Powódki domagały się nakazania pozwanej, aby wydała im m.in. środkowy pokój położony na parterze domu oraz pomieszczenie kuchenne w pomieszczeniu piwnicznym - szczegółowo opisane w pozwie. Powódki wskazały, że wiele lat temu pozwana i jej mąż zawarli ze swoim synem umowę dożywocia. Kilka lat temu zmarł syn pozwanej. Jego spadkobiercami są powódki. Powódki wyjaśniły, że wstąpiły one po zmarłym w prawa i obowiązki, które wynikają z dożywocia. Wskazały, że na mocy wyroku sądu świadczenia z prawa do dożywocia zostały częściowo zamienione na rentę – z wyjątkiem obowiązku zapewnienia mieszkania i wywozu śmieci. W ocenie powódek pozwana zajmuje większą część domu, choć nie przysługuje jej do tego tytuł prawny.
Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w sprawie z powództwa właściciela o wydanie oznaczonej rzeczy (art. 222 § 1 k.c.) >
Pozwana domagała się oddalenia powództwa. Zaprzeczyła, aby zajmowała środkowy pokój i pomieszczenie kuchenne, gdyż te zwolniła na żądanie powódek.
Umowa dożywocia
Z ustaleń sądu rejonowego wynikało, że pozwana i jej mąż w 1994 r. zawarli z synem umowę dożywocia. Na jej podstawie przenieśli na syna prawo własności zabudowanego gospodarstwa rolnego. W zamian za to syn pozwanej ustanowił na rzecz rodziców dożywocie w postaci służebności mieszkania. Strony ustaliły, że pozwana z mężem będą mogli bezpłatnie korzystać z dwóch izb na nieruchomości, a nadto ich syn zobowiązał się do dostarczania im m.in. wyżywienia. Kilka lat temu syn pozwanej zmarł. Spadek po nim nabyły żona i dwie córki (jedna z nich już nie żyje). Sąd Rejonowy w kwietniu 2019 r. wydał wyrok, w którym częściowo zmienił świadczenia wynikające z umowy dożywocia. Powódka wypowiedziała pozwanej użyczenie pomieszczeń, gdyż pozwana zajmowała większą część domu niż wynikało to z umowy dożywocia. Powódka chciała dokonać przeglądu instalacji elektrycznej w domu, ale nie udostępniono jej spornego pokoju.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Zasady określenia wartości przedmiotu sporu w sprawie o roszczenie negatoryjne >
Czytaj: SN: Umowa dożywocia zniekształcona wyobrażeniem notariusza>>
Żądanie wydania pomieszczeń
Sąd Rejonowy w Łomży uznał żądanie powódek za zasadne. W związku z tym sąd nakazał pozwanej wydanie na rzecz powódek dwóch dokładnie opisanych w wyroku pomieszczeń. Podstawą orzeczenia sądu był art. 222 § 1 k.c. Na jego podstawie właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w sprawie z powództwa właściciela o wydanie oznaczonej rzeczy w związku z zarzutem pozwanego nadużycia przez powoda prawa (art. 222 § 1 i art. 5 k.c.) >
Sąd rejonowy wyjaśnił, że pozwana ma prawo do korzystania z dwóch izb i wspólnej łazienki w domu, ale faktycznie zajmuje ona jeszcze dodatkowe pomieszczenia. Pozwana korzysta też ze środkowego pokoju i pomieszczenia kuchennego, które powinny pozostawać w dyspozycji powódek. Sąd zauważył, że pozwana wskazywała, iż nie zajmuje spornych pomieszczeń. Z ustaleń wynikało jednak, że pozwana zajmuje te pokoje. O powyższym świadczy to, że powódka bezskutecznie chciała dokonać przeglądu instalacji elektrycznej w spornym pomieszczeniu, ale uniemożliwiono jej to. Sąd rejonowy zwrócił też uwagę, że w spornych pokojach pozwana posiada swoje meble. W ten sposób uniemożliwia powódkom korzystanie z tych pomieszczeń. Sąd zaznaczył, że pozwana nie wykazała, by posiadała tytuł prawny do spornych pomieszczeń. Nie może więc nimi władać. To zaś uzasadniało uwzględnienie powództwa – podsumował sąd pierwszej instancji.
Wyrok Sądu Rejonowego w Łomży z 29 maja 2020 r., I C 188/20, LEX nr 3012217.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.