Jak wygląda powierzenie zastępstwa prowadzenia apteki w obecnym stanie prawnym, a jak będzie wyglądało po wejściu w życie nowej ustawy refundacyjnej?
Co zmieni się w zakresie uprawnień takiej osoby i ewentualnych formalności, jakie trzeba dotrzymać przy tego typu sytuacji?

Problematyka możliwości wyznaczenia zastępcy przez kierownika apteki na czas jego nieobecności unormowana została przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) - dalej u.p.f. oraz przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 października 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki (Dz. U. Nr 187, poz. 1565) - dalej r.p.a. Obowiązujący w aktualnym stanie prawnym art. 88 u.p.f. przewiduje obowiązek wyznaczenia przez kierownika apteki, na czas nieobecności spowodowanej chorobą lub urlopem, jego zastępcy tj. innego farmaceuty posiadającego odpowiednie kwalifikacje określone przepisami ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856 z późn. zm.) - dalej u.i.a. Na podstawie wytycznych ujętych w art. 2b ust. 1 pkt 1 i 2 u.i.a. należy stwierdzić, że funkcję zastępcy kierownika apteki może pełnić osoba, która ukończyła w Polsce co najmniej pięcioletnie studia na kierunku farmacja w szkole wyższej, obejmujące co najmniej sześciomiesięczną praktykę zawodową w aptece, i uzyskała tytuł magistra farmacji, ewentualnie osoba, która przed dniem 1 maja 2004 r. ukończyła w Polsce czteroletnie lub pięcioletnie studia na kierunku farmacja w szkole wyższej i uzyskała tytuł magistra farmacji.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wyznaczenie zastępcy kierownika apteki w pewnych sytuacjach powinno odbywać się w sposób wyraźnie określony, tj. w trybie wskazanym w art. 95 ust. 4 pkt 5 u.p.f., a więc zgodnie z wytycznymi znajdującymi się w § 11 r.p.a. Sytuacje te obejmują przypadki, w których kierownik apteki ustanawia swojego zastępcę na okres przekraczający 30 dni. W takiej sytuacji o fakcie ustanowienia zastępcy należy powiadomić wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego i okręgową izbę aptekarską, przy czym powiadomienie powinno mieć formę pisemną i zawierać m.in. następujące dane: imię i nazwisko kierownika apteki, imię i nazwisko farmaceuty zastępującego kierownika apteki, informacje, że ustanowiony zastępca spełnia wymagania przewidziane dla kierownika apteki, tzn. posiada tytuł magistra farmacji, nie przekroczył 65 roku życia i ma co najmniej pięcioletni staż pracy w aptece (ewentualnie trzyletni staż pracy w aptece, w przypadku, gdy posiada specjalizację z zakresu farmacji aptecznej). Ponadto, powiadomienie powinno wskazywać na okres, na który powierzono zastępstwo i przyczynę powierzenia zastępstwa, a także zawierać oświadczenie o wyrażeniu zgody na objęcie zastępstwa oraz datę i podpis kierownika apteki.

Uchwalona 12 maja 2011 r. ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696) - dalej u.r.l., przewiduje wprawdzie pewne zmiany w art. 88 u.p.f., regulującym kwestię zastępowania kierownika apteki, nie odnoszą się one jednak do samego trybu czy formalności związanych z ustanowieniem zastępstwa. Artykuł 60 u.r.l. wprowadza natomiast dodatkowe zadania dla kierownika apteki, które w przypadku jego nieobecności i ustanowienia zastępstwa przechodzą na farmaceutę pełniącego funkcję zastępcy. Do nowych zadań kierownika apteki ustawa refundacyjna zalicza: wyłączne reprezentowanie apteki względem podmiotu zobowiązanego do finansowania świadczeń ze środków publicznych, a ponadto zakup objętych refundacją środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych wyłącznie od podmiotów posiadających zezwolenie na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej oraz ich wydawanie zgodnie z obowiązującymi dotychczas wymogami (tj. określonymi w niezmienionym art. 96 u.p.f.).

Mariusz Kondrat