Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego - Roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok 2020

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU OBRACHUNKOWEGO

Roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok 2020

(2021/C 436/01)

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

NAJWAŻNIEJSZE DANE FINANSOWE ROKU

OŚWIADCZENIE KSIĘGOWEGO DOŁĄCZONE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA ROCZNEGO

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ORAZ INFORMACJE DODATKOWE

BILANS

SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

SPRAWOZDANIA Z WYKONANIA BUDŻETU ORAZ INFORMACJE DODATKOWE

GLOSARIUSZ

WYKAZ SKRÓTÓW

WPROWADZENIE

2020 r. był wyjątkowy pod każdym względem: W obliczu wyzwań gospodarczych i politycznych spowodowanych pandemią koronawirusa, Unia Europejska musiała zastosować bezprecedensowe rozwiązania i reagować z niespotykaną szybkością. Komisja Europejska działała na wszystkich frontach, aby ratować życie i źródła utrzymania, wspierać krajowe systemy opieki zdrowotnej i przedsiębiorstwa, wspomagać odbudowę i zwiększanie odporności. Zmobilizowaliśmy wszelkie środki, jakimi dysponujemy, aby udzielić pomocy państwom członkowskim w koordynowaniu działań na poziomie krajowym oraz wspomóc te państwa, które zostały najbardziej dotknięte kryzysem, przy użyciu takich narzędzi, jak inicjatywa inwestycyjna w odpowiedzi na koronawirusa lub instrument SURE (europejski instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej). W ramach instrumentu SURE już w 2020 r. z łącznej kwoty 100 mld EUR poszkodowanym państwom członkowskim wypłacona została kwota 39,5 mld EUR w celu zaradzenia nagłemu wzrostowi wydatków publicznych na utrzymanie miejsc pracy. Kolejne znaczące wypłaty miały miejsce w 2021 r.

Niemniej jednak, mimo walki z pandemią, Unia Europejska zrealizowała swoje cele polityczne, koncentrując się na młodzieży, zatrudnieniu i wzroście gospodarczym, a także na zmianie klimatu. Środki na rzecz wspierania wzrostu gospodarczego i zmniejszania różnic gospodarczych między regionami wyniosły niemal połowę zaangażowanych funduszy. W ramach finansowania unijnego przeznaczono 29,7 mld EUR na rzecz słabiej rozwiniętych regionów oraz 16,4 mld EUR na badania naukowe i innowacje w ramach programu "Horyzont 2020". Ponadto z budżetu UE na 2020 r. udzielono pomocy rolnictwu i obszarom wiejskim w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, przy czym zobowiązania wyniosły ogółem 59 mld EUR. Budżet na 2020 r. był ostatnim budżetem bieżących wieloletnich ram finansowych, przy czym wykonanie budżetu wyniosło 181,7 mld EUR na zaciągnięte zobowiązania, zwiększając wartość dodaną dla wszystkich Europejczyków.

Ponadto 2020 r. był również rokiem uzgodnienia długoterminowego budżetu UE na lata 2021-2027, wynoszącego 1,074 bln EUR (w cenach z 2018 r.), zwiększonego o 750 mld EUR dzięki NextGenerationEU, tymczasowemu instrumentowi mającemu na celu odbudowę gospodarczą i kierowanie przejściem w kierunku bardziej zrównoważonej i cyfrowej Europy.

Mam przyjemność przedstawić roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok 2020. Sprawozdanie zawiera pełny przegląd finansów UE i stan wykonania budżetu UE za ostatni rok, w tym informacje na temat zobowiązań warunkowych, zobowiązań finansowych i innych zobowiązań Unii. Skonsolidowane sprawozdanie roczne Unii Europejskiej wchodzi w skład pakietu, który Komisja przedstawia w ramach zintegrowanej sprawozdawczości finansowej i sprawozdawczości w zakresie rozliczalności, i stanowi podstawowy element złożonego systemu rozliczalności finansowej.

	Johannes HAHN
	Komisarz ds. budżetu i zasobów ludzkich

NAJWAŻNIEJSZE DANE FINANSOWE ROKU

Celem analizy sprawozdania finansowego, która została przygotowana na podstawie zasad określonych w wytycznej nr 2 dotyczącej zalecanych praktyk "Omówienie i analiza sprawozdania finansowego", wydanej przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości dla Sektora Publicznego (IPSASB), jest ułatwienie czytelnikom zrozumienia sposobu, w jaki działalność operacyjna, finansowa i inwestycyjna UE jest odzwierciedlana w poszczególnych elementach skonsolidowanego sprawozdania finansowego UE. Informacje przedstawione w niniejszej sekcji nie zostały poddane badaniu.

Należy zauważyć, że w związku z zaokrągleniem danych liczbowych do mln EUR może się wydawać, że niektóre dane finansowe w poniższych tabelach nie sumują się.

SPIS TREŚCI

1. NAJWAŻNIEJSZE DANE ZA 2020 R

2. DZIAŁANIA W ODPOWIEDZI NA KORONAWIRUSA

2.1. Najważniejsze wydarzenia dotyczące odpowiedzi UE na koronawirusa

2.2. Inicjatywy w zakresie reagowania w ramach wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020 i instrumentu SURE

3. BUDŻET DŁUGOTERMINOWY UE NA LATA 2021-2027 I NEXT GENERATION EU

4. WYSTĄPIENIE ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA Z UNII EUROPEJSKIEJ

4.1. Przebieg procedury

4.2. Udział Zjednoczonego Królestwa

4.3. Roczne sprawozdanie finansowe UE: Kwoty należne od Zjednoczonego Królestwa i należne Zjednoczonemu Królestwu na podstawie umowy o wystąpieniu

5. ZESTAWIENIE WYKONANIA BUDŻETU

6. INSTRUMENTY FINANSOWE I GWARANCJE BUDŻETOWE

6.1. Instrumenty finansowe finansowane z budżetu UE

6.2. Aktywa finansowe przechowywane w funduszach gwarancyjnych na potrzeby gwarancji budżetowych

6.3. Kredyty i powiązane pożyczki zaciągnięte na programy pomocy finansowej

6.4. Budżetowe zobowiązania warunkowe na programy pomocy finansowej

7. ANALIZA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

7.1. PRZYCHODY

7.2. KOSZTY

7.3. AKTYWA

7.4. ZOBOWIĄZANIA

8. RAMY POLITYCZNE I FINANSOWE UE, ZARZĄDZANIE I ROZLICZALNOŚĆ

8.1. RAMY POLITYCZNE I FINANSOWE

8.2. ZARZĄDZANIE I ROZLICZALNOŚĆ

1. NAJWAŻNIEJSZE DANE ZA 2020 R.

Budżet UE w 2020 - Wykonanie środków na zobowiązania

181,7 mld EUR wykorzystano na realizację celów polityki UE:

grafika

⇨ zob. sprawozdanie z wykonania budżetu oraz informacje dodatkowe, tabela 4.2

Odpowiedź UE na koronawirusa			SURE - Kwoty przyznane w 2020 r.
Instrument	uzgodnione kwoty w mld EUR		Państwo członkowskie	przyznane kwoty w mld EUR
Next Generation EU	750		Włochy	27,4
SURE*	100		Hiszpania	21,3
Pomoc makrofinansowa	3,0		Polska	11,2
Instrument na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	2,7		Belgia	7,8
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	0,3		Portugalia	5,9
Ogółem	856,0		Rumunia	4,1
			Grecja	2,7
			Inne	9,9
*z czego 39,5 mld EUR wypłacone w 2020 r.			Pożyczki udzielone ogółem w 2020 r.	90,3
⇨ zob. pkt 2.2 i 3			⇨ zob. pkt 2.2.6

Skonsolidowane sprawozdania finansowe

Skonsolidowane sprawozdania finansowe UE obejmują ponad 50 jednostek (w tym Parlament Europejski, Radę, Komisję i agencje UE). Najbardziej istotną jednostką jest Komisja Europejska, której udział w łącznych aktywach skonsolidowanych sprawozdań finansowych wynosi 98 %.

Sprawozdania finansowe UE są przygotowywane zgodnie z najwyższymi dostępnymi standardami, a mianowicie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości Sektora Publicznego (MSRSP). Dzięki przestrzeganiu tych standardów sprawozdania finansowe stanowią dla obywateli źródło odpowiednich, wiarygodnych, porównywalnych i zrozumiałych informacji na temat finansów. Dostarczają one informacji na temat sytuacji finansowej UE (bilans), a także zawierają szczegółowe wyjaśnienia dotyczących jej aktywów, pasywów, zobowiązań i obowiązków finansowych. Przedstawiają również sposób, w jaki wykonywany był budżet UE w ciągu roku.

		w mld EUR
	2020	2019
AKTYWA
Aktywa finansowe	113,1	71,2
Płatności zaliczkowe	62,7	51,4
Należności	74,5	24,0
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	16,7	19,7
Rzeczowe aktywa trwałe i inne składniki aktywów	13,0	12,6
Ogółem	280,0	178,9
ZOBOWIĄZANIA
Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia	116,0	97,7
Zobowiązania finansowe	95,0	54,5
Zobowiązania	32,4	27,2
Rozliczenia międzyokresowe	64,6	67,2
Pozostałe zobowiązania	5,4	4,8
Ogółem	313,5	251,5
AKTYWA NETTO
Kapitały rezerwowe	5,1	5,0
Kwoty, do wniesienia, których należy wezwać państwa członkowskie	(38,5)	(77,6)
Ogółem	(33,4)	(72,5)
⇨ zob. Analiza sprawozdania finansowego, pkt 7

2. DZIAŁANIA W ODPOWIEDZI NA KORONAWIRUSA

2.1. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA DOTYCZĄCE ODPOWIEDZI UE NA KORONAWIRUSA

Od momentu wybuchu pandemii COVID-19 Komisja Europejska podjęła zdecydowane działania w celu wzmocnienia sektorów zdrowia publicznego i złagodzenia skutków społeczno-gospodarczych w Unii Europejskiej. W oparciu o wieloletnie ramy finansowe na lata 2014-2020 Komisja Europejska zmobilizowała wszelkie dostępne jej środki, aby udzielić pomocy państwom członkowskim w koordynowaniu działań na poziomie krajowym oraz dostarczała obiektywnych informacji na temat rozprzestrzeniania się wirusa i skutecznych wysiłków na rzecz jego powstrzymania.

Harmonogram podjętych działań ¹

- 2 kwietnia

Działania w odpowiedzi na koronawirusa: Komisja Europejska wykorzystuje każde euro na rzecz ochrony życia i środków utrzymania

- 14 kwietnia

2,7 mld EUR z budżetu UE na wsparcie sektora opieki zdrowotnej

- 16 kwietnia

Przewodnicząca von der Leyen: "Budżet europejski będzie motorem ożywienia gospodarczego w Europie"

- 22 kwietnia

Pakiet pomocy finansowej w wysokości 3 mld EUR dla dziesięciu krajów objętych procesem rozszerzenia i sąsiadujących

- 27 maja

Decydujący moment dla Europy: przedstawiono plan odbudowy dla Europy o wartości 2,4 bln EUR, mający na celu odbudowę i przygotowanie dla następnego pokolenia

- 4 czerwca

Komisja Europejska zobowiązuje się przeznaczyć 300 mln EUR na Sojusz na rzecz Szczepionki

- 21 lipca

Przywódcy europejscy dochodzą do porozumienia w sprawie planu odbudowy i długoterminowego budżetu europejskiego na lata 2021-2027

- 25 sierpnia

Komisja Europejska proponuje udzielenie wsparcia w wysokości 87,3 mld EUR dla 16 państw członkowskich w ramach instrumentu SURE

- 17 września

Komisja Europejska przedstawia kolejne działania dotyczące Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności o wartości 672,5 mld EUR

- 22 września

Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje sfinalizowanie systemu gwarancji dla instrumentu SURE o wartości 100 mld EUR

- 7 października

Komisja Europejska wyemituje unijne obligacje SURE o wartości do 100 mld EUR jako obligacje społeczne

- 27 października

Komisja Europejska wypłaca pierwsze transze w ramach programu SURE w wysokości 17 mld EUR Włochom, Hiszpanii i Polsce

- 10 listopada

Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie długoterminowego budżetu UE o wartości 1,8 bln EUR oraz instrumentu NextGenerationEU, aby wspomóc budowę bardziej ekologicznej, cyfrowej i odpornej Europy.

- 17 listopada

Komisja Europejska wypłaca 14 mld EUR dziewięciu państwom członkowskim w ramach instrumentu SURE

- 1 grudnia

Komisja Europejska wypłaca 8,5 mld EUR w ramach programu SURE pięciu państwom członkowskim, aby pomóc w utrzymaniu miejsc pracy

- 17 grudnia

Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie długoterminowego budżetu UE na lata 2021-2027

2.2. INICJATYWY W ZAKRESIE REAGOWANIA W RAMACH WIELOLETNICH RAM FINANSOWYCH NA LATA 2014-2020 I INSTRUMENTU SURE

Interwencje Unii Europejskiej w ramach WRF 2014-2020 w celu zwalczania pandemii COVID-19 obejmowały działania natychmiastowe, takie jak finansowanie pilnych dostaw medycznych i powiększenie zapasów środków medycznych, wprowadzenie większej elastyczności w zakresie wykorzystania wsparcia finansowego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz udzielanie pożyczek na korzystnych warunkach zarówno państwom członkowskim, jak i partnerom objętym procesem rozszerzenia i sąsiadujących. Całkowite bezpośrednie wsparcie z budżetu UE w 2020 r. wynosiło około 70 mld EUR. Obejmuje to zobowiązania, które mogłyby zostać przekierowane na działania związane z COVID-19, z czego 66 mld EUR pochodziło z przegrupowania środków i zmiany priorytetów w ramach istniejących programów, a 4 mld EUR ze zwiększenia budżetu. Poniżej przedstawiono bardziej szczegółowe wyjaśnienia dotyczące kluczowych inicjatyw.

2.2.1. Uruchomienie instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych (ESI)

Biorąc pod uwagę powagę kryzysu wywołanego pandemią COVID-19, a także skalę i charakter potrzeb wymagających wsparcia z budżetu UE, Unia reaktywowała instrument wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na okres dwóch lat w celu finansowania wydatków koniecznych do stawienia czoła pandemii COVID-19 w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 31 stycznia 2022 r. (zob. rozporządzenie Rady (UE) 2016/369) ² . Aby wesprzeć realizację tego celu, dokonano korekty budżetu na 2020 r. ³  Uwzględniając dodatkowo DEC 13/2020 przyjętą w dniu 24 lipca 2020 r., na instrument ESI w 2020 r. przeznaczono 2,7 mld EUR w środkach na zobowiązania i 2,6 mld EUR w środkach na płatności. Powyższa reaktywacja pozwala Unii na wprowadzenie środków mających na celu zapobieganie poważnym konsekwencjom w jednym państwie członkowskim lub większej ich liczbie i łagodzenie takich konsekwencji oraz na skoordynowane reagowanie na potrzeby związane z pandemią wywołaną chorobą COVID-19 poprzez uzupełnienie wszelkiego wsparcia przekazanego w ramach innych instrumentów UE. Komisja zarządza tym instrumentem na poziomie centralnym i wykorzystuje go głównie do udzielania bezpośrednich zamówień i dotacji, uzupełnianych w niektórych przypadkach działaniami wdrażanymi za pośrednictwem partnerów, takich jak organizacje międzynarodowe.

W 2020 r. Komisja podpisała umowy zakupu z wyprzedzeniem z kilkoma firmami farmaceutycznymi. Umowy zakupu z wyprzedzeniem pozwalają ograniczyć ryzyko związane z inwestycjami producentów w opracowanie potencjalnych szczepionek lub mają na celu zapewnienie dostaw i tym samym zmaksymalizowanie szans szybkiego opracowania, wyprodukowania i wprowadzenia bezpiecznych i skutecznych szczepionek oraz zapewnienie do nich dostępu obywatelom UE. Komisja prowadziła negocjacje z firmami farmaceutycznymi w imieniu państw członkowskich UE, co doprowadziło do wstępnego podpisania sześciu umów, a kolejne wstępne rozmowy z dodatkowymi producentami szczepionek, które rozpoczęły się w 2020 r., są nadal prowadzone w 2021 r. Pierwsza szczepionka, która otrzymała warunkowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu 21 grudnia 2020 r., została wyprodukowana przez BioNTech/Pfizer. Jej dystrybucja rozpoczęła się w ciągu kilku dni, w terminie umożliwiającym inaugurację unijnych dni szczepień w dniach 27, 28 i 29 grudnia 2020 r. Pozwolenie zostało udzielone po uzyskaniu pozytywnej rekomendacji naukowej opartej na gruntownej analizie bezpieczeństwa, skuteczności i jakości szczepionki, wykonanej przez Europejską Agencję Leków, a jej wyniki zostały zatwierdzone przez państwa członkowskie.

Komisja zawarła umowę na dostawę 1 965 mln dawek (w tym ustalone 1 305 mln dawek i opcjonalne 660 mln dawek) od dnia 31 grudnia 2020 r.

grafika

W 2021 r. Komisja zawarła umowę na dostawę kolejnych 2 400 mln dawek (ustalonych lub opcjonalnych). Koszt tych dawek pokryją jednak w całości zainteresowane państwa członkowskie, bez wpływu na budżet UE.

2.2.2. Wsparcie na rzecz badań naukowych

W dniu 4 maja 2020 r. UE i jej partnerzy byli gospodarzami międzynarodowej konferencji darczyńców, podczas której darczyńcy z całego świata zobowiązali się do przekazania 9,8 mld EUR na rozpoczęcie globalnej współpracy w dziedzinie badań nad koronawirusami. Kwota ta obejmuje zobowiązanie ze strony Komisji w wysokości 1,4 mld EUR, z czego 1 mld EUR pochodzi z programu "Horyzont 2020".

UE odgrywa główną rolę we wspieraniu i koordynowaniu badań naukowych nad chorobami zakaźnymi - w latach 20072019 przeznaczyła na ten cel 4,1 mld EUR za pośrednictwem 7. programu ramowego i programu "Horyzont 2020", z dalszymi zobowiązaniami w 2020 r., co stanowiło uzupełnienie zobowiązania w wysokości 1 mld EUR na badania nad koronawirusami. Aktualne dane dotyczące wszystkich środków finansowych zadeklarowanych i już uruchomionych w ramach programu "Horyzont 2020" jako wkład w maraton składania deklaracji wkładów finansowych w ramach globalnej reakcji na pandemię koronawirusa są dostępne online ⁴ .

Ponadto w dniu 3 marca 2020 r. w ramach inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych (ILI), wspieranej poprzez realizowany przez Komisję Europejską program "Horyzont 2020" - program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji, ogłoszono nadzwyczajne przyspieszone zaproszenie do składania wniosków dotyczących opracowania terapii i diagnostyki zwalczających zakażenia koronawirusem, na które przeznaczono 45 mln EUR, a następnie kwotę tę zwiększono do 72 mln EUR.

Ponadto w dniu 8 czerwca 2020 r. za pośrednictwem pilotażowego programu "Akcelerator" Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC) Komisja przyznała prawie 166 mln EUR 36 przedsiębiorstwom utworzonym na potrzeby walki z pandemią COVID-19.

2.2.3. Zasilenie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności/rescEU dodatkowymi środkami

Unijny Mechanizm Ochrony Ludności/rescEU, który pełni funkcję środka uzupełniającego wobec instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, został wzmocniony, aby zapewnić możliwość rozszerzenia działań związanych z gromadzeniem zapasów i koordynowaniem procesu dystrybucji kluczowych zasobów w Europie (zob. decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2019/570 ⁵ , zmieniona decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2020/414 ⁶  i decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2020/452 ⁷ ). W tym celu budżet na 2020 r. został zmieniony, aby uwzględnić dodatkowe 0,4 mld EUR w środkach na zobowiązania i 0,2 mld EUR w środkach na płatności.

Wzmocnienie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności/rescEU zapewnia państwom członkowskim wsparcie przy dokonywaniu zakupów części niezbędnego wyposażenia (w tym sprzętu terapeutycznego i medycznego, środków ochrony indywidualnej, zapasów laboratoryjnych), zwiększając tym samym liczbę oraz uzupełniając i poszerzając zakres pozycji priorytetowych kupowanych w ramach umowy dotyczącej wspólnego udzielania zamówień; to skoordynowane podejście zapewni państwom członkowskim silną pozycję negocjacyjną w rozmowach z przedstawicielami odpowiednich branż dotyczących dostępności i ceny produktów medycznych.

Dotacje bezpośrednie z rescEU zapewniają 100 % finansowania z budżetu UE, co obejmuje pełne finansowanie rozwoju tych zdolności i pełne finansowanie dystrybucji sprzętu. Zakupiony sprzęt będzie się znajdował w jednym państwie członkowskim lub w kilku państwach członkowskich, a proces decyzyjny będzie zorganizowany na szczeblu UE, co zapewni możliwość realizowania dostaw awaryjnych niezależnie od zapasów krajowych. Sprzęt będzie dostępny dla wszystkich państw członkowskich i będzie wykorzystywany w przypadku niewystarczającej dostępności na szczeblu krajowym.

2.2.4. inicjatywa inwestycyjna w odpowiedzi na koronawirusa (CRII i CRII+)

Jednym z pierwszych środków wprowadzonych przez UE w celu udzielenia państwom członkowskim wsparcia finansowego w ich reakcji na kryzys była inicjatywa CRII wdrożona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/460 ⁸ . Dzięki uruchomieniu niewykorzystanych środków już przydzielonych państwom członkowskim UE inicjatywa zapewniła natychmiastowy wzrost płynności budżetów państw członkowskich i regionów oraz pomogła im w wykorzystaniu funduszy polityki spójności do finansowania wydatków na opiekę zdrowotną i mechanizmów zmniejszonego wymiaru czasu pracy oraz do zaoferowania małym i średnim przedsiębiorstwom wsparcia w postaci kapitału obrotowego. Zakres Funduszu Solidarności Unii Europejskiej również rozszerzono, tak by obejmował poważny stan zagrożenia zdrowia publicznego. Tym samym umożliwiono państwom członkowskim otrzymanie wsparcia w ramach tego funduszu, aby pomóc im w radzeniu sobie z pandemią COVID-19.

Od kwietnia inicjatywa CRII+, wdrożona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/558 ⁹ , ułatwiła szybsze wykorzystywanie istniejących europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na środki związane z kryzysem i umożliwiła zwiększenie wkładu UE w programy polityki spójności do 100 % w przypadku wniosków o płatność złożonych między 1 lipca 2020 r. a 30 czerwca 2021 r.

W grudniu Komisja ogłosiła wyniki tych dwóch inicjatyw za 2020 r. Od początku kryzysu UE pozyskała na walkę ze skutkami pandemii znaczne fundusze. Większość dostępnych funduszy, tj. ponad 10 mld EUR, popłynęła do małych i średnich przedsiębiorstw, co pomogło im utrzymać się na rynku. 3 mld EUR skierowano bezpośrednio do obywateli, w tym na świadczenie usług społecznych dla grup wysokiego ryzyka oraz na programy pracy tymczasowej dla pracowników. Wreszcie na wsparcie sektora zdrowia przeznaczono 7 mld EUR, która to kwota uzupełniła sumę 10,2 mld EUR z budżetu UE, którą przydzielono już dla tego sektora na lata 2014-2020 (należy zauważyć, że grupy beneficjentów w pewnym stopniu pokrywają się).

2.2.5. Pomoc na rzecz partnerów objętych procesem rozszerzenia i polityką sąsiedztwa i innych

Do tej pory UE uruchomiła ponad 38,5 mld EUR na walkę z koronawirusem w skali globalnej. Podejście "Drużyna Europy" łączy zasoby UE, jej państw członkowskich i instytucji finansowych, w tym Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, w celu wspierania krajów partnerskich. Wypłacono połowę kwoty 38,5 mld EUR przeznaczonej na globalną reakcję na pandemię koronawirusa.

Ponadto Komisja zawarła z partnerskimi instytucjami finansowymi dziesięć umów gwarancji finansowych o wartości 990 mln EUR, które uzupełniają Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, stanowiący część finansową Planu inwestycji zewnętrznych. Umowy te powinny wygenerować do 10 mld EUR w inwestycjach, stymulować ożywienie gospodarcze i zwiększyć odporność państw objętych polityką sąsiedztwa UE i państw afrykańskich.

Przydzielono kolejne 500 mln EUR na wsparcie inicjatywy COVAX na rzecz globalnego dostępu do szczepionki przeciwko COVID-19, której celem jest dostarczenie miliarda dawek szczepionki przeciwko koronawirusowi do krajów o niskim i średnim dochodzie w Afryce, Azji, na Karaibach i Pacyfiku, a także w południowym i wschodnim sąsiedztwie Europy. Komisja przydzieliła 100 mln EUR, a Europejski Bank Inwestycyjny - 400 mln EUR, gwarantowane przez Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, na uczestnictwo krajów o niskim i średnim dochodzie w zobowiązaniu do zakupu szczepionek z wyprzedzeniem w ramach COVAX. W dniu 19 lutego 2021 r. Unia Europejska zapowiedziała dodatkowe 500 mln EUR na program COVAX, a Komisja Europejska zapowiedziała przekazanie 100 mln EUR w formie pomocy humanitarnej na wsparcie realizacji kampanii szczepień w Afryce.

W dniu 25 maja 2020 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły decyzję (UE) 2020/701 ¹⁰  w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej na rzecz dziesięciu partnerów objętych procesem rozszerzenia i polityką sąsiedztwa, aby stworzyć w perspektywie krótkoterminowej przestrzeń polityczną, która umożliwi wdrożenie środków w celu przeciwdziałania skutkom gospodarczym pandemii COVID-19, w maksymalnej łącznej kwocie 3 mld EUR w formie pożyczek. W 2020 r. wypłacono łączną kwotę 1,0 mld EUR jako pierwszą transzę na rzecz siedmiu państw (Ukraina, Jordania, Macedonia Północna, Gruzja, Kosowo^(* , Mołdawia i Czarnogóra). Do czerwca 2021 r. pięciu państwom wypłacono łącznie 0,6 mld EUR jako pierwszą transzę (Albania, Tunezja) lub drugą transzę (Macedonia Północna, Kosowo, Czarnogóra). Ponadto podpisano protokół ustaleń z Bośnią i Hercegowiną.

2.2.6. Tymczasowe wsparcie w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w związku z sytuacją nadzwyczajną (SURE), która wystąpiła w następstwie pandemii COVID-19

W ramach pakietu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych służącego poradzeniu sobie ze skutkami gospodarczymi pandemii COVID-19 UE przyjęła w dniu 19 maja 2020 r. rozporządzenie Rady (UE) 2020/672 ¹¹  ustanawiające instrument SURE, aby pomóc pracownikom utrzymać ich miejsca pracy w trakcie kryzysu. SURE to tymczasowy program, w ramach którego państwa członkowskie mogą otrzymać wsparcie finansowe (w formie pożyczek udzielanych na korzystnych warunkach) w kwocie do 100 mld EUR. Instrument ten zapewnia państwom członkowskim możliwość zwrócenia się do UE o wsparcie finansowe na pokrycie kosztów nagłego i znacznego wzrostu krajowych wydatków publicznych, począwszy od dnia 1 lutego 2020 r.; wsparcia tego udziela się w związku z mechanizmami krajowymi na rzecz zmniejszonego wymiaru czasu pracy i podobnymi środkami, w tym środkami dla osób samozatrudnionych, a także niektórymi środkami ochrony zdrowia stosowanymi w szczególności w miejscu pracy w odpowiedzi na kryzys. Aby zapewnić UE możliwość udzielania pomocy finansowej w ramach SURE, Komisja jest upoważniona do zaciągania pożyczek w imieniu Unii na rynkach kapitałowych lub od instytucji finansowych - maksymalna kwota tych pożyczek wynosi 100 mld EUR. Pożyczki zaciągane w ramach SURE mają pokrycie w budżecie UE i gwarancjach udzielanych przez państwa członkowskie zgodnie z ich udziałem w DNB UE. Łączna kwota gwarancji wynosi 25 mld EUR. Okres obowiązywania instrumentu jest ograniczony do dnia 31 grudnia 2022 r.

Do dnia 31 grudnia 2020 r. Komisja zaproponowała 18 państwom członkowskim wsparcie finansowe w łącznej wysokości 90,3 mld EUR, przy czym wszystkie te środki zostały wcześniej zatwierdzone przez Radę. Większość tej kwoty - 87,3 mld EUR - z przeznaczeniem dla 16 państwo członkowskich zaproponowano już do sierpnia 2020 r., natomiast pozostałą kwotę 3 mld EUR dla Węgier i Irlandii zaproponowano odpowiednio w październiku i listopadzie 2020 r.:

grafika

Po pierwszych trzech emisjach obligacji w ramach SURE w październiku i listopadzie 2020 r. Komisja wypłaciła łącznie 39,5 mld EUR na rzecz 15 państw członkowskich UE (Belgia, Chorwacja, Cypr, Grecja, Hiszpania, Węgry, Włochy, Łotwa, Litwa, Malta, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Hiszpania, zob. pkt 6.3).

Wdrażanie SURE kontynuowano w 2021 r. W lutym i marcu 2021 r. Komisja zaproponowała 230 mln EUR dla Estonii oraz dalsze 3,7 mld EUR dla Belgii, Cypru, Grecji, Łotwy, Litwy i Malty, zwiększając tym samym całkowitą kwotę w ramach SURE do 94,3 mld EUR. Rada zatwierdziła te dodatkowe kwoty w marcu i kwietniu 2021 r. Po czterech kolejnych emisjach obligacji w styczniu, marcu i maju 2021 r. Komisja wypłaciła dalsze 50,1 mld EUR, w wyniku czego łączny poziom wypłat wyniósł 89,6 mld EUR.

W przypadku wszystkich obligacji wyemitowanych w ramach SURE obserwowano bardzo dużą nadsubskrypcję, w większości dwucyfrową, a emisje przyciągnęły różnorodnych inwestorów unijnych i międzynarodowych. Pozwoliło to uzyskać bardzo korzystną wycenę. Obligacje emitowane przez UE w ramach SURE będą opatrzone etykietą obligacji społecznych. Daje to inwestorom pewność, że zaangażowane środki posłużą prawdziwie społecznemu celowi. Zgromadzone środki przekazywane są państwom członkowskim będącym beneficjentami w formie pożyczek, aby pomóc im w pokryciu kosztów bezpośrednio związanych z finansowaniem krajowych mechanizmów zmniejszonego wymiaru czasu pracy i podobnych środków wprowadzonych w reakcji na pandemię.

3. BUDŻET DŁUGOTERMINOWY UE NA LATA 2021-2027 I NEXT GENERATION EU

W 2020 r. UE w bezprecedensowy sposób zareagowała na kryzys związany z COVID-19, który dotknął Europę i świat. Głównym elementem tej reakcji jest pakiet stymulacyjny o wartości 2,018 bln EUR w cenach bieżących (1,8 bln EUR w cenach z 2018 r.). Składa się on z długoterminowego budżetu UE na lata 2021-2027 w wysokości 1,211 bln EUR (1,074 bln EUR w cenach z 2018 r.), uzupełnionego kwotą 807 mld EUR (750 mld EUR w cenach z 2018 r.) za pośrednictwem NextGenerationEU, tymczasowego instrumentu służącego napędzaniu odbudowy gospodarczej ¹² . Wszystkie te fundusze, rozpatrywane łącznie, pomogą naprawić szkody gospodarcze i społeczne spowodowane pandemią koronawirusa i pokierować transformacją w kierunku nowoczesnej i bardziej zrównoważonej Europy.

grafika

Ponad 50 % budżetu długoterminowego i NextGenerationEU zostanie przeznaczone na nowe priorytety. Pieniądze te zostaną przekazane na badania naukowe i innowacje za pośrednictwem programu "Horyzont Europa"; na sprawiedliwą transformację klimatyczną i cyfrową z wykorzystaniem Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i programu "Cyfrowa Europa"; na zapewnienie gotowości, odbudowę i zwiększenie odporności za pośrednictwem Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, na Unijny Mechanizm Ochrony Ludności rescEU oraz na Program działań Unii w dziedzinie zdrowia - Program UE dla zdrowia.

30 % budżetu długoterminowego i NextGenerationEU zostanie spożytkowane na przeciwdziałanie zmianie klimatu, co jest najwyższym jak dotąd odsetkiem największego budżetu europejskiego w historii.

20 % środków z NextGenerationEU zostanie zainwestowanych w transformację cyfrową UE. Środki te pomogą UE zwiększyć inwestycje w obliczenia superkomputerowe, działania związane ze sztuczną inteligencją, cyberbezpieczeństwo, zaawansowane umiejętności cyfrowe, a także w zapewnienie szerokiego wykorzystywania technologii cyfrowych w całej gospodarce i przez wszystkie grupy społeczne.

W latach 2026 i 2027 10 % rocznych wydatków z budżetu długoterminowego zostanie wykorzystane do zatrzymania i cofnięcia utraty różnorodności biologicznej.

NEXT GENERATION EU

Kwoty zgromadzone i wypłacone w ramach instrumentu NextGenerationEU (NGEU) zostaną ujęte w rocznym sprawozdaniu finansowym za rok 2021. Pierwsza emisja obligacji, dzięki której pozyskano 20 mld EUR za pośrednictwem dziesięcioletnich obligacji z terminem zapadalności przypadającym na 2031 r., odbyła się w dniu 15 czerwca 2021 r.

Przy budżecie wynoszącym 806,9 mld EUR, NextGenerationEU przyczyni się do naprawy bezpośrednich szkód gospodarczych i społecznych spowodowanych przez pandemię koronawirusa. Środki przewidziane w tym instrumencie pomogą w odbudowie Europy po pandemii COVID-19, a za ich sprawą nasz kontynent stanie się bardziej przyjazny dla środowiska, bardziej cyfrowy, odporniejszy i lepiej przygotowany na obecne i przyszłe wyzwania.

Część tych środków - 385,8 mld EUR - zostanie przeznaczona na udzielenie pożyczek przez Unię pojedynczym państwom członkowskim. Wspomniane pożyczki zostaną spłacone przez te państwa członkowskie. Pozostała część - 338,0 mld EUR - zostanie przekazana w formie dotacji lub umożliwi zapewnienie gwarancji budżetowych na wsparcie inwestycji.

grafika

Głównym elementem NextGenerationEU jest Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oferujący dotacje i pożyczki w celu wspierania reform i inwestycji w państwach członkowskich UE, o łącznej wartości 723,8 mld EUR. Środki w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności będą rozdzielane zgodnie z krajowymi planami odbudowy i zwiększania odporności przygotowanymi przez każde państwo członkowskie, we współpracy z Komisją, oraz zgodnie z uzgodnionym kluczem do ustalenia wkładu.

NextGenerationEU wzmocni też kilka dotychczasowych programów UE:

- programy spójności w ramach Wsparcia na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy (REACT-EU), aby pomóc w niwelowaniu gospodarczych skutków pandemii COVID-19 w pierwszych latach odbudowy,

- Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji w celu zapewnienia, aby transformacja w kierunku neutralności klimatycznej była korzystna dla wszystkich,

- rozwój obszarów wiejskich, aby dodatkowo wspierać rolników,

- InvestEU, celem wsparcia działań inwestycyjnych naszych przedsiębiorstw,

- rescEU, tak aby Unijny Mechanizm Ochrony Ludności umożliwiał reagowanie na sytuacje wyjątkowe występujące na dużą skalę,

- program "Horyzont Europa" w celu zapewnienia UE zdolności do finansowania większej doskonałości w badaniach naukowych.

Aby sfinansować NextGenerationEU, UE zaciągnie pożyczki na rynkach, jako gwarancję wykorzystując budżet UE. Spłata będzie miała miejsce w długim horyzoncie czasowym - do 2058 r. Pozwoli to uniknąć natychmiastowej presji na finanse krajowe państw członkowskich i umożliwi państwom UE skoncentrowanie starań na odbudowie gospodarki.

4. WYSTĄPIENIE ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA Z UNII EUROPEJSKIEJ

4.1. PRZEBIEG PROCEDURY

W dniu 31 stycznia 2020 r. Zjednoczone Królestwo wystąpiło z Unii Europejskiej. Warunki jego wystąpienia określono w Umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej ¹³ , zwanej również "umową o wystąpieniu". W ramach tego porozumienia Zjednoczone Królestwo zgodziło się wywiązać ze wszystkich zobowiązań finansowych podjętych w czasie, gdy było członkiem UE. Umowa weszła w życie z dniem 31 stycznia 2020 r.

- 31 stycznia 2020 r.

Zjednoczone Królestwo oficjalnie występuje z Unii i umowa o wystąpieniu wchodzi w życie.

- 1 lutego - 31 grudnia 2020 r.

Okres przejściowy

- 31 marca 2021 r.

Sprawozdawczość w zakresie informacji finansowych przekazywanych Zjednoczonemu Królestwu przez UE

- 16 kwietnia 2021 r.

UE informuje Zjednoczone Królestwo o kwotach do zapłaty

- 30 czerwca 2021 r.

Początek dokonywania przez Zjednoczone Królestwo pierwszych płatności wynikających z umowy o wystąpieniu

- 16 września 2021 r.

UE informuje Zjednoczone Królestwo o kwotach do zapłaty

- 31 października 2021 r.

Początek drugiego etapu uiszczania płatności przez Zjednoczone Królestwo

W okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo nadal przekazywało wkład do budżetu UE i korzystało z niego, jak gdyby wciąż było państwem członkowskim. Po zakończeniu okresu przejściowego, zgodnie z umową o wystąpieniu, Zjednoczone Królestwo nie przestanie wnosić wkładu do budżetu UE. Jednocześnie Zjednoczone Królestwo będzie w dalszym ciągu korzystać z programów i wydatkowania UE sprzed 2021 r., tak jakby było państwem członkowskim. Zjednoczone Królestwo otrzyma również z powrotem część określonych środków pieniężnych, które wpłaciło do budżetu UE, lub środków pieniężnych, które wpłynęły do budżetu UE w związku z okresem członkostwa.

Obowiązki te stanowią zobowiązania i należności względem UE, które muszą zostać obliczone i uwzględnione w rocznym sprawozdaniu finansowym UE: w rocznym sprawozdaniu finansowym za rok 2020 kwoty te zostały wykazane po raz pierwszy, ponieważ jest to rok, w którym Zjednoczone Królestwo wystąpiło z UE.

W związku z tym niniejsze roczne sprawozdanie finansowe zawiera szczegółowe wyjaśnienia dotyczące przyszłych wkładów Zjednoczonego Królestwa na rzecz budżetu UE wymaganych na mocy umowy o wystąpieniu, jak również kwot należnych Zjednoczonemu Królestwu. Przedmiotowe kwoty będą wpłacane przez Zjednoczone Królestwo przez długi czas.

Kwota netto jest w pełni zgodna z trzema zasadami stanowiącymi podstawę porozumienia finansowego określonego w umowie o wystąpieniu:

- żadne państwo członkowskie nie powinno płacić więcej ani otrzymać mniej w wyniku wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii,

- Zjednoczone Królestwo powinno wywiązać się ze swojej części zobowiązań finansowych podjętych w okresie swojego członkostwa, oraz

- Zjednoczone Królestwo nie powinno płacić ani więcej, ani wcześniej, niż gdyby nadal było państwem członkowskim. Oznacza to w szczególności, że kwoty, które powinno zapłacić Zjednoczone Królestwo, zależą od rzeczywistego wyniku budżetu, tj. są dostosowywane do wykonania.

W umowie o wystąpieniu sprecyzowano również metodyki obliczania poszczególnych kwot, jak wyjaśniono poniżej.

4.2. UDZIAŁ ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA

Zgodnie z art. 139 umowy o wystąpieniu udział Zjednoczonego Królestwa w zobowiązaniach finansowych wynikających z umowy o wystąpieniu oblicza się jako stosunek zasobów własnych udostępnionych przez Zjednoczone Królestwo w latach 2014-2020 do zasobów własnych udostępnionych w tym okresie przez wszystkie państwa członkowskie i Zjednoczone Królestwo. Uwzględniono również dostosowania wynikające z kompensacji sald VAT i DNB za lata 20142019. Obliczony udział Zjednoczonego Królestwa będzie w 2022 r. podlegał ostatecznym dostosowaniom przewidzianym w art. 139 umowy o wystąpieniu. Udział Zjednoczonego Królestwa na 2021 r. wykorzystuje się do obliczeń określonych w art. 136 ust. 3 lit. a) i c) oraz w art. 140-147.

Udział Zjednoczonego Królestwa obliczony zgodnie z art. 139 umowy o wystąpieniu wynosi 12,358072326018200 %.

4.3. ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE UE: KWOTY NALEŻNE OD ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA I NALEŻNE ZJEDNOCZONEMU KRÓLESTWU NA PODSTAWIE UMOWY O WYSTĄPIENIU

Umowa o wystąpieniu określa zobowiązania do płatności obydwu stron, w szczególności w następujących obszarach:

- zasoby własne (art. 136),

- zobowiązania pozostające do spłaty (art. 140),

- grzywny za naruszenie zasad konkurencji (art. 141),

- zobowiązania Unii (art. 142),

- warunkowe zobowiązania finansowe i instrumenty finansowe (art. 143 i 144),

- aktywa netto Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (art. 145),

- inwestycje UE w Europejski Fundusz Inwestycyjny, EFI (art. 146).

- Zobowiązania warunkowe w związku ze sprawami sądowymi (art. 147).

W umowie o wystąpieniu określono również sposób, w jaki zobowiązania te będą regulowane każdego roku - podsumowując, UE będzie dwa razy w roku składać Zjednoczonemu Królestwu sprawozdania dotyczące należnych kwot, a Zjednoczone Królestwo będzie je wpłacać co miesiąc. Sprawozdania będą aktualizowane każdego roku na podstawie rzeczywistych danych liczbowych.

W poniższej tabeli zestawiono kwoty należne UE ze strony Zjednoczonego Królestwa, a także wszelkie kwoty należne Zjednoczonemu Królestwu ze strony UE, co daje całkowitą należność netto dla UE. Wszystkie obliczenia wykonano z zachowaniem pełnej zgodności z umową o wystąpieniu. Obowiązki te odnoszą się do wcześniejszych zobowiązań powstałych w czasie, kiedy Zjednoczone Królestwo było państwem członkowskim UE, oraz w okresie przejściowym trwającym do dnia 31 grudnia 2020 r. i wygasną z chwilą ich uregulowania lub jeśli zobowiązanie nie powstanie. Płatności będą dokonywane zgodnie z procedurą określoną w art. 148 umowy o wystąpieniu.

				w mld EUR
	Art. 140	Art. 142	Inne	31.12.2020
Należne ze strony Zjednoczonego Królestwa	35,0	14,3	0,3	49,6
Należne na rzecz Zjednoczonego Królestwa	-	-	(2,1)	(2,1)
Należność netto od Zjednoczonego Królestwa	35,0	14,3	(1,8)	47,5
Szacowana kwota do uiszczenia przez Zjednoczone Królestwo po 2021 r.	28,2	14,3	(1,9)	40,6
Szacowana kwota do uiszczenia przez Zjednoczone Królestwo w 2021 r.	6,8	0,0	0,0	6,8

Na kwotę całkowitą składają się następujące składniki:

Artykuł 136: Zasoby własne

W art. 136 ustanowiono przepisy mające zastosowanie po dniu 31 grudnia 2020 r. w odniesieniu do zasobów własnych. Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do otrzymania swojego udziału w dostosowaniach związanych z nadwyżką z 2020 r. Podlega ono również wszelkim dostosowaniom zasobów własnych opartych na VAT i DNB, które odnoszą się do lat budżetowych do 2020 r. - dostosowania te będą obliczane co roku do dnia 31 grudnia 2028 r. Dokonuje się również aktualizacji rabatu brytyjskiego.

Zjednoczone Królestwo jest zobowiązane do wpłacenia tradycyjnych zasobów własnych pobranych przez nie po dniu 28 lutego 2021 r., ale odnoszących się do 2020 r. oraz wcześniejszego okresu. Od tej kwoty odejmuje się następnie jego udział w sumie tradycyjnych zasobów własnych udostępnionych przez UE-27 i przez nie samo. Odrębny rachunek dla tradycyjnych zasobów własnych zostanie w pełni zlikwidowany w dniu 31 grudnia 2025 r.

Kwota w wysokości 230 mln EUR ma zostać wpłacona przez Zjednoczone Królestwo w ciągu 2021 r.

Artykuł 140: Zobowiązania pozostające do spłaty ("RAL")

"Reste à liquider" lub "zobowiązania pozostające do spłaty" stanowią całkowitą wartość zobowiązań prawnych podjętych przez UE wobec odbiorców, na rzecz których w najbliższych latach zostaną dokonane płatności. Zobowiązania pozostające do spłaty są standardową cechą wszystkich budżetów wieloletnich, takich jak budżet UE.

Zobowiązania odnoszą się zatem do projektów, programów, porozumień lub umów, do realizacji których zobowiązano się jeszcze przed dniem 31 grudnia 2020 r., ale które nie zostały jeszcze w pełni wykonane, a płatności mają dopiero nastąpić. Niektóre z tych płatności są dla odbiorców ze Zjednoczonego Królestwa.

Zgodnie z umową o wystąpieniu Zjednoczone Królestwo musi uregulować swój udział w zobowiązaniach UE pozostających do spłaty według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r., czyli na koniec okresu przejściowego. Wszelkie zobowiązania lub ich części, co do których oczekuje się, że zostaną unieważnione (umorzenia) oraz kwoty odnoszące się do zobowiązań finansowanych z dochodów przeznaczonych na określony cel lub do programów, w których Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy (rezygnacje), odlicza się od kwoty całkowitej.

Inne dostosowania kwoty należnej ze strony Zjednoczonego Królestwa na podstawie tego artykułu związane są z korektami finansowymi netto z lat 2014-2020 lub poprzednich okresów programowania oraz z tradycyjnymi zasobami własnymi odnoszącymi się do 2020 r. i udostępnionymi w okresie styczeń-luty 2021 r.

Aby obliczyć udział Zjednoczonego Królestwa w zobowiązaniach pozostających do spłaty, jako punkt wyjścia przyjęto oficjalne budżetowe zobowiązania pozostające do spłaty na dzień 31 grudnia 2020 r. (303,2 mld EUR, zob. tabela 4.4 w tabelach wykonania budżetu). Na koniec 2020 r. udział Zjednoczonego Królestwa w dostosowanych zobowiązaniach pozostających do spłaty wynosił 36 mld EUR - po dostosowaniu o prognozowane umorzenia należność dla UE na koniec 2020 r. wyniosła 35 mld EUR, z czego 6,8 mld EUR zostanie wypłacone w dniach od 30 czerwca 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.

Artykuł 141: Grzywny za naruszenie reguł konkurencji

Komisja Europejska bezpośrednio egzekwuje unijne reguły konkurencji, dbając o to, aby wszystkie przedsiębiorstwa konkurowały ze sobą w sposób równy i uczciwy na podstawie swoich osiągnięć. Może to prowadzić do nakładania grzywien. Po nałożeniu grzywien przez UE mogą one zostać zaskarżone (w drodze postępowania sądowego) przez podmiot, na który je nałożono - grzywna nie jest ostateczna do czasu zakończenia wszystkich takich postępowań.

Każdego roku UE będzie wypłacać Zjednoczonemu Królestwu jego udział we wszystkich grzywnach za naruszenie reguł konkurencji, które Unia postanowiła nałożyć przed dniem 31 grudnia 2020 r., po tym jak grzywny te staną się ostateczne, tj. podmiot podlegający grzywnie albo nie wniesie odwołania do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, albo odwołanie okaże się nieskuteczne i podmiot ten będzie musiał zapłacić grzywnę.

W rocznym sprawozdaniu finansowym kwoty należne Zjednoczonemu Królestwu z tytułu grzywien odlicza się od całkowitej kwoty należnej ze strony Zjednoczonego Królestwa. Na dzień 31 grudnia 2020 r. szacowany udział Zjednoczonego Królestwa w nieuregulowanych grzywnach wynosi 1,8 mld EUR. Kwota ta będzie zwracana Zjednoczonemu Królestwu przez długi czas. Liczba ta opiera się na sprawach nierozstrzygniętych na dzień 31 grudnia 2020 r. i może ulec zmianie, aby odzwierciedlić rzeczywiste kwoty zapisane w budżecie po tym, jak grzywny staną się ostateczne.

Artykuł 142: Zobowiązania Unii

Zjednoczone Królestwo zobowiązało się do spłaty swojego udziału w zobowiązaniach Unii według stanu na koniec 2020 r., z wyjątkiem określonych zobowiązań, o których mowa w umowie o wystąpieniu. W związku z tym Zjednoczone Królestwo będzie spłacać swoją część zobowiązań związanych z UE jako pracodawcą (tj. świadczenia emerytalno-rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne emerytowanych pracowników) od dnia 31 grudnia 2020 r.:

1. Świadczenia emerytalno-rentowe urzędników UE: Płatności świadczeń emerytalno-rentowych dla pracowników UE są pokrywane z budżetu rocznego UE. Ponadto urzędnicy UE płacą składki emerytalno-rentowe przez cały okres swojej kariery zawodowej. Składki te są zapisywane w budżecie jako dochód, co obniża składki wymagane od państw członkowskich na finansowanie ogólnego budżetu rocznego. Państwa członkowskie UE zobowiązują się do ponoszenia kosztów świadczeń emerytalnych i rentowych pracowników UE po ich przejściu na emeryturę lub rentę. Zgodnie z tym zobowiązaniem, począwszy od czerwca 2022 r., Zjednoczone Królestwo będzie wpłacać swój udział w rocznych świadczeniach emerytalno-rentowych wypłacanych urzędnikom UE do czasu całkowitego wyczerpania uprawnień emerytalno-rentowych nabytych przez pracowników do dnia 31 grudnia 2020 r., czyli przez kilkadziesiąt lat. Zjednoczone Królestwo może podjąć decyzję o uregulowaniu swojego zobowiązania w dowolnym momencie, spłacając zobowiązanie aktuarialne na koniec danego roku przez 5 lat.

2. Świadczenia emerytalno-rentowe posłów do Parlamentu Europejskiego, komisarzy europejskich i sędziów Trybunał Sprawiedliwości itp.: Zjednoczone Królestwo będzie opłacać swój udział w zobowiązaniu aktuarialnym na dzień 31 grudnia 2020 r. przez okres 10 lat, począwszy od października 2021 r.

3. Wspólny system ubezpieczenia chorobowego (JSIS). Jest to system, w ramach którego pokrywane są koszty opieki zdrowotnej pracowników UE, w tym emerytów i rencistów. Urzędnicy oraz emeryci i renciści UE opłacają składki na rzecz systemu przez cały okres swojej kariery zawodowej i po przejściu na emeryturę lub rentę, podobnie jak UE jako pracodawca. Zgodnie z zasadą mającą zastosowanie również do systemu emerytalnego urzędników UE, Zjednoczone Królestwo będzie płacić swoją część wkładu do budżetu UE na pokrycie kosztów opieki zdrowotnej emerytowanych pracowników. Uiszczanie tych płatności, które rozpocznie się w czerwcu 2022 r., będzie trwać przez kilkadziesiąt lat lub do momentu wyczerpania wszystkich tych zobowiązań. Tak jak w przypadku świadczeń emerytalno-rentowych urzędników Zjednoczone Królestwo może zdecydować się na uregulowanie zobowiązań pozostających do realizacji w dowolnym momencie, spłacając zobowiązanie aktuarialne na koniec danego roku przez 5 lat.

Zobowiązania UE związane z powyższymi obowiązkami dotyczącymi świadczeń po okresie zatrudnienia oblicza się na podstawie zbadanych wycen aktuarialnych opartych na międzynarodowych standardach. Kwota, którą można przypisać Zjednoczonemu Królestwu na dzień 31 grudnia 2020 r., wynosi 14,3 mld EUR.

Należność w wysokości 11 mln EUR ma zostać wpłacona przez Zjednoczone Królestwo w ciągu 2021 r. i odnosi się wyłącznie do osobnych specjalnych programów emerytalnych (np. dla posłów do Parlamentu Europejskiego). Pozostałe kwoty na rzecz wszystkich programów będą wpłacane zgodnie z przedstawionymi powyżej ustaleniami, począwszy od 2022 r.

Artykuły 143/144: Instrumenty finansowe i gwarancje budżetowe

Zgodnie z tymi artykułami Zjednoczone Królestwo jest zobowiązane do sfinansowania zobowiązań warunkowych UE wynikających z operacji sprzed dnia wystąpienia związanych z działalnością w zakresie zaciągania i udzielania pożyczek oraz działalnością gwarancyjną, o ile zobowiązania te powstaną i nie zostaną pokryte z udziału Zjednoczonego Królestwa w istniejących funduszach gwarancyjnych. UE zwróci Zjednoczonemu Królestwu kwoty, które już wpłaciło ono do funduszy gwarancyjnych, a które ostatecznie okażą się niepotrzebne.

Do kwot tych zaliczają się głównie:

- kwoty należne Zjednoczonemu Królestwu z tytułu jego udziału w Funduszu Gwarancyjnym Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), w przypadku gdy Zjednoczone Królestwo wniosło już wkład w postaci swoich płatności budżetowych, ale w przypadku którego nie było żadnych zatwierdzonych operacji przed wystąpieniem, a zatem nie ma żadnych zobowiązań do pokrycia przez Zjednoczone Królestwo -93 mln EUR, które mają zostać zwrócone Zjednoczonemu Królestwu w 2021 r.;

- kwoty, które mają zostać wypłacone Zjednoczonemu Królestwu w związku z instrumentami finansowymi - 46 mln EUR;

- Zjednoczone Królestwo nadal jest zobowiązane do wniesienia swojego udziału w zobowiązaniach warunkowych UE (gwarancje budżetowe - EFIS, upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich, EFSM oraz inne pożyczki itp.), jeśli staną się one wymagalne. Maksymalne zobowiązania Zjednoczonego Królestwa wynoszą 12,9 mld EUR na koniec roku - aby zapoznać się z bardziej szczegółowymi informacjami, zob. informacja dodatkowa 4.1 do skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego UE. Kwoty te nie są należne ze strony Zjednoczonego Królestwa, chyba że zobowiązanie to powstanie w przyszłości i nie jest objęte funduszem gwarancyjnym. Wystąpienie takiej sytuacji uważa się za mało prawdopodobne.

Artykuł 145: Europejska Wspólnota Węgla i Stali w likwidacji (EWWiS w likwidacji)

Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do swojego udziału w aktywach netto Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) w likwidacji według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r., który zostanie wypłacony Zjednoczonemu Królestwu w ciągu 5 lat. Całkowita kwota należna Zjednoczonemu Królestwu wynosi 183 mln EUR (37 mln EUR ma zostać spłacone, tj. potrącone z innych kwot należnych w 2021 r.). Oznacza to, że każdego roku w latach 2021-2025 kwota 37 mln EUR będzie odliczana od kwot należnych od Zjednoczonego Królestwa.

Artykuł 146: Inwestycje w EFI

Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do swojego udziału w inwestycji, której UE dokonała w opłacony kapitał podstawowy Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI), który to udział jest płatny w równych transzach przez 5 lat. Całkowita kwota należna Zjednoczonemu Królestwu wynosi 33 mln EUR. Oznacza to, że każdego roku w latach 20212025 kwota 7 mln EUR będzie odliczana od kwot należnych od Zjednoczonego Królestwa.

Artykuł 147: Zobowiązania warunkowe w związku ze sprawami sądowymi

Zjednoczone Królestwo musi co roku wpłacać swój udział w kwotach wypłacanych z budżetu UE w związku ze sprawami sądowymi dotyczącymi zdarzeń, które miały miejsce przed dniem 31 grudnia 2020 r. Szacowany udział Zjednoczonego Królestwa w sprawach sądowych, które prawdopodobnie w przyszłości będą wymagały płatności, wynosi na koniec roku 46 mln EUR, ale kwota ta nie jest należna ze strony Zjednoczonego Królestwa dopóki i o ile sprawy te nie zostaną rozstrzygnięte, a UE pierwsza nie dokona płatności.

5. ZESTAWIENIE WYKONANIA BUDŻETU

Ostatecznie przyjęty budżet na 2020 r. wynosił 173,9 mld EUR środków na zobowiązania i 164,1 mld EUR środków na płatności. Duży wpływ na jego wykonanie miała pandemia COVID-19 i wynikający z niej kryzys międzysektorowy. Kryzys spowodował konieczność podjęcia zdecydowanych działań w celu wzmocnienia sektorów zdrowia publicznego w UE i złagodzenia skutków społecznoekonomicznych w UE, a także udzielenia pomocy państwom trzecim. Budżet na 2020 r. był ostatnim budżetem wykonywanym w ramach wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020. Jego wykonanie objęto starannym monitorowaniem i aktywnym zarządem, dzięki czemu praktycznie w pełni zrealizowano niemal wszystkie programy.

Wykorzystanie wszystkich środków na zobowiązania w 2020 r. wyniosło 181,7 mld EUR:

- 172,9 mld EUR z ostatecznie przyjętego budżetu,

- 1,1 mld EUR ze środków przeniesionych z 2019 r.,

- 7,7 mld EUR ze środków pochodzących z dochodów przeznaczonych na określony cel.

Płatności dokonane w 2020 r. wyniosły ogółem 173,3 mld EUR:

- 161,8 mld EUR z ostatecznie przyjętego budżetu,

- 1,6 mld EUR ze środków przeniesionych z 2019 r.,

- 9,9 mld EUR ze środków pochodzących z dochodów przeznaczonych na określony cel.

We wszystkich działach osiągnięto wysoki poziom wykonania w 2020 r. W 2020 r. poziom wykonania w odniesieniu do wszystkich rodzajów środków (budżetowych, środków przeniesionych z poprzedniego roku i dochodów przeznaczonych na określony cel) wynosił 97 % w przypadku zobowiązań i 94 % w przypadku płatności. Wskaźniki wykonania z wyłączeniem dochodów przeznaczonych na określony cel potwierdziły pełne wykonanie w 2020 r. (99,5 % w przypadku środków na zobowiązania i 98,5 % w przypadku środków na płatności).

Największą część dochodów stanowiły zasoby własne, które wyniosły 91,9 % całkowitych przychodów w wysokości 174,3 mld EUR, a na kolejnym miejscu znalazły się wkłady i zwroty związane z realizacją porozumień i programów UE w wysokości 4,7 %, które dotyczą głównie przychodów z korekt finansowych (EFSI, EFRG i EFRROW).

Na koniec 2020 r. zobowiązania pozostające do spłaty (określane czasem jako RAL - reste à liquider) - czyli kwoty zaangażowane, ale niewypłacone - wynosiły 303,2 mld EUR. Spodziewano się wzrostu w stosunku do poziomu z 2019 r., biorąc pod uwagę różnicę między środkami na zobowiązania zapisanymi w budżecie a środkami na płatności (9,8 mld EUR) w ostatecznym przyjętym budżecie oraz uwzględniając fakt, że zwiększenie kwoty zobowiązań pozostających do spłaty stanowi jednak normalny rozwój sytuacji, ponieważ środki na zobowiązania co roku wzrastają zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi. Wzrost zobowiązań pozostających do spłaty w porównaniu z 2019 r. wyniósł 5,5 mld EUR.

Wynik budżetu (nadwyżka) zmniejszył się z 3,2 mld EUR w 2019 r. do 1,8 mld EUR w 2020 r.:

		w mln EUR
2020		2019
Dochody za rok budżetowy	174 306	163 918
Płatności ze środków na bieżący rok	(171 721)	(157 428)
Środki na płatności przeniesione na rok N+1:	(2 086)	(1 615)
Anulowanie niewykorzystanych środków przeniesionych z roku N-1	78	75
Stan dochodów przeznaczonych na określony cel (B-A)	1 398	(1 736)
Niewykorzystane środki na koniec roku bieżącego (A)	7 694	9 092
Niewykorzystane środki na koniec roku poprzedniego (B)	9 092	7 356
Różnice kursowe w roku budżetowym	(207)	4
Wynik budżetu	1 768	3 217

6. INSTRUMENTY FINANSOWE I GWARANCJE BUDŻETOWE

6.1. INSTRUMENTY FINANSOWE FINANSOWANE Z BUDŻETU UE

W ramach tego rodzaju wykonania budżetu środki pieniężne albo zostały już wypłacone na rachunki powiernicze zarządzane przez uprawnione podmioty i pozostają dostępne (jako środki pieniężne i ich ekwiwalenty, dłużne papiery wartościowe lub inwestycje w fundusze rynku pieniężnego lub łączne portfele aktywów), aby pokryć uruchomienie gwarancji w przyszłości albo zostały zainwestowane w kapitał; Znaczenie instrumentów finansowych finansowanych z budżetu UE w ramach zarządzania bezpośredniego i pośredniego oraz związane z tymi instrumentami kwoty zwiększyły się w ostatnich latach. W przeciwieństwie do tradycyjnej metody wykonywania budżetu, która polega na udzielaniu dotacji i subwencji, podejście to opiera się na tym, za każde euro wydane z budżetu z wykorzystaniem instrumentów finansowych końcowy beneficjent otrzymuje ponad 1 euro wsparcia finansowego, co wynika z efektu dźwigni. Instrumenty finansowe finansowane z budżetu UE mają również postać instrumentów gwarancyjnych, instrumentów kapitałowych i instrumentów pożyczkowych. Oczekuje się, że w wieloletnich ramach finansowych na lata 2021-2027 stosowanie gwarancji budżetowych wzrośnie w porównaniu z wykorzystaniem instrumentów finansowych w pełni finansowanych lub udostępnianych z budżetu UE. W szczególności w ramach Programu InvestEU grupa EBI i inne instytucje finansowe otrzymają 26,2 mld EUR w postaci gwarancji UE na wsparcie różnych celów polityki Unii w drodze operacji finansowych i inwestycyjnych.

6.2. AKTYWA FINANSOWE PRZECHOWYWANE W FUNDUSZACH GWARANCYJNYCH NA POTRZEBY GWARANCJI BUDŻETOWYCH

W ramach tego rodzaju wykonania budżetu UE udziela kontrahentom gwarancji, w przypadku których finansowanie jest zapewniane jedynie częściowo za pośrednictwem funduszy gwarancyjnych ustanowionych przez Komisję, i tym samym tworzy zobowiązanie warunkowe na rzecz budżetu UE, jeżeli kwota rezerw jest niewystarczająca do pokrycia uruchomienia gwarancji. UE udzieliła grupie EBI gwarancji na pożyczki udzielane poza UE (tzw. upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich) oraz na operacje dłużne i kapitałowe objęte gwarancją EFIS, a także gwarancji dotyczących operacji objętych gwarancją EFZR udzielaną grupie EBI oraz innym instytucjom finansowym.

Aby ograniczyć ryzyko, jakie dla budżetu UE mogłoby mieć uruchomienie gwarancji przez grupę EBI lub inne instytucje finansowe, UE utworzyła dedykowane fundusze gwarancyjne finansowane z budżetu. Według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. Komisja posiada aktywa finansowe w:

- Funduszu Gwarancyjnym dla działań zewnętrznych - 2,8 mld EUR,

- Funduszu Gwarancyjnym EFIS - 8,0 mld EUR oraz

- Funduszu gwarancyjnym EFZR - 0,8 mld EUR.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych jest finansowany z budżetu UE do wysokości 9 % objętych gwarancją, niespłaconych na koniec roku pożyczek na działania EBI w zakresie udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich w ramach odpowiedniego upoważnienia.- Według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. wspomniana powyżej łączna wartość aktywów pokrywała ekspozycję z tytułu wypłaconych kwot w wysokości 20,3 mld EUR.

Fundusz Gwarancyjny EFIS uruchomiono w 2016 r. Zgodnie ze zmienionym rozporządzeniem w sprawie EFIS (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2396 ¹⁴ ), pułap unijnej gwarancji EFIS podwyższono do 26 mld EUR (z początkowego poziomu 16 mld EUR), a limit dla funduszu gwarancyjnego zmniejszył się do 35 % (z początkowego poziomu 50 %) łącznych zobowiązań z tytułu gwarancji UE. Obecnie oczekuje się zatem, że Fundusz Gwarancyjny EFIS osiągnie łączną kwotę 9,1 mld EUR. Na dzień 31 grudnia 2020 r. łączne aktywa tworzące Fundusz Gwarancyjny EFIS wynoszą 8,0 mld EUR i pokrywają ekspozycję z tytułu wypłaconych kwot w wysokości 18,9 mld EUR.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EFZR (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 ¹⁵ ) ma zostać udostępniona gwarancja EFZR w wysokości do 1,5 mld EUR (dodatkowo powiększona o wkłady zewnętrzne), aby wesprzeć inwestycje w krajach partnerskich w Afryce i w krajach objętych europejską polityką sąsiedztwa. UE ujawnia gwarancję EFZR w informacjach dodatkowych do skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego (zob. informacja dodatkowa 4.1.1) jako zobowiązanie warunkowe. Na dzień 31 grudnia 2020 r. obowiązywało piętnaście umów gwarancyjnych EFZR, których łączny limit wynosił 1 370 mln EUR. Fundusz gwarancyjny EFZR ustanowiono, aby pokryć ewentualne przyszłe uruchomienia gwarancji. Łączna wysokość wkładów wniesionych do funduszu na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosi 0,8 mld EUR. Biorąc pod uwagę, że większość umów gwarancyjnych zawarto z kontrahentami w 2020 r., realizacja programu przyspiesza, o czym świadczą warte 438 mln EUR zagwarantowane operacje podpisane przez kontrahentów do końca 2020 r.

Po wejściu w życie WRF na lata 2021-2027 aktywa netto Funduszu Gwarancyjnego EFIS zostały z dniem 1 stycznia 2021 r. przeniesione do wspólnego funduszu rezerw ¹⁶ , który zawiera rezerwy przeznaczone na pokrycie zobowiązań finansowych wynikających z gwarancji budżetowych i programów pomocy finansowej przewidzianych w WRF na lata 2021-2027. Oczekuje się, że aktywa funduszu gwarancyjnego EFZR oraz Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych zostaną w 2021 r. przeniesione do wspólnego funduszu rezerw.

6.3. KREDYTY I POWIĄZANE POŻYCZKI ZACIĄGNIĘTE NA PROGRAMY POMOCY FINANSOWEJ

Komisja udziela wsparcia finansowego państwom członkowskim i państwom trzecim w formie pożyczek dwustronnych finansowanych z rynków kapitałowych i objętych gwarancją budżetu UE na podstawie decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady.

W 2020 r. Komisja, działając w imieniu UE, obsługiwała cztery główne programy, w ramach których może udzielać pożyczek:

- wsparcie bilansu płatniczego (BOP),

- wsparcie europejskiego mechanizmu stabilizacji finansowej (EFSM),

- pomoc makrofinansowa (MFA) oraz

- wsparcie SURE.

Kapitał niezbędny do finansowania operacji udzielania pożyczek przez UE pozyskiwany jest na rynkach kapitałowych lub w instytucjach finansowych. Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową podejmowane na szczeblu UE są operacjami pozabudżetowymi. Co do zasady pozyskane środki są pożyczane państwu będącemu beneficjentem na zasadach pożyczki wzajemnej (ang. back-to-back), tj. z takim samym kuponem odsetkowym, terminem zapadalności i w takiej samej kwocie. Niezależnie od metody back-to-back obsługa zadłużenia z tytułu instrumentów finansowych jest prawnym obowiązkiem UE, która zadba o to, aby wszystkie płatności były dokonywane w pełnej kwocie i w sposób terminowy. Komisja wprowadziła procedury, aby zapewnić spłatę zaciągniętych pożyczek nawet w przypadku niewywiązania się dłużnika z zobowiązań.

Na dzień 31 grudnia 2020 r. kwota nominalna pożyczek udzielonych na pomoc finansową wynosiła:

				w mld EUR
	Pożyczki udzielone ogółem	Wypłacone ogółem na koniec roku	Łączna kwota spłacona na koniec roku	Pozostająca kwota należna na koniec roku
SURE
Belgia	7,8	2,0	-	2,0
Bułgaria	0,5	-	-	-
Chorwacja	1,0	0,5	-	0,5
Cypr	0,5	0,3	-	0,3
Czechy	2,0	-	-	-
Grecja	2,7	2,0	-	2,0
Węgry	0,5	0,2	-	0,2
Irlandia	2,5	-	-	-
Włochy	27,4	16,5	-	16,5
Łotwa	0,2	0,1	-	0,1
Litwa	0,6	0,3	-	0,3
Malta	0,2	0,1	-	0,1
Polska	11,2	1,0	-	1,0
Portugalia	5,9	3,0	-	3,0
Rumunia	4,1	3,0	-	3,0
Słowacja	0,6	0,3	-	0,3
Słowenia	1,1	0,2	-	0,2
Hiszpania	21,3	10,0	-	10,0
	90,3	39,5	-	39,5
EFSM
Irlandia	22,5	22,5	-	22,5
Portugalia	26,0	24,3	-	24,3
	48,5	46,8	-	46,8
MFA
Ukraina	5,0	4,4	(0,6)	3,8
Tunezja	1,4	0,8	-	0,8
Jordania	1,1	0,6	-	0,6
Inne	1,5	0,8	(0,2)	0,6
	9,0	6,6	(0,8)	5,8
Wsparcie bilansu płatniczego	3,1	2,9	(2,7)
Łotwa				0,2
	3,1	2,9	(2,7)	0,2
Ogółem	150,9	95,8	(3,5)	92,3

Harmonogram spłat pozostających kwot należnych na koniec roku jest następujący:

				w mld EUR
	SURE	EFSM	MFA	OGÓŁEM
2021	-	9,8	-	9,8
2022	-	2,7	-	2,7
2023	-	3,5	0,1	3,6
2024	-	2,6	0,6	3,2
2025	8,0	2,4	-	10,4
2026	-	4,0	0,1	4,1
2027	-	3,0	0,2	3,2
2028	-	2,3	0,2	2,5
2029	-	1,4	0,9	2,3
2030	10,0	-	0,1	10,1
2031	-	2,2	0,9	3,1
2032	-	3,0	0,1	3,1
2033	-	2,1	0,5	2,6
2034		-	0,2	0,2
2035	8,5	2,0	1,9	12,4
2036	-	1,0	-	1,0
2038	-	1,8	-	1,8
2040	7,0	-	-	7,0
2042	-	3,0	-	3,0
2050	6,0	-	-	6,0
Ogółem	39,5	46,8	5,8	92,1

SURE

SURE stworzono w 2020 r., aby udzielać pomocy finansowej państwom członkowskim zmagającym się z poważnymi trudnościami gospodarczymi spowodowanymi na ich terytorium przez pandemię COVID-19, lub poważnie zagrożonym wystąpieniem tych trudności. Instrument ten uzupełnia krajowe środki wprowadzone przez dotknięte państwa członkowskie.

Maksymalna kwota pomocy finansowej nie może przekraczać 100 mld EUR dla wszystkich państw członkowskich. W 2020 r. państwa członkowskie podpisały umowy o udzielenie pożyczek na kwotę 85,9 mld EUR, z czego 39,5 mld EUR wypłacono. Okres zapadalności pożyczek jest różny i wynosi 5, 10, 15, 20 lub 30 lat.

EFSM

EFSM stworzono, aby udzielać pomocy finansowej wszystkim państwom członkowskim zmagającym się z poważnymi trudnościami gospodarczymi i finansowymi spowodowanymi przez wyjątkowe okoliczności, na które państwa te nie mają wpływu, lub poważnie zagrożonym wystąpieniem tych trudności. EFSM wykorzystano, aby w latach 2011-2014 udzielić pomocy finansowej Irlandii i Portugalii, pod warunkiem przeprowadzenia reform. Program ten wygasł i nie można już zaciągnąć dodatkowych pożyczek, chociaż sam program nadal funkcjonuje w odniesieniu do określonych zadań, takich jak wydłużenie okresów zapadalności pożyczek udzielonych Irlandii i Portugalii oraz udzielanie pożyczek pomostowych. W lutym 2021 r. Irlandia i Portugalia złożyły wniosek o wydłużenie okresu zapadalności kwot należnych w czerwcu 2021 r. (4,8 mld EUR) i wrześniu 2021 r. (5 mld EUR). W kwietniu 2021 r. Komisja pożyczyła 4,8 mld EUR w celu przedłużenia okresu spłaty pożyczek należnych w czerwcu 2021 r., których zapadalność przesunięto o 15 lat.

W 2020 r. nie przeprowadzono żadnych nowych operacji ani nie spłacono żadnych pożyczek.

MFA

Program pomocy makrofinansowej stanowi formę pomocy finansowej, której zakres UE rozszerzyła na państwa partnerskie spoza UE zmagające się z kryzysem bilansu płatniczego. Pomoc przyjmuje formę średnio- i długoterminowych pożyczek lub dotacji, lub połączenia obu, i jest dostępna jedynie dla państw korzystających z wypłat z programu MFW.

W 2020 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący pakietu pomocy makrofinansowej o wartości 3 mld EUR dla dziesięciu krajów partnerskich objętych procesem rozszerzenia UE i polityką sąsiedztwa. Pomoc ta ma ograniczyć skutki gospodarcze pandemii koronawirusa w tych krajach. Decyzja została przyjęta przez Parlament Europejski i Radę w dniu 25 maja 2020 r.

Łącznie w ramach programu pomocy makrofinansowej w 2020 r. wypłacono 1,7 mld EUR.

WSPARCIE BILANSU PŁATNICZEGO

Wsparcie bilansu płatniczego to program pomocy opracowany dla państw spoza strefy euro, które mają trudności związane z bilansem płatniczym lub są zagrożone wystąpieniem takich trudności. Pomoc w ramach wsparcia bilansu płatniczego przyjmuje formę średnioterminowych pożyczek, których udziela się pod warunkiem wdrożenia polityk mających na celu rozwiązanie podstawowych problemów gospodarczych. Zazwyczaj pomoc ze strony UE na wsparcie bilansu płatniczego jest oferowana we współpracy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW) i innymi instytucjami międzynarodowymi lub państwami.

W 2020 r. nie przeprowadzono żadnych nowych operacji ani nie spłacono żadnych pożyczek.

6.4. BUDŻETOWE ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE NA PROGRAMY POMOCY FINANSOWEJ

Zaciągane przez UE pożyczki stanowią bezpośrednie i bezwarunkowe zobowiązanie UE i są gwarantowane przez państwa członkowskie UE (budżetowe zobowiązania warunkowe). Pożyczki zaciągnięte na sfinansowanie pożyczek udzielanych państwom spoza UE objęte są Funduszem Gwarancyjnym dla działań zewnętrznych. W razie niewywiązania się ze zobowiązań przez państwo członkowskie będące beneficjentem, do obsługi zadłużenia wykorzystane zostanie, w miarę możliwości, dostępne saldo zasobów finansowych Komisji. Gdyby w danym momencie nie było to możliwe, Komisja pobrałaby niezbędne środki od państw członkowskich. Państwa członkowskie UE są prawnie zobowiązane, zgodnie z przepisami UE dotyczącymi zasobów własnych (art. 14 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 609/2014 ¹⁷ ), do udostępnienia środków wystarczających na wypełnienie zobowiązań UE. W związku z tym inwestorzy są narażeni tylko na ryzyko kredytowe UE, a nie na ryzyko kredytowe beneficjenta finansowanych pożyczek. Stosowanie systemu pożyczek wzajemnych sprawia, że budżet UE nie jest narażony na jakiekolwiek ryzyko stopy procentowej ani ryzyko walutowe.

Pożyczki udzielane państwom członkowskim w ramach instrumentu SURE są wspierane systemem dobrowolnych gwarancji ze strony państw członkowskich wynoszących 25 % maksymalnej kwoty pomocy finansowej. Wkład każdego państwa członkowskiego w ogólną kwotę gwarancji odpowiada jego relatywnemu udziałowi w całkowitym dochodzie narodowym brutto (DNB) Unii Europejskiej w oparciu o budżet UE na 2020 r.

W przypadku każdego programu dotyczącego danego kraju łączną przyznaną kwotę, liczbę rat, w których nastąpi wypłata, oraz maksymalny (średni) okres zapadalności pakietu pożyczek określają decyzje Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. Następnie Komisja i przedmiotowe państwo członkowskie uzgadniają parametry pożyczki/finansowania, w szczególności terminy zapadalności transz. Ponadto wszystkie transze pożyczki, z wyjątkiem pierwszej, są uzależnione od przestrzegania warunków polityki obowiązujących w kontekście wspólnej pomocy finansowej UE/MFW, co jest kolejnym czynnikiem wpływającym na ramy czasowe operacji finansowych. Oznacza to, że ramy czasowe i terminy wykupu emisji zależą od powiązanej działalności UE w zakresie udzielania pożyczek. Finansowanie jest denominowane wyłącznie w euro, a terminy zapadalności wynoszą od 3 do 30 lat.

7. ANALIZA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

7.1. PRZYCHODY

Skonsolidowane przychody UE obejmują kwoty związane z transakcjami wymiany oraz transakcjami innymi niż transakcje wymiany, przy czym te drugie są najbardziej znaczące.- Pięcioletnia tendencja dotycząca głównych kategorii przychodów z transakcji innych niż transakcje wymiany (obejmujących zasoby własne oparte na DNB, tradycyjne zasoby własne, zasoby własne oparte na VAT, grzywny i odzyskanie wydatków z wyłączeniem jednorazowego efektu przychodu związanego z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z UE w 2020 r.) jest następująca:

Zmiany poziomu przychodów z głównych transakcji innych niż transakcje wymiany na przestrzeni pięciu lat

(w mln EUR)

grafika

Ponieważ dochody budżetowe powinny odpowiadać wydatkom budżetowym (lub je przekraczać), wyżej przedstawiona tendencja w zakresie przychodów wynika przede wszystkim z płatności dokonywanych każdego roku.

W 2020 r. skonsolidowane przychody wyniosły 224 mld EUR, co oznacza znaczący wzrost o 63,7 mld EUR, tj. 39,7 % w stosunku do kwoty 160,3 mld EUR z roku poprzedniego. Głównym czynnikiem wpływającym na taki rozwój sytuacji był finansowy efekt wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej (47,5 mld EUR). Uwzględniając ten jednorazowy efekt, skonsolidowane przychody wyniosły w 2020 r. 176,5 mld EUR, co nadal stanowi wzrost o 16,2 mld EUR, tj. 10,1 % w porównaniu z rokiem poprzednim. Ten dostosowany wzrost wynika przede wszystkim z następujących efektów:

- przychody z tytułu DNB (dochodu narodowego brutto), które są głównym elementem przychodów operacyjnych UE wzrosły z 108,8 mld EUR w 2019 r. do 125,4 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 16,6 mld EUR, tj. 15,3 % wynikał przede wszystkim ze wzrostu zapotrzebowania na środki na płatności w 2020 r., które miały wesprzeć najważniejsze strategie polityczne UE, np. strategię dotyczącą szczepionek przeciwko COVID-19 (wdrożoną za pośrednictwem instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych) oraz obszar spójności (poprzez przyjęcie inicjatywy inwestycyjnej "plus" w odpowiedzi na koronawirusa);

- inne przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany wzrosły z 2,1 mld EUR w 2019 r. do 7,1 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 5 mld EUR wynikał głównie z wkładu państw członkowskich w fundusz innowacyjny, który rozpoczął działalność w 2020 r. (2,1 mld EUR), wzrostu nadwyżki budżetowej przeniesionej w roku poprzedniego (3,2 mld EUR w 2020 r. w porównaniu z 1,8 mld EUR w 2019 r.), a także wkładu państw członkowskich w kwocie 0,8 mld EUR na rzecz instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych;

- przychody finansowe wzrosły z 1,8 mld EUR w 2019 r. do 3,4 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 1,6 mld EUR, tj. 88,9 %, wynikał przede wszystkim ze wzrostu odsetek za zwłokę, w szczególności w przypadkach dotyczących tradycyjnych zasobów własnych w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa (0,5 mld EUR) i w odniesieniu do innych państw członkowskich (0,5 mld EUR), a także przychodów pochodzących z premii z tytułu obligacji związanych z instrumentem SURE (0,7 mld EUR);

- przychody z grzywien spadły z 4,3 mld EUR w 2019 r. do 0,5 mld EUR w 2020 r. Spadek o 3,8 mld EUR, tj. 88,4 %, wynikał przede wszystkim zarówno z mniejszej liczby grzywien nałożonych w 2020 r., jak i ich niższych kwot. W 2020 r. największe grzywny wyniosły łącznie 0,26 mld EUR (Orbia, Clariant and Celanese), natomiast w 2019 r. było to 3,1 mld EUR (Google, dwie sprawy Forex oraz MasterCard).

Powyższe zmiany zrównoważył spadek przychodów z tytułu tradycyjnych zasobów własnych, które zmniejszyły się z 21,2 mld EUR w 2019 r. do 19,6 mld EUR w 2020 r. (spadek o 1,6 mld EUR, tj. 7,5 %), oraz spadek kwoty odzyskanych środków finansowych, która zmniejszyła się z 2,6 mld EUR w 2019 r. do 1,4 mld EUR w 2020 r. (spadek o 1,2 mld EUR, tj. 46,2 %).

7.2. KOSZTY

Główny składnik kosztów ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym stanowią płatności transferowe w ramach zarządzania dzielonego, co obejmuje następujące funduszy: (i) Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), (ii) Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, (iii) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Fundusz Spójności oraz (iv) Europejski Fundusz Społeczny (EFS). Z funduszy tych pochodziło 109,7 mld EUR, tj. 65,9 % łącznych kosztów w kwocie 166,6 mld EUR poniesionych w 2020 r. (w 2019 r.: 103,9 mld EUR, tj. 66,8 %). Podział kosztów przedstawiono na wykresie poniżej:

Względne znaczenie głównych kosztów wydatkowanych przez państwa członkowskie (zarządzanie dzielone) w roku budżetowym 2020

grafika

Koszty poniesione w ramach zarządzania bezpośredniego wiążą się z wykonaniem budżetu przez Komisję, agencje wykonawcze oraz fundusze powiernicze. W ramach zarządzania pośredniego budżet wykonywany jest przez inne agencje i organy UE, państwa trzecie, organizacje międzynarodowe i inne podmioty.

UE ujmuje także jako koszty pewne przyszłe zobowiązania płatnicze, nawet jeżeli nie zapisano ich jeszcze na kontach budżetowych opartych na zasadzie kasowej. Znaczne kwoty wykazano w zobowiązaniach i biernych rozliczeniach międzyokresowych kosztów dotyczących rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, a także w zobowiązaniach z tytułu świadczeń emerytalno-rentowych i świadczeń pracowniczych w związku z prawami emerytalnymi i innymi prawami przysługującymi po okresie zatrudnienia nabytymi przez komisarzy, członków instytucji Unii Europejskiej oraz personel.

Ogólnie rzecz biorąc, w porównaniu z 2019 r. koszty wzrosły o 7,1 %, tj. o 11,1 mld EUR, ze 155,5 mld EUR do 166,6 mld EUR, co wynika głównie z następujących efektów:

- koszty EFRR i Funduszu Spójności wzrosły z 35,2 mld EUR w 2019 r. do 41,1 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 5,9 mld EUR, tj. o 16,8 %, wynikał z lepszego wdrażania programów w miarę postępów w realizacji WRF;

- koszty EFS wzrosły z 11,2 mld EUR w 2019 r. do 13,7 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 2,5 mld EUR, tj. o 22,3 %, wynikał przede wszystkim z postępów w realizacji;

- koszty w ramach zarządzania bezpośredniego przez Komisję wzrosły z 18,9 mld EUR w 2019 r. do 22,1 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 3,2 mld EUR, tj. o 16,9 %, wynikał przede wszystkim z wydatków na szczepionki przeciw COVID-19 (1,6 mld EUR), a także wydatków w ramach instrumentów sąsiedztwa i pomocy przedakcesyjnej (0,6 mld EUR);

- koszty EFRG zmniejszyły się z 44,0 mld EUR w 2019 r. do 40,5 mld EUR w 2020 r. Zmniejszenie o 3,5 mld EUR, tj. o 8 %, wynikało głównie ze zmniejszenia się kwot pobranych z tytułu płatności bezpośrednich przeznaczonych na dofinansowanie dochodów gospodarstw o 2,6 mld EUR.

7.3. AKTYWA

Najbardziej znaczące pozycje po stronie aktywów w bilansie dotyczą aktywów finansowych (innych niż środki pieniężne i ich ekwiwalenty), które stanowią 40,4 % łącznych aktywów UE; za nimi znajdują się należności i płatności zaliczkowe, które stanowią odpowiednio 26,6 % i 22,4 %:

Struktura skonsolidowanych aktywów UE

grafika

Na dzień 31 grudnia 2020 r. aktywa wynosiły ogółem 280,0 mld EUR, co stanowi wzrost o 101,1 mld EUR, tj. 56,5 %, w stosunku do poprzedniego roku (w 2019 r.: 178,9 mld EUR), co wynika przede wszystkim z następujących najważniejszych zmian:

- należności wzrosły z 24,0 mld EUR w 2019 r. do 74,5 mld EUR w 2020 r. Znaczący wzrost o 50,5 mld EUR wynika głównie z wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej i powstałych z tego tytułu należności (47,5 mld EUR);

- pożyczki wzrosły z 52,7 mld EUR w 2019 r. do 93,3 mld EUR w 2020 r. Znaczący wzrost o 40,6 mld EUR, tj. o 77,0 %, odzwierciedla przede wszystkim udzielenie pożyczek na pomoc finansową w ramach instrumentu SURE (39,5 mld EUR);

- płatności zaliczkowe wzrosły z 51,4 mld EUR w 2019 r. do 62,7 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 11,3 mld EUR, tj. o 22,0 %, wynika głównie z tego, że w ramach środków wprowadzonych jako część inicjatywy inwestycyjnej w odpowiedzi na koronawirusa w 2020 r. nie odzyskano rocznych płatności zaliczkowych za 2019 r. (6,6 mld EUR) oraz z płatności zaliczkowych dokonanych z tytułu opracowania szczepionek mających zaradzić pandemii COVID-19 (1 mld EUR).

Na saldo środków pieniężnych na koniec roku wynoszące 16,7 mld EUR składają się następujące główne elementy:

- kwota 9,4 mld EUR wynikająca z płatności, których jeszcze nie zrealizowano na koniec roku, z których 7,9 mld EUR dotyczy przychodów przeznaczonych na określony cel. Przychody przeznaczone na określony cel obejmują 1,3 mld EUR środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży uprawnień do emisji i od EBI po ich przypisaniu przez państwa członkowskie na rzecz funduszu innowacyjnego;

- kwota 2,4 mld EUR obejmująca instrumenty finansowe, do których należą przede wszystkim ekwiwalenty środków pieniężnych, którymi w imieniu Komisji zarządzają powiernicy w celu wdrażania określonych programów za pomocą instrumentów finansowych finansowanych z budżetu UE, oraz środki pieniężne i ich ekwiwalenty utrzymywane w funduszach gwarancyjnych związanych z gwarancjami budżetowymi. Środki pieniężne należące do instrumentów finansowych i funduszy gwarancyjnych mogą zostać wykorzystane jedynie na dane programy.

- kwota 1,6 mld EUR należąca do agencji, przeznaczona na wspólne przedsięwzięcia oraz zarządzana w ramach zasobów finansowych Komisji w imieniu tych podmiotów;

- środki pieniężne związane z grzywnami w kwocie 1,5 mld EUR związane głównie z kwotami otrzymanymi w związku z grzywnami nałożonymi przez Komisję, w przypadku których postępowanie jest nadal w toku, oraz w mniejszym stopniu ostatecznie otrzymane środki z grzywien, które zostaną przeniesione w ramach budżetu na następny rok;

- środki pieniężne w kwocie 1,4 mld EUR związane z innymi połączonymi instytucjami, agencjami i organami.

Płatności zaliczkowe

Należy zwrócić uwagę, że znaczny wpływ na poziom płatności zaliczkowych ma cykl WRF - na przykład na początku okresu obowiązywania WRF spodziewane są wypłaty dużych zaliczek dla państw członkowskich w ramach polityki spójności i kwoty te pozostają do dyspozycji państw członkowskich do czasu zamknięcia programów. Wypłacane są również roczne płatności zaliczkowe, które należy wykorzystać w danym roku lub odzyskać w następnym roku w ramach rocznego zamknięcia cyklu sprawozdania finansowego. Komisja dokłada wszelkich starań, aby zapewnić utrzymanie poziomów płatności zaliczkowych na odpowiednim poziomie. Trzeba znaleźć równowagę między zapewnieniem wystarczającego finansowania projektów a terminowym ujmowaniem wydatków.

Łączna kwota płatności zaliczkowych (z wyłączeniem innych zaliczek dla państw członkowskich i wkładów do funduszu powierniczego Bekou oraz funduszu powierniczego dla Afryki) wykazana w bilansie UE wynosi 55,5 mld EUR (w 2019 r.: 44,4 mld EUR) i prawie w całości związana jest z działaniami Komisji. Około 58 % płatności zaliczkowych dokonywanych przez Komisję dotyczy zarządzania dzielonego, co oznacza, że wykonanie budżetu przekazuje się państwom członkowskim (Komisja zachowuje funkcję nadzorczą).

Płatności zaliczkowe dokonywane przez Komisję według metody zarządzania

grafika

7.4. ZOBOWIĄZANIA

Najbardziej znaczące pozycje po stronie zobowiązań w bilansie to głównie cztery pozycje: (i) zobowiązania emerytalno-rentowe i inne zobowiązania z tytułu świadczeń po okresie zatrudnienia, (ii) zaciągnięte pożyczki, (iii) zobowiązania wobec osób trzecich oraz (iv) bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Struktura zobowiązań w skonsolidowanym bilansie UE

grafika

Na dzień 31 grudnia 2020 r. zobowiązania wynosiły ogółem 313,5 mld EUR, co stanowi wzrost o 62,0 mld EUR, tj. o 24,7 %, w stosunku do poprzedniego roku (251,5 mld EUR).

Główne zmiany dotyczyły następujących skutków:

- świadczenia emerytalno-rentowe oraz inne świadczenia po okresie zatrudnienia wzrosły z 97,7 mld EUR w 2019 r. do 116,0 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 18,3 mld EUR, tj. o 18,7 % wynika głównie ze straty aktuarialnej wynikającej z założeń finansowych spowodowanej znacznym spadkiem stopy dyskontowej;

- zaciągnięte pożyczki wzrosły z 52,6 mld EUR w 2019 r. do 93,2 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 40,6 mld EUR, tj. o 77,2 %, odzwierciedla przede wszystkim udzielenie wsparcia w ramach instrumentu SURE w kwocie 39,5 mld EUR na koniec 2020 r.;

- Zobowiązania wzrosły z 27,2 mld EUR w 2019 r. do 32,4 mld EUR w 2020 r. Wzrost o 5,2 mld EUR, tj. o 19,1 % wynika przede wszystkim z otwartych zestawień poniesionych wydatków w zakresie WRF na lata 2014-2020, które otrzymano na sam koniec roku i do których nie odniesiono się, ani nie opłacono ze względu na brak środków na płatności.

Zestawienia poniesionych wydatków i faktury otrzymane i ujęte w bilansie w pozycji "Zobowiązania"

grafika

Aktywa netto

Przewaga zobowiązań nad aktywami nie oznacza, że instytucje i organy UE znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, tylko że niektóre zobowiązania będą finansowane z przyszłych budżetów rocznych. Wiele kosztów ujmowanych jest zgodnie z zasadami rachunkowości memoriałowej w bieżącym roku, choć mogą one zostać faktycznie poniesione w roku następnym lub w latach późniejszych i sfinansowane z przyszłych budżetów, a powiązane przychody zostaną ujęte dopiero w przyszłych okresach. Najbardziej znaczące kwoty, na które należy zwrócić uwagę, dotyczą działań EFRG (większa część tych kwot zazwyczaj jest wypłacana w pierwszym kwartale następnego roku) oraz zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych (które będą wypłacane przez kilka dziesięcioleci). Znaczący spadek kwot, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie, z 77,6 mld EUR w 2019 r. do 38,5 mld EUR w 2020 r. wynika przede wszystkim z przychodów związanych z kwotami netto należnymi od Zjednoczonego Królestwa na podstawie umowy o wystąpieniu podpisanej po jego wystąpieniu z Unii w 2020 r. - zob. informacja dodatkowa 2.6.1.2 skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego UE.

8. RAMY POLITYCZNE I FINANSOWE UE, ZARZĄDZANIE I ROZLICZALNOŚĆ

Unia Europejska (UE) jest unią, której państwa członkowskie przyznają kompetencje do osiągnięcia ich wspólnych celów. Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.

8.1. RAMY POLITYCZNE I FINANSOWE

Traktaty UE

Nadrzędne cele i zasady, którymi kierują się Unia i instytucje europejskie, określono w Traktatach. Unia i instytucje Unii mogą działać wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych im na mocy traktatów na potrzeby osiągnięcia celów określonych w tych Traktatach, przy czym muszą czynić to zgodnie z zasadami ¹⁸  pomocniczości i proporcjonalności. Aby osiągnąć cele i realizować swoje polityki Unia zapewnia sobie niezbędne środki finansowe. Komisja odpowiada za propagowanie ogólnego interesu Unii, co obejmuje wykonanie budżetu i zarządzanie programami we współpracy z państwami członkowskimi oraz zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami.

UE realizuje cele ustanowione w Traktacie za pomocą szeregu narzędzi, jednym z których jest budżet UE. Pozostałe narzędzia to na przykład wspólne ramy legislacyjne lub wspólne strategie polityczne.

Priorytety polityczne Komisji

Priorytety polityczne Komisji zostały określone w wytycznych politycznych przewodniczącego Komisji. Komisja, która objęła urząd w dniu 1 grudnia 2019 r., pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen skoncentruje się na następujących sześciu naczelnych celach:

6 NACZELNYCH CELÓW

Europejski Zielony Ład

- Aspirowanie do miana pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu

Europa na miarę ery cyfrowej

- Zapewnienie ludziom dostępu do technologii najnowszej generacji

Gospodarka służąca ludziom

- Działania na rzecz sprawiedliwości społecznej i dobrobytu

Silniejsza pozycja Europy na świecie

- Europa, która mierzy wyżej, stając się jedynym w swoim rodzaju odpowiedzialnym globalnym liderem

Promowanie naszego europejskiego stylu życia

- Budowa Unii równości, w której wszyscy mamy taki sam dostęp do szans

Nowy impuls dla demokracji europejskiej

- Pielęgnowanie, ochrona i wzmacnianie naszej demokracji

Wieloletnie ramy finansowe i programy wydatków

Strategie polityczne wspierane ze środków z budżetu UE są realizowane zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi (WRF) i odpowiednimi przepisami sektorowymi określającymi instrumenty i programy wydatków. Przekładają one priorytety polityczne UE na warunki finansowe w wystarczająco długim okresie, aby były one skuteczne i zapewniły spójną długoterminową perspektywę beneficjentom środków unijnych i współfinansującym organom krajowym. Określa się roczne maksymalne kwoty (pułapy) dla łącznych wydatków UE oraz dla głównych kategorii wydatków (działów). Suma pułapów dla wszystkich działów daje łączny pułap środków na zobowiązania. Rada przyjmuje WRF za jednomyślną zgodą wszystkich państw członkowskich oraz za zgodą Parlamentu Europejskiego. W dniu 17 grudnia 2020 r. przyjęto nowe wieloletnie ramy finansowe na lata 2021-2027.

Budżet roczny

Budżet roczny jest sporządzany przez Komisję i zazwyczaj zostaje uzgodniony do połowy grudnia z Parlamentem Europejskim i Radą zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 314 TFUE. Zgodnie z zasadą równowagi budżetowej łączne dochody muszą odpowiadać łącznym wydatkom (środkom na płatności) w danym roku budżetowym.

Głównymi źródłami finansowania UE są dochody z tytułu zasobów własnych, które są uzupełniane innymi dochodami. Istnieją trzy rodzaje zasobów własnych: tradycyjne zasoby własne (głównie cła), zasoby własne oparte na podatku od wartości dodanej (VAT) oraz zasoby oparte na dochodzie narodowym brutto (DNB). Inne przychody wynikające z działań UE (np. grzywny za naruszenie zasad konkurencji) stanowią na ogół mniej niż 10 % łącznej kwoty dochodów (z wyłączeniem jednorazowego efektu dochodu związanego z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z UE w rocznym sprawozdaniu finansowym za 2020 r.). Całkowita kwota zasobów własnych niezbędna do sfinansowania budżetu jest uwarunkowana łączną kwotą wydatków pomniejszoną o pozostałe dochody.

Tryby zarządzania

Budżet UE jest wykonywany w trzech trybach zarządzania, które określają sposób wypłacania środków pieniężnych i zarządzania nimi:

- Zarządzanie dzielone: Komisja zarządza znaczną częścią budżetu (ok. 3/4 budżetu) w ramach systemu zarządzania dzielonego we współpracy z państwami członkowskimi, w szczególności w obszarach funduszy strukturalnych i rolnictwa.

- Zarządzanie bezpośrednie: Komisja może również sama zarządzać programami i może powierzyć wdrażanie określonych programów agencjom wykonawczym.

- Zarządzanie pośrednie: Zarządzanie decyzjami dotyczącymi wydatków może odbywać się również w sposób pośredni za pośrednictwem innych organów unijnych lub spoza Unii. Rozporządzenie finansowe lub umowy o przyznanie wkładu określają niezbędne mechanizmy kontroli i sprawozdawczości dla tych podmiotów, a także nadzór Komisji w przypadku powierzenia zadań związanych z wykonywaniem budżetu agencjom krajowym, Grupie Europejskiego Banku Inwestycyjnego, państwom trzecim, organizacjom międzynarodowym (np. Bankowi Światowemu lub Organizacji Narodów Zjednoczonych) i innym podmiotom (np. agencjom zdecentralizowanym UE, wspólnym przedsięwzięciom).

Rozporządzenie finansowe

Rozporządzenie finansowe (RF) ¹⁹  mające zastosowanie do budżetu ogólnego stanowi centralny dokument architektury regulacyjnej finansów UE. Określono w nim szczegółowo przepisy finansowe mające zastosowanie do wykonania budżetu UE oraz rolę poszczególnych podmiotów zaangażowanych w zapewnienie należytego wykorzystania środków finansowych i w osiągnięcie wyznaczonych celów.

8.2. ZARZĄDZANIE I ROZLICZALNOŚĆ

8.2.1. Struktura instytucjonalna

UE dysponuje ramami instytucjonalnymi, które mają na celu propagowanie jej wartości, realizację jej celów, służenie jej interesom, interesom jej obywateli oraz interesom państw członkowskich, jak również zapewnianie spójności, skuteczności i ciągłości jej polityk oraz działań. Strukturę organizacyjną tworzą instytucje, agencje i inne organy unijne, które uwzględnia się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym UE pod warunkiem spełnienia kryteriów konsolidacji określonych w rozporządzeniu finansowym oraz zgodności z mającymi zastosowanie regułami rachunkowości (wykaz podmiotów objętych zakresem konsolidacji znajduje się w informacji dodatkowej 9 skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego UE).

Parlament Europejski pełni, wspólnie z Radą, funkcje prawodawczą i budżetową. Komisja odpowiada politycznie przed Parlamentem Europejskim. Rada pełni również funkcje kształtowania polityki i koordynacji zgodnie z ogólnym kierunkiem polityki i priorytetami Unii określonymi przez Radę Europejską.

Komisja Europejska to organ wykonawczy Unii Europejskiej. Promuje ogólny interes Unii i prowadzi odpowiednie inicjatywy w celu jego realizacji. Zapewnia przestrzeganie Traktatów oraz nadzoruje stosowanie prawa Unii przez państwa członkowskie pod kontrolą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Pełni rolę koordynującą, wykonawczą i zarządczą, wykonuje budżet i zarządza programami.

Komisja wykonuje budżet w dużej mierze we współpracy z państwami członkowskimi ²⁰ . Wspólnie zapewniają wykorzystanie środków zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami. Przepisy określają również obowiązki państw członkowskich w zakresie kontroli i audytu, gdy dzielą się one zadaniami w zakresie wykonania budżetu oraz wynikającą z nich odpowiedzialnością. Przewidują ono także obowiązki i szczegółowe zasady dla każdej instytucji UE w odniesieniu do jej własnych wydatków.

8.2.2. Struktura zarządzania Komisji

Ustalenia Komisji dotyczące zarządzania oraz sposoby zapewnienia, aby Komisja funkcjonowała jako nowoczesna, rozliczalna i zorientowana na wyniki instytucja opisano w komunikacie C(2020) 4240 z dnia 24.06.2020 w sprawie zarządzania w Komisji Europejskiej.

Komisja wykonuje swoje funkcje pod przewodnictwem kolegium komisarzy, które wyznacza priorytety i ponosi ogólną odpowiedzialność polityczną za prace Komisji. Jako kolegium Komisja prowadzi prace pod przewodnictwem politycznym przewodniczącego lub przewodniczącej, który lub która w formie politycznych wytycznych przewodniczącego lub przewodniczącej przedstawia cele, które zamierza realizować. Przewodniczący Komisji decyduje o wewnętrznej organizacji Komisji tak, aby zapewnić spójność, skuteczność i kolegialność jej działania. Ustalenia wewnętrzne tworzą strukturę solidnych narzędzi kontroli i zarządzania, które pozwalają kolegium komisarzy przyjąć odpowiedzialność polityczną za pracę Komisji ²¹ .

Kolegium powierza operacyjne wykonanie budżetu i zarządzanie finansowe dyrektorom generalnym i szefom służb, którzy odpowiadają za strukturę administracyjną Komisji. Takie zdecentralizowane podejście tworzy kulturę administracyjną, która zachęca urzędników do wzięcia odpowiedzialności za działania, nad którymi sprawują kontrolę, i wymaga od nich udzielenia zapewnienia w odniesieniu do działań, za które są odpowiedzialni.

8.2.3. Zarządzanie finansami w Komisji

W Komisji role i obowiązki związane z zarządzaniem finansami są wyraźnie określone (np. w rozporządzeniu finansowym i regulaminie wewnętrznym ²² ) i odpowiednio wykonywane. Jako delegowani urzędnicy zatwierdzający dyrektorzy generalni i szefowie służb Komisji są odpowiedzialni za należyte zarządzanie finansami UE, zgodność z przepisami rozporządzenia finansowego, zarządzanie ryzykiem i ustanowienie odpowiednich ram kontroli wewnętrznej.

Kompetencje urzędników zatwierdzających obejmują cały proces zarządzania, poczynając od określenia, co należy zrobić, aby zrealizować cele polityki ustalone przez daną instytucję, aż po zarządzanie działaniami pod względem operacyjnym i z punktu widzenia należytego zarządzania finansami. Zadania mogą następnie zostać oddelegowane dyrektorom, kierownikom działu i innym urzędnikom, którzy tym samym stają się subdelegowanymi urzędnikami zatwierdzającymi. Każdy delegowany urzędnik zatwierdzający może korzystać ze wsparcia jednego lub dwóch dyrektorów odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem i kontrolę wewnętrzną w celu prowadzenia nadzoru wdrażania systemów kontroli wewnętrznej i monitorowania tego procesu.

Centralne służby Komisji zapewniają wytyczne oraz doradztwo i promują najlepsze praktyki, w tym za pośrednictwem prac Rady Zarządzania Korporacyjnego.

Rozporządzenie finansowe zawiera wymóg sporządzenia przez każdego urzędnika zatwierdzającego rocznego sprawozdania z działalności zawierającego opis osiągnięć oraz działań w zakresie kontroli wewnętrznej i działań związanych z zarządzaniem finansami w danym roku. Roczne sprawozdanie z działalności zawiera oświadczenie, że zasoby wykorzystano zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami oraz że wprowadzono procedury kontroli dające niezbędne gwarancje legalności i prawidłowości operacji leżących u podstaw rozliczeń. Sprawozdanie roczne z zarządzania i wykonania dotyczące budżetu UE jest głównym instrumentem, za pośrednictwem którego kolegium komisarzy przyjmuje na siebie odpowiedzialność za finansowe zarządzanie budżetem UE.

Księgowy Komisji jest odpowiedzialny na szczeblu centralnym za zarządzanie zasobami finansowymi, procedury odzyskiwania należności, ustanawianie reguł rachunkowości na podstawie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Sektora Publicznego (MSRSP), zatwierdzanie systemów rachunkowości oraz sporządzanie sprawozdań Komisji i skonsolidowanego sprawozdania rocznego UE. Ponadto księgowy ma obowiązek podpisania rocznego sprawozdania finansowego z oświadczeniem, że przedstawia ono rzetelnie, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową, wyniki operacji oraz przepływy pieniężne Unii. Roczne sprawozdanie finansowe jest przyjmowane przez kolegium komisarzy. Księgowy sprawuje niezależną funkcję i ponosi główną odpowiedzialność, jeżeli chodzi o sprawozdawczość finansową w Komisji.

Audytor wewnętrzny Komisji to także funkcja scentralizowana i niezależna, która polega na udzielaniu niezależnych porad i wydawaniu opinii oraz zaleceń dotyczących jakości i funkcjonowania systemów kontroli wewnętrznej w Komisji, agencjach UE i innych autonomicznych organach.

Komitet ds. Audytu zapewnia niezależność audytora wewnętrznego i monitoruje jakość audytów wewnętrznych oraz działania następcze podejmowane przez służby Komisji w stosunku do zaleceń z audytów wewnętrznych i zewnętrznych, a także w stosunku do ustaleń i zaleceń Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w związku z absolutorium dotyczących wiarygodności skonsolidowanych rocznych sprawozdań finansowych. Rola doradcza komitetu przyczynia się do ogólnej dalszej poprawy skuteczności i efektywności Komisji pod względem osiągania jej celów oraz ułatwia nadzór Kolegium nad stosowanymi przez Komisję praktykami zarządzania, zarządzania ryzykiem oraz kontroli wewnętrznej.

8.2.4. Kontrola zewnętrzna i procedura udzielania absolutorium

Zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami zarządzanie funduszami musi być efektywne, skuteczne i ekonomiczne. W celu zapewnienia wystarczającej pewności, że fundusze unijne są odpowiednio wykorzystywane we właściwy sposób, opracowano ramy rozliczalności oparte na wyczerpującej sprawozdawczości, audycie zewnętrznym i politycznej kontroli.

Co roku Europejski Trybunał Obrachunkowy bada wiarygodność sprawozdań, kontroluje legalność i prawidłowość wszystkich przychodów i wydatków oraz upewnia się co do należytego zarządzania finansami i rzetelności aspektów jakościowych budżetowania, w tym kwestii wykonania. Publikacja rocznego sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego stanowi punkt wyjścia procedury udzielania absolutorium. Audytorzy przygotowują również sprawozdania specjalne dotyczące konkretnych wydatków lub obszarów polityki lub problemów związanych z zarządzaniem lub budżetem.

Po wydaniu zalecenia przez Radę Parlament Europejski podejmuje decyzję o udzieleniu lub nieudzieleniu ostatecznej zgody znanej jako "udzielenie absolutorium budżetowego" w odniesieniu do sposobu wykonania przez Komisję budżetu UE w danym roku. Roczna procedura udzielania absolutorium zapewnia, że Komisja ponosi odpowiedzialność polityczną za wykonanie budżetu UE.

Decyzja o udzieleniu absolutorium opiera się również na zintegrowanej sprawozdawczości finansowej i sprawozdawczości w zakresie rozliczalności Komisji, na przesłuchaniach komisarzy w Parlamencie Europejskim oraz odpowiedziach udzielonych na pytania pisemne skierowane do Komisji.

OŚWIADCZENIE KSIĘGOWEGO DOŁĄCZONE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA ROCZNEGO

Skonsolidowane sprawozdanie roczne Unii Europejskiej za 2020 r. sporządzono na podstawie informacji przedstawionych przez instytucje i organy na mocy art. 246 ust. 2 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Unii Europejskiej. Niniejszym oświadczam, że sprawozdanie to zostało sporządzone zgodnie z tytułem XIII tego rozporządzenia finansowego oraz z zasadami, regułami i metodami rachunkowości określonymi w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.

Księgowi tych instytucji i organów przekazali mi wszystkie informacje niezbędne w celu sporządzenia sprawozdania prezentującego aktywa i zobowiązania Unii Europejskiej oraz wykonanie budżetu, jak również potwierdzili ich wiarygodność.

Niniejszym poświadczam, że w oparciu o wyżej wymienione informacje oraz kontrole, które uznałem za niezbędne przed podpisaniem sprawozdania finansowego Komisji Europejskiej, mam wystarczającą pewność, że sprawozdanie rzetelnie przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową, wyniki operacji oraz przepływy pieniężne Unii Europejskiej.

	Rosa ALDEA BUSQUETS
	Księgowy Komisji
	18 czerwca 2021 r.

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ORAZ INFORMACJE DODATKOWE ²³

SPIS TREŚCI

BILANS

SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

1. ISTOTNE ZASADY (POLITYKI) RACHUNKOWOŚCI

2. INFORMACJE DODATKOWE DO BILANSU

3. INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDANIA Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI 101

4. ZOBOWIĄZANIA I AKTYWA WARUNKOWE

5. ZOBOWIĄZANIA BUDŻETOWE I PRAWNE

6. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM

7. UJAWNIENIE INFORMACJI NA TEMAT PODMIOTÓW POWIĄZANYCH

8. ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM

9. ZAKRES KONSOLIDACJI

BILANS

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
AKTYWA TRWAŁE
Wartości niematerialne i prawne	2.1	620	515
Rzeczowe aktywa trwałe	2.2	11 682	11 380
Inwestycje rozliczane zgodnie z metodą praw własności	2.3	588	591
Aktywa finansowe	2.4	99 214	66 714
Płatności zaliczkowe	2.5	34 519	26 240
Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	2.6	45 813	3 607
		192 434	109 047
AKTYWA OBROTOWE
Aktywa finansowe	2.4	13 881	4 514
Płatności zaliczkowe	2.5	28 229	25 206
Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	2.6	28 681	20 367
Zapasy	2.7	80	68
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	2.8	16 742	19 745
		87 613	69 900
AKTYWA OGÓŁEM		280 047	178 947
ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE
Świadczenia emerytalno-rentowe oraz inne świadczenia pracownicze	2.9	(116 020)	(97 659)
Rezerwy	2.10	(3 878)	(3 707)
Zobowiązania finansowe	2.11	(84 399)	(53 071)
		(204 297)	(154 437)
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE
Rezerwy	2.10	(1 527)	(1116)
Zobowiązania finansowe	2.11	(10 649)	(1 446)
Zobowiązania	2.12	(32 408)	(27 241)
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychody przyszłych okresów	2.13	(64 584)	(67 230)
		(109 167)	(97 033)
ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM		(313 464)	(251 470)
AKTYWA NETTO		(33 418)	(72 523)
Kapitały rezerwowe	2.14	5 062	5 037
Kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie (1)	2.15	(38 480)	(77 560)
AKTYWA NETTO		(33 418)	(72 523)
(1) W dniu 18 grudnia 2020 r. Parlament Europejski przyjął budżet, który zapewnia zapłatę zobowiązań krótkoterminowych Unii z zasobów własnych, które zostaną pobrane lub do wniesienia których wezwane zostaną państwa członkowskie w 2021 r. Ponadto zgodnie z art. 83 regulaminu pracowniczego (rozporządzenie Rady (EWG, Euratom, EWWiS) nr 259/68 (Dz.U. L 56 z 4.3.1968, s. 1) z dnia 29 lutego 1968 r. z późn. zm.) państwa członkowskie wspólnie gwarantują wypłacanie świadczeń emerytalnych i rentowych.

SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	2020	2019
PRZYCHODY
Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany
Zasoby własne oparte na DNB	3.1	125 393	108820
Tradycyjne zasoby własne	3.2	19 559	21 235
Zasoby własne oparte na VAT	3.3	17 858	18 128
Grzywny	3.4	452	4 291
Odzyskanie wydatków	3.5	1 355	2 627
Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa	3.6	47 456	-
Inne	3.7	7 116	2 072
		219 190	157174
Przychody z transakcji wymiany Przychody finansowe	3.8	3 434	1 817
Inne	3.9	1 404	1 298
		4 838	3 116
Przychody ogółem		224 028	160 289
KOSZTY
Wydatkowane przez państwa członkowskie	3.10
Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji		(40 461)	(43 951)
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich		(14 467)	(13 541)
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Fundusz Spójności		(41 118)	(35 178)
Europejski Fundusz Społeczny		(13 677)	(11 218)
Inne		(2 701)	(2 608)
Wydatkowane przez Komisję, agencje wykonawcze i fundusze powiernicze	3.11	(22 094)	(18 942)
Wydatkowane przez inne agencje i organy UE	3.12	(3 530)	(3 131)
Wydatkowane przez państwa trzecie i organizacje międzynarodowe	3.12	(4 178)	(4 085)
Wydatkowane przez inne podmioty	3.12	(3 257)	(2 875)
Koszty personelu oraz rent i emerytur	3.13	(11 995)	(11 613)
Koszty finansowe	3.14	(2 188)	(1 491)
Inne koszty	3.15	(6 946)	(6 862)
Koszty ogółem		(166 612)	(155 493)
WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK		57 416	4 796

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

		w mln EUR
	2020	2019
Wynik ekonomiczny za rok	57416	4 796
Działalność operacyjna
Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych	113	107
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych	1 047	1 022
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu udzielonych pożyczek	(40 624)	1 255
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu płatności zaliczkowych	(11 301)	(1 472)
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	(50 519)	691
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu zapasów	(12)	5
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań z tytułu świadczeń emerytalno-rentowych oraz innych świadczeń pracowniczych	18 360	17 203
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu rezerw	581	693
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań finansowych	40 531	(1 389)
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań	5 166	(4 985)
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów i przychodów przyszłych okresów	(2 645)	4 041
Nadwyżka budżetowa za poprzedni rok ujęta jako przychód niepieniężny	(3 218)	(1 803)
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych (w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności nie uwzględniono zmian stanu pozycji niepieniężnych)	(15 155)	(14 164)
Pozostałe zmiany stanu pozycji niepieniężnych	63	111
Działalność inwestycyjna
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych	(1 566)	(1 392)
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu inwestycji rozliczanych zgodnie z metodą praw własności	3	(1)
(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	(1 180)	(2 964)
(Zwiększenie)/zmniejszenie aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	(62)	(121)
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO	(3 004)	1 633
Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów	(3 004)	1 633
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek roku	19 745	18 113
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec roku	16 742	19 745

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

				w mln EUR
	Kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie Skumulowana nadwyżka/(Skumulowany deficyt)	Inne kapitały rezerwowe	Kapitał z aktualizacji wyceny	Aktywa netto
STAN NA 31.12.2018	(66 424)	4 730	231	(61 464)
Zmiany stanu kapitału rezerwowego Funduszu Gwarancyjnego	(21)	21	-	-
Zmiany wartości godziwej	-	-	160	160
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych	(14 164)	-	-	(14 164)
Inne	56	(105)	-	(49)
Wynik budżetowy za 2018 r. zapisany na dobro państw członkowskich	(1 803)	-	-	(1 803)
Wynik ekonomiczny za rok	4 796	-	-	4 796
STAN NA 31.12.2019	(77 560)	4 646	391	(72 523)
Zmiany stanu kapitału rezerwowego Funduszu Gwarancyjnego	(173)	173	-	-
Zmiany wartości godziwej	-	-	105	105
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych	(15 155)	-	-	(15 155)
Inne	210	(252)	-	(42)
Wynik budżetowy za 2019 r. zapisany na dobro państw członkowskich	(3 218)	-	-	(3 218)
Wynik ekonomiczny za rok	57 416	-	-	57 416
STAN NA 31.12.2020	(38 480)	4 566	496	(33 418)

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Należy zauważyć, że dotyczące Zjednoczonego Królestwa kwoty zamieszczone w poniższych tabelach nadal widnieją pod nagłówkiem "państwa członkowskie", co odzwierciedla fakt, że pomimo wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii w dniu 1 lutego 2020 r. w okresie przejściowym do dnia 31 grudnia 2020 r. nadal miało z Unią finansową relację równoważną relacji państwa członkowskiego.

1. ISTOTNE ZASADY (POLITYKI) RACHUNKOWOŚCI

1.1. PODSTAWA PRAWNA I ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Księgi rachunkowe UE prowadzi się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniającym rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylającym rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012, dalej zwanym rozporządzeniem finansowym (RF).

Zgodnie z art. 80 rozporządzenia finansowego UE sporządza swoje sprawozdanie finansowe w oparciu o system rachunkowości memoriałowej bazujący na międzynarodowych standardach rachunkowości dla sektora publicznego (MSRSP). Wspomniane zasady rachunkowości przyjęte przez księgowego Komisji muszą być stosowane przez wszystkie instytucje i organy UE objęte zakresem konsolidacji, aby zapewnić wewnętrzną spójność skonsolidowanych sprawozdań finansowych UE.

Stosowanie nowych i zmienionych reguł rachunkowości Unii Europejskiej

Nowe reguły rachunkowości Unii Europejskiej mają zastosowanie w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2020 r. lub później

Brak jest nowych reguł rachunkowości Unii Europejskiej dotyczących okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2020 r. lub później.

Nowe reguły rachunkowości Unii Europejskiej przyjęte, lecz jeszcze nie obowiązujące w dniu 31 grudnia 2020 r.

W dniu 17 grudnia 2020 r. księgowy Komisji Europejskiej przyjął zmienioną regułę rachunkowości UE nr 11 "Instrumenty finansowe", która obowiązuje w odniesieniu do okresów obrachunkowych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2021 r. lub później. Zmieniona reguła rachunkowości UE nr 11 została zaktualizowana zgodnie z nowymi MSRSP nr 41 "Instrumenty finansowe" i ustanawia zasady sprawozdawczości finansowej w zakresie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych posiadanych przez podmioty UE.

Najważniejsze zmiany oraz ich spodziewany wpływ na sprawozdanie UE za 2021 r. przedstawiono poniżej.

Nowa klasyfikacja i zasady wyceny aktywów finansowych

Zmienioną regułą rachunkowości UE nr 11 wprowadzono oparte na zasadach podejście do klasyfikacji aktywów finansowych, w którym obowiązują dwa kryteria: model zarządzania stosowany przez podmiot do zarządzania jego aktywami finansowymi oraz umowne cechy przepływów środków pieniężnych związanych z tymi aktywami. W zależności od tych kryteriów aktywa finansowe klasyfikuje się jako aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez aktywa netto/kapitał własny lub aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt.

Aktywa finansowe, których dotyczą warunki umowne przedstawiające wyłącznie kwotę główną i odsetki, klasyfikuje się jako aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu (jeżeli aktywa finansowe utrzymuje się zgodnie z modelem zarządzania, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych w celu zgromadzenia umownych przepływów środków pieniężnych) albo aktywa wyceniane według wartości godziwej przez aktywa netto/kapitał własny (jeżeli aktywa finansowe utrzymuje się zgodnie z modelem zarządzania, którego cel osiąga się, gromadząc umowne przepływy środków pieniężnych oraz sprzedając aktywa finansowe). Aktywa finansowe, które nie spełniają kryteriów klasyfikacji jako aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu albo aktywa wyceniane według wartości godziwej przez aktywa netto/kapitał własny, szczególnie aktywa finansowe, których umowne przepływy środków pieniężnych nie przedstawiają wyłącznie kwoty głównej i odsetek lub które są utrzymywane zgodnie z innymi modelami zarządzania, klasyfikuje się jako aktywa wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt.

Zgodnie z tymi zasadami w rocznym sprawozdaniu finansowym UE za 2021 r. wszystkie inwestycje kapitałowe, które obecnie są klasyfikowane jako "dostępne do sprzedaży" zostaną przeklasyfikowane na aktywa wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt. Oczekuje się, dojdzie również do przeklasyfikowania dłużnych papierów wartościowych na aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt, biorąc pod uwagę, że UE zarządza tymi portfelami aktywów i ocenia ich wyniki według wartości godziwej. Powiązany kapitał z aktualizacji wyceny zostanie uwolniony do aktywów netto.

Nowy model utraty wartości

Obecny model utraty wartości opera się na poniesionych stratach, natomiast zmienioną regułą rachunkowości UE nr 11 wprowadzono prognostyczny model utraty wartości oparty na spodziewanych stratach kredytowych, uwzględniający wszystkie możliwe zdarzenia związane z niewykonaniem zobowiązania i wszelkie elementy powodujące poprawę kredytowania, które włączono do warunków umownych. Jeżeli chodzi o mający zastosowanie horyzont czasowy, stosuje się podejście etapowe: o ile nie doszło do istotnego wzrostu ryzyka kredytowego, odpis z tytułu utraty wartości wylicza się według kwoty równej spodziewanej 12-miesiecznej stracie kredytowej (etap 1). Jeżeli doszło do znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego (etap 2) oraz w przypadku aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, odpis z tytułu utraty wartości jest równy oczekiwanej stracie kredytowej w całym okresie życia. Nowy model utraty wartości ma zastosowanie wobec wszystkich aktywów finansowych wycenianych po zamortyzowanym koszcie lub wartości godziwej przez aktywa netto/kapitał własny, wobec zobowiązań do udzielenia pożyczki i umów gwarancji finansowych.

Zgodnie z oczekiwaniami nowy przyszłościowy model utraty wartości sprawi, że w rocznym sprawozdaniu finansowym UE za 2021 r. ujęty zostanie kolejny odpis z tytułu utraty wartości, szczególnie w zakresie pożyczek na pomoc finansową udzielaną krajom partnerskim w ramach programów MFA i Euratom.

Ujmowanie gwarancji finansowych

Zgodnie z nową regułą rachunkowości UE nr 11 większość gwarancji finansowych - szczególnie tych udzielonych bez opłaty lub za opłatą nominalną - ujmuje się zgodnie z regułą rachunkowości UE nr 10 "Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe", a zatem ujmuje się je jako rezerwy albo wykazuje jako zobowiązania warunkowe w zależności od prawdopodobieństwa wystąpienia straty.

Zgodnie ze zmienioną regułą rachunkowości UE nr 11 należy przestrzegać wymagań dotyczących ujmowania gwarancji finansowej we wszystkich umowach obejmujących gwarancję finansową, którą wstępnie należy ująć według wartości godziwej albo oczekiwanej straty kredytowej w całym okresie życia, jeżeli nie można w sposób wiarygodny określić wartości godziwej. Następnie po dokonaniu wyceny umowy gwarancji finansowej należy wycenić według wyższej z następujących wartości: (i) kwoty odpisu z tytułu utraty wartości lub (ii) początkowo ujętej kwoty, w stosownych przypadkach pomniejszonej o sumę amortyzacji ujętej zgodnie z regułą rachunkowości UE nr 4 "Przychody z transakcji wymiany".

W rezultacie oczekuje się, że w sprawozdaniu UE za 2021 r. obecne umowy gwarancji finansowej zostaną przeklasyfikowane z rezerw finansowych na kategorie zobowiązań z tytułu gwarancji finansowych i ponownie wycenione według wyższej z dwóch wartości: oczekiwanej straty kredytowej w całym okresie życia oraz, w stosownych przypadkach, kwoty początkowo ujętej jako rezerwy pomniejszonej o łączną amortyzację. Oczekuje się, że zmiana ta spowoduje wzrost zobowiązań finansowych w bilansie, w szczególności w związku z gwarancjami udzielonymi grupie EBI w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich.

Nowe wymagania są stosowane wstecznie i podlegają specjalnym przepisom przejściowym określonym w zmienionej regule rachunkowości UE nr 11. W szczególności nie jest wymagane przekształcenie danych porównawczych. Z tego względu wpływ wszelkich ponownych wycen zostanie ujęty w aktywach netto na dzień pierwszego zastosowania zmienionej reguły rachunkowości UE nr 11.

1.2. ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Celem sprawozdania finansowego jest dostarczenie przydatnych dla szerokiego kręgu odbiorców informacji o sytuacji finansowej, wynikach i przepływach pieniężnych danego podmiotu. W przypadku UE, będącej podmiotem sektora publicznego, bardziej konkretnym celem jest dostarczenie informacji przydatnych w procesie decyzyjnym oraz wykazanie, że podmiot rozlicza się z powierzonych mu środków. Niniejszy dokument został sporządzony w oparciu o wyżej wymienione cele.

Ogólne założenia (lub zasady rachunkowości), których należy przestrzegać przy sporządzaniu sprawozdania finansowego, są określone w regule rachunkowości UE nr 1 "Sprawozdania finansowe", są identyczne z zasadami opisanymi w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości Sektora Publicznego (MSRSP) nr 1 i obejmują: rzetelną prezentację, zasadę memoriału, założenie kontynuowania działalności, ciągłość prezentacji, istotność, agregowanie, kompensowanie i porównywalność informacji.

Cechy jakościowe sprawozdawczości finansowej to przydatność, wierne odzwierciedlenie (wiarygodność), zrozumiałość, terminowość, porównywalność i sprawdzalność.

1.3. KONSOLIDACJA

Zakres konsolidacji

Skonsolidowane sprawozdania finansowe UE obejmują wszystkie znaczące jednostki kontrolowane, wspólne ustalenia umowne i jednostki stowarzyszone. Pełna lista jednostek objętych konsolidacją, na której aktualnie figurują 52 jednostki kontrolowane i 1 jednostka stowarzyszona, znajduje się w informacji dodatkowej 9. Jednostki kontrolowane obejmują instytucje Unii (uwzględniając Komisję, ale nie Europejski Bank Centralny) oraz agencje UE (z wyjątkiem agencji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa). Za jednostkę kontrolowaną uznaje się również Europejską Wspólnotę Węgla i Stali w likwidacji. Jedyną jednostką stowarzyszoną UE jest Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI).

Jednostki objęte zakresem konsolidacji, które nie mają jednak istotnego znaczenia dla skonsolidowanych sprawozdań finansowych UE jako całości, nie muszą podlegać konsolidacji ani być rozliczane zgodnie z metodą praw własności, jeżeli będzie się to wiązało z nadmiernym nakładem czasu lub nadmiernymi kosztami dla UE. Jednostki te określa się mianem "mniejszych jednostek" i umieszcza na osobnej liście w informacji dodatkowej 9. W 2020 r. osiem jednostek zostało zaklasyfikowanych jako takie mniejsze jednostki.

Jednostki kontrolowane

Aby określić zakres konsolidacji, stosuje się koncepcję kontroli. Do jednostek kontrolowanych zalicza się jednostki, przez które UE jest narażona na zmienne świadczenia, lub ma prawo do zmiennych świadczeń, na podstawie swojego udziału, lub ma możliwość wpływania na charakter i wysokość tych świadczeń dzięki swojej władzy nad daną jednostką. Wykonywanie tego typu uprawnień musi być możliwe na bieżąco i musi dotyczyć określonej działalności jednostki. Jednostki kontrolowane są w pełni objęte konsolidacją. Konsolidacja rozpoczyna się od samego początku objęcia kontroli, a kończy się z momentem zakończenia sprawowania kontroli.

Najpowszechniejszymi wskaźnikami sprawowania kontroli w ramach UE są: utworzenie jednostki na mocy traktatów założycielskich lub prawa wtórnego, finansowanie jednostki z budżetu UE, posiadanie praw głosu w organach zarządzających, przeprowadzanie kontroli przez Trybunał Obrachunkowy i udzielanie absolutorium przez Parlament Europejski. Dla każdej jednostki dokonuje się oceny, aby móc zadecydować, czy co najmniej jedno z wyżej wymienionych kryteriów jest wystarczające do stwierdzenia faktu sprawowania kontroli.

Wszystkie istotne transakcje i salda pomiędzy jednostkami kontrolowanymi przez UE podlegają wyeliminowaniu, a niezrealizowane zyski i straty z takich transakcji nie są istotne, więc nie zostały wyeliminowane.

Wspólne ustalenia umowne

Wspólne ustalenie umowne to umowa, w ramach której UE i druga strona lub większa ich liczba sprawują wspólną kontrolę. Wspólna kontrola jest to określony podział kontroli nad ustaleniem umownym w drodze obowiązującego ustalenia umownego, który występuje tylko wówczas, gdy decyzje dotyczące istotnej działalności wymagają jednomyślnej zgody stron sprawujących wspólną kontrolę. Wspólne umowy mogą mieć formę wspólnych przedsięwzięć albo wspólnych operacji. Wspólne przedsięwzięcie to wspólne ustalenie umowne zorganizowane za pośrednictwem oddzielnego narzędzia, w ramach którego strony sprawujące wspólną kontrolę nad ustaleniem umownym mają udział w aktywach netto wynikających z tego ustalenia umownego. Udziały we wspólnych przedsięwzięciach wykazywane są zgodnie z metodą praw własności (zob. informacja dodatkowa 1.5.4). Wspólna operacja jest wspólnym ustaleniem umownym, w którym strony sprawujące współkontrolę nad ustaleniem umownym mają prawa do aktywów i obowiązki dotyczące zobowiązań powiązanych z ustaleniem umownym. Udziały we wspólnych operacjach wykazywane są poprzez ujmowanie w sprawozdaniach finansowych UE jej aktywów i zobowiązań, przychodów i kosztów oraz udziału we wspólnych aktywach, zobowiązaniach i przychodach oraz wspólnie ponoszonych kosztach.

Jednostki stowarzyszone

Jednostki stowarzyszone to jednostki, na które UE bezpośrednio lub pośrednio wywiera znaczący wpływ, lecz nie ma nad nimi wyłącznej lub wspólnej kontroli. Przyjmuje się, że znaczący wpływ występuje wtedy, gdy UE posiada bezpośrednio lub pośrednio przynajmniej 20 % praw głosu. Udziały w jednostkach stowarzyszonych wykazywane są metodą praw własności (zob. informacja dodatkowa 1.5.4).

Jednostki nieobjęte konsolidacją, których środkami zarządza Komisja

Środkami wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego dla pracowników UE, Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz funduszu gwarancyjnego dla uczestników zarządza w imieniu tych podmiotów Komisja. Z uwagi na to, że jednostki te nie są kontrolowane przez UE, nie są one jednak ujęte w jej skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

1.4. PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Sprawozdania finansowe są przedkładane co roku. Rok budżetowy rozpoczyna się dnia 1 stycznia i kończy dnia 31 grudnia.

1.4.1. Waluta i zasady przeliczania

Waluta funkcjonalna i sprawozdawcza

O ile nie określono inaczej, sprawozdanie finansowe prezentowane jest w mln euro, przy czym euro jest walutą funkcjonalną UE.

Transakcje i salda

Transakcje w walutach obcych przelicza się na euro według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Dodatnie i ujemne różnice kursowe wynikające z rozliczenia transakcji w walutach obcych oraz z ponownego przeliczenia według kursów wymiany obowiązujących na koniec roku pieniężnych składników aktywów i zobowiązań denominowanych w walutach obcych ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Różnice wynikające z przeliczenia dotyczące niepieniężnych instrumentów finansowych zaklasyfikowanych jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wykazywane są w kapitale z aktualizacji wyceny.

Inne metody przeliczania stosuje się w przypadku rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które zachowują wartość w euro według kursu na dzień zakupu.

Stan na koniec roku pieniężnych składników aktywów i zobowiązań denominowanych w walutach obcych przelicza się na euro według kursu Europejskiego Banku Centralnego (EBC) obowiązującego na dzień 31 grudnia:

Kurs wymiany EUR

Waluta	31.12.2020	31.12.2019	Waluta	31.12.2020	31.12.2019
BGN	1,9558	1,9558	PLN	4,5597	4,2568
CZK	26,2420	25,4080	RON	4,8683	4,783
DKK	7,4409	7,4715	SEK	10,0343	10,4468
GBP	0,8990	0,8508	CHF	1,0802	1,0854
HRK	7,5519	7,4395	JPY	126,4900	121,9400
HUF	363,8900	330,5300	USD	1,2271	1,1234

1.4.2. Wykorzystanie szacunków

Zgodnie z MSRSP i ogólnie przyjętymi zasadami rachunkowości kwoty wykazane w sprawozdaniu finansowym muszą opierać się na szacunkach i założeniach kierownictwa, których podstawą są możliwie jak najbardziej wiarygodne dostępne informacje. Istotne szacunki dotyczą m.in.: kwot na zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych, ryzyka finansowego związanego z należnościami oraz kwotami ujawnionymi w informacjach dodatkowych dotyczących instrumentów finansowych, naliczonych przychodów i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, rezerw, stopnia utraty wartości w przypadku wartości niematerialnych i prawnych, rzeczowych aktywów trwałych, możliwej do uzyskania wartości netto zapasów, aktywów i zobowiązań warunkowych. Rzeczywiste wyniki mogą nie pokrywać się z tymi szacunkami. Zmiany w zakresie szacunków znajdują odzwierciedlenie w okresie, w którym stają się one wiadome, jeżeli dana zmiana wywiera wyłącznie wpływ na dany okres, lub w tym okresie i w przyszłych okresach, jeżeli wywiera wpływ na obydwa te okresy.

1.5. BILANS

1.5.1. Wartości niematerialne i prawne

Składnik wartości niematerialnych i prawnych to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, nieposiadający postaci fizycznej. Składnik wartości niematerialnych i prawnych uznaje się za możliwy do zidentyfikowania, jeżeli można go wyodrębnić (tj. można odseparować go od danego podmiotu lub wydzielić go z tego podmiotu, np. w rezultacie jego sprzedaży, przeniesienia, udzielenia licencji na korzystanie z niego, jego wynajęcia lub wymiany, indywidualnie albo w połączeniu z powiązaną umową, możliwym do zidentyfikowania składnikiem aktywów lub zobowiązaniem, niezależnie od tego, czy taki jest zamiar danego podmiotu) albo jeżeli jest on przedmiotem wiążących ustaleń (m.in. praw wynikających z umów lub innych praw przewidzianych w obowiązujących przepisach), niezależnie od tego, czy takie prawa można przenieść lub wyodrębnić z danego podmiotu lub odseparować je od innych praw i obowiązków).

Zakupione wartości niematerialne i prawne wykazywane są według kosztu historycznego pomniejszonego o zakumulowaną amortyzację i straty z tytułu utraty wartości. Wartości niematerialne i prawne powstałe w wyniku procesów wewnętrznych są kapitalizowane, gdy spełnione są odpowiednie kryteria określone w zasadach rachunkowości UE, a koszty dotyczą wyłącznie etapu wytworzenia danego składnika aktywów. Koszty, które można kapitalizować, obejmują wszystkie koszty, które da się bezpośrednio przyporządkować i które są niezbędne do opracowania, wytworzenia i przygotowania danego składnika aktywów, aby mógł on funkcjonować w sposób zgodny z zamierzeniami kierownictwa. Koszty powiązane z działalnością naukowobadawczą, koszty prac rozwojowych oraz koszty utrzymania, których nie można kapitalizować, ujmuje się jako koszty okresu, w którym zostały poniesione.

Wartości niematerialne i prawne amortyzuje się metodą liniową przez szacowany okres ich użytkowania (3 do 11 lat). Szacowany okres użytkowania wartości niematerialnych i prawnych odpowiada ich okresowi ekonomicznej użyteczności lub okresowi użyteczności określonemu w drodze umowy.

1.5.2. Rzeczowe aktywa trwałe

Wszystkie rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są według kosztu historycznego pomniejszonego o umorzenie i odpisy z tytułu utraty wartości. Koszt obejmuje wydatki, które da się bezpośrednio przyporządkować do nabycia, budowy lub przekazania składnika aktywów.

Późniejsze koszty są uwzględniane w wartości bilansowej składnika aktywów lub ujmowane jako odrębny składnik aktywów, jedynie gdy jest prawdopodobne, że przyszłe korzyści ekonomiczne lub świadczenia związane z danym składnikiem aktywów wpłyną do UE oraz pod warunkiem że możliwa jest wiarygodna wycena kosztu tego składnika aktywów. Koszty związane z naprawą i utrzymaniem wykazywane są w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności w okresie obrachunkowym, w którym zostały poniesione.

Grunty nie podlegają amortyzacji, jako że uznaje się, że mają one nieokreślony okres użytkowania. Środki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji, ponieważ aktywa te nie są jeszcze dostępne do użytku. Inne składniki aktywów amortyzowane są metodą liniową w celu alokacji ich kosztu pomniejszonego o ich wartość końcową przez szacunkowy okres ich użytkowania w następujący sposób:

Rodzaj aktywów	Stawka amortyzacji metodą liniową
Budynki	4 % do 10 %
Sprzęt kosmiczny	8 % do 25 %
Urządzenia i wyposażenie techniczne	10 % do 25 %
Meble i środki transportu	10 % do 25 %
Sprzęt komputerowy	25 % do 33 %
Inne	10 % do 33 %

Zyski i straty ze zbycia ustala się, porównując wpływy, pomniejszone o koszty sprzedaży, z wartością bilansową zbywanego składnika aktywów, i ujmuje się je w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Leasing

Umowa leasingowa jest to umowa, na mocy której w zamian za opłatę lub serie opłat leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania danego składnika aktywów przez uzgodniony okres. Umowy leasingowe klasyfikuje się jako umowy dotyczące leasingu finansowego albo umowy dotyczące leasingu operacyjnego.

Umowy dotyczące leasingu finansowego to umowy, w których na leasingobiorcę przenosi się zasadniczo całość ryzyka i wszystkie korzyści związane z prawem własności. Zawierając umowę dotyczącą leasingu finansowego jako leasingobiorca, aktywa objęte umową dotyczącą leasingu finansowego uznaje się za aktywa, a obowiązki wynikające z leasingu za zobowiązania od momentu, w którym okres leasingu rozpoczyna bieg. Aktywa i zobowiązania ujmuje się jako kwoty odpowiadające wartości godziwej składnika aktywów objętego umową leasingową lub - jeżeli ich wartość jest niższa - wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych określanych w momencie rozpoczęcia leasingu. W okresie leasingu aktywa posiadane na podstawie leasingu finansowego amortyzuje się przez okres użytkowania składnika aktywów lub przez okres leasingu, w zależności od tego, który z nich jest krótszy. Minimalne opłaty leasingowe dzieli się między koszty finansowania (część odsetkowa) a zmniejszenie kwoty niezaspokojonych zobowiązań (część kapitałowa). Koszty finansowania przydziela się do każdego okresu przypadającego w okresie leasingu, aby wygenerować stałą okresową stopę procentową w odniesieniu do pozostałego bilansu zobowiązania, które przedstawia się - w stosownych przypadkach - jako obrotowe/trwałe. Warunkowe opłaty leasingowe księguje się jako koszty w okresie, w których je poniesiono.

Leasing operacyjny to leasing inny niż leasing finansowy, tj. leasing, w ramach którego leasingodawca ponosi zasadniczo całość ryzyka i wszystkie korzyści wynikające z prawa własności do składnika aktywów. W przypadku zawarcia umowy dotyczącej leasingu operacyjnego w charakterze leasingobiorcy raty leasingu operacyjnego ujmuje się metodą liniową jako koszt w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności przez okres leasingu, przy czym w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie przedstawia się ani składnika aktywów będącego przedmiotem leasingu, ani zobowiązania leasingowego.

1.5.3. Utrata wartości aktywów niefinansowych

Utrata wartości to strata przyszłych korzyści ekonomicznych lub świadczeń związanych ze składnikiem aktywów wykraczająca poza systematyczne ujmowanie straty przyszłych korzyści ekonomicznych lub świadczeń związanych ze składnikiem aktywów w postaci amortyzacji lub umorzenia (w stosownych przypadkach). Aktywa o nieokreślonym okresie użytkowania nie podlegają amortyzacji ani umorzeniu i są corocznie kontrolowane pod kątem utraty wartości. Składniki aktywów podlegające amortyzacji/umorzeniu analizuje się pod kątem utraty wartości za każdym razem, gdy w dniu sprawozdawczym istnieje wskazanie, że dany składnik aktywów może podlegać utracie wartości. Stratę z tytułu utraty wartości ujmuje się w kwocie, o którą wartość bilansowa składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna to wartość godziwa składnika aktywów pomniejszona o koszty sprzedaży lub wartość użytkowa, w zależności od tego, która z tych wartości jest wyższa.

Wartości końcowe i okresy użytkowania wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych poddawane są przeglądowi i w razie konieczności korygowane, co najmniej raz do roku. Jeżeli przyczyny utraty wartości ujętej w poprzednich latach nie mają już zastosowania, odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości są odpowiednio odwracane.

1.5.4. Inwestycje rozliczane zgodnie z metodą praw własności

Udziały w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach

Inwestycje rozliczane zgodnie z metodą praw własności początkowo ujmuje się według kosztu, przy czym początkową wartość bilansową zwiększa się lub zmniejsza następnie, aby ująć dalsze wkłady, udział UE w nadwyżce lub deficycie jednostki, w której dokonano inwestycji, oraz wszelkie przypadki utraty wartości i wypłaty dywidendy. Wartość bilansowa inwestycji w sprawozdaniu finansowym na dzień bilansowy jest równa kosztowi początkowemu wraz ze wszystkimi zmianami. Udział UE w nadwyżce lub deficycie jednostki, w której dokonano inwestycji, ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności, a jej udział w zmianach w kapitale własnym jednostki, w której dokonano inwestycji, ujmuje się w kapitałach rezerwowych w aktywach netto. Otrzymane wypłaty z inwestycji obniżają wartość bilansową aktywów.

Jeżeli udział UE w deficycie inwestycji rozliczanej zgodnie z metodą praw własności jest równy jej udziałowi w tej inwestycji lub go przekracza, UE przestaje ujmować swój udział w przyszłych stratach ("nieujęte straty"). Po zredukowaniu udziału UE do wartości zerowej na wszelkie dodatkowe straty tworzy się rezerwy, a zobowiązanie ujmuje się tylko w takiej wysokości, w jakiej UE powzięła prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek lub dokonała płatności w imieniu danej jednostki.

Jeżeli występują oznaki utraty wartości, w razie konieczności dokonuje się odpisu do niższej wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalną określa się zgodnie z zasadami opisanymi w informacji dodatkowej 1.5.3. Jeżeli przyczyny utraty wartości przestają mieć zastosowanie w późniejszym terminie, dokonuje się odwrócenia odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości do wartości bilansowej, jaka zostałaby określona, gdyby nie dokonano żadnego odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.

W przypadku gdy UE posiada przynajmniej 20 % funduszu kapitału inwestycyjnego, nie dąży do wywierania znaczącego wpływu. Takie fundusze traktuje się zatem jako instrumenty finansowe i klasyfikuje jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

Jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć zaklasyfikowanych jako mniejsze jednostki (zob. informacja dodatkowa 1.3) nie rozlicza się według metody praw własności. Wkłady UE na rzecz tych jednostek rozlicza się jako koszty poniesione w danym okresie.

1.5.5. Aktywa finansowe

Klasyfikacja

UE klasyfikuje swoje aktywa finansowe w następujących kategoriach "aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt", "pożyczki i należności", "inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności" oraz "aktywa finansowe dostępne do sprzedaży". Klasyfikacja instrumentów finansowych ustalana jest w momencie początkowego ujęcia i podlega ponownej wycenie na każdy dzień bilansowy.

(i) Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

Składnik aktywów finansowych zalicza się do kategorii składnika aktywów "wycenianego według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt", jeżeli został nabyty zasadniczo w celu sprzedaży w perspektywie krótkoterminowej lub jeżeli został do niej zaklasyfikowany przez jednostkę. W kategorii tej ujmuje się również instrumenty pochodne. Należące do tej kategorii aktywa uznaje się za aktywa obrotowe, jeżeli ich zbycie przewidziane jest w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.

(ii) Pożyczki i należności

Pożyczki i należności to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, ze stałymi lub ustalonymi płatnościami, nienotowane na aktywnym rynku. Powstają one, gdy UE przekazuje środki pieniężne, towary lub usługi bezpośrednio dłużnikowi i nie ma zamiaru wprowadzać należności do obrotu lub w przypadku, gdy UE wstępuje w prawa pierwotnego kredytodawcy po dokonaniu przez UE płatności w ramach umowy gwarancji. Płatności należne w terminie do 12 miesięcy od dnia bilansowego uznaje się za aktywa obrotowe. Płatności należne w terminie przekraczającym 12 miesięcy od dnia bilansowego uznaje się za aktywa trwałe. Pożyczki i należności obejmują depozyty terminowe o pierwotnym terminie zapadalności powyżej trzech miesięcy.

(iii) Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności

Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, ze stałymi lub ustalonymi płatnościami i stałymi terminami zapadalności, które UE ma zamiar i może utrzymywać do terminu zapadalności. W ciągu ostatniego roku budżetowego UE nie utrzymywała żadnych inwestycji zaliczających się do tej kategorii.

(iv) Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to aktywa niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały przypisane do niniejszej kategorii lub które nie zaliczają się do żadnej z pozostałych kategorii. Klasyfikuje się je jako aktywa obrotowe lub trwałe, w zależności od okresu, przez który UE planuje je posiadać. Inwestycje w jednostkach nieobjętych konsolidacją ani nieujmowanych metodą praw własności oraz inne inwestycje kapitałowe (np. operacje w oparciu o kapitał podwyższonego ryzyka) również klasyfikuje się jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

Początkowe ujęcie i wycena

Zakup i sprzedaż aktywów finansowych sklasyfikowanych jako "wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt", "utrzymywane do upływu terminu zapadalności" lub "dostępne do sprzedaży", ujmuje się na ich dzień transakcji, czyli dzień, w którym UE zobowiązała się kupić lub sprzedać składnik aktywów. Ekwiwalenty środków pieniężnych i pożyczki ujmuje się, gdy środki pieniężne są deponowane w instytucji finansowej lub przekazywane pożyczkobiorcom. Instrumenty finansowe ujmuje się początkowo według wartości godziwej. W przypadku wszystkich aktywów finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt koszty transakcji dodaje się do wartości godziwej przy początkowym ujęciu. Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt ujmuje się początkowo w wartości godziwej, a koszty transakcji ujmuje się jako koszty w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

W początkowym ujęciu wartość godziwa składnika aktywów finansowych odpowiada zwykle cenie transakcji (tj. wartości godziwej otrzymanej zapłaty), chyba że wartość godziwa tego instrumentu została potwierdzona poprzez porównanie z obserwacjami innych bieżących transakcji rynkowych na takich samych instrumentach lub na podstawie techniki wyceny, której zmienne obejmują jedynie dane pochodzące z obserwacji rynków (np. w przypadku niektórych kontraktów na instrumenty pochodne). Jednakże wartość godziwą udzielonej pożyczki długoterminowej, która jest nieoprocentowana lub oprocentowana poniżej rynkowych stóp procentowych, ustala się jako wartość bieżącą wszystkich przyszłych wpływów środków pieniężnych dyskontowanych w oparciu o obowiązującą rynkową stopę procentową dla podobnego instrumentu o podobnym ratingu.

Pożyczki udzielone wycenia się w ich kwocie nominalnej, którą uznaje się za wartość godziwą pożyczki. Istnieją ku temu następujące powody:

- "Otoczenie rynkowe" pożyczek UE jest bardzo specyficzne i różni się od rynku kapitałowego, na którym emitowane są obligacje komercyjne lub skarbowe. Pożyczkodawcy na rynku kapitałowym mają bowiem możliwość wyboru alternatywnych inwestycji, co znajduje swoje odzwierciedlenie w cenach rynkowych. UE jest jednak pozbawiona tej możliwości, jako że nie może ona inwestować środków na rynkach kapitałowych; pożycza ona środki tylko po to, by udzielić pożyczek o takiej samej stopie procentowej. Oznacza to, że w odniesieniu do pożyczonych przez siebie środków UE nie dysponuje innymi możliwościami udzielania pożyczek ani inwestowania tych środków. Dlatego też nie istnieją koszty alternatywne i tym samym nie ma podstawy do porównania ze stopami rynkowymi. W rzeczywistości pożyczki udzielane przez UE same w sobie stanowią osobny rynek. Zasadniczo, jako że nie można zastosować opcji kosztu alternatywnego, cena rynkowa nie oddaje rzetelnie istoty operacji udzielania pożyczek przez UE. W związku z tym nie jest właściwe ustalanie wartości godziwej pożyczek UE poprzez odniesienie do obligacji komercyjnych i skarbowych.

- Ponadto, jako że nie istnieje aktywny rynek ani podobne transakcje, z którymi można by porównać operacje udzielania pożyczek przez UE, stopa procentowa stosowana przez UE do ustalenia wartości godziwej pożyczek udzielanych w ramach EFSM, pożyczek na wsparcie bilansu płatniczego oraz innych takich pożyczek, powinna być równa pobieranej stopie procentowej.

- Co więcej, w przypadku tych pożyczek, między pożyczkami udzielonymi i zaciągniętymi występują efekty równoważące z uwagi na ich charakter wzajemny (ang. back-to-back). Stąd też efektywna stopa procentowa dla pożyczki udzielonej równa się efektywnej stopie procentowej powiązanych pożyczek zaciągniętych. Poniesione przez UE koszty transakcji, którymi następnie obciąża się beneficjenta pożyczki, są bezpośrednio ujmowane w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Instrumenty finansowe usuwa się z ksiąg w przypadku wygaśnięcia praw do otrzymywania przepływów pieniężnych z inwestycji oraz w przypadku, gdy UE przeniosła zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z prawem własności na inny podmiot.

Późniejsza wycena

a) Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt wycenia się następnie według wartości godziwej. Zyski i straty wynikające ze zmiany wartości godziwej kategorii "instrumenty finansowe wykazywane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt" ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności w okresie, w którym powstały.

b) Pożyczki i należności ujmuje się po zamortyzowanym koszcie w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. W przypadku pożyczek udzielonych z pożyczonych funduszy ta sama efektywna stopa procentowa stosowana jest do udzielonych i zaciągniętych pożyczek, gdyż pożyczki te mają cechy operacji wzajemnych (ang. back-to-back), a różnice między warunkami i kwotami pożyczek udzielonych i zaciągniętych nie są istotne. Poniesione przez UE koszty transakcji, którymi następnie obciąża się beneficjenta pożyczki, są bezpośrednio ujmowane w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

c) Aktywa utrzymywane do upływu terminu zapadalności ujmuje się po zamortyzowanym koszcie w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. UE obecnie nie posiada inwestycji utrzymywanych do terminu zapadalności.

d) Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wycenia się następnie według wartości godziwej. Zyski i straty wynikające ze zmiany wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży ujmuje się w kapitale z aktualizacji wyceny, z wyjątkiem różnic wynikających z przeliczenia walut dotyczących składników aktywów pieniężnych, które ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. W przypadku usunięcia z ksiąg lub sprzedaży lub utraty wartości aktywów sklasyfikowanych jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, skumulowane korekty wartości godziwej ujęte uprzednio w kapitale z aktualizacji wyceny ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Odsetki od aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży obliczone w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Dywidendy od instrumentów kapitałowych dostępnych do sprzedaży ujmuje się po stwierdzeniu prawa UE do otrzymania płatności.

Wartość godziwą inwestycji notowanych na aktywnych rynkach ustala się w oparciu o bieżące oferowane ceny zakupu. W przypadku składników aktywów finansowych, dla których nie ma aktywnego rynku (oraz w przypadku nienotowanych papierów wartościowych i instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym), UE określa wartość godziwą w oparciu o techniki wyceny. Obejmują one wykorzystanie niedawnych transakcji na warunkach rynkowych, odniesienie do innych analogicznych instrumentów, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, modele wyceny opcji oraz inne metody wyceny powszechnie stosowane przez uczestników rynku.

Inwestycje w fundusze venture capital, sklasyfikowane jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, które nie są notowane na aktywnym rynku, wycenia się według przypisanej wartości aktywów netto, którą uznaje się za równą ich wartości godziwej.

W przypadku gdy nie można w wiarygodny sposób wycenić wartości godziwej inwestycji w instrumenty kapitałowe, które nie są notowane na aktywnym rynku, inwestycje te wycenia się po koszcie pomniejszonym o straty z tytułu utraty wartości.

Utrata wartości aktywów finansowych

Utrata wartości danego składnika aktywów finansowych następuje tylko i wyłącznie wtedy, gdy istnieją obiektywne dowody na utratę wartości w związku z jednym lub większą liczbą zdarzeń, które miały miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów, oraz gdy zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma (mają) wpływ na szacunkowe przyszłe przepływy pieniężne związane z danym składnikiem aktywów finansowych, który to wpływ można w wiarygodny sposób oszacować. Dokonywany jest wówczas odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości. Na każdy dzień sprawozdawczy UE ocenia, czy istnieją obiektywne dowody utraty wartości danego składnika aktywów finansowych.

a) Aktywa wykazywane po zamortyzowanym koszcie

Jeżeli istnieją obiektywne dowody straty z tytułu utraty wartości pożyczek i należności lub inwestycji utrzymywanych do terminu zapadalności wykazywanych po zamortyzowanym koszcie, kwotę straty wycenia się jako różnicę między wartością bilansową składnika aktywów a wartością bieżącą szacunkowych przyszłych przepływów pieniężnych (z wyłączeniem przyszłych strat kredytowych, które nie zostały poniesione), dyskontowaną według pierwotnej efektywnej stopy procentowej dla składnika aktywów finansowych. Wartość bilansowa składnika aktywów jest zmniejszana, a kwota straty ujmowana jest w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Jeżeli pożyczka lub inwestycja utrzymywana do terminu zapadalności ma zmienne oprocentowanie, w celu wyceny straty z tytułu utraty wartości przyjmuje się stopę dyskontową odpowiadającą bieżącej efektywnej stopie procentowej określonej w umowie. Wartość bieżącą szacunkowych przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu zabezpieczonego składnika aktywów finansowych oblicza się na podstawie przepływów pieniężnych, które mogą wynikać z zajęcia, pomniejszonych o koszty uzyskania i sprzedaży zabezpieczenia, bez względu na prawdopodobieństwo zajęcia. Jeżeli w kolejnym okresie kwota straty z tytułu utraty wartości ulegnie zmniejszeniu oraz jeżeli zmniejszenie to można w obiektywny sposób powiązać ze zdarzeniem mającym miejsce po ujęciu utraty wartości, w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności dokonuje się odwrócenia uprzednio ujętego odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.

b) Aktywa wyceniane według wartości godziwej

W przypadku inwestycji kapitałowych zaklasyfikowanych jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, podczas ustalania, czy nie nastąpiła utrata wartości papierów wartościowych, należy wziąć pod uwagę istotny lub trwały (trwający przez dłuższy okres) spadek wartości godziwej papierów wartościowych poniżej ich kosztu. Jeżeli istnieją tego rodzaju dowody dla aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, łączną kwotę straty - ustaloną jako różnica między kosztem nabycia a bieżącą wartością godziwą, pomniejszoną o wszelkie straty z tytułu utraty wartości tego składnika aktywów finansowych ujęte uprzednio w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności - usuwa się z kapitałów rezerwowych i ujmuje w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości instrumentów kapitałowych ujęte w odpowiednim sprawozdaniu z finansowych wyników działalności nie są odwracane w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Jeżeli w kolejnym okresie wartość godziwa instrumentu dłużnego zaklasyfikowanego jako składnik aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży wzrośnie i jeżeli wzrost ten w obiektywny sposób można powiązać ze zdarzeniem mającym miejsce po ujęciu odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości, dokonuje się odwrócenia odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

1.5.6. Zapasy

Zapasy wycenia się według kosztu lub według wartości netto możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z tych kwot jest niższa. Koszt ustala się z zastosowaniem metody FIFO ("pierwsze weszło, pierwsze wyszło"). Koszt wyrobów gotowych i produkcji w toku obejmuje koszty surowców, robocizny bezpośredniej, inne koszty, które da się bezpośrednio przyporządkować, oraz powiązane pośrednie koszty produkcji (przy normalnej zdolności produkcyjnej). Możliwa do uzyskania wartość netto stanowi szacunkową cenę sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej pomniejszoną o koszty realizacji i koszty sprzedaży. Zapasy utrzymywane w celu dystrybucji nieodpłatnej lub za stawkę nominalną wycenia się według kosztu lub aktualnego kosztu odtworzenia, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa. Aktualny koszt odtworzenia stanowi koszt, który UE musiałaby ponieść, aby nabyć składnik aktywów na dzień sprawozdawczy.

1.5.7. Kwoty płatności zaliczkowych

Płatności zaliczkowe są formą płatności z wyprzedzeniem na rzecz beneficjenta, mającą na celu zapewnienie finansowania z góry. Może być ono rozbite na szereg płatności dokonywanych w okresie wskazanym w danej umowie, decyzji, danym porozumieniu lub akcie podstawowym. Płatność lub zaliczka musi zostać wykorzystana na cele, na które była przeznaczona, w okresie wskazanym w umowie albo podlega zwrotowi. Beneficjent, który nie poniesie kosztów kwalifikowalnych, zobowiązany jest do zwrotu UE płatności zaliczkowej. Ponieważ UE zachowuje kontrolę nad płatnościami zaliczkowymi i jest upoważniona do otrzymania zwrotu z tytułu części niekwalifikowalnej, kwotę ujmuje się jako składnik aktywów.

Płatności zaliczkowe początkowo ujmuje się w bilansie w momencie przekazania środków pieniężnych odbiorcy. Wycenia się je w kwocie przekazanej zapłaty. W kolejnych okresach płatności zaliczkowe są wyceniane w kwocie początkowo ujętej w bilansie pomniejszonej o wydatki kwalifikowalne (w tym w stosownych przypadkach kwoty szacunkowe) poniesione w danym okresie.

Odsetki od płatności zaliczkowych ujmuje się w chwili ich uzyskania zgodnie z przepisami odnośnej umowy. Szacunek przychodów z tytułu naliczonych odsetek dokonywany jest na koniec roku w oparciu o najbardziej wiarygodne dane, a następnie uwzględniany jest w bilansie.

Pozostałe zaliczki dla państw członkowskich, wynikające ze zwracania przez UE kwot wypłaconych przez państwo członkowskie jako zaliczki na rzecz beneficjentów (w tym w ramach instrumentów finansowych objętych zarządzaniem dzielonym), uwzględnia się jako aktywa i ujmuje w pozycji "Płatności zaliczkowe". Następnie pozostałe zaliczki dla państw członkowskich wycenia się w kwocie początkowo ujętej w bilansie pomniejszonej o najlepsze możliwe oszacowanie wydatków kwalifikowanych poniesionych przez beneficjentów końcowych, obliczone na podstawie rozsądnych i mających poparcie faktograficzne założeń.

Wkłady do funduszy powierniczych Unii na rzecz działań zewnętrznych nieobjętych konsolidacją przez Komisję Europejską lub innych jednostek nieobjętych konsolidacją klasyfikuje się jako płatności zaliczkowe, gdyż ich celem jest umożliwienie funduszowi powierniczemu finansowania działań określonych w celach danego funduszu. Wkłady UE do funduszy powierniczych wycenia się w kwocie początkowo ujętej w bilansie pomniejszonej o wydatki kwalifikowane, w tym w stosownych przypadkach kwoty szacunkowe, poniesione przez fundusz powierniczy w okresie sprawozdawczym i alokowane do wkładu UE zgodnie z umową dotyczącą danego projektu.

1.5.8. Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

W zasadach rachunkowości UE ustanowiono wymóg odrębnej prezentacji transakcji wymiany i transakcji innych niż transakcje wymiany. Aby odróżnić te dwie kategorie, pojęcie "należności" zastrzega się do transakcji wymiany, natomiast w odniesieniu do "transakcji innych niż transakcje wymiany", tj. transakcji, w ramach których UE otrzymuje wartości od innej jednostki, nie przekazując bezpośrednio w zamian wartości zbliżonej, stosuje się termin "kwoty należne" (np. kwoty należne od państw członkowskich związane z zasobami własnymi).

Należności z tytułu transakcji wymiany spełniają kryteria definicji instrumentów finansowych i w związku z tym klasyfikuje się je jako pożyczki i należności i odpowiednio wycenia (zob. informacja dodatkowa 1.5.5). Ujawnienia w informacjach dodatkowych na temat instrumentów finansowych w odniesieniu do należności z tytułu transakcji wymiany obejmują naliczone przychody i czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów z tytułu transakcji wymiany, ponieważ nie są one istotne. Na podstawie doświadczeń z ubiegłych lat dokonuje się ogólnego odpisu aktualizującego wartość w odniesieniu do nierozliczonych nakazów odzyskania środków nieobjętych jeszcze żadnym określonym odpisem.

Kwoty należne z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany ujmuje się w wartości godziwej w dniu nabycia (skorygowanej o odsetki i kary) pomniejszonej o odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości. Odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany dokonuje się, gdy istnieją obiektywne dowody na to, że UE nie będzie w stanie pobrać wszystkich należnych kwot zgodnie z pierwotnymi warunkami należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany. Kwota odpisu aktualizującego stanowi różnicę między wartością bilansową składnika aktywów a jego wartością odzyskiwalną. Kwota odpisu ujmowana jest w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Na podstawie doświadczeń z ubiegłych lat dokonuje się również ogólnego odpisu aktualizującego wartość w odniesieniu do nierozliczonych nakazów odzyskania środków nieobjętych jeszcze żadnym określonym odpisem. W informacji dodatkowej 1.5.14 przedstawiono informacje dotyczące ujęcia naliczonych przychodów na koniec roku. Kwoty wykazane w bilansie i ujawnione jako należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany nie są instrumentami finansowymi, ponieważ w przeciwieństwie do nich nie wynikają z umowy, która powodowałaby powstanie zobowiązań finansowych lub instrumentów kapitałowych. Niemniej jednak, w informacjach dodatkowych do sprawozdania finansowego należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany ujawnia się w stosownych przypadkach razem z należnościami z tytułu transakcji wymiany.

1.5.9. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty są instrumentami finansowymi, które obejmują środki pieniężne w kasie, depozyty bankowe płatne na żądanie lub w krótkim terminie i inne krótkoterminowe wysoce płynne inwestycje o pierwotnym terminie zapadalności do trzech miesięcy.

1.5.10. Świadczenia pracownicze

UE zapewnia pracownikom szereg świadczeń (wynagrodzenie oraz świadczenia z tytułu zabezpieczenia społecznego). Do celów rachunkowości należy je zaklasyfikować jako krótkoterminowe świadczenia pracownicze lub świadczenia po okresie zatrudnienia.

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze to te świadczenia należne, które podlegają rozliczeniu przed upływem dwunastu miesięcy od końca okresu sprawozdawczego, w którym pracownik wykonywał pracę, takie jak wynagrodzenia, urlop wypoczynkowy, płatne zwolnienie chorobowe, a także inne krótkoterminowe dodatki pracownicze. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze ujmowane są jako koszty, kiedy wykonywana jest związana z nimi praca. Zobowiązanie ujmuje się w kwocie, która ma być wypłacona, jeśli na UE ciąży prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek zapłaty w wyniku przeszłego zatrudnienia pracownika i jeśli zobowiązanie to można w sposób wiarygodny oszacować.

Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia

UE przyznaje pracownikom szereg świadczeń po okresie zatrudnienia, które obejmują świadczenia emerytalne, rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz rentę rodzinną w ramach systemu emerytalno-rentowego dla urzędników europejskich (PSEO), jak również opiekę medyczną w ramach wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego (zob. informacja dodatkowa 2.9). Świadczenia te oferowane są w ramach jednego planu - który jest jednak podzielony na dwa programy - i muszą być traktowane podobnie, aby rzetelnie przedstawiać sytuację i odzwierciedlać rzeczywistość gospodarczą:

i. System emerytalno-rentowy dla urzędników europejskich: Świadczenia przyznawane w ramach tego umownego systemu ²⁴  odnoszą się do stażu pracy, renty inwalidzkiej i rodzinnej, jak również dodatków rodzinnych, śmierci przed odejściem na emeryturę w przypadku tych pracowników, którzy pracują lub pracowali w instytucjach Unii Europejskiej, agencjach lub innych organach UE. lub członków rodzin po zmarłych urzędnikach lub emerytach. Wkład pracowników z ich wynagrodzeń w przewidywane koszty tych świadczeń wynosi jedną trzecią tych kosztów.

ii. Wspólny system ubezpieczenia chorobowego (JSIS). W ramach tego systemu UE zapewnia pracownikom Komisji Europejskiej, instytucji, agencji i innych organów UE zabezpieczenie zdrowotne poprzez zwrot kosztów leczenia. Świadczenia przyznane w ramach tego systemu osobom biernym zawodowo (tj. emerytom, sierotom itp.) uznaje się za świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia.

UE zapewnia również członkom instytucji Unii Europejskiej świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia za pośrednictwem odrębnych systemów emerytalno-rentowych. Przedstawiono je w pozycji "Inne systemy świadczeń emerytalnych". W ramach tych systemów UE zapewnia świadczenia emerytalne członkom Komisji, Trybunału Sprawiedliwości i Sądu, Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, Rady Unii Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Sądu do spraw Służby Publicznej oraz Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Inspektorowi Ochrony Danych. UE zapewnia zabezpieczenie zdrowotne członkom instytucji Unii poprzez wspólny system ubezpieczenia chorobowego.

Wyżej wymienione świadczenia po okresie zatrudnienia uznawane są za zobowiązania UE z tytułu określonych świadczeń i oblicza się je na każdy dzień sprawozdawczy poprzez oszacowanie kwoty przyszłych świadczeń, które wypracowali pracownicy w okresie bieżącym i we wcześniejszych okresach, dyskontując tę kwotę oraz odejmując wartość godziwą wszelkich aktywów programu. Obliczanie zobowiązań z tytułu określonych świadczeń dokonywane jest corocznie w oparciu o metodę prognozowanych uprawnień jednostkowych. Wartość bieżącą zobowiązania z tytułu określonych świadczeń określa się, dyskontując szacunkowe przyszłe wypływy środków pieniężnych w oparciu o stopy procentowe obligacji państwowych denominowanych w walucie, w której zostaną wypłacone świadczenia, i których termin zapadalności jest zbliżony do terminu realizacji powiązanych zobowiązań emerytalno-rentowych.

Świadczenia po okresie zatrudnienia przyznawane pracownikom UE są włączone do jednego planu obejmującego zarówno system emerytalno-rentowy dla urzędników europejskich, jak i system ubezpieczenia chorobowego z prawem do ubezpieczenia w ramach wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego, które zależy od nabycia prawa do ubezpieczenia w ramach systemu emerytalno-rentowego. Zgodnie z warunkami tego jednego planu, jak określono w regulaminie pracowniczym, niektóre uprawnienia, takie jak prawo do opóźnionego wypłacenia emerytury lub niższego świadczenia emerytalnego w ramach systemu emerytalno-rentowego dla urzędników europejskich, nabywa się po 10 latach służby. Uprawnienia nabyte w ramach jednego planu przez kolejne lata służby pracownika są jednak istotnie wyższe niż te początkowo ustalone uprawnienia, co znajduje odzwierciedlenie w kolejnych corocznie nabywanych prawach emerytalno-rentowych.

Stąd też, aby zobrazować ekonomiczny charakter zaistniałej transakcji, czego wymaga wierne odzwierciedlenie będące jedną z cech jakościowych sprawozdawczości finansowej, jak określono zarówno w regule rachunkowości Unii Europejskiej nr 1, jak i w ramach koncepcyjnych MSRSP, poniesione koszty zatrudnienia ujmowane są w oparciu o metodę liniową w trakcie szacowanego okresu służby czynnej pracownika, tj. okresu od dnia, gdy praca wykonywana przez pracownika uprawniła go do świadczeń w ramach programu świadczeń (niezależnie od tego, czy świadczenia te są uzależnione od dalszej pracy, czy też nie), do dnia, począwszy od którego dalsza praca wykonywana przez pracownika nie będzie prowadziła do powstania istotnej kwoty dodatkowych świadczeń w ramach programu, poza kwotą wynikającą ze wzrostu wynagrodzeń. Podejście to jest stosowane konsekwentnie względem świadczeń przewidzianych w ramach jednego planu.

Aktualizacja wyceny zobowiązania netto z tytułu określonych świadczeń obejmuje zyski i straty aktuarialne oraz zwrot z aktywów programu; są one ujmowane bezpośrednio w aktywach netto.

UE ujmuje koszty odsetkowe netto (dochody) i inne koszty związane z programami określonych świadczeń w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności pod pozycją "Koszty personelu oraz rent i emerytur".

Kiedy przewidziane świadczenia są zmieniane lub ograniczane, powiązana zmiana w świadczeniach, która odnosi się do przeszłego zatrudnienia bądź zysku lub straty spowodowanych ograniczeniem, ujmowana jest niezwłocznie w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Zyski i straty wynikające z rozliczenia są ujmowane w dniu rozliczenia. Koszty przeszłego zatrudnienia ujmuje się niezwłocznie w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności, chyba że zmiany uzależnione są od pozostawania pracowników w służbie przez określony czas (okres nabywania uprawnień).

1.5.11. Rezerwy

Rezerwy ujmuje się, gdy UE związana jest prawnym lub zwyczajowo oczekiwanym zobowiązaniem wobec osób trzecich w wyniku przeszłych zdarzeń, gdy istnieje większe prawdopodobieństwo, że w celu realizacji zobowiązania konieczny będzie wypływ środków, niż że nie będzie to konieczne, oraz gdy kwotę można wiarygodnie oszacować. Nie ujmuje się rezerw na przyszłe straty operacyjne. Kwotę rezerwy ustala się poprzez najlepsze możliwe oszacowanie kosztów, które według przewidywań trzeba będzie ponieść w celu realizacji bieżącego zobowiązania na dzień sprawozdawczy. W przypadkach, w których rezerwa odnosi się do zbioru wielu pozycji, przy szacunkowym określaniu kwoty zobowiązania uwzględnia się wszystkie możliwe wyniki oraz odpowiadające im prawdopodobieństwa (metoda "oczekiwanej wartości").

Rezerwy na umowy rodzące obciążenia wycenia się według wartości bieżącej przewidywanych kosztów rozwiązania umowy lub przewidywanych kosztów netto kontynuacji umowy, w zależności od tego, która tych kwot kosztów jest niższa.

1.5.12. Zobowiązania finansowe

Zobowiązania finansowe są klasyfikowane jako zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt, jako zobowiązania finansowe ujmowane po zamortyzowanym koszcie lub jako zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych.

Zaciągnięte pożyczki obejmują pożyczki od instytucji kredytowych i zobowiązania potwierdzone certyfikatami. Zaciągnięte pożyczki ujmuje się początkowo w wartości godziwej, czyli w wysokości wpływów z tytułu uzyskania pożyczki (wartości godziwej otrzymanej zapłaty) po odliczeniu poniesionych kosztów transakcji, a następnie wykazuje się je po zamortyzowanym koszcie w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej; wszelkie różnice pomiędzy wpływami (po odliczeniu kosztów transakcji) a wartością wykupu ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności w okresie pożyczkowym w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. W przypadku pożyczek udzielonych z pożyczonych środków metody efektywnej stopy procentowej nie można stosować do udzielonych i zaciągniętych pożyczek ze względu na zasadę istotności. Poniesione przez UE koszty transakcji, którymi następnie obciąża się beneficjenta pożyczki, są bezpośrednio ujmowane w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Zobowiązania finansowe zaklasyfikowane jako wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt obejmują instrumenty pochodne, jeśli ich wartość godziwa jest ujemna. Są księgowane w taki sam sposób jak aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt; zob. informacja dodatkowa 1.5.5.

Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych ujmuje się początkowo według wartości godziwej, którą jest wartość otrzymanej premii. Następnie zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej jest aktualizowane do wyższej z dwóch wartości: najlepszego możliwego oszacowania spodziewanych kosztów, które według przewidywań trzeba będzie ponieść w celu realizacji zobowiązania z tytułu gwarancji finansowej, lub początkowo ujętej kwoty, w odpowiednich przypadkach pomniejszonej o zakumulowaną amortyzację. UE ujmuje zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowych, gdy otrzymuje zapłatę za udzielenie gwarancji, tj. na warunkach rynkowych lub gdy wartość godziwą gwarancji można wycenić w wiarygodny sposób. Jeżeli dla bezpośrednio równoważnej umowy gwarancji nie istnieje aktywny rynek, UE ujawnia udzieloną gwarancję jako zobowiązanie warunkowe (zob. informacja dodatkowa 1.7.2) lub - gdy istnieje większe prawdopodobieństwo, że w celu realizacji zobowiązania konieczny będzie wypływ środków, niż że nie będzie to konieczne - UE ujmuje rezerwę (zob. informacja dodatkowa 1.5.11).

Zobowiązania finansowe klasyfikuje się jako zobowiązania długoterminowe, z wyjątkiem składników, których termin wymagalności przypada w terminie krótszym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Fundusze powiernicze UE uznawane za część działań operacyjnych Komisji (tj. fundusz powierniczy Madad i fundusz powierniczy UE dla Kolumbii) uwzględnia się w zapisach księgowych Komisji i poddaje dalszej konsolidacji w rocznych sprawozdaniach finansowych UE. W związku z tym wkłady do funduszy powierniczych UE od innych darczyńców spełniają warunki przychodów z transakcji innych niż transakcje wymiany i są ujmowane jako zobowiązania finansowe do momentu spełnienia warunków związanych z przekazywanymi wkładami, tj. poniesienia kosztów kwalifikowalnych przez fundusz powierniczy. Fundusz powierniczy musi finansować określone projekty i w momencie likwidacji zwrócić pozostałe środki. Na dzień bilansowy pozostającą kwotę zobowiązań związanych z wkładami wycenia się w kwocie otrzymanych wkładów pomniejszonej o koszty poniesione przez fundusz powierniczy, w tym w stosownych przypadkach kwoty szacunkowe. Do celów sprawozdawczych koszty netto przydziela się do wkładów innych darczyńców proporcjonalnie do wkładów netto wpłaconych na dzień 31 grudnia. Taka alokacja wkładów ma jedynie charakter orientacyjny. W przypadku likwidacji funduszu powierniczego rzeczywisty podział pozostałych zasobów zostanie określony przez zarząd funduszu powierniczego.

1.5.13. Zobowiązania

Znacząca kwota zobowiązań UE stanowi kwoty do zapłaty z tytułu zestawień poniesionych wydatków od beneficjentów dotacji lub innych form finansowania przez UE (transakcje inne niż transakcje wymiany). Są one ujmowane jako zobowiązania w kwocie roszczenia w momencie otrzymania zestawienia poniesionych wydatków. Po weryfikacji i zatwierdzeniu kosztów kwalifikowalnych zobowiązania wycenia się w wysokości kwalifikowalnej kwoty.

Zobowiązania z tytułu zakupu towarów i usług ujmowane są w momencie otrzymania faktury w wysokości pierwotnej kwoty, a powiązane kwalifikowalne koszty ujmowane są w momencie realizacji i akceptacji dostaw i usług przez UE.

1.5.14. Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Transakcje i zdarzenia ujmuje się w sprawozdaniu finansowym w okresie, do którego się odnoszą. Na koniec roku, w przypadku gdy faktura nie została jeszcze wystawiona, a usługa lub dostawa została zrealizowana przez UE, lub w przypadku istnienia porozumienia umownego (np. poprzez odniesienie do traktatu), w sprawozdaniu finansowym ujmuje się naliczone przychody. Ponadto na koniec roku, w przypadku gdy faktura została wystawiona, ale usługi lub dostawy nie zostały jeszcze zrealizowane, przychody uznaje się za przychody przyszłych okresów i ujmuje w kolejnym okresie obrachunkowym.

Również koszty ujmuje się w okresie, do którego się odnoszą. Na koniec okresu obrachunkowego bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są ujmowane w oparciu o szacowaną kwotę zobowiązań do przeniesienia przypadających na dany okres. Obliczenia biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dokonuje się zgodnie z wydanymi przez Komisję szczegółowymi wytycznymi operacyjnymi i praktycznymi, które mają zapewnić wierne odzwierciedlenie w sprawozdaniu finansowym zjawisk ekonomicznych i innych zjawisk, które ma ono przedstawiać. Analogicznie, jeżeli za usługi lub towary, których jeszcze nie otrzymano, dokonano płatności z góry, koszty zostaną odroczone i ujęte w kolejnym okresie obrachunkowym.

1.6. SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

1.6.1. Przychody

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY

Zdecydowana większość przychodów UE dotyczy transakcji innych niż transakcje wymiany:

Zasoby własne oparte na DNB oraz zasoby własne oparte na VAT

Przychody ujmuje się za okres, za który Komisja wysyła do państw członkowskich wezwanie do zapłaty należnych składek. Wykazywane są w wysokości "kwoty, do której wniesienia wezwano". Ponieważ zasoby oparte na VAT i DNB bazują na szacunkach za dany rok budżetowy, można wprowadzać w nich zmiany do czasu podania ostatecznych danych przez państwa członkowskie. Wpływ zmian w zakresie wartości szacunkowych uwzględnia się przy ustalaniu nadwyżki lub deficytu netto za okres, w którym nastąpiła zmiana.

Tradycyjne zasoby własne

Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany i powiązane przychody ujmuje się w chwili otrzymania właściwego miesięcznego wyciągu z konta "A" (obejmującego pobrane cła oraz kwoty należne, które są zabezpieczone i nie są kwestionowane) od państw członkowskich. Na dzień sprawozdawczy dochody pobrane przez państwa członkowskie za dany okres, lecz niewypłacone jeszcze Komisji, szacuje się i ujmuje jako naliczone przychody. Kwartalne wyciągi z konta "B" (obejmującego cła niepobrane i niezabezpieczone, jak również kwoty zabezpieczone zakwestionowane przez dłużnika) otrzymane od państw członkowskich ujmuje się jako przychody pomniejszone o koszty poboru, do których zatrzymania uprawnione są państwa członkowskie. Ponadto ujmuje się zmniejszenie wartości w wysokości szacunkowych środków, które mogą nie zostać odzyskane.

Grzywny

Przychód z tytułu grzywien ujmuje się po podjęciu przez UE decyzji o nałożeniu grzywny i oficjalnym powiadomieniu o takiej decyzji jej adresata. Po podjęciu decyzji o nałożeniu grzywny, od daty powiadomienia podmioty mają dwa miesiące na:

a) zaakceptowanie decyzji - wówczas zobowiązani są do uiszczenia grzywny we wskazanym terminie, a kwota zostaje ostatecznie pobrana przez UE; lub

b) odrzucenie decyzji - wówczas składają skargę na mocy prawa UE.

Jednak nawet w wypadku złożenia skargi grzywna musi zostać zapłacona we wskazanym terminie trzech miesięcy, ponieważ skarga nie ma skutku zawieszającego (art. 278 TFUE). Otrzymane środki pieniężne wykorzystywane są w celu rozliczenia kwoty należnej. Za zgodą księgowego Komisji przedsiębiorstwo może jednak przedłożyć zamiast tego gwarancję bankową na odnośną kwotę. W takim przypadku grzywna pozostaje kwotą należną. Jeżeli nie otrzymano środków pieniężnych ani gwarancji, a doszło do wystąpienia wątpliwości co do wypłacalności przedsiębiorstwa, ujmuje się zmniejszenie wartości należnej kwoty.

Jeżeli przedsiębiorstwo zaskarży decyzję i dokona tymczasowej zapłaty grzywny, kwotę ujmuje się jako zobowiązanie warunkowe, lub, jeżeli wydaje się prawdopodobne, że Sąd może nie wydać wyroku korzystnego dla UE, konieczne jest ujęcie rezerwy na pokrycie związanego z tym ryzyka. W przypadku przedłożenia gwarancji, dokonuje się odpisu aktualizującego wartość nieuregulowanej kwoty należnej.

Uzyskane przez Komisję skumulowane odsetki z rachunków bankowych, na których zdeponowane były płatności, ujmuje się jako przychody i odpowiednio zwiększa wszelkie zobowiązania warunkowe.

Od 2010 r. Komisja zarządza wszystkimi tymczasowo zainkasowanymi grzywnami za pomocą specjalnie w tym celu utworzonego funduszu (BUFI), inwestując w instrumenty finansowe.

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI WYMIANY

Przychody ze sprzedaży towarów i usług ujmuje się, gdy znaczące ryzyko oraz korzyści wynikające z własności towarów zostają przeniesione na kupującego. Przychody związane ze świadczeniem usług ujmuje się poprzez odniesienie do etapu realizacji transakcji na dzień sprawozdawczy.

Przychody i koszty odsetkowe

Przychody i koszty odsetkowe ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. Jest to metoda obliczenia zamortyzowanego kosztu składnika aktywów lub zobowiązań finansowych oraz alokacji przychodów lub kosztów odsetkowych w danym okresie. Obliczając efektywną stopę procentową, UE szacuje przepływy pieniężne przy uwzględnieniu wszystkich warunków umownych dotyczących danego instrumentu finansowego (na przykład opcji wcześniejszej spłaty), lecz nie bierze pod uwagę przyszłych strat kredytowych. W obliczeniach uwzględniane są wszystkie opłaty i punkty stóp procentowych zapłacone lub uzyskane przez strony umowy, które stanowią integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie lub dyskonta.

Po dokonaniu odpisu aktualizującego wartość składnika aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych wskutek straty z tytułu trwałej utraty wartości, przychody odsetkowe ujmuje się w oparciu o stopę procentową, za pomocą której dyskontuje się przyszłe przepływy pieniężne w celu ustalenia wysokości odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.

Przychody z tytułu dywidend

Przychody z tytułu dywidend lub podobne podziały zysku ujmuje się z chwilą powstania uprawnienia do otrzymania płatności.

1.6.2. Koszty

Koszty z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany stanowią większość kosztów UE. Odnoszą się one do transferów na rzecz beneficjentów i dzielą się na trzy kategorie: wierzytelności, transfery na mocy umów oraz dotacje, wkłady i darowizny uznaniowe.

Transfery ujmuje się jako koszty w okresie, w którym miały miejsce zdarzenia leżące u ich podstaw, pod warunkiem że przepisy (rozporządzenie finansowe, regulamin pracowniczy lub inne przepisy) dopuszczają tego rodzaju transfer lub została podpisana umowa dopuszczająca transfer, beneficjent spełnia wszelkie kryteria kwalifikowalności oraz możliwe jest wiarygodne oszacowanie kwoty.

Otrzymany wniosek o płatność lub zestawienie poniesionych wydatków spełniające kryteria ujmowania wykazywane są jako koszt w wysokości kwalifikowalnej kwoty. Na koniec roku poniesione koszty kwalifikowalne należne beneficjentom, lecz jeszcze przez nich nie zgłoszone, szacuje się i ujmuje jako bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Koszty z tytułu transakcji wymiany wynikające z zakupu towarów i usług ujmuje się z chwilą realizacji i akceptacji dostaw przez UE. Wycenia się je po ich kwocie początkowej określonej na fakturze. Ponadto na dzień bilansowy koszty związane z usługami dostarczonymi w okresie, za który jeszcze nie otrzymano lub nie zaakceptowano faktury, szacuje się i ujmuje w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

1.7. AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE

1.7.1. Aktywa warunkowe

Składnik aktywów warunkowych to składnik aktywów, który może powstać na skutek przeszłych zdarzeń i którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero poprzez wystąpienie lub niewystąpienie niepewnego przyszłego zdarzenia lub kilku takich zdarzeń, które nie są w pełni zależne od UE. Informacje o aktywach warunkowych ujawnia się, jeśli wpływ korzyści ekonomicznych lub innych świadczeń jest prawdopodobny.

1.7.2. Zobowiązanie warunkowe

Zobowiązanie warunkowe to zobowiązanie, które może powstać na skutek przeszłych zdarzeń i którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero poprzez wystąpienie lub niewystąpienie niepewnego przyszłego zdarzenia lub kilku takich zdarzeń, które nie są w pełni zależne od UE, lub obecne zobowiązanie, które powstaje na skutek przeszłych zdarzeń, ale nie jest ujmowane w sprawozdaniu, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby w celu wykonania zobowiązania konieczny był wypływ środków reprezentujących korzyści ekonomiczne lub świadczenia, albo, w rzadkich przypadkach, gdy kwoty zobowiązania nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie. Zobowiązania warunkowe wykazuje się, chyba że możliwość wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne lub świadczenia jest odległa.

1.8. RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Na podstawie informacji o przepływach pieniężnych przeprowadza się ocenę zdolności UE do generowania środków pieniężnych i ich ekwiwalentów oraz ocenę potrzeb UE w zakresie wykorzystywania tych przepływów pieniężnych.

Rachunek przepływów pieniężnych sporządzono, wykorzystując metodę pośrednią. Oznacza to, że wynik ekonomiczny w danym roku budżetowym korygowany jest o wpływ transakcji bezgotówkowych, rozliczeń międzyokresowych wynikających z przeszłych lub przyszłych operacyjnych wpływów lub płatności gotówkowych oraz pozycji przychodów lub kosztów związanych z inwestowaniem przepływów pieniężnych.

Przepływy pieniężne wynikające z transakcji w walucie obcej są ujmowane w walucie sprawozdawczej UE (euro) poprzez przeliczenie kwoty w obcej walucie według kursu wymiany euro na walutę obcą obowiązującego w dniu przepływu pieniężnego.

W przedstawionej tabeli przepływu środków pieniężnych ujęto przepływy pieniężne w danym okresie według podziału na działalność operacyjną i inwestycyjną (UE nie prowadzi działalności finansowej).

Działalność operacyjna to działalność UE, której nie zalicza się do działalności inwestycyjnej. Zalicza się do niej większość prowadzonej działalności. Pożyczek udzielanych beneficjentom (w stosownych przypadkach również powiązanych zaciąganych pożyczek) nie uważa się za działalność inwestycyjną (ani finansową), ponieważ wpisują się one w cele ogólne i tym samym dotyczą codziennej działalności UE.

Do działalności inwestycyjnej zalicza się nabywanie i zbywanie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych, jak również pozostałych inwestycji, których nie uwzględniono w ekwiwalentach środków pieniężnych. Do działalności inwestycyjnej nie zalicza się pożyczek udzielanych beneficjentom. W tej pozycji wykazane mają być rzeczywiste inwestycje, których dokonała UE.

2. INFORMACJE DODATKOWE DO BILANSU

AKTYWA

2.1. WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE

	w mln EUR
Wartość bilansowa brutto na 31.12.2019	1 230
Zwiększenia	216
Zbycie	(39)
Przesunięcia między kategoriami aktywów	0
Inne zmiany	2
Wartość bilansowa brutto na 31.12.2020	1 409
Zakumulowana amortyzacja na 31.12.2019 Odpis amortyzacyjny za rok	(715) (113)
Amortyzacja odpisana	0
Zbycie	38
Przesunięcia między kategoriami aktywów	0
Inne zmiany	0
Zakumulowana amortyzacja na 31.12.2020	(789)
Wartość bilansowa netto na 31.12.2020	620
Wartość bilansowa netto na 31.12.2019	515

Powyższe kwoty odnoszą się przede wszystkim do oprogramowania komputerowego.

2.2. RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

Kategoria "Sprzęt kosmiczny" obejmuje operacyjne aktywa trwałe związane z dwoma unijnymi programami kosmicznymi: globalnym systemem nawigacji satelitarnej (GNSS), tj. Galileo i europejskim systemem wspomagania satelitarnego (EGNOS), oraz unijnym programem obserwacji i monitorowania Ziemi - Copernicus. Aktywa systemów kosmicznych, które nie są jeszcze operacyjne, są uwzględniane w pozycji "Środki trwałe w budowie". Aktywa związane z unijnymi programami kosmicznymi powstają przy wsparciu ze strony Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Jeżeli chodzi o system Galileo, żadne nowe satelity nie zaczęły działać w 2020 r. Konstelacja obejmuje 26 satelitów. Operacyjne aktywa trwałe programu Galileo, obejmujące zarówno satelity, jak też instalacje naziemne, pomniejszone o zakumulowaną amortyzację, na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiły 2 145 mln EUR (w 2019 r.: 2 489 mln EUR). Pozostałe środki trwałe w budowie wynoszące łącznie 1 872 mln EUR (w 2019 r.: 1 361 mln EUR) Rozwój systemu Galileo będzie trwał do czasu, aż system osiągnie pełną zdolność operacyjną. Po ukończeniu konstelacja Galileo będzie obejmowała 30 satelitów (w tym 6 satelitów zapasowych).

Jeżeli chodzi o program Copernicus, żadne nowe satelity nie zaczęły działać w 2020 r. Łączna wartość operacyjnych aktywów trwałych w ramach programu Copernicus wynosi 877 mln EUR (w 2019 r.: 1 153 mln EUR), bez zakumulowanej amortyzacji. Dalsza kwota 1 894 mln EUR dotycząca satelitów w ramach programu Copernicus została ujęta w pozycji "Środki trwałe w budowie" (w 2019 r.: 1 453 mln EUR) Wzrost ten obejmuje 266 mln EUR związanych z satelitą 6A, do którego tytuł własności ESA otrzymała dnia 21 listopada 2020 r., w dniu jego wyniesienia na orbitę. Oczekuje się, że zostanie on uznany za operacyjny po kontrolach w połowie 2021 r.

Aktywa trwałe związane z infrastrukturą naziemną EGNOS o wartości 24 mln EUR (w 2019 r.: 37 mln EUR) również zostały ujęte w pozycji "Sprzęt kosmiczny". Ponadto środki trwałe w budowie systemu EGNOS wynoszą 273 mln EUR (w 2019 r.: 238 mln EUR).

Rzeczowe aktywa trwałe

									w mln EUR
	Grunty i budynki	Sprzęt kosmiczny	Urządzenia i wyposażenie techniczne	Meble i środki transportu	Sprzęt komputerowy	Inne	Leasing finansowy	Środki trwałe w budowie	Ogółem
Wartość bilansowa brutto na 31.12.2019	5 895	5 680	542	259	644	325	2 638	3 653	19 635
Zwiększenia	15	6	27	13	123	12	18	1 155	1 369
Zbycie	(0)	(16)	(16)	(6)	(45)	(20)	(2)	(1)	(106)
Przesunięcia między kategoriami aktywów	26	-	3	7	5	14	(3)	(52)	0
Inne zmiany	(11)	-	(10)	(0)	0	(0)	(0)	(8)	(29)
Wartość bilansowa brutto na 31.12.2020	5 924	5 670	546	272	727	332	2 650	4 748	20 868
Zakumulowana amortyzacja na 31.12.2019	(3 503)	(2 001)	(457)	(194)	(533)	(255)	(1 313)		(8 255)
Odpis amortyzacyjny za rok	(185)	(635)	(33)	(15)	(67)	(23)	(93)		(1 051)
Korekty amortyzacji	-	-	-	0	0	0	-		0
Zbycie	0	10	16	6	45	20	1		98
Przesunięcia między kategoriami aktywów	-	-	0	(0)	(2)	0	2		(0)
Inne zmiany	11	-	10	0	0	0	-		21
Zakumulowana amortyzacja na 31.12.2020	(3 676)	(2 625)	(465)	(203)	(557)	(259)	(1 402)		(9 186)
WARTOŚĆ BILANSOWA NETTO NA 31.12.2020	2 249	3 045	81	69	170	73	1 248	4 748	11 682
WARTOŚĆ BILANSOWA NETTO NA 31.12.2019	2 392	3 679	85	65	110	70	1 325	3 653	11 380

2.3. INWESTYCJE ROZLICZANE ZGODNIE Z METODĄ PRAW WŁASNOŚCI

Udział UE, reprezentowanej przez Komisję, w Europejskim Funduszu Inwestycyjnym (EFI) jest traktowany jak udział w jednostce stowarzyszonej i wyceniany metodą praw własności. EFI jest instytucją finansową UE specjalizującą się w dostarczaniu kapitału wysokiego ryzyka oraz w gwarancjach na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). EFI ma siedzibę w Luksemburgu i funkcjonuje na zasadach partnerstwa publiczno-prywatnego, którego członkami są Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), UE i grupa instytucji finansowych. Na dzień 31 grudnia 2020 r. udział własnościowy UE w EFI wynosił 29,7 % (w 2019 r.: 29,7 %) i 29,7 % praw głosu (w 2019 r.: 29,7 %). Zgodnie ze swoim statutem EFI ma obowiązek przeznaczyć co najmniej 20 % swojego rocznego wyniku netto na statutowy kapitał rezerwowy, do czasu aż łączna rezerwa osiągnie 10 % kapitału subskrybowanego. Rezerwa ta nie podlega dystrybucji.

	w mln EUR
	Europejski Fundusz Inwestycyjny
Udział na 31.12.2019	591
Wkłady	-
Otrzymane dywidendy	-
Udział w wyniku finansowym netto	38
Udział w aktywach netto	(42)
Udział na 31.12.2020	588

Następujące wartości bilansowe można przypisać UE w oparciu o procentowy udział:

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
	EFI ogółem	EFI ogółem
Aktywa	3 256	2 965
Zobowiązania	(1 277)	(975)
Przychody	322	337
Koszty	(194)	(161)
Nadwyżka/(deficyt)	129	176

Uzgodnienie powyższych skróconych informacji finansowych z wartością bilansową udziałów EFI przedstawia się następująco:

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Aktywa netto jednostki stowarzyszonej	1 979	1 990
Udziały własnościowe WE w EFI	29,7 %	29,7 %
Wartość bilansowa	588	591

Na dzień 31 grudnia 2020 r. UE, reprezentowana przez Komisję, opłaciła 20 % subskrybowanych udziałów w kapitale EFI, przy czym kwota wkładu niewniesionego wobec braku wezwania była następująca:

		w mln EUR
	Kapitał EFI ogółem	Subskrypcja UE
Kapitał podstawowy ogółem	4 500	1 337
Wpłacony	(900)	(267)
Niewniesiony wobec braku wezwania	3 600	1 070

2.4. AKTYWA FINANSOWE

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Trwałe
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	2.4.1	16 134	15 211
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	2.4.2	193	134
Pożyczki	2.4.3	82 887	51 368
		99 214	66 714
Obrotowe
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	2.4.1	3 453	3 196
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	2.4.2	6	3
Pożyczki	2.4.3	10 422	1 316
		13 881	4 514
Ogółem		113 095	71 228

2.4.1. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Inwestycje BUFI	1 598	1 863
EWWiS w likwidacji	1 445	1 459
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju	188	188
Program emerytalny personelu miejscowego ESDZ	73	75
	3 304	3 585
Fundusze gwarancyjne na potrzeby gwarancji budżetowych:
Fundusz Gwarancyjny EFIS	7 526	6 654
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	2 794	2 545
Fundusz gwarancyjny EFZR	692	595
	11 012	9 794
instrumenty finansowe finansowane z budżetu UE:
"Horyzont 2020"	3 097	2 455
Instrument "Łącząc Europę"	764	699
Unijne instrumenty kapitałowe na rzecz MŚP	533	507
Europejski Fundusz na rzecz Europy Południowo-Wschodniej	163	166
Fundusz "Ekologia na rzecz Wzrostu"	143	70
Program finansowania efektywności energetycznej	104	105
Mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka	96	597
Operacje w oparciu o kapitał podwyższonego ryzyka	82	112
Inne	289	317
	5 271	5 028
Ogółem	19 587	18 407
Trwałe	16 134	15 211
Obrotowe	3 453	3 196

Wśród posiadanych przez UE aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży na łączną kwotę 19 587 mln EUR znajdują się inwestycje w:

- dłużne papiery wartościowe (np. skrypty dłużne) o wartości 14 862 mln EUR (w 2019 r.: 14 998 mln EUR);

- instrumenty kapitałowe na kwotę 4 071 mln EUR (w 2019 r.: 2 801 mln EUR). oraz

- fundusze rynku pieniężnego (takie jak jednolity fundusz EBI) w kwocie 654 mln EUR (w 2019 r.: 608 mln EUR).

Inwestycje BUFI

Tymczasowo zainkasowane grzywny związane ze sprawami z zakresu konkurencji Komisja przydziela do specjalnego funduszu (BUFI - fundusz "grzywien budżetowych") i inwestuje w instrumenty dłużne zaklasyfikowane jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

EWWiS w likwidacji

Jeśli chodzi o kwoty dotyczące Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) w likwidacji, wszystkie aktywa finansowe dostępne do sprzedaży stanowią dłużne papiery wartościowe denominowane w euro i notowane na aktywnym rynku.

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

UE posiada udziały w formie inwestycji finansowej w kapitale Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR), w którym liczba posiadanych udziałów na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiła 90 044 (w 2019 r.: 90 044 udziały), co stanowi 3 % łącznego subskrybowanego kapitału podstawowego. UE subskrybowała udziały na łączną kwotę 900 mln EUR w kapitale podstawowym, z czego obecnie wkład niewniesiony wobec braku wezwania wynosi 713 mln EUR. Zgodnie z porozumieniem ustanawiającym EBOR udziałowcy mają pewne ograniczenia umowne, takie jak fakt, że udziały nie są zbywalne, a ich wykup jest ograniczony do maksymalnej wysokości pierwotnej ceny nabycia. UE wycenia inwestycje w EBOR według wartości godziwej. Pierwotną cenę nabycia uważa się za najlepszy szacunek wartości godziwej, w szczególności ze względu na ograniczenia umowne, o których mowa powyżej. Mimo że udziały EBOR nie są notowane na żadnym rynku giełdowym, w kapitale własnym jednostki, w której dokonano inwestycji, ostatnio miały miejsce transakcje (emisja kapitału według wartości nominalnej), co wskazuje, że w takiej sytuacji koszt stanowi najlepszy szacunek wartości godziwej.

FUNDUSZE GWARANCYJNE NA POTRZEBY GWARANCJI BUDŻETOWYCH

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EFIS (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 ²⁵ ) Fundusz Gwarancyjny EFIS utworzono w celu zapewnienia bufora płynnościowego w odniesieniu do ewentualnych strat poniesionych przez EBI w związku z finansowaniem i operacjami inwestycyjnymi, które kwalifikują się do objęcia unijną gwarancją EFIS na mocy umowy w sprawie EFIS - zob. informacja dodatkowa 4.1.1. Fundusz Gwarancyjny EFIS jest finansowany z wkładów z budżetu UE. Środki funduszu pochodzą również ze zwrotów z zainwestowanych środków funduszu gwarancyjnego, przychodów UE uzyskanych jako wynagrodzenie za gwarancję zapewnioną w ramach umowy w sprawie EFIS oraz z kwot odzyskanych przez EBI od zalegających ze spłatami dłużników w związku z uruchomionymi wcześniej gwarancjami. Na koniec 2020 r. aktywa funduszu gwarancyjnego EFIS wyniosły 8 028 mln EUR (w 2019 r.: 6 688 mln EUR), z czego 7 526 mln EUR została zainwestowana w aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (w 2019 r.: 6 654 mln EUR). Kolejna kwota 931 mln EUR (w 2019 r.: 1 879 mln EUR) została już zaangażowana, a nie została jeszcze wypłacona do funduszu i ujęto ją w zobowiązaniach budżetowych pozostających do spłaty (RAL), a także ujawniono ją jako nieujęte jako koszty zobowiązania pozostające do spłaty w informacji dodatkowej 5.1. Fundusz będzie stopniowo zasilany, aż osiągnie kwotę 9,1 mld EUR, tj. 35 % łącznych zobowiązań z tytułu unijnej gwarancji EFIS.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych ma zastosowanie do pożyczek gwarantowanych przez budżet UE, w szczególności pożyczek udzielanych przez EBI poza UE, finansowanych z zasobów własnych EBI, oraz pożyczek udzielanych w ramach pomocy makrofinansowej (MFA), jak również pożyczek Euratomu udzielanych poza UE - zob. informacja dodatkowa 4.1.1. Fundusz jest zarządzany przez EBI i pokrywane są z niego wszelkie niespłacone pożyczki objęte gwarancją UE. Środki funduszu pochodzą z wpłat z budżetu UE, wpływów z odsetek od zainwestowanych środków funduszu oraz kwot odzyskanych od zalegających ze spłatami dłużników, w odniesieniu do których fundusz musiał już uruchomić gwarancję. Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych powinien być utrzymany w kwocie na docelowym poziomie odpowiadającym 9 % objętych gwarancją pożyczek niespłaconych na koniec roku. Różnica między kwotą docelową a wartością aktywów funduszu na koniec roku zostanie pokryta z budżetu UE w roku N+2, zaś nadwyżkę zwraca się do budżetu UE. Na koniec 2020 r. aktywa Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych wyniosły 2 813 mln EUR (w 2019 r.: 2 590 mln EUR), z czego 2 794 mln EUR została zainwestowana w aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (w 2019 r.: 2 545 mln EUR).

Fundusz gwarancyjny EFZR

Na mocy rozporządzenia w sprawie EFZR (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601) ustanowiono fundusz gwarancyjny EFZR w celu zapewnienia buforu płynnościowego na wypadek uruchomienia gwarancji unijnej udzielonej na podstawie odpowiednich umów gwarancji EFZR. Fundusz gwarancyjny EFZR jest finansowany z wkładów z budżetu UE i z wkładów z 11. EFR do budżetu UE oraz z dobrowolnych wkładów państw członkowskich i innych uczestników. Fundusz ten jest również zasilany ze zwrotów z zainwestowanych środków funduszu, kwot odzyskanych od dłużników, którzy nie wykonali zobowiązania, przychodów i wszelkich innych płatności uzyskanych przez Unię zgodnie z umowami gwarancji EFZR. Fundusz gwarancyjny EFZR jest zasilany, aż osiągnie kwotę 750 mln EUR, tj. 50 % łącznych przyszłych zobowiązań wynikających z gwarancji EFZR, pokrywanych z budżetu UE, przy czym kwota ta jest dalej powiększana o inne wkłady. Na koniec 2020 r. aktywa funduszu gwarancyjnego EFZR wyniosły 804 mln EUR (w 2019 r.: 600 mln EUR), z czego 692 mln EUR zostało zainwestowane w aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (w 2019 r.: 595 mln EUR).

INSTRUMENTY FINANSOWE FINANSOWANE Z BUDŻETU UE

"Horyzont 2020"

Na mocy rozporządzenia UE ustanawiającego "Horyzont 2020" - program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (na lata 2014-2020) ustanowiono nowe instrumenty finansowe mające na celu zwiększenie dostępu do finansowania dla podmiotów zaangażowanych w badania i innowacje. Te instrumenty to:

- instrument pożyczkowo-gwarancyjny InnovFin na rzecz badań i innowacji, w ramach którego Komisja dzieli ryzyko finansowe związane z portfelem nowych operacji finansowych EBI;

- InnovFin do celów gwarancji dla MŚP i instrument gwarancji nieograniczonych co do kwoty w inicjatywie dotyczącej MŚP (SIUGI) - instrumenty gwarancyjne zarządzane przez EFI umożliwiające udzielanie gwarancji i kontrgwarancji pośrednikom finansowym w odniesieniu do nowych portfeli pożyczek (w ramach SIUGI Komisja dzieli ryzyko finansowe związane z gwarancjami udzielanymi przez państwa członkowskie, EFI i EBI);

- instrument kapitałowy InnovFin na rzecz badań i innowacji zapewniający inwestycje w fundusze venture capital, który jest zarządzany przez EFI oraz

- fundusz Europejskiej Rady ds. Innowacji, który zapewnia finansowanie kapitałowe na potrzeby działań w zakresie przyspieszenia innowacji i wprowadzenia ich na rynek. Fundusz Europejskiej Rady ds. Innowacji będzie finansowany głównie z WRF na lata 2021-2027, w ramach programu ramowego "Horyzont Europa". Komisja przeznaczyła jednak środki dostępne w ramach programu "Horyzont 2020" na pilotażowy instrument ustanawiający fundusz Europejskiej Rady ds. Innowacji.

Instrument "Łącząc Europę"

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 ²⁶  instrument dłużny "Łącząc Europę" (CEF) utworzono w celu ułatwienia projektom infrastrukturalnym dostępu do finansowania w sektorach transportu, telekomunikacji i energii. Instrument jest zarządzany przez EBI w porozumieniu z UE. Dłużny instrument finansowy "Łącząc Europę" stanowi kontynuację instrumentu gwarancji kredytowych dla projektów TEN-T (LGTT) i fazy pilotażowej inicjatywy w zakresie obligacji projektowych (PBI). Instrument umożliwia podział ryzyka związanego z finansowaniem dłużnym w postaci długu uprzywilejowanego i podporządkowanego lub gwarancji oraz wsparcie w zakresie obligacji projektowych. Po dniu 19 czerwca 2019 r., od chwili wprowadzenia pierwszej zmiany w umowie o przyznanie wkładu zawartej z EBI, wszystkie operacje realizowane przez EBI w ramach instrumentu "Łącząc Europę" przypisuje się do jednego z dwóch portfeli: portfela dłużnego lub niepodlegającego sekurytyzacji portfela finansowego.

Unijne instrumenty kapitałowe na rzecz MŚP

Są to instrumenty kapitałowe finansowane w ramach programu COSME, Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji, programu MAP oraz Inicjatywy na rzecz wzrostu i zatrudnienia, które są nadzorowane przez EFI i wspierają - poprzez inwestycje w odpowiednich wyspecjalizowanych funduszach venture capital - tworzenie i finansowanie unijnych MŚP na etapie rozpoczęcia działalności (etap start-up) i jej rozwoju.

Mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka

W ramach mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka UE udziela EBI gwarancji na pożyczki i gwarancje, których EBI udziela na kwalifikujące się projekty badawcze. Aktywa dostępne do sprzedaży w tej pozycji są wykorzystywane w celu zabezpieczenia ryzyka finansowego UE związanego z potencjalnym uruchomieniem przez EBI gwarancji UE. Łącznie w ramach WRF na lata 2007-2013 UE przydzieliła do RSFF do 1 mld EUR. W ramach WRF na lata 2014-2020 nie przewidywano nowych wkładów budżetowych na rzecz RSFF. Biorąc pod uwagę fakt, że znaczna część pozostających do spłaty operacji RSFF została już spłacona EBI, w latach 2019 i 2020 EBI częściowo zwolnił gwarancję UE. Doprowadziło to do zmniejszenia kwoty zobowiązania warunkowego UE (zob. informacja dodatkowa 4.1.3). W związku z tym na koniec 2020 r. wartość aktywów UE dostępnych do sprzedaży jest znacznie niższa, ponieważ w 2020 r. EBI zwrócił Komisji 500 mln EUR z wkładu UE, który został wykorzystany głównie do wzmocnienia instrumentów finansowych UE w ramach programu "Horyzont 2020".

2.4.2. Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

			w mln EUR
Rodzaj instrumentu pochodnego	31.12.2020		31.12.2019
	Wartość nominalna	Wartość godziwa	Wartość nominalna	Wartość godziwa
Walutowe kontrakty terminowe typu forward	417	6	393	3
Gwarancja w odniesieniu do portfela kapitałowego	3 197	193	1 439	134
Ogółem	3 614	199	1 832	137
Trwałe	3 197	193	1 439	134
Obrotowe	417	6	393	3

UE zawiera walutowe kontrakty terminowe typu forward w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem walutowym związanym z dłużnymi papierami wartościowymi denominowanymi w USD będącymi w posiadaniu Funduszu Gwarancyjnego EFIS. W ramach walutowych kontraktów typu forward UE przekazuje umownie uzgodnioną wartość nominalną w walucie obcej ("płatności dokonywane"), jak przedstawiono w tabeli powyżej, a następnie otrzyma wartość nominalną w EUR ("płatności otrzymywane") w terminie zapadalności. Takie kontrakty na instrumenty pochodne wycenia się według wartości godziwej w dniu bilansowym i klasyfikuje jako aktywa finansowe albo zobowiązania finansowe według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt, w zależności od tego, czy wartość godziwa jest dodatnia, czy ujemna.

Pozycja "Gwarancja w odniesieniu do portfela kapitałowego" obejmuje gwarancje udzielane przez UE instytucjom finansowym w odniesieniu do portfeli inwestycji kapitałowych klasyfikowanych jako pochodne instrumenty finansowe i ujmowanych jako składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt. Łączna kwota odpowiada zasadniczo gwarancji EFIS przyznanej przez UE na rzecz grupy EBI, w ramach której kwota bazowych inwestycji kapitałowych dokonanych przez EBI i EFI wynosi 2 223 mln EUR (w 2019 r.: 1 420 mln EUR). Wartość godziwa gwarancji UE na portfele kapitałowe EFIS wyniosła 164 mln EUR (w 2019 r.: 134 mln EUR).

Hierarchia wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Poziom 1: Ceny notowane na aktywnych rynkach	15 383	15 482
Poziom 2: Obserwowalne dane inne niż ceny notowane	2 712	1 543
Poziom 3: Techniki wyceny z wykorzystaniem danych nieopartych na obserwowalnych danych rynkowych	1 691	1 518
Ogółem	19 786	18 544

W okresie sprawozdawczym nie występowały przesunięcia pomiędzy poziomem 1 i 2.

Uzgodnienie aktywów finansowych wycenionych przy użyciu technik wyceny z wykorzystaniem danych nieopartych na obserwowalnych danych rynkowych (poziom 3)

	w mln EUR
Saldo otwarcia na 1.1.2020	1 518
Zakup, sprzedaż, emisja i rozliczenia	179
Zyski lub straty za okres w przychodach finansowych lub kosztach finansowania	10
Zyski lub straty w aktywach netto	(17)
Przesunięcia do poziomu 3	-
Przesunięcia z poziomu 3	-
Inne	1
Saldo zamknięcia na 31.12.2020	1 691

2.4.3. Pożyczki

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Pożyczki na pomoc finansową	2.4.3.1	93 193	52 564
Pożyczki na programy budżetowe i depozyty terminowe	2.4.3.2	116	121
Ogółem		93 309	52 684
Trwałe		82 887	51 368
Obrotowe		10 422	1 316

2.4.3.1. Pożyczki na pomoc finansową

						w mln EUR
	EFSM	SURE	Wsparcie bilansu płatniczego	MFA	Euratom	Ogółem
Ogółem na 31.12.2019	47 394	-	201	4 754	214	52 564
Nowe udzielone pożyczki	-	39 500	-	1 675	100	41 275
Spłaty	-	-	-	(617)	(35)	(651)
Różnice kursowe	-	-	-	-	-	-
Zmiany wartości bilansowej	2	3	0	0	0	6
Utrata wartości	-	-	-	-	-	-
Ogółem na 31.12.2020	47 396	39 503	201	5 813	279	93 193
Trwałe	37 050	39 500	200	5 783	250	82 783
Obrotowe	10 346	3	1	30	29	10 410

Wartość nominalna pożyczek na pomoc finansową na dzień 31 grudnia 2020 r. wyniosła 92 565 mln EUR (w 2019 r.: 51 941 mln EUR). Zmiana wartości bilansowej odpowiada zmianom naliczonych odsetek.

Europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM) umożliwia przyznanie pomocy finansowej państwu członkowskiemu, które ma trudności lub jest istotnie zagrożone poważnymi trudnościami z racji nadzwyczajnych okoliczności pozostających poza jego kontrolą. Pomoc może być udzielona w formie pożyczki lub linii kredytowej. Zgodnie z konkluzjami Rady Ecofin z dnia 9 maja 2010 r. pułap tego mechanizmu ograniczono do 60 mld EUR, jednak istnieje ograniczenie prawne, zgodnie z którym łączna kwota pożyczek lub linii kredytowych jest ograniczona do marginesu dostępnego w ramach pułapu zasobów własnych. Zaciągnięte pożyczki związane z pożyczkami wypłaconymi w ramach EFSM są gwarantowane przez budżet UE. Nie przewiduje się zaangażowania EFSM w nowe programy finansowania ani zawierania przez nie nowych umów o udzielenie pożyczek.

Wsparcie w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE) stanowi nowy europejski instrument wspomagający utrzymanie zatrudnienia osób i miejsc pracy dotkniętych pandemią koronawirusa. Instrument ten zapewnia państwom członkowskim możliwość zwrócenia się do UE o wsparcie finansowe na pokrycie kosztów nagłego i znacznego wzrostu krajowych wydatków publicznych; wsparcia tego udziela się w związku z mechanizmami krajowymi na rzecz zmniejszonego wymiaru czasu pracy i podobnymi środkami, w tym środkami dla osób samozatrudnionych, a także niektórymi środkami ochrony zdrowia stosowanymi w szczególności w miejscu pracy w odpowiedzi na kryzys. Może on służyć pomocą finansową w wysokości do 100 mld EUR w formie pożyczek dla dotkniętych państw członkowskich. Instrument ten opiera się na gwarancjach wartych 25 mld EUR, których państwa członkowskie udzieliły Komisji. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) 2020/672 Komisja może zawrzeć umowę pożyczki z państwem członkowskim dopiero po zaproponowaniu przez Komisję, a następnie przyjęciu przez Radę decyzji wykonawczej w sprawie pomocy finansowej w ramach programu SURE. Na dzień 31 grudnia 2020 r. Rada zatwierdziła pomoc finansową w wysokości 90 363 mln EUR, z czego Komisja podpisała z państwami członkowskimi umowy pożyczki na kwotę 85 863 mln EUR i wypłaciła państwom członkowskim 39 500 mln EUR (kwoty nominalne). Pozostałe kwoty wynikające z podpisanych umów pożyczki zostaną wypłacone w 2021 r. Więcej informacji na temat zobowiązań warunkowych związanych z pożyczkami w ramach SURE można znaleźć w informacji dodatkowej 4.1.2.

Instrument wsparcia bilansu płatniczego jest opartym na założeniach politycznych instrumentem finansowym, który umożliwia udzielanie średnioterminowej pomocy finansowej państwom członkowskim UE, które nie przyjęły euro. Umożliwia on udzielanie pożyczek państwom członkowskim, które mają trudności lub są poważnie zagrożone trudnościami z bieżącym bilansem płatniczym lub przepływem kapitału. Maksymalna kwota pożyczek, jakich można udzielić w ramach tego instrumentu, wynosi 50 mld EUR. Zaciągnięte pożyczki związane z pożyczkami wypłaconymi w ramach bilansu płatniczego są gwarantowane przez budżet UE.

Pomoc makrofinansowa stanowi formę pomocy finansowej, której zakres UE rozszerzyła na państwa partnerskie zmagające się z kryzysem w bilansie płatniczym. Pomoc ta przyjmuje formę średnio- bądź długoterminowych pożyczek lub dotacji, albo odpowiedniego połączenia tych instrumentów, i zasadniczo służy uzupełnieniu finansowania zapewnianego w ramach programu dostosowań i reform wspieranego przez MFW. Pożyczki te są objęte gwarancją z Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych. W roku, który zakończył się dnia 31 grudnia 2020 r., dokonano dalszych wypłat pożyczek w ramach pomocy makrofinansowej na łączną kwotę 1 675 mln EUR, w tym 1 100 mln EUR dla Ukrainy, 250 mln EUR dla Jordanii i 325 mln EUR dla innych państw. Więcej informacji na temat zobowiązań warunkowych związanych z pomocą makrofinansową można znaleźć w informacji dodatkowej 4.1.2.

Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom, reprezentowana przez Komisję) pożycza środki finansowe zarówno państwom członkowskim, jak i państwom spoza UE, a także podmiotom z tych państw na finansowanie projektów dotyczących instalacji energetycznych. W odniesieniu do pożyczek udzielonych przez Euratom uzyskano od osób trzecich gwarancje w wysokości 279 mln EUR (w 2019 r.: 214 mln EUR). Więcej informacji na temat zobowiązań warunkowych związanych z Euratomem można znaleźć w informacji dodatkowej 4.1.2.

Efektywne stopy procentowe udzielonych pożyczek (wyrażone jako przedział stóp procentowych) przedstawiały się następująco:

	31.12.2020	31.12.2019
Europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM)	0,50 % - 3,75 %	0,50 % - 3,75 %
Europejski instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE)	0,00 % - 0,30 %	-
Bilans płatniczy (BOP)	2,88 %	2,88 %
Pomoc makrofinansowa (MFA)	0,00 % - 3,69 %	0,00 % - 3,82 %
Euratom	0,00 % - 5,76 %	0,08 % - 5,76 %

2.4.3.2. Pożyczki na programy budżetowe i depozyty terminowe

Pożyczki na programy budżetowe obejmują: pożyczki udzielane na warunkach preferencyjnych w ramach współpracy z państwami innymi niż państwa członkowskie (np. w ramach programu MEDA - partnerstwa euro-śródziemnomorskiego), pożyczki udzielane w ramach programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych oraz w ramach unijnej inicjatywy na rzecz finansowania elektryfikacji.

Depozyty terminowe obejmują kwoty o okresie zapadalności wynoszącym ponad 3 miesiące, które to kwoty nie spełniają wymogów definicji ekwiwalentów środków pieniężnych.

Nominalna wartość pożyczek na programy budżetowe i depozytów terminowych wynosi 768 mln EUR (w 2019 r.: 728 mln EUR).

Utrata wartości pożyczek na programy budżetowe

						w mln EUR
	31.12.2019	Zwiększenia	Odwrócenia	Umorzenie	Inne	31.12.2020
Pożyczki na programy budżetowe	10	3	-	-	-	13
Pożyczki będące przedmiotem subrogacji	658	73	-	-	(4)	726
Ogółem	668	76	-	-	(4)	739

Pożyczki będące przedmiotem subrogacji są pożyczkami, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, udzielonymi przez EBI i gwarantowanymi przez budżet UE. W odniesieniu do tych pożyczek wszystkie prawa zostały przeniesione na UE w następstwie płatności związanych z uruchomieniem gwarancji z Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych lub z Funduszu Gwarancyjnego EFIS. W przypadku tych pożyczek dokonano pełnego odpisu aktualizacyjnego z tytułu wartości w kwocie 726 mln EUR (w 2019 r.: 658 mln EUR). Uruchomienia gwarancji zostały częściowo pokryte z rezerw finansowych utworzonych w latach poprzednich. Na podstawie stosownych umów zawartych między UE a EBI, EBI wszczyna w imieniu UE postępowania mające na celu odzyskanie wszelkich należnych kwot.

2.5. PŁATNOŚCI ZALICZKOWE

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Trwałe
Płatności zaliczkowe	2.5.1	30 574	22 135
Inne zaliczki dla państw członkowskich	2.5.2	3 825	4 045
Wkłady do funduszy powierniczych		119	60
		34 519	26 240
Obrotowe
Płatności zaliczkowe	2.5.1	24 902	22 314
Inne zaliczki dla państw członkowskich	2.5.2	3 327	2 892
		28 229	25 206
Ogółem		62 748	51 446

Płatności zaliczkowe w ramach różnych programów muszą być wystarczające, aby zapewnić beneficjentowi niezbędne finansowanie, które umożliwi mu rozpoczęcie i realizację projektu, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów finansowych UE oraz uwzględnieniu ograniczeń prawnych i operacyjnych, a także ograniczeń związanych z efektywnością kosztową.

2.5.1. Płatności zaliczkowe

						w mln EUR
	Kwota brutto	Rozliczone w ramach rozliczeń międzyokresowych	Kwota netto na- 31.12.2020	Kwota brutto	Rozliczone w ramach rozliczeń międzyokresowych	Kwota netto na 31.12.2019
Zarządzanie dzielone
EFRROW oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	3 193	-	3 193	3 193	-	3 193
EFRRi FS	23 074	(3 846)	19 229	17 985	(3 540)	14 444
EFS	8 222	(1 348)	6 874	6 830	(1 530)	5 301
Inne	4 192	(1 520)	2 672	3 549	(1 463)	2 086
	38 681	(6 713)	31 967	31 557	(6 533)	25 024
Zarządzanie bezpośrednie
Wydatkowane przez:
Komisja	17 031	(10 648)	6 382	12 839	(8 344)	4 495
Agencje wykonawcze UE	18 565	(10 931)	7 633	16 522	(10 339)	6 184
Fundusze powiernicze	1 121	(843)	278	858	(665)	194
	36 716	(22 423)	14 294	30 219	(19 347)	10 872
Zarządzanie pośrednie
Wydatkowane przez:
Inne agencje i organy UE	1 243	(781)	462	1 162	(678)	484
Państwa trzecie	1 515	(1 043)	471	1 491	(861)	630
Organizacje międzynarodowe	9 068	(6 020)	3 048	8 289	(5 317)	2 972
Inne podmioty	11 665	(6 432)	5 233	10 570	(6 104)	4 467
	23 491	(14 276)	9 215	21 513	(12 960)	8 553
Ogółem	98 888	(43 412)	55 476	83 289	(38 840)	44 449
Trwałe	30 574	-	30 574	22 135	-	22 135
Obrotowe	68 314	(43 412)	24 902	61 154	(38 840)	22 314

Płatności zaliczkowe oznaczają wypłacone pieniądze, a tym samym wykonanie środków na płatności. Jak wyjaśniono w informacji dodatkowej 1.5.7, są to zaliczki, które nie zostały jeszcze ujęte jako koszty. Chociaż płatności zaliczkowe zmniejszają w związku z tym wysokość zobowiązań pozostających do spłaty (zob. informacja dodatkowa 5.1), stanowią one koszty, które w dalszym ciągu należy zaakceptować i uwzględnić w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

W przypadku zarządzania dzielonego niemal wszystkie płatności zaliczkowe odnoszą się do okresu programowania 20142020. Istnieje kwota początkowych płatności zaliczkowych, która nie zostanie rozliczona (tj. uwzględniona w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności) przed końcem tego okresu programowania i którą wykazuje się jako zaliczkowanie długoterminowe.

W obszarze spójności również istnieje kwota rocznych płatności zaliczkowych, którą rozlicza się corocznie i wykazuje jako zaliczkowanie krótkoterminowe. Ze względu na pandemię COVID-19 i w oparciu o środki inicjatywy inwestycyjnej w odpowiedzi na koronawirusa niewykorzystana część rocznych płatności zaliczkowych na 2019 r. nie została jednak odzyskana w 2020 r., jak to zazwyczaj ma miejsce. Łączną kwotę, która odpowiada 6,6 mld EUR, wykazano w pozycji płatności zaliczkowe długoterminowe. Nieodzyskanie rocznych płatności zaliczkowych za 2019 r. w 2020 r. stanowi ważny czynnik wyjaśniający wzrost kwoty płatności zaliczkowych w ramach zarządzania dzielonego na koniec roku.

Nowe płatności zaliczkowe dokonane w obszarze spójności obejmują roczne płatności zaliczkowe z 2020 r. (10 mld EUR), ale także płatności z Funduszu Solidarności UE (1,1 mld EUR).

Jeżeli chodzi o zarządzanie bezpośrednie, największa część płatności zaliczkowych dotyczy pozycji związanych z badaniami (głównie program "Horyzont 2020" wdrażany przez Komisję i agencje wykonawcze UE) i wynosi 9,3 mld EUR (w 2019 r.: 7,8 mld EUR). Wzrost ten wynika z umów zawartych w 2020 r., w odniesieniu do których wniesiono płatności zaliczkowe.

W przypadku zarządzania pośredniego płatności zaliczkowe obejmują głównie programy polityki wewnętrznej, takie jak Galileo i EGNOS, ale także instrumenty związane ze stosunkami zewnętrznymi, takie jak ENI (Europejski Instrument Sąsiedztwa), Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju oraz IPA (Instrument Pomocy Przedakcesyjnej). Wzrost kwoty płatności zaliczkowych na rzecz organizacji międzynarodowych dotyczy głównie wymienionych powyżej instrumentów związanych ze stosunkami zewnętrznymi.

Zabezpieczenia otrzymane w związku z płatnościami zaliczkowymi

Są to zabezpieczenia, których Komisja wymaga w niektórych przypadkach od beneficjentów innych niż państwa członkowskie przy wypłacie zaliczek (płatności zaliczkowych). W przypadku tego rodzaju zabezpieczeń wykazuje się dwie wartości - "wartość nominalną" i "wartość bieżącą". W przypadku wartości nominalnej zdarzenie generujące jest związane z istnieniem zabezpieczenia. W przypadku wartości bieżącej zdarzeniem generującym zabezpieczenie jest wypłacenie płatności zaliczkowej w ramach gwarancji, po czym następuje obniżenie jej kwoty w ramach późniejszych rozliczeń. Na dzień 31 grudnia 2020 r. wartość nominalna uzyskanych gwarancji w odniesieniu do płatności zaliczkowych wynosiła 466 mln EUR, natomiast wartość bieżąca tych gwarancji - 402 mln EUR (w 2019 r.: odpowiednio 492 mln EUR i 406 mln EUR).

Niektóre kwoty płatności zaliczkowych wypłacone w ramach siódmego programu ramowego w zakresie badań i rozwoju technologicznego (7PR) i programu "Horyzont 2020" są w istocie pokrywane z funduszu gwarancyjnego dla uczestników (PGF). Jest to instrument wzajemnych gwarancji ustanowiony w celu zabezpieczenia ryzyka finansowego związanego z niedokonaniem płatności przez beneficjentów w trakcie realizacji działań w ramach 7PR oraz programu "Horyzont 2020". Wszyscy uczestnicy działań pośrednich otrzymujący dotację z UE wnoszą 5 % łącznej otrzymanej kwoty na poczet kapitału PGF.

Na dzień 31 grudnia 2020 r. płatności zaliczkowe objęte PGF wynosiły 2,3 mld EUR (w 2019 r.: 2,1 mld EUR). UE (reprezentowana przez Komisję) działa jako przedstawiciel wykonawczy udziałowców PGF, ale to oni są jego właścicielami.

Aktywa PGF na koniec roku wynosiły ogółem 2,4 mld EUR (w 2019 r.: 2,2 mld EUR). Aktywa PGF obejmują także aktywa finansowe zarządzane przez Komisję. Ponieważ PGF jest odrębną jednostką, jego aktywa nie podlegają konsolidacji w niniejszym sprawozdaniu finansowym UE.

2.5.2. Inne zaliczki dla państw członkowskich

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Zaliczki dla państw członkowskich w ramach instrumentów finansowych	3 520	3 304
objętych zarządzaniem dzielonym
Programy pomocy	3 633	3 634
Ogółem	7 153	6 937
Trwałe	3 825	4 045
Obrotowe	3 327	2 892

Zaliczki dla państw członkowskich w ramach instrumentów finansowych objętych zarządzaniem dzielonym

W ramach programów finansowanych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych można dokonywać płatności zaliczkowych z budżetu UE na rzecz państw członkowskich, aby zasilić instrumenty finansowe (tj. pożyczki, inwestycje kapitałowe lub gwarancje). Te instrumenty finansowe są tworzone i zarządzane przez państwa członkowskie, a nie Komisję. Środki pieniężne niewykorzystane w ramach tych instrumentów na koniec roku stanowią własność UE (tak jak w przypadku całego zaliczkowania) i dlatego traktuje się je jako składnik aktywów w bilansie UE.

Okres 2014-2020:

Szacuje się, że z kwoty 10 518 mln EUR wypłaconej w ramach polityki spójności kwota 3 452 mln EUR pozostała niewykorzystana na dzień 31 grudnia 2020 r. Kwota ta obejmowała wkład państw członkowskich w inicjatywę dotyczącą MŚP, instrument zachęcający sektor bankowy do udzielania MŚP dodatkowych pożyczek (wypłacono kwotę 1 238 mln EUR z wyłączeniem kwot wciąż stanowiących płatności zaliczkowe, z czego szacuje się, że 349 mln EUR jest jeszcze niewykorzystane).

W przypadku rozwoju obszarów wiejskich kwota 66 mln EUR pozostała niewykorzystana na koniec roku.

Okres 2007-2013:

Wszelkie kwoty dotyczące polityki spójności uznaje się albo za wykorzystane, albo za realokowane na inne działania, a zatem na dzień 31 grudnia 2020 r. w bilansie nie są wykazywane żadne aktywa. Należy zauważyć, że rzeczywiste wykorzystanie w ramach różnych instrumentów zostanie poddane przeglądowi w ramach procesu zamykania programów w nadchodzących latach.

Programy pomocy

Podobnie zwrócone kwoty odpowiadające zaliczkom wypłaconym przez państwa członkowskie w związku z różnymi programami pomocy (pomoc państwa, środki związane z rynkiem w ramach EFRG lub środki inwestycyjne EFRROW), które nie zostały wykorzystane na koniec roku, wykazuje się w bilansie UE po stronie aktywów (zaliczki). Komisja oszacowała wartość tych zaliczek w oparciu o informacje dostarczone przez państwa członkowskie; odpowiednie kwoty ujęto w podpozycji "Programy pomocy" powyżej.

Okres 2014-2020:

Na koniec roku niewykorzystane kwoty oszacowano na 1 887 mln EUR, jeżeli chodzi o politykę spójności, oraz na 1 663 mln EUR, jeżeli chodzi o rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.

Okres 2007-2013:

Szacuje się, że 83 mln EUR wypłaconych w kontekście rozwoju obszarów wiejskich pozostało niewykorzystanych na koniec 2020 r.

2.6. NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU TRANSAKCJI WYMIANY I NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Trwałe
Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje	2.6.1	44 128	2 422
wymiany
Należności z tytułu transakcji wymiany	2.6.2	1 685	1 185
		45 813	3 607
Obrotowe
Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany	2.6.1	26 915	19 328
Należności z tytułu transakcji wymiany	2.6.2	1 766	1 038
		28 681	20 367
Ogółem		74 493	23 974

2.6.1. Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Trwałe
Państwa członkowskie	2.6.1.1	2 237	2 422
Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa	2.6.1.2	40 629	-
Naliczone przychody i czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów	2.6.1.4	1 261	-
Inne należności		1	-
		44 128	2 422
Obrotowe
Państwa członkowskie	2.6.1.1	7 213	6 180
Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa	2.6.1.2	6 827	-
Grzywny za naruszenie zasad konkurencji	2.6.1.3	11 295	11 301
Naliczone przychody i czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów	2.6.1.4	787	1 788
Inne należności	2.6.1.5	792	59
		26 915	19 328
Ogółem		71 043	21 750

2.6.1.1. Należności od państw członkowskich

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Rachunki A TZW	5 297	5 478
Odrębne rachunki TZW	1 460	1 591
Należne zasoby własne	2 188	7
Utrata wartości	(892)	(931)
Inne	-	-
Należności związane z zasobami własnymi	8 053	6 145
Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	1 378	1 722
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	720	879
Utrata wartości	(837)	(822)
Należności związane z EFRG i rozwojem obszarów wiejskich	1 260	1 779
Płatności zaliczkowe do odzyskania	53	443
VAT zapłacony i podlegający odzyskaniu	35	44
Inne należności od państw członkowskich	49	191
Ogółem	9 450	8 602
Trwałe	2 237	2 422
Obrotowe	7 213	6 180

Największa kwota, a dokładnie 2,1 mld EUR, ujęta w pozycji "Trwałe" dotyczy kwot należnych od państw członkowskich wynika z postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego prowadzonego przeciwko Zjednoczonemu Królestwu (zob. wyjaśnienia poniżej). Podobnie jak w latach ubiegłych, w pozycji "Trwałe" ujęto również kwoty związane z niewykonanymi decyzjami w ramach kontroli zgodności rozliczeń w odniesieniu do Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Odzyskiwanie kwot związanych z tymi decyzjami odbywa się w ratach rocznych.

Wzrost bieżących kwot należnych od państw członkowskich wynika przede wszystkim z zasobów własnych, które mają zostać otrzymane w związku z budżetami korygującymi w 2020 r. - zob. poniżej.

Należności związane z zasobami własnymi

Rachunek A oznacza miesięczne zestawienia, w których państwa członkowskie przekazują Komisji informacje o ustalonych kwotach należności w ramach tradycyjnych zasobów własnych, które to należności nie zostały jeszcze odzyskane. Tradycyjne zasoby własne (TZW) to przede wszystkim cła pobierane przez państwa członkowskie w imieniu Komisji.

Według stanu na koniec roku "rachunek A" utrzymywał się zasadniczo na poziomie zbliżonym do 3 mld EUR, jednak zarówno w 2020 r., jak i w 2019 r. bilans obejmował dodatkowe kwoty TZW związane z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego prowadzonym przeciwko Zjednoczonemu Królestwu (zob. wyjaśnienia poniżej) oraz z innymi sprawozdaniami z inspekcji TZW. Ponieważ zastosowanie mają odsetki za zwłokę w wysokości 1,7 mld EUR (w 2019 r.: 1,2 mld EUR), kwoty te są zatem ujmowane również w niniejszym rocznym sprawozdaniu finansowym (zob. informacje dodatkowe 2.6.2 i 3.8).

Jeżeli chodzi o postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, dnia 8 marca 2018 r. Komisja przesłała do Zjednoczonego Królestwa wezwanie do usunięcia uchybienia (naruszenie nr 2018/2008), ponieważ Zjednoczone Królestwo nie wywiązało się z przewidzianego w prawie Unii obowiązku udostępnienia budżetowi UE prawidłowej kwoty tradycyjnych zasobów własnych. Ponieważ Zjednoczone Królestwo nie udzieliło zadowalającej odpowiedzi ani na wezwanie do usunięcia uchybienia, ani na uzasadnioną opinię przesłaną w dniu 24 września 2018 r., w dniu 6 marca 2019 r. Komisja potwierdziła swoją decyzję o wniesieniu sprawy o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i wytoczyła powództwo w tym zakresie w dniu 7 marca 2019 r. Sprawa pojawiła się w sprawozdaniu OLAF z 2017 r., w którym stwierdzono, że importerzy w Zjednoczonym Królestwie unikali płacenia znacznych kwot należności celnych, wykorzystując fikcyjne i fałszywe faktury oraz nieprawidłowe deklaracje wartości celnej przy wwozie. Na podstawie metodyki opracowanej przez OLAF i JRC oraz w oparciu o dostępne informacje Komisja szacuje, że efektem naruszania przepisów unijnych przez Zjednoczone Królestwo w okresie od listopada 2011 r. do października 2017 r. były straty w budżecie UE wynoszące 2,1 mld EUR (netto, tj. po odliczeniu od kwoty brutto wynoszącej 2,7 mld EUR kosztów poboru, które mają zostać zatrzymane przez Zjednoczone Królestwo). Zjednoczone Królestwo nie akceptuje metodyki zastosowanej przez Komisję do oszacowania powyższych strat. W dniu 8 grudnia 2020 r. odbyła się rozprawa przed Trybunałem. Na kolejnych etapach procedury rzecznik generalny wydaje opinię, a Trybunał Sprawiedliwości - orzeczenie; ich daty nie są jeszcze znane. Ponieważ trwające postępowanie sądowe oraz informacje dostępne na chwilę obecną wskazują na długoterminowy proces, zarówno kwotę główną wynoszącą 2,1 mld EUR, jak i szacunkowe odsetki za zwłokę wynoszące 1,6 mld EUR naliczone do końca 2020 r. (w porównaniu z odsetkami w wysokości 1,1 mld EUR naliczonymi i ujętymi do końca 2019 r.) zaklasyfikowano jako aktywa długoterminowe.

W rachunku tym Komisja dodatkowo uwzględniła należności w wysokości 0,15 mld EUR w zakresie ustalonych ceł oraz odsetki za zwłokę, których kwotę obliczono na podstawie najnowszych dostępnych informacji.

"Odrębny rachunek" oznacza rachunek, na którym przedstawia się ustalone należności, których nie ujęto na rachunku A, ponieważ nie zostały odzyskane przez państwa członkowskie i nie objęto ich żadnym zabezpieczeniem (lub jeżeli zabezpieczenie zostało przekazane, a należności i tak zostały zakwestionowane). Należności te podlegają utracie wartości na podstawie informacji przekazywanych co roku przez państwa członkowskie. Kwoty te utrzymywały się zasadniczo na zbliżonym poziomie na koniec każdego roku, jak wykazano powyżej.

"Należne zasoby własne" w 2020 r. oznaczają kwoty należne powstałe w związku z budżetami korygującymi nr 8 i 9/2020 przyjętymi odpowiednio w dniach 24 listopada 2020 r. i 15 grudnia 2020 r. Odpowiednie kwoty zostały zapisane przez większość państw członkowskich w pierwszym dniu roboczym stycznia 2021 r. Nie stwierdzono istnienia żadnej takiej kwoty w odniesieniu do 2019 r.

Należności związane z EFRG i rozwojem obszarów wiejskich

Pozycja ta obejmuje przede wszystkim kwoty należne od państw członkowskich na dzień 31 grudnia 2019 r., na podstawie kwot zadeklarowanych i poświadczonych przez państwa członkowskie na dzień 15 października 2019 r. Należności powstałe w okresie między zadeklarowaniem tych kwot a dniem 31 grudnia 2019 r. podlegają oszacowaniu. Komisja szacuje także wysokość odpisu aktualizującego wartość w odniesieniu do kwot należnych od beneficjentów, których odzyskanie jest mało prawdopodobne. Ujęcie takiej korekty nie oznacza, że Komisja odstępuje od odzyskania tych kwot w przyszłości. W korekcie uwzględnia się także odliczenie w wysokości 20 %, które odpowiada kwocie, którą państwa członkowskie mają prawo zatrzymać na pokrycie kosztów administracyjnych.

2.6.1.2. Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa

				w mln EUR
	Art. 140	Art. 142	Inne	31.12.2020
Należne ze strony Zjednoczonego Królestwa	34 966	14 338	275	49 579
Należne na rzecz Zjednoczonego Królestwa	-	-	(2 122)	(2 122)
Ogółem	34 966	14 338	(1 847)	47 456
Trwałe	28 196	14 327	(1 894)	40 629
Obrotowe	6 769	11	47	6 827

"Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej" (nr ref. 2019/C 384 I/01) ("umowa o wystąpieniu") podpisana między UE a Zjednoczonym Królestwem nakłada na obie strony różne zobowiązania finansowe. Powyższa kwota stanowi należność netto od Zjednoczonego Królestwa w oparciu o te zobowiązania na koniec roku.

Zgodnie z art. 139 umowy o wystąpieniu udział Zjednoczonego Królestwa w zobowiązaniach finansowych wynikających z umowy o wystąpieniu oblicza się jako stosunek zasobów własnych udostępnionych przez Zjednoczone Królestwo w latach 2014-2020 do zasobów własnych udostępnionych w tym okresie przez wszystkie państwa członkowskie i Zjednoczone Królestwo. Uwzględniono również dostosowania wynikające z kompensacji sald VAT i DNB za lata 20142019. Obliczony udział Zjednoczonego Królestwa będzie w 2022 r. podlegał ostatecznym dostosowaniom przewidzianym w art. 139 umowy o wystąpieniu. Udział Zjednoczonego Królestwa za 2021 r. wykorzystuje się do obliczeń określonych w art. 136 ust. 3 lit. a) i c) oraz w art. 140-147. Udział Zjednoczonego Królestwa obliczony zgodnie z art. 139 umowy o wystąpieniu wynosi 12,358072326018200 %.

Art. 140 - Zobowiązania pozostające do spłaty

Zjednoczone Królestwo zobowiązało się zapłacić UE swój udział w zobowiązaniach budżetowych pozostających do spłaty na dzień 31 grudnia 2020 r. dostosowany zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 140. Dostosowania obejmują odliczenie tych zobowiązań, które są finansowane z przychodów przeznaczonych na określony cel w budżecie Unii, odliczenie tych zobowiązań związanych z programami, w przypadku których Zjednoczone Królestwo podpisało klauzulę opt-out, oraz odliczenie zobowiązań związanych z niezróżnicowanymi liniami budżetowymi, w przypadku których kwota środków na płatności jest automatycznie przenoszona i w przypadku których Zjednoczone Królestwo wniosło już wkład w 2020 r.

Zobowiązania budżetowe Unii pochodzące ze środków z przychodów przeznaczonych na określony cel obejmują wkłady państw trzecich (zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel) oraz ponowne wykorzystanie kwot początkowo wpłaconych, a następnie zwróconych do budżetu UE (wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel). Poszczególne zasady wykorzystania zewnętrznych i wewnętrznych przychodów przeznaczonych na określony cel są określone odpowiednio w art. 12 ust. 4 lit. c) i art. 12 ust. 4 lit. b) rozporządzenia finansowego.

Zobowiązania budżetowe wynikające z zewnętrznych przychodów przeznaczonych na określony cel są wyłączone ze zobowiązań pozostających do spłaty, za które odpowiedzialne jest Zjednoczone Królestwo. W przypadku tej kategorii przychodów przeznaczonych na określony cel środki na płatności przeznaczone na finansowanie odpowiednich zobowiązań pozostają dostępne przez cały czas trwania programu, do którego przypisano te dochody. Z tego względu żadne finansowanie nie jest już należne ze strony Zjednoczonego Królestwa.

Ponadto większość środków na płatności w ramach wewnętrznych przychodów przeznaczonych na określony cel została już wykorzystana do sfinansowania przegłosowanych zobowiązań budżetowych. Od zobowiązań Zjednoczonego Królestwa odlicza się zatem jedynie środki na płatności pochodzące z wewnętrznych przychodów przeznaczonych na określony cel, które są nadal dostępne, aby sfinansować część zobowiązań pozostających do spłaty.

Największym składnikiem wewnętrznych przychodów przeznaczonych na określony cel jest mechanizm rozliczeniowy stosowany przez EFSI. Środki na płatności pochodzące z wewnętrznych przychodów przeznaczonych na określony cel, do których państwa członkowskie i Zjednoczone Królestwo wnosiły wkład już w przeszłości, wykorzystuje się na pokrycie zobowiązań budżetowych pozostających do spłaty w celu optymalizacji wykorzystania budżetu, a tym samym zmniejszenia wkładu państw członkowskich. Prowadzi to do sytuacji, w której zobowiązania zaciągnięte z tytułu wewnętrznych przychodów przeznaczonych na określony cel muszą być finansowane z przyszłych środków budżetowych. W związku z tym te zobowiązania pozostające do spłaty pozostają zobowiązaniem dla budżetu UE i Zjednoczonego Królestwa, podobnie jak inne otwarte zobowiązania budżetowe UE.

Zjednoczone Królestwo nie uczestniczyło w finansowaniu niektórych programów i działań w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. W związku z tym zobowiązania pozostające do spłaty związane z klauzulą opt-out Zjednoczonego Królestwa są wyłączone z całkowitej kwoty należnej. Pozostałe korekty obejmują nieautomatyczne przeniesienia środków na zobowiązania z roku 2020 na rok 2021, które spowodują wzrost zobowiązań budżetowych pozostających do spłaty, za które odpowiada Zjednoczone Królestwo. Kwota skorygowanych zobowiązań pozostających do spłaty na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiła 294,3 mld EUR, z czego udział Zjednoczonego Królestwa wyniósłby 36,4 mld EUR. Następnie w odniesieniu do tej kwoty przeprowadza się dalsze korekty odpowiadające udziałowi Zjednoczonego Królestwa w: korektach finansowych netto z lat 2014-2020 lub poprzednich okresów programowania, które zainkasowano w 2021 r., oraz tradycyjnych zasobach własnych odnoszących się do 2020 r. i udostępnionych w 2021 r. Kwota należna od Zjednoczonego Królestwa na podstawie art. 140 wynosi zatem 36,0 mld EUR. Kwota ujęta jako należność wynika z oficjalnej prognozy Komisji dotyczącej umorzenia całości zobowiązań pozostających do spłaty na dzień 31 grudnia 2020 r., co daje całkowitą należność w wysokości 35,0 mld EUR (z czego 6,8 mld EUR ma zostać wypłacone w ciągu 12 miesięcy następujących po dniu sprawozdawczym):

	w mln EUR
	31.12.2020
Zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty na dzień 31.12.2020 r., zgłoszone w sprawozdaniach wykonania budżetu	303 197
Zobowiązania w ramach niezróżnicowanych linii budżetowych: kwota środków na płatności przeniesionych automatycznie	(1 196)
Zobowiązania, w przypadku których Zjednoczonemu Królestwu przysługuje klauzula opt-out	(1 826)
Zobowiązania finansowane z przychodów przeznaczonych na określony cel	(4 709)
Środki na płatności dostępne w ramach wewnętrznych przychodów przeznaczonych na określony cel	(1 128)
Inne korekty (nieautomatyczne przeniesienie środków na zobowiązania)	10
Skorygowane zobowiązania budżetowe na dzień 31.12.2020 r., do których stosuje się udział Zjednoczonego Królestwa	294 347
Udział Zjednoczonego Królestwa w skorygowanych zobowiązaniach budżetowych	36 376
Korekty finansowe netto dotyczące okresu 2014-2020 lub poprzednich okresów programowania	(0)
Tradycyjne zasoby własne odnoszące się do 2020 r. i udostępnione Unii w 2021 r.	(402)
Kwoty należne od Zjednoczonego Królestwa na podstawie art. 140	35 973
Szacowane niewykonanie	(1 008)
Ogółem	34 966
Trwałe	28 196
Obrotowe	6 769

Więcej szczegółowych informacji dotyczących zobowiązań budżetowych pozostających do spłaty na dzień 31 grudnia 2020 r. - co stanowi wartość początkową do obliczenia kwot należnych od Zjednoczonego Królestwa na podstawie art. 140 - można znaleźć w sprawozdaniach z wykonania budżetu i informacjach dodatkowych, tabela 4.4.

Artykuł 142 - Pasywa Unii na koniec 2020 r.

Zjednoczone Królestwo zobowiązało się zapłacić UE swój udział w pasywach Unii na koniec 2020 r., z wyjątkiem pasywów:

a) z odpowiadającymi im aktywami oraz

b) odnoszących się do funkcjonowania budżetu i zarządzania zasobami własnymi (w tym kwot już pokrytych przez zobowiązania pozostające do spłaty (zob. art. 140 powyżej)). Główna kwota dotyczy zobowiązań UE z tytułu zobowiązań po okresie zatrudnienia (świadczenia emerytalno-rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne) istniejących na dzień 31 grudnia 2020 r., w których udział Zjednoczonego Królestwa na koniec roku wynosi 14 338 mln EUR (z czego 11 mln EUR ma zostać wypłacone w ciągu 12 miesięcy następujących po dniu sprawozdawczym):

				w mln EUR
	System emerytalno- rentowy urzędników europejskich	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego	Inne systemy świadczeń emerytalnych	31.12.2020
Niezapłacone zobowiązanie na dzień 31.12.2020 r.	100 741	12 935	2 344	116020
Udział Zjednoczonego Królestwa	12 450	1 599	290	14 338
Trwałe	12 450	1 599	279	14 327
Obrotowe	-	-	11	11

Więcej informacji na temat zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych znajduje się w informacji dodatkowej 2.9.

Inne artykuły

	w mln EUR
	31.12.2020
Należne ze strony Zjednoczonego Królestwa:
Artykuł 136	230
Artykuł 147	46
	275
Należne na rzecz Zjednoczonego Królestwa:
Artykuł 141	(1 766)
Artykuł 143	(93)
Artykuł 144	(46)
Artykuł 145	(183)
Artykuł 146	(33)
	(2 122)
Ogółem	(1 847)
Trwałe	(1 894)
Obrotowe	47

Artykuł 136 - Przepisy mające zastosowanie w odniesieniu do zasobów własnych

W art. 136 ustanowiono przepisy mające zastosowanie po dniu 31 grudnia 2020 r. w odniesieniu do zasobów własnych. Zjednoczone Królestwo ma prawo otrzymać swój udział w przypadku gdy zasoby własne odnoszące się do lat budżetowych do 2020 r. włącznie mają zostać udostępnione, skorygowane lub poddane dostosowaniom po dniu 31 grudnia 2020 r. Ponadto otrzyma ono swój udział w dostosowaniach związanych z nadwyżką z 2020 r. Podlega ono również wszelkim dostosowaniom zasobów własnych opartych na VAT i DNB, które odnoszą się do lat budżetowych do 2020 r. włącznie. Te dostosowania związane z VAT i DNB będą obliczane co roku do dnia 31 grudnia 2028 r. Uwzględnia się również obliczone aktualizacje rabatu brytyjskiego za lata 2017-2019.

Zjednoczone Królestwo jest zobowiązane do wpłacenia tradycyjnych zasobów własnych pobranych przez nie po dniu 28 lutego 2021 r., ale odnoszących się do 2020 r. oraz wcześniejszego okresu. Od tej kwoty odejmuje się następnie jego udział w sumie tradycyjnych zasobów własnych udostępnionych przez UE-27 i przez nie same. Odrębny rachunek dla tradycyjnych zasobów własnych zostanie w pełni zlikwidowany w dniu 31 grudnia 2025 r.

Poniższa kwota w wysokości 230 mln EUR ma zostać wpłacona przez Zjednoczone Królestwo w ciągu 2021 r.

	w mln EUR
Nadwyżka	(219)
Rabat brytyjski	211
Klauzula opt-out	nie dotyczy
Dostosowania związane z VAT i DNB (dotyczące 2020 r. i wcześniejszych lat)	214
Tradycyjne zasoby własne netto Zjednoczonego Królestwa po dniu 28 lutego 2021 r.	23
Ogółem	230

Artykuł 141 - Grzywny

Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do swojej części grzywien nałożonych przed dniem 31 grudnia 2020 r., a także grzywien nałożonych przez Unię po dniu 31 grudnia 2020 r. w ramach procedury, o której mowa w art. 92 ust. 1, gdy staną się one ostateczne. Kwota grzywien mających znaczenie dla Zjednoczonego Królestwa, nieuregulowanych na dzień 31 grudnia 2020 r., wynosi 14,3 mld EUR. Ogółem Zjednoczone Królestwo byłoby uprawnione do otrzymania 1,8 mld EUR (z czego 20 mln EUR ma zostać zapłacone w ciągu 12 miesięcy od dnia sprawozdawczego).

Artykuł 143 - Warunkowe zobowiązania finansowe: pożyczki na pomoc finansową, EFIS, EFZR i upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich

Zgodnie z tym artykułem Zjednoczone Królestwo jest zobowiązane do sfinansowania swojej części zobowiązań warunkowych UE związanych z działalnością w zakresie zaciągania i udzielania pożyczek oraz działalnością gwarancyjną, o ile zobowiązania te powstaną i nie zostaną pokryte z istniejących funduszy gwarancyjnych - zob. informacja dodatkowa 4.1 dotycząca powiązanych zobowiązań warunkowych. UE zwróci Zjednoczonemu Królestwu kwoty, które już wpłaciło ono do funduszy gwarancyjnych, a które nie są już potrzebne. Zjednoczone Królestwo ma również prawo do środków powracających z operacji, za które jest współodpowiedzialne. Na dzień 31 grudnia 2020 r. kwota, która ma zostać wypłacona Zjednoczonemu Królestwu, w całości w ciągu najbliższych 12 miesięcy, wynosi 93 mln EUR. Odnosi się to wyłącznie do EFZR, w przypadku którego nie było żadnych zatwierdzonych operacji przed wystąpieniem, a zatem nie ma żadnych zobowiązań do pokrycia przez Zjednoczone Królestwo.

Artykuł 144 - Instrumenty finansowe

Na podstawie tego artykułu UE zobowiązała się do zwrotu Zjednoczonemu Królestwu jego udziału w środkach powracających pochodzących z operacji finansowych zatwierdzonych do daty wystąpienia, jak również jego udziału w wypłatach dokonanych w ramach operacji finansowych zatwierdzonych po dacie wystąpienia. Na dzień 31 grudnia 2020 r. kwota, która ma zostać wypłacona Zjednoczonemu Królestwu, w całości w ciągu najbliższych 12 miesięcy, wynosi 46 mln EUR.

Artykuł 145 - Europejska Wspólnota Węgla i Stali w likwidacji (EWWiS w likwidacji)

Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do swojego udziału w aktywach netto EWWiS w likwidacji na dzień 31 grudnia 2020 r., które mają być spłacone w pięciu ratach w dniu 30 czerwca każdego roku, począwszy od 2021 r. Aktywa netto EWWiS w likwidacji na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiły 1,5 mld EUR, z czego udział Zjednoczonego Królestwa wynosi 183 mln EUR (przy czym 37 mln EUR ma zostać spłacone w 2021 r.).

Artykuł 146 - Inwestycje w Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI)

Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do swojego udziału w inwestycji UE w opłacony kapitał podstawowy EFI na dzień 31 grudnia 2020 r., który ma być spłacony w pięciu transzach w dniu 30 czerwca każdego roku, począwszy od 2021 r. Inwestycja UE w opłacony kapitał podstawowy EFI na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiła 267 mln EUR (zob. informacja dodatkowa 2.3), z czego udział Zjednoczonego Królestwa wynosi 33 mln EUR (przy czym 7 mln EUR ma zostać spłacone w 2021 r.).

Artykuł 147 - Sprawy sądowe

Zjednoczone Królestwo zobowiązało się do wniesienia swojego udziału w płatnościach z budżetu UE wynikających ze spraw sądowych dotyczących interesów finansowych Unii, które staną się wymagalne, pod warunkiem że fakty stanowiące przedmiot tych spraw wystąpiły nie później niż w dniu 31 grudnia 2020 r. Biorąc pod uwagę rezerwy i rozliczenia międzyokresowe na koniec roku, jak również rzeczywiste płatności dokonane w związku ze sprawami sądowymi w 2021 r., szacunkowa kwota, którą będzie musiało zapłacić Zjednoczone Królestwo, wynosi 46 mln EUR (z czego na 21 mln EUR wystawiono fakturę na Zjednoczone Królestwo do zapłaty w 2021 r.).

2.6.1.3. Należności z tytułu grzywien za naruszenie zasad konkurencji

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Należność z tytułu kwoty grzywien brutto	14 503	14 606
Płatności tymczasowe	(3 023)	(3 125)
Utrata wartości	(186)	(180)
Ogółem	11 295	11 301
Trwałe	-	-
Obrotowe	11 295	11 301

Płatności tymczasowe dotyczą głównie wpływów gotówkowych od przedsiębiorstw, które jednak wniosły odwołanie lub wciąż mają możliwość wniesienia do unijnych sądów odwołania od decyzji w sprawie nałożenia grzywien. W związku z możliwością konieczności zwrotu tych kwot ukaranym przedsiębiorstwom ujmuje się zobowiązanie warunkowe - zob. informacja dodatkowa 4.1.4.

Ukarane przedsiębiorstwa, które wniosły lub planują wnieść odwołanie, mają możliwość albo dokonać płatności tymczasowych, albo dostarczyć Komisji gwarancje bankowe. W przypadku grzywien niezainkasowanych na koniec roku Komisja zaakceptowała gwarancje finansowe, których łączna wartość wynosi 11 004 mln EUR (w 2019 r.: 11 133 mln EUR).

Kwoty odpisów z tytułu utraty wartości odzwierciedlają indywidualną ocenę przeprowadzoną przez Komisję w odniesieniu do kwot grzywien niezainkasowanych ani nie objętych gwarancją, których Komisja nie spodziewa się odzyskać.

Całkowita kwota należności z tytułu grzywien za naruszenie zasad konkurencji pozostała na stosunkowo niezmienionym poziomie w latach 2019-2020. Wynika to z faktu, że nowo wyemitowane należności w 2020 r. są w dużej mierze kompensowane grzywnami, które zostały ostatecznie zainkasowane w 2020 r.

2.6.1.4. Naliczone przychody i czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Naliczone przychody	1 755	1 502
Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów związane z transakcjami innymi niż transakcje wymiany	293	286
Ogółem	2 048	1 788
Trwałe	1 261	-
Obrotowe	787	1 788

Naliczone przychody obejmują kwotę 1,7 mld EUR (w 2019 r.: 1,4 mld EUR), które Komisja spodziewa się odzyskać w obszarze spójności w wyniku analizy i zatwierdzenia rocznych sprawozdań finansowych przedłożonych przez państwa członkowskie (na podstawie procedury wprowadzonej dla okresu programowania 2014-2020). Oczekuje się, że największa część tej kwoty (1,3 mld EUR) zostanie odzyskana dopiero po zamknięciu stanowiących podstawę programów (w wyniku środków w ramach inicjatywy inwestycyjnej w odpowiedzi na koronawirusa), w związku z czym jest ona klasyfikowana jako trwała.

2.6.1.5. Inne należności

Łączna kwota innych należności obejmuje należność w wysokości 744 mln EUR wynikającą z przeniesienia niewydanych środków programu NER300 do funduszu innowacyjnego, nieodzyskaną jeszcze od EBI na koniec 2020 r. - zob. informacja dodatkowa 3.7.

2.6.2. Należności z tytułu transakcji wymiany

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Trwałe Odsetki za zwłokę	1 641	1 137
Inne należności	44	48
	1 685	1 185
Obrotowe
Od klientów	324	269
Utrata wartości należności od klientów	(188)	(153)
Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów związane z transakcjami	345	238
wymiany
Odsetki za zwłokę	1 085	528
Inne	200	157
	1 766	1 038
Ogółem	3 450	2 223

Pozycja "Trwałe odsetki za zwłokę" obejmuje postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, o którym mowa w informacji dodatkowej 2.6.1.1.

Pozostałe należności krótkoterminowe odnoszą się głównie do odsetek za zwłokę. Wzrost z poziomu odnotowanego w 2019 r. do poziomu odnotowanego w 2020 r. wynika z dodatkowych rozliczeń międzyokresowych czynnych wynikających ze sprawozdań z inspekcji tradycyjnych zasobów własnych oraz wzrostu wynikającego z naliczonych odsetek od gwarancji udzielonych przez ukarane przedsiębiorstwa.

2.7. ZAPASY

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Materiały naukowe	59	47
Inne	21	21
Ogółem	80	68

2.8. ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Rachunki - administracje finansowe i banki centralne		11 342	15 519
Rachunki bieżące		80	91
Rachunki zaliczkowe		8	7
Przekazanie (środki pieniężne w drodze)		0	0
Rachunki bankowe na potrzeby wykonania budżetu	2.8.1	11 430	15 617
Środki pieniężne związane z instrumentami finansowymi	2.8.2	2 446	1 567
Środki pieniężne związane z grzywnami	2.8.3	1 458	1 258
Środki pieniężne związane z innymi instytucjami, agencjami i organami		1 362	1 208
Środki pieniężne związane z funduszami powierniczymi		46	97
Ogółem		16 742	19 745

2.8.1. Rachunki bankowe na potrzeby wykonania budżetu

W tej pozycji ujęto wszelkie środki pieniężne, które Komisja przechowuje na rachunkach bankowych w poszczególnych państwach członkowskich i państwach EFTA (administracja finansowa lub bank centralny), jak również na rachunkach bieżących w bankach komercyjnych, na rachunkach zaliczkowych, a także na rachunkach środków podręcznych (petty cash). Saldo środków pieniężnych na koniec 2020 r. wynika z następujących głównych elementów:

- Kwota 9,4 mld EUR wynikająca z płatności, których jeszcze nie zrealizowano na koniec roku, z których 7,9 mld EUR dotyczy przychodów przeznaczonych na określony cel. Przychody przeznaczone na określony cel obejmują 1,3 mld EUR środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży uprawnień do emisji i od EBI po ich przypisaniu przez państwa członkowskie na rzecz funduszu innowacyjnego - zob. informacja dodatkowa 3.7.

- Kwota 1,6 mld EUR należąca do zasobów finansowych agencji i wspólnych przedsięwzięć - ponieważ Komisja zarządza zasobami finansowymi w imieniu tych podmiotów, kwoty te wykazano w niniejszej podpozycji.

2.8.2. Środki pieniężne związane z instrumentami finansowymi

Kwoty wykazane w tej pozycji obejmują przede wszystkim ekwiwalenty środków pieniężnych, którymi w imieniu Komisji zarządzają powiernicy w celu wdrażania określonych programów za pomocą instrumentów finansowych finansowanych z budżetu UE oraz środki pieniężne i ich ekwiwalenty utrzymywane w funduszach gwarancyjnych związanych z gwarancjami budżetowymi - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. Środki pieniężne należące do instrumentów finansowych i funduszy gwarancyjnych mogą zostać wykorzystane jedynie na dane programy. Wzrost salda wynika głównie z (i) dalszego zasilania funduszy gwarancyjnych EFIS i EFZR, które na koniec 2020 r. nie zostały jeszcze zainwestowane w obligacje, oraz (ii) płatności na rzecz instrumentów finansowych UE, w szczególności w ramach programów COSME i "Horyzont 2020", których nie wykorzystano jeszcze na uruchomienia gwarancji ani na inwestycje kapitałowe.

2.8.3. Środki pieniężne związane z grzywnami

Środki te obejmują głównie kwoty otrzymane w związku z grzywnami nałożonymi przez Komisję, w przypadku których postępowanie jest nadal w toku. Kwoty te znajdują się na specjalnych rachunkach depozytowych, które wykorzystywane są wyłącznie do tego celu. W przypadkach, gdy została złożona skarga lub kiedy nie wiadomo, czy druga strona złoży skargę, odnośną kwotę wykazuje się jako zobowiązanie warunkowe w informacji dodatkowej 4.1.4. Od 2010 r. Komisja zarządza wszelkimi kolejnymi tymczasowo zainkasowanymi grzywnami, korzystając z funduszu BUFI i inwestując dostępne środki w instrumenty finansowe zaklasyfikowane jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (zob. informacja dodatkowa 2.4.1). Wzrost środków pieniężnych związanych z grzywnami na koniec 2020 r. wynika z wyższego salda środków pieniężnych w BUFI w porównaniu z końcem 2019 r., jak również z ostatecznie otrzymanych grzywien, które mają zostać przekazane do budżetu.

ZOBOWIĄZANIA

2.9. ŚWIADCZENIA EMERYTALNO-RENTOWE ORAZ INNE ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE

2.9.1. Zobowiązania z tytułu systemu świadczeń pracowniczych netto

					w mln EUR
	System emerytalno-rentowy urzędników europejskich	Inne systemy świadczeń emerytalnych	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego	Ogółem na 31.12.2020	Ogółem na 31.12.2019
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	100 741	2 438	13 289	116468	98 062
Aktywa programu	nie dotyczy	(94)	(354)	(448)	(403)
Zobowiązania netto	100 741	2 344	12 935	116 020	97 659

Wzrost łącznych zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych wynika głównie ze wzrostu zobowiązań netto systemu emerytalno-rentowego dla urzędników europejskich, będącego największym istniejącym systemem. Do wzrostu wspomnianych zobowiązań związanych z systemem emerytalno-rentowym dla urzędników europejskich doszło głównie z uwagi na straty aktuarialne spowodowane zmianami w założeniach finansowych wprowadzonymi w związku z gwałtownym spadkiem nominalnej stopy dyskontowej. Ponadto z uwagi na fakt, że nominalną stopę dyskontową koryguje się o poziom inflacji, aby uzyskać rzeczywistą stopę dyskontową, w 2020 r. rzeczywista stopa dyskontowa była ujemna drugi rok z rzędu - co oznacza, że jakakolwiek kwota w przyszłości jest obecnie warta więcej niż gdy rzeczywiście wystąpi w przyszłości: doprowadziło to do znaczącego wzrostu kwoty zobowiązania na koniec roku. Niższa stopa dyskontowa miała podobny wpływ również na pozostałe programy.

Ponadto prawa nabyte w ciągu roku z tytułu zatrudnienia przewyższają świadczenia wypłacone w ciągu roku. Odnotowano również wzrost spowodowany rocznym kosztem odsetek (odwrócenie dyskonta zobowiązań) oraz straty aktuarialne wynikające z korekty założeń.

System emerytalno-rentowy urzędników europejskich

To zobowiązanie z tytułu określonych świadczeń to wartość bieżąca przewidywanych przyszłych płatności, których UE musi dokonać w celu wywiązania się z zobowiązań emerytalno-rentowych wynikających z pracy wykonywanej przez pracowników w okresie bieżącym i w okresach ubiegłych. System ma jednak charakter bieżący, w związku z czym wszystkie płatności, które corocznie muszą zostać dokonane z systemu, są co roku uwzględniane w budżecie UE.

Zgodnie z art. 83 regulaminu pracowniczego świadczenia przewidziane w pracowniczym systemie emerytalno-rentowym pokrywane są z budżetu UE. System ten ma charakter systemu umownego, a państwa członkowskie wspólnie gwarantują wypłacanie tych świadczeń. Obowiązkowe składki emerytalne odejmuje się od wynagrodzeń podstawowych czynnych pracowników - obecnie stanowią one 10,1 % wynagrodzenia. Składki te uznaje się za dochód budżetowy w danym roku i wkład w ogólne finansowanie wydatków UE; zob. również informacja dodatkowa 3.7.

Zobowiązania w ramach systemu emerytalno-rentowego wyceniono na podstawie liczby pracowników objętych systemem emerytalno-rentowym dla urzędników europejskich (pracownicy aktywni zawodowo, pracownicy na emeryturze, byli pracownicy aktywni zawodowo przebywający obecnie na rencie z tytułu niezdolności do pracy oraz osoby pozostające na utrzymaniu zmarłych pracowników) na dzień 31 grudnia 2020 r. oraz obowiązujących na ten dzień zasad określonych w regulaminie pracowniczym. Wycena ta została przeprowadzona w oparciu o metody określone w MSRSP 39 (a zatem zgodnie z 12. regułą rachunkowości UE).

Inne systemy świadczeń emerytalnych

Pozycja ta obejmuje zobowiązania emerytalno-rentowe wobec członków i byłych członków Komisji, Trybunału Sprawiedliwości (oraz Sądu), Trybunału Obrachunkowego, Rady i Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej oraz Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i Europejskiego Inspektora Ochrony Danych. W pozycji tej ujęto również zobowiązanie dotyczące świadczeń emerytalno-rentowych dla posłów do Parlamentu Europejskiego.

Wspólny system ubezpieczenia chorobowego

Oprócz powyższych systemów świadczeń emerytalnych dokonuje się również wyceny w celu oszacowania zobowiązań UE związanych ze wspólnym systemem ubezpieczenia chorobowego (JSIS) w odniesieniu do kosztów opieki zdrowotnej, które trzeba ponieść po okresie aktywności pracowników (z odliczeniem ich składek). Jak wskazano w informacji dodatkowej 1.5.10, przy obliczaniu wysokości tych zobowiązań uwzględnia się całkowity okres służby czynnej, co zapewnia spójne uwzględnienie obu systemów - systemu emerytalno-rentowego i systemu ubezpieczenia chorobowego - składających się na pracowniczy program świadczeń po okresie zatrudnienia. Biorąc pod uwagę obowiązek wiernego przedstawienia ekonomicznego charakteru zaistniałej sytuacji, zgodnie zarówno z regułą rachunkowości UE, jak i z MSRSP, przy przypisywaniu świadczeń do okresów służby nie przyjęliśmy bardziej rygorystycznej interpretacji MSRSP 39. Naliczanie kosztów zatrudnienia w przypadku wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego w pełnym zakresie przez okres 10 lat w odniesieniu do wszystkich urzędników, a nie za okres czynnej służby pracownika, skutkowałoby wzrostem kwoty zobowiązania z tytułu określonych świadczeń na koniec roku o 4,6 mld EUR. Jak już wspomniano, takie bardziej rygorystyczne podejście nie byłoby jednak zgodne z cechą jakościową, jaką jest wierne odzwierciedlenie, a zatem nie uznano by, że dostarcza ono wiarygodnych informacji zgodnie z regułą rachunkowości UE nr 1 i koncepcyjnymi ramami MSRSP. Szacunek ten jest bardzo wrażliwy na zmianę bieżącego statusu administracyjnego personelu (w szczególności na liczbę członków zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę na czas określony, co do których przewiduje się, że w przyszłości uzyskają status urzędnika).

2.9.2. Zmiany wartości bieżącej zobowiązanie z tytułu określonych świadczeń pracowniczych

Wartość bieżąca zobowiązania z tytułu określonych świadczeń to wartość zdyskontowana przewidywanych przyszłych płatności, których dokonanie wymagane jest do wywiązania się z zobowiązań wynikających z pracy wykonywanej przez pracowników w okresie bieżącym i w okresach ubiegłych.

Poniżej przedstawiono analizę zmian zobowiązań z tytułu określonych świadczeń w bieżącym roku:

				w mln EUR
	System emerytalno-rentowy urzędników europejskich	Inne systemy świadczeń emerytalnych	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego	Ogółem
Wartość bieżąca na 31.12.2019	83 842	2 149	12 071	98 062
Ujęte w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności
Koszty bieżącego zatrudnienia	3 441	97	348	3 886
Koszty odsetek	919	17	145	1 081
Koszty przeszłego zatrudnienia	-	-	-	-
Ujęte w aktywach netto
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
(Zyski)/straty aktuarialne wynikające z korekty założeń	2 348	(7)	(141)	2 200
(Zyski)/straty aktuarialne wynikające z założeń demograficznych	-	(3)	-	(3)
(Zyski)/straty aktuarialne wynikające z założeń finansowych	11 896	259	964	13 119
Inne	(1 706)	(75)	(97)
Wypłacone świadczenia				(1 878)
Wartość bieżąca na 31.12.2020	100 741	2 438	13 289	116 468

Koszt bieżącego zatrudnienia stanowi wzrost wartości bieżącej zobowiązań z tytułu określonych świadczeń wynikający z bieżącego zatrudnienia członków w bieżącym roku.

Koszt odsetek odnosi się do wzrostu w ciągu danego okresu wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń na skutek tego, że termin rozliczenia świadczeń zbliżył się o jeden okres.

Zyski i straty aktuarialne wynikające z korekt założeń odnoszą się do skutków różnic pomiędzy oczekiwaniami przedstawionymi w założeniach na 2020 r. sporządzonych w ubiegłym roku a tym, co faktycznie nastąpiło w 2020 r.

Zyski i straty aktuarialne wynikające z założeń aktuarialnych (zmiennych demograficznych, takich jak rotacja pracowników i umieralność, i finansowych, takich jak stopy dyskontowe i oczekiwane poziomy wzrostu wynagrodzeń) powstają, gdy założenia te są aktualizowane, aby odzwierciedlić zmiany w podstawowych uwarunkowaniach.

Świadczenia (np. świadczenia emerytalno-rentowe lub zwroty kosztów leczenia) wypłaca się w trakcie roku zgodnie z zasadami systemu. Wypłata tych świadczeń prowadzi do spadku zobowiązań z tytułu określonych świadczeń.

2.9.3. Aktywa programu

			w mln EUR
	Inne systemy świadczeń emerytalnych	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego	Ogółem
Wartość bieżąca na 31.12.2019	94	309	403
Zmiana aktywów programu netto	0	45	45
Wartość bieżąca na 31.12.2020	94	354	448

2.9.4. Założenia aktuarialne - świadczenia pracownicze

Główne założenia aktuarialne zastosowane do wyceny dwóch głównych systemów świadczeń pracowniczych UE przedstawiono poniżej:

	System emerytalno-rentowy urzędników europejskich	Wspólny system ubezpieczenia chorobowego
2020
Nominalna stopa dyskontowa	0,4 %	0,5 %
Spodziewana stopa inflacji	1,2 %	1,3 %
Rzeczywista stopa dyskontowa	(0,8) %	(0,8) %
Spodziewana stopa wzrostu wynagrodzeń	1,8 %	1,8 %
Wskaźniki charakteryzujące tendencje dotyczące kosztów leczenia	nie dotyczy	2,6 %
Wiek emerytalny	63/64/66	63/64/66
2019
Nominalna stopa dyskontowa	1,1 %	1,2 %
Spodziewana stopa inflacji	1,3 %	1,3 %
Rzeczywista stopa dyskontowa	(0,2) %	(0,1) %
Spodziewana stopa wzrostu wynagrodzeń	1,8 %	1,8 %
Wskaźniki charakteryzujące tendencje dotyczące kosztów leczenia	nie dotyczy	3,0 %
Wiek emerytalny	63/64/66	63/64/66

Współczynniki umieralności na 2019 i 2020 r. oparto na tablicy trwania życia unijnych urzędników służby cywilnej (UELT 2018).

Nominalną stopę dyskontową określa się jako wartość dochodowości obligacji zerokuponowych denominowanych w euro (o okresie zapadalności wynoszącym 23 lat zgodnie ze stanem na grudzień 2020 r. w przypadku systemu emerytalno-rentowego dla urzędników europejskich i 27 lat w przypadku wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego). Zastosowana stopa inflacji to przewidywana stopa inflacji w równoważnym okresie. Następnie określa się ją empirycznie, w oparciu o przewidywane wartości określone w indeksowanych obligacjach na europejskich rynkach finansowych. Rzeczywistą stopę dyskontową oblicza się na podstawie nominalnej stopy dyskontowej i przewidywanej długoterminowej stopy inflacji.

Spadek rzeczywistej stopy dyskontowej, tj. różnicy między nominalną stopą dyskontową a oczekiwaną stopą inflacji, był szczególnie gwałtowny w 2019 r. i utrzymywał się w 2020 r. Spadek rzeczywistej stopy dyskontowej wynika głównie z obniżenia poziomu nominalnej stopy dyskontowej, co jest zgodne z trwałą globalną tendencją, jaką można zaobserwować na rynkach finansowych. Spadek nominalnej stopy dyskontowej nie został w wystarczającym stopniu zrównoważony przez zmiany w założeniu dotyczącym stopy inflacji. Przełożyło się to na znaczny spadek rzeczywistej stopy dyskontowej, co tym samym skutkowało utrzymującą się negatywną tendencją i przyczyniło się do znacznej straty aktuarialnej wynikającej z założeń finansowych.

Podobnie jak w przypadku systemu emerytalno-rentowego urzędników europejskich, wzrost zobowiązań w ramach wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego (JSIS) wynikał głównie z dalszego spadku rzeczywistej stopy dyskontowej, choć skutek ten częściowo zrównoważyła aktualizacja zakładanego rocznego wzrostu kosztów leczenia, będącego kluczowym założeniem w kontekście programów opieki medycznej. W 2020 r. prognozowaną tendencję w zakresie kosztów leczenia określono na podstawie znacznie dłuższej serii danych obejmujących okresy od 2005 r. do 2019 r., co zapewnia większą spójność z czasem trwania programu oraz dokładniejsze oszacowanie oczekiwanej przyszłej tendencji w zakresie kosztów leczenia. Ze względu na wyjątkowe okoliczności pandemii COVID-19 oraz w celu uniknięcia ryzyka tendencyjności w szacunku z szeregu czasowego wyłączono 2020 r.

2.9.5. Analizy wrażliwości

Analiza wrażliwości opiera się na symulacjach, które podlegają zmianom - przy założeniu, że pozostałe czynniki pozostają niezmienione - wartości odpowiednich założeń.

Wrażliwość systemu emerytalno-rentowego urzędników europejskich

Zmiana zakładanej stopy dyskontowej o dziesięć punktów bazowych (0,1 %) miałaby następujące skutki:

					w mln EUR
	2020		2019
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(2 247)	2 319	(1 797)	1 854

Zmiana zakładanej stopy wzrostu wynagrodzeń o dziesięć punktów bazowych (0,1 %) miałaby następujące skutki:

					w mln EUR
	2020		2019
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	2 206	(2 143)	1 774	(1 724)

Zmiana o jeden rok przyjętego wieku emerytalnego miałaby następujące skutki:

					w mln EUR
	2020		2019
	Podwyższenie o jeden rok	Obniżenie o jeden rok	Podwyższenie o jeden rok	Obniżenie o jeden rok
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(1 104)	1 417	(620)	771

Wspólny system ubezpieczenia chorobowego - wrażliwość

Zmiana o dziesięć punktów bazowych w zakładanych wskaźnikach charakteryzujących tendencje dotyczące kosztów leczenia miałaby następujące skutki:

					w mln EUR
	2020		2019
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Łączna kwota kosztów bieżącego zatrudnienia oraz kosztów odsetek będących składnikami okresowych kosztów leczenia po okresie zatrudnienia	15	(14)	8	(8)
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	397	(385)	352	(341)

Zmiana zakładanej stopy dyskontowej o dziesięć punktów bazowych (0,1 %) miałaby następujące skutki:

					w mln EUR
	2020		2019
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(348)	361	(311)	322

Zmiana zakładanej stopy wzrostu wynagrodzeń o dziesięć punktów bazowych (0,1 %) miałaby następujące skutki:

					w mln EUR
	2020		2019
	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %	Wzrost o 0,1 %	Spadek o 0,1 %
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(38)	37	(30)	29

Zmiana o jeden rok przyjętego wieku emerytalnego miałaby następujące skutki:

					w mln EUR
	2020		2019
	Podwyższenie o jeden rok	Obniżenie o jeden rok	Podwyższenie o jeden rok	Obniżenie o jeden rok
Zobowiązania z tytułu określonych świadczeń	(401)	421	(363)	383

2.10. REZERWY

							w mln EUR
	Stan na 31.12.2019	Dodatkowe rezerwy	Cofnięte kwoty niewykorzystane	Kwoty wykorzystane	Przesunięcia między kategoriami	Zmiana w szacunkach	Stan na 31.12.2020
Sprawy sądowe:
Rolnictwo	441	168	(4)	(435)	-	-	170
Inne	103	17	(3)	(77)	-	(9)	31
Likwidacja obiektów jądrowych	2 132	-	-	(30)	-	325	2 426
Rezerwy finansowe	1 938	812	(1)	(225)	-	(2)	2 523
Inne	208	59	(13)	(11)	-	11	254
Ogółem	4 823	1 056	(20)	(778)	-	324	5 405
Trwałe	3 707	743	(4)	(505)	(393)	330	3 878
Obrotowe	1 116	313	(16)	(274)	393	(6)	1 527

Rezerwy to kwoty oszacowane w wiarygodny sposób, które powstają na skutek przeszłych zdarzeń i prawdopodobnie będą musiały zostać pokryte w przyszłości z budżetu UE.

Sprawy sądowe

W pozycji tej wykazano szacunkowe kwoty, które prawdopodobnie będzie należało wypłacić po zakończeniu roku w związku z toczącymi się sprawami sądowymi. Kwoty ujęte w pozycji "Rolnictwo" obejmują czynności prawne podejmowane przez państwa członkowskie przeciwko decyzjom w ramach kontroli zgodności obliczeń wydanym w odniesieniu do EFRG. Spadek w tym przypadku wynika z dwóch rozstrzygniętych spraw w 2020 r.

Likwidacja obiektów jądrowych

Od 2017 r. podstawa istnienia rezerwy została zmieniona zgodnie ze zaktualizowaną strategią programu JRC w zakresie likwidacji obiektów jądrowych i gospodarowania odpadami z 2017 r. Przegląd strategii oraz potrzeb w zakresie budżetu i personelu przeprowadzono razem z niezależną grupą ekspertów ds. programu JRC w zakresie likwidacji obiektów jądrowych i gospodarowania odpadami. Jest to najlepszy dostępny szacunek budżetu oraz personelu potrzebnego do ukończenia likwidacji obiektów jądrowych JRC w Isprze, Geel, Karlsruhe i Petten.

Zgodnie z regułami rachunkowości UE ta rezerwa jest indeksowana wskaźnikiem inflacji, a następnie dyskontowana do jej wartości bieżącej netto (w oparciu o krzywą swapu w euro). Na dzień 31 grudnia 2020 r. stan tej rezerwy wynosił w związku z tym 2 426 mln EUR, podzielone na kwoty, których wykorzystania należy się spodziewać w 2021 r. (33 mln EUR) i później (2 393 mln EUR). Wzrost w porównaniu z 2019 r. wynika głównie z obniżenia stopy dyskontowej stosowanej w odniesieniu do szacunkowych przyszłych kosztów.

Należy zauważyć, że znaczna niepewność związana z długoterminowym planowaniem likwidacji obiektów jądrowych może mieć wpływ na ten szacunek, który w przyszłości może znacząco wzrosnąć. Główne źródła niepewności są związane ze stanem końcowym likwidowanego obiektu, materiałami jądrowymi, gospodarowaniem odpadami i aspektami związanymi z ich unieszkodliwieniem, niekompletnym określeniem krajowych ram regulacyjnych lub ich brakiem, skomplikowanymi i czasochłonnymi procesami udzielania zezwoleń oraz przyszłymi zmianami na przemysłowym rynku likwidacji.

Rezerwy finansowe

Rezerwy finansowe to przede wszystkim rezerwy odpowiadające szacunkowym stratom, które zostaną poniesione w związku z gwarancjami udzielonymi w ramach różnych instrumentów finansowych. Dotyczy to przypadków, gdy podmioty, którym powierzono to zadanie, są upoważnione do udzielania gwarancji we własnym imieniu, ale z upoważnienia i na ryzyko UE. Istnieją ograniczenia dotyczące ryzyka finansowego ponoszonego przez UE w związku z gwarancjami i tworzone są rezerwy aktywów finansowych na pokrycie przyszłych uruchomień gwarancji. Pozycja ta obejmuje również rezerwy na pokrycie niespłaconych kredytów udzielonych Syrii przez EBI w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich i tym samym zagwarantowanych przez UE za pośrednictwem Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych. Długoterminowe rezerwy finansowe są dyskontowane do ich wartości bieżącej netto.

Zwiększenie rezerw finansowych jest związane ze wzrostem ilości operacji objętych gwarancją w ramach programu "Horyzont 2020", COSME, CCS LGF oraz EaSI, w tym dla części objętej unijną gwarancją EFIS w ramach portfela dłużnego EFIS w segmencie MŚP - zob. informacja dodatkowa 4.1.1.

2.11. ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Trwałe
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	2.11.1	84 395	53 062
Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	2.11.2	4	9
		84 399	53 071
Obrotowe
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	2.11.1	10 559	1 423
Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	2.11.2	0	4
Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych	2.11.3	90	20
		10 649	1 446
Ogółem		95 048	54 517

2.11.1. Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Pożyczki na pomoc finansową	2.11.1.1	93 192	52 564
Inne zobowiązania finansowe	2.11.1.2	1 761	1 921
Ogółem		94 954	54 485
Trwałe		84 395	53 062
Obrotowe		10 559	1 423

2.11.1.1. Pożyczki na pomoc finansową

						w mln EUR
	EFSM	SURE	Wsparcie bilansu płatniczego	MFA	Euratom	Ogółem
Ogółem na 31.12.2019	47 394	-	201	4 754	214	52 564
Nowe udzielone pożyczki	-	39 500	-	1 675	100	41 275
Spłaty	-	-	-	(617)	(35)	(651)
Różnice kursowe	-	-	-	-	-	-
Zmiany wartości bilansowej	2	3	0	0	(0)	5
Ogółem na 31.12.2020	47 396	39 503	201	5 813	279	93 192
Trwałe	37 050	39 500	200	5 783	250	82 782
Obrotowe	10 346	3	1	30	29	10 410

Zaciągnięte pożyczki obejmują głównie zobowiązania potwierdzone certyfikatami na kwotę 92 415 mln EUR (w 2019 r.: 52 433 mln EUR). Zmiany wartości bilansowej odpowiadają zmianom naliczonych odsetek.

Spłata powyższych zaciągniętych pożyczek jest ostatecznie gwarantowana przez budżet UE - zob. informacja dodatkowa 4.1.2 - i, co za tym idzie, przez każde państwo członkowskie.

Efektywne stopy procentowe zaciągniętych pożyczek (wyrażone jako przedział stóp procentowych)

	31.12.2020	31.12.2019
Europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM)	0,50 % - 3,75 %	0,50 % - 3,75 %
Europejski instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE)	0,00 % - 0,30 %	-
Bilans płatniczy (BOP)	2,88 %	2,88 %
Pomoc makrofinansowa (MFA)	0,00 % - 3,69 %	0,00 % - 3,82 %
Euratom	0,00 % - 5,68 %	0,00 % - 5,68 %

2.11.1.2. Inne zobowiązania finansowe

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Trwałe
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego	1 130	1 244
Budynki, których cena zakupu płacona jest w ratach	346	385
Inne	136	144
	1 612	1 772
Obrotowe
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego	101	97
Budynki, których cena zakupu płacona jest w ratach	38	36
Grzywny do zwrotu	8	-
Inne	2	17
	149	149
Ogółem	1 761	1 921

Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego

							w mln EUR
	Kwoty do zapłaty w przyszłości
	< 1 rok	1-5 lat		> 5 lat		Zobowiązania ogółem
Grunty i budynki	96	457		665		1 218
Inne aktywa trwałe	5	8		-		13
Ogółem na 31.12.2020	101	465		665		1 231
Część odsetkowa	50	170		124		345
Przyszłe minimalne opłaty leasingowe ogółem na 31.12.2020	151	636		790		1 576
Przyszłe minimalne opłaty leasingowe ogółem na 31.12.2019	150	644		946		1 741

Kwoty związane z leasingiem i z budynkami zostaną sfinansowane z przyszłych budżetów.

2.11.2. Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

					w mln EUR
Rodzaj instrumentu pochodnego	31.12.2020		31.12.2019
	Wartość nominalna	Wartość godziwa	Wartość nominalna	Wartość godziwa
Gwarancja w odniesieniu do portfela kapitałowego	215	1	752	10
Opcja walutowa (opcja typu put spread)	14	4	13	2
Ogółem	229	4	765	12
Trwałe	229	4	148	9
Obrotowe	0	0	617	4

Gwarancje w odniesieniu do portfeli kapitałowych

Gwarancje udzielane w odniesieniu do portfeli kapitałowych klasyfikuje się jako zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt, gdyż nie spełniają one wymogów definicji zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych - zob. informacja dodatkowa 1.5.12. Zobowiązanie finansowe UE wycenia się na podstawie wartości bazowych inwestycji.

Opcja walutowa

Na dzień 31 grudnia 2020 r. UE posiada pochodny instrument finansowy (opcja walutowa - opcja typu put spread), w ramach którego zabezpiecza się przed ryzykiem dewaluacji waluty obcej (UAH) związanym z kredytami udzielonymi MŚP na Ukrainie przez instytucje finansowe, aby poprawić dostęp do finansowania, jak również aby zwiększyć atrakcyjność warunków kredytowych na Ukrainie. Na podstawie warunków umowy UE zapewnia swoim partnerom - w odniesieniu do każdego kwalifikującego się kredytu i do maksymalnej wartości 30 % - możliwość wezwania do wniesienia unijnego wkładu w przypadku dewaluacji UAH w stosunku do EUR.

Hierarchia wartości godziwej zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Poziom 1: Ceny notowane na aktywnych rynkach	-	-
Poziom 2: Obserwowalne dane inne niż ceny notowane	4	2
Poziom 3: Techniki wyceny z wykorzystaniem danych nieopartych na obserwowalnych danych rynkowych	1	10
Ogółem	4	12

2.11.3. Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych

Gwarancję EFIS dotyczącą portfela dłużnego wypłaconą przez EBI w ramach segmentu operacji EFIS obejmującego infrastrukturę i innowacje, a także gwarancję objętą upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich ustanowioną na potrzeby pożyczek EBI wypłacanych w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności, zaklasyfikowano jako zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej. Na dzień 31 grudnia 2020 r. zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowych w ramach EFIS wyniosło zero EUR (w 2019 r.: zero EUR), ponieważ dochody uzyskane z tytułu tej gwarancji przekroczyły oczekiwane straty, przy czym zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej objętej upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich ustanowionej w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności wynosi 90 mln EUR (w 2019 r.: 20 mln EUR) - zob. informacja dodatkowa 4.1.1.

2.12. ZOBOWIĄZANIA

						w mln EUR
	Kwota brutto	Dostosowania	Kwota netto na- 31.12.2020	Kwota brutto	Dostosowania	Kwota netto na- 31.12.2019
Zestawienia poniesionych wydatków i faktury otrzymane od następujących podmiotów: Państwa członkowskie
EFRROW oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	17	(0)	17	21	(0)	21
EFRRi FS	12 651	(2 698)	9 954	8 068	(2 437)	5 631
EFS	3 479	(370)	3 109	2 882	(558)	2 325
Inne	792	(90)	701	852	(45)	807
Podmioty prywatne i publiczne	1 485	(182)	1 302	1 562	(180)	1 381
Otrzymane zestawienia poniesionych wydatków i faktury ogółem	18 424	(3 341)	15 083	13 384	(3 220)	10 165
EFRG	16 160	nie dotyczy	16 160	16 255	nie dotyczy	16 255
Zobowiązania różne	784	nie dotyczy	784	539	nie dotyczy	539
Inne	381	nie dotyczy	381	283	nie dotyczy	283
Ogółem	35 748	(3 341)	32 408	30 462	(3 220)	27 241

Zobowiązania obejmują faktury i zestawienia poniesionych wydatków, które otrzymano, ale które nie zostały opłacone do końca roku. Początkowo są one ujmowane w momencie otrzymania faktur / zestawień poniesionych wydatków w kwocie roszczeń. Następnie zobowiązania koryguje się, aby odzwierciedlały jedynie kwoty zatwierdzone po dokonaniu przeglądu kosztów oraz kwoty uznane za kwalifikowalne. Kwoty uznane za niekwalifikowalne umieszcza się w kolumnie "Korekty"; największe kwoty dotyczą działań strukturalnych.

W okresie programowania 2014-2020 rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ²⁷  (RWP) mające zastosowanie do funduszy strukturalnych (EFRR i EFS), Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) przewiduje ochronę budżetu UE poprzez systematyczne zatrzymywanie 10 % płatności okresowych. Po zakończeniu roku budżetowego (1 lipca-30 czerwca) określonego w rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów do lutego zostaje zakończony cykl kontroli w drodze kontroli zarządczych prowadzonych przez instytucje zarządzające i audytów prowadzonych przez instytucje audytowe. Komisja analizuje dokumenty dające gwarancję i zestawienia wydatków przedłożone przez odpowiednie organy w państwach członkowskich. Zapłaty/odzyskania salda końcowego dokonuje się dopiero po zakończeniu tej oceny i zatwierdzeniu zestawienia wydatków. Kwota zatrzymana zgodnie z tym przepisem na koniec 2020 r. wyniosła 7,8 mld EUR. Część tej kwoty (1,1 mld EUR) uznaje się za niekwalifikowalną na podstawie informacji przedłożonych przez państwa członkowskie w zestawieniach wydatków i również umieszcza w kolumnie "Korekty". Ostatni składnik korekt dotyczących zobowiązań stanowią kwoty odpowiadające innym zaliczkom dla państw członkowskich (zob. informacja dodatkowa 2.5.2), które są nadal do wypłaty na koniec roku (1,3 mld EUR).

Wzrost kwot zobowiązań dotyczących polityki spójności (EFRR, FS, EFS) wynika głównie z zestawień poniesionych wydatków otrzymanych pod koniec 2020 r. (5,9 mld EUR), które nie zostały jeszcze wypłacone ze względu na brak środków. Ogólnie rzecz biorąc, wyższy poziom zestawień poniesionych wydatków odzwierciedla postępy we wdrażaniu w tej dziedzinie.

Wnioski o płatności zaliczkowe

Oprócz wspomnianych powyżej kwot na koniec 2020 r. kwota z tytułu wniosków o płatności zaliczkowe, które wpłynęły, lecz nie zostały jeszcze zrealizowane na koniec roku, wynosiła 1,4 mld EUR. Zgodnie z zasadami rachunkowości UE kwot tych nie księguje się jako zobowiązania.

2.13. BIERNE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW I PRZYCHODY PRZYSZŁYCH OKRESÓW

			w mln EUR
		31.12.2020		31.12.2019
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów		64 383		66 860
Przychody przyszłych okresów		128		254
Inne		74		116
Ogółem		64 584		67 230

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów mają następującą strukturę:

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
EFRG	24 599	28 193
EFRROW oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	18 622	18 583
EFRR i FS	8 766	9 525
EFS	3 009	3 016
Inne	9 386	7 542
Ogółem	64 383	66 860

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów odnoszą się do ujmowanych wydatków, w odniesieniu do których Unia nie otrzymała jeszcze zestawień poniesionych wydatków. W przypadku polityki spójności spadek biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów EFRR i FS związany jest głównie z zakończeniem okresu 2007-2013 (w związku z otrzymywaniem końcowych zestawień poniesionych wydatków), podczas gdy poziom pozostaje stabilny w odniesieniu do okresu 2014-2020. Zmiany kwot w ramach EFRG wyjaśniono bardziej szczegółowo w informacji dodatkowej 3.10.

AKTYWA NETTO

2.14. KAPITAŁY REZERWOWE

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Kapitał z aktualizacji wyceny	2.14.1	496	391
Kapitał rezerwowy Funduszu Gwarancyjnego	2.14.2	3 043	2 870
Inne kapitały rezerwowe	2.14.3	1 523	1 776
Ogółem		5 062	5 037

2.14.1. Kapitał z aktualizacji wyceny

Zgodnie z zasadami rachunkowości UE korekta do wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży jest ujmowana w kapitale z aktualizacji wyceny.

Zmiany w kapitale z aktualizacji wyceny w okresie sprawozdawczym

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Uwzględnione w kapitale z aktualizacji wyceny	89	200
Uwzględnione w informacjach dodatkowych do sprawozdania z finansowych wyników działalności	16	(40)
Ogółem	105	160

2.14.2. Kapitał rezerwowy Funduszu Gwarancyjnego

Ten kapitał rezerwowy odzwierciedla kwotę docelową w wysokości 9 % pozostających kwot należnych gwarantowanych przez budżet UE w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich, wymaganą do zatrzymania jako aktywa w Funduszu Gwarancyjnym dla działań zewnętrznych - zob. informacja dodatkowa 2.4.1.

2.14.3. Inne kapitały rezerwowe

Kwota ta obejmuje przede wszystkim kapitał rezerwowy EWWiS w likwidacji (1 275 mln EUR) na aktywa Funduszu Badawczego Węgla i Stali, który utworzono w związku z likwidacją EWWiS w likwidacji.

2.15. KWOTY, DO WNIESIENIA KTÓRYCH NALEŻY WEZWAĆ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

	w mln EUR
Kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie, na 31.12.2019	77 560
Zwrot nadwyżki budżetowej państwom członkowskim	3 218
Zmiany stanu kapitału rezerwowego Funduszu Gwarancyjnego	173
Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych	15 155
Inne zmiany stanu kapitału rezerwowego	(210)
Wynik ekonomiczny za rok	(57 416)
Ogółem kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie,	38 480
na 31.12.2020

Kwota ta stanowi tę część kosztów poniesionych już przez UE do dnia 31 grudnia, która będzie musiała zostać sfinansowana z przyszłych budżetów. Wiele kosztów ujmowanych jest zgodnie z zasadami rachunkowości memoriałowej w roku N, choć mogą one zostać faktycznie poniesione w roku N+1 (lub później) i sfinansowane w związku z tym z budżetu na rok N+1 (lub później). W związku z ujęciem w sprawozdaniu finansowym tych zobowiązań oraz ze względu na fakt, że odpowiednie kwoty są finansowane z przyszłych budżetów, na koniec roku zobowiązania znacząco przekraczają poziom aktywów. Najbardziej znaczące kwoty, na które należy zwrócić uwagę, dotyczą działań EFRG oraz zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych.

Należy również zauważyć, że nie ma to wpływu na wynik budżetu - dochody budżetowe powinny zawsze być równe wydatkom budżetowym lub je przewyższać, a każda nadwyżka dochodów zwracana jest państwom członkowskim.

Aktualizacja wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych dotyczy zysków i strat aktuarialnych wynikających z wyceny aktuarialnej tych zobowiązań.

Znaczący spadek kwot, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie, wynika przede wszystkim z przychodów związanych z kwotami netto należnymi od Zjednoczonego Królestwa na podstawie umowy o wystąpieniu podpisanej po jego wystąpieniu z Unii w 2020 r. - zob. informacja dodatkowa 2.6.1.2.

3. INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDANIA Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

DOCHODY

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY: ZASOBY WŁASNE

3.1. ZASOBY WŁASNE OPARTE NA DNB

Przychody z tytułu zasobów własnych stanowią zasadniczą część przychodów operacyjnych UE. Zasoby oparte na DNB (dochodzie narodowym brutto) wynoszą 125 393 mln EUR za 2020 r. (w 2019 r.: 108 820 mln EUR) i są najbardziej znaczące spośród trzech kategorii zasobów własnych. DNB każdego państwa członkowskiego obciążane jest jednolitą stawką procentową. Zasoby oparte na DNB pozwalają zbilansować przychody i wydatki, tzn. finansują część budżetu, która nie jest pokrywana z innych źródeł dochodu. Wzrost zasobów opartych na DNB odzwierciedla zwiększone potrzeby w zakresie środków na płatności na 2020 r., przeznaczonych na wzmocnienie kluczowych polityk UE. W 2020 r. te kluczowe polityki obejmowały strategię dotyczącą szczepionek przeciwko COVID-19 (poprzez instrument wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych) oraz inicjatywę inwestycyjną "plus" w odpowiedzi na koronawirusa (CRII+).

3.2. TRADYCYJNE ZASOBY WŁASNE

Tradycyjne zasoby własne odnoszą się głównie do ceł, w przypadku których państwa członkowskie zatrzymują - na poczet kosztów poboru - 20 % kwot, a zatem w powyższych liczbach uwzględniono to odliczenie. Spadek ceł wynika przede wszystkim z niższych poborów z powodu kryzysu gospodarczego.

3.3. ZASOBY WŁASNE OPARTE NA VAT

Podatek od wartości dodanej jako pierwszy został w dużej mierze ujednolicony na szczeblu UE. Składka oparta na VAT obliczana jest przy zastosowaniu jednolitej stawki poboru w wysokości 0,3 % w odniesieniu do krajowej podstawy VAT, która nie może przekroczyć 50 % dochodu narodowego brutto (DNB) każdego państwa członkowskiego. Na lata 20142020 w decyzji Rady 2014/335/UE, Euratom ²⁸  przewidziano obniżoną stawkę poboru (0,15 %) w przypadku Niemiec, Niderlandów i Szwecji.

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY: PRZESUNIĘCIA ŚRODKÓW

3.4. GRZYWNY

Przychody wynoszące 452 mln EUR (w 2019 r.: 4 291 mln EUR) odnoszą się do grzywien nałożonych przez Komisję za naruszenie unijnych reguł konkurencji oraz grzywien nałożonych przez Komisję na państwa członkowskie za naruszenia prawa UE. Komisja ujmuje przychód z tytułu grzywien po podjęciu decyzji o nałożeniu grzywny i oficjalnym powiadomieniu o takiej decyzji jej adresata. Kwoty te dotyczą głównie grzywien za naruszenie zasad konkurencji (370 mln EUR). Najważniejsze sprawy dotyczą naruszeń unijnych przepisów dotyczących ochrony konkurencji, tzn. grzywny nałożonej na przedsiębiorstwa Orbia, Clariant i Celanese w łącznej wysokości 260 mln EUR za udział w kartelu dotyczącym zakupów na rynku sprzedaży etylenu oraz grzywny nałożonej na firmy farmaceutyczne Teva i Cephalon w wysokości 60 mln EUR za porozumienie w sprawie opóźnienia wejścia na rynek tańszej wersji generycznej leku na zaburzenia snu firmy Cephalon.

3.5. ODZYSKANIE WYDATKÓW

		w mln EUR
	2020	2019
Zarządzanie dzielone	1 281	2 547
Zarządzanie bezpośrednie	53	65
Zarządzanie pośrednie	21	16
Ogółem	1 355	2 627

Ta pozycja obejmuje wystawione przez Komisję nakazy odzyskania środków, realizowane w drodze wpłaty gotówkowej przez dłużnika lub potrącenia należności od późniejszych płatności zarejestrowanych w systemie rachunkowości Komisji. Nakazy odzyskania środków wydaje się w celu odzyskania środków wcześniej wydatkowanych z budżetu UE. Odzyskanie środków dokonywane jest na podstawie kontroli, audytów lub analizy kwalifikowalności - operacje te służą zatem ochronie budżetu UE przed wydatkami poniesionymi z naruszeniem przepisów prawa.

Pozycja ta obejmuje także nakazy odzyskania środków wystawione przez państwa członkowskie beneficjentom środków EFRG, a także zmiany szacunków dotyczących naliczonych dochodów na koniec poprzedniego roku w porównaniu z końcem roku bieżącego.

Kwoty przedstawione w powyższej tabeli odzwierciedlają przychody uzyskane przez wystawienie nakazów odzyskania środków. Z tego względu dane te nie mogą odzwierciedlać i nie odzwierciedlają w pełni środków zastosowanych w celu ochrony budżetu UE, w szczególności w odniesieniu do polityki spójności, w przypadku której istnieją specjalne mechanizmy zapewniające korektę wydatków niekwalifikowalnych i w większości przypadków niewymagające wystawienia nakazu odzyskania środków. Nie uwzględniono w nich kwot odzyskanych przez kompensowanie z wydatkami, kwot odzyskanych przez wycofanie płatności oraz odzyskanych płatności zaliczkowych.

Zdecydowana większość kwoty ogółem przypada na kwoty odzyskane w ramach zarządzania dzielonego:

Rolnictwo: EFRG i rozwój obszarów wiejskich

W odniesieniu do EFRG oraz EFRROW kwoty ujęte w ramach tej pozycji jako przychód za dany rok to korekty finansowe za ten rok oraz zwroty zgłoszone przez państwa członkowskie i odzyskane w ciągu roku, a także wzrost netto pozostających kwot należnych zgłoszonych przez państwa członkowskie do odzyskania na koniec roku w związku z nadużyciami finansowymi i nieprawidłowościami.

Polityka spójności

Główne kwoty związane z polityką spójności odnoszą się do naliczonych dochodów w kwocie 0,4 mld EUR (w 2019 r.: 1,4 mld EUR), którą Komisja spodziewa się odzyskać od państw członkowskich. Odzyskanie będzie wynikiem badania i zatwierdzenia rocznych sprawozdań finansowych przedłożonych przez państwa członkowskie na początku 2021 r. Kwoty podlegające zwrotowi stanowią zasadniczo różnicę między kwotami wstępnie zadeklarowanymi jako kwalifikowalne w danym roku budżetowym a kwotami potwierdzonymi jako kwalifikowalne w rocznych sprawozdaniach finansowych państw członkowskich. Niska kwota oznacza, że kontrole wprowadzone na poziomie państw członkowskich umożliwiły wykrycie niekwalifikowalnych kwot na wczesnym etapie procesu.

3.6. UMOWA O WYSTĄPIENIU ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA

Przychody te mają związek z kwotami netto należnymi od Zjednoczonego Królestwa na podstawie umowy o wystąpieniu podpisanej po jego wystąpieniu z Unii w 2020 r. - zob. informacja dodatkowa 2.6.1.2.

3.7. INNE PRZYCHODY Z TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY

		w mln EUR
	2020	2019
Wkłady państw członkowskich w fundusz innowacyjny	2 080	-
Podatki i składki płacone przez personel	1 316	1 299
Wkłady państw trzecich	1 592	1 509
Wkłady państw członkowskich w instrument wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych i pomoc zewnętrzną	1 073	331
Przekazanie aktywów	317	60
Korekty budżetowe	214	(1 719)
Inne	524	592
Ogółem	7 116	2 072

Wkłady państw członkowskich do funduszu innowacyjnego stanowią przychody związane ze sprzedażą uprawnień do emisji (1 334 mln EUR) oraz z przekazaniem niewydanych środków z programu NER300 (747 mln EUR), które mają być wykorzystane na wsparcie innowacji w zakresie technologii niskoemisyjnych. EBI powierzono monetyzację uprawnień oraz zarządzanie środkami programu NER300 w imieniu państw członkowskich. Na koniec roku EBI przekazał kwotę 1 336 mln EUR z całkowitej kwoty 2 080 mln EUR do Komisji i została ona ujęta jako środki pieniężne (po odjęciu kwoty wydatkowanej w 2020 r.) - zob. informacja dodatkowa 2.8.1. Pozostały przychód w wysokości 744 mln EUR nie został jeszcze odzyskany na koniec 2020 r., w związku z czym ujmuje się go jako należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany - zob. informacja dodatkowa 2.6.1.5.

Przychody z podatków i składek płaconych przez personel wynikają przede wszystkim z odliczeń od wynagrodzeń pracowników. W tej kategorii istotnymi kwotami są składki w ramach systemu emerytalno-rentowego i kwoty podatku dochodowego.

Wkłady państw trzecich to głównie wkłady państw EFTA oraz krajów ubiegających się o członkostwo (1 293 mln EUR), jak również wkłady finansowe państw trzecich do programu "Horyzont 2020" (297 mln EUR).

Państwa członkowskie wniosły 750 mln EUR jako dopłaty uzupełniające na rzecz instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, a także 265 mln EUR na finansowanie Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji.

Przychody z przekazania aktywów dotyczą przede wszystkim przekazania Komisji satelity 6A w ramach programu Copernicus przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) - zob. informacja dodatkowa 2.2. Zgodnie z zasadami rachunkowości UE przekazanie to jest transakcją inną niż transakcja wymiany.

Wzrost korekt budżetowych wynika głównie ze zwiększenia nadwyżki budżetowej przejętej z poprzedniego roku, która w 2020 r. wyniosła 3 218 mln EUR w porównaniu z 1 803 mln EUR w 2019 r. Nadwyżkę budżetową zrównoważyło roczne dostosowanie VAT i DNB, które wyniosło 3 165 mln EUR w 2020 r. w porównaniu z 3 443 mln EUR w 2019 r.

Pozycja "Inne przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany" obejmuje wkład państwa przyjmującego ITER i wkłady członkowskie na rzecz Fusion for Energy, Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej (156 mln EUR).

PRZYCHODY Z TRANSAKCJI WYMIANY

3.8. PRZYCHODY FINANSOWE

		w mln EUR
	2020	2019
Odsetki od:
Opóźnień w płatnościach	1 129	133
Pożyczki	1 167	1 180
Inne	63	70
Premie emisyjne	674	2
Premia za zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowych	258	193
Dywidendy	22	29
Przychody finansowe z tytułu aktywów lub zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	70	125
Zrealizowany zysk z aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	48	82
Inne	3	2
Ogółem	3 434	1 817

Przychody z tytułu odsetek od zaległych płatności wynikają głównie z należnych grzywien oraz składek na poczet zasobów własnych, których nie wpłacono na czas. Główne kwoty dotyczą postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, o którym mowa w informacji dodatkowej 2.6.1.1 (0,5 mld EUR), oraz szacowanych przychodów w związku z postępowaniem przeciwko Niderlandom w sprawie uchylania się od ceł antydumpingowych na panele fotowoltaiczne (0,3 mld EUR).

Przychody odsetkowe z tytułu pożyczek dotyczą głównie pożyczek udzielonych na pomoc finansową - zob. informacja dodatkowa 2.4.3.

Premie emisyjne w wysokości 674 mln EUR odnoszą się przede wszystkim do emisji pożyczek w ramach SURE, w przypadku których uzyskano wpływy przekraczające wartość nominalną wyemitowanych obligacji. Przychody te przekazano państwom członkowskim korzystającym z programów pomocy, co doprowadziło do ujęcia kosztów finansowych na kwotę 672 mln EUR - zob. informacja dodatkowa 3.14.

Premia od zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych odnosi się głównie do przychodów z tytułu podziału ryzyka otrzymanych od EBI w związku z gwarancją EFIS dla portfela dłużnego w obszarze infrastruktury i innowacji - zob. informacja dodatkowa 2.11.3.

3.9. INNE PRZYCHODY Z TRANSAKCJI WYMIANY

		w mln EUR
	2020	2019
Przychody z opłat z tytułu świadczonych usług (agencje)	640	592
Dodatnie różnice kursowe	370	347
Sprzedaż towarów	48	31
Udział w wyniku finansowym netto EFI	38	53
Przychody z opłat i premii powiązanych z instrumentami finansowymi	34	43
Przychody powiązane ze środkami trwałymi	5	5
Inne	269	227
Ogółem	1 404	1 298

Przychody z opłat z tytułu świadczonych usług obejmują głównie opłaty za pozwolenie na dopuszczenie do obrotu pobierane przez Europejską Agencję Leków oraz opłaty za znak towarowy pobrane przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej.

KOSZTY

3.10. ZARZĄDZANIE DZIELONE

		w mln EUR
Wydatkowane przez państwa członkowskie	2020	2019
Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji	40 461	43 951
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	14 467	13 541
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Fundusz Spójności	41 118	35 178
Europejski Fundusz Społeczny	13 677	11 218
Inne	2 701	2 608
Ogółem	112 425	106 495

Wzrost dotyczy głównie polityki spójności (EFRR, Fundusz Spójności), gdzie niemal wszystkie wydatki są związane z okresem programowania 2014-2020, a stosowne działania są kontynuowane.

Pozycja "Inne koszty" obejmuje przede wszystkim: azyl i migrację (0,6 mld EUR), Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (0,6 mld EUR), bezpieczeństwo wewnętrzne (0,5 mld EUR), Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (0,3 mld EUR) oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki (0,6 mld EUR).

Zmiany kwot w ramach EFRG są związane przede wszystkim ze zmniejszeniem kwot, o które wnioskowano z tytułu płatności bezpośrednich, głównie dlatego, że w roku składania wniosków 2020 rolnicy ze Zjednoczonego Królestwa nie otrzymają żadnych rolniczych płatności bezpośrednich (spadek o 2,6 mld EUR w porównaniu z poprzednim rokiem).

3.11. ZARZĄDZANIE BEZPOŚREDNIE

		w mln EUR
	2020	2019
Wydatkowane przez Komisję	11 429	8 435
Wydatkowane przez agencje wykonawcze	10 029	10 095
Wydatkowane przez fundusze powiernicze	636	412
Ogółem	22 094	18 942

Kwoty te dotyczą przede wszystkim realizacji polityki badawczej (7,2 mld EUR), polityki w zakresie infrastruktury transportowej (3,9 mld EUR), instrumentu współpracy na rzecz rozwoju (1,6 mld EUR) oraz europejskiej polityki sąsiedztwa (1,8 mld EUR).

Wzrost kosztów w ramach zarządzania bezpośredniego realizowanego przez Komisję dotyczy głównie (1,6 mld EUR) programów szczepień przeciwko COVID-19 oraz europejskiej polityki sąsiedztwa (0,6 mld EUR).

3.12. ZARZĄDZANIE POŚREDNIE

		w mln EUR
	2020	2019
Wydatkowane przez inne agencje i organy UE	3 530	3 131
Wydatkowane przez państwa trzecie	559	637
Wydatkowane przez organizacje międzynarodowe	3 619	3 448
Wydatkowane przez inne podmioty	3 257	2 875
Ogółem	10 965	10 091

Kwota 4,2 mld EUR kosztów zarządzania pośredniego dotyczy działań zewnętrznych (głównie obszarów pomocy przedakcesyjnej, pomocy humanitarnej, współpracy międzynarodowej i polityki sąsiedztwa). Dodatkowa kwota 5,1 mld EUR dotyczy zwiększania konkurencyjności Europy (w obszarach takich jak badania naukowe, systemy nawigacji satelitarnej i kształcenie).

3.13. KOSZTY PERSONELU ORAZ RENT I EMERYTUR

		w mln EUR
	2020	2019
Koszty personelu	7 028	6 939
Koszty rent i emerytur	4 967	4 674
Ogółem	11 995	11 613

Koszty świadczeń emerytalno-rentowych odnoszą się do tych elementów przepływów, które są skutkiem wyceny aktuarialnej zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych różnych od tych ujętych w aktywach netto. W związku z tym nie stanowią one faktycznych rocznych świadczeń emerytalnych i rentowych, które są znacznie niższe.

3.14. KOSZTY FINANSOWE

		w mln EUR
	2020	2019
Koszty odsetkowe:
Zaciągnięte pożyczki	1 160	1 174
Inne	24	23
Koszty emisji	672	1
Straty z tytułu utraty wartości pożyczek i należności	110	105
Straty z aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	21	57
Leasing finansowy	62	70
Straty z tytułu utraty wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	41	19
Poniesiona strata z aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	5	7
Inne	92	34
Ogółem	2 188	1 491

Kwota kosztów odsetkowych z tytułu zaciągniętych pożyczek odpowiada głównie dochodom z odsetek od pożyczek udzielonych na pomoc finansową (transakcje typu back-to-back).

Koszty emisji w wysokości 672 mln EUR dotyczą głównie programu SURE, w przypadku którego premie emisyjne otrzymane w związku z zaciągniętymi pożyczkami przekazano państwom członkowskim korzystającym z pożyczek (zob. również informacja dodatkowa 3.8).

3.15. INNE KOSZTY

		w mln EUR
	2020	2019
Koszty administracyjne i informatyczne	1 984	2 154
Dostosowania rezerw	1 390	1 294
Koszty związane z aktywami trwałymi	1 319	1 201
Koszty zarządzania gruntami i budynkami	661	568
Ujemne różnice kursowe	578	343
Koszty leasingu operacyjnego	423	442
Inne	593	860
Ogółem	6 946	6 862

W związku z bardziej odpowiednią prezentacją kosztów w 2020 r. (koszty personelu, koszty administracyjne i koszty IT oraz koszty związane z gruntami i budynkami) odpowiednio dostosowano dane porównawcze za 2019 r.

Łączna kwota wydatków na badania i rozwój ujęta jako koszt w 2020 r. przedstawia się następująco:

		w mln EUR
	2020	2019
Koszty prac badawczych	402	398
Niekapitalizowane koszty prac rozwojowych	118	119
Ogółem	520	517

3.16. SPRAWOZDAWCZOŚĆ DOTYCZĄCA SEGMENTÓW DZIAŁALNOŚCI WEDŁUG DZIAŁÓW WIELOLETNICH RAM FINANSOWYCH (WRF)

							w mln EUR
	Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	Trwały wzrost	Bezpieczeństwo i obywatelstwo	Globalny wymiar Europy	Administracja	Nieprzydzielone do działów WRF (1)	Ogółem
Zasoby własne oparte na DNB	-	-	-	-	-	125 393	125 393
Tradycyjne zasoby własne	-	-	-	-	-	19 559	19 559
VAT	-	-	-	-	-	17 858	17 858
Grzywny	-	-	-	-	-	452	452
Odzyskanie wydatków	610	713	17	14	0	(0)	1 355
Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa	-	-	-	-	-	47 456	47 456
Inne	1 470	2 113	794	248	4 874	(2 383)	7 116
Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany	2 080	2 826	811	262	4 874	208 336	219 190
Przychody finansowe	331	0	0	9	(0)	3 095	3 434
Inne	135	(19)	(5)	(3)	309	987	1 404
Przychody z transakcji wymiany	466	(19)	(5)	5	309	4 082	4 838
Przychody ogółem	2 546	2 807	806	267	5 183	212 418	224 028
Koszty wydatkowane przez państwa członkowskie:
EFRG	-	(40 461)	-	-	-	-	(40 461)
EFRROW oraz inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich	-	(14 467)	-	-	-	-	(14 467)
EFRR i FS	(41 118)	-	-	-	-	-	(41 118)
EFS	(13 677)	-	-	-	-	-	(13 677)
Inne	(594)	(641)	(1 325)	(141)	-	-	(2 701)
Wydatkowane przez KE, agencje wykonawcze i fundusze powiernicze	(12 743)	(728)	(2 943)	(5 693)	(12)	25	(22 094)
Wydatkowane przez inne agencje i organy UE	(3 287)	(67)	(1 114)	(29)	-	967	(3 530)
Wydatkowane przez państwa trzecie i organizacje międzynarodowe	(543)	(6)	(195)	(3 435)	-	-	(4 178)
Wydatkowane przez inne podmioty	(2 457)	(11)	(2)	(787)	(0)	1	(3 257)
Koszty personelu oraz rent i emerytur	(1 767)	(387)	(500)	(706)	(7 551)	(1 084)	(11 995)
Koszty finansowe	(40)	(38)	(0)	(37)	(89)	(1 984)	(2 188)
Inne koszty	(2 676)	(229)	(162)	(135)	(2 988)	(756)	(6 946)
Koszty ogółem	(78 902)	(57 035)	(6 241)	(10 962)	(10 640)	(2 831)	(166 612)
Wynik ekonomiczny za rok	(76 356)	(54 228)	(5 435)	(10 695)	(5 457)	209 587	57 416
(1)Pozycja "Nieprzydzielone do działów WRF" obejmuje wykonanie budżetu jednostek objętych konsolidacją i wyłączenia konsolidacyjne, operacje pozabudżetowe i programy bez przydziału, w odniesieniu do których kwoty są indywidualnie nieistotne.

Prezentacja przychodów i kosztów według działów wieloletnich ram finansowych opiera się na szacunkach, ponieważ nie wszystkie zobowiązania są powiązane z działami WRF.

4. ZOBOWIĄZANIA I AKTYWA WARUNKOWE

4.1. ZOBOWIĄZANIE WARUNKOWE

Zobowiązania warunkowe to ewentualne przyszłe zobowiązania płatnicze Unii Europejskiej, które mogą wynikać z poprzednich wydarzeń lub prawnie wiążących zobowiązań, ale które będą zależeć od przyszłych wydarzeń nie w pełni zależnych od UE. Dotyczą głównie udzielonych gwarancji finansowych (na pożyczki i programy pomocy finansowej) i ryzyka prawnego. Wszystkie zobowiązania warunkowe, z wyjątkiem tych dotyczących grzywien, gwarancji i instrumentów finansowych do poziomu, w jakim są objęte funduszami (zob. informacja dodatkowa 2.4.1), gdyby stały się wymagalne, byłyby w kolejnych latach finansowane z budżetu UE (i tym samym z budżetów państw członkowskich UE).

4.1.1. Gwarancje budżetowe

								w mln EUR
	31.12.2020			31.12.2019
	Pułap	Podpisano	Kwoty wypłacone	Pułap	Podpisano		Kwoty wypłacone
Gwarancje udzielone w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich	35 372	32 530	20 050	37 929	31 521		20 014
Gwarancja EFIS	25 543	23 831	18 590	25 797	21 889		17 634
Gwarancja EFZR	1 370	438	34	50	-		-
Ogółem	62 285	56 799	38 673	63 775	53 410		37 648

Powyższa tabela przedstawia zakres ekspozycji budżetu UE na ewentualne przyszłe płatności związane z gwarancjami udzielonymi grupie EBI lub innym instytucjom finansowym. Wypłacone kwoty odpowiadają kwotom już wypłaconym beneficjentom końcowym, zaś kwoty podpisane obejmują te wypłacone kwoty oraz już podpisane umowy z beneficjentami lub pośrednikami finansowymi, na podstawie których jeszcze nie dokonano wypłat (18 126 mln EUR). Pułap oznacza całkowitą gwarancję, że UE, w ramach swojego budżetu, a tym samym jej państwa członkowskie zobowiązały się do pokrycia kwot, ponieważ w celu ujawnienia maksymalnego poziomu ryzyka, na jaki narażona była UE na dzień 31 grudnia 2020 r., należy uwzględnić również operacje zatwierdzone do podpisania, ale jeszcze niepodpisane (5 486 mln EUR). Kwoty wykazuje się po potrąceniu rezerw finansowych lub zobowiązań finansowych ujętych dla tych programów.

Gwarancje udzielone w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich

Gwarancje z budżetu UE obejmują pożyczki, na które EBI podpisał umowy i których bank ten udzielił z własnych zasobów państwom trzecim. Na dzień 31 grudnia 2020 r. kwota pożyczek niespłaconych i zabezpieczonych gwarancją UE wyniosła 20 050 mln EUR (w 2019 r.: 20 014 mln EUR). Gwarancje budżetowe UE obejmują kwoty:

- 19 310 mln EUR (w 2019 r.: 19 074 mln EUR w ramach Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych (zob. informacja dodatkowa 2.4.1) oraz

- 740 mln EUR (w 2019 r.: 940 mln EUR) bezpośrednio na pożyczki udzielane państwom członkowskim przed przystąpieniem.

Oprócz kwoty 20 050 mln EUR, która została wykazana powyżej jako wypłacona, gwarancją UE objęta jest kwota 113 mln EUR niespłaconych pożyczek na rzecz Syrii, w odniesieniu do której to kwoty ustanowiono rezerwy, a także kwota 90 mln EUR ujęta jako zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej objętej upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności (zob. poniżej).

Gwarancja UE udzielona w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich związana z pożyczkami udzielonymi przez EBI jest ograniczona do 65 % sald należności z tytułu umów podpisanych po 2O07 r. (upoważnienia na lata 2007-2013 i 2014-2020). W przypadku umów zawartych przed 2007 r. gwarancja UE ograniczona jest do określonego procentowego pułapu zatwierdzonej wysokości linii kredytowej; w większości przypadku wynosi ona 65 %, ale może także wynosić 70 %, 75 % lub 100 %. W przypadku gdy pułap ten nie zostaje osiągnięty, gwarancja unijna obejmuje pełną kwotę.

Zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/412 ²⁹  na potrzeby nowego upoważnienia do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu ustanowionego z myślą o projektach służących budowaniu długoterminowej odporności gospodarczej uchodźców, migrantów oraz społeczności przyjmujących i tranzytowych ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności planuje się przeznaczyć do 2,3 mld EUR. W 2019 r. EBI wypłacił pierwsze kwoty w związku z operacjami dotyczącymi upoważnienia do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności. Budżet Unii otrzymuje wynagrodzenie z tytułu ryzyka podejmowanego w związku z gwarancjami udzielanymi na realizację operacji objętych finansowaniem EBI w kontekście upoważnienia do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności, dlatego też gwarancję objętą upoważnieniem do udzielania pożyczek sektorowi prywatnemu w ramach Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności ujmuje się jako zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej (zob. informacja dodatkowa 2.11.3).

Wypłat z tytułu gwarancji UE dokonuje Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych: W 2020 r. z Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych w ramach uruchomionych gwarancji wypłacono 52 mln EUR (w 2019 r.: 55 mln EUR).

Gwarancja w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)

EFIS to inicjatywa mająca na celu zwiększenie zdolności do ponoszenia ryzyka grupy EBI, umożliwiająca EBI zwiększenie swoich inwestycji w UE. Celem EFIS jest wspieranie dodatkowych inwestycji w UE oraz dostępu małych przedsiębiorstw do finansowania. W ramach budżetu UE udzielona zostaje gwarancja w kwocie do 26 mld EUR ("unijna gwarancja EFIS") na podstawie umowy między UE i EBI, zwanej dalej "umową w sprawie EFIS", aby ochronić EBI przed potencjalnymi stratami, jakie może ponieść w związku ze swoimi operacjami finansowania i operacjami inwestycyjnymi.

Operacje EFIS prowadzone są w ramach dwóch segmentów: obszaru infrastruktury i innowacji (IIW), wdrażanego przez EBI (unijna gwarancja EFIS w wysokości 19 250 mln EUR), oraz segmentu MŚP (SMEW), wdrażanego przez EFI (unijna gwarancja EFIS w wysokości 6 750 mln EUR). Oba segmenty obejmują portfel dłużny oraz portfel kapitałowy. EFI działa na podstawie umowy z EBI w oparciu o gwarancję EBI, która z kolei jest objęta kontrgwarancją w ramach umowy w sprawie EFIS (unijna gwarancja EFIS).

UE i EBI odgrywają w EFIS odrębne role. EFIS utworzono w ramach EBI, który finansuje jego operacje (instrumenty dłużne i inwestycje kapitałowe) oraz pożycza w tym celu niezbędne środki na rynkach kapitałowych. Grupa EBI podejmuje decyzje inwestycyjne niezależnie i zarządza operacjami zgodnie ze swoimi zasadami i procedurami. UE udziela gwarancji w odniesieniu do tych operacji i pokrywa straty ponoszone przez EBI do pułapu określonego w gwarancji.

Aby zagwarantować, że inwestycje w ramach EFIS będą ukierunkowane na konkretny cel, jakim jest usunięcie niedoskonałości rynku, oraz że inwestycje te kwalifikują się do ochrony zapewnianej przez gwarancję UE, utworzono specjalną strukturę na potrzeby zarządzania, obejmującą komitet inwestycyjny złożony z niezależnych ekspertów, którzy analizują każdy projekt zaproponowany przez EBI w ramach obszaru infrastruktury i innowacji pod względem kwalifikowalności do ochrony gwarancyjnej UE, oraz radę kierowniczą EFIS, która zapewnia nadzór nad realizacją programu.

Jako że kryteria kontroli oraz wymogi unijnych reguł rachunkowości (oraz MSRSP) w zakresie rachunkowości w odniesieniu do konsolidacji nie są spełnione, w skonsolidowanym sprawozdaniu rocznym UE nie uwzględniono powiązanych gwarantowanych aktywów.

Gwarancja UE udzielona grupie EBI w ramach EFIS została ujęta jako zobowiązanie z tytułu gwarancji finansowej w odniesieniu do portfela dłużnego w obszarze infrastruktury i innowacji (zob. informacja dodatkowa 2.11.3), jako rezerwa finansowa w odniesieniu do portfela dłużnego segmentu MŚP (SMEW) (zob. informacja dodatkowa 2.10), oraz jako instrument pochodny (aktywa lub zobowiązanie finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt) w odniesieniu do obu portfeli kapitałowych (zob. informacja dodatkowa 2.4.2). Ponadto w niniejszej informacji dodatkowej ujawniono zobowiązanie warunkowe związane z udzieloną gwarancją EFIS. Zobowiązanie warunkowe EFIS obejmuje działania w ramach programów COSME, "Horyzont 2020", programów dotyczących sektora kultury i sektora kreatywnego objętych LGF oraz programów EaSI w części objętej unijną gwarancją EFIS w ramach portfela dłużnego segmentu MŚP (SMEW); zobowiązanie to wykazuje się po potrąceniu rezerw finansowych w wysokości 290 mln EUR ujętych w tym portfelu, zgodnie z danymi przedstawionymi w pozycji "Rezerwy finansowe" w informacji dodatkowej 2.10.

Wypłat z tytułu gwarancji UE nieobjętych przychodami UE zaliczanymi na poczet rachunku rozliczeniowego EFIS prowadzonego w EBI dokonuje Fundusz Gwarancyjny EFIS - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. W 2020 r. z Funduszu Gwarancyjnego EFIS w ramach uruchomionych gwarancji wypłacono 1 mln EUR (w 2019 r.: zero EUR).

Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)

Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju ustanowiony na mocy rozporządzenia w sprawie EFZR to inicjatywa mająca na celu wspieranie inwestycji w Afryce i inwestycji w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, aby przyczynić się do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i odnieść się do konkretnych społecznoekonomicznych przyczyn migracji. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EFZR UE powinna udostępnić partnerom wykonawczym gwarancje opiewające na kwotę 1,5 mld EUR (dodatkowo zwiększane wkładami zewnętrznymi) na realizację inwestycji i operacji finansowych, aby zmniejszyć poziom ich ryzyka inwestycyjnego. Gwarancja EFZR jest realizowana przy wsparciu funduszu gwarancyjnego EFZR - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. Na dzień 31 grudnia 2020 r. obowiązywało piętnaście umów gwarancyjnych EFZR, których łączny limit objęcia gwarancją wynosił 1 370 mln EUR (w 2019 r.: 50 mln EUR), podczas gdy operacje podpisane przez kontrahentów i gwarantowane przez UE w ramach tych umów wyniosły ogółem 438 mln EUR (w 2019 r.: zero EUR).

Zobowiązania Zjednoczonego Królestwa wynikające z jego wystąpienia z UE

Zgodnie z art. 143 umowy o wystąpieniu Zjednoczone Królestwo odpowiada wobec Unii za swój udział w warunkowych zobowiązaniach finansowych związanych z operacjami w ramach EFIS, EFZR i upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich zatwierdzonymi w dniu wystąpienia, tj. w dniu 31 stycznia 2020 r. W art. 143 wymaga się, aby w przypadku uruchomienia gwarancji dla operacji finansowej, którą zatwierdzono przed datą wystąpienia, Zjednoczone Królestwo było odpowiedzialne wobec Unii za swój udział w płatnościach dokonywanych przez Unię w ramach tych operacji, chyba że może to być pokryte przez udział Zjednoczonego Królestwa w rezerwach utrzymywanych w funduszu gwarancyjnym, tam gdzie jest to właściwe.

W przypadku pożyczek w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich wartość gwarancji budżetowej UE w dniu wystąpienia, dla operacji zatwierdzonych do daty wystąpienia, wynosiła 33,7 mld EUR. Na dzień 31 grudnia 2020 r. kwota ta zmieniła się na 30,9 mld EUR. Udział Zjednoczonego Królestwa w tym zobowiązaniu warunkowym na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosi zatem 3,8 mld EUR. Jak jednak stwierdzono powyżej, wszelkie zaległości w spłacie tych pożyczek w pierwszej kolejności pokrywa się z Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych, a Zjednoczone Królestwo wezwano by do wniesienia kwot tylko wtedy, gdyby rezerwy Zjednoczonego Królestwa na ten Fundusz, wynoszące 347 mln EUR na dzień 31 grudnia 2020 r., nie były wystarczające.

W stosunku do operacji EFIS wartość gwarancji budżetowej UE w dniu wystąpienia, dla operacji zatwierdzonych do daty wystąpienia, wynosiła 23,5 mld EUR. Na dzień 31 grudnia 2020 r. kwota ta zmieniła się na 19,9 mld EUR. Udział Zjednoczonego Królestwa w tym zobowiązaniu warunkowym na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosi zatem 2,5 mld EUR. Wszelkie uruchomienia gwarancji w ramach EFIS w pierwszej kolejności pokrywa się z Funduszu Gwarancyjnego EFIS, a Zjednoczone Królestwo wezwano by do wniesienia kwot tylko wtedy, gdyby rezerwy Zjednoczonego Królestwa na ten Fundusz, wynoszące 1,1 mld EUR na dzień 31 grudnia 2020 r., nie były wystarczające.

Ponieważ przed datą wystąpienia partnerzy wykonawczy nie zatwierdzili żadnych operacji w odniesieniu do gwarancji EFZR, Zjednoczone Królestwo nie ma żadnych zobowiązań w tym zakresie.

Płatności dokonane z rezerw zgromadzonych w funduszach gwarancyjnych na operacje zatwierdzone w dniu lub po dniu wystąpienia i do dnia 31 grudnia 2020 r. są następujące: zero w przypadku EFIS i zero w przypadku upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich. Ponadto 2,8 mln EUR w ramach uruchomień gwarancji EFIS, opłat i kosztów odnosiło się do operacji zatwierdzonych w dniu lub po dniu wystąpienia i do dnia 31 grudnia 2020 r., które pokryto z przychodów UE zgromadzonych na rachunku rozliczeniowym EFIS prowadzonym w EBI (0,19 mln EUR) oraz z dostępnych kwot w segmencie MŚP (2,7 mln EUR) zgodnie z umową w sprawie EFIS. Zgodnie z umową o wystąpieniu płatności te nie zmniejszyły udziału Zjednoczonego Królestwa w rezerwach.

4.1.2. Gwarancje związane z pomocą finansową (operacje zaciągania i udzielania pożyczek)

								w mln EUR
	31.12.2020			31.12.2019
	Wykorzystane	Niewykorzystane	Ogółem	Wykorzystane	Niewykorzystane		Ogółem
EFSM	47 396	-	47 396	47 394	-		47 394
SURE	39 503	46 363	85 867	-	-		-
Wsparcie bilansu płatniczego	201	-	201	201	-		201
MFA	5 813	1 335	7 148	4 754	560		5 314
Euratom	279	100	379	214	200		414
Ogółem	93 193	47 798	140 991	52 564	760		53 324

Gwarancje budżetowe UE obejmują pożyczki zaciągnięte przez Komisję w celu sfinansowania pożyczek udzielanych państwom członkowskim i państwom spoza UE w ramach transakcji zabezpieczających. Wspomniane zaciągnięte pożyczki ujęto już jako zobowiązania w bilansie UE - zob. informacja dodatkowa 2.11.1. W przypadku niewykonania zobowiązań z tytułu pożyczek wzajemnych udzielonych z zaciągniętych pożyczek pełne koszty zaległych kwot zostałyby jednak pokryte z budżetu UE zgodnie z art. 14 rozporządzenia Rady (UE) nr 609/2014:

- zaciągnięte pożyczki związane z pożyczkami wypłaconymi w ramach EFSM są gwarantowane wyłącznie przez budżet UE;

- pożyczki związane z instrumentem SURE są wsparte gwarancjami państw członkowskich w wysokości 25 mld EUR (25 % maksymalnej kwoty pomocy finansowej wynoszącej 100 mld EUR). Niewykorzystane zobowiązania odnoszą się do umów pożyczki podpisanych w 2020 r., w przypadku których wypłata ma mieć miejsce w 2021 r.;

- zaciągnięte pożyczki związane z pożyczkami wypłaconymi w ramach bilansu płatniczego są gwarantowane wyłącznie przez budżet UE;

- pożyczki na pomoc finansową są przede wszystkim objęte gwarancją z Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych (zob. informacja dodatkowa 2.4.1), a następnie z budżetu UE; oraz

- gwarancje od osób trzecich stanowią pierwsze zabezpieczenie całych kwot niespłaconych pożyczek Euratomu. Fundusz Gwarancyjny pokryłby kwoty zewnętrznych operacji udzielania pożyczek, gdyby nie pokryły ich osoby trzecie będące gwarantami.

Zobowiązania Zjednoczonego Królestwa wynikające z jego wystąpienia z UE

Zgodnie z art. 143 umowy o wystąpieniu Zjednoczone Królestwo odpowiada wobec Unii za swój udział w warunkowych zobowiązaniach finansowych związanych z pożyczkami na pomoc finansową (EFSM, MFA, wsparcie bilansu płatniczego i Euratom), które zatwierdzono lub w sprawie których podjęto decyzje w dniu wystąpienia, tj. w dniu 31 stycznia 2020 r. Art. 143 zawiera wymóg, aby w przypadku niewykonania zobowiązania z tytułu pożyczki na pomoc finansową, którą zatwierdzono przed datą wystąpienia, Zjednoczone Królestwo ponosiło odpowiedzialność wobec Unii za swój udział w płatnościach dokonywanych przez Unię w ramach tego działania, w przypadku którego nie wykonano zobowiązania, chyba że może to być pokryte przez udział Zjednoczonego Królestwa w rezerwach utrzymywanych w Funduszu Gwarancyjnym dla działań zewnętrznych, tam gdzie jest to właściwe (tj. MFA i pożyczki Euratomu udzielane w państwach trzecich) - zob. informacja dodatkowa 4.1.1.

Pozostające do spłaty zobowiązanie warunkowe UE związane z powyższymi pożyczkami na pomoc finansową wyniosło 53,9 mld EUR na dzień wystąpienia. W następstwie spłat dokonanych od tego dnia wartość tych pożyczek objętych gwarancją UE na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosi 53,2 mld EUR - udział Zjednoczonego Królestwa w tej kwocie wynosi 6,6 mld EUR.

4.1.3. Gwarancje udzielone na instrumenty finansowe UE

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
"Horyzont 2020"	1 860	1 584
Instrument "Łącząc Europę"	579	684
Mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka	37	110
Inne	49	38
Ogółem	2 524	2 416

Jak wspomniano w art. 210 ust. 1 rozporządzenia finansowego, wydatki budżetowe związane z instrumentem finansowym i zakres odpowiedzialności finansowej UE w żadnym wypadku nie przekraczają kwoty zaciągniętego na nie zobowiązania budżetowego, co wyklucza zobowiązania warunkowe dla budżetu. W praktyce oznacza to, że zobowiązania te posiadają w bilansie odpowiednik po stronie aktywów lub są pokrywane z zaległych zobowiązań budżetowych, które nie zostały ujęte jeszcze jako koszty. Powyższe zobowiązania warunkowe są wykazywane po potrąceniu rezerwy finansowej na te instrumenty i zobowiązań finansowych ujętych dla tych instrumentów - zob. informacje dodatkowe 2.10 i 2.11.2.

Zobowiązania Zjednoczonego Królestwa wynikające z jego wystąpienia z UE

Jeśli chodzi o zobowiązania warunkowe UE dotyczące kwot zatwierdzonych do daty wystąpienia w odniesieniu do instrumentów finansowych UE, w tym tych wymienionych powyżej, w przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych nieprzewidzianych zdarzeń zostałyby one pokryte z budżetu UE ze środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach powierniczych. W związku z tym Zjednoczone Królestwo nie będzie w zasadzie wzywało do wniesienia żadnych kwot poza swoim udziałem w budżetowych zobowiązaniach pozostających do spłaty zgodnie z art. 140 umowy o wystąpieniu - zob. informacja dodatkowa 2.6.1.2.

4.1.4. Sprawy sądowe

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Grzywny	2 985	3 128
Rolnictwo	66	199
Spójność	341	341
Inne	2 169	2 137
Ogółem	5 561	5 805

Grzywny

Kwoty te dotyczą głównie grzywien, które Komisja nałożyła za naruszenie reguł konkurencji i które zostały wstępnie uiszczone przez ukarane przedsiębiorstwa, przy czym złożono odwołanie lub nie wiadomo, czy zostanie ono złożone. Zobowiązanie warunkowe zostanie utrzymane, dopóki nie uprawomocni się orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w danej sprawie lub dopóki nie upłynie okres odwołania. Uzyskane odsetki od płatności tymczasowych ujęto w wyniku ekonomicznym za dany rok oraz jako zobowiązania warunkowe, tak aby uwzględnić brak pewności co do tytułu prawnego Komisji do tych kwot.

Jeżeli UE przegra którąkolwiek ze spraw dotyczących nałożonych grzywien, tymczasowo otrzymane kwoty zostaną zwrócone przedsiębiorstwom bez wpływu na budżet. Kwota grzywien jest uznawana za dochód budżetowy, dopiero gdy grzywny mają charakter ostateczny (art. 107 rozporządzenia finansowego).

Rolnictwo

Są to uzależnione od wyroku Trybunału Sprawiedliwości zobowiązania warunkowe wobec państw członkowskich związane z decyzjami dotyczącymi zgodności odnośnie do EFRG i rozwoju obszarów wiejskich. Ustalenie ostatecznej kwoty zobowiązania oraz roku, w którym kwota wynikająca z pomyślnego zaskarżenia decyzji przed Trybunałem Sprawiedliwości zostanie zapisana w budżecie, zależeć będzie od czasu trwania postępowania przed Trybunałem.

Spójność

Są to zobowiązania warunkowe wobec państw członkowskich w związku z działaniami w ramach polityki spójności, ujęte w oczekiwaniu na wyznaczenie daty rozprawy lub wyrok Trybunału Sprawiedliwości.

Inne sprawy sądowe

Pozycja ta odnosi się do powództw o odszkodowanie obecnie wniesionych przeciwko UE, innych sporów prawnych oraz szacunkowych kosztów postępowania przed sądem. Należy zauważyć, że w przypadku powództwa o odszkodowanie na mocy art. 340 TFUE strona skarżąca musi udowodnić, że instytucja dopuściła się wystarczająco poważnego naruszenia przepisu prawa przyznającego uprawnienia osobom fizycznym, oraz wykazać faktyczne szkody poniesione przez stronę skarżącą, jak również istnienie związku przyczynowo-skutkowego między bezprawnym działaniem a szkodą. Kwota za 2020 r. (podobnie jak w 2019 r.) dotyczy przede wszystkim roszczenia o odszkodowanie wniesionego przeciwko Komisji w związku z decyzją zakazującą łączenia, w której - z uwagi na brak wiarygodnych szacunków - wykazana kwota odnosi się do kwoty roszczenia.

Zobowiązania Zjednoczonego Królestwa wynikające z jego wystąpienia z UE

Zgodnie z art. 147 umowy o wystąpieniu Zjednoczone Królestwo odpowiada za swój udział w płatnościach wymaganych do wywiązania się ze zobowiązań warunkowych Unii, które stają się wymagalne w związku ze sprawami sądowymi dotyczącymi interesów finansowych Unii, pod warunkiem że stan faktyczny stanowiący przedmiot tych spraw zaistniał nie później niż dnia 31 grudnia 2020 r. Z wyłączeniem kwot dotyczących grzywien z powyższej tabeli (ponieważ środki pieniężne tymczasowo otrzymano od podmiotu, na który nałożono grzywnę, i nie musiałyby być w pełni sfinansowane z budżetu UE lub przez Zjednoczone Królestwo) szacowana maksymalna ekspozycja Zjednoczonego Królestwa w tym przypadku wynosi 318 mln EUR. W przypadku spraw sądowych, w których uznano za prawdopodobne, że kwoty zostaną wypłacone z budżetu UE (zob. informacja dodatkowa 2.10), udział Zjednoczonego Królestwa ujmuje się jako część całkowitej kwoty należnej od Zjednoczonego Królestwa - zob. informacje szczegółowe w informacji dodatkowej 2.6.1.2.

4.2. AKTYWA WARUNKOWE

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Gwarancje otrzymane:
Gwarancje wykonania	318	349
Inne gwarancje	8	16
Inne aktywa warunkowe	58	65
Ogółem	384	430

Gwarancji wykonania wymaga się, aby zagwarantować wywiązanie się przez beneficjentów finansowania UE ze zobowiązań przewidzianych w umowach zawartych z UE.

5. ZOBOWIĄZANIA BUDŻETOWE I PRAWNE

Niniejsza informacja dodatkowa zawiera informacje na temat procedury budżetowej i przyszłych potrzeb finansowych, a nie na temat zobowiązań istniejących na dzień 31 grudnia 2020 r.

W wieloletnich ramach finansowych (WRF) zatwierdzonych przez państwa członkowskie zdefiniowano programy i określono pułapy dla działów w budżecie dotyczące środków na zobowiązania oraz łączną kwotę środków na płatności, w ramach których UE może przyjąć zobowiązania budżetowe i prawne i ostatecznie może dokonać płatności za okres 7 lat - zob. tabela 1.1 w informacjach dodatkowych do sprawozdań z wykonania budżetu.

Pułapy WRF zostały przyjęte przez Radę (państwa członkowskie) za zgodą Parlamentu Europejskiego, zaś art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej zawiera bezpośrednie powiązanie między rocznym pułapem wydatków EFRG a rozporządzeniem w sprawie WRF. Parlament Europejski i Rada przyjęły również odpowiednie akty podstawowe dotyczące wydatków EFRG, w których określono wydatki na państwo członkowskie na cały okres 2014-2020.

Zobowiązania prawne odpowiadają programom, projektom, porozumieniom lub podpisanym umowom i są tym samym prawnie wiążące dla UE. Zobowiązanie prawne jest czynnością, poprzez którą urzędnik zatwierdzający zaciąga lub stwierdza zobowiązanie (ciążące na UE), którego skutkiem jest obciążenie finansowe (art. 2 pkt 37) rozporządzenia finansowego).

Zobowiązanie budżetowe jest co do zasady zaciągane przed zobowiązaniem prawnym, jednak w przypadku niektórych wieloletnich programów/projektów jest odwrotnie - odpowiednie zobowiązania budżetowe są zaciągane w rocznych ratach, przez kilka lat, o ile przewiduje to akt podstawowy. Na przykład w odniesieniu do spójności art. 76 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów (rozporządzenie (UE) nr 1303/2013) stanowi, że decyzja Komisji w sprawie przyjęcia programu stanowi zobowiązanie prawne w rozumieniu rozporządzenia finansowego oraz że zobowiązania budżetowe Unii w odniesieniu do każdego programu są podejmowane w ratach rocznych dla każdego funduszu w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. Inne podstawy prawne mogą zawierać podobne przepisy. Z tego powodu mogą wystąpić kwoty, które UE prawnie zobowiązała się zapłacić, ale zobowiązanie budżetowe nie zostało jeszcze zaciągnięte - zob. informacje dodatkowe 5.2 i 5.3 poniżej.

Jeżeli zobowiązanie budżetowe zostało podjęte, ale kolejne płatności nie zostały jeszcze wykonane, kwota zobowiązań pozostających do spłaty określana jest mianem "RAL" (z fr. "Reste à Liquider"). Może dotyczyć to podpisanych programów lub projektów, często wieloletnich, w odniesieniu do których płatności będą dokonane dopiero w późniejszych latach. Stanowią one zobowiązania płatnicze na przyszłe lata. Ponieważ sprawozdania finansowe przygotowuje się na zasadzie memoriału, natomiast sprawozdania z wykonania budżetu przygotowuje się na zasadzie kasowej, część ogólnych niezapłaconych kwot (RAL) została już dodana do kategorii kosztów i uznana za zobowiązanie w bilansie (zob. informacje dodatkowe 2.12 i 2.13). Koszty te oblicza się na podstawie zestawień poniesionych wydatków/otrzymanych faktur lub szacunkowej realizacji programu lub projektu w przypadku, gdy UE nie otrzymała żadnych zestawień do dnia sprawozdawczego - zob. informacja dodatkowa 5.1 poniżej. Po dokonaniu płatności związanych ze zobowiązaniami pozostającymi do spłaty zobowiązanie wykazane w bilansie zostaje usunięte z ksiąg. Część RAL, których nie dodano jeszcze do kategorii kosztów, nie została ujęta jako zobowiązania, ale zamiast tego wykazano ją poniżej.

Poniższe ujawnienia przedstawiają zatem kwoty na dzień 31 grudnia 2020 r., które UE zobowiązała się zapłacić w ramach wykonywania warunków umów i które mają zostać sfinansowane z przyszłych budżetów UE.

			w mln EUR
	Informacja dodatkowa	31.12.2020	31.12.2019
Zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty nieujęte jeszcze jako koszty	5.1	249309	249686
Zobowiązania prawne w zakresie zarządzania dzielonego w ramach bieżących WRF oczekujące na wdrożenie	5.2	-	72 832
Istotne zobowiązania prawne w innych dziedzinach	5.3	14 481	13 941
Ogółem		263 790	336 459

5.1. ZOBOWIĄZANIA BUDŻETOWE POZOSTAJĄCE DO SPŁATY NIEUJĘTE JESZCZE JAKO KOSZTY

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty nieujęte jeszcze jako koszty	249309	249686

Powyższa kwota stanowi budżetowe zobowiązania pozostające do spłaty ("Reste à Liquider") w wysokości 303 197 mln EUR (zob. tabela 4.4 w informacjach dodatkowych do sprawozdań z wykonania budżetu), pomniejszone o powiązane kwoty, które w bilansie ujęto jako zobowiązania, zaś w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności jako koszty. Zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty (RAL) to kwota otwartych zobowiązań, w przypadku których nie dokonano jeszcze płatności lub umorzenia. Jak wyjaśniono powyżej, jest to normalna konsekwencja istnienia programów wieloletnich.

