie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej kosztami postępowania.

Zarzuty i główne argumenty

Wyrokiem z dnia 6 marca 2018 r., Achmea 2 , Trybunał orzekł, że zawarte w wewnątrzunijnych BIT-ach klauzule arbitrażowe między inwestorem a państwem są niezgodne z prawem Unii, w szczególności z art. 267 i 344 TFUE. Od tego czasu Trybunał stale stwierdzał taką niezgodność z prawem Unii w odniesieniu do mechanizmów rozstrzygania sporów inwestycyjnych przewidzianych w wewnątrzunijnych BIT-ach, które obejmują klauzule arbitrażowe między inwestorem a państwem.

Wewnątrzunijne BIT-y zawarte przez Zjednoczone Królestwo z innymi państwami członkowskimi jako całość zazębiają się z prawem Unii i są z nim niezgodne. W konsekwencji, w sytuacji gdy kontrahenci Zjednoczonego Królestwa przystąpili do Unii, te wewnątrzunijne BIT-y w sposób dorozumiany wygasły od dnia przystąpienia tych państw członkowskich zgodnie z art. 59 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Te wewnątrzunijne BIT-y wygasły zatem przed wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii i w chwili wystąpienia nie zostały przekształcone w zewnątrzunijne BIT-y.

Zjednoczone Królestwo zaakceptowało, że w celu wykonania wyroku Achmea konieczne jest skuteczne usunięcie z porządku prawnego wewnątrzunijnych BIT-ów, w tym ich klauzul wygaśnięcia, tak aby przestały one wywoływać jakiekolwiek skutki prawne. Gdy jednak państwa członkowskie uzgodniły traktat wielostronny mający na celu zakończenie obowiązywania wewnątrzunijnych BIT-ów, Zjednoczone Królestwo postanowiło nie podpisywać i nie zatwierdzać tego traktatu. Wobec tego Zjednoczone Królestwo musi skutecznie usunąć z porządku prawnego zawarte przez siebie wewnątrzunijne BIT-y, w tym ich klauzule wygaśnięcia, w sposób dwustronny z innymi państwami członkowskimi. Chociaż Zjednoczone Królestwo rozpoczęło ten proces, nie zakończyła go w odniesieniu do wszystkich zainteresowanych państw członkowskich. Utrzymanie w ustawodawstwie w mocy przepisów sprzecznych z prawem Unii stanowi samo w sobie uchybienie zobowiązaniom, które z niego wynikają.

Ponadto istnieje co najmniej pięć spraw dotyczących arbitrażu między inwestorem a państwem wszczętych na podstawie wewnątrzunijnego BIT-u zawartego przez Zjednoczone Królestwo, w których albo wydano niekorzystnie orzeczenie, albo postępowanie jest w toku. Zjednoczone Królestwo musi zapewnić, aby w takim postępowaniu sądy polubowne stwierdziły brak swojej jurysdykcji, a w każdym razie, by wszelkie orzeczenia wydane w tym postępowaniu nie mogły zostać wykonane.

Z tych względów Komisja uważa, że Zjednoczone Królestwo uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 49, 52, 56 i 63 TFUE, a także art. 19 ust. 1 TUE, art. 64 ust. 2, art. 65 ust. 1, art. 66, 75, 107, 108, 215, 267 i 344 TFUE, art. 17 Karty oraz ogólnych zasad autonomii, pierwszeństwa, jedności i skuteczności prawa Unii, wzajemnego zaufania i pewności prawa w związku z art. 127 umowy o wystąpieniu.

1 Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U. 2020, L 29, s. 7).
2 Wyrok z dnia 6 marca 2018 r., Achmea (C-284/16, EU:C:2018:158).

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.1222

Rodzaj: Ogłoszenie
Tytuł: Sprawa C-894/24: Skarga wniesiona w dniu 20 grudnia 2024 r. - Komisja Europejska/Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
Data aktu: 03/03/2025
Data ogłoszenia: 03/03/2025