Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 maja 2021 r. w sprawie ochrony praw człowieka i zewnętrznej polityki migracyjnej UE (2020/2116(INI))

Ochrona praw człowieka i zewnętrzna polityka migracyjna UE

P9_TA(2021)0242

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 maja 2021 r. w sprawie ochrony praw człowieka i zewnętrznej polityki migracyjnej UE (2020/2116(INI))

(2022/C 15/07)

(Dz.U.UE C z dnia 12 stycznia 2022 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r., w szczególności jej art. 13 i art. 14,

- uwzględniając Konwencję dotyczącą statusu uchodźców z 1951 r. oraz protokół dodatkowy do tej konwencji,

- uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r. i Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych z 1966 r. oraz protokoły dodatkowe do tych paktów,

- uwzględniając Międzynarodową konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej z 1966 r.,

- uwzględniając Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z 1984 r., w szczególności art. 3 oraz protokół dodatkowy do tej konwencji,

- uwzględniając Konwencję o prawach dziecka z 1989 r. oraz protokoły dodatkowe do tej konwencji,

- uwzględniając Międzynarodową konwencję o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin z 1990 r.,

- uwzględniając Międzynarodową konwencję o ochronie wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem,

- uwzględniając protokoły z Palermo w sprawie handlu ludźmi i przemytu migrantów przyjęte przez ONZ,

- uwzględniając statut rzymski Międzynarodowego Trybunału Karnego,

- uwzględniając sprawozdanie Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 3 sierpnia 2015 r. w sprawie propagowania i ochrony praw człowieka, w tym środków promowania praw człowieka w odniesieniu do migrantów,

- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 71/1 z dnia 19 września 2016 r. w sprawie Deklaracji nowojorskiej w sprawie uchodźców i migrantów,

- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 72/179 z dnia 19 grudnia 2017 r. w sprawie ochrony migrantów,

- uwzględniając działania podejmowane w ramach różnych międzynarodowych mechanizmów w dziedzinie praw człowieka, w tym sprawozdania specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka w odniesieniu do migrantów, w szczególności jego działania następcze związane z regionalnym badaniem z dnia 8 maja 2015 r. w sprawie zarządzania zewnętrznymi granicami Unii Europejskiej i jego skutków dla praw człowieka w odniesieniu do migrantów oraz sprawozdanie z maja 2020 r. w sprawie prawa do wolności zrzeszania się migrantów, a także innych specjalnych sprawozdawców, oraz powszechny okresowy przegląd praw człowieka i prace innych organów traktatowych,

- uwzględniając prace i sprawozdania Biura Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka (OHCHR), w tym zalecane zasady i wytyczne dotyczące praw człowieka i granic międzynarodowych oraz sprawozdanie w sprawie sytuacji migrantów przejeżdżających tranzytem,

- uwzględniając Globalne porozumienie na rzecz bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji oraz Globalne porozumienie w sprawie uchodźców, przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2018 r.,

- uwzględniając wspólne wytyczne z dnia 26 maja 2020 r. dotyczące wpływu pandemii COVID-19 na prawa człowieka w odniesieniu do migrantów, opracowane przez Komitet Ochrony Praw Pracowników Migrujących i Członków ich Rodzin oraz specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. praw człowieka w odniesieniu do migrantów,

- uwzględniając zasady z Dhaki dotyczące migracji z zachowaniem godności,

- uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

- uwzględniając art. 79 i 80 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej "kartą"),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 656/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiające zasady ochrony zewnętrznych granic morskich w kontekście współpracy operacyjnej koordynowanej przez Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych państw członkowskich Unii Europejskiej 1 ,

- uwzględniając odnośne sprawozdania Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

- uwzględniając nowy pakt o migracji i azylu zaproponowany przez Komisję Europejską w dniu 23 września 2020 r.,

- uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Planu działania UE dotyczącego praw człowieka i demokracji na lata 20202024 oraz załączony do nich Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2020-2024, w wersji uzgodnionej przez Radę w dniu 17 listopada 2020 r.,

- uwzględniając wspólny komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 marca 2020 r. zatytułowany "Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2020-2024" (JOIN(2020)0005),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie globalnego podejścia do kwestii migracji i mobilności (GPMM) (COM(2011)0743),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie ustanowienia nowych ram partnerstwa z państwami trzecimi w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji (COM(2016)0385),

- uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 30 kwietnia 2014 r. zatytułowany "Podejście oparte na prawach, obejmujące wszystkie prawa człowieka, na rzecz unijnej współpracy rozwojowej" (SWD(2014)0152),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 września 2020 r. dotyczący nowego paktu o migracji i azylu (COM(2020)0609),

- uwzględniając maltańską deklarację członków Rady Europejskiej o zewnętrznych aspektach migracji: kwestia szlaku środkowośródziemnomorskiego z dnia 3 lutego 2017 r.,

- uwzględniając wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2020 r. dotyczący trzeciego planu działania w sprawie równości płci - ambitna wizja na rzecz równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet w działaniach zewnętrznych UE (SWD(2020)0284),

- uwzględniając wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 marca 2020 r. pt. "W kierunku kompleksowej strategii współpracy z Afryką" (JOIN(2020)0004),

- uwzględniając porozumienie w sprawie wspólnej drogi naprzód w kwestiach migracji w stosunkach między UE a Afganistanem, podpisane w dniu 3 października 2016 r.,

- uwzględniając oświadczenie UE-Turcja z dnia 18 marca 2016 r.,

- uwzględniając inne nieformalne ustalenia, w szczególności z Gambią (dobre praktyki w zakresie identyfikacji i powrotu, które weszły w życie z dniem 16 listopada 2018 r.), Bangladeszem (standardowe procedury operacyjne uzgodnione we wrześniu 2017 r.), Etiopią (procedury przyjęcia uzgodnione w dniu 5 lutego 2018 r.), Gwineą (dobre praktyki obowiązujące od lipca 2017 r.) i Wybrzeżem Kości Słoniowej (dobre praktyki obowiązujące od października 2018 r.),

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje dotyczące kwestii związanych z migracją, zwłaszcza rezolucje z dnia 25 października 2016 r. w sprawie praw człowieka i migracji w państwach trzecich 2 , z dnia 17 grudnia 2014 r. w sprawie sytuacji w regionie Morza Śródziemnego oraz potrzeby opracowania całościowego podejścia UE do migracji 3 , z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie ostatnich tragicznych wydarzeń na Morzu Śródziemnym i polityki UE w zakresie migracji i azylu 4  i z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji 5 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie zwalczania handlu ludźmi w stosunkach zewnętrznych UE 6 ,

