Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907), zamawiający może zastrzec, iż o udzielenie zamówienia publicznego, w prowadzonym postępowaniu mogą się ubiegać wyłącznie wykonawcy, którzy zatrudniają w ponad 50% osoby niepełnosprawne - w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub właściwych przepisów państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Podstawowym celem wprowadzenia do systemu zamówień publicznych regulacji z art. 22 ust. 2 p.z.p. jest wyrównanie szans konkurujących ze sobą przedsiębiorców, zatrudniających osoby niepełnosprawne, a także promocja rynku pracy osób niepełnosprawnych zgodnie z założeniami dyrektywy 2004/18/WE. Podkreślenia wymaga fakt, iż obowiązek legitymowania się przez wykonawcę biorącego udział w postępowaniu określonym profilem zatrudnienia opisanym w art. 22 ust. 2 p.z.p., należy traktować jako odrębny i całkowicie niezależny warunek udziału w postępowaniu, jaki zamawiający jest zobowiązany spełnić.

Zgodnie ze stanowiskiem KIO w wyroku z dnia 30 października 2012 r. (KIO 2255/12), warunki o których mowa w art. 22 ust. 1 p.z.p. służą ocenie zdolności danego podmiotu do realizacji przedmiotu zamówienia z punktu widzenia posiadanych uprawnień, wiedzy, doświadczenia, potencjału technicznego, osobowego i finansowego wykonawcy. Natomiast warunek zatrudnienia ponad 50% pracowników niepełnosprawnych, określa wyłącznie strukturę zatrudnienia istniejącą u wykonawcy dopuszczonego do udziału w postępowaniu, bez oceny doświadczenia, czy wiedzy osób niepełnosprawnych. W konsekwencji, w postępowaniach zastrzeżonych w oparciu o dyspozycję art. 22 ust. 2 p.z.p., mogą wziąć udział wyłącznie wykonawcy, którzy wykażą, iż charakteryzują się określoną strukturą zatrudnienia, w której ponad 50% pracowników stanowią osoby niepełnosprawne.

W sytuacji, gdy w postępowaniu o udzielenie zamówienia ofertę składa konsorcjum, nie można dopuścić do próby obejścia przepisu, którego głównym celem było wzmocnienie pozycji przedsiębiorców, stwarzających miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych. Koniecznym zatem stało się doprecyzowanie, iż spełnienie przez jednego z konsorcjantów warunku z art. 22 ust. 2 p.z.p., inaczej niż w przypadku dysponowania określoną wiedzą i doświadczeniem - nie będzie automatycznie powodowało spełnienia warunku przez całe konsorcjum.

W praktyce oznacza to, że wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia spełnią warunek, o którym mowa w art. 22 ust. 2 p.z.p., tylko wówczas, gdy wykażą, że ponad 50% zatrudnianych przez każdego z konsorcjantów pracowników stanowią osoby niepełnosprawne. Nie akceptowalnym jest bowiem dopuszczenie do postępowania wykonawców, którzy w ogóle nie zatrudniają pracowników niepełnosprawnych, a przykładowo zamierzają tylko korzystać z potencjału podmiotu trzeciego mającego status zakładu pracy chronionej.

Informator UZP nr 10/2013, www.uzp.gov.pl