Należy zauważyć, że zaległe płatności zaliczkowe na dzień 31 grudnia 2020 r. wyniosły 62,7 mld EUR - zob. informacja dodatkowa 2.5. Stanowią one zobowiązania budżetowe, które zostały zapłacone, prowadząc tym samym do zmniejszenia RAL, ale tylko w sytuacji, gdy wypłacone kwoty są nadal uważane za należące do UE - a nie do beneficjenta - do czasu wypełnienia odpowiednich zobowiązań umownych. Są więc takie jak RAL wykazywane powyżej, jednak nie są jeszcze ujmowane jako koszty.

5.2. ZOBOWIĄZANIA PRAWNE W ZAKRESIE ZARZĄDZANIA DZIELONEGO W RAMACH BIEŻĄCYCH WRF OCZEKUJĄCE NA WDROŻENIE

				w mln EUR
Fundusze	Ramy finansowe na lata 2014-2020 (A)	Zobowiązania prawne zgodnie z najnowszą decyzją Komisji (B)	Zobowiązania budżetowe, w tym umorzenia (C)	Zobowiązania prawne oczekujące na wdrożenie (B-C)
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Fundusz Spójności	261 889	261 690	261 690	-
Europejski Fundusz Społeczny	93 642	93 498	93 498	0
Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa	-	-	-	-
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym	3 814	3 813	3 813	-
DZIAŁ 1B: FUNDUSZE W RAMACH POLITYKI SPÓJNOŚCI	359 345	359 000	359 000	0
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (*)	126 909	100 063	100 063	(0)
Europejski Fundusz Morski i Rybacki	5 749	5 655	5 655	-
DZIAŁ 2: ZASOBY NATURALNE	132 658	105 718	105 718	(0)
Fundusz Azylu, Migracji i Integracji	4 576	4 576	4 576	(0)
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	3 172	3 172	3 172	(0)
DZIAŁ 3: BEZPIECZEŃSTWO I OBYWATELSTWO	7 747	7 747	7 747	(0)
Ogółem	499 750	472 466	472 466	0
(*) Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2220 (Dz.U. L 437 z 28.12.2020, s. 1) ramy finansowe EFRROW obejmują lata 2014-2022.

Są to zobowiązania prawne, które UE zobowiązała się zapłacić przy przyjmowaniu programów operacyjnych związanych z zarządzaniem dzielonym. Decyzja Komisji w sprawie przyjęcia programu operacyjnego stanowi decyzję w sprawie finansowania w rozumieniu art. 110 rozporządzenia finansowego, a po jej notyfikacji zainteresowanemu państwu członkowskiemu - zobowiązanie prawne w rozumieniu tego rozporządzenia.

Art. 76 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów dotyczący europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych stanowi, że:

"Zobowiązania budżetowe Unii w odniesieniu do każdego programu są podejmowane w ratach rocznych dla każdego funduszu w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. Zobowiązania budżetowe związane z rezerwą wykonania w każdym programie są podejmowane oddzielnie od zobowiązań dla pozostałej alokacji dla programu".

W powyższej tabeli przedstawiono przegląd zobowiązań prawnych i budżetowych związanych z pozycjami 1B, 2 i 3 WRF na lata 2014-2020. W pierwszej kolejności w tabeli ujęto łączne kwoty WRF uchwalone na dany okres (kolumna A). W kolumnie B przedstawiono zobowiązania prawne zaciągnięte przez UE na koniec roku. W kolumnie C zawarto zobowiązania budżetowe już zaciągnięte w celu pokrycia wspomnianych powyżej zobowiązań prawnych. Na koniec 2020 r. zobowiązania prawne są w całości pokryte zobowiązaniami budżetowymi.

5.3. ISTOTNE ZOBOWIĄZANIA PRAWNE W INNYCH DZIEDZINACH

		w mln EUR
	31.12.2020	31.12.2019
Instrument "Łącząc Europę"	4 140	7 680
ITER	6 837	1 676
Program Copernicus	-	601
Galileo	-	438
Umowy w sprawie połowów	172	223
Zobowiązania - leasing operacyjny	2 547	2 535
Inne zobowiązania umowne	785	788
Ogółem	14 481	13 941

Kwoty te odzwierciedlają długoterminowe zobowiązania prawne, które nie mają pokrycia w środkach na zobowiązania w budżecie na koniec roku. Z tytułu tych wiążących zobowiązań będą zaciągane zobowiązania budżetowe w ratach rocznych w przyszłych latach oraz będą dokonywane wypłaty środków.

Niektóre ważne programy (zob. poniżej) mogą być realizowane w rocznych ratach zgodnie z art. 112 ust. 2 rozporządzenia finansowego. Pozwala to UE na podejmowanie prawnych zobowiązań (podpisywanie umów o udzielenie dotacji, umów o delegowaniu zadań oraz umów w sprawie zamówienia publicznego) przekraczających dostępne środki na zobowiązania w danym roku. Z tego powodu znaczna kwota całkowitej alokacji na bieżące WRF mogła zostać już zaangażowana. Dotyczy to w szczególności programów opisanych poniżej:

Instrument "Łącząc Europę"

Instrument "Łącząc Europę" zapewnia pomoc finansową dla sieci transeuropejskich w formie wsparcia dla projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w sektorach transportu oraz infrastruktury telekomunikacyjnej i energetycznej. Zobowiązania prawne dotyczące instrumentu "Łącząc Europę" obejmują okres wdrażania trwający od 2014 r. do 2024 r. w przypadku transportu i do 31.12.2025 r. w przypadku energii. Podstawą prawną tych zobowiązań jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument "Łącząc Europę", zmieniające rozporządzenie (UE) nr 2010/913 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010, którego art. 19 przewiduje wykorzystanie rocznych rat.

ITER - międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy

Zobowiązania te mają pokrywać przyszłe potrzeby w zakresie finansowania obiektów ITER do 2027 r. Wkład UE (Euratom) na rzecz organizacji ITER, obejmujący także wkłady państw członkowskich i Szwajcarii, przekazywany jest za pośrednictwem wspólnego przedsięwzięcia "Fusion for Energy". Znaczny wzrost zobowiązań w ujęciu rok do roku odzwierciedla przyszłe finansowanie w ramach WRF 2021-2027 ustanowione decyzją Rady (Euratom) 2021/281 ³⁰  z dnia 22 lutego 2021 r. w sprawie zmiany decyzji 2007/198/Euratom powołującej Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej, w której zatwierdzono stosowanie z rocznych transz. ITER utworzono w celu zarządzania obiektami ITER i zachęcania do wykorzystywania obiektów ITER, podejmowania działań w celu pozyskania społecznego zrozumienia i akceptacji dla energii termojądrowej oraz wszelkich innych działań niezbędnych do osiągnięcia wyznaczonych celów. Organizacja ITER obejmuje UE, Chiny, Indie, Rosję, Koreę Południową, Japonię i Stany Zjednoczone.

Program Copernicus

Program Copernicus to unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi - zob. również informacja dodatkowa 2.2. Wymienione zobowiązania są zaciągane na okres do 2020 r. W oparciu o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 377/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. ustanawiające program Copernicus i uchylające rozporządzenie (UE) nr 911/2010 ³¹  Komisja podpisała umowy o delegowaniu zadań z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), EUMETSAT-em, ośrodkiem Mercator i Europejskim Centrum Prognoz Średnioterminowych. Na podstawie art. 8 rozporządzenia (UE) nr 377/2014 zezwala się na korzystanie z rocznych rat.

Na dzień 31 grudnia 2020 r. wszystkie zobowiązania prawne zostały w całości pokryte zobowiązaniami budżetowymi.

Galileo

Są to kwoty, które zobowiązano się przekazać na program Galileo, którego celem jest opracowanie europejskiego globalnego systemu nawigacji satelitarnej - zob. także informacja dodatkowa 2.2. Wymienione zobowiązania są zaciągane na okres do 2020 r. W oparciu o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1285/2013 ³²  Komisja podpisała umowy o delegowaniu zadań z ESA. Na podstawie art. 9 rozporządzenia (UE) nr 1285/2013 zezwala się na korzystanie z rocznych rat.

Na dzień 31 grudnia 2020 r. wszystkie zobowiązania prawne zostały w całości pokryte zobowiązaniami budżetowymi.

Umowy w sprawie połowów

Są to zobowiązania zaciągnięte wobec państw trzecich w związku z działaniami realizowanymi na mocy międzynarodowych umów w sprawie połowów do 2026 r. Zobowiązania zaciągnięto w oparciu o decyzje Rady dotyczące poszczególnych państw trzecich (np. umowa między Unią Europejską a Republiką Seszeli i protokół wykonawczy do niej ³³ ) i uznawane za konkretne traktaty międzynarodowe, z którymi wiążą się wieloletnie prawa i obowiązki.

Zobowiązania - leasing operacyjny

Minimalne kwoty, które zobowiązano się zapłacić zgodnie z umowami zasadniczymi w pozostałym okresie obowiązywania tych umów leasingu, przedstawiają się następująco:

							w mln EUR
	Minimalne opłaty leasingowe
	< 1 rok	1-5 lat		> 5 lat		Ogółem
Budynki	407	993		1 088		2 488
Sprzęt informatyczny i inne wyposażenie	15	35		10		60
Ogółem	422	1 028		1 098		2 547

W marcu 2019 r., w związku z notyfikowaniem przez Zjednoczone Królestwo zamiaru wystąpienia z UE oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1718 z dnia 14 listopada 2018 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 726/2004 w odniesieniu do siedziby Europejskiej Agencji Leków ³⁴  siedziba Europejskiej Agencji Leków (EMA) została przeniesiona z Londynu do Amsterdamu. W dniu 2 lipca 2019 r. Agencja zawarła umowę z właścicielem nieruchomości pełniącej funkcję jej siedziby i od tego czasu podnajmowała pomieszczenia podnajemcy na warunkach zgodnych z warunkami określonymi w umowie najmu, uwzględniając termin podnajmu obowiązujący do wygaśnięcia zawartej przez EMA umowy najmu w czerwcu 2039 r.

Wartości przedstawione w powyższej tabeli obejmują kwotę 378 mln EUR, która nadal pozostaje do uiszczenia na podstawie tej umowy najmu. Oczekuje się, że podnajemca otrzyma płatności w takiej samej kwocie zgodnie z warunkami nieodwołanego podnajmu.

Inne zobowiązania umowne

Kwoty ujęte w tej pozycji odpowiadają kwotom zobowiązań, które mają zostać spłacone w okresie obowiązywania umów. Najbardziej znacząca kwota odnosi się do umowy dotyczącej nieruchomości (JMO2) Komisji w Luksemburgu (354 mln EUR).

6. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM

Poniższe informacje odnoszące się do zarządzania ryzykiem finansowym UE dotyczą:

- operacji zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową przeprowadzanych przez Komisję za pośrednictwem europejskiego mechanizmu stabilizacji finansowej, wsparcia bilansu płatniczego, pomocy makrofinansowej, instrumentu SURE oraz działań Euroatomu;

- operacji finansowych przeprowadzonych przez Komisję w celu wykonania budżetu UE, w tym pobierania grzywien;

- aktywów przechowywanych w funduszach na potrzeby gwarancji budżetowych: Funduszu Gwarancyjnym dla działań zewnętrznych, funduszu gwarancyjnym EFIS i Funduszu Gwarancyjnym EFIS; oraz

- instrumentów finansowych finansowanych z budżetu UE.

6.1. RODZAJE RYZYKA

Ryzyko rynkowe polega na tym, że wartość godziwa instrumentu finansowego lub przyszłe przepływy pieniężne z nim związane będą ulegać wahaniom ze względu na zmiany cen rynkowych. Ryzyko rynkowe niesie ze sobą nie tylko potencjał strat, ale i potencjał zysków. Obejmuje ono ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej oraz inne ryzyko cenowe (UE nie jest narażona na znaczące inne ryzyko cenowe).

- Ryzyko walutowe polega na tym, że wartość operacji UE lub jej inwestycji jest uzależniona od zmian kursów walutowych. Ryzyko to wynika ze zmiany ceny jednej waluty w stosunku do drugiej.

- Ryzyko stopy procentowej polega na możliwości spadku wartości papierów wartościowych, w szczególności obligacji, na skutek wzrostu stóp procentowych. Z reguły wyższe stopy procentowe prowadzą do niższych cen obligacji o stałym oprocentowaniu i odwrotnie.

Ryzyko kredytowe to ryzyko straty spowodowanej niespłaceniem przez dłużnika/pożyczkobiorcę pożyczki lub innej linii kredytowej (kwoty głównej lub odsetek, bądź obu) lub niewywiązaniem się w inny sposób z obowiązków umownych. Zdarzenia związane z niewykonaniem zobowiązania obejmują opóźnienia w dokonywaniu spłat, restrukturyzację spłat pożyczkobiorcy i upadłość.

Ryzyko płynności to ryzyko wynikające z trudności w sprzedaży składnika aktywów; np. ryzyko, że danego papieru wartościowego lub składnika aktywów nie będzie można sprzedać na rynku na tyle szybko, aby uniknąć straty lub wywiązać się ze zobowiązania.

6.2. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

Wycena instrumentów finansowych

Podane poniżej klasy aktywów finansowych i zobowiązań finansowych nie są wyceniane według wartości godziwej: środki pieniężne i ich ekwiwalenty, udzielone pożyczki, należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany, zaciągnięte pożyczki i inne zobowiązania finansowe wycenione po zamortyzowanym koszcie. Wartość bilansową tych aktywów i zobowiązań finansowych uznaje się za zbliżoną do ich wartości godziwej.

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

UE dokonuje operacji zaciągania i udzielania pożyczek zgodnie z odpowiednimi rozporządzeniami Rady, decyzjami Rady i Parlamentu Europejskiego oraz - w stosownych przypadkach - z wewnętrznymi wytycznymi. Odpowiednie jednostki operacyjne korzystają z opracowanych przez nie zbiorów procedur dotyczących poszczególnych dziedzin, takich jak zaciąganie i udzielanie pożyczek. Operacje udzielania pożyczek finansowane są za pomocą zaciąganych pożyczek wzajemnych, które nie powodują powstawania otwartych pozycji stopy procentowej czy otwartych pozycji walutowych.

Zasoby finansowe

Reguły i zasady dotyczące zarządzania operacjami finansowymi Komisji określono w rozporządzeniu Rady (UE, Euratom) nr 609/2014 (zmienionym rozporządzeniem Rady (UE, Euratom) 2016/804 ³⁵ ) i w rozporządzeniu finansowym.

Na podstawie wspomnianych rozporządzeń obowiązują następujące główne zasady:

- Państwa członkowskie wpłacają środki na poczet zasobów własnych na rachunki otwarte w tym celu w imieniu Komisji przez administrację finansową lub krajowy bank centralny. Komisja może obciążać wspomniane rachunki jedynie w celu zaspokojenia potrzeb w zakresie środków pieniężnych.

- Państwa członkowskie wpłacają środki na poczet zasobów własnych w swojej walucie krajowej, natomiast płatności Komisji są denominowane głównie w EUR.

- Nie można przekraczać stanu rachunków bankowych otwartych w imieniu Komisji. Ograniczenie to nie ma zastosowania do rachunków Komisji prowadzonych na potrzeby zasobów własnych w przypadku niewykonania zobowiązań z tytułu pożyczek zaciągniętych lub gwarantowanych na mocy rozporządzeń i decyzji Rady UE oraz - na pewnych warunkach - w przypadku gdy zapotrzebowanie na zasoby pieniężne przekracza ilość zasobów pieniężnych znajdujących się na tych rachunkach.

- Środki pieniężne na rachunkach bankowych prowadzonych w walutach innych niż euro są wykorzystywane do płatności w tych samych walutach lub okresowo przeliczane na euro.

Oprócz rachunków prowadzonych na potrzeby zasobów własnych Komisja otwiera inne rachunki w bankach centralnych i bankach komercyjnych w celu dokonywania płatności i otrzymywania wpływów innych niż z tytułu składek państw członkowskich do budżetu.

Operacje skarbcowe i płatnicze są w dużej mierze zautomatyzowane i opierają się na nowoczesnych systemach informatycznych. Aby zagwarantować bezpieczeństwo systemu oraz zapewnić rozdział obowiązków zgodnie z przepisami rozporządzenia finansowego, standardami kontroli wewnętrznej Komisji i zasadami audytu, stosuje się określone procedury.

Zarządzanie operacjami skarbcowymi i płatniczymi Komisji regulują zawarte na piśmie wytyczne i procedury, które mają na celu ograniczenie ryzyka operacyjnego i finansowego oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu kontroli. Wspomniane wytyczne i procedury odnoszą się do różnych obszarów działań (np.: wykonywanie płatności i zarządzanie środkami pieniężnymi, prognozy przepływów pieniężnych, ciągłość działania itd.), a ich przestrzeganie jest regularnie sprawdzane.

Grzywny

Tymczasowo zainkasowane grzywny: depozyty

Kwoty otrzymane przed 2010 r. pozostają na rachunkach bankowych w bankach specjalnie wybranych do zdeponowania tymczasowo zainkasowanych grzywien. Wyboru banków dokonuje się zgodnie z procedurami przetargowymi określonymi w rozporządzeniu finansowym. Umieszczenie środków w określonych bankach wynika z wewnętrznej polityki zarządzania ryzykiem, w której określone są wymogi dotyczące ratingu kredytowego oraz kwota środków, jaką można umieścić w stosunku do kapitału własnego kontrahenta. Określane jest i oceniane ryzyko finansowe i operacyjne, a ponadto regularnie sprawdzane jest przestrzeganie wewnętrznych zasad i procedur.

Tymczasowo zainkasowane grzywny: portfel BUFI

Grzywny nałożone i tymczasowo zainkasowane od 2010 r. są inwestowane w specjalnie w tym celu utworzone portfel - BUFI. Portfel ten ma przede wszystkim na celu zmniejszenie zagrożeń związanych z rynkami finansowymi i równe traktowanie wszystkich podmiotów poprzez zastosowanie gwarantowanego zwrotu obliczonego na tej samej podstawie do kwoty nominalnej grzywien. Gwarantowany zwrot mający zastosowanie do podmiotów, na które nałożono grzywnę przed wejściem nowego rozporządzenia finansowego w życie w sierpniu 2018 r., przyjmuje jednak wartość zerową. Zarządzaniem aktywami w przypadku tymczasowo zainkasowanych grzywien zajmuje się Komisja, która działa zgodnie z wewnętrznymi wytycznymi dotyczących zarządzania aktywami. Odpowiednie jednostki operacyjne korzystają z opracowanych przez nie podręczników dotyczących procedur w zakresie poszczególnych dziedzin, takich jak zarządzanie zasobami finansowymi. Regularnie określane jest i oceniane ryzyko finansowe i operacyjne, a ponadto weryfikowane jest przestrzeganie wewnętrznych zasad i procedur.

Celem działalności związanej z zarządzaniem aktywami jest zainwestowanie grzywien tymczasowo wpłaconych na rachunek Komisji, w taki sposób, aby:

- zapewnić łatwą dostępność środków w razie potrzeby,

- starając się przy tym w zwykłych okolicznościach uzyskać zwrot z inwestycji, który przeciętnie odpowiada referencyjnej stopie zwrotu z funduszu BUFI po odliczeniu poniesionych kosztów, przy jednoczesnym zachowaniu wartości nominalnej grzywien.

Inwestycje są zasadniczo ograniczone do następujących kategorii: depozyty terminowe w bankach centralnych państw członkowskich, agencjach obsługujących dług państwowy w strefie euro, należących w całości do skarbu państwa lub objętych gwarancjami państwa bankach lub instytucjach ponadnarodowych, a także obligacje, weksle i certyfikaty depozytowe wystawiane przez państwa lub instytucje ponadnarodowe.

Gwarancje finansowe

W posiadaniu Komisji znajdują się gwarancje o znacznej wartości wystawione przez instytucje finansowe w związku z grzywnami nakładanymi przez Komisję na przedsiębiorców naruszających unijne reguły konkurencji - zob. informacja dodatkowa 2.6.1.3. Przedstawienie gwarancji przez ukarane przedsiębiorstwo stanowi alternatywę dla dokonania tymczasowej zapłaty. Gwarancjami zarządza się zgodnie z wewnętrzną polityką zarządzania ryzykiem. Określane jest i oceniane ryzyko finansowe i operacyjne, a ponadto regularnie sprawdzane jest przestrzeganie wewnętrznych zasad i procedur.

Fundusze gwarancyjne

Jednym ze sposobów na skuteczne wykonanie budżetu jest udzielanie przez Komisję w coraz większym stopniu gwarancji finansowych instytucjom finansowym, przez co wspiera ona beneficjentów dzięki efektowi mnożnikowemu. Korzystanie z budżetu UE ma na celu osiągnięcie jak największych efektów za pomocą dostępnych środków. Komisja utworzyła fundusze gwarancyjne na pokrycie udzielonych gwarancji budżetowych, aby zapewnić bufor płynnościowy w odniesieniu do ewentualnych strat poniesionych z tytułu operacji objętych gwarancją. Na koniec roku głównymi funduszami gwarancyjnymi są Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych, Fundusz Gwarancyjny EFIS i fundusz gwarancyjny EFZR.

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Zasady zarządzania aktywami Funduszu Gwarancyjnego określono w porozumieniu między Komisją a EBI z dnia 25 listopada 1994 r. oraz późniejszych zmianach do tego porozumienia. Fundusz Gwarancyjny jest obsługiwany wyłącznie w euro. Zarządzanie aktywami opiera się na tradycyjnych zasadach ostrożności, stosowanych w przypadku działalności finansowej. Przy zarządzaniu funduszem konieczne jest zwracanie szczególnej uwagi na ograniczanie ryzyka i dbałość o to, aby zbywanie i przenoszenie aktywów, którymi zarządza fundusz, następowało bez większych opóźnień, przy uwzględnieniu stosownych zobowiązań.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Fundusz Gwarancyjny EFIS został ustanowiony rozporządzeniem w sprawie EFIS - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. Zasady zarządzania aktywami funduszu określono w decyzji Komisji C(2016) 165 z dnia 21 stycznia 2016 r. Funduszem zarządza Komisja, która jest upoważniona do inwestowania środków Funduszu Gwarancyjnego EFIS na rynkach finansowych zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami i właściwymi normami ostrożnościowymi. Zarządzając aktywami, należy zapewniać wystarczającą płynność na wypadek uruchomienia gwarancji i jednocześnie zmierzać do maksymalizacji stopy zwrotu z aktywów oraz dążyć do poziomu ryzyka zapewniającego utrzymanie wysokiego stopnia bezpieczeństwa i stabilności.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Fundusz gwarancyjny EFZR ustanowiono rozporządzeniem w sprawie EFZR - zob. informacja dodatkowa 2.4.1. Komisja zarządza aktywami funduszu gwarancyjnego EFZR zgodnie z wytycznymi wewnętrznymi i wytycznymi dotyczącymi zarządzania aktywami określonymi w załączniku 1 do decyzji Komisji C(2017) 7693 z dnia 22 listopada 2017 r. Komisja jest upoważniona do inwestowania środków funduszu gwarancyjnego EFZR na rynkach finansowych zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami i właściwymi normami ostrożnościowymi. Aktywami zarządza się w taki sposób, aby zapewniać wystarczającą płynność na wypadek uruchomienia gwarancji i jednocześnie zmierzać do maksymalizacji stopy zwrotu z aktywów oraz dążyć do poziomu ryzyka zapewniającego utrzymanie wysokiego stopnia bezpieczeństwa i stabilności.

Programy instrumentów finansowych

Wykonanie budżetu UE już od wielu lat wiąże się z wykorzystaniem programów instrumentów finansowych. Więcej informacji na ten temat znajduje się w informacji dodatkowej 2.4.1.

Cechą wspólną większości instrumentów finansowych jest to, że ich wykonanie zostało powierzone albo grupie EBI (w tym EFI), albo innym instytucjom finansowym w oparciu o umowę między Komisją a instytucją finansową. W umowach podpisanych z tymi instytucjami finansowymi określono surowe warunki oraz obowiązki, jakim podlegają pośrednicy, aby zapewnić właściwe zarządzanie środkami UE i sprawozdawczość w tym zakresie. Po zadeklarowaniu wkładu finansowego do jednego z instrumentów środki przekazywane są na specjalnie w tym celu utworzony rachunek bankowy otwarty przez instytucję finansową na jej nazwę, ale w imieniu Komisji (tj. rachunek powierniczy). W zależności od rodzaju instrumentu instytucja finansowa może wykorzystać te środki na rachunku powierniczym do udzielania pożyczek, emisji instrumentów dłużnych, inwestowania w instrumenty kapitałowe lub uruchomienia gwarancji. Wpływy z instrumentów finansowych muszą co do zasady zostać zwrócone do budżetu UE.

Ryzyko w przypadku tych instrumentów finansowych jest ograniczone do pułapu określonego w odnośnych umowach, a konkretnie do kwoty przewidzianej w budżecie na dany instrument. Ponieważ Komisja ponosi często pierwszą stratę, a instrumenty są przeznaczone na finansowanie beneficjentów o wyższym poziomie ryzyka (którzy mają trudności z uzyskaniem finansowania od pożyczkodawców komercyjnych), prawdopodobne jest, że budżet UE poniesie pewne straty.

6.3. RYZYKO WALUTOWE

Ekspozycja UE na ryzyko walutowe związane z instrumentami finansowymi - pozycja netto na koniec roku

												w mln EUR
	31.12.2020
	USD	GBP	DKK		SEK		EUR		Inne		Ogółem
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	593	42	15		14		18 904		20		19 587
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	(417)	-	-		-		616		-		199
Pożyczki (1)	21	40	-		-		46		9		116
Należności	22	1 208	116		176		72 233		738		74 493
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	115	64	178		367		14 429		1 589		16 742
	334	1 353	310		557		106 228		2 356		111 137
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	-	-	-		-		(1)		(4)		(4)
Zobowiązania	(3)	(0)	(19)		(1)		(32 366)		(19)		(32 408)
	(3)	(0)	(19)		(1)		(32 367)		(22)		(32 412)
Ogółem	331	1 353	291		556		73 861		2 333		78 725
(1)Z wyłączeniem pożyczek wzajemnych na pomoc finansową.

												w mln EUR
	31.12.2019
	USD	GBP	DKK		SEK		EUR		Inne		Ogółem
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	577	62	17		9		17 723		21		18 407
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	(393)	-	-		-		529		-		137
Pożyczki (1)	17	32	-		-		65		7		121
Należności	30	804	62		93		22 751		233		23 974
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	100	311	319		432		16 910		1 673		19 745
	332	1 209	398		533		57 979		1 934		62 384
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	(0)	-	-		-		(10)		(2)		(12)
Zobowiązania	(5)	(1)	(0)		(1)		(27 200)		(33)		(27 241)
	(5)	(1)	(0)		(1)		(27 211)		(35)		(27 254)
Ogółem	326	1 208	398		532		30 768		1 898		35 130
(1)Z wyłączeniem pożyczek wzajemnych na pomoc finansową.

Umocnienie się euro wobec innych walut o 10 % miałoby następujące skutki:

							w mln EUR
	Wynik ekonomiczny
	USD	GBP		DKK		SEK
2020	(13)	(119)		(27)		(49)
2019	(14)	(104)		(35)		(48)

							w mln EUR
	Aktywa netto
	USD	GBP		DKK		SEK
2020	(17)	(4)		(1)		(1)
2019	(17)	(6)		(2)		(1)

Osłabienie się euro wobec tych samych walut o 10 % miałoby następujące skutki:

							w mln EUR
	Wynik ekonomiczny
	USD	GBP		DKK		SEK
2020	16	146		33		60
2019	17	127		42		58

							w mln EUR
	Aktywa netto
	USD	GBP		DKK		SEK
2020	21	5		2		2
2019	20	7		2		1

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

Ponieważ aktywa i zobowiązania finansowe są obecnie tylko w euro, UE nie jest narażona na ryzyko walutowe.

Zasoby finansowe

Środki na poczet zasobów własnych wpłacane przez państwa członkowskie w walutach innych niż euro są przechowywane na rachunkach przeznaczonych na potrzeby zasobów własnych, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 609/2014 (zmienionym rozporządzeniem (UE, Euratom) 2016/804). Są one przeliczane na euro, w przypadku gdy są potrzebne do wykonania płatności. Procedury stosowane do zarządzania tymi środkami są określone w wyżej wymienionym rozporządzeniu. W ograniczonej liczbie przypadków środki te są bezpośrednio wykorzystywane do wykonania płatności w danych walutach.

Komisja posiada w bankach komercyjnych rachunki prowadzone w walutach państw UE innych niż euro, a także w USD i CHF w celu wykonywania płatności w tych walutach. Środki na tych rachunkach są uzupełniane w zależności od kwoty płatności, jakie mają zostać wykonane, w wyniku czego salda tych rachunków nie są narażone na ryzyko walutowe.

Wpływy różne (wpływy inne niż wpływy na poczet zasobów własnych) otrzymywane w walutach innych niż euro są przelewane na rachunki Komisji prowadzone w tej samej walucie, jeżeli są one niezbędne do wykonania płatności, albo przeliczane na euro i przekazywane na rachunki prowadzone w euro. Środki na rachunkach zaliczkowych prowadzonych w walutach innych niż euro są uzupełniane w zależności od szacowanej kwoty lokalnych płatności krótkoterminowych, które mają być wykonane w tej samej walucie. Salda na tych rachunkach nie mogą przekraczać odnośnych pułapów.

Grzywny

Wszystkie grzywny nakłada się, uiszcza lub tymczasowo ujmuje w euro, a zatem nie stwarzają one jakiegokolwiek ryzyka walutowego.

Fundusze gwarancyjne

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Aktywa finansowe funduszu są denominowane w euro, ryzyko walutowe zatem nie występuje. Pożyczki będące przedmiotem subrogacji UE w wyniku uruchomienia funduszu w związku z zaleganiem z płatnością przez pożyczkobiorcę realizowane są w oryginalnej walucie i tym samym narażają UE na ryzyko walutowe. Nie prowadzi się działalności służącej zrównoważeniu wahań kursu obcej waluty (działalności zabezpieczającej) ze względu na niepewność co do terminu spłaty pożyczki.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Fundusz Gwarancyjny EFIS działa obecnie w dwóch walutach - EUR i USD. Ryzyko walutowe jest zarządzane poprzez zawieranie kontraktów na instrumenty pochodne (walutowe kontrakty typu forward), które zabezpieczają wartość rynkową portfela inwestycji w USD. Maksymalną niezabezpieczoną ekspozycję na ryzyko kursowe walutowe ustalono na 1 % całkowitej wartości portfela w ramach wartości odniesienia i rocznych przydziałów strategicznych. W związku z tym zmiany dotyczące podwyższenia lub obniżenia wartości rynkowej inwestycji w USD powyżej lub poniżej 1 % spowodowałyby przywrócenie równowagi handlowej (nowy kontrakt terminowy typu forward o tym samym lub przeciwnym kierunku), odpowiednio dostosowując lub odwracając pozycję zabezpieczaną. Ponowne dostosowanie zabezpieczenia może być również spowodowane zmianami kursu wymiany EUR/USD.

Pożyczki będące przedmiotem subrogacji UE w wyniku uruchomienia funduszu w związku z zaleganiem z płatnością przez pożyczkobiorcę - zob. informacja dodatkowa 2.4.3.2 - realizowane są w oryginalnej walucie i tym samym narażają UE na ryzyko walutowe. W przypadku pożyczek będących przedmiotem subrogacji nie podejmuje się działań służących zrównoważeniu wahań kursu obcej waluty (działań zabezpieczających) ze względu na niepewność co do terminu spłaty pożyczek.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Fundusz gwarancyjny EFZR obecnie obejmuje wyłącznie aktywa wyrażone w EUR, ale w wytycznych dotyczących zarządzania aktywami dla funduszu gwarancyjnego EFZR przewidziano możliwość inwestycji w określone aktywa denominowane w innych walutach niż EUR.

6.4. RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ

Poniższa tabela ilustruje wrażliwość na zmiany stopy procentowej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży przy założeniu, że możliwa jest zmiana poziomu stóp procentowych o +/-100 punktów bazowych (1 %).

			w mln EUR
		Wzrost (+) / spadek (-) w punktach bazowych		Wpływ na aktywa netto
2020: Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży		+100		(479)
		-100		513
2019: Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży		+100		(447)
		-100		483

Wrażliwość danego portfela instrumentów rynku pieniężnego i obligacji na zmiany stóp procentowych wzrasta wraz z czasem trwania tego portfela. Komisja zarządza czasem trwania głównych portfeli aktywów w opisany poniżej sposób.

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

Ze względu na charakter działalności UE w zakresie zaciągania i udzielania pożyczek znaczna część jej aktywów i zobowiązań jest oprocentowana. Nie istnieje jednak żadne ryzyko stopy procentowej, gdyż zaciągnięte pożyczki są niwelowane przez odpowiadające im pożyczki udzielane na analogicznych warunkach (pożyczki wzajemne).

Zasoby finansowe

Komisja nie zaciąga pożyczek pieniężnych, w związku z czym nie jest narażona na ryzyko stopy procentowej. Od sald na poszczególnych rachunkach bankowych naliczane są jednak odsetki. Komisja wprowadziła w związku z tym środki zapewniające, aby dochody z tytułu odsetek od środków zdeponowanych na jej rachunkach bankowych stale odzwierciedlały rynkowe stopy procentowe, a także ich ewentualne wahania.

Rachunki otwarte przez administracje finansowe państw członkowskich na potrzeby wpływów na poczet zasobów własnych nie generują odsetek i są prowadzone nieodpłatnie. Rachunki prowadzone przez krajowe banki centralne (zasoby własne i inne) mogą generować odsetki według oficjalnych stawek stosowanych przez każdą z instytucji. Ze względu na to, że odsetki generowane na niektórych z tych rachunków obecnie mogą mieć wartość ujemną, stosowane są odpowiednie procedury zarządzania środkami pieniężnymi w celu zminimalizowania salda na tych rachunkach. Rachunki prowadzone na potrzeby zasobów własnych są chronione przed wszelkimi ujemnymi odsetkami zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 609/2014 (zmienionym rozporządzeniem (UE, Euratom) 2016/804).

Salda jednodniowych depozytów składanych na rachunkach w bankach komercyjnych generują codziennie dochody z tytułu odsetek. Opiera się to na zmiennym oprocentowaniu rynkowym, do którego stosuje się marżę umowną (dodatnią lub ujemną). Minimalny poziom stopy procentowej stosowanej przez banki komercyjne jest z reguły zerowy w przypadku bilansów operacyjnych do określonego pułapu.

Grzywny

Tymczasowo zainkasowane grzywny inwestuje się w portfel instrumentów rynku pieniężnego i obligacje długoterminowe o średnim czasie trwania portfela wynoszącym 2,24 roku.

Fundusze gwarancyjne

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Środki z Funduszu Gwarancyjnego inwestuje się w portfel instrumentów rynku pieniężnego i obligacje długoterminowe, przy czym łączny średni czas trwania portfela wynosi 3,04 roku.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Środki z Funduszu Gwarancyjnego EFIS inwestuje się w portfel instrumentów rynku pieniężnego i obligacje długoterminowe, przy czym łączny średni czas trwania portfela wynosi 3,19 roku.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Środki z Funduszu Gwarancyjnego EFZR inwestuje się w portfel instrumentów rynku pieniężnego i obligacje długoterminowe, przy czym łączny średni czas trwania portfela wynosi 2,41 roku.

6.5. RYZYKO KREDYTOWE

Kwotami, które odzwierciedlają ekspozycję UE na ryzyko kredytowe na koniec okresu sprawozdawczego, są wartości bilansowe instrumentów finansowych ujęte w informacji dodatkowej 2.

Analiza wiekowa aktywów finansowych, które nie utraciły wartości

							w mln EUR
	Ogółem	Inne niż przeterminowane i objęte utratą wartości	Przeterminowane, ale bez utraty wartości
			< 1 rok	1-5 lat		> 5 lat
Pożyczki	93 309	93 308	0	-		-
Należności	74 493	59 702	505	14 030		257
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	199	199	-	-		-
Ogółem na 31.12.2020	168 001	153 209	505	14 030		257
Pożyczki	52 684	52 683	1	-		-
Należności	23 974	9 410	2 726	11 543		295
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt	137	137	-	-		-
Ogółem na 31.12.2019	76 795	62 231	2 727	11 543		295

W dniu 10 lipca 2020 r. Komisja podjęła decyzję o zmianie swoich wewnętrznych przepisów dotyczących odzyskiwania należności w celu złagodzenia wpływu pandemii COVID-19 na dłużników Komisji. W ramach tej decyzji tymczasowo wydłużono terminy płatności dotyczące nowych zobowiązań i przewidziano możliwość przyznania dodatkowego czasu na dokonanie płatności w przypadku tych zobowiązań, które w tym czasie były nieuregulowane.

Należności i kwoty należne, których termin wymagalności minął, ale które nie utraciły wartości, obejmują kwoty należne dotyczące grzywien za naruszenie zasad konkurencji w wysokości 11 295 mln EUR (132 mln EUR stały się przeterminowane w okresie krótszym niż 1 rok, 10 931 mln EUR - w okresie od 1-5 lat, a 231 mln EUR jest wymagalne od ponad 5 lat). Kwoty te są w dużej mierze objęte gwarancjami bankowymi, dzięki czemu Komisja jest w niewielkim stopniu narażona na ryzyko kredytowe. Przedstawienie gwarancji przez ukarane przedsiębiorstwo stanowi alternatywę dla dokonania tymczasowej zapłaty. Ponadto dwie pierwsze kategorie należności i kwot należnych obejmują należności w wysokości 1,2 mld EUR i kwoty należne w wysokości 2,1 mld EUR dotyczące postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, o którym mowa w informacji dodatkowej 2.6.1.1.

Jakość kredytowa aktywów finansowych, które nie są ani zaległe, ani objęte utratą wartości

											w mln EUR
	31.12.2020
	Dostępne do sprzedaży (1)	Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt (2)		Pożyczki		Należności		Środki pieniężne		Ogółem
Kontrahenci z zewnętrznym ratingiem kredytowym
Rating prime i wysoki	9 005	199		2 040		52 817		13 896		77 956
Rating średniowysoki	3 415	-		35 040		1 535		1 011		41 001
Rating średnio-niski	2 133	-		48 139		1 886		1 651		53 809
Rating nieinwestycyjny	310	-		7 964		142		165		8 580
	14 862	199		93 182		56 380		16 723		181 347
Kontrahenci bez zewnętrznego ratingu kredytowego
Grupa 1	-	-		126		3 318		19		3 463
Grupa 2	-	-		-		4		-		4
	-	-		126		3 322		19		3 466
Ogółem	14 862	199		93 309		59 702		16 742		184 814

											w mln EUR
	31.12.2019
	Dostępne do sprzedaży (1)	Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt (2)		Pożyczki		Należności		Środki pieniężne		Ogółem
Kontrahenci z zewnętrznym ratingiem kredytowym
Rating prime i wysoki	8 848	137		32		3 632		15 452		28 101
Rating średniowysoki	3 588	-		23 013		1 444		3 688		31 734
Rating średnio-niski	2 298	-		24 711		1 867		322		29 198
Rating nieinwestycyjny	264	-		4 855		478		262		5 858
	14 998	137		52 610		7 422		19 724		94 891
Kontrahenci bez zewnętrznego ratingu kredytowego
Grupa 1	-	-		73		1 987		21		2 082
Grupa 2	-	-		-		2		-		2
	-	-		73		1 989		21		2 083
Ogółem	14 998	137		52 683		9 410		19 745		96 974
(1)Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (z wyłączeniem inwestycji w fundusze rynku pieniężnego i instrumenty kapitałowe). (2)Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt.

W powyższej tabeli nie uwzględniono aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży w formie instrumentów kapitałowych bez zewnętrznego ratingu kredytowego. Cztery wymienione kategorie ryzyka są zasadniczo oparte na kategoriach ratingów zewnętrznych agencji ratingowych i odpowiadają następującym ratingom:

- rating prime i wysoki: Moody's: P-1, Aaa - Aa3; S&P: A-1+, A-1, AAA - AA -; Fitch: F1+, F1, AAA - AA- i równoważne

- rating średniowysoki: Moody's: P-2, A1 - A3; S&P: A-2, A+ - A-; Fitch: F2, A+ - A- i równoważne

- rating średnio-niski: Moody's: P-3, Baa1 - Baa3, S&P A-3, BBB+ - BBB-; Fitch: F-3, BBBB+ - BBB- i równoważne

- rating nieinwestycyjny: Moody's: not prime, Ba1 - C; S&P: B, C, BB+ - D; Fitch: B, C, BB+ - D i równoważne

UE wykorzystuje wymienione kategorie ratingu agencji zewnętrznych jako punkt odniesienia dla instrumentów finansowych i banków komercyjnych, ale może - po dokonaniu własnej analizy indywidualnych przypadków - przechowywać środki finansowe w jednej z powyższych kategorii ryzyka, nawet jeżeli co najmniej jedna z wyżej wymienionych agencji ratingowych obniżyła rating odnośnego kontrahenta. Jeżeli chodzi o kontrahentów nieobjętych ratingiem, grupa 1 odnosi się do dłużników bez odnotowanego niewykonania zobowiązania, a grupa 2 odnosi się do dłużników, którzy znaleźli się w sytuacji niewykonania zobowiązania.

Kwoty wykazane powyżej w ramach pożyczek zakwalifikowanych do ratingu nieinwestycyjnego odnoszą się głównie do pożyczek w ramach pomocy finansowej wypłaconych przez Komisję krajom partnerskim znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej. Kwota wykazana w ramach należności odnosi się do kwot należnych od niektórych państw członkowskich na mocy przepisów dotyczących zasobów własnych lub innej podstawy prawnej. Kwota środków pieniężnych odnosi się głównie do zasobów własnych przechowywanych na rachunkach bankowych otwartych przez administracje finansowe lub przez banki centralne niektórych państw członkowskich w celu wpłacania składek na poczet zasobów własnych, zgodnie z przepisami wyżej wymienionego rozporządzenia. Komisja może dokonywać obciążeń na tych rachunkach wyłącznie w celu pokrycia potrzeb gotówkowych wynikających z wykonania budżetu.

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

Ekspozycją na ryzyko kredytowe zarządza się przede wszystkim poprzez uzyskanie gwarancji państwowych (w przypadku Euratomu), następnie za pośrednictwem Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych (pomoc makrofinansowa i Euratom), potem przez możliwość pobrania niezbędnych środków finansowych z rachunków Komisji prowadzonych na potrzeby zasobów własnych w państwach członkowskich i wreszcie poprzez budżet UE.

W przepisach dotyczących zasobów własnych pułap płatności na poczet zasobów własnych określono na poziomie 1,20 % DNB państw członkowskich i w ciągu 2020 r. na pokrycie środków na płatności faktycznie wykorzystano 1,03 %. Oznacza to, że na dzień 31 grudnia 2020 r. na pokrycie tych gwarancji dostępny był margines w wysokości 0,17 %. W tym celu UE ma prawo zwrócić się do państw członkowskich, aby zapewnić przestrzeganie zobowiązań prawnych UE wobec jej pożyczkodawców.

Pożyczki udzielane państwom członkowskim w ramach instrumentu SURE są wspierane systemem dobrowolnych gwarancji ze strony państw członkowskich wynoszących 25 % maksymalnego pułapu dostępnego na potrzeby odpowiedniej pomocy finansowej. Oczekuje się, że przed uruchomieniem gwarancji udzielonych przez państwa członkowskie Komisja zbada zakres wykorzystania marginesu dostępnego w ramach pułapu zasobów własnych na środki na płatności w zakresie, w jakim Komisja uzna to za zrównoważone, uwzględniając między innymi łączną kwotę zobowiązań warunkowych Unii oraz stabilność budżetu ogólnego Unii. Takie badanie nie ma wpływu na fakt, że zapewnione gwarancje są nieodwołalne, bezwarunkowe i płatne na żądanie.

Zasoby finansowe

Większa część zasobów finansowych Komisji, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 609/2014 (zmienionym rozporządzeniem (UE, Euratom) 2016/804) w sprawie zasobów własnych, jest przechowywana na rachunkach otwartych przez państwa członkowskie w celu wpłacania swoich składek (na poczet zasobów własnych). Wszystkie tego rodzaju rachunki to rachunki otwarte przez administracje finansowe państw członkowskich lub rachunki prowadzone w krajowych bankach centralnych. Instytucje te niosą ze sobą najmniejsze ryzyko kredytowe (lub ryzyko kontrahenta) dla Komisji, gdyż ekspozycja pozostaje po stronie państwa członkowskiego. Jeśli chodzi o część zasobów finansowych Komisji przechowywaną w bankach komercyjnych, na potrzeby dokonywania płatności uzupełnia się środki na tych rachunkach dopiero wtedy, kiedy jest to niezbędne. Zarządzanie tym procesem odbywa się automatycznie za pośrednictwem systemu zarządzania środkami pieniężnymi. Na każdym rachunku utrzymywany jest minimalny stan środków pieniężnych, dostosowany do średniej kwoty dokonywanych z niego dziennych płatności. W rezultacie łączne kwoty utrzymywane przez noc na tych rachunkach pozostają stale na niskich poziomach (ogółem średnio mniej niż 54 mln EUR rozłożonych na ok. 25 rachunkach), dzięki czemu zapewnia się ograniczenie ekspozycji Komisji na ryzyko. Kwoty te należy postrzegać w odniesieniu do sald środków finansowych ogółem, które wahały się w 2020 r. w przedziale od 2 mld EUR do 37 mld EUR, przy ogólnej kwocie płatności dokonanych w 2020 r. z rachunków Komisji, która przekroczyła 163 mld EUR.

Dodatkowo przy wyborze banków komercyjnych zastosowanie mają szczegółowe wytyczne w celu dalszego zminimalizowania ryzyka kontrahenta, na które narażona jest Komisja.

- Wszystkie banki komercyjne są wybierane w drodze zaproszenia do składania ofert. Aby zostać dopuszczonym do udziału w procedurach przetargowych, wymagane jest posiadanie minimalnego długoterminowego ratingu kredytowego na poziomie A- przyznanego przez agencję ratingową S&P lub na poziomie równoważnym. W szczególnych i należycie uzasadnionych okolicznościach można dopuścić niższy poziom ratingu.

- Ratingi kredytowe banków komercyjnych, w których Komisja posiada rachunki, są regularnie monitorowane.

- W delegaturach poza UE rachunki zaliczkowe są prowadzone w lokalnych bankach wybranych w drodze uproszczonej procedury przetargowej. Wymagany poziom ratingu uzależniony jest od uwarunkowań lokalnych i może znacząco różnić się w poszczególnych państwach. Aby zmniejszyć ekspozycję na ryzyko, salda na tych rachunkach utrzymywane są na jak najniższym poziomie (przy uwzględnieniu potrzeb operacyjnych), przechowywane na nich środki są regularnie uzupełniane, a obowiązujące pułapy są co roku poddawane przeglądowi.

Grzywny

Tymczasowo zainkasowane grzywny: depozyty

Banki, w których zdeponowane są środki z tytułu grzywien tymczasowo zainkasowanych przed 2010 r., wybiera się w procedurze przetargowej zgodnie z polityką zarządzania ryzykiem, w której określone są wymogi dotyczące ratingu kredytowego oraz kwota środków, które można zdeponować w stosunku do kapitału własnego kontrahenta.

W przypadku banków komercyjnych, które wybiera się specjalnie w celu zdeponowania w nich tymczasowo zainkasowanych grzywien, wymagany jest co do zasady minimalny długoterminowy rating na poziomie A (S&P lub równoważny) przyznany przez dwie agencje ratingowe. W przypadku gdy rating tych banków zostaje obniżony, stosuje się specjalne środki. Ponadto kwota zdeponowana w każdym banku jest ograniczona do określonej części procentowej jego środków własnych, która różni się w zależności od ratingu każdej instytucji. Przy obliczaniu takiego pułapu uwzględnia się także kwotę nierozliczonych gwarancji udzielonych Komisji przez tę instytucję. Zgodność złożonych depozytów z obowiązującymi wymogami wynikającymi z prowadzonej polityki podlega regularnej kontroli.

Tymczasowo zainkasowane grzywny: portfel BUFI

W przypadku inwestycji związanych z długiem państwowym realizowanych z tymczasowo zainkasowanych grzywien nakładanych od 2010 r. Komisja jest narażona na ryzyko kredytowe. Największa koncentracja ekspozycji przypada na Hiszpanię, ponieważ odsetek inwestycji w tym kraju wynosi 17 % portfela. Pięć państw o największej ekspozycji (Hiszpania, Francja, Włochy, Niemcy i Belgia) stanowi łącznie 45 % portfela inwestycyjnego. Średni ważony rating kredytowy portfela to A (rating S&P lub równoważny).

Otrzymane gwarancje finansowe

Polityka zarządzania ryzykiem stosowana w odniesieniu do przyjmowania takich gwarancji zapewnia Komisji wysoką jakość kredytową. Polityka ta obejmuje określanie maksymalnego zaangażowania kredytowego wobec danego podmiotu sektora finansowego w oparciu o jego rating kredytowy i poziom jego kapitału ujęty w jego sprawozdaniach finansowych prowadzonych zgodnie z MSSF. Zgodność nierozliczonych gwarancji z obowiązującymi wymogami wynikającymi z prowadzonej polityki podlega regularnej kontroli.

Fundusze gwarancyjne

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

W wytycznych dotyczących zarządzania aktywami lub w strategii inwestycyjnej ustanowiono określone progi i ograniczenia, aby zmniejszyć ekspozycję portfela na ryzyko kredytowe. Takie progi i ograniczenia obejmują kryteria kwalifikowalności, bezwzględne limity kredytowe w ujęciu nominalnym w zależności od kategorii emitenta, względne limity koncentracji w zależności od kategorii emitenta oraz limity koncentracji dla poszczególnych emisji. Wszystkie inwestycje posiadają rating na poziomie co najmniej inwestycyjnym.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

W wytycznych dotyczących zarządzania aktywami oraz w strategiach dotyczących ryzyka i strategiach inwestycyjnych wyznaczono określone progi i ograniczenia, aby zmniejszyć ekspozycję portfela, który ogranicza się do ratingu na poziomie inwestycyjnym, na ryzyko kredytowe, z wyjątkiem ekspozycji państw członkowskich. Średni ważony rating kredytowy portfela to BBB+ (rating S&P lub równoważny).

Ponieważ według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. Banque de France jest wyłącznym kontrahentem dla wszystkich pozostających do spłaty kontraktów walutowych typu forward, do tego dnia nie wprowadzono żadnych elementów powodujących poprawę kredytowania, takich jak zabezpieczenia, umowy o kompensowaniu zobowiązań lub gwarancje. W przypadku walutowych instrumentów pochodnych posiadających dodatnią wartość godziwą na koniec okresu sprawozdawczego maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe odpowiada wartości aktywów netto bilansu.

Fundusz gwarancyjny EFZR

W wytycznych dotyczących zarządzania aktywami oraz w strategiach dotyczących ryzyka i strategiach inwestycyjnych wyznaczono określone progi i ograniczenia, aby zmniejszyć ekspozycję portfela, który ogranicza się do ratingu na poziomie inwestycyjnym, na ryzyko kredytowe, z wyjątkiem ekspozycji państw członkowskich. Średni ważony rating kredytowy portfela to BBB+ (rating S&P lub równoważny).

6.6. RYZYKO PŁYNNOŚCI

Analiza zobowiązań finansowych stosownie do okresu pozostałego do umownego terminu wymagalności

				w mln EUR
	< 1 rok	1-5 lat	> 5 lat	Ogółem
Zaciągnięte pożyczki	(10 410)	(20 230)	(62 553)	(93 192)
Zobowiązania	(32 408)	-	-	(32 408)
Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych	(90)	-	-	(90)
Inne	(149)	(665)	(947)	(1 761)
Ogółem na 31.12.2020	(43 057)	(20 895)	(63 500)	(127 451)
Zaciągnięte pożyczki	(1 273)	(19 312)	(31 978)	(52 564)
Zobowiązania	(27 241)	-	-	(27 241)
Zobowiązania z tytułu gwarancji finansowych	(20)	-	-	(20)
Inne	(149)	(640)	(1 132)	(1 921)
Ogółem na 31.12.2019	(28 684)	(19 952)	(33 110)	(81 746)

Instrumenty finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

				w mln EUR
	< 1 rok	1-5 lat	> 5 lat	Ogółem
Płatności dokonywane w ramach instrumentu pochodnego	(417)	(4)	(1)	(421)
Płatności otrzymywane w ramach instrumentu pochodnego	423	-	-	423
Przepływy pieniężne netto na 31.12.2020	5	(4)	(1)	1
Płatności dokonywane w ramach instrumentu pochodnego	(397)	(2)	(7)	(406)
Płatności otrzymywane w ramach instrumentu pochodnego	395	-	-	395
Przepływy pieniężne netto na 31.12.2019	(2)	(2)	(7)	(10)

Operacje zaciągania i udzielania pożyczek na pomoc finansową

Ryzyko utraty płynności wynikające z zaciągniętych pożyczek zasadniczo niwelują odpowiadające im pożyczki udzielane na analogicznych warunkach (pożyczki wzajemne). W przypadku pomocy makrofinansowej i Euratomu Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych służy za rezerwę płynności (lub zabezpieczenie) na wypadek niewykonania zobowiązania lub zwłoki w płatności ze strony pożyczkobiorców. W przypadku instrumentu SURE pożyczki są gwarantowane systemem dobrowolnych gwarancji, które są nieodwołalne, bezwarunkowe i płatne na żądanie, ze strony państw członkowskich wynoszących 25 % maksymalnego pułapu dostępnego na potrzeby pomocy finansowej. W przypadku bilansu płatniczego rozporządzeniem Rady (WE) nr 431/2009 ³⁶  ustanowiono procedurę, która zapewnia wystarczająco dużo czasu na uruchomienie środków poprzez rachunki Komisji prowadzone na potrzeby zasobów własnych w państwach członkowskich. W przypadku EFSM rozporządzeniem Rady (UE) nr 407/2010 ³⁷  ustanowiono podobną procedurę.

Zasoby finansowe

Zasady budżetu UE gwarantują, że ogólne zasoby środków pieniężnych na dany rok są zawsze wystarczające do wykonania wszystkich płatności. Kwota składek państw członkowskich ogółem wraz z dochodami różnymi równa się bowiem kwocie środków na płatności na dany rok budżetowy. Składki państw członkowskich wpływają jednak w ciągu roku w postaci dwunastu miesięcznych rat w oparciu o przyjęty budżet, a tymczasem płatności dostosowuje się do potrzeb operacyjnych. Ponadto zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 609/2014 (w sprawie metod i procedury udostępniania zasobów własnych, zmienionym rozporządzeniem (UE, Euratom) 2016/804) składki państw członkowskich związane z budżetami korygującymi zatwierdzonymi w danym miesiącu (N) stają się dostępne dopiero pierwszego dnia roboczego w miesiącu N+1 (jeżeli zostały zatwierdzone przed 16. dniem danego miesiąca) albo pierwszego dnia roboczego w miesiącu N+2 (jeżeli zostały zatwierdzone w 16. dniu danego miesiąca lub później), natomiast związane z nimi środki na płatności dostępne są natychmiast.

Obowiązujące procedury dotyczące regularnych prognoz w zakresie środków pieniężnych mają zagwarantować, że zasoby finansowe będą zawsze wystarczające na zrealizowanie płatności, jakie mają zostać wykonane w danym miesiącu, a w razie potrzeby można wezwać państwa członkowskie do przekazania środków na poczet zasobów własnych lub środków dodatkowych z wyprzedzeniem do wysokości określonego pułapu i pod pewnymi warunkami. Potrzeby operacyjne i ogólne ograniczenia budżetowe w ostatnich latach sprawiły, że konieczne stało się uważniejsze monitorowanie tempa dokonywania płatności w ciągu roku. Oprócz tego, w kontekście bieżących operacji finansowych Komisji, automatyczne narzędzia zarządzania środkami pieniężnymi gwarantują odpowiednią płynność na wszystkich rachunkach bankowych Komisji na co dzień.

Grzywny

Zarządzanie funduszem BUFI, w ramach którego inwestuje się wstępnie uiszczone grzywny, opiera się na zasadzie, że aktywa mają mieć wystarczający stopień płynności i mobilizacyjności w stosunku do odpowiednich zobowiązań. W skład portfela wchodzą głównie wysoce płynne papiery wartościowe, które mogą zostać sprzedane w celu pokrycia krótkoterminowych wypływów środków pieniężnych. Ponadto udział środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych i papierów wartościowych, których termin zapadalności przypada w ciągu 1 roku, wynosi 34 %.

Fundusze gwarancyjne

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

Zarządzanie funduszem opiera się na zasadzie, że aktywa mają mieć wystarczający stopień płynności i mobilizacyjności w stosunku do odpowiednich zobowiązań. Kwota aktywów pieniężnych dostępnych w ramach funduszu jest zatem wystarczająca do pokrycia krótkoterminowych wypływów środków pieniężnych. Ponadto udział środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych i papierów wartościowych, których termin zapadalności przypada w ciągu 1 roku, wynosi 15 %.

Fundusz Gwarancyjny EFIS

Zarządzanie Funduszem Gwarancyjnym EFIS opiera się na zasadzie, że aktywa mają mieć wystarczający stopień płynności i mobilizacyjności w stosunku do odpowiednich zobowiązań. W skład portfela wchodzą aktywa płynne, które mogą zostać sprzedane w celu pokrycia krótkoterminowych wypływów środków pieniężnych, jeśli zajdzie taka konieczność. Ponadto udział środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych i papierów wartościowych, których termin zapadalności przypada w ciągu 1 roku, wynosi 30 %.

Kontrakty na instrumenty pochodne rozlicza się brutto na podstawie ich umownego terminu zapadalności. Zobowiązania pokrywa się, sprzedając aktywa zdenominowane w USD lub przeprowadzając transakcje typu swap, w ramach których może dojść do wypływów środków pieniężnych z uwagi na wystąpienie różnic kursowych.

Jeżeli chodzi o wymogi dotyczące zabezpieczenia/wymogi depozytowe, środki w zakresie zarządzania płynnością nie są konieczne, ponieważ obecny kontrahent hedgingowy zgodził się współpracować z Komisją bez ustanawiania jakichkolwiek wymogów dotyczących zabezpieczenia/wymogów związanych z wezwaniem do uzupełnienia depozytu.

Fundusz gwarancyjny EFZR

Zarządzanie funduszem gwarancyjnym EFZR opiera się na zasadzie, że aktywa mają mieć wystarczający stopień płynności i mobilizacyjności w stosunku do odpowiednich zobowiązań.

W skład portfela wchodzą aktywa płynne, które mogą zostać sprzedane w celu pokrycia krótkoterminowych wypływów środków pieniężnych, jeśli zajdzie taka konieczność. Ponadto udział środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych i papierów wartościowych, których termin zapadalności przypada w ciągu 1 roku, wynosi 46 %.

Inne instrumenty finansowe - pochodne zobowiązania finansowe

UE zawarła kontrakt na instrumenty pochodne (opcję walutową) obejmujący dewaluację kursu wymiany walut w związku z pożyczkami udzielonymi przez instytucje finansowe w ramach programu "Partnerstwo Wschodnie - instrument finansowy MŚP" - zob. informacja dodatkowa 2.11.2. Ponadto gwarancja UE w odniesieniu do portfeli kapitałowych posiadanych przez grupę EBI skutkowała zobowiązaniem finansowym na pokrycie zmian lub utraty wartości bazowych inwestycji. Jeżeli chodzi o inne instrumenty finansowe finansowane z budżetu UE, kwota, za którą UE ponosi odpowiedzialność w ramach tych instrumentów, nie może przekraczać kwoty zobowiązania, co ogranicza ryzyko płynności.

7. UJAWNIENIE INFORMACJI NA TEMAT PODMIOTÓW POWIĄZANYCH

7.1. PODMIOTY POWIĄZANE

Do podmiotów powiązanych UE zalicza się jednostki UE objęte konsolidacją, jednostki stowarzyszone i przedstawicieli kadry kierowniczej najwyższego szczebla tych jednostek. Transakcje między tymi jednostkami stanowią część normalnych operacji UE i jako takie - zgodnie z regułami rachunkowości UE - nie są objęte szczególnymi obowiązkami informacyjnymi.

7.2. ŚWIADCZENIA PRZYSŁUGUJĄCE KADRZE KIEROWNICZEJ NAJWYŻSZEGO SZCZEBLA

Do celów prezentacji informacji na temat transakcji podmiotów powiązanych dotyczących kluczowego personelu kierowniczego UE osoby te pogrupowano w pięć kategorii:

Kategoria 1: przewodniczący Rady Europejskiej, przewodniczący Komisji i prezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Kategoria 2: wiceprzewodniczący Komisji i wysoki przedstawiciel Unii Europejskiej ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz pozostali wiceprzewodniczący Komisji

Kategoria 3: sekretarz generalny Rady, członkowie Komisji, sędziowie i rzecznicy generalni Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, prezes i członkowie Sądu, europejski rzecznik praw obywatelskich i europejski inspektor ochrony danych

Kategoria 4: prezes i członkowie Trybunału Obrachunkowego

Kategoria 5: urzędnicy instytucji i agencji o najwyższym zaszeregowaniu

Informacje o przysługujących im uprawnieniach przedstawiono poniżej - pozostałe informacje dostępne są także w opublikowanym na portalu Europa regulaminie pracowniczym, który stanowi oficjalny dokument opisujący prawa i obowiązki wszystkich urzędników UE. Przedstawiciele kadry kierowniczej najwyższego szczebla nie otrzymali od UE żadnych pożyczek o preferencyjnym oprocentowaniu.

ŚWIADCZENIA FINANSOWE PRZYSŁUGUJĄCE KADRZE KIEROWNICZEJ NAJWYŻSZEGO SZCZEBLA

					EUR
Świadczenie (na pracownika)	Kategoria 1	Kategoria 2	Kategoria 3	Kategoria 4	Kategoria 5
Wynagrodzenie podstawowe (miesięcznie)	28 660,63	25 960,71 -	20 768,57 -	22 430,06 -	13 205,77 -
		26 999,15	23 364,64	23 883,86	20 768,57
Dodatek mieszkaniowy/zagraniczny	15 %	15 %	15 %	15 %	0-4 %-16 %
Dodatki rodzinne:
na gospodarstwo domowe (% wynagrodze-	2 % + 192,78	2 % + 192,78	2 % + 192,78	2 % + 192,78	2 % + 192,78
nia)
na dziecko pozostające na utrzymaniu	421,24	421,24	421,24	421,24	421,24
przedszkolny	102,90	102,90	102,90	102,90	102,90
edukacyjny lub	285,81	285,81	285,81	285,81	285,81
edukacyjny - gdy dziecko uczy się w szkole	571,62	571,62	571,62	571,62	571,62
innej niż zapewniana przez zakład pracy
rodzica
Dodatek dla sędziów-przewodniczących	nie dotyczy	nie dotyczy	655,76	nie dotyczy	nie dotyczy
Dodatek reprezentacyjny	1 553,16	998,20	655,76	nie dotyczy	nie dotyczy
Roczne koszty podróży	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	zwracane
Przelewy do państw członkowskich:
dodatek edukacyjny (1)	tak	Tak	Tak	Tak	Tak
% wynagrodzenia (1)	5 %	5 %	5 %	5 %	5 %
% wynagrodzenia bez zastosowania współczynnika korygującego	maks. 25 %	maks. 25 %	maks. 25 %	maks. 25 %	maks. 25 %
Koszty reprezentacyjne	zwracane	zwracane	zwracane	nie dotyczy	nie dotyczy
Objęcie stanowiska:
Koszty zagospodarowania	57 321,26	51 921,41	41 537,13	44 860,11	zwracane
		- 53 998,29	- 46 729,28	- 47 767,72
Koszty podróży rodziny	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane
Koszty przeprowadzki	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane
Opuszczenie stanowiska:
Koszty ponownego zagospodarowania	28 660,63	25 960,71 -	20 768,57 -	22 430,06 -	zwracane
		26 999,15	23 364,64	23 883,86
Koszty podróży rodziny	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane
Koszty przeprowadzki	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane	zwracane
Przeniesienie (% wynagrodzenia) (2)	40 % - 65 %	40 % - 65 %	40 % -65 %	40 % - 65 %	nie dotyczy
Ubezpieczenie zdrowotne	pokryte	pokryte	pokryte	pokryte	pokryte
Świadczenia emerytalno-rentowe (% wynagrodzenia, przed opodatkowaniem)	maks. 70 %	maks. 70 %	maks. 70 %	maks. 70 %	maks. 70 %
Odliczenia: Podatek od wynagrodzenia	8 % - 45 %	8 % - 45 %	8 % - 45 %	8 % - 45 %	8 % - 45 %
Ubezpieczenie zdrowotne(% wynagrodzenia)	1,7 %	1,7 %	1,7 %	1,7 %	1,7 %
Specjalny podatek od wynagrodzenia	7 %	7 %	7 %	7 %	6-7 %
Odliczenie emerytalne	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	10,1 %
Liczba osób na koniec roku	3	8	93	28	112
(1)Przy zastosowaniu współczynnika korygującego. (2)Wypłacane przez pierwsze 3 lata po opuszczeniu stanowiska.

8. ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM

Na dzień podpisania niniejszego sprawozdania finansowego księgowy Komisji nie wiedział ani nie został powiadomiony o żadnych istotnych zdarzeniach, które wymagałyby zamieszczenia odrębnych informacji w tej sekcji. Roczne sprawozdanie finansowe i powiązane informacje dodatkowe opracowano, wykorzystując najnowsze dostępne informacje, co znalazło swoje odzwierciedlenie w przedstawionych informacjach.

9. ZAKRES KONSOLIDACJI

A. JEDNOSTKI KONTROLOWANE (52)

1. Instytucje i organy konsultacyjne (11)

Parlament Europejski

Rada Europejska

Komisja Europejska

Europejski Trybunał Obrachunkowy

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Europejska Służba Działań Zewnętrznych

Europejski Inspektor Ochrony Danych

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

Europejski Komitet Regionów

Rada Unii Europejskiej

2. Agencje UE (39)

2.1. Agencje wykonawcze (6)

Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA)

Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności (CHAFEA)

Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych (REA)

Agencja Wykonawcza ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EASME)

Agencja Wykonawcza Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERCEA)

Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci (INEA)

2.2. Agencje zdecentralizowane (33)

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA)

Europejska Agencja Leków (EMA)

Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA)

Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE)

Europejska Agencja Środowiska (EEA)

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB)

Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO)

Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (FRONTEX)

Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL)

Agencja Europejskiego GNSS (GSA)

Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust)

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA)

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC)

Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (CEDEFOP)

Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER)

Agencja Wsparcia Organu Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (Urząd BEREC)

Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA)

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA)

Agencja Kolejowa Unii Europejskiej (ERA)

Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin (CPVO)

Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa (EFCA)

Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO)

Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA)

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA)

Europejska Fundacja Kształcenia (ETF)

Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy (Eurofound)

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA)

Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (EUROPOL)

Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA)

Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA)

Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej (CdT)

Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej (Fuzja dla Energii)

Agencja Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (ue-LISA)

3. Inne jednostki kontrolowane (2)

Europejska Wspólnota Węgla i Stali w likwidacji (EWWiS w likwidacji)

Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT)

B. JEDNOSTKI STOWARZYSZONE (1)

Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI)

MNIEJSZE JEDNOSTKI

Wymienione poniżej jednostki nie zostały włączone do skonsolidowanego sprawozdania finansowego UE za 2020 r. przy wykorzystaniu metody praw własności z uwagi na fakt, że uznano je za nieistotne:

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu (BBI)

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu to partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) zawiązane między UE a Konsorcjum na rzecz Bioprzemysłu. Cele BBI obejmują wnoszenie wkładu w przechodzenie na bardziej zasobooszczędną i zrównoważoną gospodarkę niskoemisyjną i przyczynianie się do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia poprzez rozwijanie zrównoważonych i konkurencyjnych sektorów bioprzemysłu w Europie.

Wspólne Przedsiębiorstwo "Czyste niebo"

Wspólne Przedsiębiorstwo "Czyste niebo" to największy europejski program badawczy, którego celem jest opracowywanie innowacyjnych, nowoczesnych technologii służących ograniczaniu poziomu emisji CO₂, emisji gazów oraz emisji hałasu przez statki powietrzne. Finansowane w ramach programu "Horyzont 2020" Wspólne Przedsiębiorstwo "Czyste niebo" przyczynia się do zacieśniania współpracy między europejskimi przedsiębiorstwami lotniczymi, umacnia globalne przywództwo Europy w dziedzinie lotnictwa oraz zwiększa jej konkurencyjność.

Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych (IMI)

Wspólne Przedsiębiorstwo IMI, będące partnerstwem zawiązanym między Unią Europejską a europejskim przemysłem farmaceutycznym, to największe na świecie partnerstwo publiczno-prywatne działające w dziedzinie nauk biologicznych, które dąży do poprawy stanu zdrowia poprzez przyspieszenie procesu opracowywania leków innowacyjnych i zapewnienie pacjentom możliwości uzyskania dostępu do tych leków, w szczególności na obszarach, na których występują niezaspokojone potrzeby medyczne lub społeczne.