- uwzględniając różne sprawozdania organizacji społeczeństwa obywatelskiego dotyczące sytuacji migrantów w zakresie praw człowieka,

- uwzględniając komunikat Komisji z 23 września 2020 r. pt. "Wytyczne Komisji w sprawie wdrożenia przepisów UE dotyczących definiowania procederu ułatwiania bezprawnego wjazdu, tranzytu i pobytu oraz zapobiegania temu procederowi" (C(2020)6470),

- uwzględniając swoją rezolucję z 25 listopada 2020 r. w sprawie poprawy efektywności rozwoju i skuteczności pomocy 7 ,

- uwzględniając art. 54 Regulaminu,

- uwzględniając opinie Komisji Rozwoju i Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0060/2021),

A. mając na uwadze, że migracja jest zjawiskiem globalnym potęgowanym przez globalizację, narastające konflikty, nierówności, zmianę klimatu i degradację środowiska; mając na uwadze, że stopniowy, normatywny rozwój praw uchodźców i migrantów, niezależnie od ich statusu prawnego, ujęty we współczesne międzynarodowe ramy dotyczące praw człowieka jest źródłem postępu i zbiorowej dumy ludzkości; mając jednak na uwadze, że migranci, a w szczególności wysiedleńcy, nadal stanowią jedną z najbardziej wrażliwych i defaworyzowanych grup na świecie i są stale narażeni na naruszanie swoich praw; mając na uwadze, że kobiety, dzieci, osoby starsze i osoby niepełnosprawne należą do najbardziej wrażliwych grup migrantów; mając na uwadze, że dla wielu osób migracja nadal jest podróżą ludzi naznaczoną cierpieniem, dyskryminacją i przemocą; mając na uwadze, że tysiące migrantów straciło życie na szlakach migracyjnych;

B. mając na uwadze, że dla Unii Europejskiej i jej państw członkowskich migracja była i nadal będzie zarówno wyzwaniem, jak i szansą; mając na uwadze, że państwa członkowskie pierwszej linii ponoszą odpowiedzialność w nieproporcjonalnie większym stopniu z uwagi na położenie geograficzne; mając na uwadze, że odpowiedzialność musi iść w parze z solidarnością; mając na uwadze, że Unia Europejska jako historyczny region, który doświadczył zarówno emigracji, jak i imigracji, a także jako wspólnota zjednoczona wokół wartości leżących u jej podstaw, takich jak godność ludzka, wolność i prawa człowieka oraz jako jeden z największych darczyńców na świecie promujący zrównoważony rozwój, wspierający wysiedleńców, zajmujący się przyczynami migracji i współpracujący w ramach wielostronnych forów, aby znajdować trwałe rozwiązania, ma szczególny obowiązek poszanowania, ochrony i propagowania praw migrantów, zwłaszcza w stosunkach zewnętrznych; mając na uwadze, że godność wszystkich migrantów musi znaleźć się w centrum wszystkich obszarów polityki UE w tym zakresie;

C. mając na uwadze, że kompleksowe podejście do migracji i systemu azylowego oznacza uwzględnianie zewnętrznego wymiaru unijnej polityki migracyjnej; mając na uwadze, że wpływ wymiaru zewnętrznego w dużej mierze zależy od wspólnych działań na szczeblu UE i aktywnej koordynacji działań z partnerami zewnętrznymi;

D. mając na uwadze, że w Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju, przyjętym w czerwcu 2017 r., podkreśla się, że dobrze zarządzana migracja i mobilność mogą pozytywnie przyczynić się do wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu i zrównoważonego rozwoju zgodnie z Agendą 2030;

E. mając na uwadze, że naruszenia praw człowieka, naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego lub uchodźczego, jak np. zasady non-refoulement, zawracanie i brutalne ataki na migrantów, arbitralne i bezterminowe przetrzymywanie w nieludzkich warunkach, wykorzystywanie, tortury i inne formy złego traktowania, w tym gwałty, zaginięcia i śmierć, są coraz częściej zgłaszane na całym świecie, w tym na granicach zewnętrznych UE; mając na uwadze, że państwa członkowskie mają obowiązek przestrzegania prawa Unii, praw człowieka i prawa międzynarodowego, a także prawa humanitarnego i prawa uchodźczego; mając na uwadze, że Komisja musi dopilnować, aby państwa członkowskie wypełniały swoje zobowiązania humanitarne i w zakresie praw człowieka, a w przypadku niewywiązania się z tych zobowiązań musi wszczynać postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego; mając na uwadze, że Komisja musi jeszcze podjąć działania w sprawie udowodnionych lub domniemanych przypadków zawracania;

F. mając na uwadze, że ratownictwo na morzu to obowiązek prawny wynikający z prawa międzynarodowego, w szczególności z art. 98 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, który wymaga udzielenia pomocy każdej osobie znajdującej się w niebezpieczeństwie na morzu; mając na uwadze, że wzmocnienia zdolności w zakresie zarządzania granicami oraz zwalczania przemytu i handlu ludźmi nie należy wykorzystywać do penalizowania migrantów ani osób im pomagających; mając na uwadze, że Komisja zwróciła się do państw członkowskich, które jeszcze tego nie uczyniły, o zastosowanie art. 1 ust. 2 dyrektywy 2002/90/WE 8  (dyrektywy o ułatwieniach);

G. mając na uwadze, że w komunikacie Komisji w sprawie globalnego podejścia do kwestii migracji i mobilności (GPMM) z 2011 r. wspomina się o podejściu ukierunkowanym na migrantów, którego podstawą są prawa człowieka i które powinno "przyczynić się do lepszego poszanowania praw podstawowych i praw człowieka przynależnych migrantom w krajach pochodzenia, tranzytu i krajach docelowych";

