Omówienie orzecznictwa pochodzi z programu LEX dla Samorządu Terytorialnego.

Grupa mieszkańców gminy wystąpiła z wnioskiem o przeprowadzenie referendum gminnego w sprawie uchylenia uchwały nadającej nazwy ulicom w okolicznych miejscowościach.


Rada gminy odrzuciła jednak wniosek mieszkańców.

Rada uznała, że pytanie referendalne zmierzało do uchylenia obowiązującego aktu prawnego. Wyjaśniła, iż podjęcie uchwały zostało poprzedzone konsultacjami społecznymi w ramach zebrań wiejskich, informacją w biuletynie gminnym oraz na stronie internetowej gminy. Mieszkańcy byli więc poinformowani o zamiarze wprowadzenia nazw ulic i nadania numeracji budynkom i nie wnosili zastrzeżeń co do zasadności podjęcia takiej uchwały.

WSA uznał, iż nie ma przeszkód prawnych do tego, by wiążący wynik nowego referendum zobowiązał radę do podjęcia uchwały uchylającej swoją wcześniejszą uchwałę w sprawie.

Z takim stanowiskiem nie zgodził się jednak NSA.

Przypomniał, iż co do zasady istnieje możliwość wypowiedzenia się w drodze referendum lokalnego w sprawie uregulowanej już uprzednio aktem prawa miejscowego, który został opublikowany i wszedł w życie.

Jednak nie rozstrzyga się w drodze referendum spraw uregulowanych w uchwale, w stosunku do której ustawa przewidywała (przewiduje) obligatoryjne konsultacje. Dotyczy to sytuacji, gdy współudział mieszkańców w procesie wydawania aktu normatywnego przez organy samorządowe został zapewniony poprzez konsultacje.

Zdaniem NSA nie jest dopuszczalne przeprowadzenie referendum w sprawie uregulowanej aktem prawa miejscowego, którego podjęcie poprzedzały konsultacje społeczne, niezależnie od tego, czy ustawa przewidywała obowiązek ich przeprowadzenia.

Ponowne zwracanie się w tej samej sprawie do mieszkańców, w sytuacji gdy akt prawa miejscowego został ogłoszony i obowiązuje, prowadziłoby do zachwiania pewności obrotu prawnego – uznał NSA.


Omówienie orzecznictwa pochodzi z programu LEX dla Samorządu Terytorialnego.

Na podstawie:
Wyrok NSA z 14 stycznia 2014 r., sygn. akt II OSK 2988/13, prawomocny