Koncepcję nowelizacji Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia podczas debaty w Sejmie pozytywnie oceniły wszystkie kluby. Projektem zajmie się teraz sejmowa komisja nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach.
Wykroczenia to czyny sprzeczne z prawem, nie będące przestępstwami. Za różne wykroczenia - a są nimi m.in. zakłócanie ciszy nocnej, nieprzyzwoite zachowanie (np. picie alkoholu) w miejscu publicznym, a przede wszystkim przewinienia drogowe - grożą głównie kary grzywny, czasem także aresztu.
Zdaniem resortu sprawiedliwości - który przygotował projekt - nagrywanie rozpraw uprości i przyspieszy postępowanie, zapewni ponadto wierne utrwalenie przebiegu czynności procesowych, umożliwiając gruntowną ich ocenę - bez "zniekształceń i przekłamań zdarzających się w wersji pisemnej".
"Nie jest także bez znaczenia, że sporządzanie protokołu elektronicznego nie będzie absorbujące dla sędziego i pozwoli mu skupić się na kwestiach merytorycznych" - mówił wiceminister sprawiedliwości Stanisław Chmielewski. Dodał, że środki finansowe potrzebne do wprowadzenia zmian w dużej części będą pochodziły z funduszy europejskich.
Według planów dostęp do elektronicznej wersji protokołu, czyli zapisu dźwięku i obrazu, w siedzibie sądu mają mieć: strony, obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciele ustawowi. Zgodnie z przepisami będą oni mieli także możliwość otrzymania z akt sprawy zapisu dźwięku.
Niezależnie od nagrywania ma być sporządzany skrócony protokół pisemny z przebiegu rozprawy. Według projektu ma on zawierać m.in.: oznaczenie sprawy, sądu, czas i miejsce, osoby uczestniczące oraz określenie jawności rozprawy i trybu postępowania. "W niektórych uzasadnionych przypadkach będzie sporządzana pisemna forma protokołu na dotychczasowych zasadach. Chodzi o sytuacje, gdy elektroniczne utrwalenie przebiegu czynności nie będzie możliwe" - przewidziano w projekcie.
Szczegóły, zasady i tryb sporządzania protokołu elektronicznego oraz jego powiązanie ze skróconym protokołem pisemnym mają być określone w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości. W rozporządzeniu zostaną też opisane kwestie techniczne: rodzaje urządzeń służących do utrwalania obrazu i dźwięku, tryb sporządzania zapisu oraz zasady udostępniania i przechowywania tych zapisów.
Protokół elektroniczny ma być podpisywany podpisem elektronicznym, który będzie gwarantował identyfikację protokolanta i rozpoznawalność ewentualnych zmian w protokole.
Ponadto projekt wprowadza zmiany dotyczące uzasadniania wyroku w sprawach o wykroczenia. Uzasadnienie mogłoby być przedstawiane wyłącznie formie ustnej, bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku. Zmienią się też terminy wniesienia apelacji - ma być to siedem dni roboczych od ogłoszenia wyroku lub jego doręczenia.
Projekt nowelizacji jest jedną z kolejnych zmian przygotowanych w resorcie sprawiedliwości, które mają prowadzić do większej informatyzacji sądownictwa. W lipcu 2010 r. weszła już w życie nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która umożliwiła stosowanie protokołu elektronicznego w sprawach cywilnych.
Wprowadzanie nagrywania spraw cywilnych rozpoczęto około półtora roku temu od sądów apelacyjnych i okręgowych. Obecnie jest wdrażane w pierwszych sądach rejonowych. Za dwa, maksymalnie trzy lata, nagrywanie rozpraw cywilnych ma być wprowadzone we wszystkich sądach rejonowych - zapowiadał w maju resort sprawiedliwości.