H. mając na uwadze, że w komunikacie Komisji z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie ustanowienia nowych ram partnerstwa w zakresie współpracy z państwami trzecimi w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji, który opiera się na zasadach GPMM, podkreślono, że kwestie migracji znajdują się wśród najważniejszych priorytetów polityki zewnętrznej UE; mając na uwadze, że ramy te wymagają zacieśnienia współpracy z państwami trzecimi, zwłaszcza z państwami sąsiadującymi z UE, poprzez partnerstwa mające na celu zapewnienie współpracy w zakresie zarządzania migracją oraz skuteczne zapobieganie nielegalnej migracji i readmisji nielegalnych migrantów, w tym przez pozytywne i negatywne zachęty wynikające z różnych elementów polityki wchodzących w zakres kompetencji UE, takich jak polityka sąsiedztwa, polityka w dziedzinie pomocy rozwojowej, polityka handlowa, polityka w dziedzinie mobilności, polityka energetyczna, polityka bezpieczeństwa i polityka cyfrowa, w każdym przypadku ukierunkowane na ten sam cel; mając na uwadze, że wszelkie tego rodzaju partnerstwa muszą posiadać wyraźną podstawę prawną;

I. mając na uwadze, że w swoim komunikacie z 2016 r. Komisja nakreśliła trzy główne cele współpracy z państwami trzecimi, a mianowicie: ratowanie życia na Morzu Śródziemnym, zwiększenie wskaźnika powrotów do państw pochodzenia i tranzytu oraz umożliwienie migrantom i uchodźcom pozostania w pobliżu domu i uniknięcia niebezpiecznej podróży; mając na uwadze, że w komunikacie z 2016 r. wskazuje się migrację nieuregulowaną jako priorytet dla Unii oraz wprowadza się podejście "mniej za mniej", zgodnie z którym Komisja wyraża gotowość do stosowania wszystkich narzędzi i instrumentów UE z wyjątkiem pomocy humanitarnej jako bodźców, aby uzyskać współpracę ze strony państw trzecich w zakresie readmisji i kontroli granic;

J. mając na uwadze, że walka z przemytem migrantów jest wspólnym wyzwaniem, które wymaga współpracy i koordynacji z państwami trzecimi; mając na uwadze, że nowy unijny plan działania na rzecz zwalczania przemytu migrantów ma na celu pobudzenie współpracy między UE a państwami trzecimi dzięki ukierunkowanym partnerstwom na rzecz zwalczania przemytu migrantów w ramach szerszej współpracy partnerskiej z kluczowymi państwami trzecimi; mając na uwadze, że Europol odgrywa kluczową rolę w walce z przemytem migrantów;

K. mając na uwadze, że współpraca z państwami trzecimi ma zasadnicze znaczenie dla zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania go; mając na uwadze, że szlaki migracyjne mogą być wykorzystywane przez sieci handlarzy ludźmi; mając na uwadze, że handel ludźmi ma nieproporcjonalny wpływ na kobiety i dziewczęta, które stanowią przeważającą większość ofiar handlu ludźmi, doświadczają przemocy i są wykorzystywane na szlaku migracyjnym; mając na uwadze, że środki wymierzone w handel ludźmi nie powinny zagrażać przestrzeganiu praw ofiar tego handlu, migrantów, uchodźców i osób wymagających ochrony międzynarodowej;

L. mając na uwadze, że od 2016 r. UE i niektóre poszczególne państwa członkowskie zwiększyły liczbę nieformalnych umów i ustaleń z państwami trzecimi, dążąc do wzmocnienia ich zdolności operacyjnych w zakresie kontroli granic i zarządzania nimi oraz w zakresie zwalczania handlu ludźmi; mając na uwadze, że umowy te i ustalenia dotyczą również skutecznych powrotów i readmisji we współpracy z krajami trzecimi, w tym wspólnych deklaracji dotyczących migracji, protokołów ustaleń, wspólnych dróg naprzód, standardowych procedur operacyjnych i dobrych praktyk oraz porozumień o współpracy policyjnej; mając na uwadze, że podobnie jak w przypadku formalnych umów o readmisji takie nieformalne ustalenia potwierdzają zobowiązania państw do readmisji swoich obywateli (lub innych osób) oraz ustanawiają procedury przeprowadzania powrotów w praktyce; mając na uwadze, że od 2016 r. UE zawarła co najmniej 11 nieformalnych umów, ale tylko jedną nową umowę o readmisji; mając na uwadze, że nieformalne porozumienia między UE a państwami trzecimi nie zapewniają przewidywalnej polityki ani stabilnych i spójnych ram prawnych dotyczących nielegalnej migracji;

M. mając na uwadze, że w swoim komunikacie dotyczącym nowego paktu o migracji i azylu Komisja powtórzyła, że wewnętrzny i zewnętrzny wymiar migracji są ze sobą nierozerwalnie powiązane, wobec czego konieczny jest indywidualny, kompleksowy i wyważony dialog na temat migracji oraz partnerstwo z krajami pochodzenia i tranzytu w celu osiągnięcia celów wartościowych dla obu stron, takich jak zajęcie się głównymi przyczynami migracji, zwalczanie przemytu migrantów, pomoc uchodźcom przebywającym w państwach trzecich oraz wspieranie dobrze zarządzanej legalnej migracji; mając na uwadze, że zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie nowego paktu zaangażowanie na szczeblu regionalnym i globalnym ma zasadnicze znaczenie dla uzupełnienia takich dialogów i partnerstw; mając na uwadze, że Komisja ponadto podkreśliła, iż migracja powinna być wbudowana w te kompleksowe partnerstwa z państwami trzecimi jako główna kwestia i powinna być powiązana z innymi dziedzinami polityki, takimi jak dziedziny dotyczące współpracy na rzecz rozwoju, bezpieczeństwa, wiz, handlu, rolnictwa, inwestycji i zatrudnienia, energii, środowiska i zmiany klimatu oraz edukacji;

N. mając na uwadze, że Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2020-2024 zobowiązuje UE i jej państwa członkowskie do "[popierania] specjalnej ochrony przysługującej migrantom, uchodźcom oraz osobom wewnętrznie przesiedlonym i bezpaństwowcom"; mając na uwadze, że ten plan działania "promuje niedyskryminacyjny dostęp do usług społecznych, w tym wysokiej jakości, przystępnej opieki zdrowotnej i edukacji (również online), a także budowanie zdolności praktyków w zakresie odpowiadania na konkretne potrzeby (...) migrantów i uchodźców" oraz "wspiera podejście do zarządzania migracją oparte na prawach człowieka oraz wzmacnia zdolności państw, społeczeństwa obywatelskiego i partnerów ONZ do wdrażania tego podejścia";

