Jak rozliczyć czas pracy lekarzy w POZ, którzy mogą pracować w dobie pracowniczej nie więcej niż 7 godzin i 35 minut, a muszą pracować raz rano, raz po południu, aby zapewnić ciągłość pracy przychodni w godz. 8.00-18.00, zgodnie z wymogiem NFZ?
Aby zapewnić ciągłość pracy przychodni, otwartej przez 10 godzin dziennie, pracodawca zatrudniający pracowników, którzy nie mogą świadczyć pracy przez więcej niż 7 godz. i 35 min. na dobę, powinien podzielić ich na dwie grupy, z których jedna rozpoczynać będzie pracę rano a druga po południu.
Planując czas pracy lekarzy, podobnie jak pozostałych pracowników, pracodawca musi pamiętać, aby kolejnego dnia nie rozpoczynali oni pracy o godzinie wcześniejszej niż dnia poprzedniego. W praktyce wykonywanie przez nich pracy raz rano raz po południu może bowiem powodować powstanie pracy w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia obowiązującego pracowników dobowego wymiaru czasu pracy. Pracodawca nie ma zatem prawnej możliwości ustalania harmonogramu czasu pracy pracowników w taki sposób, aby w danym dniu rozpoczynali oni pracę o wcześniejszej godzinie niż w dniu poprzednim. Dzieje się tak z uwagi na zawartą w przepisach Kodeksu pracy, którą odpowiednio stosuje się do rozliczania czasu pracy pracowników podmiotów leczniczych, definicję doby pracowniczej.
Zgodnie z art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) – dalej u.dz.l., czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym, z zastrzeżeniem art. 94 ust. 1, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Doba zaś, w myśl art. 128 § 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p, to 24 kolejne godziny poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Doba pracownicza jest zatem 24-godzinnym okresem liczonym od momentu rozpoczęcia przez pracownika pracy w danym dniu. Jej granicami są godzina rozpoczęcia pracy i odpowiadająca jej, po upływie 24 godzin, godzina w dniu następnym.

Przykład


Lekarz rozpoczyna pracę np. w poniedziałek o godzinie 10.25, doba pracownicza rozpoczynająca się w tym dniu trwa od godziny 10.25 w poniedziałek do godziny 10.25 we wtorek (obejmuje 24 kolejne godziny). Jeśli zatem lekarz rozpocznie pracę o godzinie 10.25 w poniedziałek i będzie pracował do godziny 18.00, czyli 7 godz. i 35 min., to we wtorek powinien rozpocząć pracę o godzinie 10.25. Jeśli bowiem pracownik taki rozpocząłby pracę we wtorek o 8.00 i pracował do 15.35, to praca ta w części przypadającej między godziną 8.00 i 10.25 przypadałaby jeszcze na dobę poniedziałkową, a co za tym idzie, w dobie poniedziałkowej pracownik świadczyłby pracę przez 10 godz. i 25 min.(10.25-18.00 w poniedziałek oraz 8.00 – 10.25 we wtorek), a więc miałby 2 godz. i 25 min. nadliczbowych.
A zatem jeżeli w przychodni nie ma możliwości zatrudnienia lekarzy w innym niż podstawowy system czasu pracy (w takiej sytuacji najlepiej sprawdziłby się bowiem równoważny system czasu pracy przewidziany w art. 94 u.dz.l.), pracodawca chcąc zapewnić funkcjonowanie przychodni przez 10 godzin na dobę od 8.00 do 18.00, powinien podzielić pracowników na dwie grupy, z których jedna rozpoczynać będzie pracę rano (o godzinie 8.00 i pracować do 15.35) a druga po południu (od godziny 10.25 do 18.00). Po upływie tygodnia i zakończeniu się dób pracowniczych (np. w skutek korzystania z odpoczynku tygodniowego) pracownicy mogą się zamienić, i ci pracujący od 10.25 przychodzić do pracy na 8.00 a ci zatrudnieni od 8.00 na 10.25.

Joanna Kaleta