- Nowa placówka sfinansowana została ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka – powiedziała prof. Ewa Zalewska z Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN w Warszawie.

CNS Lab, czyli Ośrodek Zintegrowanych Badań Strukturalnych i Czynnościowych Centralnego Układu Nerwowego, jest wspólnym przedsięwzięciem IBIB PAN oraz Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej w Warszawie. Mieści się w nowym budynku przy WIML przy ulicy Krasińskiego 54/56.

Czytaj: 150 mln euro z Komisji Europejskiej na badania nad mózgiem >>>

Podsekretarz stanu w ministerstwie nauki i szkolnictwa wyższego Włodzisław Duch powiedział, że w ramach zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) realizowanych jest 20 tys. projektów o wartości 52 mld zł. Jednym z nich jest CNS Lab, który zrealizowano sprawnie i w terminie.

Prezes Polskiej Akademii Nauk Michał Kleiber podkreślił, że CNS Lab jest zarówno ośrodkiem naukowym, jak i placówką medyczną, która będzie zajmowała się nowoczesną diagnostyką na potrzeby zarówno medycyny lotniczej, jak i powszechnej opieki medycznej.
- Najbardziej zależy nam właśnie na takich przedsięwzięciach, w których badania naukowe skoordynowane są potrzebami społecznymi i gospodarczymi – podkreślił.

Dodał, że CNS Lab dysponuje odpowiednią kadrą, co nie zawsze udaje się zapewnić w nowopowstających nowoczesnych ośrodkach.
- Z tego powodu są czasami kłopoty z właściwym ich użytkowaniem, ale w przypadku tego ośrodka taka sytuacja nie powinno mieć miejsca – powiedział.

Profesor Ewa Zalewska podkreśliła, że najważniejszym wyposażeniem CNS Lab, jest rezonans magnetyczny wraz z hiperpolaryzatorem. W Europie są jedynie trzy takie aparaty – dwa w krajach skandynawskich oraz jeden w Wielkiej Brytanii. „Pozwalają one przeprowadzać badania na światowym poziomie” – podkreśliła.
Hiperpolaryzacja, czyli Dynamiczna Polaryzacja Atomowa (DNP), pozwala obserwować procesy metaboliczne wewnątrz ciała bez potrzeby stosowania promieniowania jonizującego. Hiperpolaryzator wielokrotnie zwiększa czułość rezonansu magnetycznego, a poddawane hiperpolaryzacji substancje mogą służyć w badaniach obrazowych jako środek kontrastujący.

DNP można łączyć z tzw. spektroskopią rezonansu magnetycznego (MRS). Z kolei obrazowanie funkcjonalnej struktury mózgu (fMRI) można zintegrować z rejestracją aktywności bioelektrycznej mózgu (EEG), gdyż badania te są komplementarne. W CNS Lab będzie stosowane obrazowanie funkcjonalne fMRI z jednoczesną rejestracją sygnału EEG. Wykorzystywana będzie również traktografia, czyli obrazowanie szlaków nerwowych, która można łączyć z fMRI.
„Takie integrowanie różnych technik diagnostycznych daje wartość dodatkową, jakiej nie mamy, gdy stosujemy je osobno” – podkreślił kierownik zakładu medycyny nuklearnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, konsultant krajowy w dziedzinie medycyny nuklearnej, prof. Leszek Królicki.
Jego zdaniem, łączenie różnych metod badawczych jest przyszłością nowoczesnej diagnostyki medycznej. Pozwala lepiej odróżnić tkanki patologiczne od zdrowych, zmiany nowotworowe od stanów zapalnych lub dokładnie ustalić miejsce pobrania próbek tkanki do badania histopatologicznego. Łatwiej również monitorować skuteczność terapii, by jak najszybciej ją zmienić, gdy okaże się mało efektywna.



 

- Dzięki takim zintegrowanym metodom diagnostycznym coraz częściej jesteśmy nawet w stanie określić stopień złośliwości nowotworu bez wykonywania biopsji – powiedział profesor Królicki. Jako przykład podał guzy płuca.

Badania w CNS Lab mają służyć również rozwojowi metod nieinwazyjnej oceny zdolności do wykonywania lotów w warunkach zwiększonego obciążenia psychofizycznego, co ma istotne znaczenie dla podnoszenia bezpieczeństwa lotów, zarówno cywilnych, jak i wojskowych. (pap)