O. mając na uwadze, że według Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) kobiety stanowią około 48 % populacji uchodźców na świecie oraz wysoki odsetek osób ubiegających się o azyl wymagających szczególnego traktowania; mając na uwadze, że trzeci unijny plan działania w sprawie równości płci zobowiązuje UE do zapewnienia pełnej realizacji "praw człowieka przysługujących migrującym kobietom i dziewczętom za pośrednictwem programów, przepisów i polityki w zakresie migracji uwzględniających aspekt płci" oraz wzmocnienia "zarządzania migracją z uwzględnieniem aspektu płci na szczeblu globalnym, regionalnym i krajowym"; mając na uwadze, że polityka migracyjna uwzględniająca aspekt płci zapewniłaby realizację praw kobiet, dziewcząt i osób LGTBIQ+ oraz ochronę przed potencjalną przemocą, molestowaniem, gwałtem i handlem ludźmi;

P. mając na uwadze, że w sprawozdaniu z 2015 r. były specjalny sprawozdawca ONZ ds. praw człowieka w odniesieniu do migrantów zauważa braki w podejściu UE do kwestii migracji z uwagi na brak przejrzystości i klarowności, a także niewielką siłę oddziaływania wielu zawartych w tych ramach umów, które w jego opinii zasadniczo nie obejmują środków z zakresu monitorowania i rozliczalności; mając na uwadze, że według specjalnego sprawozdawcy niewiele też wskazuje na to, aby partnerstwa na rzecz mobilności przełożyły się na dodatkowe korzyści w obszarach praw człowieka lub rozwoju, a ogólne ukierunkowanie na bezpieczeństwo w połączeniu z brakiem spójności polityki w przyjętym podejściu stwarza ryzyko, że wszelkie korzyści wynikające z przedsięwzięć na rzecz praw człowieka i rozwoju mogą zostać zepchnięte na dalszy plan przez wtórne efekty polityki mocniej ukierunkowanej na bezpieczeństwo;

Q. mając na uwadze, że eksperci ONZ ds. praw człowieka i organizacje społeczeństwa obywatelskiego ostrzegali, że pandemia COVID-19 wywołuje poważne i nieproporcjonalnie duże skutki dla migrantów i ich rodzin na całym świecie; mając na uwadze, że wezwali oni państwa do ochrony praw migrantów i ich rodzin bez względu na ich status migracyjny; mając na uwadze, że pandemia wydłużyła okres rozpatrywania wniosków o azyl;

R. mając na uwadze, że utrzymanie swobody przemieszczania się i prawa do pracy przyczynia się do samowystarczalności migrantów i sprzyja zacieśnieniu ich integracji; mając na uwadze, że migracja wewnątrzregionalna jest ważnym elementem owych transgranicznych kontekstów gospodarczych;

I. Ramy polityki migracyjnej i jej wymiar zewnętrzny

1. podkreśla, że oprócz wynikającego z Traktatu obowiązku przestrzegania wartości, jakimi są poszanowanie godności ludzkiej, praworządność oraz poszanowanie praw człowieka i prawa międzynarodowego, we wszystkich stosunkach zewnętrznych, UE i państwa członkowskie mają zobowiązania w dziedzinie praw człowieka wobec obywateli państw trzecich, jeżeli współpracują w zakresie migracji z państwami trzecimi i innymi podmiotami spoza UE;

2. podkreśla, że zobowiązania te wymagają nie tylko uznania możliwości stosowania odnośnych standardów, lecz również odpowiedniego wprowadzenia w życie przy użyciu szczegółowych i konkretnych instrumentów umożliwiających skuteczną ochronę i zabezpieczenie w praktyce, a także przez oparte na prawach człowieka podejście do pełnego cyklu polityki migracyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem migrujących kobiet i dzieci bez opieki;

3. wyraża zaniepokojenie z powodu rosnącej liczby małoletnich bez opieki podróżujących szlakami nielegalnej migracji i z powodu braku ochrony tych małoletnich; podkreśla w szczególności brak skutecznego monitorowania i sprawozdawczości ze strony agencji UE i państw członkowskich w zakresie ochrony małoletnich bez opieki; wzywa UE do dopilnowania, by państwa członkowskie i państwa trzecie składały sprawozdania na temat mechanizmów stosowanych w celu ochrony praw dziecka zgodnie z Konwencją ONZ o prawach dziecka;

4. przypomina, że zgodnie z art. 3 ust. 5 i art. 21 TUE oraz kartą Unia Europejska oraz państwa członkowskie - kiedy stosują prawo UE - muszą przestrzegać praw człowieka w swoich działaniach zewnętrznych i eksterytorialnych, porozumieniach i współpracy w obszarach migracji, granic i azylu, w tym prawa do życia i wolności, prawa do azylu, w tym indywidualnej oceny wniosków o azyl z uwzględnieniem odpowiednich gwarancji zgodnie z prawem międzynarodowym, prawa do godności ludzkiej i bezpieczeństwa, prawa do ochrony przed wymuszonym zaginięciem, zakazu tortur, złego traktowania, niewolnictwa i pracy przymusowej, prawa do ochrony danych osobowych, prawa do ochrony w przypadku usunięcia z terytorium państwa, wydalenia lub ekstradycji, prawa do wolności religii, wyznania, myśli i sumienia oraz obowiązku dbania o nadrzędny interes dziecka, a także muszą przyjąć podejście uwzględniające aspekt płci; przypomina ponadto, że należy zapewnić niedyskryminację i gwarancje proceduralne, takie jak prawo do skutecznego środka prawnego i prawo do łączenia rodzin, a także zapobiegać oddzielaniu dzieci od rodziców lub opiekunów prawnych;

5. zauważa, że Komisja nie dokonała jeszcze oceny wpływu wdrażania opracowywanych przez nią kolejnych ram polityki migracyjnej, zwłaszcza GPMM i nowych ram partnerstwa, na prawa człowieka przysługujące obywatelom państw trzecich, a także wpływu współpracy UE z państwami trzecimi w dziedzinie migracji na prawa człowieka, w tym wpływu wsparcia UE dla służb granicznych i służb bezpieczeństwa krajów partnerskich; nalega na potrzebę przeprowadzenia takiego przeglądu w sposób systematyczny oraz w formie kompleksowej, inkluzywnej i publicznie dostępnej, aby zapewnić pełne przestrzeganie praw człowieka w ramach zewnętrznej polityki migracyjnej UE;

6. z ogromnym zaniepokojeniem odnotowuje brak mechanizmów operacyjnych oraz mechanizmów sprawozdawczości, monitorowania, oceny i rozliczalności w odniesieniu do indywidualnych spraw, aby śledzić potencjalne naruszenia i na nie reagować, a także brak skutecznych środków zaskarżenia przewidzianych dla osób, co do których zachodzi domniemanie, że ich prawa są naruszane z powodu nieformalnych umów UE i współpracy finansowej;

7. ponownie potwierdza, że aby polityka Unii w dziedzinie migracji mogła właściwie funkcjonować, UE musi zacieśnić zewnętrzną współpracę z krajami pochodzenia i działać na rzecz zapewnienia trwałej i skutecznej readmisji osób powracających; apeluje do UE o zapewnienie, aby umowy o readmisji i umowy o współpracy w zakresie zarządzania granicami były zawierane jedynie z państwami trzecimi, które wyraźnie zobowiązały się do przestrzegania praw człowieka, w tym zasady non-refoulement, i praw zapisanych w Konwencji ONZ dotyczącej statusu uchodźców; wzywa UE do zadbania o to, by współpraca ta nie prowadziła do naruszania wspomnianych praw oraz zapewniała środki operacyjne gwarantujące skuteczną rozliczalność w przypadku wystąpienia naruszeń;

8. zauważa, że większość z dotychczas zawartych 18 oficjalnych umów UE o readmisji obejmuje readmisję obywateli państw trzecich do kraju tranzytu; podkreśla, że powroty do krajów tranzytu wiążą się z ryzykiem potencjalnego naruszenia praw człowieka osób powracających; popiera zalecenie zawarte w przeprowadzonej przez Komisję ocenie unijnych umów o readmisji z 2011 r., zgodnie z którą UE powinna zawsze starać się zasadniczo dokonać readmisji danej osoby do kraju pochodzenia, w zakresie, w jakim pozwalają na to okoliczności;

9. wzywa Komisję do zapewnienia przejrzystych ocen ryzyka dokonywanych przez niezależne organy UE i niezależnych ekspertów, jak np. Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej, w zakresie wpływu wszelkiej formalnej, nieformalnej lub finansowej współpracy UE z państwami trzecimi na prawa migrantów i uchodźców, w tym kobiet, na miejscowych obrońców praw człowieka i społeczeństwo obywatelskie działających na rzecz obrony tych praw oraz w możliwym stopniu w zakresie wpływu, jaki taka współpraca wywierałaby na szerszą populację w danym kraju w odniesieniu do dostępu do praw, wkładu w zapewnienie bezpieczeństwa ludności i pokoju oraz zrównoważonego rozwoju; wzywa Komisję do wprowadzenia wytycznych dotyczących wdrażania, które będą przeznaczone dla agencji UE i państw członkowskich przed podjęciem współpracy z państwami trzecimi; w związku z tym wzywa do zachowania szczególnej czujności wobec krajów, które borykają się z trwającymi lub zamrożonymi konfliktami i stoją przed zwiększonym ryzykiem łamania praw człowieka; wzywa Komisję do dopilnowania, aby wszelka współpraca UE z państwami trzecimi była w pełni sformalizowana w celu umożliwienia skutecznego monitorowania umów z państwami trzecimi;

10. wzywa Komisję do ustanowienia niezależnego, przejrzystego i skutecznego mechanizmu monitorowania na podstawie prawa międzynarodowego, karty i celów zrównoważonego rozwoju, obejmującego okresowe sprawozdania dotyczące wdrażania umów formalnych, nieformalnych i finansowych z państwami trzecimi, które potencjalnie mogą mieć wpływ na prawa migrantów i uchodźców oraz na pracę obrońców praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego broniących tych praw w państwach trzecich, takich jak partnerstwa w dziedzinie migracji, umowy o readmisji, a także umowy o współpracy międzynarodowej w zakresie zarządzania i administrowania migracją, z uwzględnieniem bezpośredniego podejmowania wyzwań związanych z migracją i przymusowymi wysiedleniami; podkreśla, że taki mechanizm monitorowania musi mieć charakter partycypacyjny i publiczny; podkreśla potrzebę zapewnienia społeczeństwu obywatelskiemu i innym zainteresowanym podmiotom środków, które umożliwią im wnoszenie wkładu w funkcjonowanie tego mechanizmu; podkreśla, że taki system powinien przyczyniać się do zapewnienia odpowiedzialności za naruszenia praw człowieka, w tym zawrócenia naruszające zasadę non-refoulement; wzywa Komisję do ustanowienia mechanizmu działań następczych, w ramach którego wyniki oceny i zalecenia ekspertów będą należycie uwzględnione w odpowiedniej umowie oraz w odpowiednim porozumieniu lub działaniu; podkreśla potrzebę zapewnienia kontroli parlamentarnej i nadzoru demokratycznego;

11. wzywa UE do wzięcia pod uwagę sposobów służących zapewnieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości osobom, których dotyczą środki wdrażające współpracę w dziedzinie migracji między UE a państwami trzecimi, w tym przy pomocy ustanowienia niezależnego i dostępnego mechanizmu składania skarg; zwraca się o dopilnowanie, aby osoby, które mogą doznawać naruszania praw człowieka, miały dostęp do skutecznych środków zaskarżenia, a tym samym mogły uzyskać rekompensatę lub zadośćuczynienie;

12. zwraca uwagę, że wdrażanie i finansowanie zewnętrznej polityki migracyjnej UE przydzielono różnym dyrekcjom generalnym Komisji i włączono do głównego nurtu polityki migracyjnej i azylowej, jak również polityki rozwojowej i zagranicznej UE; z zaniepokojeniem zauważa, że to połączenie obowiązków wykonawczych doprowadziło do braku wystarczającego i spójnego nadzoru nad działaniami Komisji, który umożliwiłby Parlamentowi narzucenie demokratycznej kontroli nad zewnętrzną polityką migracyjną UE; podkreśla znaczenie zapewnienia spójności, synergii i komplementarności w celu uniknięcia nakładania się różnych narzędzi;

13. podkreśla praktyczne konsekwencje dla praw człowieka wynikające z rosnącej liczby, a co za tym idzie pozasądowego charakteru, nieformalnych ustaleń dotyczących powrotu i readmisji, które są zawierane bez należytej kontroli demokratycznej i należytego nadzoru parlamentarnego oraz nie podlegają kontroli sądowej; zauważa, że prawa osób ubiegających się o azyl są z natury uzależnione od możliwości oceny naruszeń praw człowieka przez sąd; wzywa Komisję do opracowania planu i podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu rozpoczęcia lub zakończenia negocjacji, a tym samym podpisania umów o readmisji, do priorytetowego potraktowania kwestii zawarcia formalnych umów o readmisji i zapewnienia w ten sposób pełnego poszanowanie art. 218 ust. 6 TFUE, a także do dopilnowania, by formalne umowy UE o readmisji wykluczały nieformalne umowy; uważa, że Parlament musi kontrolować nieformalne umowy zawierające zobowiązania dotyczące kwestii wchodzących w zakres jego kompetencji, takich jak readmisja, oraz że Komisja musi być gotowa do podjęcia dalszych działań, w tym związanych z zawieszeniem stosowania takich umów, w przypadku, gdy nieformalne umowy okazują się być niezgodne z traktatami; wzywa Komisję do ustanowienia ogólnych ram skutecznego monitorowania i oceny wdrażania wszystkich obowiązujących i przyszłych unijnych umów o readmisji oraz włączenia do nich specjalnych postanowień dotyczących monitorowania;

II. Przestrzeganie praw człowieka i podmioty UE wdrażające zewnętrzną politykę migracyjną

14. zwraca uwagę na rozszerzenie roli Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) w zakresie praktycznej i operacyjnej współpracy z państwami trzecimi, w tym w dziedzinie powrotów i readmisji, zwalczania handlu ludźmi, zapewniania szkoleń oraz pomocy operacyjnej i technicznej organom państw trzecich do celów zarządzania granicami i kontroli granicznej, prowadzenia operacji lub wspólnych operacji na zewnętrznych granicach UE lub na terytoriach państw trzecich oraz delegowania oficerów łącznikowych i personelu operacyjnego do państw trzecich; wzywa do regularnego analizowania potrzeb Agencji w celu zagwarantowania jej optymalnego funkcjonowania; wzywa Komisję do ustanowienia niezależnego, przejrzystego i skutecznego mechanizmu monitorowania wszystkich działań prowadzonych przez Frontex, oprócz obowiązującego wewnętrznego mechanizmu składania skarg;

15. podkreśla znaczenie umów o statusie dla bezpieczeństwa granic zewnętrznych UE, a także dla zapewnienia ram prawnych dotyczących współpracy między Fronteksem a organami państw trzecich odpowiedzialnymi za zarządzanie granicami; przypomina, że umowy o statusie ad hoc, podlegające zatwierdzeniu przez Parlament, są wymagane do rozmieszczenia zespołów zarządzania granicami Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej w państwie trzecim, gdzie członkowie zespołów będą realizować uprawnienia wykonawcze; wyraża ubolewanie, że dwie dotychczas zawarte umowy o statusie nie obejmują konkretnych środków służących osiąganiu przestrzegania praw człowieka w ramach zarządzania granicami, a także nie gwarantują, że wsparcie materialne i szkolenia dla państw trzecich nie są zapewniane sprawcom naruszeń praw człowieka; ubolewa, że umowy te również nie regulują jasno kwestii odpowiedzialności za potencjalne naruszenia praw człowieka, i apeluje, aby wszelkie przyszłe umowy o statusie zawierały takie środki;

16. podkreśla, że rozporządzenie (UE) 2019/1896 9  zobowiązuje agencję Frontex do zapewnienia terminowego składania Parlamentowi spójnych, przejrzystych, kompletnych i dokładnych sprawozdań z prowadzonych przez nią działań związanych ze współpracą z państwami trzecimi, w szczególności działań związanych z pomocą techniczną i operacyjną w zakresie zarządzania granicami i powrotami w państwach trzecich, oddelegowaniem oficerów łącznikowych, a także szczegółowych informacji na temat przestrzegania praw podstawowych; wzywa Frontex do regularnego informowania Podkomisji Praw Człowieka, Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w Parlamencie Europejskim o wszelkich działaniach obejmujących współpracę z władzami państw trzecich, a zwłaszcza o osiąganiu przestrzegania praw człowieka w ramach takich działań;

17. podkreśla, że rozporządzenie (UE) 2019/1240 10  powinno jeszcze bardziej wzmocnić potencjał Unii Europejskiej w zakresie koordynacji, współpracy i wymiany informacji między urzędnikami łącznikowymi ds. imigracji rozlokowanymi w państwach trzecich, Komisją Europejską i agencjami unijnymi, aby skuteczniej realizować priorytetowe potrzeby Unii w dziedzinie migracji; podkreśla, że jednym z głównych zadań Rady Sterującej tej europejskiej sieci jest wspieranie rozwoju umiejętności urzędników łącznikowych ds. imigracji, w tym poprzez opracowywanie wytycznych dotyczących wdrażania praw człowieka w ramach ich działań; wzywa Komisję, aby za pośrednictwem Rady Sterującej, pilnie sporządziła takie wytyczne oparte na prawach człowieka;

18. przypomina, że inne podmioty UE wdrażające zewnętrzną politykę migracyjną w kontekście np. misji morskich UE również podlegają obowiązującemu prawu międzynarodowemu, a przekazywanie informacji organom państw trzecich, co ostatecznie skutkuje bezprawnym powrotem migrantów i uchodźców do krajów niebezpiecznych, można uznać w świetle prawa międzynarodowego za pomoc w naruszaniu praw człowieka; podkreśla, że zewnętrzna polityka migracyjna UE nie powinna wspierać przechwytywania osób na morzu skutkującego odsyłaniem ich do niebezpiecznych portów;

19. zaleca rozszerzenie mandatu, kompetencji i budżetu Agencji Praw Podstawowych, aby umożliwić jej skuteczne monitorowanie zewnętrznego wymiaru unijnej polityki azylowej i migracyjnej, w tym poprzez wysyłanie ostrzeżeń właściwym organom w przypadku uchybień w zakresie praw człowieka; wzywa Agencję Praw Podstawowych do opracowania odpowiednich narzędzi i wytycznych;

