Uchwała ta miała swoje źródło w sporze między działkowcem Sławomirem M. a Polskim Związkiem Działkowców. Domagał się on uznania wypowiedzenia umowy dzierżawy działkowej za bezskuteczne. Albo przywrócenie prawa powoda do działki.
Warunki wypowiedzenia umowy
Twierdził, że Związek wypowiedział mu umowę nie wyczerpując przesłanek wynikających z art. 36 ust. 3 pkt.1 i 2 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych. Według tego przepisu stowarzyszenie ogrodowe może wypowiedzieć umowę, nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, jeżeli działkowiec pomimo pisemnego upomnienia nadal korzysta z działki w sposób sprzeczny z przepisami ustawy lub regulaminem, niszczy infrastrukturę ogrodową albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi ogrodowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych działek.
A także, jeśli zalega z opłatą ogrodową lub inną związaną z utrzymaniem działki.
Sąd Rejonowy orzekł, że wypowiedzenie było bezskuteczne. Ustalił, że powód zalegał kilka razy z opłatami za składki. W 2000 r. opóźnienie wynikało z pobytu za granicą, a 7 lat później - zalegał, gdyż był chory. W związku z tym zarząd Rodzinnego Ogrodu Działkowego 22 maja 2014 r. podjął uchwałę pozbawiającą Sławomira M prawa użytkowania działki. Była to kara za złe utrzymanie działki i nieprzestrzeganie regulaminu. Ale z opłatą działkowiec nie zalegał. Sąd uznał, że zarząd powinien najpierw wysłać upomnienie do powoda.
Przywróćenie prawa
Mimo to apelację od tego wyroku złożył powód. Jego zdaniem wypowiedzenie umowy nie jest czynnością bezskuteczną. Domagał się zatem orzeczenia o przywróceniu prawa. Przy rozpoznawaniu apelacji sąd powziął wątpliwość, czy wystąpienie przez działkowca z powództwem o uznanie wypowiedzenia umowy za bezskuteczne, powoduje, iż prawo do działki nie wygasa do czasu prawomocnego oddalenia przez sąd takiego powództwa? A jeśli, pomimo wystąpienia z takim powództwem, prawo do działki wygaśnie wraz z upływem terminu wypowiedzenia i nastąpi to przed zamknięciem rozprawy, to czy sąd uwzględnia taką okoliczność z urzędu?
SN na to zagadnienie odpowiedział, że wniesienie przez działkowca powództwa o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie umowy dzierżawy działkowej nie ma wpływu na wygaśnięcie prawa do działki z upływem terminu wypowiedzenia.
Uzasadnienie SN
Sąd Najwyższy wskazał, że wniesienie pozwu o uznanie wypowiedzenia umowy za bezskuteczne wszczyna sądową kontrolę zgodności z prawem tego wypowiedzenia. Nie ma podstaw, aby stwierdzić że wytoczone powództwo, które jest wnoszone jest w okresie biegu wypowiedzenia. sprawia, że prawo do działki nie wygasa. Jednoznacznie przesądza o tym art. 35 ust. 1 ustawy działkowej. Gdyby przyjąć, że jednak powoduje zawieszenie, czy też stan swoistej fikcji, to roszczenie z art. 37 ust. 1 ustawy byłoby zbędne.
Odnosząc się do drugiej kwestii, w której sąd zadający pytanie prawne wyraził wątpliwość, a Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały, stwierdzono, że powód domagał się przywrócenia prawa do działki na poprzednich warunkach. Zatem w sprawie wątpliwości Sądu drugiej instancji nie mają wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Jednakże, Sąd Najwyższy wskazał, że można wyrazić taki pogląd, że nawet jeśli powód nie zawrze w pozwie żądania przywrócenia prawa do działki na poprzednich warunkach (art. 37 ust. 1), to nie ma przeszkód, aby sąd stwierdzając zasadność roszczenia orzekł o przywróceniu prawa do działki. Przemawia za tym nie tylko wykładnia językowa i systemowa tego przepisu, ale również wykładnia funkcjonalna. Uchroni to powoda przed nieproporcjonalnymi negatywnymi skutkami i zapobiegnie mnożeniu postępowań sądowych.
Sygnatura akt III CZP 2/16, uchwała 3 sędziów z 7 kwietnia 2016 r.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Komentarz
|