Istota sporu dotyczyła bezczynności wojewody w sprawie pozbawienia radnego jego mandatu. Jeden z mieszkańców gminy wystąpił o odwołanie radnego z pełnionej przez niego funkcji z powodu sprawowania przez niego jednocześnie funkcji członka zarządu jednostki, prowadzącej działalność gospodarczą.

Wojewoda uznał jednak, iż mieszkaniec gminy nie ma legitymacji do występowania w sprawie w charakterze strony postępowania. Uprawnienie do wniesienia skargi w sprawie wydania zarządzenia zastępczego przez organ nadzorczy ma wyłącznie gmina lub związek międzygminny, których uprawnienie albo kompetencje zostały naruszone.

WSA przypomniał, iż ustawą z dnia 5 września 2008 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008r. Nr 180 poz. 1111), znowelizowano między innymi art. 98a ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym wprowadzając zapis, iż uprawnioną do złożenia skargi jest również osoba, której interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy zarządzenie zastępcze. Zatem jedną z podstawowych przesłanek stosowania art. 98 ust. 3 jest ustalenie, czyjego w danym przypadku interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy zarządzenie zastępcze. Ponadto WSA wskazał, iż skarga na zarządzenie zastępcze jest instrumentem oddziałującym na sferę prawną jednostki, na którą kwestionowane rozstrzygnięcie wywarło negatywny, konkretny i realny wpływ.

Rozpatrywany przepis w swej treści odwołuje się do "interesu prawnego", a zatem konieczne jest poprowadzenie dalszych rozważań w tym kierunku. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie, zgodnie przyjmuje się, że interes prawny danego podmiotu winien wynikać z konkretnego przepisu prawa i niezależnie od tego, czy będzie to przepis prawa materialnego, procesowego czy ustrojowego, ma to być norma, która świadczy o indywidualnym uprawnieniu lub obowiązku jednostki. Interes prawny musi więc być osobisty, własny, indywidualny i konkretny, realny, dający się obiektywnie stwierdzić, oraz aktualny, a nie ewentualny.

W przypadku art. 98a ustawy o samorządzie gminnym chodzi, zatem o taki interes, który da się ustalić, jako interes o wymienionych powyżej cechach, bowiem dopiero wówczas można stwierdzić, że jest on interesem prawnym danego podmiotu. Wobec tak dokonanej interpretacji omawianego przepisu stwierdzić należy, iż skarżący nie wykazał interesu prawnego w złożeniu skargi pojmowanego jako istnienie związku między sferą jego indywidualnych praw i obowiązków, a postępowaniem organu odnośnie zarządzenia zastępczego.

WSA uznał, iż sam fakt przynależenia do określonej wspólnoty samorządowej, nie stanowi jeszcze o istnieniu po stronie mieszkańca gminy interesu prawnego w ewentualnych postępowaniach sądowych dotyczących sfery praw i obowiązków podmiotów piastujących funkcje w demokratycznie wybranych organach władzy, w tym przypadku samorządowej. Działanie skarżącego należy rozpatrywać w kategoriach wyłącznie jego indywidualnego interesu faktycznego w dążeniu do pozbawienia pełnienia funkcji przez radnego, a to jest niewystarczające do uzyskania legitymacji skargowej w tym przedmiocie. Samo bycie wyborcą nie jest wystarczające do uzyskania prawa do wniesienia skargi – uznał WSA.


Na podstawie:
Wyrok WSA w Krakowie z 24 kwietnia 2013 r., sygn. akt III SAB/Kr 69/12, nieprawomocny