Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DP4114 × MON 810 × MIR604 × NK603 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje DP4114, MON 810, MIR604 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (D081155/01 - 2022/2694(RSP))

P9_TA(2022)0257

Genetycznie zmodyfikowana kukurydza DP4114 x MON 810 x MIR604 x NK603 oraz genetycznie zmodyfikowana kukurydza łącząca dwie lub trzy modyfikacje DP4114, MON 810, MIR604 i NK603 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DP4114 x MON 810 x MIR604 x NK603 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje DP4114, MON 810, MIR604 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (D081155/01 - 2022/2694(RSP))

(2023/C 32/02)

Parlament Europejski,

- uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DP4114 x MON 810 x MlR604 x NK603 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje DP4114, MON 810, MIR604 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (D081155/01,

- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy ¹ , w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

- uwzględniając fakt, że Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w wyniku głosowania 16 maja 2022 r.,

- uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję ² ,

- uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 26 stycznia 2022 r., opublikowaną 7 marca 2022 r. ³ ,

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) ⁴ ,

Ponadto w dziewiątej kadencji Parlament przyjął następujące rezolucje:

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZHG0JG (SYN-000JG-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 11),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A2704-12 (ACS-GM005-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 15),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 89034 x 1507 x MON 88017 x 59122 x DAS-40278-9 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 i DAS-40278-9 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 20),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę LLCotton25 (ACS-GH001-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 2),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 89788 (MON-89788-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 7),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 x 1507 x NK603 x DAS-40278-9 oraz subkombinacje MON 89034 x NK603 x DAS-40278-9, 1507 x NK603 x DAS-40278-9 i NK603 x DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 12),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę Bt11 x MIR162 x MIR604 x 1507 x 5307 x GA21 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy, cztery lub pięć modyfikacji Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 i GA21 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 18),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 maja 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87708 x MON 89788 x A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 323 z 11.8.2021, s. 7),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 87427 x MON 89034 x MIR162 x NK603 oraz genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę łączącą dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 87427, MON 89034, MIR162 i NK603, składających się z tych odmian kukurydzy lub z nich wyprodukowanych oraz uchylającej decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2018/1111 na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady Dz.U.C 415 z 13.10.2021, s. 2),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję SYHT0H2 (SYN-000H2-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 8),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 x MON 87460 x MON 89034 x MIR162 x NK603 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 i NK603 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 15),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87751 x MON 87701 x MON 87708 x MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 36),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 x MON 89034 x MIR162 x MON 87411 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje MON 87427, MON 89034, MIR162 i MON 87411 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 43),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MIR604 (SYN-IR604-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 49),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 88017 (MON-88017-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 56),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 (MON-89034-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 63),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB614 x T304-40 x GHB119, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 66),

- rezolucja z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę MZIR098 (SYN-00098-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 74),

- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 Regulaminu,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

A. mając na uwadze, że 2 maja 2018 r. firma Pioneer Overseas Corporation z siedzibą w Belgii złożyła w imieniu Pioneer Hi-Bred International, Inc. z siedzibą w Stanach Zjednoczonych wniosek o wydanie zezwolenia na wprowadzenie do obrotu żywności, składników żywności i pasz zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DP4114 x MON 810 x MIR604 x NK603 ("genetycznie zmodyfikowana kukurydza"), składających się z niejlub z niej wyprodukowanych, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003; mając na uwadze, że wniosek ten dotyczył również wprowadzenia do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę lub składających się z niej do zastosowań innych niż żywność i pasza, z wyjątkiem uprawy;

B. mając na uwadze, że wniosek ten dotyczył ponadto wprowadzenia do obrotu produktów zawierających dziesięć subkombinacji pojedynczych modyfikacji genetycznych stanowiących genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę, składających się z nich lub z nich wyprodukowanych;

C. mając na uwadze, że subkombinacja MON 810 x NK603 została już zatwierdzona decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2018/2045 ⁵ ; mając na uwadze, że w związku z tym projekt decyzji wykonawczej dotyczy genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy i pozostałych dziewięciu subkombinacji objętych wnioskiem ⁶ ;

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-81419-2, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 45),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-81419-2 x DAS-44406-6, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 52),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę 1507 x MIR162 x MON810 x NK₆O3 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje 1507, MIR162, MON810 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 59),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę Bt 11 (SYN-BT011-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 66),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 lutego 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję GMB151 x BCS-GM151-6, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0024),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 lutego 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A2704-12 (BCS-GH002-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0025),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB811 x BCS-GH811-4 x GHB119, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003(Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0062),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 73496 (DP-073496-4), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0063),

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 kwietnia 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87769 x MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0115).

