Artykuł pochodzi z magazynu Forum PPP, pierwszego w Polsce magazynu o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym
Głównym celem wyjazdu było pokazanie chińskim inwestorom, w tym firmom budowlanym i bankom, iż są mile widziani na bardzo obiecującym polskim rynku PPP to wszystko dzięki spotkaniom biznesowym w Szanghaju i Nankinie, stolicy prowincji Jiangsu, oraz udziale w największych na świecie międzynarodowych targach inwestycyjnych CIFIT w Xiamen, na których Polska była honorowym wystawcą.
Polska delegacja PPP była lokalnie koordynowana i wspierana przez Wydział I Promocji Handlu i Inwestycji (WPHil) Konsulatu Generalnego RP w Szanghaju w osobie I Radcy Andrzeja Pieczonki, jego asystentów oraz tłumacza.
Wśród delegatów, którzy przelecieli z Polski znaleźli się natomiast: Zastępca Dyrektora Departamentu Instrumentów Wsparcia w Ministerstwie Gospodarki - Ewa Swędrowska - Dziankowska, Naczelnik w Sekretariacie Ministra Ministerstwa Gospodarki - Sebastian Madej, Prezydent Łomży - Mieczysław Czerniawski- Prezydent Miasta Żory - Waldemar Socha, Prezydent Krosna - Piotr Przytocki, Wiceprezydenci Płocka - Cezary Lewandowski i Krzysztof Buczkowski, Dyrektor Departamentu Spraw Międzynarodowych w Instytucie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego - Adam Jędrzejewski. Delegacja PPP do Chin spotkała się po pierwszy na warszawskim lotnisku Okęcie, skąd poleciała do Frankfurtu nad Menem - największego europejskiego portu lotniczego - aby stamtąd udać się w 10-godzinny lot do Szanghaju. Na lotnisku „Shanghaj Pudong" polską delegację powitał I Radca Konsulatu RP w Szanghaju Andrzej Pieczonka. Już podczas pierwszych chwil spędzonych w Chinach zauważalna była chińska uprzejmość i gościnność. Pomimo zmęczenia podróżą, jeszcze przed rozpoczęciem roboczego tygodnia, uczestnicy misji studyjnej PPP udali się na zwiedzanie miasta. Od poniedziałku czekała ich już wymagająca praca szereg prezentacji, oficjalnych spotkań i rozmów, podczas których mieli przekonać chińskie podmioty do udziału w przedsięwzięciach PPP w Polsce i kapitałowego wejścia do naszego kraju. Miały temu służyć spotkania w Szanghaju oraz Nankinie, a następnie uczestnictwo w targach inwestycyjnych CIFIT Xiamen 2011. Wprowadzeniu polskich delegatów w tematykę i zarazem specyfikę kontaktów polsko-chińskich, jak również prezentacji odwiedzanego regionu, kierunków działania Polski w delcie rzeki Jangcy, i roli WPHil, posłużyć miało niedzielne spotkanie z szefem WPHil. Przy kolacji, goście z Polski mieli okazję dowiedzieć się, że relacje na linii Polska - Szanghaj są zdecydowanie dobre. Aktualnym jest wciąż zaproszenie mera miasta Szanghaju do Polski, poczynione przez premiera polskiego rządu.
Należy w tym miejscu wspomnieć, iż oficjalne wizyty, w szczególności te o odpowiedniej randze, są w kontaktach z Chińczykami niezwykle ważne.@page_break@
Artykuł pochodzi z magazynu Forum PPP, pierwszego w Polsce magazynu o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym
Może wydawać się, że to co prawda w głównej mierze gesty i kurtuazja, jednak w Chinach jest to kluczowe dla wzajemnych relacji tak politycznych jak i biznesowych. Innym czynnikiem, warunkującym poprawne i satysfakcjonujące dla obydwu stron wzajemne kontakty, jest czas i cierpliwość. We współpracy z chińskimi instytucjami i firmami nie należy się bowiem spieszyć. Okres początkowy, w którym strony wzajemnie się poznają, może trwać miesiącami lub nawet latami.
