Łotwa-Polska. Konwencja Konsularna. Ryga.1924.01.03.

Konwencja Konsularna

pomiędzy Polską a Łotwą, podpisana w Rydze dnia 3 stycznia 1924 r.

(Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 22 lipca 1925 r. - Dz. U. R. P. Nr. 83 poz. 568).

Przekład

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

MY, STANISŁAW WOJCIECHOWSKI,

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia trzeciego stycznia tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku podpisana została w Rydze pomiędzy Polską a Łotwą Konwencja Konsularna o następującem brzmieniu dosłownem:

Konwencja Konsularna pomiędzy Polską a Łotwą, podpisana w Rydze dn. 3 stycznia 1924 r.

POLSKA

z jednej strony,

ŁOTWA

z drugiej strony,

powodowane pragnieniem porozumienia się co do dopuszczenia na ich terytorjum urzędników konsularnych, oraz ustalenia wzajemnych praw, przywilejów i prerogatyw Konsulów Generalnych, Konsulów, Wicekonsulów i Agentów Konsularnych i określenia ich czynności, postanowiły zawrzeć Konwencję Konsularną i w tym celu mianowały swymi pełnomocnikami:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

Pana Aleksandra ŁADOSIA, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Rydze,

Pana D-ra Karola POZNAŃSKIEGO, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

Prezydent Republiki Łotewskiej:

Pana Janis VESMANS, Sekretarza Sejmu, byłego Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za sporządzone w dobrej i należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Art.  I.

Są uważani jako Konsulowie i funkcjonarjusze konsularni w rozumieniu Konwencji niniejszej, wszyscy urzędnicy służby konsularnej, powołani do wykonywania czynności, określonych przez odnośne przepisy konsularne Układających się Stron.

Konsulowie Generalni, Konsulowie, Wicekonsulowie i Agenci Konsularni mogą być urzędnikami konsularnymi zawodowymi (consules missi), lub też urzędnikami honorowymi (consules electi). Postanowienia Konwencji niniejszej dotyczą tych ostatnich tylko w tej mierze, w jakiej przepisy konsularne Państwa wysyłającego upoważniają ich do wykonywania praw i pełnienia czynności, wyszczególnionych w Konwencji niniejszej.

Każda z Układających się Stron władna będzie mianować Konsulów Generalnych, Konsulów, Wicekonsulów lub Agentów Konsularnych w portach, miastach i miejscowościach drugiej Strony. Układające się strony zastrzegają sobie jednak prawo wskazania miejscowości, do których dopuszczenie funkcjonarjuszów konsularnych Strony uważałyby za niepożądane; rozumie się, że zastrzeżenie to nie będzie mogło być stosowane względem jednej z Układających się Stron bez jednoczesnego zastosowania go do wszystkich państw.

Art.  II.

Konsulowie i Agenci Konsularni będą wzajemnie przyjęci i uznani zgodnie z przepisami i formalnościami, obowiązującemi w Państwie przyjmującem, po przedłożeniu listów komisyjnych.

Przy przedłożeniu listów komisyjnych będzie wskazany okręg konsularny Konsula; wszelkie późniejsze zmiany, dotyczące tego okręgu konsularnego winny być komunikowane Rządowi drugiej Układającej się Strony.

Przyzwolenie (exequatur) dla swobodnego wykonywania czynności będzie doręczone Konsulowi w czasie możliwie najkrótszym i bez jakichkolwiek opłat; z chwilą okazania wspomnianego exequatur naczelne władze jego okręgu konsularnego wydadzą niezwłocznie odpowiednie zarządzenia, aby umożliwić Konsulowi wykonywanie jego obowiązków służbowych oraz korzystanie z przysługujących mu przywilejów i ulg.

Przy pełnieniu swych czynności i wykonywaniu swych obowiązków urzędowych, Konsulom i Agentom Konsularnym zapewnia się najdalej idącą pomoc i życzliwe poparcie ze strony władz Państwa przyjmującego.

Art.  III.

W razie nieobecności, ciężkiej choroby lub śmierci Konsulów i Agentów Konsularnych, Wicekonsulowie, Sekretarze lub Attachés Konsularni będą z samego prawa dopuszczeni do czasowego pełnienia funkcyj konsularnych.

Władze miejscowe winny okazywać im pomoc i opiekę oraz zapewnić im podczas ich tymczasowego kierownictwa korzystanie z ulg, prerogatyw, zwolnień i przywilejów, przyznanych na mocy niniejszej Konwencji stałym kierownikom.

