Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 20 października 2020 r. dla Rady oraz wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie wdrażania stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz zarządzania nią (2020/2080(INI)).

Zalecenie dla Rady oraz Wiceprzewodniczącego Komisji / Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa w sprawie wdrażania stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz zarządzania nią

P9_TA(2020)0278

Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 20 października 2020 r. dla Rady oraz wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie wdrażania stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz zarządzania nią (2020/2080(INI))

(2021/C 404/13)

(Dz.U.UE C z dnia 6 października 2021 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 36, art. 42 ust. 6, art. 46, a także jego Protokół (nr 10) w sprawie stałej współpracy strukturalnej,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2017/2315 z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz ustalenia listy uczestniczących w niej państw członkowskich 1 ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2018/340 z dnia 6 marca 2018 r. ustanawiającą listę projektów do zrealizowania w ramach PESCO 2 ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2018/909 z dnia 25 czerwca 2018 r. ustanawiającą wspólny zbiór przepisów dotyczących zarządzania projektami PESCO 3 ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2018/1797 z dnia 19 listopada 2018 r. zmieniającą i aktualizującą decyzję (WPZiB) 2018/340 ustanawiającą listę projektów do zrealizowania w ramach PESCO 4 ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2019/1909 z dnia 12 listopada 2019 r. zmieniającą i aktualizującą decyzję (WPZiB) 2018/340 ustanawiającą listę projektów do zrealizowania w ramach PESCO 5 ,

- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 13 listopada 2017 r. w sprawie bezpieczeństwa i obrony w kontekście globalnej strategii UE,

- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 19 listopada 2018 r. w sprawie bezpieczeństwa i obrony w kontekście globalnej strategii UE,

- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 17 czerwca 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i obrony w kontekście globalnej strategii UE,

- uwzględniając zalecenie Rady z dnia 15 października 2018 r. w sprawie ustalenia kolejności wypełniania dalej idących zobowiązań podjętych w ramach stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz precyzujące bardziej szczegółowe cele (2018/C374/01) 6 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie skutków konstytucyjnych, prawnych i instytucjonalnych wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony - możliwości oferowane przez Traktat z Lizbony 7 ,

- uwzględniając Traktat o handlu bronią, który wszedł w życie w grudniu 2014 r.,

- uwzględniając przegląd Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 09/2019 z września 2019 r. w sprawie obronności europejskiej,

- uwzględniając art. 118 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0165/2020),

A. mając na uwadze, że zgodnie z art. 42 ust. 2 TUE wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) obejmuje stopniowe określanie wspólnej polityki obronnej Unii, co oznacza, że aby wspólna obrona zaistniała, konieczna jest jednomyślna decyzja Rady Europejskiej; mając na uwadze, że PESCO stanowi ważny krok w kierunku osiągnięcia tego celu;

B. mając na uwadze, że należy wykorzystać PESCO do dalszego wdrażania i rozwijania obowiązku udzielenia wzajemnej pomocy i wsparcia, o którym mowa w art. 42 ust. 7 TUE, i o którym przypomina się we wspólnej notyfikacji 23 państw członkowskich do Rady i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie PESCO, podpisanej 13 listopada 2017 r. z myślą o zwiększeniu ich gotowości do zapewnienia solidarności temu z państw członkowskich, który stanie się ofiarą zbrojnej agresji na jego terytorium;

C. mając na uwadze, że zgodnie z art. 1 lit. a) Protokołu (nr 10) w sprawie stałej współpracy strukturalnej ustanowionej na mocy artykułu 42 Traktatu o Unii Europejskiej jednym z celów PESCO jest szybsze zwiększanie przez państwa członkowskie ich potencjału obronnego poprzez rozwój swoich wkładów krajowych i udział, w stosownym przypadku, w siłach wielonarodowych, w głównych europejskich programach wyposażenia wojskowego oraz w działalności Europejskiej Agencji Obrony;

D. mając na uwadze, że art. 1 lit. b) protokołu nr 10 stanowi, iż państwa członkowskie mają "posiadać możliwość zapewnienia, najpóźniej do 2010 roku, na poziomie krajowym albo jako część wielonarodowych sił zbrojnych, wyspecjalizowanych jednostek zbrojnych przeznaczonych do udziału w planowanych misjach, których strukturę określono na poziomie planu taktycznego jako zgrupowanie taktyczne wraz z elementami wsparcia, w tym transportem i logistyką, zdolnych do podjęcia misji, o których mowa w artykule 43 TUE, w terminie od 5 do 30 dni, w szczególności w odpowiedzi na żądanie Organizacji Narodów Zjednoczonych i które mogą prowadzić operacje w początkowym okresie przez 30 dni, z możliwością przedłużenia tego okresu do co najmniej 120 dni"; mając na uwadze, że należy dokonać zmiany art. 1 lit. b) w celu odpowiedniego zareagowania na trudne środowisko geopolityczne; mając na uwadze, że państwa członkowskie są nadal dalekie od osiągnięcia tego celu;