Dopiero później może być mowa o przejściu do właściwego etapu współpracy dotyczącej np. wymiany handlowej i kulturalnej, podjęcia decyzji odnośnie konkretnej inwestycji czy też wspólnej realizacji przedsięwzięcia w modelu partnerstwa publiczno-prywatnego. W kontekście kontaktów na linii Polska - Chiny warto przywołać sukces polskiego pawilonu podczas szanghajskiego EXPO w 2010 r., który przez 6 miesięcy odwiedziło aż 8,5 mln gości, jak również polskie firmy, którym udało się zaistnieć w Chinach, m.in. KGHM Polska Miedź, wrocławska Selena (chemia budowlana), Grupa Kopex (górnictwo) czy też soki Fortuna.
SEMINARIA INWESTYCYJNE
Podczas pobytu w Chinach polska delegacja PPP uczestniczyła w trzech seminariach inwestycyjnych, jednym w Szanghaju, dla przedstawicieli chińskich firm z branży budowlanej i infrastrukturalnej, posiadających potencjał „wyjścia na zewnątrz”, tj. podjęcia inwestycji poza terytorium Chin, drugim w Nankinie, również dla firm inwestycyjnych i konstrukcyjnych, i trzecim - najważniejszym podczas targów CIFIT Xiamen 2011.
Wszystkie spośród seminariów rozpoczynał swoimi wystąpieniami I Radca Konsulatu Generalnego RP w Szanghaju Andrzej Pieczonka, przedstawiając Polskę w sposób, który nie pozostawił wątpliwości co do słuszności podjęcia tam działalności inwestycyjnej i biznesowej. Zwracał on uwagę na coraz więcej powiązań gospodarczych Polski z Chinami, na dynamiczny sektor prywatny, przejrzyste i stabilne prawo, przyjazną politykę wobec inwestorów oraz bardzo duże zapotrzebowanie na rozwój infrastruktury. Polska, jak przekonywał Radca, to największy europejski plac budowy, a polski rynek może poszczycić się jednym z większych na świecie napływów kapitału, dynamicznie rosnącą liczbą bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) oraz szansami rozwoju na europejskim rynku, stwarzanymi zagranicznym firmom dzięki procesom prywatyzacji.@page_break@
Artykuł pochodzi z magazynu Forum PPP, pierwszego w Polsce magazynu o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym
Bardzo ważnym akcentem seminariów były wystąpienia Ministerstwa Gospodarki, reprezentowanego przez Dyrektor Ewę Swędrowską - Dziankowską oraz Sebastiana Madeja. Chińczycy szczególnie cenią sobie kontakty na szczeblu administracji centralnej.
Ministerstwo Gospodarki przedstawiało istotną rolę jaką odgrywa w rozwoju PPP w Polsce. Do jego najważniejszych działań w zakresie PPP należy m.in. tworzenie i doskonalenie ram prawnych dla partnerstwa - publiczno prywatnego, również w odniesieniu do konkretnych sektorów gospodarki, takich jak energetyka czy przemysł paliwowy, prowadzenie internetowej bazy projektów PPP pod adresem www.bazappp.gov.pl oraz, co jest zapisane w Ustawie o PPP, promocja formuły współpracy pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym, jaką jest PPP.
Sebastian Madej, który był prelegentem Ministerstwa Gospodarki podczas serii seminariów, kładł nacisk na skalę potrzebnych polskiej infrastrukturze nakładów inwestycyjnych w perspektywie kolejnych kilkunastu lat.
Według wyliczeń przywołanych przez ministerstwo, wartość inwestycji m.in. w infrastrukturę transportową, w tym w drogi, kolej czy lotniska, szacowana jest na ok. 95 mld EUR, z czego niemała część będzie musiała powstać w modelu PPP, jako że środki budżetowe są ograniczone.
