Wylesianie i degradacja lasówP6_TA(2009)0306
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie podjęcia wyzwań związanych z wylesianiem i degradacją lasów w celu przeciwdziałania zmianom klimatycznym i utracie różnorodności biologicznej
(2010/C 184 E/08)
(Dz.U.UE C z dnia 8 lipca 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 października 2008 r. zatytułowany "Podjęcie wyzwań związanych z wylesianiem i degradacją lasów w celu przeciwdziałania zmianom klimatycznym i utracie różnorodności biologicznej" (COM(2008)0645),
– uwzględniając ustalenia podjęte w ramach V konferencji Ministerialnego Procesu Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Warszawie w sprawie oceny wpływu zmian klimatycznych na stan lasów, a także realizacji polityki zrównoważonej gospodarki leśnej,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że UE chce ograniczyć globalne ocieplenie do 2 °C oraz o połowę zmniejszyć utratę różnorodności biologicznej, mając na uwadze, że w Eliasch Review szacuje się, iż zmniejszenie wylesiania o połowę do roku 2030 będzie rocznie wymagało 17-33 mld USD,
B. mając na uwadze, że zrównoważona gospodarka leśna ma podstawowe znaczenie dla przeciwdziałania wylesianiu oraz jest istotnym aspektem rozwoju gospodarczego,
C. mając na uwadze, że wylesianie odpowiada za około 20 % całkowitych emisji gazów cieplarnianych, jest głównym powodem utraty różnorodności biologicznej oraz stanowi zagrożenie dla rozwoju, a zwłaszcza dla środków do życia ubogich,
D. mając na uwadze, że wylesianie postępuje w alarmującym tempie 13 milionów hektarów rocznie, przede wszystkim w lasach tropikalnych, lecz również w pewnym stopniu w Europie, zwłaszcza Europie Środkowej i Wschodniej,
E. mając na uwadze, że wylesianie powoduje trudno odwracalne szkody środowiskowe, takie jak trwałe zaburzenia stosunków wodnych, stepowienie i pustynnienie oraz zanik różnorodności biologicznej, których całkowite koszty gospodarcze znacznie przekraczają nakłady na działania zapobiegawcze i naprawcze,
F. mając na uwadze, że degradacja lasów przybiera różne formy i jest trudna do zdefiniowania, lecz ma istotny wpływ na klimat, różnorodność biologiczną oraz dobra i usługi,
G. mając na uwadze, że według czwartego sprawozdania oceniającego Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu oprócz zmniejszenia emisji o 25-40 % w krajach uprzemysłowionych do roku 2020 w porównaniu z rokiem 1990, w celu ograniczenia globalnego ocieplenia do 2 °C konieczne jest znaczące odejście od wzrostu emisji przy utrzymaniu bieżących tendencji gospodarczych w krajach rozwijających się, w tym redukcja emisji związanych z wylesianiem,
H. mając na uwadze, że wylesianie odegra ważną rolę nie tylko w łagodzeniu zmian klimatu, ale także w przystosowaniu się do nich,
1. podkreśla potrzebę większej spójności między politykami dotyczącymi ochrony lasów i zrównoważonej gospodarki leśnej a innymi wewnętrznymi i zewnętrznymi politykami UE; wzywa do przeprowadzenia oceny pokazującej w ujęciu ilościowym skutki, które na lasy wywierają takie polityki UE, jak polityka energetyczna (zwłaszcza biopaliwa), rolna, polityka zrównoważonej produkcji i konsumpcji, zamówień publicznych, polityka handlowa i współpraca na rzecz rozwoju;
2. wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi i Radzie wniosków dotyczących ścisłych wspólnotowych kryteriów zrównoważonego rozwoju odnoszących się do całego drewna i wszystkich produktów z drewna pozyskiwanych z lasów;
3. wzywa Komisję, aby do końca 2009 r. opublikowała kompleksowe opracowanie oceniające wpływ produkcji i konsumpcji w UE produktów spożywczych i niespożywczych oraz handlu nimi na wylesianie i degradację lasów; wzywa, aby w opracowaniu oceniono i określono wszelki negatywny wpływ różnych sektorów przemysłu oraz zalecono dalszą politykę i innowacje służące ograniczeniu takiego oddziaływania;
4. zwraca uwagę na konieczność uważnego potraktowania zagadnień stosunków wodnych w kontekście gospodarki leśnej, wskazując na istotną potrzebę wspólnego zagospodarowania zasobów leśnych i wodnych oraz zharmonizowania odpowiednich polityk UE w celu odbudowy i rozbudowy środków retencjonowania wody przez ekosystemy;
5. z zadowoleniem przyjmuje ekologiczne zamówienia publiczne oraz promowanie instrumentów takich, jak oznakowanie ekologiczne i programy certyfikacji lasów; wzywa do szybkiego przyjęcia i wprowadzenia w życie polityk dotyczących ekologicznych zamówień publicznych na produkty z drewna w UE; apeluje do państw członkowskich o to, aby podstawą ich polityki w dziedzinie zamówień publicznych były wysokie normy zrównoważonego rozwoju oraz aby w związku z tym ustaliły realne cele dotyczące takich norm;
6. uważa, że krajom rozwijającym się należy udzielić znacznego wsparcia finansowego, aby najpóźniej do 2020 r. zatrzymać całkowity ubytek powierzchni lasów tropikalnych oraz jest zdania, że wykazanie takiego zaangażowania będzie miało decydujące znaczenie w międzynarodowych negocjacjach dotyczących ogólnego porozumienia światowego w sprawie klimatu w okresie po 2012 r.;