E. mając na uwadze, że ustanowienie wspólnej strategii obrony UE jest teraz potrzebne bardziej niż kiedykolwiek w kontekście wielu rosnących zagrożeń;

F. mając na uwadze, że poziom ambicji w ramach globalnej strategii UE w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony obejmuje zarządzanie kryzysowe i budowanie potencjału w krajach partnerskich, aby zapewnić ochronę Europy i jej obywateli; mając na uwadze, że żadne państwo członkowskie nie może ochronić się samo, ponieważ zagrożenia dla bezpieczeństwa i obrony, z którymi boryka się UE i które są wymierzone w jej obywateli, terytoria i infrastrukturę, stanowią powszechne wielowymiarowe zagrożenia, którym jedno państwo członkowskie nie jest w stanie stawić czoła we własnym zakresie; mając na uwadze, że skuteczny i spójny unijny system strategicznego wspólnego korzystania z zasobów miałby korzystny wpływ na ogólny poziom bezpieczeństwa i obrony UE i w szybko pogarszającym się środowisku bezpieczeństwa jest potrzebny bardziej niż kiedykolwiek; mając na uwadze, że potrzebne są wzmożone wysiłki na rzecz współpracy w dziedzinie cyberobrony, takie jak wymiana informacji, szkolenia i wsparcie operacyjne, aby lepiej przeciwdziałać zagrożeniom hybrydowym;

G. mając na uwadze, że głównymi podmiotami PESCO są uczestniczące państwa członkowskie, które zapewniają zdolności do realizacji WPBiO (art. 42 ust. 1 i art. 42 ust. 3 TUE) i wykorzystują je podczas unijnych operacji i misji, których wykonanie powierza im Rada w ramach UE (art. 42 ust. 1, 4 i 5, art. 43 oraz art. 44 TUE), oraz które rozwijają w stosownych przypadkach swoje zdolności obronne w ramach Europejskiej Agencji Obrony (art. 42 ust. 3 i art. 45 TUE);

H. mając na uwadze, że długoterminowa wizja PESCO polega na zapewnieniu Unii zdolności operacyjnej w oparciu o zasoby wojskowe, które są uzupełniane środkami cywilnymi, aby osiągnąć spójny i pakiet sił o pełnym spektrum udostępniany państwom członkowskim na potrzeby wojskowej WPBiO; mając na uwadze, że PESCO powinna zwiększać zdolność UE do działania jako międzynarodowy gwarant bezpieczeństwa, tak aby mogła ona skutecznie i wiarygodnie przyczyniać się do międzynarodowego, regionalnego i europejskiego bezpieczeństwa, również poprzez zapobieganie wpływom konfliktów z zewnątrz na bezpieczeństwo wewnętrzne Unii, a także aby zwiększyć interoperacyjność na rzecz poprawy ochrony obywateli Unii i zmaksymalizować efektywność wydatków na obronę dzięki ograniczeniu powielania działań, nadmiernej zdolności i nieskoordynowanych zamówień;

I. mając na uwadze, że zgodnie z decyzją Rady (CFSP) 2017/2315 ustanawiającą PESCO zwiększone zdolności obronne państw członkowskich przyniosą również korzyści NATO, w myśl zasady jednolitych sił, pod warunkiem unikania powielania i priorytetowego traktowania interoperacyjności, a także umocnią europejski filar w ramach sojuszu i będą stanowić odpowiedź na wielokrotne wezwania do wyraźniejszego podziału obciążeń transatlantyckich; mając na uwadze, że NATO pozostaje podstawą struktury bezpieczeństwa wielu państw członkowskich;

J. mając na uwadze, że PESCO tworzy wiążące ramy między uczestniczącymi państwami członkowskimi, które same zobowiązały się do wspólnego inwestowania, planowania, rozwijania i realizowania zdolności obronnych w ramach Unii w sposób stały i strukturalny poprzez podjęcie 20 wiążących zobowiązań w pięciu dziedzinach określonych w TUE; mając na uwadze, że zobowiązania te powinny stanowić przejście od zwykłej współpracy w zakresie obrony do pełnej interoperacyjności i wzmocnienia sił obronnych państw członkowskich poprzez tworzenie dwustronnych partnerstw przynoszących obopólne korzyści; mając na uwadze, że te wiążące zobowiązania podlegają corocznej ocenie w krajowych planach wdrożenia przez sekretariat PESCO, z którym uczestniczące kraje członkowskie mogą się konsultować; mając na uwadze, że pomimo tych wiążących zobowiązań nie istnieje żaden skuteczny mechanizm zgodności dla PESCO; mając na uwadze, że projekty PESCO powinny być wdrażane w sposób odzwierciedlający potencjał przemysłowy, z uwzględnieniem obaw dotyczących powielania działań lub ograniczeń budżetowych uczestniczących państw członkowskich; mając na uwadze, że należy usprawnić mechanizm zgodności dla PESCO;

K. mając na uwadze, że uczestniczące państwa członkowskie muszą wykazać pełne zaangażowanie polityczne w ramach 20 wiążących zobowiązań, które podjęły; mając na uwadze, że cykle planowania zdolności wojskowej zwykle obejmują więcej niż trzy lata; mając na uwadze, że obecne krajowe cykle planowania zdolności wojskowej przebiegają zazwyczaj zgodnie z uprzednio ustalonym procesem planowania obrony NATO; mając na uwadze, że należy osiągnąć większe postępy w celu istotnego włączenia PESCO do krajowych procesów planowania obronnego w celu zapewnienia zdolności uczestniczących państw członkowskich do finalizowania projektów PESCO;

L. mając na uwadze, że w pierwotnym zamyśle PESCO była koncepcją awangardową, obejmującą państwa członkowskie, które chcą i są w stanie wznieść współpracę w dziedzinie obrony na nowy poziom ambicji; mając na uwadze, że obecność 25 uczestniczących państw członkowskich nie musi prowadzić do ograniczenia PESCO przez podejście "najniższego wspólnego mianownika"; mając na uwadze, że liczba uczestniczących państw członkowskich wskazuje na chęć bliższej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony;

M. mając na uwadze, że w wyniku prac w ramach pierwszych trzech serii projektów PESCO uczestniczące państwa członkowskie ustanowiły i przyjęły 47 projektów; mając na uwadze, że nie zrealizowano żadnego z nich; mając na uwadze, że projekty pierwszej fali obejmują głównie projekty w zakresie maksymalnych zdolności państw członkowskich; mając na uwadze, że pożądany udział w projektach PESCO nie może wpływać negatywnie na wysoki poziom ambicji uczestniczących państw członkowskich; mając na uwadze, jak istotne jest, by PESCO skupiła się na projektach wnoszących realną wartość dodaną;

N. mając na uwadze, że 47 projektów PESCO nie łączy najwyraźniej żadna nadrzędna wspólna logika; mając na uwadze, że obecnej liście projektów brakuje spójności, zakresu i ambicji strategicznych, przez co nie wypełni ona najbardziej oczywistych braków w zakresie zdolności ani nie rozwiąże w pełni lub w wystarczającym stopniu priorytetowych braków zidentyfikowanych przez uczestniczące państwa członkowskie w procesie związanym z celem podstawowym w ramach planu rozwoju zdolności (CDP) i skoordynowanego rocznego przeglądu w zakresie obronności (CARD); mając na uwadze, że realizacja jednego z tych projektów została wstrzymana, aby uniknąć niepotrzebnego powielenia; mając na uwadze, że w realizacji innych projektów nie poczyniono wystarczających postępów lub istnieje ryzyko, że projekty te zostaną wstrzymane, a około 30 projektów jest nadal na etapie koncepcji i przygotowania; mając na uwadze, że opracowanie ambitnych projektów w zakresie potencjału wojskowego może zająć nawet 10 lat; mając na uwadze, że przeważająca większość projektów PESCO musi się liczyć z brakami w zakresie Europejskiego Funduszu Obronnego (EFO) i NATO;

O. mając na uwadze, że drugi etap PESCO rozpocznie się w 2021 r.; mając na uwadze, że etap ten przyniesie konkretne i znaczące rezultaty, co oznacza, że konieczne jest opracowanie priorytetowej listy projektów;

P. mając na uwadze, że niektóre projekty PESCO koncentrują się na rozmieszczaniu operacyjnym, np. Centrum EUFOR ds. operacji reagowania kryzysowego (EUFOR CROC), mobilności wojskowej i sieci centrów logistycznych, podczas gdy inne koncentrują się bardziej na rozwoju zdolności wojskowych, np. Zespoły szybkiego reagowania na cyberincydenty i pomoc wzajemna w zakresie cyberbezpieczeństwa (CRRT); mając na uwadze, że oba podejścia są potrzebne, aby w decydujący sposób przyczynić się do przyjęcia wspólnej zintegrowanej strategii bezpieczeństwa i obrony UE;

Q. mając na uwadze, że niektóre najbardziej strategiczne projekty PESCO mogą w decydujący sposób przyczynić się do osiągnięcia strategicznej autonomii Unii i wypracowania spójnego pakietu sił o pełnym spektrum;

R. mając na uwadze, że europejskie projekty z dziedziny obronności, takie jak FCAS (Future Air Combat System) czy MGCS (Main Ground Combat System), pozostają obecnie poza zakresem PESCO;

S. mając na uwadze, że kluczowe znaczenie ma priorytetowe traktowanie i wyeliminowanie braków w zdolnościach określonych w planie rozwoju zdolności, a także wykorzystanie CARD do zwiększenia strategicznej autonomii Europy;

T. mając na uwadze, że tylko niektóre z obecnych projektów PESCO w wystarczającym stopniu odnoszą się do braków w zakresie zdolności zidentyfikowanych w CDP i CARD lub już teraz w wystarczającym stopniu uwzględniają cele zdolnościowe o dużym oddziaływaniu (HICG) wynikające z CDP i powinny być traktowane jako priorytet;

U. mając na uwadze, że należy zwiększyć jednolitość, spójność i wzajemne wzmocnienie między PESCO, CARD, krajowymi planami wdrażania i CDP;