Art.  IV.

Konsulowie i Agenci Konsularni mogą umieszczać nad wejściem domu, w którym znajdują się biura Konsulatu lub Agencji Konsularnej, herb Państwa wysyłającego z napisem: "Konsulat lub Agencja Konsularna .........", oraz w dnie uroczystości oficjalnych i w innych wypadkach, przewidzianych przez zwyczaje, wywieszać flagę Państwa wysyłającego na budynku, w którym mieści się Konsulat, względnie Agencja Konsularna; rozumie się, że te oznaki zewnętrzne nie mogą w żadnym wypadku być uważane jako ustanawiające prawo azylu.

Mogą oni również, z uwzględnieniem powyższego zastrzeżenia co do prawa azylu, umieścić herb i wywieszać flagę Państwa wysyłającego na łodziach i pojazdach, któremi posługiwać się będą przy wykonywaniu swych czynności urzędowych.

Art.  V.

Konsulowie i Agenci Konsularni Układających się Stron zwolnieni będą na terytorjum drugiej strony od obowiązku dostarczania kwater wojskowych oraz od podatków i świadczeń dla wojska, jak również od wszelkich podatków bezpośrednich, ustanowionych przez jakąkolwiek władzę odnośnych Państw, które są podatkami osobistemi, o ile urzędnicy ci są obywatelami Państwa wysyłającego, oraz o ile nie trudnią się handlem i nie wykonywają jakiegokolwiek przemysłu lub zajęcia zarobkowego; w tym ostatnim wypadku podlegać będą odnośnie do ich handlu lub przemysłu, takim samym opłatom, ciężarom i podatkom, jakim podlegają wszyscy inni.

O ile jednak chodzi o zwolnienie od podatków bezpośrednich, rozumie się, że jedynie urzędnicy konsularni zawodowi, obywatele Państwa wysyłającego, korzystać będą z tego zwolnienia i w każdym razie nie w szerszych rozmiarach, niż przedstawiciele dyplomatyczni Układających się Stron.

Przywileje i ulgi, wymienione w ustępie pierwszym niniejszego artykułu, będą również, na zasadzie wzajemności, przyznane i innym urzędnikom konsularnym, o ile są oni urzędnikami zawodowymi i obywatelami Państwa wysyłającego.

Rozumie się, że urzędnicy konsularni nie będą zwolnieni od podatków od nieruchomości, któreby posiadali, lub od kapitałów, któreby umieścili w przedsiębiorstwach handlowych lub przemysłowych w Państwie przyjmującem.

Konsulowie i Agenci Konsularni, o ile są obywatelami Państwa wysyłającego, nie mogą być aresztowani lub więzieni w drodze prewencyjnej, wyjąwszy, za przestępstwa, za które według ustaw miejscowych, obowiązujących choćby w jednej dzielnicy Państwa przyjmującego, można wymierzyć karę więzienia lub podobną karę pozbawienia wolności powyżej jednego roku lub karę cięższą.

W razie aresztowania Konsula lub Agenta Konsularnego, Sekretarza lub innych urzędników Konsularnych, albo postawienia ich w stan oskarżenia, Rząd Państwa, na którego terytorjum nastąpiło aresztowanie lub postawienie w stan oskarżenia, winien niezwłocznie zawiadomić o tem przedstawiciela dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

Art.  VI.

Konsulowie i Agenci Konsularni obowiązani są czynić zadość wezwaniom, wystosowanym przez sądy Państwa przyjmującego, celem przesłuchania ich w charakterze świadków, jeżeli wezwania te zostały skierowane do nich w formie pisma urzędowego i bez zagrożenia sankcjami karnemi na wypadek niestawiennictwa; jeżeli jednak są oni obywatelami Państwa wysyłającego, mogą oni w każdym poszczególnym wypadku w sposób legalny usprawiedliwić swą nieobecność przeszkodami, spowodowanemi chorobą lub pilnem zajęciem służbowem.

W razie, gdy z powyższych powodów wymienieni powyżej urzędnicy konsularni nie stawią się przed sądem, władze sądowe udadzą się do ich lokalów urzędowych lub mieszkań, by zażądać od nich złożenia zeznań na piśmie w formie, wymaganej przez ustawy miejscowe, lub przyjąć od nich ustne zeznania.

Konsulowie i Agenci Konsularni, obywatele Państwa wysyłającego, mogą odmówić składania zeznań lub okazania dokumentów, znajdujących się w ich posiadaniu, zasłaniając się tajemnicą urzędową.

Jeżeli władze sądowe nie uznają wyjątku lub usprawiedliwienia, przewidzianych w artykule niniejszym za uzasadnione, winny one powstrzymać się od wszelkich środków przymusowych w stosunku do wyżej wymienionych urzędników konsularnych; wszelkie tego rodzaju wypadki winny być załatwiane w drodze dyplomatycznej.

Art.  VII.

Archiwum Konsulatu jest zawsze nietykalne i pod żadnym pozorem władze miejscowe nie mogą przeglądać lub zatrzymywać ksiąg, papierów i innych przedmiotów do niego należących. Wymienione księgi, papiery i przedmioty winny zawsze mieścić się zupełnie oddzielnie od ksiąg i papierów, dotyczących handlu i przemysłu, którym mogliby się trudnić odnośni urzędnicy konsularni, oraz od ich dokumentów i innych papierów prywatnych.

Lokale urzędowe Konsulatów i Agencyj Konsularnych są zawsze nietykalne. Władze miejscowe nie mogą pod żadnym pozorem z wyjątkiem wypadków, gdy chodzi o dochodzenie z powodu przestępstw przewidzianych w ustępie 5 artykułu V-go niniejszej Konwencji, wkraczać do lokalów urzędowych i w żadnym wypadku nie mogą przeglądać lub zatrzymywać papierów urzędowych, które się tam znajdują.

Rozumie się, że lokale urzędowe Konsulatów i Agencyj Konsularnych nie mogą w żadnym wypadku służyć jako miejsce azylu.

Jeżeli wezwany o to ze strony miejscowych władz sądowych lub administracyjnych Konsul lub Agent Konsularny odmówi wydania lub okazania im posiadanych przez siebie dokumentów, władze te nie będą mogły zastosować do niego żadnych środków przymusowych; wszelkie tego rodzaju wypadki winny być załatwiane w drodze dyplomatycznej.

Art.  VIII.

Konsulowie i Agenci Konsularni Układających się Stron mają prawo wykonywania opieki nad obywatelami Państwa wysyłającego i bronienia na podstawie zwyczajów i prawa międzynarodowego oraz w granicach swej kompetencji wszelkich praw i interesów tych obywateli.

W tym celu mogą oni zwracać się do wszystkich władz swego okręgu z reklamacjami z powodu jakiegokolwiek naruszenia konwencyj lub traktatów, zawartych między obydwoma Państwami, i z powodu jakiegokolwiek nadużycia, któreby obywatelom Państwa wysyłającego dawały powód do zażaleń.

Art.  IX.

Konsulowie i Agenci Konsularni każdej z Układających się Stron, o ile zostali do tego upoważnieni przez władze Państwa wysyłającego, mają prawo:

1) przyjmować w swych biurach i na pokładach statków i okrętów narodowych wszelkiego rodzaju deklaracje od kapitanów i załogi, oraz od pasażerów, kupców i wszelkich innych obywateli Państwa wysyłającego;

2) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać w swych biurach, w mieszkaniach stron i na pokładach statków i okrętów narodowych jednostronne akty prawne i rozporządzenia ostatniej woli obywateli Państwa wysyłającego, jak również wszelkie dwustronne akty prawne, zawierane bądź tylko pomiędzy obywatelami Państwa wysyłającego, bądź też pomiędzy obywatelami Państwa wysyłającego z jednej strony a obywatelami Państwa przyjmującego lub Państwa trzeciego z drugiej strony;

3) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać w swych biurach i na pokładach statków i okrętów narodowych jednostronne i dwustronne akty prawne, w których stronami są wyłącznie obywatele Państwa przyjmującego lub Państwa trzeciego, o ile akty te dotyczą bądź praw i majątków, znajdujących się na terytorjum Państwa wysyłającego, bądź też spraw, które mają być wykonane względnie mieć skutki prawne na terytorjum Państwa, do którego należy Konsul lub Agent Konsularny, sporządzający akt;

4) tłomaczyć i uwierzytelniać wszelkiego rodzaju akty i dokumenty, pochodzące od władz i urzędników Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego; tłomaczenia te będą miały w obu Państwach tę samą moc i skutki, jak gdyby zostały sporządzone przez urzędników publicznych lub tłomaczy zaprzysiężonych tych Państw.

Rozumie się, iż powyższe przepisy nie stosują się do dwustronnych aktów prawnych, dotyczących przeniesienia prawa własności na nieruchomości lub obciążenia nieruchomości, położonych na terytorjum Państwa przyjmującego.

Odpisy, wyciągi i wypisy z aktów, sporządzonych przez Konsulów i Agentów Konsularnych na podstawie niniejszego artykułu, należycie uwierzytelnione przez wymienionych urzędników konsularnych i zaopatrzone w pieczęć Konsulatu lub Agencji Konsularnej, będą uznane zarówno wobec sądów, jak i poza sądami w Państwie przyjmującem jak i w Państwie wysyłającem narówni z oryginałami i będą miały ten sam charakter dokumentów autentycznych i tę samą moc dowodową, jak gdyby były sporządzone przez notarjusza lub urzędnika publicznego, względnie sądowego jednego lub drugiego Państwa, pod warunkiem jednak, że akty te zostały sporządzone według form, wymaganych przez ustawy Państwa wysyłającego, i że następnie zostały narówni z oryginałami należycie opłacone stemplem i zarejestrowane oraz poddane wszelkim innym formalnościom w tej dziedzinie, wymaganym przez przepisy Państwa, na którego terytorjum dany akt ma być wykonany.

W razie wątpliwości co do wiarogodności odpisu, wyciągu lub wypisu z aktu sporządzonego w biurach odnośnych Konsulatów lub Agencyj Konsularnych, nie można odmówić stronie zainteresowanej, która tego zażąda, porównania ich z oryginałem; przy zestawieniu dokumentu strona zainteresowana może być obecna, o ile uzna to za wskazane.

Art.  X.

Konsulowie i Agenci Konsularni każdej z Układających się Stron, o ile są do tego upoważnieni przez ustawy i przepisy swego kraju, mają prawo sporządzać akty urodzenia i akty zejścia obywateli Państwa wysyłającego.

Rozumie się, że przepis niniejszy nie zmienia w żadnej mierze przewidzianego przez ustawy miejscowe obowiązku osób zainteresowanych składania deklaracyj urodzenia i śmierci przed władzami Państwa przyjmującego.

Art.  XI.

Konsulowie i Agenci Konsularni każdej z Układających się Stron mają prawo, zgodnie z przepisami konsularnemi Państwa wysyłającego, wydawać paszporty i inne dokumenty osobiste, tudzież wizować paszporty, patenty, świadectwa pochodzenia towarów i inne tego rodzaju dokumenty.

Art.  XII.

Układające się Strony zobowiązują się wzajemnie dostarczać sobie na żądanie odpowiednio uwierzytelnione wypisy z aktu urodzenia, ślubu i zejścia, oraz z aktów uznania i uprawnienia dzieci nieślubnych i z aktów przysposobienia, dotyczących obywateli drugiej Układającej się strony.

Wymienione wypisy będą sporządzane według form, przyjętych w każdem Państwie, i doręczane za opłatą przewidzianą przez ustawy i przepisy, obowiązujące w danem Państwie, za pośrednictwem Konsulatów i Agencyj Konsularnych Strony, która wystąpiła z żądaniem. Wypisy te jednak będą sporządzane i dostarczane bezpłatnie, o ile będą żądane w drodze dyplomatycznej dla potrzeb urzędowych Układających się Stron lub też dla osób ubogich.

Art.  XIII.

Odnośnie do spadków, pozostawionych przez obywateli jednej z Układających się Stron na terytorjum drugiej Strony, obowiązywać będą następujące postanowienia:

§ 1. Obywatele jednej z Układających się Stron dopuszczeni będą w drugiem Państwie narówni z krajowcami do spadkobrania majątku, który im przypadnie na terytorjum Strony drugiej z mocy ustawy lub rozporządzenia ostatniej woli, oraz do obejmowania majątku tego w posiadanie.

§ 2. Spadki po obywatelach polskich na Łotwie oraz spadki po obywatelach łotewskich w Polsce nie będą obciążone innemi, ani wyższemi podatkami spadkowemi, niż spadki po krajowcach.

§ 3. Jeżeli obywatel jednej z Układających się Stron umrze, pozostawiając spadek w całości lub w części na obszarze drugiej Strony, władze tej drugiej Strony ograniczą się w zasadzie do zabezpieczenia mienia należącego do spadku oraz praw i roszczeń spadkowych własnych obywateli, mieszkańców tego Państwa i Skarbu.

§ 4. Dla rozstrzygania o prawach spadkowych odnośnie do mienia ruchomego właściwemi są władze Państwa ojczystego spadkodawcy.

Za prawa spadkowe uważa się: dziedziczenie ustawowe, prawo do części obowiązkowej, dziedziczenie testamentowe, darowiznę na wypadek śmierci oraz zapis.

Jeżeli ze strony obywateli Państwa, w którem znajduje się mienie spadkowe, będą zgłoszone roszczenia do spadku ruchomego, oparte na innych prawnych podstawach, odnośna decyzja będzie wydana przez władze tego Państwa, które zastosują ustawy w Państwie tem obowiązujące.

§ 5. We wszystkich kwestjach, dotyczących spadku nieruchomego, rozstrzygać będą władze Państwa, w którem majątek nieruchomy się znajduje.

§ 6. Majątki, któremi spadkodawca nie może rozporządzać na wypadek swojej śmierci (fideicomis) podlegają ustawom Państwa, w którem się znajdują.

Te same ustawy będą stosowane w zakresie ograniczeń publiczno-prawnych, którym podlega spadek lub jego części.

§ 7. Majątek spadkowy, który według ustaw ojczystych spadkodawcy jest bezdziedziczny, podlega, jako spadek bezdziedziczny, ustawom Państwa, w którego obrębie znajduje się w chwili śmierci spadkodawcy.

Za bezdziedziczny uważa się majątek, który według ustaw ojczystych spadkodawcy w braku innych spadkobierców przypada z prawa Państwu lub innym osobom prawnym.

§ 8. W razie otwarcia spadku, pozostawionego przez obywatela jednej z Układających się Stron na terytorjum Strony drugiej, władze miejscowe obowiązane są zawiadomić niezwłocznie o tem najbliższą władzę konsularną Państwa, którego obywatelem był zmarły. Władze miejscowe udzielą równocześnie w miarę możności władzy konsularnej ewentualnych wiadomości o spadkobiercach i ich miejscu pobytu, o istnieniu rozporządzenia na wypadek śmierci, jak również o środkach, jakie dla zabezpieczenia spadku zostały przez nie przedsięwzięte.

Jeżeli władza konsularna dowie się wcześniej od władz miejscowych o otwarciu spadku, winna ona w ten sam sposób zawiadomić o tem władze miejscowe.

Odnośnie do spadku ruchomego władza konsularna opieczętuje majątek spadkowy, spisze inwentarz mienia ruchomego oraz zajmie się zarządem i likwidacją spadku, co jednak nie wyklucza współdziałania władz miejscowych w granicach, w jakich -zgodnie z § 3 niniejszego artykułu - władze te są powołane do wydawania zarządzeń, zmierzających do zabezpieczenia roszczeń i praw spadkowych.

§ 9. Wydanie mienia spadkowego należycie wylegitymowanym spadkobiercom lub też wysłanie za granicę może nastąpić dopiero po zaspokojeniu lub należytem zabezpieczeniu podatków spadkowych, roszczeń do spadku oraz niekwestjonowanych praw spadkowych obywateli Państwa, w którem znajduje się mienie spadkowe, lub osób tam zamieszkałych.

Władza Konsularna może jednak pokryć zgóry z masy spadkowej koszta ostatniej choroby spadkodawcy i jego pogrzebu, zasługi służby domowej, czynsz mieszkalny za ostatni kwartał, należytości sądowe, konsularne i inne tego rodzaju oraz, w razie koniecznej potrzeby, niezbędne koszta utrzymania rodziny zmarłego.

Jednakże, wierzyciele masy spadkowej nie mogą się sprzeciwić wydaniu mienia spadkowego jeżeli w przeciągu 9 miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy nie będą w stanie udowodnić, że roszczenia ich zostały bądź uznane przez spadkobierców, bądź zatwierdzone przez prawomocną uchwałę sądową, bądź też co najmniej prawidłowo zgłoszone do właściwej władzy sądowej.

§ 10. We wszystkich sprawach, mogących wyniknąć z przypadnięcia, zarządu i likwidacji spadków, pozostawionych przez obywateli jednej z Układających się Stron na obszarze Strony drugiej, właściwi urzędnicy konsularni będą z mocy samego prawa zastępować nieobecnych spadkobierców oraz będą uznani jako ich pełnomocnicy, bez konieczności udowodnienia swego charakteru przez okazanie specjalnego pełnomocnictwa, o ile spadkobiercy ci nie ustanowili innych pełnomocników i o ile są obywatelami Państwa wysyłającego.

Rozumie się, że urzędnicy konsularni, uważani jako pełnomocnicy obywateli swego kraju, nie mogą być w żadnym wypadku osobiście pociągnięci do odpowiedzialności za sprawy, dotyczące spadku.

§ 11. Urzędnicy konsularni Układających się Stron mają wyłączne prawo sporządzania inwentarza i wykonywania wszelkich innych czynności, mających na celu zabezpieczenie i likwidację spadków, pozostawionych przez załogę okrętów i statków, pasażerów i innych podróżnych, obywateli ich kraju, zmarłych podczas podróży morskiej bądź w porcie, bądź na lądzie, bądź też na pokładzie okrętu lub statku.

Art.  XIV.

Konsulowie i Agenci Konsularni uprawnieni są do wykonywania opieki nad małoletnimi, umysłowo chorymi i innymi niewłasnowolnymi obywatelami Państwa wysyłającego; w tym celu wyżej wymienieni urzędnicy konsularni będą mieli prawo, w granicach ustawodawstwa miejscowego, przedsiębrać wszelkie środki, które uznają za wskazane.

Art.  XV.

Konsulowie i Agenci Konsularni każdej z Układających się Stron uprawnieni są do udzielania wszelkiej pomocy i opieki statkom i okrętom Państwa wysyłającego, które przebywają w portach ich okręgu konsularnego.

W tym celu mogą oni udawać się osobiście lub wysyłać swoich delegatów na pokład statków i okrętów, z chwilą, gdy statki i okręty te zostaną dopuszczone do swobodnego komunikowania się z lądem.

Na statkach mogą oni również przesłuchiwać kapitanów i załogę; badać papiery okrętowe; przyjmować - zgodnie z postanowieniami artykułu niniejszej Konwencji - zeznania o podróży, jej celu i o wydarzeniach w czasie jej trwania; mogą sporządzać wykazy ładunków i ułatwiać odprawę statków; wreszcie mogą oni towarzyszyć kapitanowi i osobom, należącym do załogi, w ich wystąpieniach przed miejscowemi sądami i urzędami administracyjnemi celem służenia im pomocą w sprawach, które mieliby tam do załatwienia.

W portach, gdzie ma swą siedzibę Konsul lub Agent Konsularny jednej z Układających się Stron, funkcjonarjusze miejscowych władz sądowych i administracyjnych zarówno jak i funkcjonarjusze miejscowego urzędu celnego nie mogą dokonywać na statkach poszukiwań ani rewizyj, prócz zwykłych rewizyj celnych i oględzin sanitarnych, ani aresztować i zatrzymywać, ani też podejmować innych czynności urzędowych, wymagających zastosowania środków przymusowych, nie zawiadomiwszy o tem uprzednio, a w wypadkach nagłych w chwili dokonywania czynności, Konsula lub Agenta Konsularnego Państwa, do którego należy statek, a to w tym celu, aby dany urzędnik konsularny mógł być obecny przy wykonywaniu tych czynności. Władze miejscowe winny również zawiadomić zawczasu Konsula lub Agenta Konsularnego, aby mógł on być obecny przy deklaracjach, składanych przez kapitanów lub załogę przed miejscowemi sądami lub urzędami administracyjnemi.

W zaproszeniu, które zostanie wystosowane w wymienionych wypadkach do Konsula lub Agenta Konsularnego, należy wskazać ściśle godzinę, a jeżeli Konsul lub Agent Konsularny nic stawi się osobiście na czas, ani nie wydeleguje swego zastępcy, czynności takie odbędą się w jego nieobecności. Właściwe władze miejscowe winny jednak możliwie najszybciej zawiadomić Konsula lub Agenta Konsularnego o rewizjach i innych czynnościach urzędowych, o których mowa w poprzednim ustępie, dokonanych w jego nieobecności, oraz wskazać równocześnie powody pośpiechu; władze miejscowe winny postąpić w ten sam sposób w wypadkach, kiedy Konsul lub Agent Konsularny nie ma siedziby swej w danym porcie.

Art.  XVI.

We wszystkich sprawach, dotyczących policji portowej, załadowywania i wyładowywania statków oraz bezpieczeństwa towarów, mienia i bagaży, stosowane będą ustawy, dekrety i rozporządzenia miejscowe, z tym jednak wyraźnym warunkiem, że wszelkie przywileje i ulgi, które zostaną przyznane w danym porcie przez jedną z Układających się Stron statkom państwa trzeciego, będą również stosowane w tym porcie do statków drugiej Układającej się Strony.

