P8_TA(2019)0350Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 4 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+)
(COM(2018)0382 - C8-0232/2018 - 2018/0206(COD))
(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)
(2021/C 116/22)
(Dz.U.UE C z dnia 31 marca 2021 r.)
Parlament Europejski,
P8_TC1-COD(2018)0206
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 4 kwietnia 2019 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) .../... w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 46 lit. d), art. 149, art. 153 ust. 2 lit. a), art. 164, art. 168 ust. 5, art. 175 ust. 3 i art. 349,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 4 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 5 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 6 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(-1) Zgodnie z art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), ustanawiając rynek wewnętrzny, Unia działa na rzecz wysoko konkurencyjnej społecznej gospodarki rynkowej zmierzającej do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego, propagowania równości mężczyzn i kobiet, solidarności międzypokoleniowej i ochrony praw dziecka, a także zwalczania wykluczenia społecznego i dyskryminacji. Zgodnie z art. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przy określaniu i realizacji strategii i działań Unia ma brać pod uwagę wymogi związane m. in. ze wspieraniem wysokiego poziomu zatrudnienia, zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem wykluczenia społecznego, a także wysokim poziomem kształcenia, szkolenia i ochrony zdrowia ludzkiego. [Popr. 1]
(1) W dniu 17 listopada 2017 r. Parlament Europejski, Rada i Komisja wspólnie proklamowały Europejski filar praw socjalnych jako odpowiedź na wyzwania społeczne w Europie. Dwadzieścia najważniejszych zasad filaru pogrupowano według trzech kategorii: równe szanse i dostęp do zatrudnienia; uczciwe warunki pracy; ochrona socjalna i włączenie społeczne. Te dwadzieścia zasad Europejskiego filaru praw socjalnych powinno przyświecać działaniom prowadzonym w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+). Aby przyczynić się do wdrażania Europejskiego filaru praw socjalnych, EFS+ powinien wspierać inwestycje w kapitał ludzki i systemy w obszarach polityki dotyczących zatrudnienia, usług publicznych, zdrowia, edukacji i włączenia społecznego, a tym samym wspierać spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną zgodnie z art. 174 i 175 TFUE. Wszystkie działania w ramach EFS+ powinny być zgodne z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej (Kartą praw podstawowych), Europejską konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, której stronami są Unia Europejska i wszystkie jej państwa członkowskie. [Popr. 2]
(2) Na poziomie Unii europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej zapewnia ramy określania krajowych priorytetów w zakresie reform oraz monitorowania ich realizacji. Państwa członkowskie opracowują swoje własne krajowe wieloletnie strategie inwestycyjne na rzecz tych priorytetów reform. Strategie te powinny być opracowywane we współpracy między organami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, uwzględniać perspektywę płci oraz być przedstawiane wraz z rocznymi krajowymi programami reform jako sposób na określenie i koordynowanie priorytetowych projektów inwestycyjnych, które mają być wspierane ze środków krajowych lub unijnych. Powinny też służyć wykorzystywaniu unijnego finansowania w spójny sposób oraz maksymalizowaniu wartości dodanej wsparcia finansowego pochodzącego w szczególności z programów wspieranych przez Unię w stosownych przypadkach z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Instrumentu Stabilizacji Inwestycji oraz InvestEU. [Popr. 3]
(3) Wytyczne dotyczące polityki zatrudnienia państw członkowskich przyjęte przez Radę zgodnie z art. 148 ust. 2 TFUE, a mianowicie: zwiększanie popytu na pracę; zwiększanie podaży pracy: dostęp do zatrudnienia, umiejętności i kompetencje; poprawa funkcjonowania rynków pracy oraz skuteczności dialogu społecznego i promowanie równości szans dla wszystkich, wspieranie włączenia społecznego i zwalczanie ubóstwa, w tym lepsze usługi publiczne w służbie zdrowia i innych sektorach, wraz z szerokimi wytycznymi gospodarczymi przyjętymi zgodnie z art. 121 ust. 2 TFUE, tworzą część zintegrowanych wytycznych wspierających strategię "Europa 2020". Rada Europejska z [...] przyjęła zmienione wytyczne dotyczące polityki zatrudnienia państw członkowskich, aby dostosować ich treść je do zasad Europejskiego filaru praw socjalnych celem pobudzenia tworzenia miejsc pracy i wspierania spójności społecznej, a co za tym idzie poprawy konkurencyjności Europy i uczynienia jej Unii lepszym miejscem do inwestowania, tworzenia miejsc pracy i wspierania spójności społecznej. Aby zapewnić pełną zgodność EFS+ z celami tych wytycznych, w szczególności jeżeli chodzi o zatrudnienie, edukację, szkolenia i walkę z wykluczeniem społecznym, ubóstwem i dyskryminacją, dotyczących polityki zatrudnienia, państwa członkowskie powinny planować wsparcie z EFS+ powinien-wspierać-państwa członkowskie, które jest im potrzebne, biorąc pod uwagę właściwe zintegrowane wytyczne i te wytyczne, a także właściwe zalecenia dla poszczególnych krajów przyjęte zgodnie z art. 121 ust. 2 TFUE i art. 148 ust. 4 148 ust. 4 i art. 121 ust. 2 TFUE, a także, w stosownych przypadkach, na poziomie krajowym - krajowe programyaspekty zatrudnienia i aspekty społeczne krajowych programów reform poparte popartych krajowymi strategiami. EFS+ powinien także przyczyniać się do odpowiednich aspektów realizacji najważniejszych inicjatyw i działań Unii, w szczególności europejskiego programu na rzecz umiejętności oraz europejskiego obszaru edukacji, gwarancji dla młodzieży, innych właściwych zaleceń Rady i innych inicjatyw, takich jak gwarancja dla młodzieży"Inwestowanie w dzieci: przerwanie cyklu marginalizacji", ścieżki poprawy umiejętności oraz integracja osób długotrwale bezrobotnych, ramy jakości staży i przygotowania zawodowego oraz Plan działania na rzecz integracji obywateli państw trzecich. [Popr. 4]
(4) W dniu 20 czerwca 2017 r. Rada przyjęła dokument dotyczący zrównoważonej przyszłości Europy, stanowiący odpowiedź Unii na "Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030". Rada podkreśliła znaczenie dążenia do zrównoważonego rozwoju w trzech wymiarach (gospodarczym, społecznym i środowiskowym) w wyważony i zintegrowany sposób. Konieczne jest uwzględnianie zrównoważonego rozwoju we wszystkich obszarach polityki wewnętrznej i zewnętrznej Unii oraz prowadzenie ambitnej polityki dotyczącej globalnych wyzwań. Rada pozytywnie przyjęła komunikat Komisji pt. "Kolejne kroki w kierunku zrównoważonej przyszłości Europy" z dnia 22 listopada 2016 r. jako pierwszy krok w procesie włączania celów zrównoważonego rozwoju do wszystkich obszarów unijnej polityki i traktowania zrównoważonego rozwoju jako naczelnej zasady kierującej polityką Unii we wszystkich obszarach, w tym za pomocą instrumentów finansowych. EFS+ powinien przybliżać osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju dzięki m.in. zlikwidowaniu skrajnych form ubóstwa (cel 1); promowaniu dobrej jakości edukacji sprzyjającej włączeniu społecznemu (cel 4); promowaniu równouprawnienia płci (cel 5); promowaniu stabilnego, zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego, pełnego i produktywnego zatrudnienia oraz godnej pracy dla wszystkich (cel 8) oraz zmniejszaniu nierówności (cel 10). [Popr. 5]
(4a) Unia i jej państwa członkowskie, mając na uwadze Europejską kartę społeczną podpisaną w Turynie 18 października 1961 r., powinny uwzględniać w swoich celach promowanie zatrudnienia, poprawę warunków życia i pracy, z myślą o podnoszeniu i utrzymaniu poziomu zatrudnienia i przeciwdziałaniu wykluczeniu, zgodnie z art. 151 TFUE. [Popr. 6]
(4b) Społeczeństwo europejskie nadal boryka się z wieloma wyzwaniami społecznymi. Ponad 100 milionów obywateli jest zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, poziom bezrobocia wśród młodzieży jest wciąż ponad dwukrotnie wyższy od ogólnej stopy bezrobocia i niezbędna jest lepsza integracja obywateli państw trzecich. Wyzwania te nie tylko zagrażają bezpośrednio dobrobytowi obywateli, lecz także wywierają presję ekonomiczną i społeczną na całe europejskie społeczeństwo. [Popr. 7]
(5) Unia stoi przed wyzwaniami strukturalnymi wynikającymi z globalizacji gospodarki, nierówności społecznych, przepływów migracyjnych i rosnących zagrożeń dla bezpieczeństwapowiązanych problemów z integracją, sprawiedliwego procesu przechodzenia na czystą energię, przemian technologicznych, coraz starszej niżu demograficznego, bezrobocia ogółem i bezrobocia młodzieży, starzenia się społeczeństwa i siły roboczej oraz rosnących niedoborów umiejętności i siły roboczej w niektórych sektorach i regionach, odczuwanych zwłaszcza przez MŚP. Uwzględniając zmieniające się realia świata pracy, Unia powinna być przygotowana na bieżące i przyszłe wyzwania i inwestować w odpowiednie umiejętności, edukację, szkolenia i uczenie się przez całe życie, zapewniać, by wzrost gospodarczy w większym stopniu sprzyjał włączeniu społecznemu, oraz podnosić kompetencje i pogłębiać wiedzę, usprawniać politykę zatrudnienia i politykę społeczną, w tym z uwagi na mobilność pracowników w Unii, a także rozwiązać problem pogłębiających się nierówności w zakresie zdrowia między państwami członkowskimi i w państwach członkowskich. [Popr. 8]