V. mając na uwadze, że proces planowania obrony NATO (NDPP) wnosi wkład w krajowe procesy planowania obrony w 21 uczestniczących państwach członkowskich należących do NATO;

W. mając na uwadze, że wzajemne oddziaływanie krajowych priorytetów państw członkowskich, priorytetów UE i priorytetów NATO powinno jak najszybciej nastąpić tam, gdzie to możliwe i odpowiednie; mając na uwadze, że aby osiągnąć cele UE w zakresie zdolności, należy lepiej zharmonizować priorytety UE i NATO,

X. mając na uwadze odmienny charakter i zadania obu organizacji, PESCO powinna być skutecznym narzędziem uzupełniającym służącym realizacji priorytetów w zakresie rozwoju zdolności i zapewnianiu zdolności wojskowych określonych w UE, a także może przyczyniać się do realizacji celów NATO;

Y. mając na uwadze, że w związku z globalną strategią UE konkretna strategia na rzecz obrony i bezpieczeństwa - taka jak strategia sformułowana w białej księdze UE na temat bezpieczeństwa i obrony proponowanej w wielu sprawozdaniach Parlamentu - mogłaby ułatwić wspólne pojmowanie istniejących i przyszłych wyzwań i zapewniać wytyczne pod kątem PESCO i CDP dzięki zrozumieniu strategicznych ambicji i działań podejmowanych w perspektywie długoterminowej;

Z. mając na uwadze, że obecnie realizacja projektów PESCO zależy od wkładów finansowych 25 uczestniczących państw członkowskich; mając na uwadze, że oczekuje się, iż w wyniku pandemii COVID-19 dojdzie do cięć krajowych budżetów na obronność; mając na uwadze, że paradoksalnie kilka spośród obecnie realizowanych 47 projektów PESCO, może - pod warunkiem odpowiedniego ich sfinansowania - zwiększyć gotowość państw członkowskich na ewentualny kolejny kryzys w dziedzinie zdrowia publicznego; dotyczy to projektów w zakresie mobilności wojskowej, europejskiego dowództwa medycznego i wielu innych projektów w dziedzinach związanych z logistyką i transportem, opieką zdrowotną, pomocą w przypadku katastrof, gotowością na wypadek użycia broni chemicznej, biologicznej, radiologicznej i jądrowej (CBRJ) oraz walką z szkodliwymi działaniami cybernetycznymi i wrogimi kampaniami dezinformacyjnymi; mając na uwadze, że ograniczanie środków finansowych przeznaczonych na strategiczne zdolności, którymi obecnie państwa członkowskie ani UE nie dysponują, osłabiłoby również ich zdolność do wspólnego przeciwdziałania przyszłym pandemiom, zagrożeniom CBRJ i innym nieprzewidywalnym zagrożeniom o poważnych skutkach międzynarodowych;

AA. mając na uwadze, że sfinansowanie infrastruktury transportowej podwójnego zastosowania będzie korzystne zarówno dla mobilności cywilnej, jak i wojskowej, a wdrożenie zharmonizowanych procedur administracyjnych umożliwi transport zasobów po całej UE po odpowiednich drogach zaopatrzeniowych i pomoże w budowaniu wspólnego bezpieczeństwa i obrony;

AB. mając na uwadze, że PESCO i przyszły EFO muszą się wzajemnie umacniać oraz że należy dalej rozwijać powiązania między nimi, aby stworzyć krytyczne zdolności określone w CDP;

AC. mając na uwadze, że perspektywa uzyskania współfinansowania zdolności badawczo-rozwojowych wynikających z niektórych projektów PESCO za pośrednictwem przyszłego EFO zachęciła uczestniczące państwa członkowskie do zwiększenia liczby wniosków oraz do wymiany i współpracy; mając na uwadze, że wszystkie wnioski muszą uwzględniać najlepszy wspólny interes strategiczny UE;

AD. mając na uwadze, że w niektórych przypadkach udział państw trzecich - spełniających uzgodniony zestaw istotnych politycznie i prawnych warunków - w poszczególnych projektach PESCO może leżeć w interesie strategicznym Unii Europejskiej, w szczególności jeśli chodzi o zapewnienie specjalistycznej wiedzy technicznej lub dodatkowych zdolności, i w przypadku partnerów strategicznych; mając na uwadze, że ewentualny udział państw trzecich w projektach PESCO nie powinien podważać celu wspierania WPBiO UE;

AE. mając na uwadze, że udział państw trzecich może mieć wyłącznie charakter wyjątku, a decyzję w tej sprawie podejmuje się indywidualnie dla każdego przypadku i na zaproszenie państw członkowskich UE; mając na uwadze, że udział państwa trzeciego powinien wnosić wartość dodaną do niektórych projektów i przyczyniać się do umocnienia PESCO i WPBiO oraz do wypełnienia bardziej wymagających zobowiązań, z zastrzeżeniem bardzo rygorystycznych warunków oraz na podstawie ustalonej i rzeczywistej wzajemności;

AF. mając na uwadze, że porozumienie w sprawie udziału państw trzecich w projektach PESCO powinno istnieć już od dawna;