Wspólne Przedsięwzięcie "Podzespoły i układy elektroniczne w służbie wiodącej pozycji Europy" (ECSEL)

Wspólne przedsięwzięcie ECSEL, będące partnerstwem publiczno-prywatnym działającym w obszarze podzespołów i układów elektronicznych, finansuje prace badawcze i rozwojowe oraz innowacyjne projekty w celu wykorzystania światowej klasy wiedzy fachowej w dziedzinie podzespołów i układów elektronicznych, wnosząc tym samym wkład w rozwój silnego przemysłu podzespołów i układów elektronicznych w Unii Europejskiej zdolnego konkurować z innymi podmiotami na szczeblu globalnym.

Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych (FCH)

Wspólne Przedsiębiorstwo FCH to PPP wspierające działalność badawczą, działalność związaną z rozwojem technologicznym i działalność demonstracyjną w obszarze technologii związanych z ogniwami paliwowymi i energią wodorową w Europie. Jego celem jest przyspieszenie tempa wprowadzania tych technologii na rynek i wykorzystanie ich potencjału jako instrumentu przyczyniającego się do zapewnienia niskoemisyjnego systemu energetycznego.

Wspólne Przedsięwzięcie SESAR

SESAR to PPP odpowiedzialne za modernizację europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym poprzez koordynowanie i koncentrowanie wszystkich podejmowanych na szczeblu UE działań w zakresie badań naukowych i innowacji istotnych z punktu widzenia zarządzania ruchem lotniczym.

Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail (Shift2Rail)

Shift2Rail to pierwsza europejska wspólna inicjatywa technologiczna w obszarze kolei, której celem jest dążenie do skoncentrowania działań w obszarze badań naukowych i innowacji oraz rozwiązań rynkowych w taki sposób, aby przyspieszyć tempo przekształcania nowych i zaawansowanych technologii w innowacyjne produkty kolejowe.

Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC

Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC to wspólna inicjatywa UE, państw europejskich i partnerów prywatnych mająca na celu stworzenie światowej klasy infrastruktury superkomputerowej i uczynienie Europy liderem w dziedzinie obliczeń wielkiej skali (HPC).

Roczne sprawozdania finansowe powyższych podmiotów są dostępne na ich stronach internetowych.

SPRAWOZDANIA Z WYKONANIA BUDŻETU ORAZ INFORMACJE DODATKOWE ³⁸

SPIS TREŚCI

WYNIK BUDŻETU UE

ZESTAWIENIE PORÓWNAWCZE KWOT UJĘTYCH W BUDŻECIE Z KWOTAMI RZECZYWISTYMI

INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDAŃ Z WYKONANIA BUDŻETU

1. RAMY BUDŻETU UE

1.1. WIELOLETNIE RAMY FINANSOWE NA LATA 2014-2020

1.2. SZCZEGÓŁOWE DZIAŁY WRF (PROGRAMY)

1.3. BUDŻET ROCZNY

1.4. DOCHODY

1.5. OBLICZENIE WYNIKU BUDŻETU

1.6. UZGODNIENIE WYNIKU EKONOMICZNEGO Z WYNIKIEM BUDŻETU

2. WYKONANIE BUDŻETU UE NA 2020 R

2.1. DOCHODY

2.2. WYDATKI

3. WYKONANIE DOCHODÓW BUDŻETOWYCH UE

3.1. ZESTAWIENIE WYKONANIA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH UE

4. WYKONANIE WYDATKÓW BUDŻETOWYCH UE

4.1. WRF: STRUKTURA I ZMIANY STANU ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

4.2. WRF: WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

4.3. WRF: WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

4.4. WRF: ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ POZOSTAJĄCYCH DO SPŁATY (RAL)

4.5. WRF: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG ROKU POWSTANIA ZOBOWIĄZANIA

4.6. WRF: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG RODZAJU ŚRODKÓW

4.7. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: STRUKTURA I ZMIANY STANU ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

I ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI ŚRODKI

4.8. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

4.9. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

4.10. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ POZOSTAJĄCYCH DO SPŁATY (RAL). ..

4.11. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG ROKU POWSTANIA ZOBOWIĄZANIA

4.12. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG RODZAJU ŚRODKÓW

5. WYKONANIE BUDŻETU PRZEZ INSTYTUCJĘ

5.1. WYKONANIE DOCHODÓW BUDŻETOWYCH

5.2. WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

5.3. WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

6. WYKONANIE BUDŻETU AGENCJI

6.1. DOCHODY BUDŻETOWE

6.2. ŚRODKI NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKI NA PŁATNOŚCI W PODZIALE NA AGENCJE

WYNIK BUDŻETU UE

		w mln EUR
Informacja dodatkowa	2020	2019
a Dochody za rok budżetowy	174306	163 918
b Płatności ze środków na bieżący rok	(171 721)	(157 428)
c Środki na płatności przeniesione na rok N+1:	(2 086)	(1 615)
d Anulowanie niewykorzystanych środków przeniesionych z roku N-1	78	75
e Stan dochodów przeznaczonych na określony cel (B)-(A)	1 398	(1 736)
Niewykorzystane środki na koniec roku bieżącego (A)	7 694	9 092
Niewykorzystane środki na koniec roku poprzedniego (B)	9 092	7 356
f Różnice kursowe w roku budżetowym	(207)	4
Wynik budżetu	1 768	3 217

Nadwyżka budżetowa UE zwracana jest państwom członkowskim w 2021 r. poprzez odpowiednie pomniejszenie ich kwot należnych. Wynik budżetu oblicza się zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 608/2014 ³⁹  określającego środki wykonawcze dotyczące systemu zasobów własnych Unii Europejskiej. Więcej informacji znajduje się w sekcji 1.5 "Obliczenie wyniku budżetu".

a. Dochody za rok budżetowy: tabela 3.1 "Zestawienie wykonania dochodów budżetowych UE", kolumna 8 "Dochody ogółem".

b. Płatności ze środków na bieżący rok: tabela 4.3 "WRF: wykonanie środków na płatności", kolumna 2 "Płatności dokonane z przyjętego budżetu" i kolumna 4 "Płatności dokonane z dochodów przeznaczonych na określony cel".

c. Środki na płatności przeniesione na rok N+1: tabela 4.3 "WRF: wykonanie środków na płatności", kolumna 7 "Środki przeniesione automatycznie" i kolumna 8 "Środki przeniesione decyzją".

d. Anulowanie niewykorzystanych środków na płatności przeniesionych z roku N-1: w pozycji tej uwzględnia się kwotę środków na płatności przeniesionych (automatycznie lub decyzją) na koniec poprzedniego roku oraz "Płatności ze środków przeniesionych" w bieżącym roku, jak przedstawiono w kolumnie 3 tabeli 4.3 "WRF: wykonanie środków na płatności".

e. Zmiana łącznych środków wynikających z dochodów przeznaczonych na określony cel na koniec roku: obliczenie różnicy między kwotą środków wynikających z dochodów przeznaczonych na określony cel na koniec poprzedniego roku (plus) a kwotą środków wynikających z dochodów przeznaczonych na określony cel na koniec bieżącego roku (jak w kolumnie 9 w tabeli 4.3 "WRF: wykonanie środków na płatności" - minus) w celu uzyskania zmiany netto dochodów przeznaczonych na określony cel w bieżącym roku.

f. Różnice kursowe obejmują zrealizowane i niezrealizowane różnice kursowe.

ZESTAWIENIE PORÓWNAWCZE KWOT UJĘTYCH W BUDŻECIE Z KWOTAMI RZECZYWISTYMI

Dochody budżetowe

				w mln EUR
	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Ustalone należności	Dochody
1 Zasoby własne	151638	159 832	162 382	160 141
11 - Opłaty wyrównawcze od cukru	-	-	0	0
12 - Cła	22 157	18 507	22 107	19 867
13 - VAT	18 945	17 344	17 191	17 191
14 - DNB	110536	123 980	122 944	122 944
15 - Korekta nierównowagi budżetowej	-	-	147	147
16 - Obniżka wkładów opartych na DNB dla Niderlandów i Szwecji	-	-	(8)	(8)
3 Nadwyżki, salda i dostosowania	-	2 102	3 173	3 167
4 Dochody pochodzące od osób pracujących w instytucjach i innych organach Unii	1 651	1 651	1 629	1 615
5 Dochody z działalności administracyjnej instytucji	15	15	645	592
6 Wkłady i zwroty związane z realizacją porozumień i programów unijnych	130	130	8 866	8 156
7 Odsetki od zaległych płatności i grzywny	115	361	17 027	629
8 Operacje zaciągania i udzielania pożyczek	2	2	-	-
9 Dochody różne	15	15	12	6
Ogółem	153 566	164 108	193 735	174 306

Wydatki budżetowe: zobowiązania według działów wieloletnich ram finansowych (WRF)

				w mln EUR
Dział WRF	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	83 931	83 918	90 870	89 563
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	25 285	25 273	30 287	29 315
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	58 646	58 646	60 582	60 248
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	59 907	59 956	62 730	60 823
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	43 410	43 459	44 855	44 315
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	3 729	7 152	8 152	7 702
4 Globalny wymiar Europy	10 262	11 350	12 240	11 950
5 Administracja	10 272	10 271	11 108	10 548
w tym: wydatki administracyjne instytucji	4 226	4 225	4 667	4 319
6 Wyrównania	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-
9 Instrumenty szczególne	588	1 236	1 306	1 108
O Fundusz innowacyjny	-	-	1 337	5
Ogółem	168 688	173884	187 742	181 699

Wydatki budżetowe: płatności według działów wieloletnich ram finansowych (WRF)

				w mln EUR
Dział WRF	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności
1 Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	72 354	77 278	88 334	83 541
1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	22 308	21 753	28 726	24 057
1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	50 046	55 525	59 607	59 484
2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	57 904	58 772	61 448	60 595
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	43 380	43 419	45 018	44 456
3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo	3 685	6 293	7 331	6 333
4 Globalny wymiar Europy	8 929	10 386	11 928	11 412
5 Administracja	10 275	10 273	11 941	10 319
w tym: wydatki administracyjne instytucji	4 226	4 225	5 168	4 134
6 Wyrównania	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-
9 Instrumenty szczególne	419	1 106	1 128	1 108
O Fundusz innowacyjny	-	-	1 337	1
Ogółem	153 566	164 108	183 446	173 310

INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDAŃ Z WYKONANIA BUDŻETU

1. RAMY BUDŻETU UE

Konta budżetowe prowadzi się zgodnie z rozporządzeniem finansowym (RF). Budżet ogólny to instrument zapewniający możliwość ustanawiania i zatwierdzania corocznych przychodów i wydatków Unii w ramach pułapów i innych przepisów przyjętych w WRF zgodnie z aktami ustawodawczymi dotyczącymi wieloletnich programów przyjętych w tych ramach.

1.1. WIELOLETNIE RAMY FINANSOWE NA LATA 2014-2020

								w mln EUR
	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	Ogółem
1. Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	52 756	77 986	69 304	73 512	76 420	79 924	83 661	513 563
1.a Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	16 560	17 666	18 467	19 925	21 239	23 082	25 191	142 130
1.b Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	36 196	60 320	50 837	53 587	55 181	56 842	58 470	371 433
2. Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	49 857	64 692	64 262	60 191	60 267	60 344	60 421	420034
w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	43 779	44 190	43 951	44 146	44 163	43 881	43 888	307 998
3. Bezpieczeństwo i obywatelstwo	1 737	2 456	2 546	2 578	2 656	2 801	2 951	17 725
4. Globalny wymiar Europy	8 335	8 749	9 143	9 432	9 825	10 268	10 510	66 262
5. Administracja	8 721	9 076	9 483	9 918	10 346	10 786	11 254	69 584
w tym: wydatki administracyjne instytucji	7 056	7 351	7 679	8 007	8 360	8 700	9 071	56 224
6. Wyrównania	29	-	-	-	-	-	-	29
8. Rezerwa ujemna	-	-	-	-	-	-	-	-
9. Instrumenty szczególne	-	-	-	-	-	-	-	-
Środki na zobowiązania	121 435	162 959	154 738	155631	159 514	164 123	168 797	1 087197
Środki na płatności ogółem:	135762	140 719	130 694	126 492	154 355	166 709	172 420	1 027151

W powyższej tabeli przedstawiono pułapy WRF według cen bieżących. Rok 2020 był ostatnim rokiem budżetowym objętym WRF na lata 2014-2020. Łączny pułap środków na zobowiązania na 2020 r. wyniósł 168 797 mln EUR, co odpowiada 0,99 % DNB UE, a równocześnie odpowiedni pułap środków na płatności wyniósł 172 420 mln EUR, czyli 1,01 % DNB UE.

W odniesieniu do WRF na lata 2014-2020 uzgodniono przepisy dotyczące elastyczności. Obejmuje to możliwość przenoszenia niewykorzystanych marginesów (do wysokości limitów określonych w rozporządzeniu) w ramach pułapów płatności na kolejne lata za pomocą łącznego marginesu na płatności w ramach dostosowania technicznego WRF na kolejny rok. W związku z tym niewykorzystane kwoty z 2016 r. (13 991 mln EUR według cen bieżących), z 2017 r. (16 414 mln EUR według cen bieżących) i z 2018 r. (210 mln EUR z obliczonych 11 386 mln EUR z powodu ograniczeń) zostały przeniesione na lata 2018-2020, a pułapy z lat 2016-2020 zostały odpowiednio skorygowane. W dniu 15 maja 2019 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie korekty technicznej ram finansowych na 2020 r. do zmian DNB (ESA 2010) (COM(2019) 310).

Wyjaśnienie poszczególnych działów wieloletnich ram finansowych przedstawiono poniżej. W kolejnych WRF struktura i treść działów zostaną znacznie zmienione.

Dział 1 - Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu

Dział ten obejmuje dwa oddzielne, ale powiązane ze sobą komponenty:

1a konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia - komponent ten obejmuje wydatki na badania i innowacje, edukację i szkolenia, instrument "Łącząc Europę", politykę społeczną, rynek wewnętrzny i polityki powiązane;

1b spójność ekonomiczną, społeczną i terytorialną - komponent ten ma na celu poprawę konwergencji najmniej rozwiniętych państw członkowskich i regionów, stanowiąc uzupełnienie strategii UE na rzecz trwałego rozwoju poza mniej zamożnymi regionami i wspierania współpracy międzyregionalnej.

Dział 2 - Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne

Dział 2 obejmuje wspólną politykę rolną i wspólną politykę rybołówstwa oraz środki ochrony środowiska, w szczególności program LIFE+.

Dział 3 - Bezpieczeństwo i obywatelstwo

Dział 3 jest dowodem na to, że coraz większą wagę przywiązuje się do takich obszarów, jak sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne, ochrona granic, polityka imigracyjna i azylowa, zdrowie publiczne i ochrona konsumentów, kultura, młodzież, polityka informacyjna i dialog z obywatelami, w których to dziedzinach powierzono UE szczególne zadania.

Dział 4 - Globalny wymiar Europy

Dział 4 obejmuje wszystkie działania zewnętrzne, w tym współpracę na rzecz rozwoju, pomoc humanitarną, instrumenty przedakcesyjne i politykę sąsiedztwa. EFR pozostaje poza budżetem UE i nie jest częścią WRF.

Dział 5 - Administracja

Dział ten obejmuje wydatki administracyjne wszystkich instytucji, renty i emerytury oraz szkoły europejskie. W przypadku instytucji innych niż Komisja koszty te stanowią sumę ich łącznych wydatków.

Dział 6 - Wyrównania

Zgodnie z porozumieniem politycznym, według którego nowe państwa członkowskie nie powinny być płatnikami netto budżetu UE na samym początku członkostwa, przewidziano w ramach tego działu środki na wyrównania. Kwota ta jest dostępna w formie transferów na rzecz nowych państw członkowskich na wyrównanie różnicy pomiędzy wysokością składek wpłacanych przez nie do budżetu i kwot z niego uzyskiwanych.

Dział 9 - Instrumenty szczególne

Mechanizmy elastyczności zapewniają UE możliwość pozyskania środków niezbędnych do właściwego reagowania na nieprzewidziane zdarzenia, takie jak kryzysy i sytuacje nadzwyczajne. Zakres tych mechanizmów, alokację środków finansowych i procedury działania przedstawiono w rozporządzeniu w sprawie wieloletnich ram finansowych i porozumieniu międzyinstytucjonalnym. Zapewniają one możliwość dostosowania zasobów budżetowych do zmieniających się priorytetów tak, aby każde euro wydano na to, co jest najbardziej potrzebne. Większość mechanizmów elastyczności nie jest zatem objętych WRF, a środki finansowe mogą przekroczyć pułap wydatków.

WRF 2021-2027 obejmują kwotę wynoszącą 1 074 mld EUR dla UE-27 w cenach z 2018 r., z uwzględnieniem włączenia Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR). Dzięki nim oraz Instrumentowi Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy (NGEU) obejmującym kwotę 750 mld EUR Unia będzie mogła w nadchodzących latach zapewnić bezprecedensową kwotę 1,8 bln EUR na wsparcie odbudowy po pandemii COVID-19 oraz na wsparcie długoterminowych priorytetów UE w różnych obszarach polityki.

1.2. SZCZEGÓŁOWE DZIAŁY WRF (PROGRAMY)

Działy WRF dzieli się na szczegółowe działy, które odpowiadają głównym programom wydatków (np. "Horyzont 2020", Erasmus+ itd.). Na tym poziomie programów przyjmuje się bazowe podstawy prawne do wykonania budżetu. Programy są powszechnie stosowaną strukturą służącą do składania sprawozdań z realizacji i wyników. W sprawozdaniach z wykonania budżetu zamieszczono również tabele w podziale na programy (zob. tabele 4.7-4.12 poniżej)

1.3. BUDŻET ROCZNY

Procedurę przyjmowania budżetu określono w art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Na poniższym schemacie przedstawiono terminy oraz etapy przyjmowania budżetu.

Harmonogram wynikający z Traktatu ⁽¹⁾

grafika

____________

⁽¹⁾ W praktyce aby usprawnić proces, te trzy instytucje dążą do przedstawienia swoich dokumentów we wcześniejszych miesiącach roku.

⁽²⁾ W skład komitetu pojednawczego wchodzą członkowie Rady lub ich przedstawiciele oraz taka sama liczba członków reprezentujących Parlament Europejski. Komisja uczestniczy w pracach komitetu pojednawczego i podejmuje wszelkie niezbędne inicjatywy na rzecz zbliżenia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady.

⁽³⁾ Parlament Europejski zatwierdza wspólny projekt, a następnie, w terminie 14 dni od odrzucenia projektu przez Radę, decyduje (większością głosów wchodzących w jego skład członków i trzech piątych oddanych głosów) o potwierdzeniu wszystkich lub niektórych poprawek.

Struktura budżetu obejmuje w przypadku Komisji środki administracyjne i środki operacyjne. Pozostałe instytucje dysponują jedynie środkami administracyjnymi. Ponadto w budżecie występują dwa rodzaje środków: niezróżnicowane i zróżnicowane. Środki niezróżnicowane są wykorzystywane na finansowanie operacji rocznych (zgodnych z zasadą jednoroczności). Środki zróżnicowane zostały wprowadzone w celu pogodzenia zasady jednoroczności z koniecznością zarządzania działaniami wieloletnimi. Środki zróżnicowane dzielą się na środki na zobowiązania i środki na płatności:

- środki na zobowiązania: pokrywają łączny koszt zobowiązań prawnych zaciągniętych na bieżący rok budżetowy w odniesieniu do działań realizowanych przez kilka lat. Zobowiązania budżetowe z tytułu działań trwających dłużej niż jeden rok budżetowy można jednak rozłożyć na kilka lat, na roczne raty, o ile przewidziano to w akcie podstawowym.

- środki na płatności: pokrywają wydatki wynikające ze zobowiązań zaciągniętych w bieżącym roku budżetowym lub w ubiegłych latach budżetowych.

W sprawozdaniu finansowym rodzaje finansowania dzieli się na dwie główne pozycje:

- środki w ostatecznym przyjętym budżecie oraz

- dodatkowe środki obejmujące:

- kwoty przeniesione z poprzedniego roku (w rozporządzeniu finansowym zezwala się na ograniczoną liczbę przypadków przeniesienia niewydanych kwot z poprzedniego roku na bieżący rok); oraz

- dochody przeznaczone na określony cel pochodzące ze zwrotów, wkładów osób trzecich/państw trzecich w programy UE i prace wykonywane na rzecz osób trzecich; przypisuje się je bezpośrednio do odpowiednich linii budżetowych po stronie wydatków i stanowią one trzeci filar finansowania.

Wszystkie rodzaje finansowania tworzą dostępne środki.

1.4. DOCHODY

1.4.1. Dochody z tytułu zasobów własnych

Zdecydowana większość dochodów pochodzi z zasobów własnych, które dzielą się na następujące kategorie:

(1) tradycyjne zasoby własne (TZW): stanowią około 14 % kwoty dochodów z tytułu zasobów własnych. W przypadku (2) i (3) ten odsetek odnosi się do WRF na lata 2014-2020.

(2) zasoby oparte na podatku od wartości dodanej (VAT): stanowią około 13 % kwoty dochodów z tytułu zasobów własnych.

(3) zasoby oparte na dochodzie narodowym brutto (DNB): stanowią około 73 % kwoty dochodów z tytułu zasobów własnych.

Podział zasobów własnych przeprowadzany jest zgodnie z zasadami określonymi w decyzji Rady 2014/335/UE, Euratom z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej (DZW z 2014 r.). Decyzja ta weszła w życie dnia 1 października 2016 r. i była stosowana z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2014 r.

Łączna kwota zasobów własnych przydzielonych Unii na pokrycie rocznych środków na płatności nie przekracza 1,20 % sumy DNB wszystkich państw członkowskich.

Wraz z rozpoczęciem obowiązywania nowych wieloletnich ram finansowych decyzja Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej ⁴⁰  (decyzja w sprawie zasobów własnych z 2020 r.), po ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie, weszła w życie dnia 1 czerwca 2021 r. i zastępuje obecną decyzję w sprawie zasobów własnych z mocą wsteczną od 1 stycznia 2021 r.

1.4.2. Tradycyjne zasoby własne (TZW)

Tradycyjne zasoby własne (TZW) obejmują cła (nakładane na przywóz z państw trzecich) nakładane na podmioty gospodarcze i pobierane przez państwa członkowskie w imieniu UE. Niemniej jednak państwa członkowskie zatrzymują 20 % na pokrycie kosztów poboru. Wszelkie ustalone kwoty tradycyjnych zasobów własnych należy ująć na jednym z rachunków prowadzonych przez właściwe organy.

- Na rachunku zwyczajnym określonym w art. 6 ust. 3 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014 ujmuje się: wszelkie kwoty odzyskane lub objęte zabezpieczeniem.

- Na odrębnym rachunku określonym w powyższym artykule ujmuje się: wszelkie kwoty jeszcze nieodzyskane lub nieobjęte zabezpieczeniem; na rachunku tym mogą też zostać ujęte kwoty objęte zabezpieczeniem, lecz kwestionowane.

Tradycyjne zasoby własne należy zapisać na rachunku Komisji otwartym w administracji finansowej lub krajowym banku centralnym przez państwo członkowskie najpóźniej w pierwszym dniu roboczym następującym po 19. dniu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ustalono należności (lub odzyskano, w przypadku odrębnego rachunku).

1.4.3. Podatek od wartości dodanej (VAT)

Podatek od wartości dodanej (VAT) pochodzi z obciążeń podstaw opodatkowania VAT w państwach członkowskich. Podstawy VAT zostały w tym celu ujednolicone zgodnie z zasadami UE. Podstawa VAT jest ograniczona jednak do 50 % DNB każdego państwa członkowskiego. Jednolitą stawkę VAT ustalono na 0,30 %, z wyjątkiem Niemiec, Niderlandów i Szwecji, które korzystają z obniżonej stawki wynoszącej 0,15 %.

1.4.4. Dochód narodowy brutto (DNB)

Zasoby oparte na dochodzie narodowym brutto (DNB) wykorzystywane są do sfinansowania tej części budżetu, która nie jest objęta żadnym innym rodzajem dochodów. DNB każdego państwa członkowskiego obciążone jest taką samą stawką procentową, ustalaną zgodnie z przepisami UE.

Zasoby oparte na VAT i DNB ustala się na podstawie prognoz odpowiednich podstaw sporządzonych w momencie sporządzenia projektu budżetu. Następnie prognozy te koryguje się i aktualizuje w danym roku budżetowym w ramach budżetu korygującego. Komisja wzywa państwa członkowskie do pokrycia, pierwszego dnia roboczego czerwca drugiego roku po danym roku budżetowym, różnic między kwotami należnymi od państw członkowskich według rzeczywistej podstawy a kwotami faktycznie zapłaconymi na podstawie (skorygowanych) prognoz, dodatnich lub ujemnych. W ciągu kolejnych czterech lat nadal można wprowadzać korekty do rzeczywistych podstaw VAT i DNB, o ile nie zostaną wydane zastrzeżenia. Zastrzeżenia te należy postrzegać jako potencjalne roszczenia względem państw członkowskich o niepewnych kwotach, ponieważ nie można dokładnie oszacować ich wpływu finansowego. Kiedy możliwe jest określenie dokładnej kwoty, wzywa się do przekazania odpowiednich zasobów opartych na VAT i DNB w powiązaniu z przeprowadzaniem bilansu VAT i DNB lub wystawia się indywidualne wezwania do wpłacenia środków.

1.4.5. Rabat brytyjski

Mechanizm korekty zakłócenia równowagi budżetowej na rzecz Zjednoczonego Królestwa (zmniejszenie jego płatności na poczet zasobów własnych przy jednoczesnym zwiększeniu płatności należnych od innych państw członkowskich) ustanowiono na posiedzeniu Rady Europejskiej w Fontainebleau (w czerwcu 1984 r.). Niemcy, Austria, Szwecja i Niderlandy korzystały ze zmniejszonego wkładu w finansowanie rabatu brytyjskiego (ograniczonego do jednej czwartej ich nominalnego wkładu na ten cel). Rabat brytyjski i związane z nim ustalenia finansowe wygasły z końcem 2020 r. wraz z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z UE.

1.4.6. Obniżka brutto

Na posiedzeniu w dniach 7-8 lutego 2013 r. Rada Europejska stwierdziła, że Dania, Niderlandy i Szwecja powinny korzystać z obniżek brutto swoich rocznych wkładów opartych na DNB w okresie 2014-2020 oraz że Austria korzystała jedynie z obniżek brutto w okresie 2014-2016. Roczne obniżki kształtują się następująco: Dania - 130 mln EUR, Niderlandy - 695 mln EUR oraz Szwecja - 185 mln EUR. W latach 2021-2027 Austria, Dania, Niemcy, Niderlandy i Szwecja będą korzystały z obniżki brutto rocznego wkładu opartego na DNB.

1.5. OBLICZENIE WYNIKU BUDŻETU

Nadwyżka budżetowa UE zwracana jest państwom członkowskim w następnym roku poprzez odpowiednie pomniejszenie ich kwot należnych za ten rok.

Kwoty zasobów własnych ujęte w sprawozdaniu to kwoty zaksięgowane w ciągu roku na rachunkach otwartych w imieniu Komisji przez rządy państw członkowskich. Dochody obejmują także, w przypadku nadwyżki, wynik budżetu za poprzedni rok budżetowy. Pozostałe dochody ujęte w sprawozdaniu stanowią kwotę faktycznie uzyskaną w ciągu roku.

Do celów obliczenia wyniku budżetu za dany rok przyjęto, że wydatki obejmują płatności zrealizowane ze środków na dany rok oraz wszelkie środki na dany rok przeniesione na rok następny. Płatności zrealizowane ze środków na dany rok oznaczają płatności zrealizowane przez księgowego do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego. W przypadku EFRG płatności obejmują płatności zrealizowane przez państwa członkowskie między dniem 16 października roku N-1 a dniem 15 października roku N, pod warunkiem że księgowy został poinformowany o zobowiązaniu i autoryzacji do dnia 31 stycznia roku N+1. Wydatki dotyczące EFRG mogą podlegać decyzji w sprawie zgodności wydanej w wyniku kontroli przeprowadzonych w państwach członkowskich.

Wynik budżetu obejmuje dwa elementy: wynik UE oraz wynik udziału krajów EFTA należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 608/2014 określającego środki wykonawcze dotyczące systemu zasobów własnych Unii Europejskiej wynik ten stanowi różnicę pomiędzy:

- łącznymi dochodami otrzymanymi za dany rok budżetowy oraz

- kwotą płatności dokonanych ze środków na bieżący rok budżetowy, zwiększoną o kwotę środków na ten rok budżetowy przeniesionych na następny rok.

Różnicę tę powiększa się lub pomniejsza o:

- saldo netto anulowanych środków na płatności przeniesionych z ubiegłych lat budżetowych oraz wszelkich płatności, które ze względu na zmiany kursu euro przekraczają środki niezróżnicowane przeniesione z poprzedniego roku budżetowego,

- stan dochodów przeznaczonych na określony cel oraz

- saldo wynikające z dodatnich i ujemnych różnic kursowych w ciągu roku budżetowego.

Środki przeniesione z poprzedniego roku budżetowego, które wynikają z wkładów osób trzecich i prac wykonanych na rzecz osób trzecich oraz które z zasady nigdy nie wygasają, ujmuje się jako środki dodatkowe na rok budżetowy. Tłumaczy to różnicę między kwotami przeniesionymi z poprzedniego roku budżetowego ujętymi w sprawozdaniach z wykonania budżetu za rok N a kwotami przeniesionymi na następny rok ujętymi w sprawozdaniach z wykonania budżetu za rok N-1. Środki na zobowiązania ponownie udostępnione w wyniku zwrotu zaliczek nie są uwzględniane przy obliczaniu wyniku budżetowego.

Przeniesione środki na płatności obejmują: automatyczne przeniesienie i środki przeniesione decyzją. Anulowane niewykorzystane środki na płatności przeniesione z poprzedniego roku obejmują anulowane środki przeniesione automatycznie lub decyzją.

1.6. UZGODNIENIE WYNIKU EKONOMICZNEGO Z WYNIKIEM BUDŻETU

		w mln EUR
	2020	2019
WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK	57 416	4 796
Przychody
Należności ustalone w bieżącym roku, ale jeszcze niepobrane	(1 295)	(6 193)
Należności ustalone w poprzednich latach i pobrane w bieżącym roku	3 886	8 656
Naliczone przychody (netto)	(48 762)	3 341
	(46 171)	5 804
Koszty
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów (netto)	8 258	8 394
Koszty poprzedniego roku poniesione w bieżącym roku	(457)	(3 832)
Efekt netto płatności zaliczkowych	(17 547)	(10 981)
Środki na płatności przeniesione na następny rok	(2 268)	(3 532)
Płatności dokonane z przeniesionych środków i anulowane niewykorzystane środki na płatności	3 248	1 924
Zmiany stanu rezerw	3 873	3 801
Inne	(4 441)	(3 076)
	(9 334)	(7 304)
Wynik ekonomiczny agencji i EWWiS w likwidacji	(142)	(79)
WYNIK BUDŻETU ZA ROK	1 768	3 217

Zgodnie z rozporządzeniem finansowym wynik ekonomiczny za rok oblicza się w oparciu o zasadę rachunkowości memoriałowej (reguły rachunkowości UE), natomiast wynik budżetu opiera się na zmodyfikowanej metodzie kasowej. Zważywszy że u podstaw wyniku ekonomicznego i wyniku budżetowego leżą te same operacje - z wyjątkiem pozostałych (pozabudżetowych) źródeł przychodów i wydatków agencji oraz EWWiS w likwidacji, które uwzględniono wyłącznie w wyniku ekonomicznym (zob. informacja dodatkowa 6) - uzgodnienie wyniku ekonomicznego za dany rok z wynikiem budżetowym za ten rok pełni rolę przydatnej kontroli spójności.

Pozycje uzgadniane - Dochody

Faktyczne dochody budżetowe za dany rok budżetowy odpowiadają dochodom pobranym z tytułu należności ustalonych w ciągu tego roku oraz kwotom pobranym z tytułu należności ustalonych w ubiegłych latach. Dlatego należności ustalone w bieżącym roku, ale jeszcze niepobrane, odlicza się od wyniku ekonomicznego na użytek uzgodnienia, jako że nie są one częścią dochodów budżetowych. Z kolei należności ustalone w poprzednich latach i pobrane w bieżącym roku dolicza się do wyniku ekonomicznego na użytek uzgodnienia.

Na naliczone dochody składają się głównie naliczone dochody dotyczące wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE, fundusz innowacyjny, korekty finansowe, zasoby własne, odsetki i dywidendy. Uwzględnia się jedynie efekt netto, tj. naliczone przychody za bieżący rok pomniejszone o wpływy z tytułu naliczonych przychodów z poprzedniego roku.

Pozycje uzgadniane - Wydatki

Na bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów składają się głównie bierne rozliczenia międzyokresowe dokonane na użytek procedur zakończenia księgowań na koniec roku (tzw. procedur cut-off), tj. wydatki kwalifikowalne poniesione przez beneficjentów środków unijnych, które nie zostały jeszcze zgłoszone Komisji. Uwzględnia się jedynie efekt netto, tj. bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów za bieżący rok pomniejszone o pokryte koszty za poprzedni rok. Płatności dokonane w bieżącym roku powiązane z fakturami ujętymi we wcześniejszych latach stanowią część wydatków budżetowych bieżącego rok i muszą być w związku z tym dodane do wyniku ekonomicznego dla celów uzgodnienia.

Efekt netto płatności zaliczkowych obejmuje (1) nowe kwoty płatności zaliczkowych wypłacone w bieżącym roku i ujęte jako wydatki budżetowe tego roku i (2) rozliczenie płatności zaliczkowych poprzez zatwierdzenie kosztów kwalifikowalnych w ciągu roku. Te ostatnie stanowią koszt zgodnie z zasadą rachunkowości memoriałowej, jednak koszt ten nie jest ujmowany na kontach budżetowych, jako że płatność początkowych zaliczek została już uwzględniona jako koszt budżetowy w momencie jej dokonania.

Oprócz płatności dokonanych ze środków na dany rok, przy obliczaniu wyniku budżetu za ten rok należy uwzględnić także środki na ten rok przeniesione na rok następny (zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 608/2014). To samo podejście stosuje się do płatności budżetowych dokonanych w bieżącym roku ze środków przeniesionych z poprzednich lat oraz anulowania niewykorzystanych środków na płatności.

Zmiany stanu rezerw odnoszą się do szacunków na koniec roku dokonanych na kontach rozliczeń międzyokresowych (głównie świadczenia pracownicze), które nie mają wpływu na konta budżetowe. Pozostałe uzgadniane kwoty obejmują rozmaite elementy, takie jak amortyzacja aktywów, nabycie aktywów, raty leasingowe (część kapitałowa) oraz udziały finansowe, które są różnie traktowane w rachunkowości budżetowej i rachunkowości memoriałowej.

Pozycja uzgadniana - Wynik ekonomiczny agencji i EWWiS w likwidacji

Wynik budżetu na dany rok jest nieskonsolidowaną wartością liczbową i nie obejmuje pozostałych (pozabudżetowych) źródeł przychodów i wydatków skonsolidowanych agencji oraz EWWiS w likwidacji (zob. informacja dodatkowa 6). Aby uzgodnić wynik ekonomiczny za dany rok - nieskonsolidowaną wartość liczbową obejmującą te kwoty - z wynikiem budżetu ten rok, jako pozycję uzgadnianą przedstawia się cały skonsolidowany wynik ekonomiczny agencji i EWWiS w likwidacji za dany rok.

2. WYKONANIE BUDŻETU UE NA 2020 R.

2.1. DOCHODY

Kwota środków na płatności w pierwotnie przyjętym budżecie UE, podpisanym przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego w dniu 27 listopada 2019 r., wynosiła 153 566 mln EUR, a z zasobów własnych sfinansowana miała zostać kwota 151 638 mln EUR. Szacunki dotyczące dochodów i wydatków w pierwotnym budżecie są zazwyczaj korygowane w trakcie roku budżetowego, przy czym tego rodzaju zmiany przedstawia się w budżetach korygujących. Korekty zasobów własnych opartych na DNB gwarantują, że dochody przewidziane w budżecie będą dokładnie odpowiadać zapisanym w budżecie wydatkom. Zgodnie z zasadą równowagi dochody i wydatki budżetowe (środki na płatności) muszą się równoważyć.

W 2020 r. przyjęto dziewięć budżetów korygujących. Przy uwzględnieniu tych budżetów ostateczne przyjęte dochody w 2020 r. wyniosły 164 108 mln EUR, a łączna kwota finansowana z zasobów własnych wyniosła (159 832 mln EUR). Zwiększenie wkładów państw członkowskich w 2020 r. wynikało głównie ze zwiększenia środków na płatności (10 542 mln EUR).

Jeżeli chodzi o wynik zasobów własnych, pobór tradycyjnych zasobów własnych był zbliżony do prognozowanych kwot.

Także ostateczne płatności państw członkowskich z tytułu VAT i DNB są zbliżone do ostatecznych szacunków budżetowych. Różnice między szacowanymi kwotami a kwotami faktycznie wpłaconymi wynikają z różnic między kursami euro stosowanymi dla celów budżetowych a kursami obowiązującymi w dniu faktycznego dokonania płatności przez państwa członkowskie spoza UGW.

Jeżeli chodzi o salda VAT i DNB, przepisy określono w art. 10b rozporządzenia w sprawie udostępniania (rozporządzenie (UE, Euratom) nr 609/2014). Procedura ta nie wiąże się ze zmianą budżetu, dlatego Komisja zwraca się bezpośrednio do państw członkowskich o zapłatę kwot netto. Dzięki temu systemowi kompensowania wpływ na budżet UE jest bliski zeru.

Tytuł "Wkłady i zwroty związane z realizacją porozumień i programów unijnych" dotyczy głównie dochodów z tytułu korekt finansowych (europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, EFRG i EFRROW), udziału państw trzecich w programach badawczych, rozliczeń rachunków w funduszach rolnych oraz innych wkładów i zwrotów na rzecz programów/działań Unii. Znaczną część tej kwoty stanowią dochody przeznaczone na określony cel, co zwykle wiąże się z wpisaniem dodatkowych środków po stronie wydatków.

Dochody z grzywien dotyczą głównie grzywien w obszarze konkurencji.

2.2. WYDATKI

Budżet UE odgrywa ważną rolę we wspieraniu realizacji unijnych polityk i priorytetów. Mimo ograniczonej kwoty, stanowiącej około 2 % wszystkich wydatków publicznych w Unii, uzupełnia on budżety państw członkowskich, kładąc wyraźny nacisk na inwestycje i dodatkowość. Stanowi kluczowe narzędzie wśród szerokiej gamy instrumentów polityki i instrumentów regulacyjnych na szczeblu europejskim, uzgodnionych przez wszystkie państwa członkowskie UE, ujętych w formie WRF obejmujących różne programy i maksymalne pułapy wydatków.

Przyjęty w dniu 27 listopada 2019 r. budżet UE na 2020 r. potwierdza, że UE kieruje środki finansowe tam, gdzie są one potrzebne. W 2020 r. największą część budżetu UE przeznaczono na pobudzenie trwałego wzrostu gospodarczego i zmniejszenie różnic gospodarczych między regionami, stymulację tworzenia miejsc pracy, przeciwdziałanie zmianie klimatu oraz przeciwdziałanie społecznoekonomicznym skutkom pandemii COVID-19 w UE, a także na zapewnienie pomocy państwom trzecim.

2020 r. był ostatnim rokiem WRF na lata 2014-2020 i Komisja wykorzystała wszystkie pozostałe możliwości uruchomienia dodatkowych funduszy w celu wzmocnienia działań związanych z COVID-19 w całym budżecie oraz zapewnienia państwom członkowskim dodatkowej płynności. Wykonanie objęto starannym monitorowaniem i zarządem, dzięki czemu praktycznie w pełni wykorzystano niemal wszystkie środki.

W ostatecznym przyjętym budżecie ustanowiono środki na zobowiązania w kwocie 173,9 mld EUR (o 4,6 % więcej w porównaniu z budżetem na 2019 r.) oraz środki na płatności w kwocie 164,1 mld EUR (o 10,5 % więcej), a więc odpowiednio 1,00 % i 0,90 % dochodu narodowego brutto (DNB) UE.

We wszystkich działach osiągnięto wysoki poziom wykonania w 2020 r. W 2020 r. poziom wykonania w odniesieniu do wszystkich rodzajów środków (budżetowych, środków przeniesionych z poprzedniego roku i dochodów przeznaczonych na określony cel) wynosił 97 % w przypadku zobowiązań i 94 % w przypadku płatności. Wskaźniki wykonania z wyłączeniem dochodów przeznaczonych na określony cel potwierdziły pełne wykonanie w 2020 r. (99,5 % w przypadku środków na zobowiązania i 98,5 % w przypadku środków na płatności).

Na koniec 2020 r. zobowiązania pozostające do spłaty (określane czasem jako RAL - reste à liquider) - czyli kwoty zaangażowane, ale niewypłacone - wynosiły 303,2 mld EUR. Spodziewano się wzrostu w stosunku do poziomu z 2019 r., biorąc pod uwagę różnicę między środkami na zobowiązania zapisanymi w budżecie a środkami na płatności (9,8 mld EUR) w ostatecznym przyjętym budżecie oraz uwzględniając fakt, że zwiększenie kwoty zobowiązań pozostających do spłaty stanowi jednak normalny rozwój sytuacji, ponieważ środki na zobowiązania co roku wzrastają zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi. Wzrost zobowiązań pozostających do spłaty w porównaniu z 2019 r. wyniósł 5,5 mld EUR.

3. WYKONANIE DOCHODÓW BUDŻETOWYCH UE

3.1. ZESTAWIENIE WYKONANIA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH UE

											w mln EUR
	Tytuł	Dochody przewidziane w budżecie		Ustalone należności			Dochody			Wpływy jako % budżetu	Nierozliczone
		Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Bieżący rok	Przeniesione	Ogółem	Z należności za bieżący rok	Z należności przeniesionych	Ogółem
		1	2	3	4	5=3+4	6	7	8=6+7	9=8/2	10=5-8
1	Zasoby własne	151638	159 832	160 092	2 291	162 382	160 086	55	160 141	100 %	2 241
3	Nadwyżki, salda i dostosowania	-	2 102	3 167	7	3 173	3 167	0	3 167	151 %	7
4	Dochody pochodzące od osób pracujących w instytucjach i innych organach Unii	1 651	1 651	1 619	10	1 629	1 606	9	1 615	98 %	14
5	Dochody z działalności administracyjnej instytucji	15	15	600	44	645	569	23	592	3 933 %	53
6	Wkłady i zwroty związane z realizacją porozumień i programów unijnych	130	130	7 321	1 545	8 866	6 881	1 275	8 156	6 273 %	711
7	Odsetki od zaległych płatności i grzywny	115	361	1 078	15 949	17 027	159	470	629	174 %	16 398
8	Operacje zaciągania i udzielania pożyczek	2	2	-	-	-	-	-	-	-	-
9	Dochody różne	15	15	6	7	12	5	1	6	39 %	7
	Ogółem	153 566	164 108	173 882	19 853	193 735	172 472	1 834	174 306	106 %	19 429

4. WYKONANIE WYDATKÓW BUDŻETOWYCH UE

4.1. WRF: STRUKTURA I ZMIANY STANU ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

															w mln EUR
Dział WRF		Środki na zobowiązania						Środki na płatności
		Środki budżetowe			Dodatkowe środki		Dostępne środki ogółem	Środki budżetowe				Dodatkowe środki				Dostępne środki ogółem
		Pierwotnie przyjęty budżet	Budżety korygujące i przesu nięcia	Ostateczny przyjęty budżet	Przenie sienia	Dochody przeznaczone na określony cel		Pierwotnie przyjęty budżet	Budżety korygujące i prze sunięcia	Ostateczny przyjęty budżet		Przenie sienia		Dochody przeznaczone na określony cel
		1	2	3=1+2	4	5	6=3+4+5	7	8	9=7+8		10		11		12=9+10 + 11
1	Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	83 931	(12)	83 918	520	6 431	90 870	72 354	4 925	77 278		151		10 904		88 334
	1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	25 285	(12)	25 273	3	5 012	30 287	22 308	(555)	21 753		139		6 835		28 726
	1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	58 646	-	58 646	518	1 419	60 582	50 046	5 479	55 525		13		4 069		59 607
2	Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	59 907	49	59 956	467	2 308	62 730	57 904	867	58 772		677		1 999		61 448
	w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	43 410	49	43 459	467	929	44 855	43 380	39	43 419		670		929		45 018
3	Bezpieczeństwo i obywatelstwo	3 729	3 423	7 152	-	1 000	8 152	3 685	2 607	6 293		9		1 030		7 331
4	Globalny wymiar Europy	10 262	1 089	11 350	47	843	12 240	8 929	1 457	10 386		38		1 503		11 928
5	Administracja	10 272	(1)	10 271	-	837	11 108	10 275	(2)	10 273		828		839		11 941
	w tym: wydatki administracyjne instytucji	4 226	(1)	4 225		442	4 667	4 226	(1)	4 225		499		443		5 168
6	Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-		-		-		-
8	Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-	-	-	-	-	-		-		-		-
9	Instrumenty szczególne	588	649	1 236	49	21	1 306	419	688	1 106		1		21		1 128
O	Fundusz innowacyjny	-	-	-	-	1 337	1 337	-	-	-		-		1 337		1 337
Ogółem		168 688	5 196	173 884	1 083	12 775	187 742	153 566	10 542	164 108		1 704		17 634		183 446

4.2. WRF: WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

											w mln EUR
Dział WRF		Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania					Środki przeniesione na 2021			Środki wygasające
			Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Dochody przeznaczone na określony cel	Środki przeniesione decyzją	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
		1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9=7+8	10	11	12	13=10+11 + 12
1	Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	90 870	83 890	520	5 152	89 563	99 %	1 219	22	1 241	6	-	59	65
	1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	30 287	25 254	3	4 058	29 315	97 %	954	14	967	5	-	0	5
	1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	60 582	58 636	518	1 095	60 248	99 %	265	8	274	1	-	59	60
2	Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	62 730	59 475	463	886	60 823	97 %	445	475	920	6	4	976	986
	w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	44 855	42 979	463	873	44 315	99 %	56	475	531	5	4	0	9
3	Bezpieczeństwo i obywatelstwo	8 152	7 152	-	550	7 702	94 %	450	-	450	1	-	0	1
4	Globalny wymiar Europy	12 240	11 349	47	555	11 950	98 %	288	-	288	1	-	0	2
5	Administracja	11 108	10 009	-	540	10 548	95 %	291	85	376	178	-	6	184
	w tym: wydatki administracyjne instytucji	4 667	4 024		294	4 319	93 %	142	85	226	116	0	6	122
6	Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8	Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9	Instrumenty szczególne	1 306	1 059	49	-	1 108	85 %	13	-	13	177	-	8	185
O	Fundusz innowacyjny	1 337	-	-	5	5	0 %	1 332	-	1 332	-	-	-	-
Ogółem		187 742	172 933	1 078	7 688	181 699	97 %	4 038	582	4 620	369	4	1 050	1 423

4.3. WRF: WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

												w mln EUR
Dział WRF		Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności					Środki przeniesione na 2021 r.				Środki wygasające
			Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków prze- nie sionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Środki przeniesione automa tycznie	Środki przeniesione decyzją	Dochody przeznaczone na określony cel	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
		1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9	10=7+8 +9	11	12	13	14=11+12 + 13
1	Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	88 334	77 097	129	6 316	83 541	95 %	149	12	4 579	4 740	21	23	9	53
	1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	28 726	21 587	118	2 352	24 057	84 %	134	12	4 474	4 620	19	21	9	49
	1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	59 607	55 509	11	3 964	59 484	100 %	15	-	105	120	1	2	0	4
2	Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	61 448	58 263	670	1 662	60 595	99 %	24	475	338	837	9	6	0	16
	w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	45 018	42 919	664	873	44 456	99 %	18	475	56	548	8	6	0	14
3	Bezpieczeństwo i obywatelstwo	7 331	5 896	7	430	6 333	86 %	11	381	600	991	5	2	0	7
4	Globalny wymiar Europy	11 928	10 328	35	1 049	11 412	96 %	37	17	454	508	4	4	1	8
5	Administracja	11 941	9 111	748	460	10 319	86 %	895	85	375	1 355	182	80	5	266
	w tym: wydatki administracyjne instytucji	5 168	3 435	440	258	4 134	80 %	585	85	182	852	120	59	3	182
6	Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8	Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-	-	-	0	-	-	-	-	-	-	-
9	Instrumenty szczególne	1 128	1 106	0	2	1 108	98 %	0	-	13	13	0	0	6	6
O	Fundusz innowacyjny	1 337	-	-	1	1	0 %	-	-	1 336	1 336	-	-	-	-
	Ogółem	183 446	161 801	1 589	9 920	173310	94 %	1 116	969	7 694	9 779	221	115	20	357

4.4. WRF: ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ POZOSTAJĄCYCH DO SPŁATY (RAL)

										w mln EUR
	Dział WRF	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec poprzedniego roku				Zobowiązania za bieżący rok				Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku - ogółem
		Zobowiązania przeniesione z poprzedniego roku	Umorzenie/ aktualizacja wyceny/ anulo wanie	Płatności	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku	Zobowiązania zaciągnięte w ciągu roku	Płatności	Anulowane zobowiązania, których nie można przenieść na następne okresy	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku
		1	2	3	4=1+2+3	5	6	7	8=5+6+7	9=4+8
1	Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	220627	(1 875)	(71 673)	147079	89 563	(11 868)	(6)	77 689	224769
	1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	40 300	(954)	(14 384)	24 962	29 315	(9 673)	(5)	19 636	44 598
	1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	180327	(921)	(57 289)	122 117	60 248	(2 195)	(0)	58 053	180 170
2	Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	40 876	(122)	(15 695)	25 058	60 823	(44 900)	-	15 923	40 982
	w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	432	(5)	(262)	165	44 315	(44 193)	-	122	286
3	Bezpieczeństwo i obywatelstwo	6 183	(119)	(2 225)	3 839	7 702	(4 108)	-	3 594	7 433
4	Globalny wymiar Europy	29 154	(672)	(7 862)	20 620	11 950	(3 550)	(1)	8 400	29 020
5	Administracja	854	(92)	(757)	5	10 548	(9 563)	(0)	985	990
	w tym: wydatki administracyjne instytucji	511	(70)	(440)	2	4 319	(3 694)	0	625	627
6	Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8	Rezerwa ujemna i deficyt przeniesione z poprzedniego roku budżetowego	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9	Instrumenty szczególne	1	(0)	(0)	-	1 108	(1 108)	-	0	0
O	Fundusz innowacyjny	-	-	-	-	5	(1)	-	4	4
	Ogółem	297 695	(2 881)	(98 213)	196 601	181699	(75 096)	(7)	106 596	303 197

4.5. WRF: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG ROKU POWSTANIA ZOBOWIĄZANIA

										w mln EUR
Dział WRF		< 2014	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	Ogółem
1	Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	3 347	878	1 741	4 079	21 655	46 203	68 942	77 924	224769
	1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	683	570	903	1 748	3 530	6 544	10 749	19 871	44 598
	1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	2 664	308	838	2 330	18 125	39 659	58 193	58 053	180 170
2	Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	120	271	1 286	1 209	2 388	7 633	12 142	15 934	40 982
	w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	-	-	-	1	9	44	110	122	286
3	Bezpieczeństwo i obywatelstwo	24	9	34	231	637	1 251	1 652	3 594	7 433
4	Globalny wymiar Europy	1 339	607	1 140	2 122	3 351	4 733	7 304	8 423	29 020
5	Administracja	-	-	-	-	0	0	3	987	990
	w tym: wydatki administracyjne instytucji	0	0	0	0	0	0	0	627	627
9	Instrumenty szczególne	-	-	-	-	-	-	0	0	0
O	Fundusz innowacyjny	-	-	-	-	-	-	-	4	4
	Ogółem	4 830	1 765	4 201	7 640	28 030	59 820	90 044	106 867	303 197

Powołanie nowej Komisji wiązało się z wewnętrzną reorganizacją służb. Realokacja powiązanych transakcji spowodowała przesunięcie kwoty pozostającej do spłaty pomiędzy latami. Łączna kwota zobowiązań pozostających do spłaty nie ulega zmianie.

4.6. WRF: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG RODZAJU ŚRODKÓW

												w mln EUR
	Pozycja/Artykuł	Ze środków budżetowych					Ze środków wynikających z dochodów przeznaczonych na określony cel					Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec 2020 r. - ogółem
		Zobowiązania przeniesione z 2019 r.	Dostosowania	Zaciągnięte zobowiązania	Dokonane płatności	Kwota pozostała do spłaty	Zobowiązania przeniesione z 2019 r.	Dostosowania	Zaciągnięte zobowiązania	Dokonane płatności	Kwota pozostała do spłaty
		1	2	3	4	5=1+2+3-4	6	7	8	9	10=6+7+8-9	11=5+10
1	Inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu	195138	(1 648)	84 411	81 035	196 865	25 490	(232)	5 152	2 506	27 904	224769
	1a: Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia	37 087	(736)	25 257	21 846	39 762	3 213	(223)	4 058	2 212	4 837	44 598
	1b: Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna	158 051	(912)	59 154	59 190	157 103	22 277	(10)	1 095	294	23 067	180 170
2	Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne	40 451	(122)	59 937	59 707	40 559	425	(0)	886	888	423	40 982
	w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	431	(5)	43 441	43 582	286	1	-	873	874	-	286
3	Bezpieczeństwo i obywatelstwo	6 004	(118)	7 152	5 919	7 119	179	(2)	550	414	314	7 433
4	Globalny wymiar Europy	27 633	(627)	11 395	10 468	27 933	1 521	(46)	555	943	1 087	29 020
5	Administracja	761	(41)	10 009	9 818	910	93	(51)	540	502	80	990
	w tym: wydatki administracyjne instytucji	464	(22)	4 024	3 875	591	47	(47)	294	258	36	627
9	Instrumenty szczególne	1	(0)	1 108	1 108	0						0
O	Fundusz innowacyjny			-	-	-	-	-	5	1	4	4
Ogółem		269 987	(2 557)	174 012	168 056	273 386	27 708	(330)	7 688	5 254	29 811	303 197

4.7. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: STRUKTURA I ZMIANY STANU ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI ŚRODKI

w mln EUR

Program	Środki na zobowiązania						Środki na płatności
	Środki budżetowe			Dodatkowe środki			Środki budżetowe			Dodatkowe środki
	Pierwotnie przyjęty budżet	Budżety korygujące i przesunięcia	Ostateczny przyjęty budżet	Przeniesienia	Dochody przeznac zone na określony cel	Dostępne środki ogółem	Pierwotnie przyjęty budżet	Budżety korygujące i przesunięcia	Ostateczny przyjęty budżet	Przeniesienia	Dochody przeznaczone na określony cel	Dostępne środki ogółem
	1	2	3=1+2	4	5	6=3+4+5	7	8	9=7+8	10	11	12=9+10+11
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	173	-	173	-	157	329	1 105	(2)	1 103	-	184	1 287
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	1 207	-	1 207	-	121	1 328	954	19	973	2	272	1 247
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	365	2	367	-	46	412	639	(0)	638	0	46	684
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	647	0	647	-	16	663	552	1	553	2	14	569
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	166	-	166	-	11	177	154	(27)	126	3	15	144
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	255	-	255	-	0	255	201	(24)	177	2	0	178
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	147	-	147	-	-	147	171	(54)	117	-	-	117
"Horyzont 2020"	13 486	(0)	13 486	-	3 233	16 719	11 796	(181)	11 615	79	4 776	16 470
Program badawczo-szkole- niowy Euratom	398	0	398	3	92	492	417	(71)	346	36	137	519
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	418	(0)	418	-	41	460	386	102	488	2	60	549
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	2 885	-	2 885	-	678	3 563	2 739	9	2 748	7	787	3 543
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	117	-	117	-	61	178	105	(6)	99	1	81	181
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	133	(0)	133	-	12	145	124	21	145	0	15	160
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	1 281	-	1 281	-	6	1 287	420	(29)	390	1	8	399
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	2 579	1	2 580	-	22	2 602	1 477	(251)	1 225	2	23	1 250
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informa- cyjno-komunikacyine ("ICT")	210	-	210	-	6	216	208	33	240	0	6	246
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	-	-	-	-	2	2	60	(29)	31	-	2	33
Agencje zdecentralizowane	400	(14)	386	-	24	410	401	(24)	377	-	24	401
Inne działania i programy	196	(1)	196	-	477	673	185	(9)	175	1	380	557
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	85	(1)	85	-	1	85	95	(29)	65	-	1	66
Szczególne kompetencje Komisji	136	0	136	-	8	144	122	1	122	-	4	127
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	28 762	(4)	28 758	389	687	29 834	25 414	2 948	28 362	-	1 629	29 990
Regiony w okresie przejściowym	5 964	83	6 047	50	50	6 147	4 777	204	4 981	-	117	5 097
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	8 822	1 757	10 580	51	390	11 021	7 698	999	8 697	-	737	9 434
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	236	-	236	0	-	236	202	98	300	-	19	319
Fundusz Spójności	10 065	(1 827)	8 237	2	177	8 416	8 300	589	8 889	-	1 276	10 165
Europejska współpraca terytorialna	2 012	-	2 012	-	10	2 023	1 285	231	1 516	-	155	1 671
Pomoc techniczna	274	5	279	-	5	284	231	(14)	217	13	5	235
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	579	-	579	-	1	580	411	108	520	0	3	522
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	145	(14)	131	25	96	252	603	(64)	539	-	126	665
Instrument "Łącząc Europę"	1 781	-	1 781	-	4	1 784	1 113	388	1 502	-	4	1 506
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	6	-	6	-	0	6	12	(8)	4	-	0	4
Ogółem dział 1 WRF	83 931	(12)	83 918	520	6 431	90 870	72 354	4 925	77278	151	10 904	88 334
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	43 410	49	43 459	467	929	44 855	43 380	39	43 419	670	929	45 018
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)	14 709	-	14 709	-	1 163	15 871	13 141	799	13 940	2	910	14 852
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	960	(0)	960	-	205	1 165	770	(8)	762	1	151	913
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacja ds. zarządzania rybołówstwem	148	-	148	-	-	148	143	2	144	-	-	144
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	590	-	590	-	3	593	383	46	429	4	2	435
Agencje zdecentralizowane	68	-	68	-	7	75	68	-	68	-	7	75
Inne działania i środki	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	23	-	23	-	0	23	20	(11)	9	-	0	9
Określone działania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 2 WRF	59 907	49	59 956	467	2 308	62 730	57 904	867	58 772	677	1 999	61448
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	949	441	1 389	-	16	1 406	953	171	1 123	1	17	1 142
Konsumenci	30	-	30	-	1	31	28	2	30	1	1	31
Kreatywna Europa	252	0	252	-	13	265	215	(16)	200	2	15	216
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	-	2 700	2 700	-	750	3 450	-	2 610	2 610	0	750	3 360
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	501	28	528	-	126	655	670	(217)	454	1	161	616
Systemy informatyczne	-	-	-	-	0	0	-	-	-	-	0	0
Sprawiedliwość	47	(0)	47	-	1	47	43	11	54	0	1	55
Prawa, równość i obywatelstwo	70	0	70	-	2	72	71	7	77	0	2	80
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	141	370	511	-	15	526	62	132	194	-	9	203
Europa dla Obywateli	31	7	38	-	0	38	29	(4)	25	0	0	26
Żywność i pasze	279	(31)	247	-	4	251	245	(11)	233	1	2	237
Zdrowie	70	3	73	-	3	75	64	(3)	61	1	3	65
Agencje zdecentralizowane	1 233	(94)	1 139	-	67	1 206	1 184	(56)	1 128	-	67	1 195
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	23	-	23	-	0	23	16	(5)	11	-	0	11
Określone działania	106	(0)	106	-	2	108	105	(13)	92	1	2	94
Ogółem dział 3 WRF	3 729	3 423	7 152	-	1 000	8 152	3 685	2 607	6 293	9	1 030	7 331
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	1 571	38	1 609	-	249	1 858	1 432	264	1 696	6	448	2 150
Pomoc makrofinansowa (MFA)	20	(20)	0	-	-	0	27	(12)	15	-	-	15
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	233	-	233	-	7	240	233	-	233	-	7	240
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	19	66	85	-	4	89	16	22	37	-	3	40
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	21	(17)	4	-	1	4	19	(14)	5	-	1	5
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	25	-	25	-	80	105	25	-	25	-	174	199
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	2 671	174	2 845	-	64	2 909	1 966	639	2 605	6	70	2 681
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	3 272	(67)	3 206	-	88	3 294	2 797	168	2 965	13	134	3 112
Instrument Partnerstwa	162	2	164	-	8	172	133	(2)	131	0	8	140
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	196	(24)	172	-	7	179	175	(24)	151	3	7	161
Stabilność i pokój (IcSP)	394	15	408	-	5	413	350	30	379	3	6	389
Pomoc humanitarna	1 102	936	2 038	46	20	2 103	1 207	407	1 614	6	336	1 956
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	352	(16)	336	-	66	402	329	5	334	0	64	399
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	33	-	33	-	0	33	33	(17)	16	1	0	16
Agencje zdecentralizowane	21	-	21	-	0	21	21	(1)	20	-	0	21
Inne działania i programy	85	(2)	83	-	244	327	86	1	87	0	244	331
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	4	(4)	-	1	0	1	3	(0)	3	-	0	3
Określone działania	81	7	88	-	1	88	78	(10)	68	-	1	69
Ogółem dział 4 WRF	10 262	1 089	11 350	47	843	12 240	8 929	1457	10 386	38	1 503	11 928
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	2 123	(19)	2 104	-	0	2 104	2 123	(19)	2 104	-	0	2 104
Szkoły europejskie	192	(9)	183	-	17	200	192	(9)	183	0	17	201
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	-	-	-	-	-	-	3	0	3	0	-	4
Wydatki administracyjne Komisji	3 731	28	3 759	-	378	4 137	3 731	26	3 757	328	379	4 464
Wydatki administracyjne innych instytucji	4 226	(1)	4 225	0	442	4 667	4 226	(1)	4 225	499	443	5 168
Ogółem dział 5 WRF	10 272	(1)	10 271	-	837	11 108	10 275	(2)	10 273	828	839	11 941
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 6 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Przeniesiony deficyt	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 8 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną	359	(359)	-	-	-	-	359	(359)	-	-	-	-
Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG)	179	-	179	-	21	200	10	(10)	0	1	21	22
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	50	1 007	1 057	49	-	1 106	50	1 056	1 106	-	-	1 106
Ogółem dział 9 WRF	588	649	1236	49	21	1 306	419	688	1 106	1	21	1 128
O Fundusz innowacyjny	-	-	-	-	1 337	1 337	-	-	-	-	1 337	1 337
Ogółem dział O WRF	-	-	-	-	1 337	1 337	-	-	-	-	1 337	1 337
Ogółem	168 688	5 196	173 884	1 083	12 775	187 742	153 566	10 542	164 108	1 704	17 634	183 446

4.8. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

										w mln EUR
Program	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania					Środki przeniesione na 2021			Środki wygasające
		Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Dochody przeznaczone na określony cel	Środki przenie sione decyzją	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9=7+8	10	11	12	13=10+11 + 12
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	329	173	-	148	321	97 %	8	-	8	0	-	-	0
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	1 328	1 207	-	105	1 312	99 %	16	-	16	-	-	0	0
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	412	367	-	29	396	96 %	16	-	16	0	-	-	0
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	663	647	-	16	663	100 %	0	-	0	0	-	-	0
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	177	166	-	7	173	98 %	4	-	4	-	-	-	-
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	255	255	-	0	255	100 %	-	-	-	0	-	-	0
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	147	147	-	-	147	100 %	-	-	-	-	-	-	-
"Horyzont 2020"	16 719	13 485	-	2 925	16 411	98 %	307	-	307	1	-	0	1
Program badawczo-szkoleniowy Euratom	492	386	3	26	415	84 %	66	12	77	0	-	0	0
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	460	418	-	30	448	98 %	11	-	11	0	-	-	0
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	3 563	2 885	-	595	3 481	98 %	82	-	82	0	-	-	0
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	178	116	-	49	164	92 %	12	-	12	1	-	0	1
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	145	133	-	11	144	99 %	1	-	1	0	-	-	0
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	1 287	1 281	-	1	1 282	100 %	4	-	4	0	-	-	0
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	2 602	2 580	-	4	2 584	99 %	18	-	18	0	-	-	0
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-komunikacyjne ("ICT")	216	210	-	6	216	100 %	0	-	0	0	-	-	0
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	2	-	-	0	0	7 %	2	-	2	-	-	-	-
Agencje zdecentralizowane	410	385	-	18	403	98 %	6	1	7	0	-	-	0
Inne działania i programy	673	195	-	83	278	41 %	394	-	394	1	-	0	1
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	85	83	-	-	83	98 %	0	1	1	0	-	0	1
Szczególne kompetencje Komisji	144	135	-	3	138	96 %	5	-	5	1	-	0	1
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	29 834	28 758	389	579	29 726	100 %	65	-	65	-	-	43	43
Regiony w okresie przejściowym	6 147	6 047	50	50	6 147	100 %	0	-	0	-	-	0	0
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	11 021	10 571	51	197	10 819	98 %	185	8	193	-	-	8	8
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	236	236	0	-	236	100 %	-	-	-	-	-	-	-
Fundusz Spójności	8 416	8 237	2	165	8 404	100 %	11	-	11	-	-	-	-
Europejska współpraca terytorialna	2 023	2 012	-	-	2 012	99 %	3	-	3	-	-	7	7
Pomoc techniczna	284	278	-	4	282	99 %	0	-	0	1	-	0	2
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	580	579	-	1	579	100 %	-	-	-	0	-	-	0
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	252	131	25	96	252	100 %	-	-	-	-	-	-	-
Instrument "Łącząc Europę"	1 784	1 781	-	3	1 784	100 %	0	-	0	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	6	6	-	-	6	98 %	0	-	0	-	-	0	0
Ogółem dział 1 WRF	90 870	83 890	520	5 152	89 563	99 %	1219	22	1241	6	-	59	65
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	44 855	42 979	463	873	44 315	99 %	56	475	531	5	4	0	9
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)	15 871	14 708	-	0	14 709	93 %	260	-	260	0	-	903	903
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	1 165	960	-	3	963	83 %	129	-	129	0	-	74	74
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacja ds. zarządzania rybołówstwem	148	148	-	-	148	100 %	-	-	-	-	-	-	-
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	593	590	-	3	592	100 %	1	-	1	0	-	0	0
Agencje zdecentralizowane	75	68	-	7	75	99 %	1	-	1	-	-	0	0
Inne działania i środki	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	23	22	-	-	22	99 %	-	-	-	0	-	0	0
Określone działania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 2 WRF	62 730	59 475	463	886	60 823	97 %	445	475	920	6	4	976	986
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	1 406	1 389	-	15	1 404	100 %	2	-	2	0	-	-	0
Konsumenci	31	30	-	1	30	99 %	0	-	0	0	-	-	0
Kreatywna Europa	265	252	-	11	263	99 %	2	-	2	0	-	-	0
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	3 450	2 700	-	333	3 033	88 %	417	-	417	-	-	-	-
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	655	528	-	124	652	100 %	2	-	2	0	-	-	0
Systemy informatyczne	0	-	-	-	-	-	0	-	0	-	-	-	-
Sprawiedliwość	47	47	-	0	47	100 %	0	-	0	0	-	-	0
Prawa, równość i obywatelstwo	72	70	-	1	71	98 %	1	-	1	0	-	0	0
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	526	511	-	14	525	100 %	1	-	1	0	-	-	0
Europa dla Obywateli	38	38	-	0	38	100 %	0	-	0	0	-	0	0
Żywność i pasze	251	247	-	2	249	99 %	2	-	2	0	-	0	0
Zdrowie	75	72	-	2	74	99 %	1	-	1	0	-	0	0
Agencje zdecentralizowane	1 206	1 139	-	47	1 186	98 %	20	-	20	0	-	-	0
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	23	23	-	-	23	100 %	0	-	0	0	-	0	0
Określone działania	108	106	-	0	106	99 %	1	-	1	0	-	0	0
Ogółem dział 3 WRF	8 152	7152	-	550	7 702	94 %	450	-	450	1	-	0	1
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	1 858	1 609	-	172	1 780	96 %	77	-	77	1	-	0	1
Pomoc makrofinansowa (MFA)	0	0	-	-	0	95 %	-	-	-	0	-	-	0
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	240	233	-	7	240	100 %	0	-	0	-	-	-	-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	89	85	-	3	87	98 %	1	-	1	-	-	-	-
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	4	4	-	1	4	100 %	0	-	0	-	-	-	-
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	105	25	-	79	104	100 %	0	-	0	-	-	-	-
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	2 909	2 845	-	16	2 861	98 %	48	-	48	0	-	0	0
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	3 294	3 206	-	63	3 268	99 %	25	-	25	0	-	0	0
Instrument Partnerstwa	172	164	-	3	168	98 %	4	-	4	0	-	0	0
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	179	172	-	4	176	98 %	3	-	3	0	-	0	0
Stabilność i pokój (IcSP)	413	408	-	4	413	100 %	1	-	1	0	-	0	0
Pomoc humanitarna	2 103	2 038	46	13	2 097	100 %	6	-	6	0	-	-	0
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	402	336	-	43	379	94 %	23	-	23	0	-	-	0
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	33	33	-	-	33	99 %	0	-	0	0	-	-	0
Agencje zdecentralizowane	21	21	-	-	21	99 %	0	-	0	-	-	0	0
Inne działania i programy	327	82	-	146	228	70 %	98	-	98	0	-	0	0
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	1	-	1	-	1	98 %	0	-	0	-	-	-	-
Określone działania	88	88	-	0	88	99 %	1	-	1	0	-	-	0
Ogółem dział 4 WRF	12 240	11 349	47	555	11 950	98 %	288	-	288	1	-	0	2
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	2 104	2 096	-	-	2 096	100 %	-	-	-	8	-	0	8
Szkoły europejskie	200	183	-	14	197	98 %	3	-	3	0	-	-	0
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Wydatki administracyjne Komisji	4 137	3 705	-	231	3 937	95 %	146	-	146	53	-	1	54
Wydatki administracyjne innych instytucji	4 667	4 024	0	294	4 319	93 %	142	85	226	116	0	6	122
Ogółem dział 5 WRF	11 108	10 009	-	540	10 548	95 %	291	85	376	178	-	6	184
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 6 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Przeniesiony deficyt	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 8 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG)	200	2	-	-	2	1 %	13	-	13	177	-	8	185
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	1 106	1 057	49	-	1 106	100 %	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 9 WRF	1 306	1 059	49	-	1 108	85 %	13	-	13	177	-	8	185
O Fundusz innowacyjny	1 337	-	-	5	5	0 %	1 332	-	1 332	-	-	-	-
Ogółem dział O WRF	1 337	-	-	5	5	0 %	1 332	-	1 332	-	-	-	-
Ogółem	187 742	172 933	1 078	7 688	181 699	97 %	4 038	582	4 620	369	4	1 050	1 423