(6) Rozporządzenie (UE) nr [...] ustanawia ramy działania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+), Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR), Funduszu Azylu i Migracji (FAM), Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (FBU) oraz Instrumentu na rzecz Zarządzania Granicami i Wiz (IZGW) stanowiącego część Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami (FZZG) i określa, w szczególności, cele polityki i przepisy dotyczące programowania, monitorowania i oceny, zarządzania i kontroli w odniesieniu do funduszy Unii wdrażanych według metody zarządzania dzielonego. Konieczne jest zatem określenie ogólnych celów EFS+ i skoordynowanie go z innymi funduszami oraz określenie przepisów szczegółowych dotyczących rodzaju działań, które mogą być finansowane przez EFS+. [Popr. 9]
(7) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 7 ("rozporządzenie finansowe") określa zasady wykonania budżetu Unii, w tym zasady dotyczące dotacji, nagród, zamówień publicznych, wykonania pośredniego, pomocy finansowej i gwarancji budżetowych oraz synergii między instrumentami finansowymi. Aby zapewnić spójność we wdrażaniu unijnych programów finansowania, rozporządzenie finansowe ma mieć zastosowanie do działań realizowanych według metody zarządzania bezpośredniego lub pośredniego w ramach EFS+. Rozporządzenie powinno określać cele operacyjne i ustanawiać przepisy szczegółowe dotyczące działań kwalifikowalnych, które mogą być finansowane z EFS+ według metody zarządzania bezpośredniego i pośredniego. [Popr. 10]
(8) Rodzaje finansowania i metody wdrażania na podstawie tego rozporządzenia powinny być wybierane w zależności od ich możliwości osiągnięcia szczegółowych celów działań i zapewnienia rezultatów, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. W przypadku dotacji pod uwagę należy wziąć korzystanie z płatności ryczałtowych, stawek ryczałtowych i kosztów jednostkowych, a także formę finansowania niepowiązanego z kosztami, przewidzianego w art. 125 ust. 1 rozporządzenia finansowego. Do celów wdrażania środków związanych z integracją społeczno ekonomiczną włączeniem społecznoekonomicznym obywateli państw trzecich oraz zgodnie z art. 88 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów Komisja może zwracać państwom członkowskim poniesione koszty przy użyciu uproszczonych form kosztów, w tym kwot ryczałtowych. [Popr. 11]
(9) Aby usprawnić i uprościć finansowanie oraz stworzyć dodatkowe możliwości synergii przez zastosowanie podejść zintegrowanego finansowania, należy włączyć do jednego EFS+ działania, które były wspierane z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD), programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) oraz Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia. EFS+ powinien zatem objąć trzy komponenty: komponent EFS+ objęty zarządzaniem dzielonym, komponent "Zatrudnienie i innowacje społeczne" oraz komponent "Zdrowie" objęty zarządzaniem bezpośrednim i pośrednim. Powinno się to przyczynić do ograniczenia obciążenia administracyjnego związanego z zarządzaniem różnymi funduszami, zwłaszcza w państwach członkowskich oraz w odniesieniu do beneficjentów, a jednocześnie umożliwić zachowanie prostszych przepisów w odniesieniu do prostszych operacji, takich jak dystrybucja żywności lub podstawowej pomocy materialnej. [Popr. 12]
(10) Unia powinna wnosić wkład w politykę zatrudnienia państw członkowskich, zachęcając do współpracy i uzupełniając ich działania. W świetle tego szerszego zakresu EFS+ należy przewidzieć przepisy umożliwiające dalszą realizację celów zwiększenia efektywności sprawiedliwych i otwartych dla wszystkich płci rynków pracy, które sprzyjają włączeniu społecznemu, wspierania dostępu do dobrej jakości zatrudnienia,-kształcenia i szkolenia kształcenia i szkolenia, wspierania powrotu do systemu edukacji i uczenia się przez całe życie, promowania włączenia społecznego i zdrowia oraz ograniczania eliminacji ubóstwa nie tylko nadal głównie według metody zarządzania dzielonego, ale także a w stosownych przypadkach jako uzupełnienie - według metody zarządzania bezpośredniego i pośredniego w ramach komponentów "Zatrudnienie i innowacje społeczne" i "Zdrowie" w przypadku działań wymaganych na poziomie Unii. [Popr. 13]
(11) Włączenie Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia do EFS+ stworzy też efekt synergii między rozwijaniem i testowaniem inicjatyw i strategii mających na celu poprawę efektywności, dostępności, odporności i zrównoważonego charakteru systemów ochrony zdrowia, opracowywanych w ramach komponentu "Zdrowie" programu EFS+, a ich wdrażaniem w państwach członkowskich na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, przy użyciu narzędzi zapewnianych przez pozostałe komponenty przewidziane w rozporządzeniu w sprawie EFS+. [Popr. 14]
(12) Niniejsze rozporządzenie określa pulę środków finansowych na EFS+. Część tej puli Powinno ono precyzować przydział środków na działania realizowane według metody zarządzania dzielonego oraz przydział środków na działania realizowane według metody zarządzania bezpośredniego i pośredniego. w ramach komponentów "Zatrudnienie i innowacje społeczne" oraz "Zdrowie". [Popr. 15]
(13) EFS+ powinien, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, mieć na celu wspieranie zatrudnienia za pomocą aktywnych interwencji umożliwiających integrację i reintegrację na rynku pracy, w szczególności osób młodych, długotrwale bezrobotnych i opiekunów, ekonomicznie biernych zawodowo i defaworyzowanych grup, a także przez promowanie samozatrudnienia przedsiębiorczości i gospodarki społecznej. Celem EFS+ powinno być ulepszenie polityki zatrudnienia i usprawnienie funkcjonowania rynków pracy przez wspieranie dzięki modernizacji instytucji rynku pracy, takich jak publiczne służby zatrudnienia, aby poprawić ich zdolność do zapewniania intensywnych, odpowiednio ukierunkowanych i w stosownych przypadkach zindywidualizowanych usług poradnictwa pedagogicznopsychologicznego i zawodowego w okresie szukania pracy i przechodzenia do etapu zatrudnienia, a także ich zdolność do stymulowania mobilności ze szczególnym uwzględnieniem grup defaworyzowanych, i aby ułatwić mobilność pracowników oraz świadczyć usługi w niedyskryminujący sposób. EFS+ powinien promować uczestnictwo kobiet w rynku pracy za pomocą środków mających na celu zapewnienie, między innymi, lepszej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym i lepszego łatwego dostępu do przystępnej cenowo lub bezpłatnej, wysokiej jakości opieki nad dziećmi, osobami starszymi oraz innych wysokiej jakości usług opieki lub wsparcia. EFS+ powinien też dążyć do zapewnienia bezpiecznego, zdrowego i dobrze dostosowanego środowiska pracy, aby skuteczniej reagować na zagrożenia zdrowia związane z pracą, a także ze zmieniającymi się formami pracy i na potrzeby starzejącej się siły roboczej. EFS+ powinien również wspierać środki ułatwiające młodym osobom przechodzenie z etapu edukacji do zatrudnienia. [Popr. 16]
(13a) Mając na celu wsparcie i uwolnienie potencjału w zakresie tworzenia miejsc pracy, jaki występuje w gospodarce społecznej, EFS+ powinien dążyć do zwiększenia obecności przedsiębiorstw gospodarki społecznej w krajowych planach na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych, jak również w krajowych programach reform. Definicja przedsiębiorstwa gospodarki społecznej powinna być dostosowana do definicji ustalonych w przepisach dotyczących gospodarki społecznej obowiązujących w państw członkowskich oraz zawartych w konkluzjach Rady z 7 grudnia 2015 r. w sprawie propagowania gospodarki społecznej jako głównej siły napędowej rozwoju gospodarczego i społecznego w Europie. [Popr. 17]
(14) Główny instrument unijny skupiający się na zatrudnieniu, kompetencjach i włączeniu społecznym jakim jest EFS + powinien móc wspomagać pogłębianie spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej w całej Unii. Z myślą o tym celu powinien zapewniać wsparcie na poprawę jakości, niedyskryminującego i sprzyjającego włączeniu społecznemu charakteru, dostępności i efektywności systemów kształcenia i szkolenia oraz ich przydatności na rynku pracy, aby sprzyjać nabywaniu kompetencji kluczowych, zwłaszcza umiejętności językowych i cyfrowych oraz w zakresie przedsiębiorczości, z uwzględnieniem ochrony danych i zarządzania informacjami, których każda osoba potrzebuje do osobistego rozwoju i spełnienia, a także zatrudnienia, włączenia społecznego i aktywnej postawy obywatelskiej. W przypadku długotrwale bezrobotnych i osób wywodzących się z defaworyzowanych środowisk społecznych należy zwrócić szczególną uwagę na ich upodmiotowienie. EFS+ powinien wspomagać systemy kształcenia i szkolenia oraz proces przechodzenia do zatrudnienia oraz powrotu do zatrudnienia, wspierać uczenie się przez całe życie i zwiększanie szans na rynku pracy dla wszystkich oraz przyczyniać się do spójności społecznej, konkurencyjności, ograniczania segregacji poziomej oraz pionowej, i przyczyniać się do innowacji społecznych i gospodarczych, udzielając wsparcia skalowalnym i trwałym inicjatywom w tych obszarach. Można to osiągnąć na przykład za pomocą inwestycji w szkolenia zawodowe, uczenia się w miejscu pracy i przyuczania do zawodu, ze szczególnym naciskiem na sprawdzoną koncepcję kształcenia dualnego łączącego naukę z praktyką zawodową, poradnictwa przez całe życie, przewidywania potrzeb w zakresie umiejętności we współpracy z partnerami społecznymi, aktualnych materiałów szkoleniowych, prognozowania i monitorowania losów absolwentów, szkolenia edukatorów, wspierania uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, walidacji efektów uczenia się oraz uznawania kwalifikacji. ESF+ powinien wspierać otwieranie mniejszościom dostępu do zawodu nauczyciela, dążąc do lepszej integracji społeczności marginalizowanych, takich jak Romowie, mniejszości i migranci. [Popr. 18]
(14a) EFS+ powinien wspierać środki zawarte w planach krajowych państw członkowskich mające na celu likwidację ubóstwa energetycznego oraz promowanie efektywności energetycznej budynków zajmowanych przez gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, w tym gospodarstwa domowe dotknięte ubóstwem energetycznym, a także, w stosownych przypadkach, mieszkań socjalnych, zgodnie z komunikatem Komisji zatytułowanym "Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym: europejskie ramy na rzecz spójności społecznej i terytorialnej" oraz zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 8 w sprawie zarządzania unią energetyczną i dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2002 9 zmieniającą dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. [Popr. 19]
(14b) Środki z EFS+ dla państw członkowskich powinny zostać powiązane w przyszłości z jednoczesnym okazaniem wyników prac nad projektami dotyczącymi wprowadzenia bądź wzmocnienia w ramach gwarancji zatrudnienia młodzieży kształcenia dualnego łączącego naukę z praktyką zawodową [Popr. 20]
(15) Wsparcie za pośrednictwem EFS+ powinno być wykorzystywane do promowania równego dostępu dla wszystkich, zwłaszcza grup defaworyzowanych, do sprzyjającego włączeniu społecznemu systemu kształcenia i szkolenia, w którym nie ma segregacji, od wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, ze zwróceniem szczególnej uwagi na dzieci wywodzące się z defaworyzowanych środowisk społecznych, takie jak dzieci umieszczone w placówce i dzieci doświadczające bezdomności, poprzez ogólne i zawodowe kształcenie i szkolenie, po wykształcenie wyższe i reintegrację edukacyjną, a także do edukacji i uczenia się dorosłych, sprzyjając tym samym zapobiegając międzypokoleniowemu dziedziczeniu ubóstwa, sprzyjając przenikaniu się sektorów edukacji i szkolenia, zapobiegając wczesnemu kończeniu nauki i wykluczeniu społecznemu oraz ograniczając je, podnosząc poziom kompetencji zdrowotnych, wzmacniając powiązania z kształceniem pozaformalnym i nieformalnym oraz ułatwiając mobilność edukacyjną dla wszystkich. Te formy uczenia się nieformalnego nie powinny zastępować dostępu do systematycznej edukacji, w szczególności przedszkolnej i podstawowej. W tym kontekście wspierać uzyskać należy efekt synergii, komplementarności i spójności politycznej z programem Erasmus, w szczególności w celu ułatwienia uczestnictwa w celu odpowiedniego i aktywnego dotarcia do osób z grup defaworyzowanych i przygotowania ich na doświadczenie mobilności za granicą oraz zwiększenia ich uczestnictwa w transgranicznej mobilności edukacyjnej. [Popr. 21]
(15a) Wsparcie w ramach priorytetu inwestycyjnego "Rozwój lokalny kierowany przez społeczność" przyspiesza osiągnięcie celów określonych w rozporządzeniu. Strategie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność wspierane przez EFS+ powinny sprzyjać włączeniu osób w niekorzystnej sytuacji przebywających na danym obszarze, i to zarówno pod względem zarządzania lokalnymi grupami działania, jak i pod względem treści strategii. EFS powinien być w stanie wspierać strategie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność na obszarach miejskich i wiejskich, a także zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT). [Popr. 22]
(15b) Wartość dodana polityki spójności UE polega przede wszystkim na ukierunkowanym na konkretne obszary podejściu do wymiaru terytorialnego, wielopoziomowym systemie zarządzania, wieloletnim planowaniu oraz wspólnych i mierzalnych celach, zintegrowanym podejściu do rozwoju, a także konwergencji z normami europejskimi w zakresie zdolności administracyjnych. [Popr. 23]
(15c) Komisja i państwa członkowskie powinny zagwarantować, by równouprawnienie płci i uwzględnianie perspektywy płci było wiążącą zasadą we wszystkich fazach programowania, od kształtowania priorytetów programów operacyjnych po wdrażanie, monitorowanie i ocenę, oraz by wspierane były kluczowe działania na rzecz uwzględniania aspektu płci. [Popr. 24]
(15d) EFS+ powinien wspierać systemy edukacyjne, które oferują dorosłym o niskim poziomie umiejętności możliwość zdobycia minimalnego poziomu umiejętności czytania i pisania, umiejętności rozumowania matematycznego i kompetencji cyfrowych, zgodnie z zaleceniem Rady z 19 grudnia 2016 r. w sprawie ścieżek poprawy umiejętności: nowe możliwości dla dorosłych 10 . [Popr. 254]
(16) EFS+ powinien promować elastyczne możliwości podnoszenia i zmiany kwalifikacji dla wszystkich, biorąc pod uwagę wyzwania stojące przed różnymi defaworyzowanymi grupami, zwłaszcza jeżeli chodzi o przedsiębiorczość i umiejętności cyfrowe oraz kluczowe technologie prorozwojowe, w celu wyposażenia obywateli i społeczności lokalnych w umiejętności, kompetencje i wiedzę dostosowane do cyfryzacji, transformacji technologicznej, innowacji i przemian społecznych i gospodarczych, jak te wynikające z przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, ułatwienia im zmiany kariery i przechodzenia z etapu edukacji do zatrudnienia., mobilności oraz wspierania w szczególności osób dorosłych o niskich kwalifikacjach, osób z niepełnosprawnością lub słabo wykształconych osób dorosłych, zgodnie z europejskim programem na rzecz umiejętności oraz przy zapewnieniu koordynacji i komplementarności z programem "Cyfrowa Europa". [Popr. 26]
(17) Efekt synergii z programem "Horyzont Europa" powinien umożliwić EFS+ upowszechnianie i rozwijanie innowacyjnych programów nauczania opracowanych przy wsparciu programu "Horyzont Europa", aby wyposażać osoby uczące się w umiejętności i kompetencje potrzebne do rozwoju osobistego i zawodowego oraz na stanowiskach pracy w przyszłości, a także aby sprostać bieżącym i przyszłym wyzwaniom społecznym. Komisja powinna zapewnić synergię między komponentem "Zdrowie" a programem "Horyzont Europa", aby poprawić wyniki osiągane w dziedzinie ochrony zdrowia i profilaktyki zdrowotnej. [Popr. 27]
(17a) Synergie z programem "Prawa i Wartości" powinny zapewniać, by EFS+ mógł upowszechniać i rozwijać działania mające na celu zapobieganie dyskryminacji, rasizmowi, ksenofobii, antysemityzmowi, islamofobii i innym formom nietolerancji oraz ich zwalczanie, a także szczególne działania mające na celu zapobieganie nienawiści, segregacji i stygmatyzacji, w tym nękaniu, molestowaniu i nietolerancyjnemu traktowaniu. [Popr. 28]
(17b) Synergie powstałe dzięki współpracy terytorialnej w Europie, także na szczeblu regionalnym i transgranicznym, umożliwiły realizację projektów współpracy w dziedzinie zatrudnienia, włączenia najsłabszych grup ludności, wyzwań demograficznych, ochrony zdrowia i edukacji, nie tylko w Unii, ale również z udziałem państw będących w okresie przedakcesyjnym i państw sąsiadujących, w których współpraca z Unią wnosi wartość dodaną. W EFS+ należy zwiększyć finansowanie tego typu projektów oraz zapewnić przekazywanie wiedzy między ich uczestnikami a podmiotami procesu legislacyjnego, by ulepszać przepisy europejskie i wymianę dobrych praktyk między różnymi obszarami Unii. [Popr. 29]
(18) EFS+ powinien wspierać wysiłki państw członkowskich w walce z ubóstwem, na wszystkich szczeblach władzy, w tym na szczeblu regionalnym i lokalnym, w celu wyeliminowania ubóstwa, w tym ubóstwa energetycznego, jak przewidziano w rozporządzeniu (UE) 2018/1999, aby przerwać cykl marginalizacji przekazywany z pokolenia na pokolenie oraz promować włączenie społeczne przez zapewnienie wszystkim równych szans, likwidowanie barier, zwalczanie dyskryminacji i przeciwdziałanie nierównościom społecznym i nierównościom pod względem stanu zdrowia i dostępu do opieki zdrowotnej. Oznacza to także, lecz nie tylko, zmobilizowanie szeregu proaktywnych i reaktywnych strategii i polityk skierowanych do osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, bez względu na wiek, w tym do dzieci, zmarginalizowanych społeczności, takich jak Romowie, oraz ubogich pracujących. osoby z niepełnosprawnością, osoby doświadczające bezdomności i obywatele państw trzecich, w tym migranci oraz ubodzy pracujący. EFS+ powinien promować aktywne włączenie osób pozostających daleko poza rynkiem pracy, aby zapewnić ich integrację społecznoekonomiczną, w tym przez ukierunkowane wspieranie gospodarki społecznej. Państwa członkowskie powinny wspierać działania EFS+, które uzupełniają działania krajowe zgodnie z zaleceniem Komisji z 3 października 2008 r. w sprawie aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy 11 , w tym działania na rzecz odpowiedniego wsparcia dochodu. Należy również wykorzystać EFS+ do zwiększenia szybkiego i równego dostępu do przystępnych cenowo, trwałych i wysokiej jakości usług, takich jak spersonalizowana opieka zdrowotna, opieka powiązana i długoterminowa, zwłaszcza usług opieki rodzinnej i środowiskowej i usług ukierunkowanych na zapewnienie dostępu do odpowiedniego socjalnego lub przystępnego cenowo mieszkalnictwa. Obejmuje to promocję zdrowia i usługi w zakresie profilaktyki zdrowotnej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. EFS+ powinien się przyczyniać do modernizacji systemów zabezpieczenia społecznego, w szczególności celem zwiększenia ich dostępności, inkluzywności i skuteczności w reagowaniu na zmieniające się realia świata pracy. EFS+ powinien uwzględniać także ubóstwo na obszarach wiejskich wynikające ze szczególnie niekorzystnej sytuacji obszarów wiejskich, jak na przykład niekorzystnej sytuacji demograficznej, słabo rozwiniętego rynku pracy, ograniczonego dostępu do edukacji i szkoleń lub usług opieki zdrowotnej i usług społecznych. [Popr. 30]
(19) EFS+ powinien się przyczyniać do ograniczenia eliminacji ubóstwa przez wspieranie krajowych systemów mających na celu łagodzenie niedoboru żywności i deprywacji materialnej, a także promować integrację społeczną osób zagrożonych-ryzykiem doświadczających ubóstwa lub wykluczenia-społecznego-oraz-osób-najbardziej potrzebujących. Mając na uwadze cel, aby na poziomie Unii co najmniej 4 % środków z komponentu EFS+ objętego zarządzaniem-dzielonym przeznaczano-na wsparcie zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz osób najbardziej potrzebujących, państwa członkowskie powinny przydzielić co najmniej 23 % swoich krajowych środków z komponentu EFS+ objętego zarządzaniem dzielonym na zwalczanie form skrajnego ubóstwa, które mają największy wpływ na wykluczenie społeczne, takich jak bezdomność, ubóstwo dzieci i osób starszych oraz niedobór żywności. Z uwagi na charakter tych operacji i odbiorców końcowych konieczne jest zastosowanie prostszych jak najprostszych przepisów do tego rodzaju wsparcia, które przeznacza się na zwalczanie deprywacji materialnej osób najbardziej potrzebujących. [Popr. 31]
(19a) EFS+ powinien dążyć do wyeliminowania problemu ubóstwa wśród starszych kobiet w całej Unii - biorąc pod uwagę, że zróżnicowanie emerytur ze względu na płeć, które wynosi 40 %, stwarza poważne ryzyko pogorszenia się poziomu ubóstwa wśród starszych kobiet, w szczególności kobiet żyjących bez partnera - i tym samym wypełnić zobowiązania podjęte w konkluzjach Rady z 2015 r. pt.: "Równość szans w wynagrodzeniu dla kobiet i mężczyzn: zlikwidowanie zróżnicowania emerytur ze względu na płeć" 12 . Ubóstwo wśród starszych kobiet pogłębiają również rosnące koszty własne opieki zdrowotnej i leków, które muszą ponosić starsi pacjenci, w szczególności kobiety, które częściej niż mężczyźni spędzają większą część życia w złym stanie zdrowia, głównie ze względu na dłuższą średnią długość życia. [Popr. 32]
(19b) Aby walczyć z ubóstwem i zwiększyć włączenie społeczne, EFS+ powinien wspierać aktywne uczestnictwo wyspecjalizowanych organizacji pozarządowych, a także organizacji zrzeszających osoby dotknięte ubóstwem, zarówno przy opracowywaniu, jak i realizacji konkretnych programów. [Popr. 33]
(20) W świetle nieustającej potrzeby zwiększenia wysiłków na rzecz usprawnienia zarządzania przepływami migracyjnymi w całej Unii oraz aby zapewnić spójne, mocne i konsekwentne wsparcie działaniom na rzecz solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności, EFS+ powinien zapewniać wsparcie na rzecz integracji społecznoekonomicznej obywateli państw trzecich, w tym migrantów, które może przybierać formę inicjatyw lokalnych, w uzupełnieniu do działań Funduszu Azylu i Migracji, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz funduszy, które mogą wywrzeć pozytywny wpływ na włączenie społeczne obywateli państw trzecich. [Popr. 34]
(20a) Organy państw członkowskich odpowiedzialne za planowanie i wdrażanie EFS+ powinny koordynować swoje działania z organami wyznaczonymi przez państwa członkowskie do zarządzania interwencjami Funduszu Azylu i Migracji w celu jak najlepszego promowania integracji obywateli państw trzecich na wszystkich szczeblach poprzez strategie realizowane głównie przez władze lokalne i regionalne oraz organizacje pozarządowe, a także poprzez najodpowiedniejsze środki dostosowane do szczególnej sytuacji obywateli państw trzecich. Zakres środków integracyjnych powinien koncentrować się na obywatelach państw trzecich legalnie przebywających w państwie członkowskim lub, w stosownych przypadkach, będących w trakcie procesu uzyskiwania legalnego pobytu w państwie członkowskim, w tym na osobach objętych ochroną międzynarodową. [Popr. 35]
(21) EFS+ powinien wspierać reformy polityczne i systemowe w dziedzinie zatrudnienia, włączenia społecznego, ochrony zdrowia i opieki długoterminowej oraz kształcenia i szkolenia. Aby zwiększyć zgodność z europejskim semestrem, państwa członkowskie powinny przeznaczyć odpowiednią kwotę swoich środków z komponentu EFS+ objętego zarządzaniem dzielonym na wdrażanie właściwych zaleceń związanych z problemami strukturalnymi, które należy rozwiązywać za pomocą wieloletnich inwestycji wchodzących w zakres EFS+. Komisja i państwa członkowskie powinny zapewniać spójność, koordynację i komplementarność angażować organy lokalne i regionalne w celu zapewnienia spójności, koordynacji i komplementarności między komponentem objętym zarządzaniem dzielonym i komponentem "Zdrowie" EFS+ a programem wspierania reform, w tym Narzędziem Realizacji Reform i Instrumentem Wsparcia Technicznego. W szczególności Komisja i państwa członkowskie powinny zapewnić, na wszystkich etapach procesu, efektywną koordynację w celu zachowania spójności, komplementarności i synergii różnych źródeł finansowania, w tym pomocy technicznej, z uwzględnieniem zasad i praw określonych w Europejskim filarze praw socjalnych, tablicy wskaźników społecznych w ramach europejskiego semestru, programie godnej pracy MOP oraz specyfiki regionalnej, przyspieszając tym samym realizację celów Unii określonych w art. 174 TFUE w odniesieniu do wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. [Popr. 36]
(21a) Biorąc pod uwagę różnorodny poziom rozwoju w regionach oraz różne realia społeczne w całej Unii, stopień elastyczności EFS+ powinien być wystarczający do uwzględnienia specyfiki regionalnej i terytorialnej. [Popr. 37]
(22) Aby zapewnić należytą realizację wymiaru socjalnego Europy zgodnie z zasadami zapisanymi w Europejskim filarze praw socjalnych oraz zagwarantować minimalną kwotę środków na pomoc osobom najbardziej potrzebującym, państwa członkowskie powinny przydzielić co najmniej 25 27 % swoich krajowych środków z komponentu EFS+ objętego zarządzaniem dzielonym na wspieranie włączenia społecznego i eliminację ubóstwa. Ta wartość procentowa powinna stanowić uzupełnienie krajowych środków na zwalczanie skrajnego ubóstwa. [Popr. 38]
(22a) Wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały Konwencję o prawach dziecka, która stanowi standard w promowaniu i ochronie praw dziecka. Promowanie praw dziecka jest wyraźnym celem polityki Unii (art. 3 Traktatu z Lizbony), a Karta praw podstawowych wymaga, by we wszystkich działaniach unijnych uwzględniać przede wszystkim najlepszy interes dziecka. Unia i państwa członkowskie powinny odpowiednio wykorzystywać EFS+, aby przerwać cykl marginalizacji dzieci żyjących w ubóstwie i wykluczeniu społecznym, zgodnie z zaleceniem Komisji z 2013 r. pt. "Inwestowanie w dzieci". EFS+ powinien wspierać działania promujące skuteczne interwencje, które przyczyniają się do poszanowania praw dziecka. [Popr. 39]
(22b) W świetle utrzymującego się wysokiego poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego dzieci w Unii (26,4 % w 2017 r.) oraz w kontekście Europejskiego filaru praw socjalnych, w którym stwierdza się, że dzieci mają prawo do ochrony przed ubóstwem, a dzieci ze środowisk defaworyzowanych mają prawo do szczególnych środków służących zwiększeniu równości szans, państwa członkowskie powinny przeznaczyć co najmniej 5 % środków z komponentu EFS+ objętego zarządzaniem dzielonym na europejski program gwarancji dla dzieci, aby zapewnić dzieciom równy dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej, bezpłatnej edukacji, bezpłatnej opieki, godnych warunków mieszkaniowych i odpowiedniego odżywiania oraz eliminować ubóstwo i wykluczenie społeczne dzieci. Inwestowanie w dzieci na wczesnym etapie przynosi znaczące zyski dzieciom i całemu społeczeństwu oraz jest kluczowe dla przerwania cyklu marginalizacji w pierwszych latach życia. Wspieranie dzieci w rozwijaniu umiejętności i zdolności pozwala im rozwinąć pełny potencjał, zapewnia najlepsze efekty edukacyjne i zdrowotne oraz pomaga im stać się aktywnymi członkami społeczeństwa oraz zwiększa ich szanse na rynku pracy w młodym wieku. [Popr. 40]
(23) Zważywszy na utrzymujące się wysokie poziomy bezrobocia i bierności zawodowej osób młodych w szeregu państw członkowskich i regionów, w szczególności wśród młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się, (młodzież NEET), które to poziomy są jeszcze wyższe w przypadku osób młodych wywodzących się z defaworyzowanych środowisk społecznych, konieczne jest, aby te państwa nadal inwestowały wystarczające odpowiednie zasoby z komponentu EFS+ objętego zarządzaniem dzielonym w działania promujące zatrudnienie osób młodych, w tym szczególności za pomocą gwarancji dla młodzieży. W oparciu o działania wspierane z Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych w okresie programowania 2014-2020, skierowane do indywidualnych osób, państwa członkowskie powinny dalej wspierać wysokiej jakości zatrudnienie, edukację, ścieżki reintegracji i skuteczne działania środowiskowe dla młodych ludzi, w stosownych przypadkach priorytetowo traktując młode osoby długotrwale bezrobotne, bierne zawodowo i znajdujące się w niekorzystnej sytuacji, ludzi młodych, do których najtrudniej dotrzeć oraz którzy znajdują się w trudnym położeniu, w tym za pomocą pracy z młodzieżą. Państwa członkowskie powinny też inwestować w środki mające na celu ułatwienie przejścia od etapu nauki szkolnej do etapu zatrudnienia, a także reformę i dostosowanie służb zatrudnienia, aby zapewniały młodym ludziom stosowną do potrzeb pomoc, oraz świadczenie usług bez jakiejkolwiek dyskryminacj. Państwa te członkowskie powinny zatem przydzielić przeznaczyć co najmniej 10 % swoich 3 % środków krajowych zasobów z komponentu EFS+ objętego zarządzaniem dzielonym na wsparcie zdolności do zatrudnienia młodych ludzina wspieranie polityki w dziedzinie zatrudnienia młodzieży, kształcenia ustawicznego, wysokiej jakości zatrudnienia, praktyk i staży. Państwa członkowskie, w których odsetek młodzieży NEET przekracza średnią unijną lub sytuuje się powyżej 15 %, powinny przeznaczyć co najmniej 15 % krajowych zasobów EFS+ na finansowanie polityki w tej dziedzinie na odpowiednim szczeblu terytorialnym. [Popr. 41]