Sam tylko sektor energii odnawialnej będzie wymagał inwestycji rzędu 30 mld EUR jeszcze przed rokiem 2020 (wówczas kraje UE zaczną obowiązywać postanowienia protokołu z Kioto, nakładające na bilanse energetyczne narodowych gospodarek wymóg wytwarzania co najmniej 20% energii ze źródeł odnawialnych przypis autora). Ministerstwo Gospodarki liczy na odegranie przez PPP ważnej roli w modernizacji Polski, inspirowaniu samorządów do działania oraz przyciąganiu inwestorów zagranicznych.
Ponadto przedstawiciele ministerstwa przekazali informacje nt. prowadzonej przez MG bazy projektów PPP (dostępnej również w języku chińskim). Zachęcali inwestorów chińskich do zapoznania się z publikowanymi tam projektami oraz zainteresowania się projektami, które są planowane do realizacji przez polskie podmioty publiczne i które mogłyby być wdrażane właśnie przy współpracy z chińskimi partnerami." Chińscy przedsiębiorcy mieli również okazję usłyszeć o ważnych cechach PPP. Tego typu partnerskie przedsięwzięcia to bowiem nie tylko same prace budowlane, lecz również eksploatacja infrastruktury publicznej lub świadczenie usług o charakterze publicznym, choćby w służbie zdrowia czy gospodarowaniu odpadami.@page_break@
Artykuł pochodzi z magazynu Forum PPP, pierwszego w Polsce magazynu o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym
Istotnie wspomniano też o kryteriach wyboru partnera prywatnego, do których w przypadku PPP należy nie tylko cena ale i realizacja korzyści dla obydwu stron umowy, zaufanie pomiędzy partnerami, jak również podział ryzyk związanych z realizacją inwestycji, a następnie z jej zarządzaniem nawet w perspektywie kilkudziesięciu lat.
Jednym z głównych elementów polskiej misji studyjnej PPP w Chinach były prezentacje ofert inwestycyjnych czterech polskich miast: Płocka, Łomży, Krosna oraz Żor.
Niegdysiejszą stolicę Polski oraz historyczną stolicę Mazowsza, miasto Płock, prezentowali jej wiceprezydenci: Cezary Lewandowski oraz Krzysztof Buczkowski. Jak zachwalali, Płock to malowniczo położone nad Wisłą miasto, które łączy historię z nowoczesnością, jest dobrze skomunikowane z największym portem lotniczym w Polsce warszawskim „Okęciem", jest siedzibą jednego z największych przedsiębiorstw w kraju - Polskiego Koncernu Naftowego „Orlen“, które stawia na rozwój nowoczesnych technologii, naukę i innowację, dzięki Płockiemu Parkowi Przemysłowo-Technologicznemu (PPP-T), a ponadto posiada bogatą ofertę sportowo-rekreacyjną.
W Płocku są już obecni przedstawiciele firm zagranicznych, którzy przychodząc do miasta mogli liczyć na dobry klimat inwestycyjny, jak również wsparcie i zachęty inwestycyjne ze strony samorządu. To samo czeka i na nowych inwestorów. Miasto Płock zaprezentowało cztery projekty przewidziane do realizacji w formule partnerstwa publiczno - prywatnego, wśród nich dwie inwestycje drogowe w obwodnice miejskie, przekształcenie lotniska sportowego w lotnisko klasy General Aviation (GA) oraz zagospodarowanie nadbrzeża Wisły. Płock przedstawił się jako miasto z charakterem, przyjazne nie tylko inwestorom, ale i swoim mieszkańcom oraz gościom, o korzystnym położeniu, konkurencyjnych kosztach pracy i nieruchomości, i zapewniającego przedsiębiorcom dogodny dostęp do rynków Unii Europejskiej.
Kolejnym spośród przedstawicieli polskich samorządów przybyłych do Chin, był prezydent Łomży Mieczysław Czerniawski, który we właściwym sobie i przesympatycznym stylu, przedstawiał walory swojego miasta które, jak żartował, zawarło już pierwszą umowę PPP z Chinami w postaci grającej w lokalnym klubie z Łomży, chińskiej zawodniczce ping-ponga.