D. mając na uwadze, że EFSA wydał 26 stycznia 2022 r. pozytywną opinię w sprawie zezwolenia dotyczącego genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy i opublikował ją 7 marca 2022 r.;

E. mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę wyprodukowano w drodze konwencjonalnego krzyżowania w celu połączenia czterech pojedynczych modyfikacji genetycznych: DP4114, MON 810, MIR604 i NK603; mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowana kukurydza nadaje tolerancję na dwa herbicydy (glufosynat i glifosat) i produkuje pięć białek owadobójczych ⁷  ("toksyny Bt");

F. mając na uwadze, że wnioskodawca nie przedstawił żadnych danych doświadczalnych dotyczących dziewięciu subkombinacji, które nie zostały wcześniej ocenione przez EFSA ⁸ ; mając na uwadze, że mimo braku danych doświadczalnych EFSA stwierdził, iż subkombinacje te nie budzą obaw co do bezpieczeństwa;

Brak oceny herbicydów uzupełniających

G. mając na uwadze, że na mocy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 503/2013 ⁹  wymagana jest ocena, czy oczekiwane praktyki rolnicze mają wpływ na wyniki badanych punktów końcowych; mając na uwadze, że zgodnie z tym rozporządzeniem wykonawczym ma to szczególne znaczenie w przypadku roślin tolerujących herbicydy;

H. mając na uwadze, że według licznych badań uprawa genetycznie zmodyfikowanych roślin tolerujących herbicydy prowadzi do częstszego stosowania herbicydów uzupełniających, co w dużej mierze spowodowane jest pojawieniem się chwastów odpornych na herbicydy ¹⁰ ; mając na uwadze, że w konsekwencji należy się spodziewać stosowania w uprawie genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy większych i częstych dawek herbicydów na bazie glifosatu i glufosynatu, a tym samym obecności w zbiorach większej ilości pozostałości i produktów rozpadu tych substancji ("metabolity");

I. mając na uwadze, że glufosynat zaliczono do substancji działających szkodliwie na rozrodczość (1B), spełnia on zatem kryteria graniczne określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 ¹¹ ; mając na uwadze, że zezwolenie na stosowanie glufosynatu w Unii wygasło 31 lipca 2018 r. ¹² ;

J. mając na uwadze, że EFSA stwierdził w listopadzie 2015 r., iż jest mało prawdopodobne, aby glifosat był rakotwórczy, a Europejska Agencja Chemikaliów uznała w marcu 2017 r., że nie ma podstaw, by zaliczyć go do substancji rakotwórczych; mając na uwadze, że z kolei Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem, tj. wyspecjalizowana agencja Światowej Organizacji Zdrowia ds. badań nad rakiem, w 2015 r. zaliczyła glifosat do substancji prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi; mając na uwadze, że szereg innych najnowszych zrecenzowanych badań naukowych potwierdza możliwe działanie rakotwórcze glifosatu ¹³ ;

K. mając na uwadze, że uznaje się, iż ocena pozostałości herbicydów i ich metabolitów na roślinach zmodyfikowanych genetycznie nie wchodzi w zakres kompetencji panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie ("panel EFSA ds. GMO"), w związku z czym procedura wydawania zezwoleń na GMO nie obejmuje takiej oceny; mając na uwadze, że to podejście jest problematyczne, gdyż sama modyfikacja genetyczna może wpływać na sposób, w jaki dana roślina genetycznie zmodyfikowana rozkłada herbicydy uzupełniające, oraz na skład, a tym samym toksyczność metabolitów ¹⁴ ;

