Odpowiedź:
Z zestawienia powyższych przepisów można zatem wyprowadzić wniosek, iż w zakresie dyspozycji § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1400) - dalej r.o.w.u., winny mieścić się pielęgniarki zatrudnione na stanowiskach dyspozytorów medycznych, nie mieszczą się zaś zatrudnione na tych stanowiskach położne. Brak jednak do chwili obecnej oficjalnej interpretacji tego zagadnienia ze strony Ministerstwa Zdrowia jako autora rozporządzenia.

Uzasadnienie:
Zgodnie z § 2 ust. 1 r.o.w.u. w wykazie ilości pielęgniarek i położnych uprawnionych do otrzymania podwyżki na podstawie przepisów tego rozporządzenia uwzględnia się osoby spełniające łącznie dwa warunki, tj.:
1) wykonujące zawód u świadczeniodawcy zgłaszającego,
2) realizujące umowę na udzielnie świadczeń zdrowotnych, której dotyczy rozporządzenie.
Wykonywanie zawodu pielęgniarki zdefiniowane zostało w art. 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1435 z póżn. zm.) - dalej u.z.l.l.d., i zgodnie z tym przepisem polega ono na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności polegających na:
1) rozpoznawaniu warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta;
2) rozpoznawaniu problemów pielęgnacyjnych pacjenta;
3) planowaniu i sprawowaniu opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem;
4) samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz medycznych czynności ratunkowych;
5) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji;
6) orzekaniu o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-pielęgnacyjnych;
7) edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia.
Z kolei wykonywanie zawodu położnej zgodnie z art. 5 u.z.l.l.d. polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności na:
1) rozpoznawaniu ciąży, sprawowaniu opieki nad kobietą w przebiegu ciąży fizjologicznej, a także prowadzeniu w określonym zakresie badań niezbędnych w monitorowaniu ciąży fizjologicznej;
2) kierowaniu na badania konieczne do jak najwcześniejszego rozpoznania ciąży wysokiego ryzyka;
3) prowadzeniu porodu fizjologicznego oraz monitorowaniu płodu z wykorzystaniem aparatury medycznej;
4) przyjmowaniu porodów naturalnych, w przypadku konieczności także z nacięciem krocza, a w przypadkach nagłych także porodu z położenia miednicowego;
5) podejmowaniu koniecznych działań w sytuacjach nagłych, do czasu przybycia lekarza, w tym ręcznego wydobycia łożyska, a w razie potrzeby ręcznego zbadania macicy;
6) sprawowaniu opieki nad matką i noworodkiem oraz monitorowaniu przebiegu okresu poporodowego;
7) badaniu noworodków i opiece nad nimi oraz podejmowaniu w razie potrzeby wszelkich niezbędnych działań, w tym natychmiastowej reanimacji;
8) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji;
9) samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych;
10) profilaktyce chorób kobiecych i patologii położniczych;
11) rozpoznawaniu u matki lub dziecka objawów nieprawidłowości wymagających skierowania do lekarza;
12) sprawowaniu opieki położniczo-ginekologicznej nad kobietą;
13) prowadzeniu działalności edukacyjno-zdrowotnej w zakresie:
a) przygotowania do życia w rodzinie, metod planowania rodziny oraz ochrony macierzyństwa i ojcostwa,
b) przygotowywania do rodzicielstwa oraz pełnego przygotowania do urodzenia dziecka, łącznie z poradnictwem na temat higieny i żywienia.