AG. mając na uwadze, że w odniesieniu do obecnej roli Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa (KPiB) w kontekście PESCO i rozwoju zdolności Parlament wystąpił już z wnioskiem, zgodnie z którym "mandat Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa (KPiB), o którym mowa w art. 38 TUE, powinien podlegać zawężonej interpretacji";

AH. mając na uwadze, że za zarządzanie PESCO odpowiadają uczestniczące państwa członkowskie; mając na uwadze, że sekretariat PESCO powinien nadal ułatwiać kontakty z innymi podmiotami UE w odniesieniu do możliwych synergii z innymi instrumentami i inicjatywami UE, aby zapewnić przejrzystość i uniwersalny charakter oraz uniknąć niepotrzebnego powielania;

AI. mając na uwadze, że pogłębianie współpracy w dziedzinie obronności między państwami członkowskimi na poziomie UE powinno iść w parze z umacnianiem uprawnień kontrolnych parlamentów państw członkowskich i Parlamentu Europejskiego;

AJ. mając na uwadze, że instrument "Łącząc Europę" powinien koncentrować się na projektach związanych z mobilnością i interoperacyjnością wojskową, które mają kluczowe znaczenie w przypadku niespodziewanych konfliktów i kryzysów; mając na uwadze, że PESCO powinno przyczyniać się do stworzenia skutecznej strefy Schengen dla mobilności wojskowej, w celu ograniczenia do minimum ilości procedur na granicach i obciążeń infrastrukturalnych; mając na uwadze, że należy z zadowoleniem przyjąć projekt Rail Baltica, który ma zasadnicze znaczenie dla integracji krajów bałtyckich z europejską siecią kolejową, oraz że należy zapewnić jego pełną skuteczność;

AK. mając na uwadze, że PESCO może w tym zakresie przyczynić się do większej spójności, koordynacji oraz interoperacyjności w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, a także do konsolidacji solidarności, spójności i odporności UE;

AL. mając na uwadze, że Parlament wspólnie z Radą powinien pełnić funkcję prawodawczą i budżetową oraz funkcję kontroli politycznej, a także pełnić rolę organu konsultacyjnego, zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach;

AM. mając na uwadze, że Parlament wzywa wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa do przekazania swojego sprawozdania rocznego z wdrażania PESCO;

AN. mając na uwadze, że połączone wysiłki badawczo-rozwojowe uczestniczących państw członkowskich w ramach PESCO doprowadzą do znaczących przełomów technologicznych, dając w zamian UE przewagę konkurencyjną w dziedzinach związanych z nowoczesnymi zdolnościami w zakresie obrony;

1. zaleca Radzie i Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa:

a) informowanie Parlamentu Europejskiego i konsultowanie się z nim w sprawie przeglądu PESCO oraz dopilnowanie, aby poglądy Parlamentu zostały należycie uwzględnione, zgodnie z art. 36 TUE, w szczególności w kontekście obecnego strategicznego przeglądu pierwszego etapu PESCO, który zakończy się w 2020 r., aby zapewnić większą rozliczalność, przejrzystość i kontrolę;

b) podkreśla priorytetowe znaczenie dążenia do rozwiązywania konfliktów i przełomowego odejścia od bezpieczeństwa i obrony, a w szczególności od strategii bezpieczeństwa i obrony opartej na zwiększonych wydatkach na cele wojskowe;

c) określenie strategicznej wizji Unii i wspólnych zagrożeń m.in. w drodze wdrożenia poziomu ambicji określonego w globalnej strategii UE z 2016 r., w tym w ramach trwających prac nad Strategicznym kompasem, który wymaga współpracy ze wszystkimi odpowiednimi zainteresowanymi stronami i instytucjami, a także rozwijanie operacyjnego wymiaru PESCO;

d) przygotowanie jak najszybciej, na podstawie wyników dyskusji na temat strategicznych ram działania, w pełni dopracowanej białej księgi UE na temat bezpieczeństwa i obrony; uwzględnienie faktu, że pierwsze wyniki Strategicznego kompasu spodziewane są w pierwszej połowie 2022 r.;

e) zapewnienie synergii skutków i spójności pomiędzy różnymi inicjatywami i operacjami UE w zakresie obrony;

f) zachęcanie uczestniczących państw członkowskich za pośrednictwem konkretnych propozycji oraz adekwatnych informacji do odchodzenia od ściśle krajowego spojrzenia na obronność na rzecz bardziej europejskiego podejścia, oraz do podjęcia zorganizowanych starań, aby w szerszym stopniu stosować jako priorytet europejskie podejście oparte na współpracy, gdyż żadne uczestniczące państwo członkowskie nie jest w stanie samo, we własnym zakresie rozwiązać kwestii zidentyfikowanych braków zdolności; zachęcanie uczestniczących państw członkowskich i bardziej ogólnie państw członkowskich, aby nie zmniejszały swych wydatków na obronę w nadchodzących latach, a w szczególności aby nie redukowały zobowiązań finansowych w ramach europejskich projektów dotyczących współpracy;