Nierozstrzygnięte kwestie dotyczące toksyn Bt

L. mając na uwadze, że toksyczność toksyn Bt oceniono na podstawie badań żywieniowych, z wykorzystaniem wyłącznie wyizolowanych białek Bt wytwarzanych przez bakterie; mając na uwadze, że do badań toksykologicznych prowadzonych na wyizolowanych białkach nie można przywiązywać dużej wagi, gdyż toksyny Bt w roślinach uprawnych zmodyfikowanych genetycznie, takich jak kukurydza, bawełna i soja, są z natury bardziej toksyczne niż wyizolowane toksyny Bt; mając na uwadze, że wynika to stąd, iż inhibitory proteazy (PI) obecne w tkankach roślinnych mogą zwiększać toksyczność toksyn Bt, opóźniając ich rozpad; mając na uwadze, że występowanie tego zjawiska udowodniono w wielu badaniach, w tym w badaniu przeprowadzonym trzydzieści lat temu dla przedsiębiorstwa Monsanto, w którym wykazano, że nawet skrajnie niski poziom inhibitorów proteazy zwiększa toksyczność toksyn Bt aż dwudziestokrotnie ¹⁵ ;

M. mając na uwadze, że w ocenach ryzyka EFSA nie uwzględniono tej zwiększonej toksyczności, mimo iż jest ona istotna w przypadku wszystkich roślin Bt, dla których wydano zezwolenie na przywóz lub uprawę w Unii; mając na uwadze, że nie można zatem wykluczyć, że ludzie i zwierzęta, którzy spożywają żywność i paszę zawierającą toksyny Bt, narażeni są na ryzyko wynikające z tej zwiększonej toksyczności spowodowanej interakcją między inhibitorami proteazy a toksynami Bt;

N. mając na uwadze, że w szeregu badań zaobserwowano, iż skutki uboczne powstałe w wyniku narażenia na toksyny Bt mogą wpływać na układ odpornościowy, oraz zauważono, że niektóre toksyny Bt mogą wykazywać właściwości adiuwantów ¹⁶ , co oznacza, że mogą nasilać alergenność innych białek, z którymi wchodzą w styczność;

O. mając na uwadze, że w jednym z badań naukowych wykazano, iż toksyczność toksyn Bt może również wzrosnąć wskutek interakcji z pozostałościami po opryskach herbicydami oraz że potrzebne są dalsze badania nad efektami skojarzonymi złożonych modyfikacji genetycznych (uprawy GMO, które zostały zmodyfikowane tak, aby były odporne na herbicydy i wytwarzały insektycydy w postaci toksyn Bt) ¹⁷ ; mając jednak na uwadze, że uznaje się, iż ocena ewentualnych interakcji pozostałości herbicydów i ich metabolitów z toksynami Bt nie wchodzi w zakres kompetencji panelu EFSA ds. GMO, w związku z czym nie dokonuje się jej podczas oceny ryzyka;

Uprawy Bt: wpływ na organizmy niebędące przedmiotem zwalczania

P. mając na uwadze, że w przeciwieństwie do środków owadobójczych, których stosowanie powoduje narażenie w czasie oprysku i przez ograniczony czas po oprysku, uprawa zmodyfikowanych genetycznie roślin Bt oznacza ciągłe narażenie organizmów zwalczanych i innych niż zwalczane na toksyny Bt;

Q. mając na uwadze, że nie można już uznawać za prawidłowe założenia, iż toksyny Bt wykazują jeden specyficzny dla danego celu zwalczania sposób działania, i nie można wykluczyć wpływu na organizmy inne niż zwalczane ¹⁸ ; mając na uwadze doniesienia o różnorodnych skutkach dotykających coraz większą liczbę organizmów innych niż zwalczane; mając na uwadze, że w niedawnym przeglądzie wymieniono 39 recenzowanych publikacji, w których odnotowano istotny niekorzystny wpływ toksyn Bt na wiele gatunków "spoza obszaru działania" ¹⁹ ;

Uwagi właściwych organów państw członkowskich i zainteresowanych stron

R. mając na uwadze, że podczas trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie zgłosiły EFSA wiele krytycznych uwag ²⁰ ;