Za wykonywanie zawodu położnej uważa się również:
1) nauczanie zawodu położnej lub pielęgniarki oraz wykonywanie pracy na rzecz doskonalenia zawodowego położnych lub pielęgniarek;
2) prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie wykonywania zawodu położnej, w szczególności opieki nad kobietą, noworodkiem lub rodziną;
3) kierowanie i zarządzanie zespołami pielęgniarek lub położnych;
4) zatrudnienie w podmiocie leczniczym na stanowiskach administracyjnych, na których wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej;
5) zatrudnienie w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) lub urzędach te podmioty obsługujących, w ramach którego wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej;
6) zatrudnienie w organach administracji publicznej, których zakres działania obejmuje nadzór nad ochroną zdrowia;
7) zatrudnienie w domach pomocy społecznej określonych w przepisach o pomocy społecznej, z uwzględnieniem uprawnień zawodowych położnej określonych w ustawie;
8) zatrudnienie na stanowisku położnej w żłobku lub klubie dziecięcym, o których mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1457 z późn. zm.);
9) sprawowanie funkcji z wyboru w organach samorządu pielęgniarek i położnych lub wykonywanie pracy na rzecz samorządu;
10) powołanie do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy położnej, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika, albo pełnienie funkcji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej, jeżeli z pełnieniem tej funkcji jest związane zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy.
Powyższy zakres należy rozpatrywać łącznie z treścią art. 27 ust. 1a ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 757 z późn. zm.) - dalej u.p.r.m., zgodnie z którym wykonywanie zadań dyspozytora medycznego, o których mowa w art. 27 ust. 1 u.p.r.m., stanowi udzielanie świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 618 z późn. zm.), a także przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 stycznia 2014 r. w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego (Dz. U. poz. 66).
Literalne brzmienie wskazanych wyżej przepisów prowadzi do wniosku, iż pielęgniarka/ położna zatrudniona na stanowisku dyspozytora medycznego udziela świadczeń zdrowotnych. Realizuje też umowę na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Najbardziej kontrowersyjnym elementem pozostaje jednak kwestia ustalenia czy wykonuje ona zawód w rozumieniu § 2 ust. 1 r.o.w.u.
Analizując przedstawione wyżej przepisy można dojść do wniosku, iż sytuacja pielęgniarek i sytuacja położnych nie jest w tym przypadku tożsama. W przypadku pielęgniarek trzeba bowiem wziąć pod uwagę, iż jednym z przejawów wykonywania zawodu pielęgniarki jest rozpoznawanie warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta. Dyspozycja tego przepisu pokrywa się częściowo z zakresem ramowych procedur przyjmowania wezwań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego, które zalicza do nich m.in. przeprowadzenie wywiadu medycznego obejmującego informacje o stanie zdrowia osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Przeprowadzenie wywiadu z uwzględniać ma zalecenia wynikające z aktualnej wiedzy medycznej dotyczącej stanów nagłego zagrożenia zdrowotnego i obejmuje pytania zadawane osobie dzwoniącej przez dyspozytora medycznego, pozwalające w szczególności na:
1) ustaleniu, czy osoba, której dotyczy powiadomienie o zdarzeniu, znajduje się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;
2) podjęciu decyzji o zadysponowaniu zespołu ratownictwa medycznego, w tym lotniczego zespołu ratownictwa medycznego, albo - w razie stwierdzenia, na podstawie przeprowadzonego wywiadu medycznego, braku stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego - o odmowie zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego.
Zakres zadań realizowanych przez dyspozytora medycznego wydaje się zatem pokrywać pojęciowo z rozpoznawaniem warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta, stanowiący wykonywanie zawodu pielęgniarki. Podobnych relacji pojęciowych nie znajdujemy jednak w przypadku zawodu położnej, mimo iż w jednostkowych przypadkach może nastąpić rozpoznawanie u matki lub dziecka objawów nieprawidłowości wymagających skierowania do lekarza.
Z zestawienia powyższych przepisów można zatem wyprowadzić wniosek, iż w zakresie dyspozycji § 2 ust. 1 r.o.w.u. winny mieścić się pielęgniarki zatrudnione na stanowiskach dyspozytorów medycznych, nie mieszczą się zaś zatrudnione na tych stanowiskach położne. Należy jednak zastrzec, iż brak do chwili obecnej oficjalnej interpretacji tego zagadnienia ze strony Ministerstwa Zdrowia jako autora rozporządzenia.

Iwona Kaczorowska-Kossowska, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie
Odpowiedzi udzielono 28.09.2015 r.