Proces boloński (2011/2180 (INI)).

A.

mając na uwadze, że cele procesu bolońskiego - doprowadzenie do kompatybilności systemów szkolnictwa wyższego w Europie i usunięcie barier, które wciąż uniemożliwiają ludziom przemieszczanie się z jednego kraju do drugiego w celu podjęcia studiów czy pracy oraz zwiększenie atrakcyjności szkolnictwa wyższego w Europie dla tak dużej liczby osób, jak to tylko możliwe, w tym dla młodych ludzi z państw trzecich - nadal obowiązują, a kontynuacja tego procesu, w oparciu o dialog między różnymi szczeblami systemu edukacji, tak aby opracowywać programy nauczania, które mają być tworzone na poszczególnych szczeblach początkowych, służy realizacji celów związanych z wzrostem bazującym na wiedzy i innowacyjności w ramach strategii "Europa 2020", szczególnie przy obecnym kryzysie gospodarczym; mając na uwadze, że potrzebna jest ocena w celu określenia rozwoju tego procesu oraz by uwzględnić pozytywne przykłady, problemy, brak zrozumienia oraz napotykany sprzeciw;

B.

mając na uwadze, że rola szkolnictwa wyższego polega na zapewnianiu otoczenia sprzyjającego kształceniu, otwartego dla wszystkich i niedyskryminującego, promowaniu autonomii, kreatywności, dostępie do edukacji wysokiej jakości oraz poszerzaniu wiedzy, a w tym celu konieczne jest zagwarantowanie zaangażowania całej społeczności akademickiej, a szczególnie studentów, wykładowców i badaczy, w proces rozwoju różnych szczebli edukacji uniwersyteckiej;

C.

mając na uwadze, że uczelnie, ze względu na ich potrójną rolę (edukacja, badania i innowacje), mają zasadnicze znaczenie dla przyszłości Unii i kształcenia jej obywateli;

D.

mając na uwadze, że uniwersytet to zasadniczy aspekt dziedzictwa europejskiego, liczącego sobie obecnie niemal tysiąc lat, którego znaczenia jako siły napędowej postępu społecznego nie można zredukować tylko do wkładu w gospodarkę i którego rozwoju nie można uzależniać jedynie od potrzeb ekonomicznych;

E.

mając na uwadze, że mimo napotykanych trudności w większości krajów objętych procesem bolońskim stosowana jest struktura trzystopniowa, a w niektórych przypadkach odbywa się to z powodzeniem;

F.

mając na uwadze, że zobowiązania w zakresie dalszego wdrażania reformy nie powinny być realizowane w oparciu o działania fragmentaryczne i pozbawione odpowiedniego wsparcia finansowego; mając na uwadze, że cięcia wydatków publicznych na edukację dokonywane w niektórych państwach członkowskich nie pomagają w promocji niezbędnych reform;

G.

mając na uwadze, że mobilność musi być dostępna dla wszystkich oraz że stanowi ona podstawę reformy szkolnictwa wyższego; mając na uwadze, że mobilność studentów w rezultacie pomaga wspierać mobilność zawodową; mając jednak na uwadze, że w ramach tego procesu należy mieć też na względzie dostępność;

H.

mając na uwadze, że państwa członkowskie muszą podejmować dalsze wysiłki na rzecz zagwarantowania wzajemnego uznawania dyplomów, co ma kluczowe znaczenie dla powodzenia przedmiotowego procesu;

I.

mając na uwadze, że należy wzmocnić wymiar społeczny, co stanowi niezbędny warunek realizacji procesu bolońskiego, tak aby wszystkich studentów było stać na studiowanie, przede wszystkim zaś grupy w niekorzystnym położeniu, w celu zagwarantowania równego dostępu dla wszystkich oraz stworzenia lepszych możliwości zatrudnienia;

J.

mając na uwadze, że uniwersytety, organy administracji publicznej i przedsiębiorstwa muszą przyjąć wyraźne zobowiązania w kwestii zdolności do zatrudnienia; mając na uwadze, że uczelnie powinny wyposażać studentów w narzędzia i umiejętności potrzebne do pełnego rozwoju ich potencjału ludzkiego; mając na uwadze, że nauczanie akademickie powinno również uwzględniać potrzeby rynku pracy, tak aby zagwarantować studentom umiejętności, których potrzebują do znalezienia stabilnej, dobrze płatnej pracy;

K.

ma uwadze, że dostęp do edukacji - podstawowej wartości Unii - leży w gestii władz publicznych państw członkowskich, instytucji UE i innych kluczowych podmiotów, a Unia Europejska ma do odegrania kluczową rolę w tworzeniu europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego poprzez wspieranie starań państw członkowskich i ich współpracy w tym zakresie; mając na uwadze, że warunkiem wstępnym osiągnięcia celu zdolności do zatrudnienia i wzrostu w Europie jest lepsza koordynacja szkolnictwa i dyplomów - przy jednoczesnym przestrzeganiu zasady pomocniczości;

L.

mając na uwadze, że proces boloński nie powinien oddziaływać ze skutkiem wstecznym na studentów, którzy rozpoczęli studia zgodnie z planem poprzedzającym proces boloński;

Znaczenie procesu

1.

podkreśla znaczenie edukacji jako kluczowego obszaru współpracy z państwami członkowskimi, żeby zrealizować główne cele strategii UE2020 związane z tworzeniem miejsc pracy i wzrostem, a także bardzo potrzebną odnowę gospodarczą;

2.

wzywa do zwiększenia na szczeblu UE wsparcia na rzecz procesu bolońskiego, szczególnie w odniesieniu do uznawania kwalifikacji akademickich, harmonizacji standardów akademickich, promocji mobilności, wymiaru społecznego i zdolności do zatrudnienia, a także aktywnego udziału demokratycznego, analizy stanu realizacji zasad bolońskich oraz wyeliminowania przeszkód administracyjnych; wzywa państwa członkowskie do podkreślenia ich zaangażowania w ten proces przez wzmocnienie systemu finansowania w celu osiągnięcia celów wzrostu określonych w strategii Europa 2020;

3.

odnotowuje, że europejski obszar szkolnictwa wyższego stanowi zasadnicze osiągnięcie z punktu widzenia budowania i rozwijania prawdziwego obywatelstwa europejskiego; uważa, że trzeba to przełożyć na umocnienie europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego poprzez stosowanie odpowiednich narzędzi i procedur;

4.

podkreśla, że proces boloński i europejski obszar szkolnictwa wyższego mają do odegrania kluczową rolę w strategii Europa 2020 i zaznacza, że sojusz między kształceniem i badaniami ma zasadnicze znaczenie jako cecha wyróżniająca europejskie szkolnictwo wyższe;

5.

wskazuje na fakt, że priorytety określone w ramach procesu bolońskiego - mobilność, uznawanie, zdolność do zatrudnienia - to warunki niezbędne, aby zapewnić wszystkim studentom europejskich uniwersytetów prawo do uzyskania dyplomu i uznania ich kwalifikacji w każdym państwie UE;

Zarządzanie

6.

wzywa do rozwijania skutecznego, oddolnego podejścia, angażującego w pełni wszystkie kluczowe podmioty, takie jak uniwersytety, związki zawodowe, organizacje zawodowe, instytucje badawcze, sektor przedsiębiorstw, a przede wszystkim wykładowców, studentów, organizacje studenckie i pracowników uczelni;

7.

odnotowuje, że niektóre uniwersytety europejskie niechętnie podejmują wystarczające wysiłki na rzecz utworzenia skonsolidowanego europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, podczas gdy przynależność do tego obszaru to w przypadku niektórych z nich jedyna droga do zwiększenia konkurencyjności oraz jakości przekazywanej wiedzy;

8.

wzywa uniwersytety do przyjęcia zobowiązań w zakresie nowych strategii kształcenia oraz nowych strategii zawodowych i strategii uczenia się przez całe życie - z optymalnym wykorzystaniem nowych technologii i uznaniem znaczenia uzupełniających form kształcenia, takich jak systemy edukacji "pozaformalnej" - które opierają się na systemie szkolnictwa wyższego skoncentrowanym na kształceniu, studentach i badaniach oraz kształtującym myślenie krytyczne, umiejętności twórcze, ustawiczny rozwój zawodowy, jak również praktyczną i teoretyczna wiedzę, której będą potrzebować studenci w życiu zawodowym; wzywa państwa członkowskie i UE do udzielenia wsparcia finansowego uczelniom w ich staraniach na rzecz zmiany i rozwoju ich praktyk edukacyjnych;

9.

nalega, by wzmocnić i rozszerzyć programy szkolenia nauczycieli, uwzględniając możliwości oferowane przez proces uczenia się przez całe życie oraz przez nowe technologie;

10.

podkreśla, że otwarcie europejskich uniwersytetów na potrzeby gospodarki światowej i dalszą konsolidację europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego należy uznać za wysiłki tych uniwersytetów mające na celu wspomożenie Europy w okresie ogólnego braku bezpieczeństwa ekonomicznego oraz wprowadzenie jej z powrotem na ścieżkę zrównoważonego rozwoju i wzrostu;

11.

wzywa do rozwijania "trzeciej misji" uniwersytetów na rzecz społeczeństwa, którą należy też rozpatrywać w kontekście wielowymiarowych kryteriów, które mają zostać opracowane do celów klasyfikacji i uznawania doskonałości;

12.

wzywa do zwiększenia inwestycji publicznych w szkolnictwo wyższe, ukierunkowanych szczególnie na przeciwdziałanie skutkom kryzysu gospodarczego i wzrost bazujący na większych umiejętnościach i wiedzy, i odpowiadających zwiększonemu zapotrzebowaniu studentów na łatwiejszy dostęp do wsparcia studenckiego lepszej jakości, w szczególności do stypendiów; uważa, że cięcia budżetowe mają negatywny wpływ na starania wzmocnienia społecznego wymiaru edukacji, będącego zasadą, na której opiera się proces boloński; wzywa zatem państwa członkowskie i instytucje UE do opracowania nowych, ukierunkowanych i elastycznych mechanizmów finansowania, oraz do promowania ogólnoeuropejskich stypendiów, tak aby wspierać wzrost, doskonałość, a także konkretne i zróżnicowane misje uniwersytetów; podkreśla potrzebę opracowania podejścia wielofunduszowego, zdefiniowanego przez jasne i skuteczne zasady, ukierunkowanego na przyszły model finansowania UE i gwarantującego niezależność uczelni;

Konsolidacja

13.

zwraca uwagę, że proces boloński i program Erasmus zwiększyły mobilność studentów i mają potencjał, żeby przyczynić do zwiększenia mobilności zatrudnienia; ubolewa jednak nad wciąż względnie niskimi wskaźnikami mobilności;

14.

wzywa UE, państwa członkowskie i uniwersytety do ustanowienia mechanizmów zapewniania informacji oraz wsparcia finansowego i administracyjnego wszystkim studentom, nauczycielom akademickim i personelowi, tak aby wspierać zorganizowane możliwości mobilności; z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie programu Erasmus dla studentów studiów podyplomowych i wzywa do poprawy jakości usług świadczonych w ramach całego programu Erasmus oraz programów edukacyjnych nowej generacji, poprzez lepsze finansowanie, w oparciu o kryteria socjalne, otwarcie programu dla większej liczby studentów, rzeczywisty i efektywny system uznawania punktów, większe możliwości uznawania okresów spędzonych za granicą w ramach szkoleń oraz większą elastyczność dopuszczalnych ram czasowych; podkreśla jednak, że mobilność w żadnym wypadku nie może prowadzić do dyskryminacji studentów o ograniczonych środkach finansowych;

15.

jest zdania, że mobilność wykładowców akademickich pozwala na uzupełnianie wiedzy nie tylko samym wykładowcom, ale za ich pośrednictwem również studentom, a równocześnie umożliwia uczestniczenie w przygotowywaniu wspólnych materiałów dydaktycznych;

16.

wzywa państwa członkowskie do wypełnienia zobowiązania w zakresie możliwości pełnego przenoszenia pożyczek i dotacji, a także znaczącego ulepszenia wsparcia finansowego dla mobilnych studentów odpowiadającego większej liczbie nowych programów UE; zwraca się do UE o przeanalizowanie istniejącego prawodawstwa pod kątem sposobów umocnienia prawa do swobody przemieszczania się w oparciu o zagwarantowanie możliwości przenoszenia pożyczek i dotacji;

17.

