Czy Gmina może przekazać dokumentem PT wybudowane przez siebie nowe oświetlenie uliczne na własność Zakładowi Energetycznemu?

Odpowiedź

Problem bezpłatnego przekazania wybudowanego przez gminę oświetlenia ulicznego jest bardzo złożony.


Wskazać należy, iż przekazanie oświetlenia na rzecz zakładu energetycznego zmniejsza budżet gminy, a powiększa majątek zakładu energetycznego, co może skutkować naruszeniem dyscypliny finansów publicznych przez organ zarządzający jednostką samorządu terytorialnego.


W przypadku przekazania tegoż oświetlenia należałoby zawrzeć dodatkową umowę, z której bezsprzecznie wynikało będzie, iż wraz z nieodpłatnym przekazaniem na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego urządzeń oświetlenia ulicznego, przechodzą również na te przedsiębiorstwo także obowiązki związane z jego modernizacją i utrzymaniem.


Zauważyć jednak należy, iż przedsiębiorstwa energetyczne, którym urządzenia te przekazano w latach uprzednich są odmiennego zdania, oczekują bowiem nieodpłatnego przekazywania im urządzeń energetycznych, z wyłączeniem jednakże obowiązku ponoszenia kosztów ich modernizacji i utrzymania.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1059) - dalej u.p.e. do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy:
- planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy;
- planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy;
- finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy.
- planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy,

Na gruncie aktualnego brzmienia przepisu art. 18 u.p.e. nie jest całkowicie jasne, czy i w jakim zakresie zadania własne gminy obejmują organizację oświetlenia miejsc publicznych (ulic, placów) i dróg znajdujących się na obszarze gminy. O ile bowiem pierwotny tekst ustawy rozróżniał planowanie, finansowanie i organizację oświetlenia, o którym mowa, o tyle w tekście obecnym termin, organizacja (w odniesieniu do oświetlenia) został pominięty.

Pod pojęciem, organizacji (oświetlenia) należy rozumieć podejmowanie wszelkich niezbędnych działań prawnych i faktycznych w celu zapewnienia oświetlenia, a więc w szczególności budowę i utrzymanie w należytym stanie odpowiednich instalacji i urządzeń.

Również przepisy art. 49 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), nie stanowi podstawy prawnej do nieodpłatnego przejmowania przez przedsiębiorstwa energetyczne urządzeń oświetleniowych i pozbawiania prawa własności tych urządzeń gminy, która je wybudowała. Zatem przedsiębiorstwa energetyczne powołując się na ten przepis nie mogą żądać przekazywania im przez gminy urządzeń oświetlenia ulicznego. Z drugiej strony przekazanie przez gminę nieodpłatnie przedsiębiorstwu energetycznemu urządzeń oświetlenia ulicznego nie zwalnia gminy z obowiązku ponoszenia ciężarów związanych z ich modernizacją i utrzymaniem. Mając na uwadze powyższe przekazanie wybudowanego przez gminę oświetlenia ulicznego zakładowi energetycznemu jest działaniem niegospodarnym i raczej nie powinno mieć miejsca.