Zgodnie z Kodeksem Przejrzystości pomiędzy 27 a 30 czerwca br. 30 innowacyjnych firm farmaceutycznych opublikowało raporty dotyczące zakresu i wartości współpracy ze środowiskiem medycznym. 1 lipca Związek Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA podsumował pierwszy rok obowiązywania w Polsce Kodeksu - pionierskiej inicjatywy, która pozwoli opinii publicznej poznać zarówno finansowy, jak i niefinansowy wymiar tej współpracy.
Z zaprezentowanego przez INFARMĘ podsumowania wynika, że głównym obszarem współdziałania są badania kliniczne. Na ten cel innowacyjna branża farmaceutyczna przeznaczyła blisko 400 mln złotych. W przypadku pozostałych środków 53% świadczeń związanych jest z organizacją wydarzeń naukowych lub udziałem w nich przedstawicieli zawodów medycznych. Wszystkie zaprezentowane dane obejmują 2015 rok.

Czym jest Kodeks Przejrzystości?
Kodeks Przejrzystości to część europejskiego projektu, którego celem jest zwiększenie transparentności współpracy innowacyjnych firm farmaceutycznych ze środowiskiem medycznym. Został przygotowany przez Europejską Federację Przemysłu i Stowarzyszeń Farmaceutycznych (EFPIA), którą w Polsce reprezentuje INFARMA. Zapisy Kodeksu respektują 33 stowarzyszenia należące do EFPIA i ich firmy członkowskie. W Polsce sygnatariuszami Kodeksu zostały 32 firmy, w tym 4 nienależące do INFARMY.
Kluczowym zapisem Kodeksu jest deklaracja firm farmaceutycznych do upubliczniania informacji na temat wysokości wynagrodzeń oraz innych świadczeń przekazywanych przedstawicielom zawodów medycznych oraz organizacjom ochrony zdrowia - za ich wiedzą i zgodą. Publikacja wspomnianych danych po raz pierwszy nastąpiła w ostatnich dniach czerwca br. na stronach internetowych firm-sygnatariuszy Kodeksu.
"Ciężar postępu w medycynie spoczywa dziś w ogromnym stopniu na barkach innowacyjnych firm farmaceutycznych. Bez współpracy z lekarzami byłby on jednak niemożliwy. Dlatego społeczeństwo musi wiedzieć, jaki jest zakres i wartość tej współpracy, zarówno w wymiarze finansowym, jak i niefinansowym. Dzięki Kodeksowi Przejrzystości od 2016 roku informacje na temat współpracy innowacyjnych firm farmaceutycznych ze środowiskiem medycznym będą przejrzyste i publicznie dostępne. Wierzę, że przyczyni się to do budowy wzajemnego zaufania" - powiedziała Dorota Hryniewiecka-Firlej, prezes zarządu INFARMY.

Analiza raportów za 2015 rok
Z przygotowanej przez INFARMĘ analizy raportów opublikowanych przez 30 sygnatariuszy Kodeksu Przejrzystości wynika, że w roku 2015 firmy te przeznaczyły w sumie 623 mln złotych na realizację badań klinicznych oraz inne formy współpracy ze środowiskiem medycznym. Kwota ta przedstawiona jest w podziale na trzy kategorie: świadczenia na rzecz przedstawicieli zawodów medycznych, organizacji ochrony zdrowia oraz na działalność badawczo-rozwojową. 63% wszystkich środków, tj. 395 mln złotych, związanych jest ze współpracą w ramach ostatniej kategorii, obejmującej wynagrodzenia zarówno dla badaczy, jak i ośrodków, w których realizowane są badania kliniczne. Dane te wskazują na skalę inwestycji branży w innowacyjną gospodarkę, ale przede wszystkim obrazują kluczową rolę lekarzy w procesie tworzenia nowoczesnych i skutecznych terapii.

Wkład innowacyjnych firm farmaceutycznych w podnoszenie wiedzy lekarzy wyraźnie widać analizując zakres współpracy branży z organizacjami ochrony zdrowia i przedstawicielami zawodów medycznych. Jak wynika z raportów, obejmuje ona przede wszystkim organizację lub udział w wydarzeniach naukowych i edukacyjnych. Te aktywności stanowią 20% wszystkich świadczeń na rzecz środowiska medycznego. Pozostałe obszary kooperacji, służące wzajemnej, bezpośredniej wymianie wiedzy i doświadczeń - takie jak prowadzenie wykładów, przygotowanie analiz medycznych, udział w radach naukowych i doradczych - obejmują łączne świadczenia o wartości 59 mln złotych. Stanowi to 9% wszystkich środków przekazanych na rzecz środowiska medycznego. Darowizny na rzecz organizacji ochrony zdrowia przekazane przez firmy farmaceutyczne to ponad 52 mln złotych. W zdecydowanej większości mają one postać leków lub finansowania badań diagnostycznych.

Istotnym elementem Kodeksu Przejrzystości jest umożliwienie opinii publicznej poznania wartości i zakresu współpracy, ale także zaprezentowanie jej w sposób możliwie transparentny. Służy temu możliwość przypisania świadczeń do indywidualnych lekarzy, pielęgniarek czy farmaceutów. Zgodnie z Kodeksem oraz obowiązującymi w Polsce normami dotyczącymi ochrony danych osobowych, taka publikacja wymaga zgody lekarza. W pierwszym roku obowiązywania Kodeksu udzieliło jej aż 22% przedstawicieli zawodów medycznych, przy średniej wartości świadczeń w wysokości 2772 złotych. W przypadku organizacji ochrony zdrowia - a zatem towarzystw naukowych czy szpitali - wartości te wynoszą odpowiednio 70% i 32 514 złotych.

Opinia publiczna o transparentności
Potrzebę wprowadzenia inicjatywy zwiększającej przejrzystość współpracy branży farmaceutycznej z przedstawicielami zawodów medycznych potwierdza badanie opinii publicznej przeprowadzone przez Millward Brown. Wynika z niego, że ponad połowa Polaków wyraża zainteresowanie danymi opublikowanymi na podstawie Kodeksu Przejrzystości, 66% pozytywnie ocenia tę inicjatywę, a co trzeci badany jest przekonany, że zwiększy ona zaufanie zarówno do lekarzy, jak i firm farmaceutycznych.

Informacje o Kodeksie Przejrzystości, a także lista firm-sygnatariuszy, są dostępne na stronie internetowej: www.kodeksprzejrzystosci.pl.