Do Chin Łomża przybyła w celu przedłożenia chińskim firmom trzech projektów do wspólnej realizacji w formule PPP: centrum komunikacyjnego na trasie tranzytowej w samym centrum miasta, rewitalizacji zabytkowej hali targowej na rynku miejskim oraz zagospodarowania bardzo malowniczego nadbrzeża Narwi.
Pierwszy z projektów położony jest dokładnie na trasie Warszawa-Suwałki, którą dziennie przemierza ok. 25 tys. samochodów. W miejscu tym znajduje się obecnie dworzec autobusowy obsługujący w ciągu miesiąca średnio 200 tys. pasażerów oraz targowisko odwiedzane dziennie przez 2,5 tys. klientów.
Drugi z zaprezentowanych projektów zlokalizowany jest na samym rynku miejskim tuż obok ratusza, a dotyczy rewitalizacji zabytkowej hali targowej i nadania jej nowych funkcji użytkowych: handlowo-usługowych, kulturalnych i administracyjnych.@page_break@
Artykuł pochodzi z magazynu Forum PPP, pierwszego w Polsce magazynu o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym
Trzeci z projektów, to zagospodarowanie nadbrzeża Narwi i przeznaczenie tamtejszych terenów pod infrastrukturę usługowo-hotelową i sportowo-rekreacyjną, w tym m.in. na port jachtowy. Łomża przedstawiła również inne, tj. nie zawierające się w modelu PPP, możliwości współpracy samorządu z chińskimi inwestorami. Dotyczą one możliwości wykupu działek pod inwestycje przemysłowo-handlowe, hotelowe czy sportowo-rekreacyjne.
Wyrażona została również nadzieja na utworzenie pod Łomżą Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE), w której przedsiębiorstwa prywatne mogłyby prowadzić działalność biznesową na preferencyjnych warunkach.
Krosno, położone na południe od Rzeszowa nieopodal granic z Ukrainą i Słowacją, i reprezentowane przez prezydenta Piotra Przytockiego, pokazało się jako przejawiające dużą aktywność wobec inwestorów zagranicznych, co znalazło odzwierciedlenie m.in. w wysokim miejscu zajętym w rankingu Newsweek Polska dotyczącego najbardziej przyjaznych inwestorom miast w Polsce.
Na potwierdzenie tej tezy przytaczane były przykłady firm zagranicznych, które już udanie zainwestowały w „szklanym mieście“, zwanym tak z uwagi na znany na całym świecie krośnieński przemysł szklarski, którego autor, produkująca światowej klasy szkło Huta Krosno, przeznaczona będzie w 2012 r. do prywatyzacji.
Inne gałęzie przemysłu, których rozwojem szczyci się Krosno, to lotnictwo, przetwórstwo tworzyw sztucznych, meblarstwo jak również - tu ciekawostka - przemysł naftowy.
Niewiele osób wie bowiem, że to właśnie w Krośnie mieści się skansen naftowy najstarsza na świecie kopalnia ropy naftowej. W zakresie partnerstwa publiczno - prywatnego Krosno zaprezentowało dwie oferty inwestycyjne: projekt drogowy, który połączyć ma miasto ze Specjalną Strefą Ekonomiczną, oraz centrum sportowo-rekreacyjne, w którego zakres mają wejść kryte lodowisko, SPA oraz inne obiekty rekreacyjno-zdrowotne.
Co ważne, Krosno posiada już referencje we współpracy publiczno-prywatnej w postaci zrealizowanej z udziałem sektora prywatnego połączonej inwestycji hotelu z galerią handlową. Czwartym spośród miast przybyłych do Chin były Żory, położone na najlepiej uprzemysłowionych i dobrze skomunikowanych, dzięki autostradom A1 i A4, terenach w Polsce, skąd blisko jest również do wielu stolic europejskich - Pragi, Wiednia, Bratysławy czy Budapesztu. Prezydent Żor, Waldemar Socha zachęcał do zainwestowania w unikalny na skalę światową projekt kulturalny o tajemniczej nazwie „Yatenga" wykonanego w technologii low-tech muzeum gromadzącego dorobek ludzkości z całego świata, wokół którego powstać ma szereg możliwości inwestycyjnych dla firm budowlanych, energetycznych, handlowo-usługowych czy turystycznych. Zainwestowanie w Yatengę to prestiż i doskonała promocja w wizerunek firmy jako przedsiębiorstwa odpowiedzialnego społecznie, wspierającego rozwiązania ekologiczne i przyjaznego wobec otoczenia. Żory proponują też inwestorowi otworzenie europejskiego oddziału firmy, co zważywszy na 10 mln osób, które zamieszkują obszar w promieniu 100 km od Żor, pozostaje opcją godną rozważenia.