wzywa UE do uwzględnienia w większym stopniu imigracji z Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej, tak aby ustanawiać zasady zapewniające uznawanie kwalifikacji edukacyjnych uzyskanych w krajach pochodzenia;

18.

w celu zagwarantowania wzajemnego zaufania i łatwiejszego uznawania kwalifikacji akademickich przez wdrażanie europejskich ram kwalifikacji w każdym państwie członkowskim zwraca się do UE o konsolidację systemu zapewniania jakości zarówno na szczeblu europejskim, jak i państw członkowskich; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia ich krajowych systemów zapewniania jakości zgodnie z europejskimi standardami i wskazówkami dotyczącymi zapewnienia jakości kształcenia, przy jednoczesnym poszanowaniu zróżnicowania kursów i podejść uniwersytetów w odniesieniu do treści i metod kształcenia; zachęca agencje do spraw zapewniania jakości do dokonywania wpisów w europejskim rejestrze zapewniania jakości oraz do wspierania ich europejskiej współpracy oraz wymiany najlepszych praktyk także w ramach Europejskiego Stowarzyszenia na rzecz Zapewnienia Jakości Kształcenia w Szkolnictwie Wyższym (ENQA);

19.

zwraca uwagę na zróżnicowane skale ocen w państwach członkowskich i konieczność adekwatnego przeliczania punktów ECTS na oceny;

20.

nalega, by wszystkie państwa objęte procesem bolońskim wdrażały krajowe ramy kwalifikacji powiązane z ramami kwalifikacji Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego, a także rozwijały i finansowo wspierały system wzajemnego uznawania;

21.

wzywa do udzielenia zdecydowanego wsparcia finansowego na rzecz porozumień w sprawie wspólnych podstawowych programów nauczania, które gwarantują odpowiednio zdefiniowane wyniki kształcenia, między innymi poprzez rozwój podejścia metodycznego opracowanego w ramach projektu "Tuning" oraz na bazie doświadczeń związanych z "Akademią Tuning"; wzywa do poświęcenia szczególnej uwagi konkretnym problemom dotyczącym charakteru programów nauczania przedmiotów humanistycznych, które są bastionem demokracji i siłą napędową procesu realizacji spójności europejskiej, tak aby określić, jaką konkretnie wiedzę i jakie szczególne umiejętności należy uwzględnić w programie studiów i zachęcić w ten sposób do kształcenia w formie łączącej mierzalne umiejętności ogólne (znajdujące odzwierciedlenie w umiejętności wykorzystania wiedzy) oraz do kształcenia i prowadzenia badań w formie oryginalnej analizy krytycznej; utrzymuje, że oprócz opanowania podstawowego materiału program nauczania poszczególnych przedmiotów powinien zapewniać zdobycie przekrojowych kompetencji kluczowych, takich jak umiejętność krytycznego myślenia, komunikacji oraz umiejętności z zakresu przedsiębiorczości;

22.

zwraca się o udzielenie dalszego wsparcia na rzecz krajowych i europejskich środków gwarantujących sprawiedliwe włączenie i uczciwy dostęp do nauki, pomyślną jej kontynuację i zrównoważony system wsparcia (np. zakwaterowanie, wydatki na komunikację miejską etc) dla wszystkich studentów, jak również ukierunkowanego wsparcia, w szczególności dla studentów należących do grup, które nie są dostatecznie reprezentowane, pochodzących z trudnych środowisk społecznych oraz studentów doświadczających trudności finansowych, tak aby zmniejszyć wskaźnik osób nie kończących nauki oraz dopilnować, by kształcenie i szkolenie były niezależne od czynników społeczno-gospodarczych, które przyczyniają się do niekorzystnego położenia oraz by proces kształcenia był dostosowany do indywidualnych potrzeb; zaleca, by proces tworzenia centrów doradztwa zawodowego świadczących studentom bezpłatne usługi został przyśpieszony;

23.

podkreśla znaczenie komunikatu wydanego w 2007 r. w Londynie 21 , w którym społeczny wymiar edukacji został uznany za jeden z celów procesu bolońskiego, co ma prowadzić do równego dostępu do edukacji bez względu na pochodzenie; wyraża ubolewanie, że nie poczyniono wystarczających postępów, żeby osiągnąć ten cel i zachęca Komisję do ułatwienia tych postępów;