20. z wielkim zaniepokojeniem zauważa, że nie jest możliwe ustalenie tożsamości większości osób, które giną podczas próby przeprawienia się przez Morze Śródziemne; uważa, że konieczne jest ustanowienie skoordynowanego europejskiego podejścia w celu zapewnienia szybkich i skutecznych procesów identyfikacji oraz stworzenie bazy danych osób, które zmarły w drodze do UE, a także ich rzeczy osobistych w celu dostarczenia informacji ich rodzinom i krewnym oraz ułatwienia identyfikacji ciał; zwraca się do UE i jej państw członkowskich o lepszą koordynację i poprawę działań europejskich w celu zapewnienia odpowiednich i skutecznych operacji poszukiwawczo-ratowniczych;

III. Współpraca UE z państwami trzecimi w dziedzinie migracji i kierowana do nich pomoc finansowa na ten cel

21. zwraca uwagę na coraz częstsze stosowanie od 2016 r. wzmocnionej warunkowości między współpracą na rzecz rozwoju a zarządzaniem migracjami, w tym powrotami i readmisją; podkreśla, że współpracę UE na rzecz rozwoju i pomoc w tym zakresie należy dostosować do celów zrównoważonego rozwoju, również w kontekście działań związanych z równouprawnieniem płci; podkreśla w związku z tym definicję oficjalnej pomocy rozwojowej przyjętą przez Komitet Pomocy Rozwojowej OECD oraz zasady OECD dotyczące skuteczności pomocy rozwojowej; podkreśla, że zgodnie z art. 21 TUE i art. 208 TFUE głównym celem polityki Unii w zakresie współpracy na rzecz rozwoju jest zmniejszenie, a w dłuższej perspektywie eliminacja ubóstwa, zwalczanie nierówności i wykluczenia, promowanie demokratycznych rządów i praw człowieka oraz wzmacnianie zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu rozwoju; podkreśla, że takie działania, wraz z rozwojem stabilnych instytucji, mają kluczowe znaczenie dla wyeliminowania pierwotnych przyczyn migracji; w związku z tym wzywa Komisję do zadbania o to, by polityka w zakresie współpracy na rzecz rozwoju, w tym pomoc rozwojowa lub partnerstwo dwustronne bądź wielostronne, nie była sprzeczna z zasadami zapisanymi w art. 208 TFUE;

22. apeluje o przyjęcie podejścia do pomocy humanitarnej uwzględniającego potrzeby, z poszanowaniem zasad humanitarnych, międzynarodowych przepisów dotyczących praw człowieka, międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego prawa dotyczącego uchodźców; ponadto podkreśla, że uwarunkowanie pomocy humanitarnej i pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych współpracą z UE w zakresie migracji nie jest zgodne z zasadami przyznawania pomocy humanitarnej;

23. zauważa, że nadal niedostępny jest pełny, publiczny przegląd finansowania unijnego dla państw trzecich mającego na celu ułatwienie współpracy w kwestiach migracji; wzywa Komisję do zapewnienia pełnej przejrzystości, między innymi przez wprowadzenie klarownego przeglądu wszystkich instrumentów w ramach budżetu UE wykorzystywanych do finansowania współpracy z państwami trzecimi w dziedzinie zarządzania migracjami, w tym informacji o kwocie, celu i źródle finansowania, a także szczegółowych informacji o wszelkich innych potencjalnych środkach wsparcia przekazywanych przez agencje UE, takie jak Frontex, aby zapewnić skuteczne wypełnianie przez Parlament jego instytucjonalnej roli polegającej na kontroli wykonania budżetu UE;

24. podkreśla, że celem europejskich instrumentów finansowych jest wspieranie państw trzecich w tworzeniu niezbędnych ram instytucjonalnych i zdolności do zarządzania migracją we wszystkich jej aspektach, przy jednoczesnym dostosowaniu do standardów europejskich i międzynarodowych; podkreśla, jak ważne jest przekazywanie znacznej części przyszłych funduszy UE na migrację społeczeństwu obywatelskiemu, grupom pozarządowym i społecznościowym oraz organizacjom rządowym, międzyrządowym, regionalnym i lokalnym działającym w państwach trzecich w zakresie udzielania pomocy, ochrony i monitorowania praw migrantów oraz wspierania osób przymusowo wysiedlonych i społeczności przyjmujących; zwraca uwagę na potrzebę przydzielenia dużej części środków finansowych UE na poprawę sytuacji w dziedzinie praw człowieka, ochronę międzynarodową i przyszłą perspektywę dla uchodźców; apeluje o wsparcie finansowe UE w celu wypracowania trwałych rozwiązań, które pozwolą stawić czoła wyzwaniom lokalnym i regionalnym, zwłaszcza wyzwaniom związanym z procesami demokratycznymi i praworządnością, rozwojem społeczno-gospodarczym, opieką zdrowotną, edukacją, podstawowymi przyczynami ubóstwa, zatrudnieniem młodzieży w krajach pochodzenia, wykluczeniem społecznym, równouprawnieniem płci, zmianą klimatu, konfliktami, dostępem do usług, a także propagowaniem praw uchodźców i zwiększaniem ich samodzielności;

25. wzywa Komisję do regularnego i publicznego składania Parlamentowi sprawozdań na temat finansowania związanych z migracją programów współpracy w państwach trzecich i ich skutków dla praw człowieka, a także na temat sposobu wykorzystania tego finansowania przez kraje partnerskie, w tym w ramach Grupy Roboczej ds. Instrumentów Finansowania Zewnętrznego w Komisji Spraw Zagranicznych; ubolewa, że Parlament nie jest zaangażowany w kontrolę funduszy kryzysowych, w tym funduszy powierniczych UE; wzywa do przyznania Parlamentowi większej roli w monitorowaniu wpływu wykorzystania wkładów finansowych UE na prawa człowieka w odnośnych państwach trzecich;

26. uważa, że Parlament musi w pełni korzystać ze swoich uprawnień w zakresie wdrażania, kontroli i kontroli budżetowej, a także z procedur kontrolnych Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w odniesieniu do funduszy na rzecz rozwoju, funduszy powierniczych, narzędzi i innych instrumentów finansowania wykorzystywanych do realizacji celów polityki UE związanych z migracją, a także dopilnować, by decyzje o finansowaniu przez UE i związane z nimi przydziały były zgodne z unijnymi zasadami legalności i należytego zarządzania finansami, zgodnie z rozporządzeniem finansowym UE 11 ;

