Strasburg: grzywna dla dziennikarza za naruszenie tajemnicy postępowania

Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 6 czerwca uznał, że wymierzenie kary grzywny dziennikarzowi, który ujawnił informacje objęte tajemnicą śledztwa, nie naruszyło dziennikarskiej wolności wypowiedzi.

Skargę do Trybunału wniósł szwajcarski dziennikarz, który w 2009 r. opublikował artykuł dotyczący postępowania karnego przeciwko znanemu przedsiębiorcy oskarżonemu o pedofilię. Artykuł miał postać wywiadu z ojcem ofiary. Skarżący skrytykował w nim decyzję zwolnienia sprawcy z aresztu i zacytował fragmenty odwołania prokuratora od decyzji sędziego śledczego w tej mierze. Za ujawnienie informacji z postępowania przygotowawczego, objętych tajemnicą postępowania, skarżący został ukarany karą grzywny. Przed Trybunałem zarzucił, iż w ten sposób naruszone zostało jego dziennikarskie prawo do wolności wyrażania opinii, chronione w art. 10 Konwencji o prawach człowieka.

Trybunał nie zgodził się z argumentacją skarżącego i nie stwierdził naruszenia art. 10 Konwencji.

Trybunał wskazał, iż w omawianej sprawie doszło do konfliktu pomiędzy dwoma interesami chronionymi w Konwencji: z jednej strony interesem skarżącego i opinii publicznej w przekazywaniu i uzyskiwaniu informacji na temat ważnej sprawy zainteresowania publicznego, a z drugiej strony interesem wymiaru sprawiedliwości i społeczeństwa w prawidłowym przebiegu postępowania karnego, a następnie procesu.

Skarżący dostał materiały z postępowania przygotowawczego od ojca jednej z ofiar, z którym przeprowadził wywiad. Jako zawodowy dziennikarz musiał jednak mieć świadomość, iż materiały z postępowania przygotowawczego w sprawie karnej objęte są tajemnicą. Poza tym, sądy szwajcarskie uznały, że zaskarżony artykuł był nieobiektywny, a celem jego autora było poszukiwanie sensacji. Trybunał zgodził się z tym poglądem, wskazując jednocześnie na konieczność ochrony praw małoletnich ofiar: w artykule opisano charakter nadużyć seksualnych popełnionych przez sprawcę na tyle szczegółowo, że pozwalało to na zdekodowanie tożsamości ofiar, a to stanowiło jednoznaczne zagrożenie dla ich pierwszorzędnego prawa do poszanowania prywatności z art. 8 Konwencji o prawach człowieka. Artykuł podawał również szereg szczegółów intymnych na temat życia seksualnego innych osób, co również zasługuje na szczególną ochronę na podstawie art. 8 Konwencji.

LEX Navigator Postępowanie Karne Artykuł pochodzi z programu LEX Navigator Postępowanie Karne Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami

Trybunał zgodził się także z poglądem sądów szwajcarskich, zgodnie z którym ujawnienie treści materiałów z postępowania przygotowawczego mogło mieć negatywny wpływ na przebieg procesu, zeznania świadków, obiektywizm sędziów i prawo domniemania niewinności oskarżonego. Sankcja wymierzona w omawianej sprawie była umiarkowana (kara grzywny), przy czym sąd krajowy wyraźnie wskazał, że kara ta została wymierzona za naruszenie tajemnicy postępowania przygotowawczego oraz dla ochrony interesów wymiaru sprawiedliwości, prawa oskarżonego do rzetelnego procesu oraz praw ofiar do poszanowania ich życia prywatnego. Zdaniem Trybunału, wymiar grzywny był proporcjonalny i z pewnością nie wywarł negatywnego wpływu na wykonywanie dziennikarskiej wolności wypowiedzi przez innych dziennikarzy w kraju, zwłaszcza że rodzaj i charakter sankcji za naruszenie tajemnicy postępowania przygotowawczego zasadniczo wchodzi w zakres marginesu uznania przysługującego państwom-stronom Konwencji.

W konkluzji Trybunał uznał, że sądy szwajcarskie prawidłowo i szczegółowo zważyły interesy stron, z uwzględnieniem konwencyjnych standardów ochrony praw podstawowych. Ingerencja w wolność wypowiedzi skarżącego była uzasadniona i proporcjonalna. Naruszenia art. 10 Konwencji nie było.

Y. przeciwko Szwajcarii - wyrok ETPC z dnia 6 czerwca 2017 r., skarga nr 22998/13.