24.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zachęcały do wzajemnego uznawania poprzez eliminowanie stojących mu na przeszkodzie barier administracyjnych;

25.

zwraca uwagę na szczególne potrzeby związane z tytułem licencjata, programami nauczania w tym zakresie, ścieżkami dostępu do programów magisterskich oraz zdolnością do zatrudnienia; podkreśla w tym kontekście konieczność podejmowania konkretnych działań, takich jak opracowanie strony teoretycznej/ praktycznej programów nauczania, oraz bardziej efektywnej współpracy między uniwersytetami, państwami członkowskimi a podmiotami gospodarczymi i społecznymi w celu zwiększania szans przyszłych absolwentów na znalezienie stabilnej, dobrze płatnej pracy odpowiadającej poziomowi ich kwalifikacji; w związku z tym wzywa uniwersytety do opracowania własnych form praktyk oraz do usprawnienia procesu włączania staży w zakres kursów uniwersyteckich;

26.

podkreśla, że środki na rzecz podnoszenia zdolności do zatrudnienia, takie jak uczenie się przez całe życie, oraz rozwój szerszego zakresu umiejętności poszukiwanych na rynku pracy muszą stanowić główny priorytet konieczny do realizacji celów związanych z osiągnięciem trwałego wzrostu i dobrobytu; zdecydowanie popiera w związku z tym uniwersytecką wymianę studentów i wykładowców, dialog między środowiskami uniwersyteckimi i biznesowymi, przyuczanie do zawodu i paszport umiejętności;

27.

uważa, że aktualizacja dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (2005/36/WE) będzie wspierać mobilność zawodową w Europie i ułatwi mobilność studentów, zapewniając uznawanie w całej UE kwalifikacji zdobytych w innym państwie członkowskim;

28.

zwraca się do państw członkowskich i instytucji UE o wsparcie przejścia z "monodyscyplinarnej" metodologicznej koncepcji nauki, która nadal przeważa na europejskich uniwersytetach, na koncepcję "interdyscyplinarną" i "transdyscyplinarną";

29.

wzywa państwa członkowskie i instytucje UE do promowania dialogu oraz współpracy między uniwersytetami a przedsiębiorstwami jako wspólnego celu europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, tak aby zwiększyć zdolność do zatrudnienia absolwentów uniwersytetów europejskich;

30.

zwraca uwagę na konieczność podjęcia konkretnych działań oraz bardziej efektywnej współpracy między uniwersytetami a rynkiem pracy, tak aby opracowywać bardziej adekwatne programy nauczania, zapewniać większą spójność edukacji i zwiększać zdolność do zatrudnienia poprzez ustanawianie podobnych kryteriów przyjmowania do zawodów;

31.

podkreśla znaczenie zapewnienia dostępności wystarczającej liczny staży dla studentów, tak aby jeszcze bardziej ułatwić im wejście na rynek pracy;

32.

wzywa rządy krajowe i Komisję do opracowania systemu zorganizowanej współpracy w celu wydawania w ramach grup dyscyplin wspólnych dyplomów uznawanych w całej UE poprzez zwiększenie skuteczności i wsparcia finansowego na rzecz programu Erasmus Mundus oraz przyszłego programu kształcenia i szkolenia oraz poprzez promowanie utworzenia europejskiego systemu akredytacji wspólnych programów;

33.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji odwołujący się do programu mobilności dla studentów studiów magisterskich Erasmus;

34.

uznaje stopnie naukowe doktora, w tym również te uzyskiwane w ramach współpracy z przedsiębiorstwami, za kluczowe ogniwo łączące szkolnictwo wyższe z obszarem badań i przypomina, że posiadają one potencjał, stanowiąc kluczowy element stymulujący innowacje i wzrost gospodarczy oparty na wiedzy; uznaje znaczenie uzyskiwania stopni doktorskich w przedsiębiorstwach w kontekście integracji z rynkiem pracy osób posiadających wyższe stopnie naukowe; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do utworzenia europejskiego programu doktoranckiego realizowanego we współpracy z przedsiębiorstwami w ramach działań Marie Curie;

35.

uważa, iż lepsza współpraca między europejskim obszarem szkolnictwa wyższego a europejską przestrzenią badawczą stanowi potencjalne źródło większej innowacyjności i rozwoju Europy;