(23a) Rosną dysproporcje na poziomie subregionalnym, w tym w zamożniejszych regionach, w których występują enklawy ubóstwa. [Popr. 42]
(23b) Biorąc pod uwagę rozszerzenie zakresu EFS+, aby cele programu zostały osiągnięte, dodatkowym zadaniom powinien towarzyszyć zwiększony budżet. Potrzebne są dodatkowe fundusze na walkę z bezrobociem, w szczególności bezrobociem młodzieży, z ubóstwem oraz na wspieranie rozwoju zawodowego i szkoleń, zwłaszcza w cyfrowym miejscu pracy, zgodnie z zasadami zapisanymi w Europejskim filarze praw socjalnych. [Popr. 43]
(23c) Należy trwale wzmocnić EURES, szczególnie przez kompleksową rozbudowę platformy internetowej i aktywne uczestnictwo państw członkowskich. Państwa członkowskie powinny bardziej efektywnie korzystać z istniejącego modelu i wszystkie wolne miejsca pracy ogłaszać w systemie EURES. [Popr. 44]
(24) Państwa członkowskie i Komisja powinny zapewnić koordynację i komplementarność działań wspieranych z tych funduszyEFS+ oraz innych unijnych programów i instrumentów, takich jak Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Morski i Rybacki, Erasmus, Fundusz Azylu, Migracji i Integracji, program "Horyzont Europa", Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, program "Cyfrowa Europa", InvestEU, program "Kreatywna Europa" lub Europejski Korpus Solidarności, a także wykorzystywać synergie między tymi działaniami.. [Popr. 45]
(25) Zgodnie z art. 349 i 174 TFUE i art. 2 protokołu nr 6 do Aktu przystąpienia z 1994 r. regiony najbardziej oddalone, północne słabo zaludnione regiony i wyspy są uprawnione do specyficznych środków w ramach wspólnej polityki i programów UE. Z uwagi na stałe ograniczenia regiony te Ponieważ regiony te cierpią z powodu poważnych i trwałych utrudnień naturalnych, wymagają specjalnego wsparcia. [Popr. 46]
(25a) Zgodnie z art. 174 TFUE państwa członkowskie i Komisja powinny zapewnić, by EFS+ przyczyniał się do rozwoju i realizacji konkretnych polityk na rzecz radzenia sobie z ograniczeniami i trudnościami przez regiony - np. wyludnione lub o bardzo niskiej gęstości zaludnienia - które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków demograficznych. [Popr. 47]
(26) Sprawna i skuteczna realizacja działań wspieranych z EFS+ zależy od dobrego zarządzania i partnerstwa między wszystkimi podmiotami na właściwych szczeblach instytucjami UE a lokalnymi, regionalnymi i krajowymi organami władzy oraz terytorialnej a podmiotami społecznoekonomicznymi, w szczególności partnerami społecznymi i społeczeństwem obywatelskim. Niezbędne jest zatem, aby państwa członkowskie zachęcały partnerów społecznych i społeczeństwo obywatelskie do uczestnictwa we wdrażaniu EFS+ objętego zarządzaniem dzielonym., we współpracy z władzami regionalnymi i lokalnymi, zapewniały wartościowe uczestnictwo partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, organów ds. równości, krajowych instytucji praw człowieka i innych istotnych lub reprezentatywnych organizacji w programowaniu i realizowaniu ESF+, od kształtowania priorytetów programów operacyjnych po wdrażanie, monitorowanie i ocenę rezultatów i wpływu zgodnie z europejskim kodeksem postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych ustanowionym rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 240/2014 13 . Ponadto w celu zagwarantowania niedyskryminacji i równych szans kluczowe znaczenie ma także angażowanie na wszystkich etapach organów ds. równości i krajowych instytucji praw człowieka. [Popr. 48]
(26a) Dobre zarządzanie i partnerstwo między organami zarządzającymi a partnerami wymaga skutecznego i efektywnego stosowania budowania potencjału z korzyścią dla zainteresowanych stron, którym państwa członkowskie powinny przydzielić odpowiednią kwotę z zasobów EFS+. Jako że inwestycje w zdolności instytucjonalne oraz efektywność administracji publicznej i usług publicznych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, których celem jest zapewnienie reform, lepszego stanowienia prawa i dobrego zarządzania, nie są już uwzględniane jako cel operacyjny EFS+ objęty zarządzaniem dzielonym, lecz zostały włączone do programu wspierania reform strukturalnych, konieczne jest, aby Komisja i państwa członkowskie zapewniły skuteczną koordynację między tymi dwoma instrumentami. [Popr. 49]
(27) Aby lepiej przygotować politykę na zmiany społeczne oraz wspierać innowacje społeczne i do nich zachęcać, także na szczeblu lokalnym, niezwykle istotne jest wsparcie dla innowacji społecznych i gospodarki społecznej. W szczególności testowanie i ocena innowacyjnych rozwiązań jeszcze przed zastosowaniem ich na dużą skalę ma kluczowe znaczenie dla poprawy skuteczności polityk, a zatem uzasadnia szczególne wsparcie ze strony EFS+. [Popr. 50]
(27a) W celu pełnego wykorzystania potencjału współpracy międzysektorowej oraz poprawy synergii i spójności z innymi obszarami polityki, tak aby osiągnąć ich ogólne cele, z EFS+ powinno się wspierać działania innowacyjne, które za pośrednictwem sportu i aktywności fizycznej, a także kultury zmierzają do promowania włączenia społecznego, zwalczania bezrobocia młodzieży, w szczególności wśród grup defaworyzowanych, poprawy integracji społecznej grup zmarginalizowanych oraz promowania zdrowia i profilaktyki zdrowotnej. [Popr. 51]
(28) Państwa członkowskie i Komisja powinny zapewnić, aby EFS+ przyczyniał się do promowania równości kobiet i mężczyzn zgodnie z art. 8 TFUE, aby zwiększać równe traktowanie i szanse kobiet i mężczyzn we wszystkich obszarach, w tym pod względem uczestnictwa w rynku pracy, zasad i warunków zatrudnienia oraz przebiegu kariery zawodowej. Powinny też zagwarantować, aby EFS+ wspierał równe szanse dla wszystkich bez dyskryminacji, zgodnie z art. 10 TFUE, oraz Na etapie przygotowywania, wdrażania., monitorowania i oceny wszystkich realizowanych programów należy uwzględniać aspekty związane z płcią. Ponadto EFS+ powinien w szczególności zachowywać zgodność z art. 21 Karty praw podstawowych, który przewiduje, że zakazana jest wszelka dyskryminacja, w szczególności ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną; ponadto należy również zakazać wszelkiej dyskryminacji ze względu na cechy płciowe lub tożsamość płciową i narodowość. Państwa członkowskie i Komisja powinny zadbać o to, żeby EFS+ promował włączenie społeczne osób niepełnosprawnych na równi z innymi osobami, a także przyczyniał się do wdrożenia Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych ONZ, między innymi w odniesieniu do kształcenia, pracy, zatrudnienia i powszechnej dostępności. Zasady te należy brać pod uwagę we wszystkich wymiarach i na wszystkich etapach przygotowania, monitorowania, realizacji i oceny programów, w sposób terminowy i spójny, a jednocześnie zapewniać podejmowanie działań szczególnych promujących równość płci i równe szanse. EFS+ powinien też promować przechodzenie od opieki instytucjonalnej do opieki opartej na rodzinie i społeczności, zwłaszcza w przypadku osób, które spotykają się z dyskryminacją z wielu przyczyn jednocześnie i dyskryminacją krzyżową. EFS+ nie powinien wspierać żadnych działań przyczyniających się do segregacji lub wykluczenia społecznego. Rozporządzenie (UE) nr [przyszłe rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów] przewiduje, że zasady kwalifikowalności wydatków mają być zgodne z Kartą praw podstawowych i ustalane na szczeblu krajowym, z pewnymi wyjątkami wymagającymi określenia przepisów szczegółowych w odniesieniu do komponentu EFS+ objętego zarządzaniem dzielonym. [Popr. 52]
(28a) Aby umożliwić lepsze uwzględnianie dysproporcji subregionalnych, należy rozważyć wykorzystanie wskaźników regionalnych. [Popr. 53]
(28b) EFS+ powinien wspierać naukę języków, która sprzyja wzajemnemu zrozumieniu i służy do budowania społeczeństwa integracyjnego, także w drodze szerszego przyjmowania przez państwa członkowskie zestawu narzędzi wsparcia językowego dla uchodźców opracowanego przez Radę Europy. [Popr. 54]
(29) Aby ograniczyć obciążenie administracyjne związane z gromadzeniem danych, w przypadkach gdy takie dane, możliwie z podziałem według płci, są dostępne w rejestrach, państwa członkowskie powinny pozwolić instytucjom zarządzającym na gromadzenie danych z rejestrów, z poszanowaniem ochrony danych osobowych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 14 . Zaleca się dalsze zachęcanie do elektronicznego przekazywania danych, gdyż pomaga to zmniejszyć obciążenie administracyjne. [Popr. 55]
(30) W odniesieniu do przetwarzania danych osobowych w ramach niniejszego rozporządzenia krajowi administratorzy danych wykonują swoje zadania do celów niniejszego rozporządzenia zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679.
(31) Eksperymenty społeczne polegają na testowaniu projektów o niewielkiej skali, co umożliwia zebranie dowodów sprawdzających wykonalność innowacji społecznych. Powinna istnieć możliwość rozwijania wykonalnych idei testowania pomysłów na szczeblu lokalnym i należy do tego zachęcać oraz, w stosownych przypadkach, zapewnić możliwość rozwijania na szerszą skalę tych, które są wykonalne, lub przenoszenia ich do innych kontekstów w różnych regionach lub państwach członkowskich kontekstach przy wsparciu finansowym z EFS+ oraz z innych źródeł lub w połączeniu z innymi źródłami. [Popr. 56]
(32) W rozporządzeniu w sprawie EFS+ określono przepisy mające na celu umożliwienie pracownikom swobody przemieszczania się na niedyskryminacyjnych zasadach przez zagwarantowanie ścisłej współpracy centralnych publicznych służb zatrudnienia państw członkowskich oraz ich współpracy z Komisją., Komisji i partnerów społecznych. Europejska sieć służb zatrudnienia, przy zaangażowaniu partnerów społecznych, powinna promować lepsze funkcjonowanie rynków pracy przez ułatwianie transgranicznej mobilności pracowników i zapewnianie większej przejrzystości informacji na rynkach pracy. W zakres EFS+ wchodzi również rozwijanie i wspieranie ukierunkowanych programów mobilności mających na celu obsadzanie wolnych miejsc pracy w tych obszarach rynku, w których zidentyfikowano braki. EFS+ obejmuje transgraniczne partnerstwa między regionalnymi publicznymi służbami zatrudnienia i partnerami społecznymi oraz ich działania na rzecz promowania mobilności, a także przejrzystości i integracji transgranicznych rynków pracy przez informacje, porady i pośrednictwo. W wielu regionach przygranicznych mogą one odgrywać ważną rolę w rozwijaniu prawdziwego europejskiego rynku pracy. [Popr. 57]
(33) Brak dostępu do finansowania dla mikroprzedsiębiorstw, gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych gospodarki społecznej jest jedną z głównych przeszkód dla zakładania przedsiębiorstw, w szczególności wśród osób najbardziej oddalonych od rynku pracy. W rozporządzeniu w sprawie EFS+ zawarto przepisy służące stworzeniu rynkowego ekosystemu w celu zwiększenia źródeł i dostępności finansowania oraz usług wsparcia dla przedsiębiorstw społecznych, gospodarki społecznej, również w sektorach kreatywnym i kulturalnym a także zaspokojenia potrzeb osób, które tego najbardziej potrzebują, w szczególności osób bezrobotnych, kobiet i osób wymagających szczególnego traktowania grup defaworyzowanych" które chcą założyć lub rozwijać mikroprzedsiębiorstwo. Ten cel będzie również realizowany za pomocą instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych w ramach segmentu inwestycji społecznych i umiejętności Funduszu InvestEU. [Popr. 58]
(33a) Komisja powinna wprowadzić na szczeblu unijnym "europejski znak gospodarki społecznej" dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, którego celem będzie wyróżnienie - w oparciu o jasne kryteria - szczególnych cech tych przedsiębiorstw i ich oddziaływania społecznego, zwiększenie ich widoczności, zachęcanie do inwestycji, ułatwianie dostępu do finansowania i jednolitego rynku tym spośród nich, które zamierzają rozszerzyć działalność w kraju lub na inne państwa członkowskie, przy jednoczesnym przestrzeganiu różnych form prawnych i ram występujących w tym sektorze oraz w państwach członkowskich. [Popr. 59]
(34) Podmioty działające na rynku inwestycji społecznych, w tym organizacje charytatywne, mogą odgrywać decydującą rolę w osiąganiu kilku celów EFS+, ponieważ oferują one finansowanie, jak również innowacyjne i uzupełniające podejścia do walki z wykluczeniem społecznym i ubóstwem, ograniczając bezrobocie i przyczyniając się do wypełniania celów zrównoważonego rozwoju ONZ. Te podmioty charytatywne, takie jak fundacje i darczyńcy, powinny - w stosownych przypadkach i o ile nie realizują programu politycznego lub społecznego sprzecznego z ideałami Unii - być angażowane w działania EFS+, zwłaszcza te, których celem jest rozwijanie ekosystemu rynku inwestycji społecznych. [Popr. 60]
(34a) Współpraca ponadnarodowa przynosi znaczną wartość dodaną i dlatego wszystkie państwa członkowskie powinny ją wspierać, z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków i z uwzględnieniem zasady proporcjonalności. Konieczne jest również zwiększenie roli Komisji w ułatwianiu wymiany doświadczeń i koordynacji wdrażania konkretnych inicjatyw. [Popr. 61]
(35) Zgodnie z art. 168 TFUE przy określaniu i wdrażaniu wszystkich polityk i działań Unii należy zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego. Unia ma uzupełniać i wspierać krajowe polityki zdrowotne, zachęcać do współpracy pomiędzy państwami członkowskimi i promować koordynację pomiędzy ich programami, przy zachowaniu pełnej odpowiedzialności państw członkowskich za kształtowanie własnej polityki zdrowotnej oraz organizację i świadczenie usług zdrowotnych i opieki medycznej.