4.9. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

																					w mln EUR
Program	Dostępne środki ogółem		Dokonane płatności										Środki przeniesione na 2021 r.								Środki wygasające
			Z ostatecz nego przyjętego budżetu		Ze środków przeniesionych		Z dochodów przeznaczonych na określony cel		Ogółem		%		Środki przeniesione au- tomatyc znie		Środki przeniesione decyzją		Dochody przeznaczone na określony cel		Ogółem		Z ostatecz nego przyjętego budżetu		Ze środków przeniesionych		Z dochodów przeznaczonych na określony cel		Ogółem
	1		2		3		4		5=2+3+4		6=5/1		7		8		9		10=7+8 +9		11		12		13		14=11+12 + 13
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	1 287		1 103		-		156		1 259		98 %		0		-		28		28		0		-		-		0
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	1 247		971		2		30		1 003		80 %		1		-		242		244		0		0		0		0
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	684		637		0		1		639		93 %		1		-		44		45		0		0		-		0
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	569		551		2		14		566		100 %		2		-		0		2		0		0		-		0
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	144		125		3		6		134		92 %		2		-		9		11		0		0		-		0
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	178		176		2		-		178		100 %		0		-		0		0		0		0		-		0
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	117		117		-		-		117		100 %		-		-		-		-		0		-		-		0
"Horyzont 2020"	16 470		11 524		69		1 615		13 207		80 %		83		-		3 160		3 243		8		10		1		19
Program badawczo-szkoleniowy Euratom	519		302		29		13		344		66 %		31		12		124		167		1		7		0		8
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	549		486		2		35		522		95 %		2		-		25		27		0		0		0		0
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	3 543		2 742		7		320		3 068		87 %		7		-		467		474		0		0		0		1
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	181		96		0		37		134		74 %		1		-		36		37		1		1		8		10
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych		160		143		0		9		152		95 %		0		-		6		6		2		0		-		2
Instrument "Łącząc Europę" - Energia		399		389		0		1		390		98 %		1		-		7		9		0		0		-		0
Instrument "Łącząc Europę" - Transport		1 250		1 224		1		12		1 237		99 %		1		-		12		13		0		1		-		1
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-komunikacyjne ("ICT")		246		240		0		5		246		100 %		1		-		0		1		0		0		0		0
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą		33		30		-		0		30		92 %		0		-		2		2		1		-		-		1
Agencje zdecentralizowane		401		377		-		17		394		98 %		0		-		6		6		0		-		-		0
Inne działania i programy		557		172		1		77		250		45 %		1		-		303		304		2		1		0		3
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze		66		64		-		1		65		98 %		0		0		0		1		1		-		0		1
Szczególne kompetencje Komisji		127		120		-		2		122		97 %		0		-		2		2		2		-		0		2
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)		29 990		28 362		-		1 587		29 949		100 %		0		-		41		41		-		-		-		-
Regiony w okresie przejściowym		5 097		4 981		-		116		5 097		100 %		0		-		0		0		-		-		0		0
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)		9 434		8 697		-		737		9 434		100 %		0		-		-		-		-		-		-		-
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione		319		300		-		19		319		100 %		0		-		-		-		-		-		-		-
Fundusz Spójności		10 165		8 889		-		1 276		10 165		100 %		0		-		-		-		-		-		-		-
Europejska współpraca terytorialna		1 671		1 516		-		155		1 671		100 %		0		-		-		-		-		-		-		-
Pomoc techniczna		235		202		11		4		217		92 %		14		-		0		15		1		2		0		3
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)		522		519		0		3		522		100 %		0		-		-		0		0		0		-		0
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych		665		539		-		63		602		91 %		0		-		63		63		-		-		-		-
Instrument "Łącząc Europę"		1 506		1 502		-		3		1 505		100 %		-		-		1		1		0		-		-		0
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze		4		4		-		0		4		98 %		0		-		-		-		0		-		0		0
Ogółem dział 1 WRF		88 334		77 097		129		6 316		83 541		95 %		149		12		4 579		4 740		21		23		9		53
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)		45 018		42 919		664		873		44 456		99 %		18		475		56		548		8		6		0		14
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)		14 852		13 938		2		670		14 609		98 %		2		-		240		242		1		0		-		1
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)		913		760		1		110		871		95 %		1		-		41		42		0		0		0		0
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacja ds. zarządzania rybołówstwem		144		144		-		-		144		100 %		0		-		-		-		-		-		-		-
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)		435		426		4		2		431		99 %		4		-		0		4		0		0		-		0
Agencje zdecentralizowane		75		68		-		7		75		99 %		0		-		1		1		0		-		0		0
Inne działania i środki		-		-		-		-		-		-		0		-		-		-		-		-		-		-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze		9		9		-		-		9		99 %		0		-		-		-		0		-		0		0
Określone działania		-		-		-		-		-		-		0		-		-		-		-		-		-		-
Ogółem dział 2 WRF		61448		58 263		670		1 662		60 595		99 %		24		475		338		837		9		6		0		16
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)		1 142		1 121		1		15		1 137		100 %		2		-		2		4		0		0		-		0
Konsumenci		31		29		0		1		30		96 %		1		-		0		1		0		0		0		0
Kreatywna Europa		216		198		1		7		206		95 %		2		-		7		9		0		0		0		1
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii		3 360		2 231		0		333		2 565		76 %		-		379		417		795		-		0		-		0
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego		616		451		1		14		467		76 %		2		-		147		149		0		0		-		0
Systemy informatyczne		0		-		-		-		-		-		0		-		0		0		-		-		-		-
Sprawiedliwość		55		51		0		0		52		95 %		0		-		0		1		2		0		-		2
Prawa, równość i obywatelstwo		80		75		0		1		76		95 %		1		-		1		2		2		0		0		2
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności		203		194		-		8		202		100 %		0		-		1		1		-		-		-		-
Europa dla Obywateli		26		25		0		0		25		98 %		0		-		0		0		0		0		0		0
Żywność i pasze		237		232		1		1		234		99 %		1		-		2		3		0		0		-		0
Zdrowie		65		59		1		2		62		95 %		1		-		1		2		1		0		0		1
Agencje zdecentralizowane		1 195		1 126		-		47		1 173		98 %		0		2		20		22		0		-		0		0
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze		11		11		-		0		11		100 %		0		-		0		0		-		-		-		-
Określone działania		94		91		1		0		92		98 %		1		-		1		2		0		0		0		0
Ogółem dział 3 WRF		7 331		5 896		7		430		6 333		86 %		11		381		600		991		5		2		0		7
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)		2 150		1 688		5		236		1 930		90 %		7		-		212		219		1		1		0		2
Pomoc makrofinansowa (MFA)		15		15		-		-		15		100 %		0		-		-		-		-		-		-		-
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych		240		233		-		7		240		100 %		-		-		0		0		-		-		-		-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności		40		21		-		1		21		53 %		0		17		2		19		-		-		-		-
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"		5		5		-		0		5		87 %		-		-		1		1		-		-		-		-
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)		199		25		-		174		199		100 %		-		-		-		-		-		-		-		-
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)		2 681		2 600		6		43		2 649		99 %		5		-		27		32		0		0		0		1
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)		3 112		2 954		12		77		3 043		98 %		11		-		57		68		0		1		0		1
Instrument Partnerstwa		140		130		0		4		134		96 %		0		-		4		4		1		0		-		1
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)		161		147		2		3		152		95 %		4		-		4		8		0		0		0		1
Stabilność i pokój (IcSP)		389		376		3		4		382		98 %		4		-		3		6		0		1		0		1
Pomoc humanitarna		1 956		1 609		5		304		1 918		98 %		5		-		32		37		0		1		-		1
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)		399		333		0		56		390		98 %		0		-		8		8		0		0		-		0
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)		16		15		0		0		15		92 %		1		-		0		1		0		0		-		0
Agencje zdecentralizowane		21		20		-		0		20		99 %		0		-		0		0		-		-		-		-
Inne działania i programy		331		87		0		140		227		68 %		-		-		105		105		0		0		-		0
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze		3		3		-		-		3		87 %		0		-		0		0		0		-		-		0
Określone działania		69		67		-		0		68		98 %		0		-		0		0		1		-		-		1
Ogółem dział 4 WRF		11 928		10 328		35		1 049		11412		96 %		37		17		454		508		4		4		1		8
5 Świadczenia emerytalne i rentowe		2 104		2 096		-		-		2 096		100 %		0		-		-		0		8		-		0		8
Szkoły europejskie		201		183		0		13		197		98 %		0		-		4		4		0		0		-		0
Agencje zdecentralizowane		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze		4		3		0		-		4		99 %		0		0		-		0		0		-		-		0
Wydatki administracyjne Komisji		4 464		3 393		307		189		3 889		87 %		311		-		188		499		53		21		2		76
Wydatki administracyjne innych instytucji		5 168		3 435		440		258		4 134		80 %		585		85		182		852		120		59		3		182
Ogółem dział 5 WRF		11 941		9 111		748		460		10 319		86 %		895		85		375		1 355		182		80		5		266
6 Wyrównania		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-
Ogółem dział 6 WRF		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-		-
8 Rezerwa ujemna		-		-		-		-		-		-		0		-		-		-		-		-		-		-
Przeniesiony deficyt		-		-		-		-		-		-		0		-		-		-		-		-		-		-
Ogółem dział 8 WRF		-		-		-		-		-		-		0		-		-		-		-		-		-		-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną		-		-		-		-		-		-		0		-		-		-		-		-		-		-
Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG)		22		-		0		2		2		11 %		0		-		13		13		0		0		6		6
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)		1 106		1 106		-		-		1 106		100 %		0		-		-		-		-		-		-		-
Ogółem dział 9 WRF		1 128		1 106		0		2		1 108		98 %		0		-		13		13		0		0		6		6
O Fundusz innowacyjny		1 337		-		-		1		1		0 %		-		-		1 336		1 336		-		-		-		-
Ogółem dział O WRF		1 337		-		-		1		1		0 %		-		-		1 336		1 336		-		-		-		-
Ogółem		183 446		161 801		1 589		9 920		173310		94 %		1 116		969		7 694		9 779		221		115		20		357

4.10. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ POZOSTAJĄCYCH DO SPŁATY (RAL)

									w mln EUR
Program	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec poprzedniego roku				Zobowiązania za bieżący rok				Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku - ogółem
	Zobowiązania przeniesione z poprzedniego roku	Umorzenie/ aktualizacja wyceny/ anulowanie	Płatności	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku	Zobowiązania zaciągnięte w ciągu roku	Płatności	Anulowane zobowiązania, których nie można przenieść na następne okresy	Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec roku
	1	2	3	4=1+2+3	5	6	7	8=5+6+7	9=4+8
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	1 905	(0)	(1 123)	782	321	(136)	-	185	967
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	957	(2)	(518)	437	1 312	(486)	-	826	1 263
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	1 305	(0)	(580)	725	396	(59)	(1)	337	1 062
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	507	(1)	(468)	38	663	(98)	-	564	602
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	55	(1)	(16)	38	173	(118)	-	55	93
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	245	(0)	(178)	67	255	(0)	-	255	322
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	583	-	(114)	469	147	(3)	-	144	613
"Horyzont 2020"	22 356	(595)	(8 146)	13 615	16 411	(5 061)	(5)	11 345	24 959
Program badawczo-szkoleniowy Euratom	295	(8)	(122)	166	415	(222)	(0)	192	358
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	993	(23)	(456)	514	448	(66)	-	382	896
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	997	(62)	(446)	488	3 481	(2 623)	-	858	1 346
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	230	(18)	(86)	125	164	(47)	-	117	243
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	175	(8)	(104)	63	144	(49)	-	96	159
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	2 721	(14)	(282)	2 424	1 282	(107)	-	1 175	3 599
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	5 556	(95)	(1 191)	4 270	2 584	(45)	-	2 539	6 809
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-komunikacyjne ("ICT")	490	(18)	(169)	302	216	(77)	-	139	442
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	172	(48)	(30)	94	0	(0)	-	-	94
Agencje zdecentralizowane	51	(10)	(34)	6	403	(360)	-	44	50
Inne działania i programy	410	(30)	(177)	203	278	(73)	-	206	408
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	133	(5)	(60)	69	83	(5)	-	79	147
Szczególne kompetencje Komisji	166	(14)	(85)	68	138	(38)	-	100	168
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	88 615	(678)	(29 709)	58 227	29 726	(240)	-	29 486	87 714
Regiony w okresie przejściowym	19 984	(25)	(4 637)	15 322	6 147	(460)	-	5 687	21 009
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	27 824	(112)	(8 579)	19 133	10 819	(854)	-	9 965	29 098
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	618	(0)	(304)	313	236	(15)	-	221	535
Fundusz Spójności	28 582	(10)	(9 731)	18 841	8 404	(433)	-	7 971	26 812
Europejska współpraca terytorialna	5 142	(1)	(1 666)	3 475	2 012	(5)	-	2 008	5 483
Pomoc techniczna	273	(11)	(106)	156	282	(110)	(0)	172	327
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	1 390	(1)	(502)	887	579	(20)	-	560	1 446
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	1 450	-	(577)	874	252	(26)	-	227	1 101
Instrument "Łącząc Europę"	6 439	(83)	(1 473)	4 883	1 784	(32)	-	1 752	6 635
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	10	(0)	(4)	6	6	(0)	-	5	11
Ogółem dział 1 WRF	220627	(1 875)	(71 673)	147079	89 563	(11 868)	(6)	77 689	224 769
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	432	(5)	(262)	165	44 315	(44 193)	-	122	286
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFR- ROW)	35 108	(19)	(14 154)	20 935	14 709	(455)	-	14 253	35 189
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	3 441	(74)	(851)	2 516	963	(20)	-	943	3 459
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacja ds. zarządzania rybołówstwem	19	(2)	(14)	4	148	(130)	-	18	21
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	1 841	(22)	(403)	1 417	592	(29)	-	564	1 981
Agencje zdecentralizowane	3	(0)	(3)	-	75	(72)	-	3	3
Inne działania i środki	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	31	(1)	(8)	21	22	(1)	-	22	43
Określone działania	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 2 WRF	40 876	(122)	(15 695)	25 058	60 823	(44 900)	-	15 923	40 982
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	2 870	(15)	(1 048)	1 807	1 404	(90)	-	1 314	3 122
Konsumenci	43	(4)	(20)	18	30	(10)	-	21	39
Kreatywna Europa	256	(8)	(95)	154	263	(112)	-	152	306
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	2	(2)	(0)	-	3 033	(2 56 5)	-	469	469
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	1 711	(5)	(458)	1 248	652	(9)	-	644	1 891
Systemy informatyczne	10	(0)	-	10	-	-	-	-	10
Sprawiedliwość	87	(12)	(27)	48	47	(25)	-	22	69
Prawa, równość i obywatelstwo	108	(17)	(43)	48	71	(33)	-	37	86
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	67	(4)	(18)	45	525	(184)	-	341	386
Europa dla Obywateli	24	(1)	(12)	11	38	(14)	-	24	35
Żywność i pasze	357	(38)	(179)	140	249	(55)	-	194	334
Zdrowie	138	(7)	(47)	85	74	(15)	-	59	144
Agencje zdecentralizowane	395	(0)	(205)	190	1 186	(968)	-	218	408
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	29	(1)	(11)	16	23	-	-	23	39
Określone działania	86	(4)	(63)	19	106	(29)	-	77	96
Ogółem dział 3 WRF	6 183	(119)	(2 225)	3 839	7 702	(4 108)	-	3 594	7433
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	8 481	(83)	(1 698)	6 701	1 780	(232)	(0)	1 549	8 249
Pomoc makrofinansowa (MFA)	35	(20)	(15)	-	0	(0)	-	0	0
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	-	-	-	-	240	(240)	-	-	-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	17	(4)	(4)	9	87	(18)	-	70	78
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	28	(8)	(3)	17	4	(1)	-	3	20
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	95	-	(95)	-	104	(104)	-	-	-
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	7 995	(196)	(1 983)	5 815	2 861	(666)	-	2 195	8 011
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	9 203	(155)	(2 591)	6 457	3 268	(452)	-	2 816	9 273
Instrument Partnerstwa	400	(3)	(112)	285	168	(22)	(0)	145	430
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	367	(24)	(112)	231	176	(40)	(0)	136	368
Stabilność i pokój (IcSP)	676	(49)	(237)	391	413	(146)	(0)	267	658
Pomoc humanitarna	1 205	(30)	(804)	372	2 097	(1 115)	(0)	982	1 354
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	238	(68)	(107)	64	379	(283)	-	96	160
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	102	(3)	(14)	85	33	(1)	-	32	117
Agencje zdecentralizowane	0	(0)	-	-	21	(20)	-	1	1
Inne działania i programy	171	(27)	(42)	101	228	(185)	-	43	145
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	7	(1)	(2)	5	1	(1)	-	-	5
Określone działania	135	(2)	(45)	88	88	(23)	-	65	153
Ogółem dział 4 WRF	29 154	(672)	(7 862)	20 620	11 950	(3 550)	(1)	8 400	29 020
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	-	-	-	-	2 096	(2 096)	(0)	-	-
Szkoły europejskie	0	(0)	(0)	-	197	(196)	-	1	1
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	6	(0)	(4)	2	-	-	-	-	2
Wydatki administracyjne Komisji	335	(22)	(313)	1	3 937	(3 577)	(0)	360	360
Wydatki administracyjne innych instytucji	511	(70)	(440)	2	4 319	(3 694)	0	625	627
Ogółem dział 5 WRF	854	(92)	(757)	5	10 548	(9 563)	(0)	985	990
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 6 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Przeniesiony deficyt	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 8 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG)	1	(0)	(0)	-	2	(2)	-	0	0
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	-	-	-	-	1 106	(1 106)	-	-	-
Ogółem dział 9 WRF	1	(0)	(0)	-	1 108	(1 108)	-	0	0
O Fundusz innowacyjny	-	-	-	-	5	(1)	-	4	4
Ogółem dział O WRF	-	-	-	-	5	(1)	-	4	4
Ogółem	297 695	(2 881)	(98 213)	196 601	181 699	(75 096)	(7)	106 596	303 197

4.11. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG ROKU POWSTANIA ZOBOWIĄZANIA

									w mln EUR
Program	< 2014	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	Ogółem
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	-	-	-	3	4	596	179	185	967
Europejski system nawigacji satelitarnej (EG- NOS/Galileo)	0	-	23	10	1	169	233	826	1 263
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	155	-	-	-	-	200	369	337	1 062
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	-	-	0	2	2	2	32	564	602
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	-	-	-	-	-	9	30	55	93
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	-	-	-	-	-	-	67	255	322
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	10	21	31	82	105	107	113	144	613
"Horyzont 2020"	291	384	687	1 077	2 181	3 298	5 502	11 539	24 959
Program badawczo-szkoleniowy Euratom	8	0	17	7	27	46	61	192	358
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	108	4	3	64	141	53	140	382	896
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	0	1	1	7	53	114	312	858	1 346
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	0	1	0	2	17	31	74	117	243
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	-	0	0	1	2	17	42	96	159
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	1	123	112	125	495	590	978	1 175	3 599
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	2	29	12	276	446	1 160	2 344	2 539	6 809
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-komunikacyjne ("ICT")	0	1	6	86	22	78	70	179	442
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	94	-	-	-	-	-	-	-	94
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	0	6	44	50
Inne działania i programy	14	4	9	4	25	39	108	206	408
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	-	-	0	2	3	18	46	79	147
Szczególne kompetencje Komisji	0	0	1	1	7	16	43	100	168
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	2 059	93	211	399	8 437	19 123	27 905	29 486	87 714
Regiony w okresie przejściowym	35	14	49	375	3 089	5 478	6 282	5 687	21 009
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	209	45	153	190	2 768	6 565	9 202	9 965	29 098
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	-	0	1	4	57	85	166	221	535
Fundusz Spójności	263	-	24	152	2 252	5 511	10 640	7 971	26 812
Europejska współpraca terytorialna	97	-	-	-	338	1 172	1 868	2 008	5 483
Pomoc techniczna	-	0	21	12	15	36	70	172	327
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	-	-	-	13	130	338	405	560	1 446
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	-	-	70	379	89	135	202	227	1 101
Instrument "Łącząc Europę"	-	156	307	805	948	1 214	1 453	1 752	6 635
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	0	-	0	1	3	2	1	5	11
Ogółem dział 1 WRF	3 347	878	1 741	4 079	21 655	46 203	68 942	77 924	224 769
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	-	-	-	1	9	44	110	122	286
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)	0	198	1 149	1 064	1 709	6 163	10 652	14 253	35 189
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	60	2	2	4	479	942	1 028	943	3 459
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacja ds. zarządzania rybołówstwem	-	-	-	-	1	1	2	18	21
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	60	71	135	139	189	474	340	574	1 981
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	0	3	3
Inne działania i środki	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	0	0	-	0	1	8	11	22	43
Określone działania	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 2 WRF	120	271	1 286	1209	2 388	7 633	12 142	15 934	40 982
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	3	0	13	143	425	617	607	1 314	3 122
Konsumenci	-	-	0	0	3	3	12	21	39
Kreatywna Europa	0	-	0	2	7	38	106	152	306
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	-	-	-	-	-	-	-	469	469
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	19	2	5	58	148	482	534	644	1 891
Systemy informatyczne	-	-	-	-	-	10	-	-	10
Sprawiedliwość	-	-	4	7	12	10	15	22	69
Prawa, równość i obywatelstwo	-	0	3	5	10	11	19	37	86
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	-	-	0	1	2	9	32	341	386
Europa dla Obywateli	0	-	-	0	0	3	8	24	35
Żywność i pasze	1	3	3	6	14	37	76	194	334
Zdrowie	0	3	4	8	15	19	35	59	144
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	1	4	184	218	408
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	-	1	1	2	0	6	7	23	39
Określone działania	-	0	0	0	0	2	17	77	96
Ogółem dział 3 WRF	24	9	34	231	637	1251	1 652	3 594	7433
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	429	155	380	821	1 046	1 365	2 505	1 549	8 249
Pomoc makrofinansowa (MFA)	-	-	-	-	-	-	-	0	0
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	-	-	-	0	1	2	6	70	78
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	-	2	0	0	3	4	7	3	20
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	562	198	305	609	849	1 488	1 805	2 195	8 011
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	320	205	391	577	1 225	1 485	2 229	2 839	9 273
Instrument Partnerstwa	10	15	11	24	43	75	108	145	430
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	4	9	13	15	29	71	91	136	368
Stabilność i pokój (IcSP)	4	12	19	33	61	105	157	267	658
Pomoc humanitarna	-	-	0	0	48	73	251	982	1 354
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	0	-	-	1	5	9	49	96	160
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	4	5	9	9	12	26	20	32	117
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	1	1
Inne działania i programy	4	6	9	24	13	14	31	43	145
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	1	-	2	0	1	1	1	-	5
Określone działania	0	1	1	9	16	15	45	65	153
Ogółem dział 4 WRF	1 339	607	1 140	2 122	3 351	4 733	7 304	8 423	29 020
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	-	-	-	-	-	-	(0)	0	-
Szkoły europejskie	-	-	-	-	-	-	0	1	1
Agencje zdecentralizowane	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	-	-	-	-	0	0	2	-	2
Wydatki administracyjne Komisji	-	-	-	-	-	0	1	360	360
Wydatki administracyjne innych instytucji	0	0	0	0	0	0	0	627	627
Ogółem dział 5 WRF	-	-	-	-	0	0	3	987	990
6 Wyrównania	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 6 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 Rezerwa ujemna	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Przeniesiony deficyt	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 8 WRF	-	-	-	-	-	-	-	-	-
9 Rezerwa na pomoc nadzwyczajną	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG)	-	-	-	-	-	-	(0)	0	0
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ogółem dział 9 WRF	-	-	-	-	-	-	(0)	0	0
O Fundusz innowacyjny	-	-	-	-	-	-	-	4	4
Ogółem dział O WRF	-	-	-	-	-	-	-	4	4
Ogółem	4 830	1 765	4 201	7 640	28 030	59 820	90 044	106 867	303 197

Powołanie nowej Komisji wiązało się z wewnętrzną reorganizacją służb. Realokacja powiązanych transakcji spowodowała przesunięcie kwoty pozostającej do spłaty pomiędzy latami. Łączna kwota zobowiązań pozostających do spłaty nie ulega zmianie.

4.12. WRF W UJĘCIU SZCZEGÓŁOWYM: ZOBOWIĄZANIA POZOSTAJĄCE DO SPŁATY WEDŁUG RODZAJU ŚRODKÓW

											w mln EUR
Pozycja/Artykuł	Ze środków budżetowych					Ze środków wynikających z dochodów przeznaczonych na określony cel					Zobowiązania pozostające do spłaty na koniec 2020 r. - ogółem
	Zobowiązania przeniesione z 2019 r.	Dostoso wania	Zaciągnięte zobowiązania	Dokonane płatności	Kwota pozostała do spłaty	Zobowiązania przeniesione z 2019 r.	Dostoso wania	Zaciągnięte zobowiązania	Dokonane płatności	Kwota pozostała do spłaty
	1	2	3	4	5=1+2+3-4	6	7	8	9	10=6+7+8-9	11=5+10
1 Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)	1 877	(0)	173	1 103	947	27	-	148	156	19	967
Europejski system nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo)	793	(0)	1 207	977	1 023	164	(2)	105	27	240	1 263
Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER)	1 289	(1)	367	638	1 017	16	-	29	1	45	1 062
Unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi (Copernicus)	507	(1)	647	566	587	0	-	16	0	15	602
Europejski Korpus Solidarności (ESC)	51	(1)	166	128	88	4	-	7	6	5	93
Europejski program rozwoju przemysłu obronnego	245	(0)	255	178	322	-	-	0	-	0	322
Bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja	583	-	147	117	613						613
"Horyzont 2020"	20 078	(429)	13 485	11 815	21 319	2 278	(170)	2 925	1 392	3 641	24 959
Program badawczo-szkoleniowy Euratom	245	(7)	389	331	296	50	(1)	26	13	62	358
Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)	900	(23)	418	482	812	93	(0)	30	40	84	896
Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)	817	(32)	2 885	2 679	990	180	(30)	595	389	356	1 346
Zatrudnienie i innowacje społeczne (EaSI)	202	(17)	116	102	199	27	(1)	49	32	44	243
Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych	167	(8)	133	147	146	8	(0)	11	6	13	159
Instrument "Łącząc Europę" - Energia	2 674	(14)	1 281	390	3 551	47	-	1	0	48	3 599
Instrument "Łącząc Europę" - Transport	5 374	(91)	2 580	1 188	6 675	182	(4)	4	49	133	6 809
Instrument "Łącząc Europę" - technologie informacyjno-komunikacyjne ("ICT")	483	(17)	210	243	434	6	(1)	6	2	8	442
Projekty w dziedzinie energetyki wspomagające naprawę gospodarczą	172	(48)	-	30	94	-	-	0	0	-	94
Agencje zdecentralizowane	49	(9)	385	377	49	2	(1)	18	17	1	50
Inne działania i programy	283	(19)	195	172	287	127	(11)	83	78	121	408
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	133	(5)	83	64	147	1	-	-	0	0	147
Szczególne kompetencje Komisji	165	(14)	135	119	166	2	(0)	3	3	2	168
Konwergencja regionalna (regiony słabiej rozwinięte)	77 658	(669)	29 147	29 912	76 224	10 957	(10)	579	37	11 489	87 714
Regiony w okresie przejściowym	17 678	(25)	6 097	5 091	18 659	2 306	-	50	6	2 350	21 009
Konkurencyjność (regiony lepiej rozwinięte)	24 372	(112)	10 623	9 420	25 463	3 452	-	197	14	3 635	29 098
Regiony najbardziej oddalone i słabo zaludnione	540	(0)	236	319	457	78	-	-	-	78	535
Fundusz Spójności	24 375	(10)	8 239	9 963	22 642	4 207	-	165	202	4 170	26 812
Europejska współpraca terytorialna	4 506	(1)	2 012	1 671	4 847	636	-	-	-	636	5 483
Pomoc techniczna	273	(11)	278	216	323	0	(0)	4	0	4	327
Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD)	1 361	(1)	579	522	1 417	29	-	1	-	30	1 446
Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych	839	-	157	567	429	611	-	96	35	672	1 101
Instrument "Łącząc Europę"	6 439	(83)	1 781	1 505	6 632	-	-	3	0	3	6 635
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	10	(0)	6	4	11						11
Total Heading 1: Smart and inclusive growth	195138	(1 648)	84 411	81 035	196 865	25 490	(232)	5 152	2 506	27 904	224 769
2 Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)	431	(5)	43 441	43 582	286	1	-	873	874	-	286
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)	35 108	(19)	14 708	14 609	35 188	0	-	0	0	0	35 189
Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)	3 027	(74)	960	871	3 043	413	-	3	0	416	3 459
Umowy o partnerstwie w sprawie połowów i organizacja ds. zarządzania rybołówstwem	19	(2)	148	144	21						21
Działania na rzecz środowiska i klimatu (LIFE)	1 831	(21)	590	425	1 974	10	(0)	3	6	7	1 981
Agencje zdecentralizowane	3	(0)	68	67	3	0	-	7	7	-	3
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	31	(1)	22	9	43						43
Total Heading 2: Sustainable growth: natural resources	40 451	(122)	59 937	59 707	40 559	425	(0)	886	888	423	40 982
3 Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMF)	2 817	(15)	1 389	1 124	3 068	53	-	15	14	54	3 122
Konsumenci	42	(4)	30	29	39	1	(0)	1	1	0	39
Kreatywna Europa	250	(7)	252	200	296	6	(1)	11	7	9	306
Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii	2	(2)	2 700	2 231	469	-	-	333	333	0	469
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego	1 603	(5)	528	462	1 664	109	-	124	5	228	1 891
Systemy informatyczne	7	-	-	-	7	2	(0)	-	-	2	10
Sprawiedliwość	86	(12)	47	52	69	0	(0)	0	0	0	69
Prawa, równość i obywatelstwo	107	(17)	70	75	85	1	(0)	1	1	1	86
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	65	(4)	511	200	372	3	(0)	14	2	14	386
Europa dla Obywateli	24	(1)	38	25	35	0	(0)	0	0	0	35
Żywność i pasze	354	(38)	247	231	333	3	(0)	2	3	2	334
Zdrowie	136	(7)	72	61	141	2	(0)	2	1	2	144
Agencje zdecentralizowane	395	(0)	1 139	1 126	407	0	-	47	46	0	408
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	29	(1)	23	11	39						39
Określone działania	86	(4)	106	92	96	0	(0)	0	0	0	96
Total Heading 3: Security and citizenship	6 004	(118)	7152	5 919	7119	179	(2)	550	414	314	7433
4 Pomoc przedakcesyjna (IPA II)	7 698	(81)	1 609	1 761	7 465	784	(2)	172	169	785	8 249
Pomoc makrofinansowa (MFA)	35	(20)	0	15	0						0
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych	-	-	233	233	-	-	-	7	7	-	-
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności	16	(4)	85	20	76	1	(0)	3	1	2	78
Inicjatywa "Wolontariusze pomocy UE"	28	(8)	4	5	19	0	-	1	0	1	20
Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR)	-	-	25	25	-	95	-	79	174	(0)	(0)
Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI)	7 905	(193)	2 845	2 616	7 941	89	(3)	16	32	70	8 011
Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI)	9 054	(149)	3 206	2 949	9 162	149	(6)	63	95	111	9 273
Instrument Partnerstwa	394	(3)	164	133	422	6	(0)	3	1	8	430
Demokracja i prawa człowieka (EIDHR)	365	(24)	172	152	362	2	-	4	1	6	368
Stabilność i pokój (IcSP)	657	(48)	408	378	639	19	(1)	4	4	19	658
Pomoc humanitarna	873	(29)	2 084	1 627	1 301	332	(1)	13	291	53	1 354
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)	219	(57)	336	361	137	19	(10)	43	29	22	160
Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego (INSC)	101	(3)	33	15	116	1	(0)	-	-	1	117
Agencje zdecentralizowane	-	-	21	20	1	0	(0)	-	-	-	1
Inne działania i programy	144	(5)	82	87	135	26	(23)	146	139	10	145
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	7	(1)	1	3	5						5
Określone działania	135	(2)	88	68	153	0	-	0	0	0	153
Total Heading 4: Global Europe	27 633	(627)	11 395	10 468	27 933	1 521	(46)	555	943	1 087	29 020
5 Świadczenia emerytalne i rentowe	-	(0)	2 096	2 096	-	-	-	-	-	-	-
Szkoły europejskie	0	-	183	183	0	0	(0)	14	13	1	1
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze	6	(0)	-	4	2	0	-	-	-	0	2
Wydatki administracyjne Komisji	290	(19)	3 705	3 660	317	45	(4)	231	230	43	360
Wydatki administracyjne innych instytucji	464	(22)	4 024	3 875	591	47	(47)	294	258	36	627
Total Heading 5: Administration	761	(41)	10 009	9 818	910	93	(51)	540	502	80	990
9 Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG)	1	(0)	2	2	0						0
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)	-	-	1 106	1 106	-						-
Total Heading 9: Special Instruments	1	-	1 108	1 108	-						-
O Fundusz innowacyjny			-	-	-	-	-	5	1	4	4
Total Heading O: Innovation Fund (IF)			-	-	-	-	-	5	1	4	4
Total	269 987	(2 557)	174 012	168 056	273 386	27 708	(330)	7 688	5 254	29 811	303 197

5. WYKONANIE BUDŻETU PRZEZ INSTYTUCJĘ

5.1. WYKONANIE DOCHODÓW BUDŻETOWYCH

										w mln EUR
Instytucja	Dochody przewidziane w budżecie		Ustalone należności			Przychody			Wpływy jako % budżetu	Nierozliczone
	Pierwotnie przyjęty budżet	Ostateczny przyjęty budżet	Bieżący rok	Przeniesione	Ogółem	Z należności za bieżący rok	Z należności przeniesionych	Ogółem
	1	2	3	4	5=3+4	6	7	8=6+7	9=8/2	10=5-8
Parlament Europejski	171	171	199	21	220	197	7	203	119 %	17
Rada Europejska i Rada	56	56	102	2	103	101	1	102	181 %	1
Komisja	153185	163 727	173169	19 829	192 998	171765	1 824	173 589	106 %	19 409
Trybunał Sprawiedliwości	58	58	57	0	57	57	0	57	98 %	0
Trybunał Obrachunkowy	22	22	23	0	23	23	0	23	102 %	0
Komitet Ekonomiczno-Społeczny	13	13	17	0	17	17	0	17	138 %	0
Komitet Regionów	10	10	11	0	11	11	0	11	109 %	0
Rzecznik Praw Obywatelskich	1	1	1	0	1	1	0	1	88 %	-
Europejski Inspektor Ochrony Danych	2	2	1	0	1	1	0	1	82 %	-
Europejska Służba Działań Zewnętrznych	49	49	302	2	304	299	2	301	615 %	3
Ogółem	153 566	164 108	173 882	19 853	193735	172 472	1 834	174 306	106 %	19 429

Skonsolidowane sprawozdanie z wykonania budżetu ogólnego UE obejmuje, podobnie jak w latach poprzednich, wykonanie budżetu wszystkich instytucji, ponieważ w ramach budżetu UE ustanowione są oddzielne budżety dla poszczególnych instytucji.

Konsolidacja w ramach budżetu UE nie obejmuje budżetu agencji ani wykonania go przez nie; nie jest on również uwzględniony w sprawozdaniach budżetowych UE. Wypłacana agencjom dotacja Komisji jest jednak uwzględniona w budżecie UE. W niniejszej części budżetowej rocznego sprawozdania finansowego wzięto pod uwagę tylko dotację wypłaconą agencjom z budżetu Komisji.

Jeżeli chodzi o ESDZ, należy zauważyć, że oprócz własnego budżetu otrzymuje ona też wkłady od Komisji w wysokości 148,1 mln EUR (w 2019 r.: 152,7 mln EUR) i EFR oraz funduszy powierniczych w wysokości 64,4 mln EUR (w 2019 r.: 63,1 mln EUR). Wkłady te pokrywają koszty personelu Komisji zatrudnionego w delegaturach finansowanych ze środków EFR i funduszy powierniczych, w tym z dochodów przeznaczonych na określony cel uzyskanych w danym roku z tych wkładów.

5.2. WYKONANIE ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

										w mln EUR
Instytucja	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania					Środki przeniesione na 2021 r.			Środki wygasające
		Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na okreś lony cel	Ogółem	%	Z dochodów przeznaczonych na okreś lony cel	Środki przenie sione decyzją	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przenie sionych	Z dochodów przeznaczonych na okreś lony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9=7+8	10	11	12	13=10+11 + 12
Parlament Europejski	2 105	1 951	0	34	1 985	94 %	28	75	103	13	0	4	17
Rada Europejska i Rada	649	550	0	15	566	87 %	43	0	43	40	0	1	41
Komisja	183 075	168 909	1 078	7 393	177 381	97 %	3 896	497	4 393	253	4	1 044	1 302
Trybunał Sprawiedliwości	438	432	0	0	432	99 %	0	0	0	5	0	1	5
Trybunał Obrachunkowy	152	146	0	0	146	96 %	0	0	0	7	0	-	7
Komitet Ekonomiczno-Społeczny	147	131	0	4	134	91 %	1	0	1	12	0	0	12
Komitet Regionów	103	94	0	1	95	92 %	0	0	0	7	0	0	7
Rzecznik Praw Obywatelskich	12	12	0	0	12	95 %	0	0	0	1	0	0	1
Europejski Inspektor Ochrony Danych	19	14	0	-	14	73 %	-	0	-	5	0	0	5
Europejska Służba Działań Zewnętrznych	1 040	695	0	240	934	90 %	69	10	79	27	0	0	27
Ogółem	187 742	172 933	1 078	7 688	181 699	97 %	4 038	582	4 620	369	4	1 050	1 423

5.3. WYKONANIE ŚRODKÓW NA PŁATNOŚCI

											w mln EUR
Instytucja	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności					Środki przeniesione na 2021 r.				Środki wygasające
		Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	%	Środki przeniesione automatyc znie	Środki przeniesione decyzją	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem	Z ostatecznego przyjętego budżetu	Ze środków przeniesionych	Z dochodów przeznaczonych na określony cel	Ogółem
	1	2	3	4	5=2+3+4	6=5/1	7	8	9	10=7+8+9	11	12	13	14
Parlament Europejski	2 379	1 590	247	25	1 862	78 %	357	75	39	471	17	27	1	46
Rada Europejska i Rada	702	481	45	14	540	77 %	70	0	44	113	40	7	1	48
Komisja	178278	158 366	1 149	9 661	169176	95 %	532	885	7 511	8 928	101	56	18	174
Trybunał Sprawiedliwości	463	399	21	0	420	91 %	33	0	1	34	5	4	1	9
Trybunał Obrachunkowy	159	137	6	0	143	90 %	9	0	(0)	9	7	1	0	7
Komitet Ekonomiczno-Społeczny	156	119	7	3	128	82 %	12	0	2	14	12	2	0	14
Komitet Regionów	115	84	10	1	94	82 %	11	0	1	12	7	2	0	9
Rzecznik Praw Obywatelskich	13	12	0	0	12	93 %	0	0	0	0	1	0	0	1
Europejski Inspektor Ochrony Danych	21	13	2	-	15	69 %	1	0	-	1	5	0	0	5
Europejska Służba Działań Zewnętrznych	1 161	602	102	215	919	79 %	93	10	96	198	27	16	0	43
Ogółem	183 446	161801	1 589	9 920	173 310	94 %	1 116	969	7 694	9 779	221	115	20	357

6. WYKONANIE BUDŻETU AGENCJI

Konsolidacja w ramach budżetu UE jako taka, jak wynika ze sprawozdań przedstawionych poniżej w pkt 6.1 i 6.2, nie obejmuje przychodów ani wydatków agencji. W niniejszej części budżetowej rocznego sprawozdania finansowego wzięto pod uwagę tylko dotację wypłaconą agencjom z budżetu Komisji.

W sprawozdaniach z wykonania budżetu UE, w stosownych przypadkach, uwzględniono dotację wypłaconą agencjom z budżetu UE jako środki na zobowiązania i płatności.

W poniższych sprawozdaniach agencji przedstawiono przegląd agencji - zarówno agencji zdecentralizowanych (zwanych także agencjami tradycyjnymi), jak i agencji wykonawczych - oraz ich przychodów (6.1) i wydatków (6.2).

Inne źródła przychodów i związanych z nimi wydatków nie są uwzględniane w sprawozdaniu finansowym z wykonania budżetu UE. Każda agencja przedstawia własny zestaw rocznych sprawozdań finansowych.

6.1. DOCHODY BUDŻETOWE

			w mln EUR
Agencja	Finansowanie w ramach działów WRF	Ostateczny przyjęty budżet	Przychód otrzymany
Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalo- wymi Systemami Informatycznymi	3	233	237
Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki	1a	17	17
Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej	1a	7	7
Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin	nie dotyczy	20	18
Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności	3	11	11
Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego	1a, 3, 4	51	50
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy	1a	16	16
Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu	3	130	131
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego	1a	101	48
Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej	3	364	373
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób	3	62	72
Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego	1a	18	17
Europejska Agencja Chemikaliów	1a, 2	114	110
Europejska Agencja Środowiska	2	61	61
Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa	2	17	18
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności	3	99	99
Agencja Europejskiego Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej (GNSS)	1a	35	933
Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn	3	8	8
Europejski Instytut Innowacji i Technologii	1a	547	550
Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych	1a	28	29
Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego	1a	81	98
Europejska Agencja Leków	3	370	404
Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii	3	18	18
Europejska Rada ds. Badań Naukowych	1a	52	52
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych	1a	55	54
Europejska Fundacja Kształcenia	4	20	20
Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych	3	42	48
Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa	1a	22	22
Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania	3	154	161
Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania	3	8	25
Agencja Kolejowa Unii Europejskiej	1a	31	31
Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego	1a	183	173
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej	3	24	24
Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej	nie dotyczy	465	284
Agencja Wykonawcza ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw	1a	52	49
Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy	1a	22	22
Wspólne przedsięwzięcie Fusion for Energy	1a	640	795
Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci	1a	32	31
Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych	5	80	80
Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej	5	47	44
Ogółem		4 338	5 240

		w mln EUR
Rodzaj dochodów	Ostateczny przyjęty budżet	Otrzymane kwoty
Dotacja Komisji	2 543	3 423
Dochody z opłat	751	774
Pozostałe dochody	1 045	1 044
Ogółem	4 338	5 240

6.2. ŚRODKI NA ZOBOWIĄZANIA I ŚRODKI NA PŁATNOŚCI W PODZIALE NA AGENCJE

			w mln EUR
Agencja	Środki na zobowiązania		Środki na płatności
	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności
Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalo- wymi Systemami Informatycznymi	412	341	256	229
Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki	17	17	20	17
Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej	7	7	8	5
Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin	21	18	20	18
Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności	11	11	13	11
Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego	50	50	56	52
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy	17	16	20	13
Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu	141	120	149	107
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego	49	49	54	49
Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej	384	372	495	305
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób	72	61	82	57
Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego	18	18	18	17
Europejska Agencja Chemikaliów	112	108	128	110
Europejska Agencja Środowiska	77	75	97	69
Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa	18	17	20	16
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności	104	104	107	95
Agencja Europejskiego Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej (GNSS)	915	438	1 584	788
Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn	8	8	10	7
Europejski Instytut Innowacji i Technologii	625	612	560	551
Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych	29	29	33	27
Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego	105	98	119	99
Europejska Agencja Leków	405	398	456	374
Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii	19	18	20	17
Europejska Rada ds. Badań Naukowych	52	52	55	53
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych	54	53	60	51
Europejska Fundacja Kształcenia	21	21	22	20
Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych	48	44	51	40
Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa	22	21	26	19
Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania	165	156	183	148
Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania	30	13	32	10
Agencja Kolejowa Unii Europejskiej	33	33	34	29
Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego	262	171	273	156
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej	25	24	30	22
Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej	483	256	21	253
Agencja Wykonawcza ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw	49	48	54	48
Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy	22	22	27	21
Wspólne przedsięwzięcie Fusion for Energy	886	885	816	800
Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci	31	31	32	30
Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych	80	79	86	78
Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej	47	42	50	42
Ogółem	5 928	4 934	6 179	4 855

			w mln EUR
Rodzaje wydatków	Środki na zobowiązania		Środki na płatności
	Dostępne środki ogółem	Zaciągnięte zobowiązania	Dostępne środki ogółem	Dokonane płatności
Personel	1 349	1 325	1 240	1 313
Koszty administracyjne	454	439	487	423
Koszty operacyjne	4 126	3 169	4 452	3 119
Ogółem	5 928	4 934	6 179	4 855

GLOSARIUSZ

Założenia aktuarialne

Założenia stosowane na potrzeby obliczania kosztów przyszłych zdarzeń, które wpływają na zobowiązania emerytalne.

Zyski i straty aktuarialne

W przypadku programu o zdefiniowanym świadczeniu zmiany w deficytach lub nadwyżkach aktuarialnych. Powstają w wyniku różnic między poprzednimi założeniami aktuarialnymi a tym, co faktycznie nastąpiło, oraz w wyniku zmian wprowadzanych w założeniach aktuarialnych.

Środki na wydatki administracyjne

Środki na wydatki administracyjne służą do pokrywania bieżących kosztów instytucji i podmiotów (personelu, budynków, wyposażenia biurowego).

Przyjęty budżet

Projekt budżetu staje się przyjętym budżetem, gdy tylko zostanie zatwierdzony przez władzę budżetową i przewodniczący Parlamentu Europejskiego oświadczy, że został ostatecznie przyjęty.

Budżety korygujące

Decyzja przyjęta w trakcie roku budżetowego w celu zmiany (zwiększenia, zmniejszenia, przeniesienia) aspektów przyjętego budżetu na dany rok.

Kwoty, do wniesienia których należy wezwać państwa członkowskie

Są to koszty poniesione w okresie sprawozdawczym, które będą musiały zostać sfinansowane z przyszłych budżetów, tj. przez państwa członkowskie UE. Wynika to z współistnienia sprawozdań finansowych opartych na zasadzie memoriałowej i budżetu opartego na ujęciu kasowym.

Roczne sprawozdanie z działalności

Roczne sprawozdania z działalności pokazują wyniki operacji w odniesieniu do m.in. ustalonych celów, powiązanego ryzyka oraz struktury kontroli wewnętrznej. Od budżetu na 2001 r. w przypadku Komisji i budżetu na 2003 r. w przypadku wszystkich instytucji Unii Europejskiej delegowany urzędnik zatwierdzający musi przedłożyć swojej instytucji roczne sprawozdanie z działalności na temat wywiązania się ze swoich obowiązków wraz z informacjami dotyczącymi finansów i zarządzania.

Środki

Środki budżetowe. Budżet obejmuje prognozę zarówno zobowiązań, jak i płatności (płatności na rzecz beneficjentów - w gotówce lub przelewem bankowym). Środki na zobowiązania i płatności często się różnią (środki zróżnicowane), ponieważ zazwyczaj zobowiązania dotyczące wieloletnich programów i projektów są w całości zaciągane w roku, w którym podjęto decyzję w ich sprawie, i są opłacane przez lata, w miarę realizacji programu i projektu. Środki niezróżnicowane mają zastosowanie do wydatków administracyjnych, wsparcia rynku rolnego i płatności bezpośrednich oraz środków na zobowiązania równych środkom na płatności.

Dochody przeznaczone na określony cel

Dedykowane dochody otrzymane na sfinansowanie określonych pozycji wydatków. Głównym źródłem zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel są wkłady finansowe państw trzecich w programy finansowane przez Unię. Głównym źródłem wewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel są dochody uzyskane od osób trzecich w związku z towarami, usługami lub pracami dostarczonymi na ich żądanie; dochody pochodzące ze zwrotu nienależnie wypłaconych kwot i dochody ze sprzedaży publikacji i filmów.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Wszystkie aktywa finansowe (z wyjątkiem instrumentów pochodnych), które są zgodne z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości Sektora Publicznego, wycenione według wartości godziwej i w przypadku których zmiany wartości godziwej są ujmowane jako rezerwa w aktywach netto do czasu ich usunięcia z bilansu (lub utraty przez nie wartości).

Linia budżetowa

Jeżeli chodzi o strukturę budżetu, przychody i wydatki przedstawia się w budżecie zgodnie z obowiązującą nomenklaturą nałożoną przez władzę budżetową, która odzwierciedla charakter i cel każdej pozycji. Poszczególne działy (tytuł, rozdział, artykuł lub linia) zawierają oficjalny opis nomenklatury.

Anulowanie środków

Niewykorzystane środki, z których nie można dłużej korzystać.

Przeniesienie środków budżetowych

Wyjątek od zasady jednoroczności w zakresie, w jakim środki, których nie można wykorzystać w danym roku budżetowym, mogą, w ściśle określonych warunkach, zostać przeniesione w celu wykorzystania ich w przyszłym roku.

Zobowiązanie

Prawne zobowiązanie do zapewnienia środków finansowych pod warunkiem spełnienia określonych warunków. UE zobowiązuje się do zwrotu swojego udziału w kosztach projektu finansowanego przez UE. Dzisiejsze zobowiązania to przyszłe płatności. Dzisiejsze płatności to wcześniejsze zobowiązania.

Środki na zobowiązania

Środki na zobowiązania pokrywają łączny koszt zobowiązań prawnych (umów, umów o udzielenie dotacji/decyzji o udzielenie dotacji), które można podpisać w bieżącym roku budżetowym.

Koszty bieżącego zatrudnienia

Wzrost zobowiązań programowych wynikających z obsługi w bieżącym roku budżetowym.

Umorzenie

Czynność, wskutek której wcześniejsze zobowiązanie (lub część tego zobowiązania) zostaje anulowane.

Program o zdefiniowanym świadczeniu

System emerytalno-rentowy lub inny system świadczeń emerytalnych, gdy zasady danego systemu określają świadczenia niezależne od wpłacanych składek, a świadczenia nie są bezpośrednio związane z inwestycjami prowadzonymi w ramach systemu. System może być finansowany bądź nie.

Instrumenty pochodne

Instrumenty finansowe, których wartość jest powiązana ze zmianą wartości innego instrumentu finansowego, wskaźnika lub towaru. W przeciwieństwie do posiadacza pierwotnego instrumentu finansowego (np. obligacji skarbowych), który posiada bezwarunkowe prawo do otrzymywania środków pieniężnych (lub innej korzyści ekonomicznej) w przyszłości, posiadacz instrumentu pochodnego posiada tylko warunkowe prawo do otrzymywania takiej korzyści. Przykładowym instrumentem pochodnym jest walutowy kontrakt terminowy typu forward.

Zarządzanie bezpośrednie

Tryb wykonania budżetu. W ramach zarządzania bezpośredniego budżet jest wykonywany bezpośrednio przez służby Komisji, agencje wykonawcze lub fundusze powiernicze.

Stopa dyskontowa

Stopa wykorzystywana do dostosowania wartości pieniądza w czasie. Dyskontowanie jest techniką stosowaną do porównania kosztów i korzyści występujących w różnych okresach.

Efektywna stopa procentowa

Stopa, która dyskontuje oszacowane przyszłe wpływy gotówkowe lub płatności w ciągu przewidywanego okresu użytkowania aktywów lub zobowiązań finansowych do wartości bilansowej netto aktywów lub zobowiązania.

Aktywa lub zobowiązania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

Wszystkie aktywa lub zobowiązania finansowe, które są zgodne z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości Sektora Publicznego, wycenione według wartości godziwej i w przypadku których zmiany wartości godziwej są wykazywane jako nadwyżka lub deficyt w danym okresie (tj. instrumenty pochodne).

Korekta finansowa

Korekty finansowe służą do ochrony budżetu UE przed obciążeniem nieprawidłowymi wydatkami. W przypadku wydatków objętych zarządzaniem dzielonym za odzyskanie nieprawidłowych płatności odpowiada przede wszystkim państwo członkowskie.

"Potwierdzona" korekta finansowa została zaakceptowana przez dane państwo członkowskie. "Stwierdzona" korekta finansowa została przyjęta decyzją Komisji i zawsze jest korektą netto, w przypadku której państwo członkowskie ma obowiązek zwrócić nieprawidłowo wykorzystane środki do budżetu UE, co doprowadzi do ostatecznego zmniejszenia puli środków finansowych przyznanych danemu państwu członkowskiemu. Potwierdzone i stwierdzone korekty finansowe opisuje się w niniejszej publikacji jako jedną kategorię.

"Wykonana" korekta finansowa skorygowała odnotowaną nieprawidłowość.

Zarządzanie pośrednie

Tryb wykonania budżetu. W ramach zarządzania pośredniego Komisja powierza zadania związane z wykonaniem budżetu organom przewidzianym prawem UE lub prawem krajowym.

Wstrzymania i zawieszenia

Jeżeli Komisja stwierdzi, na podstawie własnych prac lub informacji przekazanych przez instytucje audytowe, że państwo członkowskie nie usunęło poważnych uchybień w systemach zarządzania i kontroli lub nie skorygowało nieprawidłowych wydatków, które zostały zadeklarowane i poświadczone, może wstrzymać lub zawiesić płatności.

Nieprawidłowość

Nieprawidłowość jest działaniem niezgodnym z obowiązującymi przepisami UE lub przepisami krajowymi, które może niekorzystnie wpłynąć na interesy finansowe UE. Nieprawidłowości, które mogą wynikać z działań beneficjentów ubiegających się o środki finansowe lub organów odpowiedzialnych za dokonywanie płatności. Pojęcie nieprawidłowości jest szersze niż pojęcie nadużycia finansowego, które dotyczy zachowań, które można uznać za czyn zabroniony.

Wygasające środki

Na koniec roku budżetowego niewykorzystane środki zostają anulowane. Wygaśnięcie oznacza unieważnienie całego lub części zezwolenia na ponoszenie wydatków lub zaciąganie zobowiązań, które jest reprezentowane przez środki. Zgodnie z zasadami finansowymi, które dotyczą wspólnych przedsięwzięć, jedynie w ich przypadku wszelkie niewykorzystane środki mogą zostać ujęte w preliminarzu dochodów i wydatków na następne trzy lata budżetowe (tzw. zasada "N+3"). Zatem niewykorzystane środki na wspólne przedsięwzięcia mogą zostać ponownie uruchomione w roku budżetowym "N+3".

Zobowiązania pozostające do spłaty

Zobowiązania pozostające do spłaty (RAL) oznaczają kwotę, w przypadku której zobowiązanie budżetowe zostało podjęte, ale kolejne płatności nie zostały jeszcze wykonane. Oznaczają zobowiązania płatnicze UE na przyszłe lata i wynikają bezpośrednio z istnienia programów wieloletnich i rozbieżności między środkami na zobowiązania a środkami na płatności.

Zasoby własne

Główne źródło dochodów dla budżetu UE. Poszczególne kategorie zasobów własnych wymieniono w obowiązującej decyzji w sprawie zasobów własnych (w 2020 r.: decyzja Rady 2014/335) i są to tradycyjne zasoby własne, zasoby oparte na VAT i zasoby oparte na DNB.

Środki na płatności

Środki na płatności pokrywają wydatki wymagalne w bieżącym roku budżetowym, wynikające z zobowiązań prawnych zaciągniętych w bieżącym roku lub w ubiegłych latach.

Płatności zaliczkowe

Płatność mająca na celu zapewnienie beneficjentowi płynności. Może być ona rozbita na szereg transz zgodnie z przepisami danej umowy, decyzji, porozumienia lub podstawowego aktu prawnego. Płatność lub zaliczka musi zostać wykorzystana na cele, na które była przeznaczona, w okresie wskazanym w umowie albo podlega zwrotowi.

Środek zapobiegawczy

Środki zapobiegawcze, którymi dysponuje Komisja w celu ochrony budżetu UE, gdy jest świadoma potencjalnych braków, obejmują zawieszenia i wstrzymania płatności z budżetu UE na rzecz programu operacyjnego.

Zobowiązania RAL (fr. reste à liquider)

Tak jak niezaspokojone zobowiązanie, oznaczają kwotę, w przypadku której zobowiązanie budżetowe zostało podjęte, ale kolejne płatności nie zostały jeszcze wykonane. Oznaczają zobowiązania płatnicze UE na przyszłe lata i wynikają bezpośrednio z istnienia programów wieloletnich i rozbieżności między środkami na zobowiązania a środkami na płatności.

Zarządzanie dzielone

Tryb wykonania budżetu. W ramach zarządzania dzielonego realizację zadań w zakresie wykonania budżetu powierza się państwom członkowskim. Ok. trzy czwarte wydatków UE podlega właśnie tej metodzie wykonania budżetu.

Tradycyjne zasoby własne

Tradycyjne zasoby własne zdefiniowano w obowiązującej decyzji w sprawie zasobów własnych (w 2020 r.: decyzja Rady 2014/335/UE, Euratom) i obejmują cła i opłaty wyrównawcze od cukru.

Przeniesienia (między liniami budżetowymi)

Przeniesienia między liniami budżetowymi oznaczają przeniesienie środków z jednej linii budżetowej do drugiej, w trakcie roku budżetowego, i tym samym stanowią wyjątek od budżetowej zasady specyfikacji. Zostały jednak wyraźnie dozwolone w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu finansowym (RF). W rozporządzeniu finansowym określono różne rodzaje przeniesień w zależności od tego, czy odbywają się one między tytułami, rozdziałami, artykułami lub działami budżetu, czy też w ich obrębie, oraz w zależności od tego, czy wymagają różnych poziomów autoryzacji.

WYKAZ SKRÓTÓW

AAR	Roczne sprawozdanie z działalności
AOD	delegowany urzędnik zatwierdzający
ATM	Zarządzanie ruchem lotniczym
CCS LGF	System poręczeń na rzecz sektora kultury i sektora kreatywnego
CEF	Instrument "Łącząc Europę"
CEF DI	Instrument dłużny instrumentu "Łącząc Europę"
CIP	Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji
COM	Komisja Europejska
COSME	Konkurencyjność przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw
COSO	Komitet Organizacji Sponsorujących Komisję Treadwaya
D&WM	Likwidacja i gospodarowanie odpadami
DNB	Dochód narodowy brutto
DZW	Decyzja w sprawie systemu zasobów własnych
EAR	Reguła rachunkowości UE
EaSI	Zatrudnienie i innowacje społeczne
EBC	Europejski Bank Centralny
EBI	Europejski Bank Inwestycyjny
EBOR	Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
ECOFIN	Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych
EDIF	Instrument gwarancyjny dla Bałkanów Zachodnich
EFI	Europejski Fundusz Inwestycyjny
EFIS	Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych
EFR	Europejski Fundusz Rozwoju
EFRG	Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji
EFRR	Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
EFRROW	Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
EFS	Europejski Fundusz Społeczny
EFSE	Europejski Fundusz na rzecz Europy Południowo-Wschodniej
EFSF	Europejski Instrument Stabilności Finansowej
EFSI	Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne
EFSM	Europejski mechanizm stabilizacji finansowej
EFTA	Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu
EFZR	Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju
EGNOS	Europejski system wspomagania satelitarnego
ElectriFI	Inicjatywa na rzecz finansowania elektryfikacji
ELM	upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich
EFMR	Europejski Fundusz Morski i Rybacki
EMS	Europejski Mechanizm Stabilności
ENEF	Fundusz rozwoju przedsiębiorczości
ENIF	Fundusz wspierania innowacji w przedsiębiorstwach
ENPI	Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa
EOG	Europejski Obszar Gospodarczy
ERI	Inicjatywa EBI na rzecz budowania odporności
ESA	Europejska Agencja Kosmiczna
ESDZ	Europejska Służba Działań Zewnętrznych
ETF	Mechanizm finansowania początkowego Europejskiego Systemu Technologii z 1998 r.
ETO	Europejski Trybunał Obrachunkowy
EUMETSAT	Europejska Organizacja Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych
Euratom	Europejska Wspólnota Energii Atomowej
EWWiS w likwidacji	Europejska Wspólnota Węgla i Stali w likwidacji
FAMI	Fundusz Azylu, Migracji i Integracji
FIFO	Pierwsze weszło, pierwsze wyszło
FP7	Siódmy program ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego
FS	Fundusz Spójności
FSDA	Omówienie i analiza sprawozdania finansowego
Fundusz BUFI	Fundusz "grzywien budżetowych"
GNSS	Globalny system nawigacji satelitarnej
H2020	"Horyzont 2020"
IIW	Obszar infrastruktury i innowacji
IT	Technologia informacyjna
ITER	Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy
JRC	Wspólne Centrum Badawcze
JU	Wspólne przedsiębiorstwo/przedsięwzięcie
LGTT	Instrument gwarancji kredytowych dla projektów TEN-T
MAP		Program wieloletni - Program włączenia finansowego skierowany do średnich przedsiębiorstw
MEP		Poseł do Parlamentu Europejskiego
MFA		Pomoc makrofinansowa
MFW		Międzynarodowy Fundusz Walutowy
MMŚP		Mikro- małe i średnie przedsiębiorstwa
MSRSP		Międzynarodowe Standardy Rachunkowości Sektora Publicznego
MŚP		Małe i średnie przedsiębiorstwa
PBI		Inicjatywa w zakresie obligacji projektowych
PE		Parlament Europejski
PF4EE		Instrument finansowania prywatnego na rzecz efektywności energetycznej
PGF		Fundusz gwarancyjny dla uczestników
PKB		produkt krajowy brutto
PPP		Partnerstwo publiczno-prywatne
PSEO		System emerytalno-rentowy urzędników europejskich
RAL		"Reste à Liquider" (zobowiązanie pozostające do spłaty)
RF		Rozporządzenie finansowe UE
RSFF		Mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka
RTD		Badania, rozwój technologiczny i demonstracja
RWP		Rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów
S&P		Standard & Poor's Financial Services LLC
SANAD		Fundusz na rzecz mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej
SAPARD		Specjalny Program Akcesyjny na rzecz Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich
SEMED		Program włączenia finansowego skierowany do MMŚP w państwach południowego i wschodniego regionu basenu Morza Śródziemnego
SIUGI		Instrument gwarancji nieograniczonych co do kwoty w inicjatywie dotyczącej MŚP
SMEW		segment MŚP (segment małych i średnich przedsiębiorstw)
SURE		Europejski instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej
TFUE		Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
TRDI		Przejściowy Instrument Rozwoju Obszarów Wiejskich
TZW		Tradycyjne zasoby własne
UE		Unia Europejska
UGW		Unia gospodarcza i walutowa
VAT		Podatek od wartości dodanej
WPR		Wspólna polityka rolna
WRF		Wieloletnie ramy finansowe
Wsparcie bilansu płatniczego		Bilans płatniczy

1 Pełny i aktualny przegląd podjętych działań można znaleźć na stronie internetowej UE poświęconej działaniom w odpowiedzi na koronawirusa pod adresem https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/timeline-eu-action_pl.

2 Rozporządzenie Rady (UE) 2016/369 z dnia 15 marca 2016 r. w sprawie udzielania wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii (Dz.U. L 70 z 16.3.2016, s. 1), zmienione rozporządzeniem Rady (UE) 2020/521 z dnia 14.04.2020 r. w sprawie uruchomienia wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na mocy rozporządzenia (UE) 2016/369 oraz zmiany jego przepisów w związku z rozprzestrzenianiem się COVID-19 (Dz.U. L 117 z 15.4.2020, s. 3).

3 Zob. budżet korygujący nr 1/2020 (przyjęty dnia 17 kwietnia 2020 r.), budżet korygujący nr 6/2020 (przyjęty dnia 17 września 2020 r.).

4 Zob. https://ec.europa.eu/info/research-and-innovation/research-area/health-research-and-innovation/coronavirus-research-and-in-novation/financing-innovation_en.

5 Dz.U. L 99 z 10.4.2019, s. 41.

6 Dz.U. L 82 I z 19.3.2020, s. 1.

7 Dz.U. L 94 I z 27.3.2020, s. 1.

8 Dz.U. L 99 z 31.3.2020, s. 5.

9 Dz.U. L 130 z 24.4.2020, s. 1.

10 Dz.U. L 165 z 27.5.2020, s. 31.

*⁾ Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244 (1999) oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.

11 Dz.U. L 159 z 20.5.2020, s. 1.

12 Poszczególne wartości - w cenach bieżących i cenach z 2018 r. - oznaczają tę samą kwotę w ujęciu nominalnym i realnym. Różnica wynika z rocznej korekty o wskaźnik inflacji.

13 Dz.U. L 29 z 31.1.2020, s. 7.

14 Dz.U. L 345 z 27.12.2017, s. 34.

15 Dz.U. L 249 z 27.9.2017, s. 1.

16 Art. 212 rozporządzenia finansowego Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1).

17 Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 39.

18 Zgodnie z zasadą pomocniczości Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii. Zgodnie z zasadą proporcjonalności zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatów (zob. art. 5 TUE).

19 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1).

20 Zob. art. 317 TFUE.

21 W rezultacie pojęcie "Komisja Europejska" oznacza zarówno instytucję - kolegium - tworzoną przez członków Komisji, jak i administrację kierowaną przez dyrektorów generalnych jej departamentów (oraz szefów innych struktur administracyjnych, takich jak służby, biura i agencje wykonawcze).

22 Od połowy 2019 r. (w następstwie zmiany art. 12 regulaminu wewnętrznego) zarządzanie Europejskim Funduszem Rozwoju (EFR) powierzono wspólnie pięciu departamentom (INTPA (DEVCO), ECHO, EAC, EACEA, JRC).

23 Należy zauważyć, że w związku z zaokrągleniem danych liczbowych do mln EUR może się wydawać, że niektóre dane finansowe w poniższych tabelach nie sumują się.

24 System emerytalno-rentowy dla urzędników europejskich jest umownym (wirtualnym) funduszem o zdefiniowanych świadczeniach, w ramach którego składki pracowników wykorzystuje się do sfinansowania ich przyszłych emerytur. Chociaż nie istnieje żaden faktyczny fundusz inwestycyjny, uznaje się, że kwotę, jaka zostałaby pobrana przez taki fundusz, zainwestowano w obligacje długoterminowe państw członkowskich oraz że kwotę tę odzwierciedlają zobowiązania emerytalne odnotowane w rocznych sprawozdaniach finansowych Unii Europejskiej. Państwa członkowskie wspólnie gwarantują wypłatę tych świadczeń zgodnie z art. 83 regulaminu pracowniczego oraz art. 4 ust. 3 Traktatu UE (w celu zapoznania się ze szczegółowym opisem programu zob. COM(2018) 829).

25 Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1.

26 Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 129.

27 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.

28 Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 105.

29 Dz.U. L 76 z 19.3.2018, s. 30.

30 Dz.U. L 62 z 23.2.2021, s. 41.

31 Dz.U. L 122 z 24.4.2014, s. 44.

32 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 1.

33 Dz.U. L 60 z 28.2.2020, s. 5.

34 Dz.U. L 291 z 16.11.2018, s. 3.

35 Dz.U. L 132 z 21.5.2016, s. 85.

36 Dz.U. L 128 z 27.5.2009, s. 1.

37 Dz.U. L 118 z 12.5.2010, s. 1.

38 Należy zauważyć, że w związku z zaokrągleniem danych liczbowych do mln EUR może się wydawać, że niektóre dane finansowe w poniższych tabelach nie sumują się.

39 Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 29.

40 Dz.U. L 424 z 15.12.2020, s. 1.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2021.436.1
• Rodzaj: Komunikat
• Tytuł: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego - Roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok 2020
• Data aktu: 28/10/2021
• Data ogłoszenia: 28/10/2021