36.

podkreśla wkład 7. programu ramowego UE w dziedzinie badań naukowych, programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji, a także europejskiej przestrzeni badawczej w ułatwianie mobilności naukowców UE i uwalnianie potencjału UE w dziedzinie innowacji i konkurencyjności;

37.

wzywa do ustanowienia skutecznej strategii wspierania europejskich programów uczenia się przez całe życie oraz zrównoważonych inicjatyw w pełni zintegrowanych z daną instytucją i promujących kulturę uczenia się przez całe życie; wzywa też, by zachęcać do realizacji programów uczenia się przez całe życie w przedsiębiorstwach, tak aby pracownicy zyskiwali możliwość poszerzania zakresu swojego wyszkolenia i umiejętności; zwraca się do instytucji szkolnictwa wyższego i do uniwersytetów o większą elastyczność w ramach programów bazujących na wynikach kształcenia, uznawanie kształcenia pozaformalnego i nieformalnego oraz świadczenie usług wspierających ścieżki kształcenia poprzez promocję partnerstw uniwersytetów, przedsiębiorstw i placówek wyższego kształcenia zawodowego, tak aby zwiększać umiejętności naukowe, humanistyczne i techniczne oraz wypełniać związaną z nimi lukę;

38.

zwraca uwagę na potrzebę ustanowienia statusu studentów, którzy rozpoczęli naukę przed zainicjowaniem procesu bolońskiego w tych krajach, w których znajdują się oni w niekorzystnym położeniu w kontekście naboru na studia magisterskie;

39.

odnotowuje, że europejski system transferu i akumulacji punktów musi być bardziej przejrzysty i musi zapewniać bardziej adekwatne porównanie kwalifikacji i dyplomów; zachęca Komisję i państwa członkowskie do korzystania z ulepszonego narzędzia ECTS, tak aby ułatwiać mobilność studentów i specjalistów;

Działania na szczeblu europejskim

40.

z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji dotyczącą znaczącego zwiększenia funduszy na europejskie programy kształcenia i szkolenia; wzywa Komisję, by istotną część tych funduszy przeznaczyła na wsparcie modernizacji szkolnictwa wyższego i infrastruktury uniwersyteckiej zgodnie z celami procesu bolońskiego oraz unijnego programu modernizacji; zachęca Komisję do opracowania rozwiązań umożliwiających dostęp do tych programów również studentom, którzy doświadczają trudności finansowych;

41.

wzywa państwa członkowskie i UE do ustalenia, czy studia mogłyby obejmować obowiązkowy okres szkolenia, które należałoby odbyć na uniwersytecie w państwie członkowskim innym niż kraj pochodzenia studenta;

42.

zwraca uwagę na silne powiązania między procesem bolońskim a dyrektywą w sprawie kwalifikacji zawodowych i podkreśla konieczność koordynacji przez Komisję w sposób całkowicie spójny z procesem bolońskim; jest zdania, że powiązanie może być jeszcze większe dzięki dostarczaniu studentom wszelkich istotnych informacji o uznawaniu dyplomów uzyskanych zagranicą, a także na temat szans na zatrudnienie, które otwiera szkolenie zagranicą;

43.

wzywa, aby w ramach przeglądu dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych, a także w celu poczynienia postępów na drodze do tworzenia prawdziwego europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, dokonać porównania minimalnych krajowych wymogów szkolenia oraz prowadzić bardziej regularną wymianę poglądów między państwami członkowskimi, właściwymi władzami oraz organami zawodowymi;

44.

proponuje, by uznawanie punktów uzyskanych w ramach programu Erasmus na partnerskich uniwersytetach stało się obowiązkowym elementem dla wszystkich instytucji, które biorą udział w wymianach studenckich wspieranych przez finansowanie UE, tak aby umocnić europejski system transferu i akumulacji punktów;

45.

zwraca uwagę na znaczenie spójnego wdrożenia systemu europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów; wzywa Komisję, państwa członkowskie oraz instytucje szkolnictwa wyższego do opracowania tabeli porównawczej wskazującej liczbę punktów ECTS przyznawanych za przedmioty celem zapewnienia większej harmonizacji i ułatwienia mobilności studenckiej i zawodowej; zauważa przeszkody, jakie napotykają studenci przy transferze punktów między uniwersytetami i jest przekonany, że tego rodzaju przeszkody mogą ich zniechęcić do udziału w wymianach uniwersyteckich;