(35a) Komisja Europejska powinna zwiększyć udział państw członkowskich i niedostatecznie reprezentowanych organizacji, w możliwie największym stopniu zmniejszając bariery dla uczestnictwa, w tym obciążenia administracyjne związane z ubieganiem się o finansowanie i otrzymaniem finansowania. [Popr. 62]
(35b) Jednym z głównych celów UE jest umacnianie systemów służby zdrowia dzięki wsparciu transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i opieki nad pacjentami, rozwijaniu zrównoważonego systemu informacji zdrowotnych, a także dzięki wspomaganiu krajowych procesów reform na rzecz zwiększania wydajności, dostępności i odporności służby zdrowia. [Popr. 63]
(36) Należy dokładać ciągłych starań, aby spełnić wymogi ustanowione w art. 168 TFUE. Zapewnienie, aby ludzie byli dłużej zdrowi i aktywni, oraz umożliwienie im aktywnego dbania o własne zdrowie będzie miało pozytywny wpływ na zdrowie, zmniejszenie nierówności pod względem stanu zdrowia i dostępu do opieki zdrowotnej, jakość życia, wydajność, konkurencyjność i włączenie społeczne, a jednocześnie przyczyni się do ograniczenia presji na budżety krajowe. Wspieranie i uznawanie innowacji, w tym innowacji społecznych, mających wpływ na zdrowie pomaga w podejmowaniu wyzwań dla stabilności sektora zdrowia w związku ze zmianami demograficznymi. Ponadto działania mające na celu zmniejszenie nierówności w zakresie zdrowia są ważne dla osiągnięcia wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Komisja z zaangażowaniem pomaga państwom członkowskim w osiąganiu ich celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności celu 3: "Zapewnienie zdrowego życia wszystkim ludziom w każdym wieku oraz promowanie dobrobytu" 15 . [Popr. 64]
(36a) Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) "zdrowie to całkowity dobrostan fizyczny, umysłowy i społeczny, a nie jedynie brak choroby lub schorzenia". Aby poprawić stan zdrowia ludności w Unii, nie należy koncentrować się wyłącznie na zdrowiu fizycznym i dobrostanie społecznym. Według WHO problemy ze zdrowiem psychicznym oznaczają, że cierpiący na nie człowiek niemal 40 % życia boryka się z niepełnosprawnością. Problemy ze zdrowiem psychicznym mają również szeroki zasięg, są długotrwałe i stanowią powód do dyskryminacji oraz w znaczący sposób przyczyniają się do występowania nierówności w obszarze zdrowia. Na czynniki warunkujące zdrowie psychiczne wpływa też kryzys gospodarczy, ponieważ czynniki ochronne słabną, a czynniki ryzyka się nasilają. [Popr. 65]
(37) Dowody naukowe oraz wspólne wartości i zasady systemów ochrony zdrowia Unii Europejskiej przedstawione w konkluzjach Rady z dnia 2 czerwca 2006 r. powinny pomagać w procesie decyzyjnym dotyczącym planowania innowacyjnych, efektywnych i odpornych systemów ochrony zdrowia oraz zarządzania nimi, wspierając narzędzia zapewniające powszechny dostęp do dobrej jakości spersonalizowanej opieki zdrowotnej i opieki powiązanej oraz dobrowolne wdrażanie na szerszą skalę najlepszych praktyk. Obejmuje to promocję zdrowia i usługi profilaktyki zdrowotnej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. [Popr. 66]
(37a) Poprzednie unijne programy działań w dziedzinie zdrowia publicznego (2003-2008) oraz w dziedzinie zdrowia (2008-2013 i 2014-2020), przyjęte odpowiednio decyzją nr 1786/2002/WE 16 i decyzją nr 1350/2007/WE 17 oraz rozporządzeniem (UE) nr 282/2014 18 Parlamentu Europejskiego i Rady ("poprzednie programy w dziedzinie zdrowia"), zostały ocenione pozytywnie, ponieważ pozwoliły wprowadzić wiele istotnych zmian i usprawnień. Komponent "Zdrowie" EFS+ powinien bazować na osiągnięciach poprzednich programów w dziedzinie zdrowia. [Popr. 67]
(37b) Komponent "Zdrowie" EFS+ powinien być środkiem promocji działań w obszarach posiadających unijną wartość dodaną, którą można wykazać na podstawie: wymiany dobrych praktyk pomiędzy państwami członkowskimi i pomiędzy regionami; wspierania sieci służących dzieleniu się wiedzą lub wzajemnemu uczeniu się; wspierania kwalifikacji pracowników służby zdrowia; przeciwdziałania zagrożeniom transgranicznym w celu ograniczenia ryzyka i łagodzenia ich następstw; podjęcia pewnych kwestii związanych z rynkiem wewnętrznym, tam gdzie Unia posiada istotne uprawnienie do zapewnienia wysokiej jakości rozwiązań we wszystkich państwach członkowskich; uwalniania potencjału innowacyjnego w dziedzinie zdrowia; działań, które mogą doprowadzić do utworzenia systemu analizy porównawczej, aby umożliwić podejmowanie świadomych decyzji na szczeblu unijnym; poprawy efektywności dzięki zapobieganiu marnotrawstwu środków wskutek powielania prac oraz dzięki optymalizacji wykorzystania środków finansowych. [Popr. 68]
(38) Komponent "Zdrowie" EFS+ powinien się przyczyniać do profilaktyki zdrowotnej, wczesnego diagnozowania przez całe życie obywateli mieszkańców Unii i oraz do promocji zdrowia przez działania dotyczące czynników ryzyka dla zdrowia, takich jak: palenie spożycie tytoniu, palenie i narażenie na wtórny dym tytoniowy, szkodliwe używanie alkoholu, środowiskowe czynniki ryzyka dla zdrowia, stosowanie niedozwolonych środków odurzających, szkodliwe dla zdrowia skutki zażywania narkotyków, otyłość i niezdrowe nawyki żywieniowe, związane również z ubóstwem, i brak aktywności fizycznej, a także wspierać środowisko sprzyjające zdrowemu stylowi życia, większą świadomość społeczną na temat czynników ryzyka, odpowiednio opracowane interwencje z zakresu zdrowia publicznego służące ograniczeniu obciążenia infekcjami i możliwymi do uniknięcia chorobami zakaźnymi, w tym dzięki szczepieniom, oraz ich wpływu na zdrowie ogólne przez całe życie, uzupełniając działania państw członkowskich zgodnie z właściwymi strategiami. z właściwymi strategiami. W związku z tym należy zwrócić szczególną uwagę na edukację zdrowotną, ponieważ pomaga ona poszczególnym osobom i społecznościom poprawić stan zdrowia, zwiększa ich wiedzę i wpływa na ich postawy. Aktualnym wyzwaniom zdrowotnym można skutecznie sprostać jedynie w drodze współpracy na szczeblu Unii i dalszych działań UE w dziedzinie zdrowia. Komponent "Zdrowie" EFS+ powinien wspierać wdrażanie odpowiednich przepisów prawa Unii, upowszechniać efektywne modele zapobiegania chorobom i podnoszenia świadomości, docierając z nimi do wszystkich, innowacyjne technologie ioraznowe modele i rozwiązania biznesowe, aby przyczyniać się do innowacyjnych, dostępnych, wydajnych i trwałych systemów ochrony zdrowia w państwach członkowskich i ułatwiać Europejczykom ludziom mieszkającym w Unii, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich, dostęp do lepszej i bardziej bezpiecznej bezpieczniejszej opieki zdrowotnej. [Popr. 69]
(38a) W celu realizacji działań z komponentu "Zdrowie" Komisja powinna wspierać utworzenie Rady Sterującej ds. Zdrowia. Ponadto Komisja powinna zaproponować sposoby i metody dostosowania działań związanych ze zdrowiem do procesu europejskiego semestru, w ramach którego można obecnie zalecać reformy systemów opieki zdrowotnej (i de facto innych społecznych uwarunkowań zdrowia) służące zwiększeniu dostępności i stabilności opieki zdrowotnej oraz przepisów dotyczących ochrony socjalnej w państwach członkowskich. [Popr. 70]
(39) Choroby niezakaźne są przyczyną ponad 80 % przypadków przedwczesnych zgonów w Unii, więc skuteczna profilaktyka zdrowotna wymaga licznych działań międzysektorowych i ma wiele aspektów transgranicznych. Równolegle, Parlament Europejski i Rada podkreśliły potrzebę zminimalizowania skutków dla zdrowia poważnych zagrożeń transgranicznych, takich jak nagłe i skumulowane emisje do środowiska i zanieczyszczenie środowiska, choroby zakaźne i inne zagrożenia biologiczne, chemiczne, środowiskowe i o nieznanym pochodzeniu, przez wspieranie budowania zdolności w zakresie gotowości i reagowania na sytuacje wyjątkowe. [Popr. 71]
(39a) Stałe inwestycje w innowacyjne, oparte na społecznościach lokalnych rozwiązania, których celem jest zwalczanie chorób transgranicznych, takich jak epidemie HIV/AIDS, gruźlicy i wirusowego zapalenia wątroby, mają zasadnicze znaczenie, ponieważ społeczny wymiar tych chorób jest istotnym czynnikiem wpływającym na możliwość przeciwdziałania im jako epidemiom w Unii i krajach sąsiadujących. Ambitniejsze przywództwo polityczne oraz adekwatne środki techniczne i finansowe w celu zapewnienia trwałych działań regionalnych na rzecz zwalczania HIV/AIDS, gruźlicy i wirusowego zapalenia wątroby w Europie będą miały zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do tych chorób. [Popr. 72]
(40)(40) Kluczowe znaczenie dla efektywności systemów opieki zdrowotnej i dla zdrowia obywateli ma ograniczenie
problemu zakażeń wywołanych lekoopornymi drobnoustrojami oraz zakażeń związanych z opieką zdrowotną, a także zapewnienie dostępności skutecznych środków przeciwdrobnoustrojowych, przy czym należy jednak ograniczać ich stosowanie, co pomoże zmniejszyć oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe. [Popr. 73]
(41) Komisja przedstawiła niedawno wniosek 19 dotyczący oceny technologii medycznych, aby wesprzeć współpracę w zakresie oceny technologii medycznych na poziomie unijnym w celu poprawy dostępności innowacyjnych technologii medycznych dla pacjentów w całej UE, lepszego wykorzystania dostępnych zasobów i zwiększenia przewidywalności biznesowej.
(42) Biorąc pod uwagę specyficzny charakter niektórych celów objętych komponentem "Zdrowie" EFS+ i rodzaj działań w ramach tego komponentu, właściwe organy państwa członkowskiego są najbardziej kompetentne, aby realizować takie działania przy aktywnym wsparciu ze strony społeczeństwa obywatelskiego. Te organy, wyznaczone przez same państwa członkowskie, oraz dodatkowo, w stosownych przypadkach, organizacje społeczeństwa obywatelskiego powinny zatem zostać uznane za beneficjentów do celów art. [195] [nowego rozporządzenia finansowego] i organom tym należy przyznawać dotacje bez uprzedniego ogłaszania zaproszenia do składania wniosków. [Popr. 74]
(42a) Aby zwiększyć skuteczność programu w monitorowaniu nieefektywności i nieprawidłowości, Komisja powinna wdrożyć i stosować wskaźniki monitorowania dotyczące poszczególnych programów i działań w celu zapewnienia realizacji założeń programu. [Popr. 75]
(42b) Program EFS+ powinien eliminować istniejące przeszkody utrudniające udział społeczeństwa obywatelskiego, na przykład przez uproszczenie procedur składania wniosków, złagodzenie kryteriów finansowych w drodze odstąpienia od procentowego udziału we współfinansowaniu w niektórych przypadkach, ale także przez budowanie zdolności pacjentów, ich organizacji i innych zainteresowanych stron w drodze szkolenia i kształcenia. Program ma również na celu umożliwienie funkcjonowania na szczeblu unijnym sieci i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które przyczyniają się do osiągnięcia jego celów, w tym organizacji na poziomie unijnym. [Popr. 76]
(42c) Wdrażanie komponentu "Zdrowie" ESF+ powinno odbywać się z poszanowaniem obowiązków państw członkowskich w zakresie określania ich polityki zdrowotnej, jak również organizacji i świadczenia usług zdrowotnych i opieki medycznej. Przy poszanowaniu zobowiązań wynikających z traktatu i roli państw członkowskich jako głównego partnera do rozmów w procesie decyzyjnym Unii, aby zapewnić skuteczne i trwałe oddziaływanie unijnej polityki zdrowotnej, należy angażować właściwe organy na szczeblu niższym niż krajowy przez ich włączenie w politykę społeczną w terenie. [Popr. 77]
(43) Europejskie sieci referencyjne skupiają świadczeniodawców opieki zdrowotnej z całej Europy, aby wspólnie przeciwdziałać rzadkim, w niewielkim stopniu rozpowszechnionym i złożonym chorobom, które wymagają wysoce specjalistycznego leczenia i skoncentrowania wiedzy i zasobów. Europejskie sieci referencyjne są zatwierdzane przez Radę państw członkowskich europejskich sieci referencyjnych przy zastosowaniu procedury określonej przez Komisję w decyzji wykonawczej 2014/287/UE 20 . Sieci te powinny zatem zostać uznane za beneficjentów do celów art. [195] [nowego rozporządzenia finansowego] i dotacje dla tych sieci należy przyznawać bez uprzedniego ogłaszania zaproszenia do składania wniosków.
