Zamawiający wszczął postępowanie w trybie zamówienia z wolnej ręki na kompleksowe unowocześnienie i rozbudowę Pełnej Zintegrowanej Linii Radioterapeutycznej oznaczonej firmy. Zgodnie z art. 67 ust. 2 Prawa zamówień publicznych z 29.01.2004 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2164) dalej p.z.p. poinformował Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o fakcie udzielenia tego zamówienia. Podmiot organizujący postępowanie, argumentował wybór zamówienia z wolnej ręki przyczynami technicznymi o obiektywnym charakterze.

Przesłanki zastosowania zamówienia z wolnej ręki

Linia Radioterapeutyczna w związku ze znacznymi opadami deszczu została zalana. Aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów oraz wydajne i dokładne przeprowadzanie zabiegów zamawiający stwierdził, iż należało udzielić zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1. Dodatkowo, wykonawca dysponował prawami wyłącznymi w stosunku do całości urządzeń, dlatego też, zdaniem zamawiającego, spełnione zostały okoliczności z art. 67 ust. 1 pkt 2 p.z.p.

Problematyczny okazał się jednak wybór wykonawcy. Zamawiający wskazał, iż tylko konkretny wykonawca, który wyprodukował i stworzył już urządzenia, mając na uwadze wysoki poziom rozwiązań i wymagań technicznych oraz technologicznych może dokonać naprawy oraz rozbudowy Linii. W szczególności, iż dysponuje on pełnym i wyłącznym prawem do całości oprogramowania, prawem autorskim oraz posiada dostęp do procedur związanych z użytkowaniem urządzeń.

LEX Zamówienia Publiczne
Artykuł pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne
Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami

Kontrola Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych wszczął kontrolę wobec przeprowadzonego już postępowania. W jej wyniku stwierdzono, iż zamawiający nie wykazał spełnienia przesłanek zastosowania zamówienia z wolnej ręki. Skutkiem tego było nieuprawnione odstąpienie od konkurencyjnych trybów udzielania zamówienia. 

Zaznaczono, iż zamówienie z wolnej ręki jest trybem szczególnym udzielenia zamówienia. Jest to tryb, w którym zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą. Powołując się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Prezes wskazał, iż dla zastosowania zamówienia z wolnej ręki nie jest wystarczające stwierdzenie, iż dany wykonawca najefektywniej zrealizuje dane zamówienie.

Zamawiający nie może udzielać zamówień dodatkowych i uzupełniających w trybie z wolnej ręki >>>

Zamawiający musi wykazać, iż wyłącznie dany wykonawca jest w stanie zrealizować zamówienie. W tym wypadku podmiot organizujący postępowanie nie ustalił, czy w analizowanym przypadku, inny wykonawca mógł wziąć udział w postępowaniu. Wystarczy bowiem, iż na rynku właściwym działają alternatywni wykonawcy, aby zastosowanie zamówienia z wolnej ręki było niemożliwe. To zamawiajacy musi wykazać, iż miał podstawy do odstąpienia od procedury konkurencyjnej. W tym wypadku zamawiający nie spełnił przesłanek zastosowania zamówienia z wolnej ręki.

Stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej

Zamawiający zgłosił zastrzeżenia do wyników kontroli przeprowadzonej przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Krajowa Izba Odwoławcza, uchwałą z 25.10.2016 r., KIO/KD 66/16, podtrzymala stanowisko wyrażone w kontroli. Skład orzekający potwierdził, iż zamówienie z wolnej ręki jest trybem wyjątkowym. Wyznacznikiem do zastosowania art. 67 ust. 1 pkt 1a p.z.p. jest wykazanie, iż tylko jeden wykonawca może zrealizować zamówienie. Stwierdzono, iż przyczyny wyboru zamówienia z wolnej ręki miały charakter subiektywny, a nie obiektywny. W szczególności, iż na rynku właściwym dla zamówienia istnieją również inni wykonawcy, którzy mogliby zrealizować zamówienie.

Zamawiający musi wykazać przesłanki zastosowania zamówienia z wolnej ręki >>>

Zamawiający nie mógł również powołać się na prawa wyłączne wykonawcy do stosowanych urządzeń. Izba zauważyła, iż linia radioterapeutyczna może współpracować z urządzeniami innych producentów. Zamawiający nie wykazał także, że na rynku nie istnieją inne równoważne rozwiązania. 

Podmiot organizujący postępowanie nie wykazał zarówno specyfiki postępowania, która wskazywałaby na to, iż z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze udzielono zamówienia jak również tego, iż tylko jeden z wykonawców mógłby takie zamówienie zrealizować. Dlatego też zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki było w tym wypadku nieuprawnione.

Uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z 25.10.2016 r., KIO/KD 66/16

Dowiedz się więcej z książki
Europejskie prawo zamówień publicznych. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł