Izby rzemieślnicze i Związek Izb Rzemieślniczych.

USTAWA
z dnia 11 września 1956 r.
o izbach rzemieślniczych i Związku Izb Rzemieślniczych.

W celu zapewnienia rzemiosłu pełnego udziału w życiu gospodarczym i społecznym kraju, jak również podniesienia na wyższy poziom działalności organizacji rzemieślniczych - stanowi się, co następuje:

I. 

Izby rzemieślnicze.

Art.  1.
1.
Izby rzemieślnicze są organizacjami samorządu gospodarczego i zawodowego rzemiosła.
2.
Izba rzemieślnicza posiada osobowość prawną i odpowiada za swoje zobowiązania własnym majątkiem.
3.
Granice okręgów izb rzemieślniczych pokrywają się z granicami województw; okręg Warszawskiej Izby Rzemieślniczej obejmuje m. st. Warszawę i województwo warszawskie, okręg zaś Łódzkiej Izby Rzemieślniczej - m. Łódź i województwo łódzkie.
Art.  2.
1.
Do zakresu działania izb rzemieślniczych należy:
1)
reprezentowanie rzemiosła wobec władz i instytucji państwowych oraz organizacji politycznych i społecznych,
2)
badanie przejawów życia gospodarczego i zawodowego rzemiosła,
3)
przedstawianie właściwym władzom i instytucjom postulatów, wniosków i opinii dotyczących rzemiosła oraz sposobu wykonywania obowiązujących w tym zakresie przepisów prawnych,
4)
organizowanie samodzielnie lub łącznie z cechami i innymi organizacjami rzemieślniczymi działalności o charakterze gospodarczym,
5)
organizowanie i popieranie wystaw, pokazów, wzorcowni, jarmarków rzemieślniczych, konkursów, muzeów, instytucji badawczych itp.,
6)
współdziałanie z właściwymi instytucjami w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych rzemieślników oraz zwiększania ich potencjału usługowego i produkcyjnego, prowadzenie i popieranie szkół i kursów rzemieślniczych, krzewienie i popieranie wynalazczości i racjonalizatorstwa wśród rzemieślników itp.,
7)
prowadzenie i popieranie akcji socjalnej, kulturalno-oświatowej i wychowania fizycznego,
8)
czuwanie nad wykonywaniem przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy w zakładach rzemieślniczych,
9)
czuwanie nad wykonywaniem przepisów i zarządzeń regulujących sprawy uczniów rzemieślniczych,
10)
roztaczanie opieki nad młodzieżą rzemieślniczą przez ustanawianie stypendiów, prowadzenie i popieranie burs i internatów, organizowanie obozów wczasowych itp.,
11)
przeprowadzanie egzaminów czeladniczych i mistrzowskich przez powoływane w tym celu komisje,
12)
wyznaczanie rzeczoznawców do wydawania opinii w zakresie spraw dotyczących rzemiosła,
13)
przedstawianie kandydatów w przypadkach, w których udział przedstawicieli rzemiosła przewidują obowiązujące przepisy,
14)
zbieranie i opracowywanie danych statystycznych dotyczących rzemiosła,
15)
sprawowanie nadzoru nad działalnością cechów.
2.
Izby rzemieślnicze spełniają ponadto inne czynności zlecone im przepisami szczególnymi.
Art.  3.

Organami izby rzemieślniczej są: rada, zarząd, komisja rewizyjna i sąd izby.