(44) Prawodawstwo UE w dziedzinie zdrowia ma bezpośredni wpływ na życie obywateli, efektywność i odporność systemów ochrony zdrowia oraz dobre funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Ramy prawne dotyczące produktów i technologii medycznych (produkty lecznicze, wyroby medyczne i substancje pochodzenia ludzkiego), a także prawodawstwo dotyczące wyrobów tytoniowych, praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej oraz poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia mają zasadnicze znaczenie dla ochrony zdrowia w UE. Podczas realizacji celów zdrowotnych rozporządzenie, jak również jego wdrożenie i egzekwowanie, muszą być dostosowane do innowacji i postępów naukowych, a także przemian społecznych w tym obszarze. Konieczne jest zatem nieustające rozwijanie podstaw naukowych potrzebnych do wdrażania prawodawstwa o tak naukowym charakterzePonadto znaczący wpływ na zdrowie ma wiele innych aktów prawnych Unii, takich jak przepisy dotyczące żywności i etykietowania żywności, zanieczyszczenia powietrza, substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego i pestycydów. W niektórych przypadkach skumulowany wpływ czynników ryzyka środowiskowego nie jest wyraźnie zrozumiały, co może prowadzić do niedopuszczalnego zagrożenia zdrowia obywateli.. [Popr. 78]
(44a) Przepisy mające wpływ na zdrowie, jak również ich wdrażanie i egzekwowanie, muszą nadążać za postępem w zakresie innowacji i badań naukowych, a także zmianami społecznymi w tym obszarze, a jednocześnie muszą opierać się na zasadzie ostrożności zapisanej w traktatach UE. Należy zatem stale rozwijać bazę dowodową wymaganą do wdrożenia prawodawstwa o takim charakterze naukowym oraz - aby zapewnić możliwość niezależnej kontroli i tym samym odzyskać zaufanie publiczne do procesów unijnych i ponieważ ze względu na ich charakter podawanie tych dowodów do wiadomości leży w interesie publicznym - należy zagwarantować najwyższy poziom przejrzystości. [Popr. 79]
(44b) Wyzwania zdrowotne nie mogą być podejmowane wyłącznie przez sektor zdrowia, ponieważ zdrowie jest uwarunkowane licznymi czynnikami występującymi poza tym sektorem. W związku z tym, jak stwierdzono w traktatach z Maastricht i Amsterdamu, zasada "zdrowie we wszystkich politykach" ma istotne znaczenie dla zdolności Unii do sprostania przyszłym wyzwaniom. Jednak informowanie innych sektorów o wpływie ich decyzji na zdrowie oraz włączenie kwestii zdrowotnych do ich polityki jest jednym z największych wyzwań, jakie napotyka obecnie europejski sektor opieki zdrowotnej. Do tej pory zarejestrowano istotne postępy w dziedzinie zdrowia dzięki polityce w sektorach takich jak: edukacja, transport, żywienie, rolnictwo, praca lub planowanie. Na przykład w dziedzinie zdrowia serca odnotowano znaczną poprawę dzięki zmianom polityki i przepisów dotyczących jakości żywności, zwiększenia aktywności fizycznej i ograniczenia palenia. [Popr. 80]
(45) W celu realizacji komponentu "Zdrowie", aby maksymalnie zwiększyć skuteczność i efektywność działań na szczeblu unijnym i międzynarodowym, należy rozwijać współpracę z odpowiednimi organizacjami międzynarodowymi, takimi jak Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej wyspecjalizowane agencje, w szczególności Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), jak również z Radą Europy i Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
(46) Mając na uwadze znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie z zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejsze rozporządzenie przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu w polityce Unii i do osiągnięcia celu ogólnego, w ramach którego wydatki na realizację celów klimatycznych w budżecie UE obejmującym WRF na lata 2021-2027 mają sięgnąć 25 %, oraz osiągnięcia jak najszybciej, a najpóźniej do 2027 r., rocznego celu na poziomie 30 %. Stosowne działania zostaną określone na etapie przygotowania i realizacji oraz ponownie ocenione w kontekście oceny śródokresowej. [Popr. 81]
(47) Zgodnie z art. [94 decyzji Rady 2013/755/UE 21 ] osoby i podmioty mające siedzibę w krajach i terytoriach zamorskich (KTZ) kwalifikują się do finansowania z zastrzeżeniem zasad i celów komponentów "Zatrudnienie i innowacje społeczne" i "Zdrowie" oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dane KTZ są powiązane. Aby umożliwić osobom i podmiotom mającym siedzibę na tych terytoriach skuteczny dostęp do tych komponentów, konieczne będzie uwzględnienie w programie szczególnych ograniczeń dotyczących tych osób i podmiotów. [Popr. 82]
(48) Pod warunkiem przestrzegania wszystkich odpowiednich zasad i uregulowań kraje trzecie będące członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) mogą uczestniczyć w programach Unii w ramach współpracy ustanowionej na mocy Porozumienia EOG, które przewiduje wprowadzenie w życie programów w drodze decyzji wydanej na mocy tego porozumienia. Do niniejszego rozporządzenia należy wprowadzić odpowiedni przepis szczegółowy przyznający niezbędne uprawnienia i prawa dostępu właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych oraz Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu, pozwalające im na całościowe wykonywanie ich odpowiednich kompetencji. [Popr. 83]
(49) Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 22 , rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 23 , rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 24 i rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 25 interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, zgodnie z rozporządzeniem finansowym i innymi mającymi zastosowanie przepisami, w tym środków zapobiegania nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, ich wykrywania, korygowania i dochodzenia, a także odzyskiwania środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania sankcji administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzeniem (Euratom, WE) nr 2185/96 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może prowadzić dochodzenia administracyjne, w tym kontrole na miejscu i inspekcje, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub jakiekolwiek inne przestępstwo, naruszające interesy finansowe Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) może prowadzić dochodzenia i ścigać nadużycia finansowe w UE i inne przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 26 . Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, w pełni współpracują w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznają konieczne prawa i dostęp Komisji, OLAF-owi, EPPO i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu (ETO) oraz zapewniają, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.
(50) Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne przepisy finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepisy te, ustanowione rozporządzeniem finansowym, określają w szczególności procedurę ustanawiania i wykonania budżetu w drodze dotacji, zamówień, nagród i wykonania pośredniego oraz przewidują kontrole wykonywania obowiązków przez podmioty upoważnione do działań finansowych. Przepisy przyjęte na podstawie art. 322 TFUE dotyczą również ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich, jako że poszanowanie praworządności jest niezbędnym warunkiem wstępnym należytego zarządzania finansami i skutecznego unijnego finansowania.
(50a) Ważne jest zadbanie o należyte i sprawiedliwe zarządzanie funduszem, aby zagwarantować jego wdrażanie w sposób jak najbardziej zrozumiały, efektywny i dogodny, a równocześnie zagwarantować pewność prawa i dostęp do funduszu wszystkim uczestnikom. Ponieważ działania EFS+ są realizowane w trybie zarządzania dzielonego, państwa członkowskie nie powinny wprowadzać dodatkowych przepisów ani zmieniać zasad w trakcie realizacji, gdyż utrudniłoby to beneficjentom korzystanie ze środków finansowych i mogłoby prowadzić do opóźnień w płatnościach faktur. [Popr. 84]
(51) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, mianowicie zwiększanie efektywności i sprawiedliwości rynków pracy i wspieranie dostępu do dobrej jakości zatrudnienia, poprawa dostępu do kształcenia, szkolenia i opieki oraz poprawa ich jakości, promowanie włączenia społecznego, równych szans i zdrowia oraz ograniczanie eliminowanie ubóstwa, a także działania w ramach komponentu "Zatrudnienie i innowacje społeczne" oraz "Zdrowie" nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. [Popr. 85]
(52) W celu zmiany niektórych, innych niż istotne, elementów niniejszego rozporządzenia uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej należy przekazać Komisji w odniesieniu do zmiany i uzupełnienia załączników zawierających wskaźniki. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(53) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do wzoru ustrukturyzowanego badania dotyczącego odbiorców końcowych z uwagi na charakter tego modelu powinny być wykonywane zgodnie z procedurą doradczą przewidzianą w art. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 27 ,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