g) zwiększenie ambicji budżetowej UE w celu poprawy zdolności obronnych, w szczególności dzięki przeznaczeniu wystarczających środków finansowych na EFO i mobilność wojskową w następnych WRF;

h) zapewnienie, by PESO była skutecznie wykorzystywana jako instrument zrównoważonej i skutecznej współpracy obronnej UE, zwiększającej zdolności obronne uczestniczących państw członkowskich i interoperacyjność jako wspólny cel, w szczególności pod względem dostępności, interoperacyjności, elastyczności i możliwości rozmieszczenia sił zgodnie z ambitnym zamiarem zwiększenia strategicznej autonomii UE, przy jednoczesnym utrzymaniu ścisłej współpracy między zainteresowanymi uczestniczącymi państwami członkowskimi, zacieśnieniu współpracy UE-NATO w odniesieniu do członków UE-NATO oraz utrzymaniu ścisłej współpracy z innymi partnerami międzynarodowymi;

i) zapewnienie, aby finansowanie zdolności w oparciu o projekty PESCO w ramach EFO koncentrowało się na zestawie kluczowych projektów strategicznych, zgodnie z priorytetami określonymi w CDP, tak aby zmaksymalizować jego oddziaływanie; zapewnienie, aby wybór projektów PESCO był zgodny z celami zdolnościowymi o dużym oddziaływaniu określonymi w CDP;

j) uznanie, że Parlament wspólnie z Radą pełni funkcję prawodawczą i budżetową oraz funkcję kontroli politycznej, a także pełni rolę organu konsultacyjnego, zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach;

k) uwzględnienie związku między PESCO a Europejskim programem rozwoju przemysłu obronnego i EFO bezpośrednio w cyklu projektu PESCO, aby skuteczniej przyczyniać się do realizacji ambitnych celów Unii w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; nałożenie wymogu dokumentacji w odniesieniu do każdego projektu przed wyborem warunków budżetowych;

l) skoncentrowanie wysiłków PESCO na projektach mających na celu systematyczne wzmacnianie wojskowej WPBiO,

(i) które przyczynią się do zaradzenia znaczącym niedoborom zdolności z bardziej operacyjnym ukierunkowaniem, w bezpośredniej odpowiedzi na potrzeby europejskich sił zbrojnych zaangażowanych w operacje,

(ii) które mają wymiar strategiczny i integracyjny, takich jak EUFOR CROC, mobilność wojskowa, sieć centrów logistycznych czy CRRT, lub

(iii) w celu uzyskania, w stosownych przypadkach, dodatkowych synergii i efektów skali;

m) ukierunkowanie PESCO na konstruktywne projekty o realnym europejskim wymiarze strategicznym w celu wzmocnienia europejskiej bazy przemysłowej i technologicznej w dziedzinie obronności;

n) podkreślenie znaczenia niewielkiej liczby projektów strategicznych, w szczególności narzędzi strategicznych (sterowanie i kontrola, transport, wywiad), które należy traktować priorytetowo z uwagi na to, że kładą podwaliny pod bardziej zintegrowaną obronę;

o) podkreślenie, że utworzenie PESCO w ramach Traktatu z Lizbony było postrzegane jako ustanowienie awangardy państw członkowskich gotowych do połączenia zasobów i zdolności w celu osiągnięcia ambitnych wspólnych celów w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; uznanie, że aby stworzyć fundament prawdziwej europejskiej obronności, Unia musi stopniowo wypracować wspólne ramy pod nadzorem Wiceprzewodniczącego Komisji / Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, w których to ramach państwa członkowskie będą prowadzić przegląd krajowej polityki obronnej oraz dzielić się wynikami i danymi wywiadowczymi;

p) uznanie w związku z tym wartości wytycznych politycznych Komisji dotyczących polityki obronnej, a w szczególności potrzeby podjęcia odważnych działań na rzecz prawdziwej Europejskiej Unii Obrony, a także przyjęcia zintegrowanego i kompleksowego podejścia do bezpieczeństwa UE; uznanie, że utworzenie nowej Dyrekcji Generalnej ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej w Komisji powinno zwiększyć spójność, uczciwą konkurencję i zintegrowaną koordynację przy tworzeniu zdolności obronnych we wszystkich państwach członkowskich UE, a także wzmocnić infrastrukturę wojskową UE oraz zwiększyć wydajność unijnego przemysłu i rynku wewnętrznego;

q) uznanie, że Parlament powinien odgrywać wiodącą rolę w kontrolowaniu i nadzorowaniu wdrażania WPBiO oraz w procesie jej oceny; pełne informowanie Parlamentu i konsultowanie się z nim w kontekście obecnego przeglądu strategicznego pierwszego etapu PESCO, który kończy się w 2020 r.; uznanie, że zacieśnienie współpracy w dziedzinie obronności między państwami członkowskimi na szczeblu unijnym powinno iść w parze ze zwiększeniem uprawnień kontrolnych Parlamentu;

r) dążenie do tego, by najważniejsze zdolności, takie jak przyszłe kluczowe platformy lądowe, morskie, powietrzne i inne platformy sił zbrojnych państw członkowskich, były objęte PESCO lub przynajmniej ściśle z nią powiązane w odpowiednim przypadku, tak aby:

(i) zwiększyć gotowość operacyjną wojskowej WPBiO oraz

(ii) zapewnić, by działania PESCO uzupełniały istniejące zdolności i były wykorzystywane w sposób, który rozwiąże istniejące braki i kompensuje koszty pośrednie;

s) sformułowanie innowacyjnych zachęt do poprawy interoperacyjności oraz rozwoju misji i operacji w ramach WPBiO;

t) zwiększenie inwestycji w łączenie cywilnej infrastruktury transportowej kompatybilnej z planowaniem mobilności wojskowej;

u) rozważenie uwzględnienia w ramach PESCO systemu grup bojowych UE przy okazji reformy tego systemu, aby zwiększyć jego zdolność operacyjną, modułową konstrukcję i sprawność, poprzez utworzenie stałych jednostek wielonarodowych wykorzystywanych do wykonywania zadań wojskowych określonych w art. 43 TUE, a także do zwiększenia zdolność UE do prowadzenia operacji wojskowych związanych z zarządzaniem kryzysami, w tym najbardziej wymagających operacji takich jak przywracanie pokoju, oraz wykorzystywanych jako strategiczne siły stacjonujące poza obszarem działań;

v) wspieranie i promowanie, w odpowiednim przypadku, grupowania projektów PESCO w klastry pod względem zdolności oraz ocena ich strategicznej wartości, mając na uwadze cel, jakim jest stworzenie pakietu sił o pełnym spektrum, a także skoncentrowanie wysiłków na projektach o najwyższym potencjale zapewnienia strategicznej autonomii Europy; dokonanie przeglądu bieżącej listy 47 projektów i pogrupowanie ich w klastry lub zaprzestanie realizacji tych projektów, które zdaniem uczestniczących państw członkowskich nie wykazują niewystarczających postępów lub nie przynoszą UE wystarczających wzajemnych korzyści;

w) wspieranie zgodności z 20 zobowiązaniami w ramach PESCO poprzez ustanowienie wyraźnych i jasno zdefiniowanych punktów odniesienia w zakresie zgodności oraz poprzez dopilnowanie, aby przyszłe wnioski dotyczące projektów odnosiły się do konkretnego priorytetu EU w zakresie rozwoju zdolności; zapewnienie, aby przeglądy postępów w realizacji projektów opierały się na wyraźnych i przejrzystych kryteriach, w tym w odniesieniu do projektów współfinansowanych w ramach Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego / przyszłego EFO; dopilnowanie, aby takie kryteria służyły jako wskaźnik dla wszystkich państw członkowskich uczestniczących w projektach PESCO; zapewnienie, aby uczestniczące państwa członkowskie nadal zwiększały jakość i szczegółowość informacji zawartych w krajowych planach wdrażania, w których określają sposób, w jaki zamierzają spełnić 20 zobowiązań w ramach PESCO;

x) zwiększenie spójności unijnych narzędzi i inicjatyw w zakresie planowania obronnego i rozwoju; wykorzystywanie synergii między cyklem projektu PESCO a innymi procesami w zakresie zdolności obronnych, w tym z unijnym procesem związanym z celem podstawowym, CDP i CARD, aby umożliwić składanie bardziej ukierunkowanych, zaawansowanych i lepiej rozwiniętych projektów o lepszej strukturze; zapewnienie, że cykl składania projektów umożliwia zsynchronizowaną realizację kilku europejskich inicjatyw, w tym EFO;

y) zachęcenie uczestniczących państw członkowskich do włączenia CDP do krajowych procesów planowania obrony, aby ułatwić w ten sposób przezwyciężenie braków w zakresie zdolności;

z) potwierdzenie centralnej roli Sekretariatu PESCO jako pojedynczego punktu kontaktowego dla wszystkich projektów oraz zachęcenie Sekretariatu do organizowania regularnych analiz sytuacji w zakresie postępów w realizacji projektów dla Parlamentu oraz na potrzeby wszystkich zainteresowanych stron, na podstawie informacji zebranych od państw członkowskich odpowiedzialnych za koordynację projektu; zachęcanie uczestniczących państw członkowskich do dalszego angażowania się w skuteczniejszy dialog z Sekretariatem PESCO na temat przeglądu i aktualizacji krajowych planów wdrażania;

aa) wezwanie uczestniczących państw członkowskich do zapewnienia namacalnego postępu w realizacji bieżących projektów w ramach PESCO;

ab) wyjaśnienie roli Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa w procesie PESCO, czego nie przewidziano w TUE, oraz zapewnienie, w tym kontekście, aby Komitet Wojskowy Unii Europejskiej (EUMC) odgrywał ważną rolę pod względem udzielania doradztwa wojskowego ad hoc Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa;

ac) zaangażowanie EUMC w prace nad ustanowieniem spójnego pakietu sił o pełnym spektrum;

ad) zbadanie możliwości ustanowienia Rady Obrony UE na podstawie istniejącej Rady do Spraw Zagranicznych w formule posiedzeń ministrów obrony, będącej również ministerialną Radą Sterującą EDA i formułą spotkań ministrów obrony w ramach PESCO, aby zagwarantować wyznaczanie priorytetów w zakresie zasobów oraz skuteczną współpracę i integrację państw członkowskich w odpowiednich przypadkach;

ae) wyjaśnienie lub określenie związku między zarządzaniem PESCO a zarządzaniem EFO oraz informowanie Parlamentu w procesie kontroli ex post, jeśli chodzi o finansowanie projektów PESCO ze środków EFO;

af) rozważenie - na wniosek niektórych uczestniczących państw członkowskich - zmiany cyklu składania projektów PESCO w celu zapewnienia lepszego ukierunkowania, zaawansowania i poprawy struktury tych projektów;

ag) wyjaśnienie zasad uczestnictwa osób trzecich w PESCO, z uwzględnieniem znaczenia unijnej autonomii podejmowania decyzji i pełnej wzajemności, przy założeniu, że indywidualne podejście do poszczególnych przypadków jest najkorzystniejsze dla Unii z uwzględnieniem:

(i) potrzeby przygotowania i przyjęcia wszechstronnego podstawowego dokumentu regulującego przyszłą współpracę z osobami trzecimi uczestniczącymi w projektach PESCO, oraz

(ii) faktu, że proces podejmowania decyzji dotyczący zaangażowania osób trzecich powinien być kontrolowany na poziomie każdego projektu PESCO;

ah) zachęcanie, aby "przyszłe zagrożenia" stanowiły podstawę przyszłych propozycji projektów PESCO; wzmocnienie partnerstwa z NATO, ONZ, Unią Afrykańską i poza nimi; zapewnienie, aby we wszystkich istotnych aspektach projektów PESCO uwzględniać zaangażowanie i włączanie MŚP;

ai) zapewnienie, aby projekty PESCO nadal rozwijały i zwiększały potencjał przemysłowy uczestniczących państw członkowskich w dziedzinie nanotechnologii, superkomputerów, sztucznej inteligencji, technologii dronów, robotyki i innych, zabezpieczając w zamian europejską samowystarczalność i niezależność od zagranicznych importerów w tych sektorach, a także ułatwiając tworzenie nowych miejsc pracy;

aj) odnotowanie, że pandemia COVID-19 wykazała brak wystarczających kompetencji UE w zakresie opieki zdrowotnej; uznanie, że analogicznie należy stworzyć wspólną strategię obronną UE pozwalającą reagować w przypadku ataku na granice i terytoria UE oraz że PESCO stanowi dobry krok w kierunku osiągnięcia tego celu;

ak) odnotowanie zasadniczej roli, jaką odgrywają europejskie siły zbrojne w stawianiu czoła wyzwaniom związanym z pandemią COVID-19, zarówno w zarządzaniu stanem zagrożenia zdrowia, jak i we wspieraniu misji i operacji cywilnych, również ze względu na swój transgraniczny wymiar i solidarny charakter; podkreślenie potencjalnych korzyści płynących z nowych ambitnych projektów PESCO dla rozwoju wspólnych europejskich zdolności w tej dziedzinie, w oparciu o osiągnięcia poprzednich projektów, zwłaszcza Pakietu dotyczącego mobilnych wojskowych zdolności reagowania na katastrofy i Europejskiego Dowództwa Medycznego;

al) wezwanie Rady i uczestniczących państw członkowskich, by skupiły się na odporności cybernetycznej i opracowały wspólną strategię i procedury reagowania na incydenty cybernetyczne przez projekty PESCO w celu stworzenia bardziej odpornego środowiska w państwach członkowskich;

am) uwzględnienie stanowiska Parlamentu w sprawie konferencji o przyszłości Europy, wyrażone w rezolucji z 15 stycznia 2020 r. 8 " zgodnie z którym bezpieczeństwo i rola UE na świecie powinny znaleźć się na niewyczerpującej liście zdefiniowanych priorytetów polityki, i uznanie, że będzie to okazja do zaangażowania obywateli w debatę na temat wzmocnienia PESCO jako sposobu na poczynienie postępów w realizacji autonomicznej wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony Unii.

2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie oraz Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa.

1 Dz.U. L 331 z 14.12.2017, s. 57.
2 Dz.U. L 65 z 8.3.2018, s. 24.
3 Dz.U. L 161 z 26.6.2018, s. 37.
4 Dz.U. L 294 z 21.11.2018, s. 18.
5 Dz.U. L 293 z 14.11.2019, s. 113.
6 Dz.U. C 374 z 16.10.2018, s. 1.
7 Dz.U. C 263 z 25.7.2018, s. 125.
8 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0010.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2021.404.215

Rodzaj: Zalecenie
Tytuł: Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 20 października 2020 r. dla Rady oraz wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie wdrażania stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz zarządzania nią (2020/2080(INI)).
Data aktu: 20/10/2020
Data ogłoszenia: 06/10/2021