Zatrudniona w naszym zakładzie opieki zdrowotnej pielęgniarka w związku z podnoszeniem swoich kwalifikacji (rozpoczęła zaoczne studia licencjackie na kierunku pielęgniarstwo), zwróciła się z prośbą o udzielenie jej urlopu szkoleniowego.
Czy w przedstawionej sytuacji pracodawca może udzielić pracownikowi płatnego urlopu szkoleniowego, a jeśli tak, to w jakim wymiarze?
Jeżeli wydamy skierowanie na naukę, czy wówczas musimy udzielić urlopu szkoleniowego w wymiarze i na zasadach określonych w rozporządzeniu w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych, czy też w niższym wymiarze?

Przepisy prawa pracy nie dają publicznemu pracodawcy możliwości udzielenia pracownicy płatnego urlopu szkoleniowego, jeśli podjęła dokształcanie bez skierowania tego pracodawcy. Bez skierowania można udzielić jedynie bezpłatnego urlopu. Pracodawca prywatny, w myśl zasady uprzywilejowania pracownika może udzielić takiego urlopu.
Jeśli natomiast pracodawca wydał skierowanie na studia, to wówczas ma obowiązek udzielić urlopu w wymiarze określonym w odrębnych przepisach (w wymiarze nie niższym, niż określony w przepisach). Wymiar urlopu szkoleniowego w każdym roku studiów w szkole wyższej, przeznaczonego na udział w obowiązkowych zajęciach oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów, wynosi dla pracownika skierowanego na studia zaoczne - 28 dni roboczych.
Z dniem 11 kwietnia 2010 r. rozporządzenie Ministrów Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. Nr 103, poz. 472 z późn. zm.) utraciło moc w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 marca 2009 r. (sygn. akt K 28/08). Prawdopodobnie nowa ustawa, zmieniająca Kodeks pracy w kwestii kwalifikacji zawodowych pracowników, której projekt jest obecnie w Sejmie nie wejdzie jeszcze w życie. Oznacza to, że będą obowiązywały tylko te warunki udzielania urlopów i innych świadczeń, które zostały uzgodnione przez strony stosunku pracy w umowie. Sam projekt przewiduje, że do pracowników, którzy rozpoczęli podnoszenie kwalifikacji zawodowych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe, czyli przepisy ww. rozporządzenia".
Zgodnie z art. 94 pkt 6 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Obowiązek ten został podniesiony do rangi podstawowej zasady prawa pracy w art. 17 Kodeksu pracy. Szczegółowy zakres obowiązku wymienionego w art. 94 pkt 6 Kodeksu pracy został określony w rozporządzeniu w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych.
Obowiązek pracodawcy ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych sprowadza się do organizowania i finansowania dokształcania i doskonalenia kwalifikacji pracowników, a zwłaszcza:
1) kierowania pracowników na naukę;
2) udzielania pracownikom urlopów szkoleniowych i zwolnień z części dnia pracy;
3) zawierania z pracownikami umów, określających wzajemne prawa i obowiązki stron;
4) pokrywania kosztów związanych z nauką.

Magdalena Rycak