Prezentacja Instytutu PPP również opisywała polski rynek PPP, rynek jeszcze młody, albowiem opierający się na regulacjach prawnych, które weszły w życie raptem w 2009 r. za sprawą dwóch ustaw: Ustawy o PPP oraz Ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi. Z najważniejszych wyznaczników tego rynku, oprócz jego młodego wieku i niedużej wciąż dojrzałości, wymienione zostały: fakt, iż funkcjonuje on w praktyce (do końca września 2011 r. zawarto w Polsce 18 umów typu PPP przypis autora) oraz fakt, iż jest on w ponad 90% złożony z projektów samorządowych. Ponadto podkreślono różnorodność sektorów gospodarki, do realizacji w których nadaje się model PPP, oraz obiecujące prognozy rynku, które badania z 2010 r., zrealizowane przez Instytut PPP pod honorowym patronatem Ministra Gospodarki oraz Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, określiły na ponad sto projektów o łącznej szacowanej wartości przekraczającej 15 mld PLN.@page_break@
PODSUMOWANIE
Oprócz seminariów inwestycyjnych, polska delegacja PPP miała także okazję uczestniczyć w zaaranżowanych przez WPHil spotkaniach z zarządami dużych chińskich firm, bezpośrednio w ich siedzibach, w jednym przypadku również wzbogaconego o wizytację placu budowy, jak również z władzami miasta Xiamen, gdzie polscy przedstawiciele zostali podjęci w wyjątkowo uroczysty sposób. Wydarzenia takie miały miejsce zarówno w Szanghaju, Nankinie jak i w Xiamen.
Dodatkowo na targach w Xiamen miała miejsce tzw. „sesja matchmakingowa", podczas której wszyscy zainteresowani goście targów mogli prowadzić indywidualne rozmowy z przedstawicielami polskiej delegacji PPP. Jest to typowe zjawisko w chińskiej kulturze biznesu, mile widziane przez stronę chińską również w innych zakątkach świata. Zainteresowanie polskimi stolikami na tej sesji było duże, a wszystkie z obecnych w Chinach polskich samorządów prowadziły rozmowy z inwestorami już bliżej zainteresowanymi ofertą inwestycyjną konkretnych miast. Podsumowując wyjazd do Chin, należy podkreślić, że był zdecydowanie udany. Polska delegacja miała wiele okazji do zaprezentowania się potencjalnym chińskim inwestorom oraz firmom konstrukcyjnym, i szansę tę dobrze wykorzystała. Już podczas samego pobytu w Chinach odczuwalne było zainteresowanie zaprezentowaną przez polskie samorządy ofertą inwestycyjną.
Należy jednak pamiętać, że negocjacje z Chińczykami rządzą się swoimi prawami, a zainteresowanie ze strony chińskiej może pojawić się w najmniej spodziewanym momencie i na długo po inicjalnym kontakcie pomiędzy stronami. W większości przypadków konieczne będzie pielęgnowanie tych kontaktów ponieważ niewielka jest szansa, aby jeden kontakt przesądził o wejściu konkretnej chińskiej firmy w przedsięwzięcie biznesowe.
Co jednak ważne dla Płocka, Łomży, Krosna i Żor - chiński kapitał prędzej popłynie do tych miast aniżeli do innych, ponieważ to, co tworzy biznes, to relacje międzyludzkie, w szczególności w przypadku Chińczyków.
Adam Jędrzejewski
Artykuł pochodzi z magazynu Forum PPP, pierwszego w Polsce magazynu o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym