Farmaceuci mogą również prowadzić działalność gospodarczą, jako dealerzy (dystrybutorzy), którzy na podstawie stosownej umowy (tzw. umowy dealerskiej, umowy o dystrybucję towaru) zawartej z producentem zbywają jego towar. Jednakże z uwagi, iż czynią to we własnym imieniu i na własny rachunek, zastosowanie do nich mają opisane poniżej warunki odnoszące się do osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, czyli do przedsiębiorcy. Podobne zasady stosuje się również do przedstawiciela handlowego, który prowadzi działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek.
Pamiętać przy tym należy, że każda osoba, która posiada tytuł farmaceuty, spełnia tym samym wymogi ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856), w tym posiada "Prawo wykonywania zawodu farmaceuty".
Jednakże przedmiotem niniejszego opracowania jest wskazanie form prowadzenia działalności gospodarczej przez farmaceutów, którzy są właścicielami lub współwłaścicielami aptek. Mając na uwadze brzmienie art. 99 ust. 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.; dalej jako: u.p.f.), aptekę może prowadzić osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego. Tym samym właścicielem może być osoba fizyczna albo przedsiębiorca. Poniżej omówione zostaną warunki, jakie musi spełnić aptekarz, aby móc prowadzić działalność jako przedsiębiorca oraz warunki do otrzymania zezwolenia na prowadzenie apteki. Na koniec wskazane zostaną również inne formy prowadzenia działalności przez farmaceutę, w tym prowadzenie hurtowni farmaceutycznej.

2. Zasady ogólne odnoszące się do przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.; dalej jako: u.s.d.g.), przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółki cywilnej - w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Ustawodawca w przepisie art. 14 u.s.d.g. wskazał, iż co do zasady przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Jednakże w przypadku regulowanej działalności gospodarczej rozpoczęcie działalności może nastąpić dopiero z chwilą uzyskania odpowiedniego zezwolenia (np. zezwolenia na prowadzenie apteki albo zezwolenie na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej) - zob. art. 14 ust. 5 i art. 75 pkt 17 u.s.d.g.
Przedsiębiorca, wpisany do rejestru / ewidencji umieszcza w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługuje się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym (art. 16 u.s.d.g.).
W niektórych przypadkach przepisy szczególne mogą nakładać obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej. W takim przypadku przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych (art. 19 u.s.d.g.). W stosunku do aptek, zgodnie z art. 88 u.p.f. w aptece ogólnodostępnej, musi być ustanowiony farmaceuta odpowiedzialny za prowadzenie apteki - kierownik aptek.
Tym samym farmaceuta będący właścicielem lub współwłaścicielem apteki może być równocześnie jej kierownikiem. Należy przy tym pamiętać, iż można być kierownikiem tylko jednej apteki (art. 88 ust. 1in fine u.p.f.). Jeżeli natomiast właścicielem apteki jest inna osoba musi ona ustanowić kierownika apteki, który posiada ww. kwalifikacje.

3. Prowadzenie apteki przez przedsiębiorcę

3.1. Jednoosobowa działalność gospodarcza

Osoby fizyczne, które samodzielnie prowadzą działalność gospodarczą określane są jako jednoosobowe podmioty gospodarcze. Elementem koniecznym rozpoczęcia przez osobę fizyczną działalności gospodarczej jest uzyskanie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej (CEIDG) prowadzonej przez ministra właściwego do spraw gospodarki (art. 23 ust. 1 i 2 oraz art. 26 u.s.d.g.).
Wniosek o wpis do ewidencji składa się za pośrednictwem formularza elektronicznego albo na formularzu. Wniosek nie podlega opłacie (art. 29 u.s.d.g.). Wniosek zawiera przede wszystkim:

  1. firmę przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL, o ile taki posiada - firmą jest w tym przypadku imię i nazwisko przedsiębiorcy + określona nazwa wymyślona1;
  2. numer identyfikacji REGON przedsiębiorcy, o ile taki posiada;
  3. numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki posiada;
  4. informacja o obywatelstwie polskim przedsiębiorcy, o ile takie posiada, i innych obywatelstwach przedsiębiorcy;
  5. oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adres, pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza, a jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony; dane są zgodne z oznaczeniami kodowymi przyjętymi w krajowym rejestrze urzędowym podziału terytorialnego kraju;
  6. adres poczty elektronicznej przedsiębiorcy oraz jego strony internetowej, o ile takie posiada;
  7. data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej;
  8. określenie przedmiotów wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD)2;
  9. informacja o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej;
  10. informacja o umowie spółki cywilnej, jeżeli taka została zawarta;
  11. dane pełnomocnika upoważnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, o ile przedsiębiorca udzielił ogólnego pełnomocnictwa;
  12. informacja o zawieszeniu i wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej;
  13. informacja o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnych oraz o ustanowieniu kuratora;
  14. informacja o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu, o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika, zmianie postanowienia o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika i zakończeniu tego postępowania;
  15. informacja o wszczęciu postępowania naprawczego;
  16. informacja o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej określonej we wpisie do CEIDG (zob. art. 25 u.s.d.g.).

3.2. Wspólnicy spółki cywilnej

W przypadku zawarcia przez osoby fizyczne umowy spółki cywilnej wszyscy jej wspólnicy zobowiązani są przed rozpoczęciem działalności gospodarczej dokonać wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Oprócz danych wymaganych do złożenia wniosku o rozpoczęciu działalności przez osobę fizyczną każdy ze wspólników informuje o zawarciu umowy spółki cywilnej.
Zasady prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej określone zostały w art. 860-875 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). Cechą szczególną tej formy prowadzenia działalności gospodarczej jest odpowiedzialność solidarna wszystkich wspólników za zobowiązania spółki cywilnej. Każdy ze wspólników posiada również prawo do wykonywania czynności prawnych nieprzekraczających zakresu zwykłych czynności spółki.

3.3. Spółki prawa handlowego - spółki osobowe

Do spółek osobowych prawo zalicza: spółkę jawna, spółkę partnerską, spółkę komandytową oraz spółkę komandytowo-akcyjną - art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.). Pamiętać przy tym należy, że spółki osobowe prowadzą swoją działalność pod własną firmą (art. 8 § 2 Kodeksu spółek handlowych).
Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki osobowej wymaga dokonania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez sądy rejonowe (sądy gospodarcze), zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186, z późn. zm.; dalej jako: u.k.r.s.).
Od momentu wpisu podmiot obowiązany jest uiszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych, w zakresie swojej działalności, do oznaczonych osób i organów, następujące dane:

  1. firmę lub nazwę;
  2. oznaczenie formy prawnej wykonywanej działalności;
  3. siedzibę i adres;
  4. numer NIP;
  5. oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywane są akta rejestrowe podmiotu oraz numer podmiotu w Rejestrze (art. 34 ust. 1 u.k.r.s.).

3.4. Spółki prawa handlowego - spółki kapitałowe

Spółkami kapitałowymi są spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne (art. 4 § 1 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych). Podlegają one wpisowi do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, który jest wpisem konstytutywnym, tj. decyduje o powstaniu spółki kapitałowej z jednoczesnym nadaniem jej osobowości prawnej.(...)