W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowana została informacja o projekcie dokumentu „Zdrowa Przyszłość. Ramy strategiczne dla systemu ochrony zdrowia na lata 2021-2027”. Jego celem jest identyfikowanie głównych wyzwań w systemie ochrony zdrowia oraz wskazywanie kierunków jego zmian. Projektowany dokument ma stanowić kontynuację dokumentu o nazwie „Policy Paper dla ochrony zdrowia na lata 2014 -2020". Choć wydaje się to mało prawdopodobne, to ma ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w pierwszym kwartale 2021 roku. Jego efektem ma być poprawia zdrowotności obywateli,  jakości i dostępu do świadczeń zdrowotnych oraz lepszego dopasowania opieki zdrowotnej do zmieniających się trendów demograficznych. Za przygotowanie dokumentu odpowiedzialny jest Adam Niedzielski, minister zdrowia.

 

Wyzwania stojące przed systemem zdrowia

W związku z możliwością korzystania ze środków unijnych na realizację określonych działań w latach 2021 – 2027 wszystkie kraje członkowskie, w tym Polska, zobowiązane są do spełniania tzw. warunków podstawowych dla perspektywy 2021-2027 w poszczególnych obszarach. W obszarze zdrowia wskazano jako warunek podstawowy posiadanie krajowych lub regionalnych strategicznych ram polityki zdrowotnej, składający się z trzech elementów:

  • mapowanie potrzeb zdrowotnych i opieki długoterminowej, w tym personelu medycznego i opiekuńczego;
  • środki, które zapewnią skuteczność, trwałość, dostępność i przystępność usług zdrowotnych i opieki długoterminowej, ze szczególnym uwzględnieniem osób wykluczonych z systemów opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej, w tym tych, do których najtrudniej jest dotrzeć,
  • środki promowania usług środowiskowych i rodzinnych poprzez deinstytucjonalizację, w tym profilaktyka i podstawowa opieka zdrowotna, opieka domowa i usługi środowiskowe. 

Z tym, że projektowany dokument określi dwa ostatnie elementy. Szczególnym wyzwaniem jest dalsze usprawnianie i koordynacja licznych działań instytucji publicznych, organizacji pozarządowych oraz sektora prywatnego podejmowanych na rzecz zdrowia oraz kształtowania środowisk sprzyjających zdrowiu, dlatego niezbędne jest podjęcie dobrze zaplanowanej, spójnej oraz rozłożonej na wiele lat polityki rozwoju systemu ochrony zdrowia.  Każdy obszar strategiczny ma cel szczegółowy i przypisane do niego konkretne działania jego realizacji.  W sumie ma być wskazanych 15 celów, które będą realizowane poprzez sześć kierunków interwencji wyznaczonych, każdy kierunek zaś ma być podzielony na 18 narzędzi. Zarówno cele, jak i kierunki są ze sobą związane i wynikają z diagnozy. Z informacji w Wykazie prac legislacyjnych rządu nie zostały jednak podane wszystkie cele, kierunki i narzędzia.

Przykładowe cele polityki zdrowotnej

Jak czytamy w Wykazie prac legislacyjnych rządu jeden rozdział polityki zdrowotnej ma być poświęcony opiece nieformalnej. Określono cel główny, którym w zakresie opieki nad osobami starszymi jest poprawa jakości życia związanej ze zdrowiem u osób starszych i ich opiekunów w środowisku lokalnym. Następnie wskazano poniższe obszary strategiczne:

  1. Rozwój zasobów kadrowych;
  2. Rozwój form opieki dziennej;
  3. Rozwój form opieki domowej;
  4. Rozwój innowacyjnych form opieki;
  5. Wsparcie opiekunów nieformalnych;
  6. Koordynacja opieki środowiskowej.


Ponadto w programie mają być się też znaleźć działania z zakresu deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej w następujących obszarach:

  1. Inwestycje w kadry - poprawa sytuacji kadrowej i jakości kształcenia w dziedzinie psychiatrii, jak również kadr innych specjalizacji zajmujących się ochroną zdrowia psychicznego;
  2. Inwestycje w system - zmiana organizacji udzielania świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki psychiatrycznej;
  3. Inwestycje w system - zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki psychiatrycznej;
  4. Inwestycje infrastrukturalne - dostosowanie podmiotów leczniczych do środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej;
  5. Inwestycje w zdrowie populacji – promocja zdrowia psychicznego, prewencja samobójstw i zachowań autoagresywnych.

Każdy obszar strategiczny ma cel szczegółowy i przypisane do niego konkretne działania jego realizacji. 
Osobne części poświęcone są systemowi koordynacji i wdrażania, a także monitorowania i ewaluacji oraz wskaźnikom realizacji celów projektowanego dokumentu strategicznego. 

Ramy strategiczne będą uzupełnione na poziomie przez plany transformacji – krajowy i wojewódzkie, które zastąpią regionalne priorytety polityki zdrowotnej i stanowić będą istotny element operacjonalizacji wniosków z mapy potrzeb zdrowotnych.