Irak: trudna sytuacja grup mniejszościowych, w tym irackich Turkmenów (2013/2562(RSP)).

Irak: sytuacja grup mniejszościowych, zwłaszcza irackich Turkmenów

P7_TA(2013)0101

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie Iraku: trudna sytuacja grup mniejszościowych, w tym irackich Turkmenów (2013/2562(RSP))

(2016/C 036/24)

(Dz.U.UE C z dnia 29 stycznia 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając poprzednie rezolucje w sprawie Iraku, a w szczególności rezolucję z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie wspólnoty asyryjskiej ¹ oraz rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie ataków na wspólnoty chrześcijańskie ² ,

- uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy zawartą między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Republiką Iraku oraz mając na uwadze rezolucję z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie umowy o partnerstwie i współpracy między UE i Irakiem ³ ,

- uwzględniając wspólny dokument strategiczny Komisji Europejskiej dotyczący Iraku (2011-2013),

- uwzględniając oświadczenie Wiceprzewodniczącej Komisji/Wysokiej Przedstawiciel UE (VP/HR) Catherine Ashton z dnia 25 stycznia 2013 r. w sprawie ostatniej fali zamachów terrorystycznych w Iraku,

- uwzględniając oświadczenie VP/HR Catherine Ashton z dnia 24 stycznia 2013 r. w sprawie zbrodni popełnionej podczas pogrzebu w miejscowości Tuz Khurmatu,

- mając na uwadze międzynarodowe porozumienie "Compact" z Irakiem, podpisane w 2007 r. przez Sekretarza Generalnego ONZ Ban Ki-moona i premiera Iraku Nuriego al-Malikiego, zawierające zobowiązanie do chronienia słabych i ubogich grup ludzi przed nędzą i głodem,

- uwzględniając raport w sprawie przestrzegania praw człowieka w Iraku za okres od stycznia do czerwca 2012 r., przedstawiony wspólnie przez misję wsparcia Narodów Zjednoczonych dla Iraku (UNAMI) i Komisję Europejską w dniu 19 grudnia 2012 r.,

- uwzględniając oświadczenie prasowe towarzyszące temu raportowi, wygłoszone przez Wysoką Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka Navi Pillay, według której liczba egzekucji w 2012 r. oraz sposób, w jaki zostały wykonane przez duże grupy ludzi, jest czymś wyjątkowo niebezpiecznym, nie dającym się usprawiedliwić i może stanowić poważne zagrożenie dla częściowych i nieśmiałych postępów poczynionych w Iraku na drodze ku praworządności,

- uwzględniając oświadczenie Sekretarza Generalnego ONZ Ban Ki-moona z dnia 25 stycznia 2013 r., w którym stanowczo potępił on ostatnią falę zamachów terrorystycznych popełnionych na całym terytorium Iraku, w których zginęły setki ludzi, a wiele osób zostało rannych,

- uwzględniając deklarację ONZ z 1981 r. w sprawie likwidacji wszelkich form nietolerancji ze względu na wyznanie lub przekonania,

- uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego Irak jest stroną,

- uwzględniając art. 122 ust. 5 oraz art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że przed Irakiem nadal stoją poważne wyzwania polityczne, społeczno-gospodarcze i w zakresie bezpieczeństwa oraz mając na uwadze, że scena polityczna w tym kraju jest wyjątkowo rozczłonkowana i naznaczona przemocą, co bardzo niekorzystnie wpływa na uzasadnione dążenia narodu irackiego do pokoju, dobrobytu oraz prawdziwego przejścia na demokrację;

B. mając na uwadze, że konstytucja Iraku gwarantuje wszystkim obywatelom równość wobec prawa w art. 125, który mówi o "prawach administracyjnych, politycznych, kulturowych i do edukacji, które przysługują poszczególnym narodowościom, takim jak Turkmeni, Chaldejczycy, Asyryjczycy, a także wszystkim innym narodowościom"; mając na uwadze, że art. 31 regionalna konstytucja Kurdystanu, która weszła w życie w 2009 r., gwarantuje "narodową, kulturową i administracyjną autonomię Turkmenom, Arabom, Chaldejczykom, Asyryjczykom, Syriakom, Ormianom i innym obywatelom Kurdystanu, kiedy reprezentują oni większość ludności";

C. mając na uwadze, że w dniu 9 kwietnia 2012 r. parlament iracki zatwierdził utworzenie Wysokiej Komisji ds. Praw Człowieka, która, chociaż nie funkcjonuje jeszcze w pełni, jest pierwszą w historii kraju niezależną komisją zajmującą się prawami człowieka;

D. mając na uwadze, że w dialogu politycznym ze irackimi odpowiednikami Parlament Europejski skupił się na sytuacji dotyczącej praw człowieka w Iraku, która nadal wzbudza duże zaniepokojenie ze względu na niezadowalającą sytuację, w jakiej znajdują się słabe grupy społeczne, w tym również mniejszości;

