Jakość zapisów lekarzy stwierdzających przyczyny zgonu jest niezadowalająca i utrudnia prawidłowe ich kodowanie, a tym samym rodzi wątpliwości odnośnie do faktycznego poziomu umieralności w wyniku chorób układu krążenia – stwierdza Główny Urząd Statystyczny w raporcie „Zachorowalność i umieralność na choroby układu krążenia a sytuacja demograficzna Polski”.

GUS przyznaje, że choroby układu krążenia pozostają główną przyczyną umieralności, co potwierdza analiza danych statystycznych, uwzględniająca w miarę możliwości niedoskonałą jakość orzekania przyczyn zgonów. Dla prawidłowej oceny sytuacji epidemiologicznej i zdrowotnej ludności niezbędne jest jednak dysponowanie dobrej jakości informacją statystyczną dotyczącą skali i charakterystyki zgonów według schorzeń prowadzących do zgonu, w tym w szczególności chorób układu krążenia – stwierdza raport.

Statystyka publiczna gromadzi i prezentuje dane o zgonach według przyczyn i odpowiada za przekazywanie ich do organizacji międzynarodowych. Jednak, jak wynika z raportu, ma ograniczony wpływ na prawidłowość wypełniania karty statystycznej przez lekarzy stwierdzających zgon (w części dotyczącej przyczyn), stanowiącej podstawę dla opracowania tych informacji. Lekarze często bowiem wpisują nazwy przyczyn zgonów niezgodne z obowiązującą klasyfikacją i wymaganym porządkiem, co skutkuje niską jakością danych statystycznych i w konsekwencji utrudnia znacząco ocenę sytuacji epidemiologicznej i zdrowotnej ludności Polski..

„Działania na rzecz poprawy jakości statystyki zgonów według przyczyn wymagają aktywnego włączenia się w te prace Ministerstwa Zdrowia (będącego współautorem badania stanowiącego źródło tej statystyki) we współpracy z medycznymi ośrodkami akademickimi i instytutami badawczymi” – czytamy w podsumowaniu raportu.

Z raportu wynika, że potrzeba rzetelnej diagnozy, która będzie podstawą do przewidywań i budowania programów prozdrowotnych, jest wyjątkowo pilnym zadaniem w obliczu wyzwania, jakim jest szybko starzejące się społeczeństwo.

Ponieważ choroby układu krążenia w przeważającej mierze dotykają osób w starszych grupach wieku, można spodziewać się wzrostu liczby i natężenia zgonów powodowanych tymi przyczynami – stwierdza GUS. Analiza danych statystycznych potwierdza znacząco wyższe ryzyko zgonu w następstwie chorób układu krążenia dla osób w starszym wieku w stosunku do młodszych grup ludności.

Z kolei, jak podkreślają autorzy raportu, próba uwzględnienia wyników prognozy demograficznej - w rozważaniach odnośnie do przyszłego kształtowania się zgonów powodowanych chorobami układu krążenia – prowadzi do wniosku o możliwym istotnym ich wzroście tylko na skutek starzenia się struktury ludności. Na podstawie wykonanych szacunków dotyczących umieralności można przypuszczać, że jeśli nie nastąpi istotna poprawa w przeciwdziałaniu chorobowości związanej z układem krążenia, można spodziewać się zwiększenia liczby zgonów na skutek tej grupy przyczyn i wzrostu ich udziału w liczbie zgonów ogółem, co będzie miało zapewne również przełożenie na całkowitą umieralność ludności Polski. Jednak, jak podkreśla raport, realizacja efektywnych programów dotyczących zdrowia publicznego może zmniejszyć ryzyko wzrostu umieralności implikowanej starzeniem się struktury ludności.

Raport GUS-u prezentuje sposób organizacji gromadzenia danych statystycznych o przyczynach zgonów, omawia zgony i umieralność w wyniku przyczyn kardiologicznych w Unii Europejskiej oraz umieralność w Polsce w świetle wyników prognozy demograficznej GUS do roku 2050.

Raport dostępny jest na stronie www.stat.gov.pl.

Opracowanie: Magdalena Okoniewska

Źródło: www.stat.gov.pl, stan z dnia 8 stycznia 2016 r.