Art.  4.
1.
Radę izby rzemieślniczej stanowią radcowie w liczbie ustalonej przez statut izby.
2.
Ogólna liczba radców w izbie nie może być mniejsza od 15; liczba zastępców odpowiada liczbie radców.
Art.  5.
1.
Wyboru radców i ich zastępców dokonuje okręgowe zgromadzenie wyborcze, złożone z delegatów wybranych przez walne zgromadzenie cechów.
2.
Delegaci, radcowie izby i ich zastępcy są wybierani w tajnym głosowaniu.
3.
Czynne prawo wyborcze posiadają pełnoletni, nie ograniczeni w prawach, samoistni rzemieślnicy, należący w dniu zarządzenia wyborów do cechu.
4.
Bierne prawo wyborcze posiadają rzemieślnicy, którzy odpowiadają warunkom określonym w ust. 3 i przed dniem zarządzenia wyborów ukończyli 21 lat.
Art.  6.
1.
Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła:
1)
wydaje w drodze rozporządzenia po zasięgnięciu opinii Związku Izb Rzemieślniczych ordynację wyborczą, która ustala tryb wyboru delegatów na okręgowe zgromadzenia wyborcze oraz wyboru radców izby i ich zastępców,
2)
zarządza wybory radców i ich zastępców,
3)
rozstrzyga zarzuty przeciwko ważności wyborów.
2.
Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła może w ciągu miesiąca unieważnić wybory z powodu uchybienia przepisom niniejszej ustawy lub ordynacji wyborczej. W razie unieważnienia wyborów ponowne wybory powinny się odbyć w ciągu trzech miesięcy od daty decyzji o unieważnieniu.
Art.  7.
1.
Radcowie izby i ich zastępcy są wybierani na trzy lata.
2.
Radcowie izby pełnią swoje obowiązki do czasu zwołania pierwszego posiedzenia nowowybranej rady izby.
3.
Zastępca wchodzi w prawa i obowiązki radcy na czas niemożności pełnienia przez niego czynności, na stałe zaś - w razie utraty przez radcę mandatu.
4.
W razie wszczęcia przeciwko radcy postępowania karno-sądowego rada izby może zawiesić go w czynnościach.
Art.  8.

Pierwsze posiedzenie nowowybranej rady izby zwołuje ustępujący zarząd w ciągu jednego miesiąca od uprawomocnienia się wyborów.

Art.  9.

Rada izby wybiera zarząd, komisję rewizyjną i sąd izby spośród radców i ich zastępców.

Art.  10.
1.
Fundusze izby składają się:
1)
z opłat za świadczenia i czynności,
2)
z dochodów z własnego majątku,
3)
z dochodów nadzwyczajnych,
4)
z dotacji Skarbu Państwa.
2.
Fundusze izby mogą być przeznaczone tylko na wykonywanie zadań określonych w niniejszej ustawie.
3.
Izba pobiera opłaty za świadczenia i czynności wynikające z zadań i zakresu jej działania. Wysokość opłat zatwierdza Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła na wniosek Związku Izb Rzemieślniczych.
Art.  11.
1.
Wytyczne w sprawie terminu i sposobu układania budżetów, prowadzenia rachunkowości izb rzemieślniczych, sporządzania rocznych zamknięć rachunkowych i bilansów majątkowych oraz sposobu przeprowadzania kontroli całokształtu gospodarki finansowej i majątkowej izb i cechów ustala Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła po zasięgnięciu opinii Związku Izb Rzemieślniczych.
2.
Rada izby uchwala projekt budżetu na rok następny; projekt zatwierdza Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła po zasięgnięciu opinii Związku Izb Rzemieślniczych.
Art.  12.

Izby rzemieślnicze korzystają ze zwolnienia od podatków i opłat na równi z innymi organizacjami samorządu gospodarczego i zawodowego.

Art.  13.
1.
Statut izby określa:
1)
siedzibę izby,
2)
szczegółowy zakres działania izby,
3)
liczbę radców izby oraz ich zastępców,
4)
liczbę, funkcje i tryb wyboru członków zarządu, komisji rewizyjnej i sądu,
5)
prawa i obowiązki radców oraz członków zarządu, komisji rewizyjnej i sądu,
6)
zakres działania organów izby,
7)
tryb powoływania dyrektora izby i jego zakres działania,
8)
sposób reprezentowania izby,
9)
tryb zwoływania posiedzeń rady izby i innych jej organów oraz warunki prawomocności ich uchwał,
10)
sposób wydawania regulaminów komisji egzaminacyjnych, czeladniczych, mistrzowskich i innych.
2.
Statut może zawierać ponadto inne postanowienia związane z wykonywaniem przez izbę jej zadań. Postanowienia statutu nie mogą pozostawać w sprzeczności z postanowieniami niniejszej ustawy.
3.
Statut izby i jego zmiany uchwala rada izby. Uchwały te zatwierdza Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła po zasięgnięciu opinii Związku Izb Rzemieślniczych.
Art.  14.

Wszystkie cechy i inne organizacje rzemieślnicze obowiązane są udzielać na żądanie właściwej izby wiadomości, wykazów i danych statystycznych dotyczących rzemiosła.

II. 

Związek Izb Rzemieślniczych.

Art.  15.
1.
Izby rzemieślnicze zrzeszają się w Związku Izb Rzemieślniczych.
2.
Związek Izb Rzemieślniczych posiada osobowość prawną.
3.
Siedzibą Związku Izb Rzemieślniczych jest m. st. Warszawa.
Art.  16.
1.
Do zakresu działania Związku Izb Rzemieślniczych należy:
1)
reprezentowanie rzemiosła wobec naczelnych władz i instytucji państwowych oraz organizacji politycznych i społecznych,
2)
badanie, opiniowanie, inicjowanie i prowadzenie działalności gospodarczej i zawodowej rzemiosła na tle jego zadań i potrzeb gospodarki narodowej,
3)
koordynacja i nadzorowanie działalności izb rzemieślniczych,
4)
inicjowanie i prowadzenie działalności wydawniczej w zakresie zagadnień rzemiosła.
2.
Właściwe władze i instytucje przesyłają Związkowi Izb Rzemieślniczych do zaopiniowania projekty wszelkich aktów prawnych dotyczących rzemiosła.
Art.  17.

Organami Związku Izb Rzemieślniczych są: rada, zarząd i komisja rewizyjna.

Art.  18.
1.
Rada Związku składa się z prezesów izb rzemieślniczych. Rada wybiera ze swego grona prezesa i wiceprezesa.
2.
Zarząd Związku składa się z prezesa, dwóch wiceprezesów i dwóch członków, wybranych przez radę Związku.
3.
Komisja rewizyjna Związku składa się z trzech członków, wybranych przez radę Związku.
4.
Kadencja rady, zarządu i komisji rewizyjnej Związku trwa trzy lata.
Art.  19.
1.
Statut Związku Izb Rzemieślniczych określa:
1)
szczegółowy zakres działania Związku,
2)
zakres działania organów Związku,
3)
tryb wyboru zarządu i komisji rewizyjnej,
4)
tryb powoływania dyrektora i wicedyrektorów Związku,
5)
sposób reprezentowania Związku,
6)
tryb zwoływania posiedzeń rady Związku i innych jego organów oraz warunki prawomocności ich uchwał,
7)
sposób wydawania regulaminów komisji działających przy Związku.
2.
Statut i jego zmiany uchwala Rada Związku. Uchwały te zatwierdza Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła.
Art.  20.
1.
Rada Związku uchwala corocznie projekt budżetu na rok następny i przedstawia go do zatwierdzenia Ministrowi Przemysłu Drobnego i Rzemiosła.
2.
Koszty utrzymania Związku Izb Rzemieślniczych ponoszą izby rzemieślnicze w wysokości ustalanej corocznie przez radę Związku.
Art.  21.

Do Związku Izb Rzemieślniczych stosuje się odpowiednio przepisy art. 2, 11, 12, 13 ust. 2 i 14.

III. 

Postanowienia ogólne i końcowe.

Art.  22.
1.
Ogólny nadzór nad izbami rzemieślniczymi i Związkiem Izb Rzemieślniczych sprawuje Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła.
2.
Od uchwał organów Związku Izb Rzemieślniczych, nakładających obowiązki na izby rzemieślnicze, przysługuje izbom prawo odwołania się w terminie jednego miesiąca do Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła.
Art.  23.
1.
Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła może po zasięgnięciu opinii Związku Izb Rzemieślniczych rozwiązać radę izby rzemieślniczej, jeżeli działalność jej lub innych organów izby narusza obowiązujące przepisy prawne.
2.
Z chwilą rozwiązania rady izby ustają funkcje powołanego przez nią zarządu.
3.
Równocześnie z rozwiązaniem rady izby Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła ustanawia na czas nie przekraczający sześciu miesięcy zarząd tymczasowy, któremu przysługują uprawnienia rady izby i jej zarządu. W tymże terminie powinny się odbyć ponowne wybory radców izby.
4.
Postanowienia ustępów 1 i 3 (zdanie pierwsze) stosuje się odpowiednio do rozwiązania zarządu Związku Izb Rzemieślniczych, z tym że zarządowi tymczasowemu nie przysługują uprawnienia rady.
Art.  24.

Organy izb rzemieślniczych i Związku Izb Rzemieślniczych, funkcjonujące w dniu wejścia w życie ustawy niniejszej, działają aż do ukonstytuowania się nowych organów stosownie do przepisów ustawy.

Art.  25.

Traci moc obowiązującą ustawa z dnia 19 lipca 1939 r. o izbach rzemieślniczych i ich związku (Dz. U. Nr 65, poz. 434) i dekret z dnia 21 kwietnia 1948 r. o zmianie ustawy z dnia 19 lipca 1939 r. o izbach rzemieślniczych i ich związku (Dz. U. Nr 23, poz. 155).

Art.  26.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych – ważne informacje dla pracodawcy i pracowników

13 grudnia 2025 r. weszła w życie ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Nowe przepisy upraszczają procedury zawierania i ewidencjonowania układów, przewidują możliwość skorzystania ze wsparcia mediatorki lub mediatora w rokowaniach oraz pozwalają regulować m.in. kwestie godzenia życia zawodowego i prywatnego, równości płci, procedur antymobbingowych czy wykorzystywania nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji.

Grażyna J. Leśniak 30.12.2025
Wskaźnik POLSTR po raz pierwszy w przepisach

Wskaźnik referencyjny POLSTR, który za dwa lata ma definitywnie zastąpić WIBOR, po raz pierwszy pojawił się w powszechnie obowiązujących przepisach. Jego stawkę określił resort finansów w obwieszeniu dotyczącym tzw. safe harbour przy cenach transferowych obowiązującym od 1 stycznia 2026 r.

Michał Kosiarski 29.12.2025
Co się zmieni w prawie dla osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku

Nowa grupa osób z niepełnosprawnością uprawnionych do świadczenia wspierającego, wyższe świadczenie pielęgnacyjne i zmiany organizacyjne w orzecznictwie o niezdolności do pracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – to tylko niektóre zmiany w prawie, które będą dotyczyły osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Nowe terapie onkologiczne z refundacją

Od 1 stycznia 2026 r. będą refundowane 24 nowe terapie, w tym 9 onkologicznych, 15 nieonkologicznych i 8 terapii w chorobach rzadkich. Dla 585 terapii refundacja będzie kontynuowana. Nowe opcje leczenia zyskały osoby chore na chłoniaka grudkowego, chłoniaka Hodgkina, raka piersi, niedrobnokomórkowego raka płuca, raka przełyku i gruczolakoraka żołądka lub połączenia żołądkowo-przełykowego.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1956.41.190

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Izby rzemieślnicze i Związek Izb Rzemieślniczych.
Data aktu: 11/09/1956
Data ogłoszenia: 01/10/1956
Data wejścia w życie: 01/10/1956