46.

zwraca się o opracowanie efektywnej strategii na rzecz pełnej harmonizacji tytułów akademickich w całej Unii Europejskiej z możliwością uznawania wstecznego (w tym również starszych tytułów akademickich) od momentu zainicjowania procesu bolońskiego;

47.

wzywa państwa członkowskie UE do przyjęcia ostatecznej i jasnej decyzji na temat pełnego wzajemnego uznawania kwalifikacji i dyplomów lub do opracowania planu działań uwzględniającego możliwy ostateczny termin przyjęcia takiej decyzji;

48.

apeluje, by współpraca uniwersytetów została zorganizowana w sposób bardziej systematyczny i wzmocniona, tak aby zwiększyć wpływ na instytucje i systemy szkolnictwa wyższego z korzyścią dla studentów i pracowników;

49.

proponuje, by uniwersytety w państwach-sygnatariuszach uznawały praktyczne staże odbyte w ramach programów mobilności wspieranych przez Komisję Europejską;

50.

apeluje o większą przejrzystość informacji udzielanych studentom przed rozpoczęciem danej wymiany, a dotyczących liczby punktów możliwych do uzyskania, i zachęca państwa członkowskie oraz instytucje szkolnictwa wyższego do współpracy przy ocenie liczby punktów przyznawanych za poszczególne przedmioty; zachęca do tworzenia wspólnych platform w celu dostarczania wspólnego kanonu wiedzy i kompetencji, określonego przez specjalistów oraz instytucje szkolnictwa wyższego, co umożliwiłoby ewentualną harmonizację niektórych dyplomów przy jednoczesnym zachowaniu krajowej specyfiki, przy czym jako przykład może posłużyć system wzajemnego automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych w UE 22 ;

51.

wzywa do wzmocnienia sieci współpracy i komunikacji między uniwersytetami UE w celu przyspieszenia uznawania nowych dyplomów, ułatwienia transferu punktów, poprawy znajomości i wzajemnego zrozumienia różnych systemów edukacji i kształcenia, a także umożliwienia studentom lepszego zrozumienia różnorodności europejskich programów;

52.

wzywa Komisję Europejską, by w ramach nowego programu kształcenia i szkolenia wspierała współpracę, w tym poprzez zachęty finansowe, w zakresie transnarodowych programów nauczania, wspólnych dyplomów i wzajemnego uznawania; opowiada się za zwiększeniem liczby partnerstw szkoleniowych ERASMUS w praktyce;

53.

zwraca uwagę, że istnieją liczne instytucje zajmujące się europejskimi badaniami i szkolnictwem wyższym; wzywa Unię Europejską do promocji metod ich koordynowania pod tym samym patronatem;

54.

uważa, że powinno się wystąpić z inicjatywami mającymi na celu pomoc studentom w przenoszeniu dokumentów z jednego uniwersytetu na drugi w czasie studiów;

55.

wzywa państwa członkowskie i UE do przekazywania aktualnych i porównywalnych danych, między innymi na temat proporcjonalnego udziału grup szczególnie wrażliwych, na podstawie których monitoruje się proces tworzenia europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego oraz do usunięcia w związku z tym przeszkód i rozwiązania problemów związanych z realizacją tego procesu, a także do zaniechania nakładania kar na te instytucje, które nie wdrożyły jeszcze planowanych reform; uważa, że co roku należy upubliczniać dane dotyczące poszczególnych państw i uniwersytetów, ułatwiając zrozumienie, gdzie niezbędne jest poczynienie postępów;

56.

zachęca uniwersytety do harmonizacji ich standardów akademickich poprzez tworzenie partnerstw na rzecz wymiany dobrych praktyk;

57.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do umocnienia współpracy i programów badawczych oraz do opracowywania nowych, bazujących na wzajemnych interesach z uniwersytetami z państw trzecich, szczególnie tych położonych w strefach objętych konfliktami, tak aby bez jakiejkolwiek dyskryminacji umożliwić studentom z tych państw dostęp do szkolnictwa wyższego i szkoleń;

58.

uważa, że europejski obszar szkolnictwa wyższego utworzony w wyniku procesu bolońskiego ma charakter progresywny; apeluje zatem o włączenie w istniejące struktury eurośródziemnomorskiego obszaru szkolnictwa wyższego oraz działania na rzecz utworzenia efektywnego obszaru szkolnictwa wyższego dla krajów objętych współpracą w ramach Partnerstwa Wschodniego oraz dla innych obszarów międzypaństwowych w UE; wzywa Komisję do usuwania przeszkód dla przepływu studentów i wykładowców, do wsparcia tworzenia sieci uniwersytetów eurośródziemnomorskich, w tym EMUNI, oraz do dalszego wdrażania dobrych praktyk w ramach programów Tempus i Erasmus Mundus;

59.

wskazuje na potrzebę lepszego informowania o procesie bolońskim i europejskim obszarze szkolnictwa wyższego w oparciu o wszechstronną i efektywną europejską politykę komunikacji ukierunkowaną na zwiększenie atrakcyjności uniwersytetów publicznych w Europie i poza jej granicami;

60.

zwraca się do Komisji Europejskiej i państw członkowskich o zagwarantowanie możliwości przenoszenia między wszystkimi krajami europejskimi pożyczek i dotacji, a szczególnie stypendiów naukowych i socjalnych, tak aby zapewnić równy dostęp do możliwości w zakresie mobilności;

61.

popiera tworzenie na szczeblu regionalnym zunifikowanych uniwersyteckich znaków firmowych, tak aby zwiększyć prestiż tych uniwersytetów na szczeblu międzynarodowym zgodnie z celami procesu bolońskiego;

62.

wzywa instytucje UE, aby ustanowiły mechanizmy wsparcia dla państw członkowskich i instytucji szkolnictwa wyższego w zakresie wdrażania celów bolońskich, czego można dokonać dzięki regularnej sprawozdawczości oraz ukierunkowanemu wykorzystaniu programów UE, w tym programów zakładających współpracę z niebedącymi w UE krajami europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego;

63.

wzywa UE do wspierania wdrażania celów bolońskich w ramach polityki współpracy z właściwymi krajami trzecimi; wzywa Komisję i Parlament Europejski do odegrania zdecydowanej roli przewodniej w tym procesie;

64.

ufa, że przyszłoroczne podsumowanie wyników działań, które będzie miało miejsce podczas spotkania ministrów w Bukareszcie, doprowadzi do określenia jasnego planu realizacji w pełni funkcjonującego europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego przed upływem terminu wyznaczonego na 2020 r.; nalega, aby wprowadzić rozwiązania międzysektorowe dotyczące szkoleń w zakresie ICT, szkoleń zawodowych, uczenia się przez całe życie i staży, które powinny aktywnie wspierać integrację, a także inteligentny i zrównoważony rozwój, zapewniając UE w okresie po kryzysie przewagę konkurencyjną na świecie pod względem tworzenia miejsc pracy, kapitału ludzkiego, badań, innowacji, przedsiębiorczości i szerszej gospodarki opartej na wiedzy;

65.

wzywa Komisję i ministrów oświaty państw UE do pełnego wykorzystania ich wspólnego członkostwa w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego do odegrania wiodącej roli w realizacji celów bolońskich; wzywa również ministrów do podparcia zobowiązań powziętych w ramach procesu bolońskiego wspólnym zobowiązaniem na szczeblu UE w Radzie, przy wsparciu Komisji, tak aby ten zakładający wzajemne wsparcie proces zakończył się harmonijną realizacją celów;

66.

zwraca uwagę, że na organizowanej co dwa lata konferencji ministerialnej, która w 2012 r. odbędzie się w Bukareszcie, należy wziąć pod uwagę fakt, że utworzenie europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego umożliwia UE i państwom członkowskim dokonanie zdecydowanego i zjednoczonego wkładu w proces boloński w oparciu o ich wspólną odpowiedzialność dotyczącą kwestii szkolnictwa wyższego, wspólny udział w procesie oraz wspólne zobowiązanie się do działania, czemu towarzyszą oświadczenia polityczne wydane przez instytucje UE;

67.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.