S. mając na uwadze, że w szczegółowej analizie przeprowadzonej przez jedną z niezależnych organizacji badawczych stwierdzono między innymi, że nie można uznać, iż opinia EFSA w sprawie wniosku o zezwolenie na genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę spełnia wymogi oceny potencjalnych efektów synergicznych lub antagonistycznych wynikających z połączenia modyfikacji genetycznych w odniesieniu do toksykologii oraz że w związku z tym ocena toksykologiczna przeprowadzona przez EFSA jest niedopuszczalna ²¹ ;

Wypełnianie zobowiązań międzynarodowych Unii

T. mając na uwadze, że w sprawozdaniu specjalnej sprawozdawczyni Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ds. prawa do żywności z 2017 r. stwierdzono, że szczególnie w krajach rozwijających się niebezpieczne pestycydy mają katastrofalne skutki dla zdrowia ²² ; mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju ONZ 3.9 zakłada znaczne zmniejszenie do 2030 r. liczby zgonów i chorób spowodowanych niebezpiecznymi chemikaliami oraz zanieczyszczeniem i skażeniem powietrza, wody i gleby ²³ ; mając na uwadze, że zezwolenie na przywóz genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy zwiększyłoby popyt na tę roślinę uprawną, która wymaga ochrony przy pomocy herbicydów na bazie glufosynatu i glifosatu, co zwiększa narażenie pracowników i środowiska w państwach trzecich; mając na uwadze, że ryzyko zwiększonego narażenia pracowników i środowiska jest szczególnie niepokojące w przypadku zmodyfikowanych genetycznie upraw odpornych na herbicydy, gdyż w uprawach tych stosuje się większe ilości takich środków;

U. mając na uwadze, że według recenzowanego badania opublikowanego w 2020 r. Roundup, jeden z najczęściej stosowanych na świecie herbicydów na bazie glifosatu, może powodować utratę bioróżnorodności, czyniąc ekosystemy bardziej podatnymi na zanieczyszczenia i zmiany klimatu ²⁴ ;

V. mając na uwadze, że Unia jest stroną Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej, w myśl której strony ponoszą odpowiedzialność za zapewnienie, aby działalność w ramach ich jurysdykcji lub pod ich kontrolą nie powodowała szkody w środowisku innych państw ²⁵ ;

W. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie może wywierać szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt ani na środowisko naturalne, a przy sporządzaniu decyzji Komisja musi brać pod uwagę wszelkie istotne przepisy prawa Unii oraz inne uzasadnione czynniki istotne dla sprawy; mając na uwadze, że takie uzasadnione czynniki powinny obejmować zobowiązania Unii wynikające z celów zrównoważonego rozwoju ONZ, porozumienia klimatycznego z Paryża i CBD ONZ;

Niedemokratyczny proces podejmowania decyzji

X. mając na uwadze, że Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w wyniku głosowania 16 maja 2022 r., co oznacza, że kwalifikowana większość państw członkowskich nie poparła wydania zezwolenia;

Y. mając na uwadze, że Komisja przyznaje, iż sytuacja, w której nadal wydaje ona zezwolenia na wprowadzanie GMO bez uzyskania poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich, jest problematyczna, oraz że sytuacja taka jest wyjątkiem, jeśli chodzi ogólnie o wydawanie zezwoleń na wprowadzanie produktów, ale stała się normą w procesie podejmowania decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy;

Z. mając na uwadze, że w trakcie ósmej kadencji Parlament przyjął łącznie 36 rezolucji, w których sprzeciwił się wprowadzeniu do obrotu GMO: do zastosowania w żywności i paszy (33 rezolucje) oraz do uprawy w Unii (trzy rezolucje); mając na uwadze, że w dziewiątej kadencji Parlament Europejski przyjął już 27 sprzeciwów wobec wprowadzania GMO do obrotu; mając na uwadze, że nie uzyskano poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich dla zezwolenia na wprowadzenie żadnego z tych GMO; mając na uwadze, że powody, dla których państwa członkowskie nie popierają zezwoleń, obejmują brak poszanowania zasady ostrożności w procesie wydawania zezwoleń oraz obawy naukowe związane z oceną ryzyka;

AA. mając na uwadze, że Komisja nadal wydaje zezwolenia na GMO, mimo że sama stwierdziła niedemokratyczność tego procesu, a także mimo braku poparcia ze strony państw członkowskich i mimo zastrzeżeń Parlamentu;

AB. mając na uwadze, że żadna zmiana w prawie nie jest konieczna, by Komisja mogła nie zatwierdzić GMO, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zatwierdzeniem ²⁶ ;

1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;

2. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (We) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 ²⁷  - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej;

4. wzywa Komisję, aby nie zezwalała na przywóz upraw zmodyfikowanych genetycznie tolerujących herbicydy ze względu na związane z tym zwiększone stosowanie herbicydów uzupełniających, a tym samym zwiększone ryzyko dla różnorodności biologicznej, bezpieczeństwa żywności i zdrowia pracowników;

5. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w skierowanym do posłów piśmie z 11 września 2020 r. Komisja w końcu przyznała, iż przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie GMO należy uwzględniać zasady zrównoważonego rozwoju ²⁸ ; wyraża jednak głębokie rozczarowanie faktem, że po tej dacie Komisja wciąż zezwalała na przywóz GMO do Unii mimo sprzeciwu Parlamentu i większości państw członkowskich;

6. ponownie apeluje do Komisji o uwzględnianie zobowiązań Unii wynikających z umów międzynarodowych, takich jak paryskie porozumienie klimatyczne, Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej i cele zrównoważonego rozwoju ONZ; ponawia apel o to, by projektom aktów wykonawczych towarzyszyło uzasadnienie wyjaśniające, w jaki sposób zapewnia się w nich przestrzeganie zasady "nie szkodzić" ²⁹ ;

7. wzywa EFSA, aby żądał danych o wpływie spożycia żywności i paszy pochodzących z genetycznie zmodyfikowanych roślin na mikrobiom jelitowy;

8. po raz kolejny wzywa Komisję, aby nie zezwalała na wprowadzanie żadnych subkombinacji złożonych modyfikacji genetycznych, jeżeli nie zostały one poddane gruntownej ocenie EFSA na podstawie pełnych danych doświadczalnych przedłożonych przez wnioskodawcę;

9. w szczególności uważa, że zezwalanie na wprowadzenie odmian roślin zmodyfikowanych genetycznie, dla których nie dostarczono danych doświadczalnych lub które nie zostały jeszcze przetestowane ani nawet wytworzone, jest sprzeczne z zasadami ogólnego prawa żywnościowego określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002;

10. podkreśla, że poprawki przyjęte przez Parlament Europejski 17 grudnia 2020 r. do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 182/2011 ³⁰ , które stanowią podstawę negocjacji z Radą, przewidują, że Komisja nie może zezwalać na GMO, jeżeli nie popiera tego większość kwalifikowana państw członkowskich; nalega, aby Komisja szanowała to stanowisko, i wzywa Radę do kontynuowania prac i przyjęcia w trybie pilnym ogólnego podejścia w odniesieniu do tego dossier;

11. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1.

2 Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

3 Opinia naukowa panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie dotycząca oceny genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy DP4114 x MON 810 x MIR604 x NK603 i jej subkombinacji, z przeznaczeniem na żywność i paszę, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 (wniosek EFSA-GMO-NL-2018-150), Dziennik EFSA 2022,20(3):7134, https://doi.org/ 10.2903/j.efsa.2022.7134.

4 W ósmej kadencji Parlament przyjął 36 rezolucji zawierających sprzeciw wobec zatwierdzania GMO.

5 Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/2045 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie odnowienia zezwolenia, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę NK603 x MON 810 (MON-00603-6 x MON-00810-6), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. L 327 z 21.12.2018, s. 65).

6 MIR604 x NK603 x DP4114, MON 810 x NK603 x DP4114, MON 810 x MIR604 x DP4114, MON 810 x MIR604 x NK603, NK603 x DP4114, MIR604 x DP4114, MIR604 x NK603, MON 810 x DP4114 i MON 810 x MIR604.

7 Cry1F, Cry34Ab1, Cry35Ab1, Cry1Ab i mCry3A.

8 Opinia EFSA, s. 4.

9 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 503/2013 z dnia 3 kwietnia 2013 r. w sprawie wniosków o zatwierdzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające rozporządzenia Komisji (WE) nr 641/2004 i (WE) nr 1981/2006 (Dz.U. L 157 z 8.6.2013, s. 1).

10 Zob. na przykład Bonny, S., "Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact" [Genetycznie zmodyfikowane rośliny i chwasty tolerujące herbicydy a herbicydy: przegląd i wpływ], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/26296738 oraz Benbrook, C.M., "Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years" [Wpływ genetycznie zmodyfikowanych upraw na stosowanie pestycydów w USA - pierwsze szesnaście lat], Environmental Sciences Europe; 28 września 2012 r., tom 24(1), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24

11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1).

12 https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/active-substances/?event=search.as

13 Zob. na przykład: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1383574218300887, https://academic.oup.com/ije/advance- article/doi/10.1093/ije/dyz017/5382278, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0219610 i https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6612199/

14 Ma to istotnie miejsce w przypadku glifosatu, jak stwierdzono w opublikowanym przez EFSA przeglądzie obowiązujących najwyższych poziomów pozostałości glifosatu zgodnie z art. 12 rozporządzenia (WE) nr 396/2005, Dziennik EFSA 2018; 16(5):5263, s. 12, https://www.efsa.europa.eu/fr/efsajournal/pub/5263.

15 MacIntosh S.C., Kishore G.M., Perlak F.J., Marrone P.G., Stone T.B., Sims S.R., Fuchs R.L., "Potentiation of Bacillus thuringiensis insecticidal activity by serine protease inhibitors" [Nasilenie aktywności owadobójczej Bacillus thuringiensis w obecności inhibitorów proteazy serynowej], Journal of Agricultural and Food Chemistry 1990, 38, s. 1145-1152, https://pubs.acs.org/doi/ abs/10.1021/jf00094a051.

16 Zob. Rubio-Infante N., Moreno-Fierros L., "An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals" [Przegląd bezpieczeństwa i skutków biologicznych toksyn Cry Bacillus thuringiensis u ssaków], Journal of Applied Toxicology, maj 2016, 36(5), s. 630-648, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jat.3252.

17 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0278691516300722?via%3Dihub

18 SZob. np. Hilbeck, A., Otto, M., "Specificity and combinatorial effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in the context of GMO environmental risk assessment" [Swoistość i skutki skojarzone toksyn Cry Bacillus thuringiensis w kontekście oceny ryzyka związanego z GMO], Frontiers in Environmental Science 2015, 3:71, https://doi.org/10.3389/fenvs.2015.00071

19 Hilbeck, A., Defarge, N., Lebrecht, T., B0hn, T., "Insecticidal Bt crops. EFSA's risk assessment approach for GM Bt plants fails by design" [Rośliny owadobójcze Bt. Podejście EFSA do oceny ryzyka związanego ze zmodyfikowanymi genetycznie roślinami Bt nie daje właściwych wyników z powodu przyjętych metod], RAGES 2020, s. 4, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/ RAGES_report-Insecticidal%20Bt%20plants.pdf

20 Uwagi państw członkowskich dostępne za pośrednictwem portalu OpenEFSA: https://open.efsa.europa.eu/

21 Uwagi Testbiotech na temat przeprowadzonej przez EFSA oceny genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy DP4114 x MON810 x MIR604 x NK603 i jej subkombinacji, z przeznaczeniem na żywność i paszę, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 (wniosek firmy Pioneer EFSA-GMO-NL-2018-150);

22 https://www.un.org/sustainabledevelopment/health/

23 https://indicators.report/targets/3-9/

24 https://www.mcgill.ca/newsroom/channels/news/widely-used-weed-killer-harming-biodiversity-320906

25 Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej, art. 3: https://www.cbd.int/convention/articles/?a=cbd-03

26 zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011 Komisja "może przyjąć", a nie "przyjmuje" zezwolenie, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zezwoleniem (art. 6 ust. 3).

27 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).

28 https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf

29 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (Dz.U. C 270 z 7.7.2021, s. 2), ust. 102.

30 Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 257.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2023.32.6
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DP4114 × MON 810 × MIR604 × NK603 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje DP4114, MON 810, MIR604 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (D081155/01 - 2022/2694(RSP))
• Data aktu: 23/06/2022
• Data ogłoszenia: 27/01/2023