Prokurator wniósł skargę na decyzję SKO, którą uchyliło decyzję odmawiającą wnioskodawczyni przyznania świadczeń rodzinnych na dzieci i orzeczono o przyznaniu tych świadczeń. Decyzję oparto na przepisie art. 5 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych pozwalającym na przyznanie świadczeń rodzinnych przy przekroczeniu dochodu miesięcznego na osobę w rodzinie o niższą kwotę niż wysokość najniższego zasiłku rodzinnego. Prokurator podkreslił, iż już raz, na okres poprzedzający przyznanie świadczeń, strona skorzystała z dobrodziejstwa ustawowego przyznania zasiłku rodzinnego i innych świadczeń rodzinnych przy przekroczonym dochodzie.

SKO działając w trybie autokontroli na podstawie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2012 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270), uwzględniło w całości skargę uchylając własną decyzję i odmawiając przyznania świadczeń rodzinnych.

Powyższą decyzję również zaskarżył prokurator, który nie kwestionując merytorycznego rozstrzygnięcia, zarzucił wydanie decyzji z naruszeniem przepisów dotyczacych składu orzekającego, bowiem obie decyzje wydało SKO w tym samym składzie osobowym.


WSA rozpatrując sprawę uznał, iż autokontrola i wydanie w jej ramach decyzji dokonywane są na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego , zatem ocena zarzutów skargi w ramach postępowania autokontrolnego musi dokonywać się z uwzględnieniem zasad wynikających z k.p.a. Jedną z nich jest zasada prawdy obiektywnej. Zachowaniu jej służy m.in. instytucja wyłączenia pracownika czy członka organu kolegialnego.

Skoro w ramach postępowania w trybie art. 54 § 3 p.p.s.a. ma zostać dokonana ocena zasadności zarzutów skargi, to może ona być przeprowadzona tylko poprzez pryzmat zasady prawdy obiektywnej. W istocie w postępowaniu tym będzie podlegała ocenie przez ten sam organ prawidłowość przeprowadzonego postępowania i wydanej w jego wyniku decyzji. Taka kontrola, jeśli ma być obiektywna, nie może być dokonywana przez tego samego pracownika organu lub członka, czy nawet skład organu kolegialnego. W ramach autokontroli nie można pominąć zasad k.p.a., w tym przede wszystkim tych, które służą zapewnieniu zachowania zasady prawdy obiektywnej, wynikającej z art. 7  k.p.a.

Zauważyć należy także, iż kontrola zaskarżonej decyzji dokonywana jest przez sąd administracyjny pod względem jej legalności, czyli zgodności z prawem. Organ administracji publicznej, gdy działa w trybie autokontroli, także nie może stosować innej oceny i innych kryteriów. Dlatego, mimo odrębności postępowania w trybie art. 127 § 3  k.p.a.  i postępowania na podstawie art. 54 § 3 p.p.s.a. realizacja zasady prawdy obiektywnej będzie miała zastosowanie.

Pomimo, iż w decyzji autokontrolnej rozpatrując skargę na własną decyzję organ kolegialny dokonując kontroli dotychczasowego rozstrzygnięcia stwierdza, iż uznaje zaskarżoną decyzję za wadliwą i orzeka odmiennie ze wskazaniem, że uznaje skargę w całości za słuszną, to wynik tej kontroli może opierać się na błędnej ocenie zarówno w kwestii przekonania o uwzględnieniu skargi w całości, jak też zasadności zarzutów skargi pod względem merytorycznym. Faktycznie ponowne rozpoznanie sprawy i wydanie decyzji w trybie art. 54 § 3 p.p.s.a. przez ten sam organ kolegialny (samorządowe kolegium odwoławcze) powinno zatem nastąpić w innym niż dotychczas kładzie osobowym. To kolegialny organ administracji publicznej dokonuje w związku z wniesieniem skargi kontroli własnej decyzji, a nie jego osobowy skład orzekający – podkreślił WSA.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Białymstoku z 23 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Bk 213/13, nieprawomocny

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2013 r., poz. 267)