Konsulom i Agentom Konsularnym przysługuje w granicach, przewidzianych przez ustawy Państwa wysyłającego, wyłączne prawo nadzoru nad utrzymaniem wewnętrznego porządku na pokładzie statków swego Państwa; winni oni zgodnie z ustawami Państwa wysyłającego, załatwiać sami wszelkie spory, mogące wyniknąć między kapitanami, oficerami i marynarzami tych statków, w szczególności zaś takie, które dotyczą płacy i wypełniania wzajemnych zobowiązań.

Interwencja władz miejscowych może mieć miejsce tylko wówczas, gdy zaszłe na pokładzie statku zaburzenia mogłyby naruszyć spokój publiczny na lądzie lub w porcie, lub gdy osoba do załogi statku nie należąca byłaby w nich zamieszana; lecz nawet i w tym wypadku władze miejscowe winny, o ile możliwe nawet uprzednio, zawiadomić o tem właściwego konsula lub Agenta Konsularnego.

We wszystkich innych wypadkach wspomniane powyżej władze powinny ograniczyć się do udzielania Konsulom i Agentom Konsularnym, o ile oni tego żądają, poparcia przy wykonywaniu ich czynności, w szczególności zaś przy ujęciu i odstawieniu na pokład statku lub okrętu osób, zapisanych na listę załogi, lub - o ile nie są to obywatele miejscowi - przy odstawieniu ich do więzienia, we wszystkich wypadkach, kiedy Konsul lub Agent Konsularny uzna to dla jakichkolwiek względów za wskazane.

Art.  XVII.

Konsulowie lub Agenci Konsularni mogą żądać aresztowania oraz odstawienia na pokład lub odesłania do kraju ojczystego oficerów, marynarzy i innych osób, należących w jakimkolwiek charakterze do załogi okrętów lub statków Państwa wysyłającego, które zbiegły na terytorjum jednej z Układających się Stron.

W tym celu winni oni zwracać się pisemnie do właściwych władz miejscowych i wykazać na podstawie papierów okrętowych lub listy zaciągowej, lub też w razie braku tych dokumentów, na podstawie uwierzytelnionych wypisów z nich, że osoby, których wydania się domagają, należą rzeczywiście do składu załogi. W miejscowościach, w których niema Konsula, ani Agenta Konsularnego, żądanie wydania może być wystosowane do władz miejscowych przez kapitana lub osobę, która sprawuje dowództwo, z zachowaniem jednak formalności, przewidzianych w niniejszym ustępie.

Wobec żądania, w ten sposób uzasadnionego, władze miejscowe nie mogą odmówić wydania, z wyjątkiem wypadku, kiedy będzie przedstawiony dowód, że osoba, której wydania zażądano, jest obywatelem miejscowym, albo jeżeli osoba zbiegła dopuściła się na lądzie zbrodni lub występku; w tym ostatnim wypadku władze miejscowe mogą odroczyć wydanie, aż do czasu wydania wyroku przez sąd właściwy i całkowitego wykonania wyroku.

Wyżej wymienionym urzędnikom konsularnym winna być nadto udzielona wszelka pomoc i poparcie w celu odszukania i zatrzymania zbiegów, którzy na skutek piśmiennego żądania i na koszt Konsulatu lub Agencji Konsularnej będą osadzeni i trzymani w więzieniu miejscowem aż do chwili odstawienia ich z powrotem na pokład statku lub okrętu narodowego, lub też do czasu nadejścia sposobności odesłania ich do ojczyzny. Jeżeli jednak sposobność ta nie nastąpi w przeciągu dwóch miesięcy od dnia zatrzymania, wspomniani zbiegowie winni być wypuszczeni na wolność, za uprzedniem na trzy dni naprzód uczynionem zawiadomieniem Konsula lub Agenta Konsularnego, i nie będą mogli być ponownie zatrzymani z tego samego powodu.

Układające się Strony zgadzają się, że oficerowie i marynarze lub inne osoby, należące do załogi, o ile są obywatelami Państwa, na którego terytorjum zbiegli, nie podlegają przepisom niniejszego artykułu.

Art.  XVIII.

Jeżeli okręt lub statek, należący do Rządu lub do obywateli jednej z Układających się Stron, ulegnie rozbiciu lub osiądzie na mieliźnie u wybrzeża drugiej Strony, władze miejscowe winny zawiadomić niezwłocznie o tym wypadku Konsula lub Agenta Konsularnego, w którego okręgu konsularnym zaszedł wypadek.

Wszelkie czynności, związane z akcją ratowniczą okrętów i statków jednej z Układających się Stron, które ulegną rozbiciu lub osiądą na mieliźnie na wodach terytorjalnych drugiej Strony, odbywać się będą pod kierunkiem Konsulów lub Agentów Konsularnych.

Władze miejscowe obu Państw będą mogły interwenjować jedynie w celu udzielenia pomocy urzędnikom konsularnym, utrzymania porządku, zabezpieczenia interesów osób, uczestniczących w akcji ratowniczej a nie należących do załogi, oraz zapewnienia wykonania zarządzeń, dotyczących wwozu i wywozu uratowanych towarów.

W razie nieobecności i aż do chwili przybycia na miejsce Konsulów, Agentów Konsularnych lub ich przedstawicieli, miejscowe władze winny przedsięwziąć wszelkie niezbędne środki dla zapewnienia opieki osobom i dla przechowania przedmiotów uratowanych.

Za interwencję swą w tych wypadkach władze miejscowe nie mogą pobierać żadnych opłat, z wyjątkiem tych, które spowodowane będą akcją ratowniczą oraz przechowaniem uratowanych przedmiotów, oraz którym w podobnych wypadkach podlegać będą okręty i statki państwa najbardziej uprzywilejowanego.

W razie wątpliwości co do narodowości rozbitego okrętu lub statku, zarządzenia, przewidziane w niniejszym artykule, należą wyłącznie do kompetencji władz miejscowych.

Uratowane towary i przedmioty będą wolne od wszelkich opłat celnych pod warunkiem, że nie zostaną przeznaczone dla spożycia w danym kraju.

Art.  XIX.

We wszystkich wypadkach, kiedy w umowach pomiędzy armatorami, ładowcami i ubezpieczającymi nie będzie przepisów odmiennych, awarje, którym uległy na morzu okręty i statki Układających się Stron, bez względu na to czy zawinęły one do portu dobrowolnie, czy też na skutek przymusowego schronienia się, będą załatwiane przez Konsulów lub Agentów Konsularnych własnego Państwa, chyba że w sprawie tych awarji są zainteresowani obywatele Państwa przyjmującego lub państwa trzeciego; w tym wypadku, jak również w braku polubownego układu pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi, uregulowanie tych spraw należeć będzie do władz miejscowych.

Art.  XX.

Każda z Układających się Stron zobowiązuje się zapewnić ponadto drugiej Stronie w zakresie ustanawiania Konsulatów, zarówno jak i we wszystkiem, co dotyczy wykonywania czynności konsularnych oraz korzystania ze zwolnień, praw, przywilejów, ulg i zaszczytów, zasadę największego uprzywilejowania. Strony zgadzają się jednak, że żadna z Układających się Stron nie będzie mogła powoływać się na klauzulę największego uprzywilejowania, oraz żądać dla swoich urzędników i funkcjonarjuszów konsularnych innych lub dalej idących zwolnień, praw, przywilejów, ulg i zaszczytów niż te, które sama przyzna urzędnikom i funkcjonarjuszom konsularnym drugiej Strony.

Art.  XXI.

Wszędzie, gdzie w niniejszej Konwencji jest mowa o "Konsulu", rozumie się przez to Konsulów Generalnych, Konsulów i Wice-Konsulów; również tam, gdzie jest mowa o "Konsulatach" - rozumie się Konsulaty Generalne, Konsulaty i Wice-Konsulaty.

Art.  XXII.

Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji; wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w Warszawie, w czasie możliwie najkrótszym. Konwencja niniejsza staje się prawomocną po upływie jednego miesiąca od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.

Art.  XXIII.

Konwencja niniejsza obowiązywać będzie tak długo, dopóki nie zostanie wypowiedziana przez jedną z Układających się Stron. Skutki tego wypowiedzenia następują dopiero po upływie terminu sześciomiesięcznego.

Na dowód czego odnośni pełnomocnicy niniejszą Konwencję podpisali i opatrzyli swemi pieczęciami.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach w Rydze dnia trzeciego stycznia tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.

Zaznajomiwszy się z powyższą Konwencją, uznaliśmy ją i uznajemy za słuszną zarówno w całości jak i każde z zawartych w niej postanowień, oświadczamy, że jest przyjęta, ratyfikowana i zatwierdzona i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie, dnia 8-go października 1925 r.

• Identyfikator: Dz.U.1926.5.26
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Łotwa-Polska. Konwencja Konsularna. Ryga.1924.01.03.
• Data aktu: 03/01/1924
• Data ogłoszenia: 16/01/1926
• Data wejścia w życie: 17/01/1926