Pytanie

Lekarze, zgodnie z obowiązującymi przepisami mogą otrzymać bezpłatne próbki leków na podstawie wniosku. W przypadku lekarzy zatrudnionych w szpitalach, próbki takie są zgłaszane do apteki i tam przechowywane.
Czy w związku z tym próbki te (są one wykorzystywane do leczenia pacjentów szpitala) stanowią własność szpitala, lekarza, czy może nadal firmy farmaceutycznej?
Czy jeśli szpital wykorzystuje taką próbkę do leczenia pacjentów, to stanowi to dla szpitala przychód?

Odpowiedź

Próbki produktów leczniczych zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) - dalej u.p.f. mogą być dostarczane wyłącznie osobom uprawnionym do wystawiania recept. Należy uznać, że z chwilą przyjęcia próbki prawo jej własności przechodzi na lekarza i jest on jej dysponentem, nawet w przypadku, gdyby próbka miałaby zostać zastosowana w podmiocie leczniczym.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 54 ust. 3 u.p.f. reklama produktu leczniczego polegająca na bezpłatnym dostarczaniu jego próbek może być kierowana wyłącznie do osób uprawnionych do wystawiania recept. Przepis ten stosuje się również do próbek dostarczanych do lekarza i zastosowanych do leczenia pacjentów w podmiotach leczniczych wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne. Próbki te muszą być ewidencjonowane przez aptekę szpitalną, aptekę zakładową lub dział farmacji szpitalnej.
Przepis w sposób jasny mówi o dostarczaniu próbek osobom uprawnionym do wystawiania recept/lekarzom, a więc należy się opowiedzieć za uznaniem, że to lekarz otrzymuje próbki, z chwilą ich otrzymania staje się ich właścicielem i dysponentem. Rola apteki szpitalnej sprowadza się w takim przypadku wyłącznie do ewidencjonowania próbki, tak żeby zapewnić ewentualną informację o pochodzeniu produktu, który zostanie zastosowany w podmiocie leczniczym. Trudno twierdzić, że przez samo zewidencjonowanie próbek, przy takim brzmieniu przepisu, szpital staje się ich właścicielem.
W praktyce może zdarzyć się tak, że lekarz otrzyma jednorazowo np. 3 próbki, ale stwierdzi, że tylko dwie z nich (lub wręcz żadnej) będzie chciał zastosować w podmiocie leczniczym. W takim układzie pozostałe próbki nie będą podlegały ewidencjonowaniu.
Warto w tym miejscu wskazać, że w powszechnej wykładni obrót próbkami jest wyłączony z obrotu produktami leczniczymi na mocy przepisu art. 65 ust. 2 u.p.f., zgodnie z którym nie stanowi obrotu przywóz z zagranicy, w celach reklamowych, próbek produktu leczniczego przez podmiot odpowiedzialny.
Wskutek przyjętej powyżej interpretacji pytanie o przychód po stronie szpitala w związku z otrzymaniem próbek produktów leczniczych przez lekarza jest bezprzedmiotowe.

Odpowiedź pochodzi z Serwisu Prawo i Zdrowie