Mimo iż ponad połowa Polaków zgadza się na pośmiertną transplantację narządów, tylko co piąty rozmawiał na ten temat z bliskimi. Najnowsza kampania Ministerstwa Zdrowia „Zgoda na Życie” ma na celu upowszechnienie wiedzy na temat transplantologii i zachęcenie do publicznego deklarowania swojej woli w tym zakresie.

Pomimo ciągłego rozwoju medycyny transplantacyjnej w Polsce, poziom wiedzy społeczeństwa na ten temat jest wciąż niewystarczający. Według przeprowadzonych w październiku 2015 roku badań, tylko 17 procent Polaków orientuje się, jakie przepisy dotyczące pobierania komórek, tkanek i narządów obowiązują w naszym kraju. Dla wielu nie jest też oczywiste, w którym momencie następuje śmierć człowieka - aż 35 procent ankietowanych błędnie wskazało jako ostateczny moment zgonu ustanie pracy serca, a nie śmierć mózgu.

- Badania te pokazują, jak istotne jest podejmowanie działań informacyjnych związanych z transplantologią - powiedział Roman Danielewicz, dyrektor Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant” - Jest to dziedzina medycyny w równym stopniu wartościowa, co skomplikowana, dlatego tak istotną rolę odgrywa edukacja społeczeństwa w tym zakresie - dodał.

Polskie prawo pozwala na pobranie narządów, jeśli zmarły nie zgłosił za życia swojego sprzeciwu. W praktyce często nie dochodzi jednak do przeszczepienia ze względu na negatywną opinię bliskich osoby zmarłej, którzy nie znając woli odchodzącego, deklarują, iż wyrażał on za życia swój sprzeciw w ich obecności. Takie oświadczenie, złożone pisemnie przez co najmniej dwie osoby bliskie, ma w świetle ustawy z 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu, przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 793) moc prawną i skutkuje brakiem możliwości pobrania.

- Według badań aż 75 procent Polaków nigdy nie mówiło bliskim jaka jest ich wola odnośnie transplantacji narządów po śmierci, mimo iż 55 procent naszego społeczeństwa deklaruje na nią zgodę. Ta rozmowa często okazuje się być kluczowa, ponieważ ułatwia rodzinie zmarłego postępowanie zgodnie z jego wolą - powiedział minister zdrowia Marian Zembala - Kampania „Zgoda na życie” będzie zachęcała do publicznego wyrażania swojego stanowiska w kwestii pośmiertnego dawstwa narządów, tkanek oraz komórek, a także podkreślała rolę uszanowania woli zmarłego jako formy pielęgnowania pamięci o nim - dodał.

Cele te realizowane będą za pośrednictwem zróżnicowanych narzędzi i kanałów komunikacji. W ramach kampanii powstały trzy spoty telewizyjne i radiowe, strona internetowa oraz aplikacja umożliwiająca publiczne zadeklarowanie swojej woli na popularnych portalach społecznościowych. Kampanii reklamowej towarzyszyć też będzie szereg działań niestandardowych. Jednym z nich było wykonanie wspólnego zdjęcia dawców i biorców przeszczepu, a także innych osób popierających ideę transplantacji, które służy jako główny element wizualny kampanii.

Działania związane z kampanią „Zgoda na życie” potrwają do końca 2016 roku. Oprócz transplantologii narządów w ramach kampanii promowane będzie również dawstwo szpiku i innych regenerujących się komórek i tkanek. Kampania finansowana jest w ramach Narodowego Programu Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej na lata 2011-2020. Więcej informacji znaleźć można na stronie kampanii www.zgodanazycie.pl.

Opracowanie: Magdalena Okoniewska

Źródło: www.mz.gov.pl, stan z dnia 21 października 2015 r.