Odpowiedź:

Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może wydzierżawić swoje pomieszczenia innym podmiotom na czas nieoznaczony, o ile nie sprzeciwiają się temu zasady zbywania, wynajmowania, wydzierżawiania, oddawania w użytkowanie lub użyczenie aktywów trwałych SP ZOZ, ustalanych przez podmiot tworzący. SP ZOZ może wydzierżawić na czas nieoznaczony pomieszczenia od innego podmiotu.

Uzasadnienie:

Na wstępie należy zaznaczyć, że w zadanym pytaniu ujęto dwie sytuacje podlegające odrębnej ocenie prawnej:

1) samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (SP ZOZ) wydzierżawia swoje pomieszczenia innym podmiotom;

2) SP ZOZ jako dzierżawca wydzierżawia pomieszczenia od innego podmiotu.

Odnosząc się do pierwszej ze wskazanych sytuacji.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 618 z późn. zm) - dalej u.dz.l., samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej gospodaruje samodzielnie przekazanymi w nieodpłatne użytkowanie nieruchomościami i majątkiem Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz majątkiem własnym (otrzymanym lub zakupionym). W przepisie tym ustanowiona została zasada samodzielności majątkowej SP ZOZ, która doznaje jednak szeregu ograniczeń. Zgodnie bowiem z art. 54 ust. 2 i 3 u.dz.l. zbycie aktywów trwałych samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, oddanie ich w dzierżawę, najem, użytkowanie oraz użyczenie może nastąpić wyłącznie na zasadach określonych przez podmiot tworzący. Zasady te, polegają w szczególności na ustanowieniu wymogu uzyskania zgody podmiotu tworzącego na zbycie, wydzierżawienie, wynajęcie, oddanie w użytkowanie oraz użyczenie aktywów trwałych. Możliwość wydzierżawiania na czas nieograniczony środków trwałych, jakim są nieruchomości lub ich części, jest więc uzależniona od zasad ustanowionych przez podmiot tworzący. Na przykład Minister Zdrowia w zarządzeniu z dnia 28 grudnia 2012 r. w sprawie zasad zbywania aktywów trwałych samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej utworzonego przez ministra właściwego do spraw zdrowia, a także oddawania ich w dzierżawę, najem, użytkowanie oraz użyczenie (Dz. U. MZ poz. 104), przewidział możliwość wydzierżawiania i wynajmowania na czas nieoznaczony aktywów trwałych SP ZOZ-ów, dla których jest podmiotem tworzącym.

Na ogół w zasadach zbywania, wynajmowania, wydzierżawiania, oddawania w użytkowanie lub użyczenie aktywów trwałych SP ZOZ, ustalanych przez podmiot tworzący, przyjmuje się, że wynajęcie bądź wydzierżawienie aktywów trwałych powyżej określonego czasu, bądź na czas nieoznaczony, wymaga zgody podmiotu tworzącego lub opinii rady społecznej.

Odnosząc się do drugiej ze wskazanych sytuacji.

Z przepisów ustawy o działalności leczniczej nie można wywieść, że nabycie, dzierżawa bądź najem nieruchomości przez SP ZOZ od podmiotów trzecich, podlega jakimkolwiek ograniczeniom. Z cytowanych powyżej przepisów art. 54 u.dz.l. wynika, że ograniczenia w samodzielnym gospodarowaniu składnikami majątkowymi zakładu dotyczą tych czynności, które mogą doprowadzić do uszczuplenia majątku zakładu lub narazić zakład na stratę majątkową. W zakres wspomnianych ograniczeń nie wchodzi dzierżawa bądź najem nieruchomości przez SP ZOZ od innego podmiotu.

Usługi, dostawy i roboty budowlane, co do zasady, są nabywane przez zamawiających publicznych (a więc również SP ZOZ-y, w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) - dalej u.p.z.p. Jednak w art. 4 pkt 3 lit. i u.p.z.p. wyłączono jej stosowanie do nabycia własności nieruchomości oraz innych praw do nieruchomości, w szczególności dzierżawy i najmu. Tym samym też do umów najmu lub dzierżawy nie będą miały zastosowania ograniczenia czasu trwania umowy, ustanowione w art. 142 u.p.z.p.

Grzegorz Machulak, autor współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie

Odpowiedzi udzielono 17.12.2015 r.