Opinia w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+).

Opinia Komitetu Regionów w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+)

(2005/C 231/11)

(Dz.U.UE C z dnia 20 września 2005 r.)

Komitet Regionów,

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+) COM(2004) 621 końcowy - 2004/0218 (COD);

uwzględniając decyzję Komisji Europejskiej z dnia 1 października 2004 r. o zasięgnięciu jego opinii na ten temat, zgodnie z art. 175, ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską;

uwzględniając decyzję swojego Przewodniczącego z dnia 26 maja 2004 r. o powierzeniu Komisji ds. Rozwoju Zrównoważonego prac nad niniejszą opinią;

uwzględniając Komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego "Finansowanie Natura 2000" COM(2004) 431 końcowy;

uwzględniając swoją opinię w sprawie komunikatu Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów w sprawie VI Wspólnotowego Programu Działania na rzecz Środowiska "Środowisko 2010: nasza przyszłość, nasz wybór" oraz wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej program wspólnotowego działania na rzecz środowiska naturalnego w okresie 2001-2010; COM(2001) 31 końcowy- CdR 36/2001 fin(1);

uwzględniając swoją opinię w sprawie komunikatu Komisji Europejskiej "Budowanie wspólnej przyszłości; wyzwania dla polityki i środki budżetowe rozszerzonej Unii na lata 2007-2013" COM(2004) 101 końcowy - CdR 162/2004 fin;

uwzględniając projekt swojej opinii (CdR 253/2004 rev. 1) przyjęty 1 marca 2005 r. przez Komisję ds. Rozwoju Zrównoważonego (Sprawozdawcą była Michèle EYBALIN, radna regionu Rhône-Alpes (F, PES));

na 59 sesji plenarnej w dniach 13 i 14 kwietnia 2005 r. (posiedzenie z dnia 14 kwietnia) przyjął niniejszą opinię:

Stanowisko Komitetu Regionów

1. Uwagi ogólne

Komitet Regionów

1.1 podziela punkt widzenia Komisji Europejskiej, zgodnie z którym instrumentu LIFE+ nie można rozpatrywać w oderwaniu od ponownej, całościowej definicji wspólnotowych interwencji finansowych i warunków wdrażania różnych elementów polityki europejskiej na rzecz ochrony środowiska; uważa jednakże, że pożądane byłoby dokonanie:

– całościowego podsumowania wspólnotowych interwencji finansowych na rzecz środowiska naturalnego poprzez ocenę znaczenia i oddziaływania każdego finansowania w odniesieniu do jego własnych celów oraz do założeń ogólnych kolejnych wspólnotowych planów działania na rzecz środowiska naturalnego;

– oceny "europejskiej wartości dodanej" projektów finansowanych przez te różne programy (programy zarządzane bezpośrednio przez DG ds. Środowiska oraz programy włączone w inne działania finansowe) oraz ich spójności z projektami wspieranymi przez DG ds. Środowiska;

1.2 uważa, że Komisja Europejska powinna zawrzeć we wniosku dotyczącym rozporządzenia LIFE + analizę potrzeb w zakresie finansowania związanych z realizacją na szczeblu terytorialnym różnych priorytetów polityki wspólnotowej na rzecz ochrony środowiska i ocenę tych interwencji w odniesieniu do zasady pomocniczości;

1.3 docenia troskę Komisji Europejskiej o dokonanie uproszczeń poprzez wprowadzenie jednego instrumentu, jednakże zwraca uwagę na bieżące trudności związane z określeniem faktycznych możliwości finansowania projektów na rzecz ochrony środowiska za pomocą różnych instrumentów finansowych, które będą dostępne w okresie 2007-2013 i na koordynację różnych działań finansowych celem uwzględnienia różnych priorytetów i środków interwencji wspólnotowych;

1.4 przyjmuje do wiadomości, iż projekty które były dotychczas finansowane w ramach aspektów LIFE Ochrona Środowiska (projekty dotyczące środowiska przemysłowego) oraz LIFE Kraje Trzecie, nie będą już kwalifikowały się do uzyskania finansowania z LIFE + oraz zwraca się wnioskiem o doprecyzowanie i zagwarantowanie uwzględnienia aspektu dotyczącego środowiska naturalnego w programach "Konkurencyjność i innowacja" oraz "Instrument sąsiedztwa", w ramach których projekty takie będą mogły być finansowane w okresie 2007-2013;

1.5 uważa, że wszystkie ww. elementy stanowią warunek wstępny, konieczny dla sformułowania propozycji dotyczących zakresu merytorycznego i środków finansowania projektów spójnych z głównymi kierunkami polityki europejskiej na rzecz środowiska naturalnego (oraz działalności Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska - EEA); w przeciwnym razie, wniosek dotyczący rozporządzenia LIFE+ będzie postrzegany jako odnoszący się bardziej do inżynierii finansowej, której uzasadnienie trudno tutaj zrozumieć, a inicjatorzy projektów nie będą w stanie wyraźnie określić priorytetów wspólnotowych i możliwości udzielenia zgody na realizację ich inicjatyw;

1.6 ostrzega, że w ramach projektu programu LIFE+ jest już jedynie możliwe wsparcie analiz, pomysłów oraz planów, a konkretnych działań wdrożeniowych nie można już sfinansować ze środków programu LIFE+. Proponowane przez Komisję połączenie wszystkich priorytetów tematycznych (fundusze strukturalne oraz fundusz rozwoju obszarów wiejskich) ma tę niekorzyść, że przedsięwzięcia ekologiczne będą musiały konkurować z innymi zadaniami.

2. Zakres merytoryczny i zasady wdrażania LIFE+

Komitet Regionów

2.1 wyraża niepokój związany z pragnieniem Komisji Europejskiej dokonania decentralizacji w odniesieniu do bardzo znaczącego zakresu programowania i budżetu LIFE+ (od 75 %-89 % instrumentu), przekazując właściwe zadania różnym Państwom Członkowskim, bez określenia w tekście wniosku zasad i warunków przeprowadzenia tejże "decentralizacji";

2.2 zaleca ostrożność, aby troska o wprowadzenie uproszczeń i elastyczności, wyrażona we wniosku dotyczącym rozporządzenia, nie doprowadziła do ponownej "nacjonalizacji" wspólnotowej polityki na rzecz środowiska naturalnego, a także odnotowuje, iż po raz pierwszy kluczowy program wsparcia na rzecz jednej z głównych polityk wewnętrznych Komisji Europejskiej jest w ten sposób bez uzasadnionej potrzeby "nacjonalizowany", jako że dostępne są już europejskie środki finansowe umożliwiające podejmowanie działań na rzecz ochrony środowiska na poziomie lokalnym;

2.3 nie uważa za stosowne, iż wszystkie kryteria definiowania działań, które mają być finansowane zostały określone w wieloletnim programie strategicznym i rocznych programach prac oraz podkreśla w tym względzie, że we wniosku dotyczącym rozporządzenia nie zostały sprecyzowane zasady finansowania (poziom dotacji, działania i kryteria kwalifikowalności);

2.4 wnosi o wyraźne zdefiniowanie koncepcji europejskiej wartości dodanej oraz jak cel ten będzie miał się przekładać na charakter oraz wybór projektów, które będą wspierane przez środki LIFE + oraz w stosunku do innego finansowania wspólnotowego, które będzie mogło zostać uruchomione; podkreśla w tym względzie potrzebę ustanowienia szeregu obiektywnych kryteriów i zbadania możliwości zróżnicowania w odniesieniu do oczywistej europejskiej wartości dodanej;

2.5 odnotowuje, w tytule 3 uzasadnienia wniosku, wolę stworzenia z LIFE + uproszczonego, udoskonalonego i proporcjonalnego instrumentu oraz wyraża pragnienie, by owa proporcjonalność była stosowana z rozwagą w odniesieniu do pięciu głównych kierunków interwencji wiedząc, że niezależnie od ograniczeń budżetowych, instrument LIFE+ nie może stać się narzędziem służącym jedynie części wspólnotowej polityki ochrony środowiska; ostrożność taką należy zachować w trakcie prac nad dwoma programami wieloletnimi przewidzianymi na szczeblu wspólnotowym (2007-2009 i 2010-2013) oraz w przypadku ewentualnego ustanawiania programów krajowych;

2.6 w tym względzie, zwraca się do Komisji z wnioskiem o dokonanie analizy konsekwencji i możliwości wprowadzenia minimalnych progów zaangażowania dla każdego z priorytetów interwencji;

2.7 wyraża głębokie zaniepokojenie w odniesieniu do utrzymania priorytetów i możliwości finansowania pewnych projektów, szczególnie finansowania tworzenia i zarządzania siecią terenów NATURA 2000, jak również projektów na rzecz poprawy stanu wód powierzchniowych, uważa, że instrumenty finansowe przewidywane w ramach perspektyw finansowych na okres 2007-2013 nie gwarantują odpowiednich środków do uruchomienia tej sieci; oraz zwraca się do Komisji Europejskiej z wnioskiem o wyjaśnienie powiązań oraz dostępnych (przyznanych) budżetów w ramach każdego z tych instrumentów finansowych (FEADER, FEDER), poza LIFE+, które powinny zapewnić źródło finansowania dla tych projektów;

2.8 prosi Komisję w szczególności o znaczne zwiększenie ram finansowych programu LIFE+ przewidzianych w wysokości 300 mln EUR rocznie, w celu sprostania różnym wymogom, przede wszystkim temu, o którym mowa w punkcie 3.2 niniejszej opinii;

2.9 ma zastrzeżenia co do zakresu interwencji w odniesieniu do aspektu "realizacja i zarządzanie", mającego na celu ulepszenie "bazy wiedzy" dla rozwoju i realizacji polityki na rzecz ochrony środowiska; bez kwestionowania tej potrzeby, wydaje się, że interwencje te leżą przede wszystkim w gestii Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska (EEA);

2.10 wzywa zatem Komisję Europejską do lepszego zdefiniowania działań przewidzianych w tym zakresie oraz ich koordynacji z inicjatywami i budżetami EEA.

3. Implikacje dla samorządów lokalnych i regionalnych w procesie realizacji LIFE+

Komitet Regionów

3.1 uważa, że wydatki przeznaczone na poprawą stanu środowiska naturalnego w ramach kolejnych perspektyw finansowych powinny zagwarantować skuteczność, efektywność oraz komplementarność działań realizowanych na szczeblu wspólnotowym, w sposób sprzyjający, poprzez efekt dźwigni, podejmowaniu inicjatyw na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, a także podkreśla, że większa część tych wydatków musi być pokryta na poziomie regionalnym i lokalnym oraz że samorządy terytorialne odgrywają zasadniczą rolę w finansowaniu tych interwencji;

3.2 sądzi, iż LIFE+ nie powinien wszelako stanowić jedynie narzędzia wspierającego te interwencje, ale podobnie jak w przypadku projektów finansowanych ze środków obecnego instrumentu LIFE, LIFE+ powinien być finansowaniem skierowanym na inicjatywy generujące konkretną europejską wartość dodaną w dziedzinie polityki wspólnotowej na rzecz środowiska naturalnego;

3.3 dużą wagę przywiązuje do kwestii udziału samorządów terytorialnych w projektowaniu i realizacji programów finansowania w dziedzinie środowiska naturalnego; jednakże wyraża niepokój, iż rola ta nie została przedstawiona jasno i wyraźnie we wniosku dotyczącym rozporządzenia, pomimo faktu, że Komisja usilnie dąży do decentralizacji programowania i zarządzania LIFE+;

3.4 jest zdania, iż pewne warunki wdrażania w życie instrumentu LIFE+ wymagają doprecyzowania, w odniesieniu do zasad działania mechanizmu współfinansowania pomiędzy instrumentem LIFE+ a Państwami Członkowskimi, samorządami terytorialnymi oraz innymi podmiotami publicznymi lub prywatnymi, oraz podkreśla w tym kontekście na trudności napotykane przez szereg podmiotów, szczególnie sektor prywatny, związane z uruchamianiem środków na finansowanie projektów ekologicznych o niskiej rentowności, tylko w oparciu o proaktywne podejście;

3.5 domaga się w tym kontekście zbadania elastycznych metod partnerstwa oraz przyjęcia podejścia opartego na trójstronnym modelu ukierunkowanym na metody odwołujące się inicjatyw realizowanych w ramach umów, które angażują podmioty samorządu terytorialnego na rzecz realizacji celów politycznych, w dążeniu do nadania większej dynamiki mechanizmom wdrażania.

Bruksela, 14 kwietnia 2005 r.

Przewodniczący
Komitetu Regionów
Peter STRAUB

______

(1) Dz.U. C 357, 14.12.2001, str. 44

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2005.231.72

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+).
Data aktu: 14/04/2005
Data ogłoszenia: 20/09/2005