7. przyznaje, że zgromadzenie wystarczających funduszy w ramach światowej umowy w sprawie klimatu będzie miało absolutnie kluczowe znaczenie dla zmniejszenia o połowę i ewentualnego powstrzymania wylesiania na świecie; w tym kontekście popiera wniosek Komisji w sprawie utworzenia ogólnoświatowego mechanizmu na rzecz zmniejszenia emisji dwutlenku węgla spowodowanych wylesianiem na mocy ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu, w oparciu o system stałego finansowania; wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań na rzecz wywiązania się ze zobowiązania do powstrzymania wylesiania i degradacji lasów na świecie, polegających na przeznaczeniu znacznej części przychodów ze sprzedaży uprawnień w ramach systemu handlu uprawnieniami do emisji UE na ograniczenie emisji powodowanych wylesianiem w krajach rozwijających się oraz na skoncentrowaniu się podczas negocjacji na źródłach finansowania zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 28 stycznia 2009 r. zatytułowanym "W kierunku ogólnego porozumienia kopenhaskiego w sprawie zmian klimatu" (COM(2009)0039); wzywa państwa członkowskie do poparcia wniosku Komisji w celu przyjęcia propozycji Norwegii dotyczącej finansowania i polegającej na przeznaczeniu części przyszłych dochodów z handlu przyznanymi ilościami emisji na mechanizm na rzecz zmniejszenia emisji dwutlenku węgla spowodowanych wylesianiem;
8. opowiada się za uzależnieniem wsparcia udzielanego za pośrednictwem GFCM od wyników i za udzielaniem go na podstawie zweryfikowanych osiągnięć w zakresie zmniejszania całkowitego ubytku powierzchni lasów i degradacji lasów; podkreśla, że wsparcie takie powinno również przynieść dodatkowe korzyści w postaci ochrony różnorodności biologicznej, większej odporności i poprawy poziomu życia na obszarach leśnych;
9. podkreśla konieczność przestrzegania w pełni praw lokalnych społeczności leśnych, w tym prawa ludności tubylczej do wyrażenia dobrowolnej, uprzedniej i świadomej zgody na używanie lasów zwyczajowo przez nich wykorzystywanych; uważa, że zasadnicze znaczenie ma zaangażowanie w konstruktywny i kompleksowy sposób społeczności lokalnych i ludności tubylczej na wszystkich etapach oceny, planowania i wdrażania środków mających na celu ograniczenie emisji powodowanych degradacją lasów i wylesianiem;
10. podkreśla, że każdy mechanizm zawarty w programie współpracy Narodów Zjednoczonych w dziedzinie ograniczenia emisji powodowanych wylesianiem i degradacją lasów, który zostanie przyjęty w ramach porozumienia światowego w sprawie klimatu w okresie po 2012 r., powinien przede wszystkim zapewniać ochronę starych drzewostanów;
11. stwierdza, iż proces wylesiania lasów w Europie Wschodniej przyczynia się do degradacji środowiska naturalnego i również ma wpływ na życie ludzkie oraz na inne dobra;
12. zwraca uwagę, że jeśli istniałaby możliwość zapewnienia dokładnych metodologii pomiaru i wiarygodnych mechanizmów monitorowania emisji dwutlenku węgla pochodzących z lasów, kredyty związane z lasami funkcjonujące na rynku emisji związków węgla mogłyby w średniej i długiej perspektywie stanowić część polityk mających na celu rozwiązanie problemu wylesiania; podkreśla, że ostateczną decyzję dotyczącą włączenia kredytów związanych z lasami do systemu handlu uprawnieniami do emisji należy podjąć w oparciu o ścisłą analizę wykonalności wszystkich potencjalnych mechanizmów finansowania oraz ocenę rezultatów konferencji stron w Kopenhadze i wnioski z realizacji projektów pilotażowych;
13. przypomina, że żadne jednostki emisji pochodzące z projektów z zakresu leśnictwa wykorzystane do zrekompensowania emisji gazów cieplarnianych w krajach uprzemysłowionych nie mogą być liczone podwójnie na poczet odejścia od wzrostu emisji przy kontynuowaniu dotychczasowych działań, do czego kraje rozwijające mają się zobowiązać w międzynarodowym porozumieniu w sprawie klimatu w okresie po -2012 r.;
14. podkreśla, że wszelkie systemy kompensacji ograniczania wylesiania i degradacji lasów w ramach przyszłych zasad dotyczących klimatu będą musiały uwzględniać nie tylko biotopy obniżające zawartość dwutlenku węgla, ale także płynące z lasów korzyści dla ekosystemów i społeczeństwa;
15. wzywa UE do promowania ścisłych norm społecznych i środowiskowych w dziedzinie ograniczania emisji powodowanej przez wylesianie i degradację lasów; wzywa UE do popierania mechanizmów ograniczania wylesiania i degradacji lasów wychodzących poza obecnie stosowane podejście oparte na mechanizmie czystego rozwoju i zajmujących się przyczynami wylesiania, takimi jak niewłaściwe zarządzanie, ubóstwo, korupcja i brak stosowania prawa poprzez popieranie reform politycznych i instytucjonalnych zarówno na szczeblu lokalnym, jak i krajowym;
16. ubolewa, że w komunikacie - niezgodnie z jego tytułem - nie podjęto tematu degradacji lasów; wzywa Komisję do opracowania planów działania i projektów pilotażowych oraz do tego, by we własnej polityce leśnej dała wyraz swojemu zaangażowaniu w powstrzymywanie nie tylko wylesiania, lecz także degradacji lasów (w tym w Unii Europejskiej), także poprzez opracowanie i ustanowienie właściwych systemów monitorowania w celu uzyskania stosownych danych dotyczących gleby i biomasy w lasach;
17. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
