Główny Inspektor Sanitarny przygotował nowe wytyczne pozwalające stwierdzić czym jest COVID-19 i czy ktoś jest potencjalnie nim zarażony. Według najświeższych wytycznych GIS chorym lub potencjalnie chorym na COVID-19 może być każda osoba u której wystąpił co najmniej jeden z poniższych objawów:

  • kaszel
  • gorączka 
  • duszność
  • utrata węchu o nagłym początku
  • utrata lub zaburzenia smaku o nagłym początku.

To są kryteria kliniczne i są one zmienione. Dotychczas było tak, że aby ktoś był podejrzany o zakażenie koronawirusem i wysłany  na test, powinien mieć wszystkie objawy. Teraz wystarczy jeden. A najbardziej charakterystycznym spośród nich jest utrata węchu i smaku.

Zobacz w LEX: Zarządzanie ryzykiem w podmiocie leczniczym w aspekcie elektronizacji dokumentacji medycznej - szkolenie online >

Zasady kierowania na testy w kierunku SARS-CoV-2

Poza tym GIS zmienił kryterium epidemiologiczne, kwalifikujące do objęcia obywatela nadzorem epidemiologicznym lub wysłaniem go na test w kierunku SARS-CoV-2.Otóż potencjalnie zakażonym może być Każda osoba, która  w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała co najmniej jedno z następujących kryteriów:

1. Miała bliski kontakt z osobą, u której stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2 (kontakt zprzypadkiem potwierdzonym lub prawdopodobnym). GIS sprecyzował czy jest bliski kontakt bo wcześniej nie było to aż tak dokładnie określone. Zgodnie z nowymi wytycznymi jest to:

  • przebywanie w bezpośredniej bliskości (twarzą w twarz) z osobą chorą, w odległości mniejszej niż 2 m przez ponad 15 minut,
  • bezpośredni kontakt fizyczny z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2,
  • bezpośredni kontakt bez środków ochronnych z wydzielinami osoby z COVID‐19 (np. dotykanie zużytej chusteczki higienicznej, narażenie na kaszel osoby chorej), 
  • kontakt na pokładzie samolotu lub innych środków transportu zbiorowego obejmujący: osoby zajmujące dwa miejsca (w każdym kierunku) od osoby z COVID‐19; osoby towarzyszące w podróży lub sprawujące opiekę nad osobą z COVID‐19, członkowie załogi obsługujący sekcję, w której znajduje się chory.
  •  personel medyczny lub inna osoba bezpośrednio opiekująca się chorym z COVID‐19 lub osoba pracująca w laboratorium bezpośrednio z próbkami osób z COVID‐19 bez odpowiedniego zabezpieczania lub w przypadku gdy doszło do uszkodzenia stosowanych środków ochrony osobistej lub w przypadku stwierdzenia ich nieprawidłowego zastosowania

 

       

2. Przebywała (jako pensjonariusz) lub była członkiem personelu w placówce opiekuńczej/opieki długoterminowej, w której potwierdzono transmisję COVID‐19 .          

Co ciekawe, GIS wskazał, że możliwie zarażonym jest każda osoba spełniająca kryteria kliniczne. Zaś prawdopodobnie zarażonym jest każdy kto spełnia kryteria kliniczne i epidemiologiczne. Niemniej jednak, utratę węchu i smaku uznano na tyle charakterystyczną dla osoby zarażonej koronwairusem, że w przypadku wystąpienia tych objawów u danej osoby, GIS uznaje, że jest ona prawdopodobnie zakażona. Sam jednak kontakt z osobą zakażoną, nawet bliski nie jest podstawą do wysłania na test ani objęcia nadzorem epidemiologicznym.

Bądź na bieżąco ze zmianami w ochronie zdrowia! Sprawdź w LEX >

Lekarz może, ale nie musi się sugerować

Czy nowe wytyczne GIS sprawią, że lekarze rodzinni zaczną inaczej kwalifikować pacjentów do testów? - To są wytyczne, zalecenia. Lekarz bierze je pod uwagę, ale leczy zawsze zgodnie ze swoją wiedzą medyczną i zasadami  wykonywania zawodu, które są  określone w szczególności w ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty oraz zgodnie z zasadami etyki wskazanymi w Kodeksie Etyki Lekarskiej-  wskazuje dr Sebastian Sikorski, adwokat i specjalista od prawa medycznego."

Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że od początku września lekarze rodzinni wystawili 672 tys. zleceń na testy medyczne. - Wytyczne GIS mogą być dla nas podpowiedzią i dobrze, że Sanepid je zmienił gdyż wcześniejsze nie przystawały one do rzeczywistości. Oznaki COVID-19 przejawiali pacjenci, w których wcale nie jednocześnie występowała utrata węchu i smaku, duszności, kaszel i gorączka - zaznacza Małgorzata Stokowska-Wojda, lekarz rodzinny z Porozumienia Zielonogórskiego. Zaznacza jednak, że nie każdy pacjent, który ma kaszel i gorączkę, też jest od razu kierowany przez lekarza rodzinnego na test. - Mamy w powietrzu 200 innych wirusów i one też wywołują infekcję. Nie musi być tak, że wszyscy nagle zapadają na COVID-19 - zaznacza Małgorzata Stokowska-Wojda.

Sprawdź w LEX: Czy udzielanie świadczenia medycznego może być nagrywane przez uczestnika lub inną osobę? >

Inna kwestia jest taka, że lekarze rodzinni wybiórczo w ostatnim czasie kierują na testy, gdyż laboratoria są na granicy wydolności. 60-70 tys. testów jakie wykonują teraz w ciągu doby, to maksimum.