27. podkreśla, że podejście oparte na prawach człowieka ma zastosowanie do wszystkich filarów ISWMR, w tym do reagowania kryzysowego w filarze szybkiego reagowania; podkreśla, że wydatki związane z migracją w ISWMR powinny być na orientacyjnym poziomie 10 % oraz że działania związane z migracją w ramach ISWMR powinny koncentrować się na usuwaniu pierwotnych przyczyn nielegalnej migracji i przymusowych wysiedleń oraz na wspieraniu większego zaangażowania w celu ułatwienia bezpiecznej, uporządkowanej, legalnej i odpowiedzialnej migracji, a także na wdrażaniu zaplanowanej i dobrze prowadzonej polityki migracyjnej i zarządzaniu migracją; podkreśla, że ISWMR jest instrumentem zewnętrznym i powinno istnieć wyraźne rozgraniczenie między wewnętrzną a zewnętrzną polityką, instrumentami i funduszami migracyjnymi UE; podkreśla, że ostateczne porozumienie w sprawie działań związanych z migracją w ramach ISWMR powinno być skoordynowane horyzontalnie z wewnętrznymi funduszami UE oraz z Instrumentem Pomocy Przedakcesyjnej (IPA), aby uniknąć powielania działań; zauważa, że działania związane z migracją w sytuacjach kryzysowych przy użyciu "filaru działań szybkiego reagowania" powinny w szczególności uwzględniać potrzeby związane z przymusowymi wysiedleniami, w tym wspieranie społeczności przyjmujących, zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym i zasadami obowiązującymi w tej dziedzinie; nalega w związku z tym na konieczność dopilnowania, by wieloletnim ramom finansowym na lata 2021-2027 towarzyszyły solidne ramy dotyczące praw człowieka służące określaniu, wdrażaniu i monitorowaniu przyszłych programów współpracy w zakresie migracji, aby powiązać wypłaty funduszy UE z obowiązkami dotyczącymi praw człowieka;

IV. Zewnętrzna polityka UE w dziedzinie praw człowieka i cele migracyjne

28. przypomina o zobowiązaniu UE i państw członkowskich, podjętym w ramach Globalnego porozumienia w sprawie uchodźców, do współodpowiedzialności za skuteczną i kompleksową ochronę uchodźców i złagodzenia presji wywieranej na państwa przyjmujące; podkreśla w związku z tym, że UE i jej państwa członkowskie powinny zwiększyć zobowiązania w zakresie przesiedleń, dbając o to, by przesiedlenia nie były uzależnione od współpracy państwa tranzytu w zakresie readmisji lub kontroli granicznej, a także zwiększać liczbę bezpiecznych i legalnych dróg migracji oraz zapobiegać przymusowym powrotom uchodźców z krajów przyjmujących; wzywa UE i państwa członkowskie do przyczynienia się do bardziej ustrukturyzowanego i szczodrego finansowania społeczności i krajów przyjmujących większość uchodźców; ponownie podkreśla znaczenie osiągnięcia w pełni 23 celów Globalnego porozumienia na rzecz bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji; uważa, że Parlament musi sprawować odpowiednią kontrolę wdrażania obu tych porozumień przez UE;

29. wzywa UE i państwa członkowskie do prowadzenia polityki migracyjnej w pełni odzwierciedlającej prawa człowieka w odniesieniu do migrantów i uchodźców, zapisane w prawie międzynarodowym, regionalnym i krajowym; wzywa ESDZ, Komisję i państwa członkowskie do współpracy z państwami trzecimi w zakresie praw migrantów jako jednego z integralnych wymiarów polityki UE w dziedzinie praw człowieka; nalega, aby powiązania między prawami człowieka a migracją zostały odpowiednio uwzględnione w ramach dwustronnych dialogów na temat praw człowieka prowadzonych przez UE z odpowiednimi państwami; wzywa delegatury UE w tych państwach do ścisłego monitorowania praw migrantów, zwłaszcza w państwach tranzytu, a także praw uchodźców i osób wewnętrznie przesiedlonych; podkreśla pilną potrzebę stworzenia oraz wzmocnienia bezpiecznych i legalnych szlaków migracyjnych i ochronnych w celu zagwarantowania praw człowieka i uniknięcia ofiar śmiertelnych; nalega na aktywne zaangażowanie UE w państwach, w których obrońcy praw człowieka, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i organizacje społecznościowe, w tym osoby chroniące życie zagrożonych migrantów i osób ubiegających się o azyl, mierzą się z zagrożeniami lub kryminalizacją z powodu legalnie prowadzonej działalności;

30. wzywa UE do przeprowadzenia globalnej kampanii na rzecz powszechnej ratyfikacji Konwencji genewskiej dotyczącej statusu uchodźców oraz protokołu do niej z 1967 r.; wzywa państwa członkowskie, by dawały przykład, jeśli chodzi o przestrzeganie konwencji ONZ o prawach pracowników migrujących, która jest jedną z podstawowych konwencji ONZ dotyczących praw człowieka;

31. uważa, że UE musi przejąć przewodnią rolę we wspieraniu prac nad polityką i unormowaniami w odniesieniu do praw migrantów na forach wielostronnych; podkreśla kluczową rolę, jaką odgrywają organizacje międzynarodowe, organy regionalne i organizacje pozarządowe, takie jak Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) i Agencja Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA), a także Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) i specjalny sprawozdawca ONZ ds. praw człowieka w odniesieniu do migrantów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia finansowego i politycznego dla tych organizacji i podmiotów;

32. wzywa UE do włączenia diaspory, zainteresowanych społeczności, organizacji kierowanych przez uchodźców i migrantów, w szczególności kierowanych przez kobiety, oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w opracowywanie, wdrażanie i ocenę projektów realizowanych w państwach trzecich;

o

o o

33. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

1 Dz.U. L 189 z 27.6.2014, s. 93.
2 Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 111.
3 Dz.U. C 294 z 12.8.2016, s. 18.
4 Dz.U. C 346 z 21.9.2016, s 47.
5 Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 9.
6 Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 47.
7 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0323.
8 Dyrektywa Rady 2002/90/WE z dnia 28 listopada 2002 r. definiująca ułatwianie nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu (Dz.U. L 328 z 5.12.2002, s. 17).
9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1896 z dnia 13 listopada 2019 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz uchylenia rozporządzeń (UE) nr 1052/2013 i (UE) 2016/1624 (Dz.U. L 295 z 14.11.2019, s. 1).
10 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1240 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie utworzenia europejskiej sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji (Dz.U. L 198 z 25.7.2019, s. 88).
11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1).

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024