E. mając na uwadze, że w porozumieniu UE-Irak, a w szczególności w klauzuli dotyczącej praw człowieka, podkreślono, że dialog polityczny UE-Irak powinien się skupić na prawach człowieka i wzmocnieniu instytucji demokratycznych;

F. mając na uwadze, że Irak od zamierzchłych czasów jest ojczyzną różnych mniejszościowych grup etnicznych, w tym Turkmenów, chrześcijan, Kurdów, Szabaków, Mandejczyków, Ormian, Jazydów, Bakijczyków, czarnych Irakijczyków, Asyryjczyków, Żydów, Palestyńczyków i innych;

G. mając na uwadze, że mniejszości w Iraku są przedmiotem środków mających na celu ich asymilacje, że są one niedostatecznie reprezentowane w rządzie Iraku i związanych z nim organach; mając na uwadze, że wskutek tego liczba osób należących do poszczególnych grupy mniejszościowych w Iraku drastycznie spadła w ostatnich latach, ponieważ wiele osób opuściło kraj, a pozostałe zmuszono do przeniesienia się w inne miejsca w obrębie Iraku;

H. mając na uwadze, że Turkmeni są ponoć trzecią co do liczebności grupą etniczną w Iraku; mając na uwadze trwający między Turkmenami a Kurdami spór o Kirkuk, region bogaty w ropę i inne zasoby naturalne, w którym Turkmeni padają ofiarami ataków i porwań dokonywanych zarówno przez siły kurdyjskie, jak i ekstremistyczne ugrupowania arabskie; mając na uwadze, że również sunnici i szyici turkmeńscy są ofiarami braku tolerancji religijnej;

I. mając na uwadze, że spór trwający między centralnym rządem Iraku a regionalnym rządem Kurdystanu nasilił się ostatnio, co negatywnie wpływa na sytuację w zakresie bezpieczeństwa w regionie i zagraża pokojowemu współistnieniu wielu grup etnicznych, a mianowicie Kurdów, Arabów i Turkmenów;

J. mając na uwadze, że oprócz napięć terytorialnych północny Irak jest również celem ataków prawdopodobnie o podłożu religijnym, w których ugrupowania sunnicie często napadają na ludność szyicką; mając na uwadze, że w dniu 31 grudnia 2012 r., w trakcie obchodów szyickiego święta Arbain zabitych zostało 39 pielgrzymów; mając na uwadze, że w dniu 23 stycznia 2013 r. w wyniku ataku na szyicki meczet w Tuz Khurmatu - miejscowości położonej w prowincji Niniwa w północnym Iraku, której terytorium jest przedmiotem sporu między rządem Iraku a regionalnym rządem Kurdystanu i w której mieszka znaczna liczba Turkmenów - zginęły co najmniej 42 osoby, a 117 odniosło rany;

K. mając na uwadze, że pomimo znacznej poprawy sytuacji w zakresie bezpieczeństwa, przemoc, z jaką boryka się ludność Iraku, nadal utrzymuje się na niedopuszczalnie wysokim poziomie, a codziennie pojawiają się doniesieniami o zamachach bombowych i strzelaninach; mając na uwadze, że stałe napięcia i przemoc utrzymują większość Irakijczyków w niepewności co do przyszłości i uniemożliwiają ogólnie wspieranie gospodarczo-społecznej integracji ludności Iraku;

1. jest głęboko zaniepokojony nasilającymi się aktami przemocy dokonywanymi na cywilnej ludności Iraku, w szczególności między sunnitami a szyitami, lecz również ataków na szczególnie słabe grupy, takie jak mniejszości religijne, etniczne i kulturowe oraz wzywa władze Iraku do zwiększenia bezpieczeństwa, zaprowadzenia porządku publicznego oraz do zwalczania w całym kraju terroryzmu i przemocy o podłożu religijnym;

2. potępia zamach popełniony w dniu 23 stycznia 2013 r. w miejscowości Tuz Khurmatu podczas turkmeńskiego pogrzebu urzędnika, którego zamordowano poprzedniego dnia, w wyniku którego to zamachu zginęły co najmniej 42 osoby, a 117 odniosło rany, potępia samobójczy zamach z dnia 3 lutego 2013 r., który miał miejsce na zewnątrz komisariatu policji w Kirkuku, i w którym zginęło 30 osób, a 70 odniosło rany, a także napad z dnia 16 grudnia 2012 r., w wyniku którego uprowadzono, torturowano, a następnie spalono żywcem dwóch turkmeńskich nauczycieli;

3. stanowczo potępia wszystkie zamachy terrorystyczne i składa kondolencje na ręce rodzin i przyjaciół zmarłych oraz rannych;

4. wyraża głębokie zaniepokojenie możliwością wzrostu niestabilności oraz pojawienia się nowej fali przemocy w Iraku, co mogłoby zagrozić wyborom regionalnym, jakie mają się odbyć w dniu 20 kwietnia 2013 r., i których odwołanie zaprzepaściłoby szanse na utworzenie bardziej demokratycznej i integracyjnej struktury rządów;

5. ubolewa nad faktem, że chociaż w konstytucji jest mowa o prawach Turkmenów i pozostałych mniejszości, to mniejszości te są nadal ofiarami przemocy na tle religijnym i dyskryminacji;

6. wzywa rząd Iraku oraz regionalny rząd Kurdystanu do potępienia zamachów oraz do przeprowadzenia szczegółowego i szybkiego dochodzenia w sprawie ostatnich zamachów terrorystycznych popełnionych w regionie, a w szczególności zamachu bombowego meczecie szyickim w Tuz Khurmatu, który spowodował najwięcej ofiar, oraz do postawienia sprawców przed sądem;

7. wzywa rząd Iraku oraz regionalny rząd Kurdystanu do poczynienia natychmiastowych kroków w celu załagodzenia terytorialnego sporu na nizinie Niniwy, do uznania wielokulturowej, wieloetnicznej i wieloreligijnej różnorodności prowincji, a także do umożliwienia obywatelom swobodnego wyboru tożsamości, w tym języka, religii i kultury;

8. wzywa siły polityczne zasiadające w irackiej Radzie Reprezentantów do nawiązania prawdziwego, integracyjnego dialogu narodowego, aby zapewnić rzeczywiście demokratyczne rządy w Iraku oraz poszanowanie indywidualnych i zbiorowych praw wszystkich obywateli Iraku; wzywa rząd Iraku do przeprowadzenia krajowego spisu ludności, odłożonego na nieokreślony termin, aby ustalić liczbę ludności turkmeńskiej i innych mniejszości;

9. wzywa rząd Iraku oraz wszystkich przywódców politycznych do podjęcia niezbędnych działań, aby zapewnić bezpieczeństwo i ochronę wszystkim obywatelom Iraku ogółem, a w szczególności członkom słabszych grup składających się z mniejszości etnicznych i religijnych; wzywa rząd, aby wydał służbom bezpieczeństwa polecenie zachowania umiaru przy utrzymywaniu praworządności i porządku, zgodnie z przepisami prawa i międzynarodowymi normami;

10. w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęty niedawno program reorganizacji i remontów ośrodków detencyjnych i więzień pod nadzorem irackiego ministra sprawiedliwości i ma nadzieję, ze pomoże to zahamować rozpowszechnione w Iraku stosowanie tortur i powszechną bezkarność, nad czym ubolewają organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka;

11. głęboko ubolewa nad wysoką liczbę egzekucji dokonywanych w Iraku, z wyrokami śmierci wydawanymi często po niesprawiedliwych procesach oraz na podstawie zeznań uzyskanych pod przymusem; usilnie wzywa rząd Iraku do ogłoszenia moratorium na wykonywanie wszystkich wyroków, z myślą o zniesieniu kary śmierci w bliskiej przyszłości;

12. podkreśla potrzebę zadbania o skoordynowanie działań władz irackich z działaniami międzynarodowych organizacji zajmujących się niesieniem pomocy z myślą o wspieraniu najsłabszych grup i utworzeniu odpowiednich warunków pozwalających zapewnić im bezpieczeństwo i godność, w szczególności dzięki inicjatywom promującym dialog i wzajemne poszanowanie między wszystkimi religijnymi i etnicznymi wspólnotami w Iraku;

13. podkreśla, że ważne jest, aby w ramach inicjatyw misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności (EUJUST LEX) nadać wystarczające znaczenie - jeżeli jest to możliwe - prawom Turkmenów oraz ogólnie prawom mniejszości, i z wielkim zadowoleniem przyjmuje osiągnięcia misji EUJUST LEX oraz ich realizację w Iraku;

14. nalega, aby Rada Współpracy powołana na mocy umowy o partnerstwie i współpracy zawartej między UE a Irakiem była kanałem służącym do informowania strony irackiej o przyczynach wzbudzających zaniepokojenie sytuacją mniejszości etnicznych i religijnych w kraju;

15. wzywa społeczność międzynarodową i UE do wspierania rządu irackiego w organizowaniu pokojowych, wolnych i sprawiedliwych wyborów regionalnych, które mają się odbyć w kwietniu 2013 r.;

16. wzywa przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, specjalnemu przedstawicielowi UE do spraw praw człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i Radzie Reprezentantów Iraku, regionalnemu rządowi Kurdystanu, sekretarzowi generalnemu Narodów Zjednoczonych oraz Radzie Praw Człowieka ONZ.

1 Dz.U. C 293 E z 2.12.2006, s. 322.

2 Dz.U. C 99 E z 3.4.2012, s. 115.

3 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0022.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2016.36.147
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Irak: trudna sytuacja grup mniejszościowych, w tym irackich Turkmenów (2013/2562(RSP)).
• Data aktu: 14/03/2013
• Data ogłoszenia: 29/01/2016