Do tej pory dochodzenie odszkodowania lub zadośćuczynienia za niewłaściwe leczenie jest możliwe tylko poprzez proces sądowy z powództwa cywilnego. Takie sprawy w sądzie trwają zwykle kilka lat. Zgodnie z nowelizacją uzyskanie odszkodowania lub zadośćuczynienia będzie możliwe na drodze administracyjnej - jak podkreśla resort zdrowia - w czasie około siedmiu miesięcy.
Odszkodowania będą dotyczyć tylko szkód związanych z opieką szpitalną w Polsce. Komisja wojewódzka do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych nie będzie ustalać wysokości odszkodowania. W skład komisji wejdą specjaliści z dziedzin medycyny i prawa, organizacji pacjentów, Ministerstwa Zdrowia i Rzecznika Praw Pacjenta.
Wniosek o odszkodowanie będzie można kierować do wojewódzkiej komisji przez rok od dnia, w którym pacjent dowiedział się o uszkodzeniu ciała lub "rozstroju zdrowia". Dotyczy to także sytuacji, gdy rodzina składa wniosek po śmierci pacjenta. Termin ten nie może być jednak dłuższy niż trzy lata od dnia, w którym nastąpiło uszkodzenie ciała lub śmierć.
Propozycję odszkodowania ma przedstawić zakład ubezpieczeń, który zawarł umowę ze szpitalem, w którym doszło do błędu medycznego. Zamiast odszkodowania możliwa będzie renta. Osoby ubiegające się o odszkodowanie będą mogły uzyskać: do 300 tys. zł w przypadku śmierci pacjenta (dla spadkobiercy) i 100 tys. zł w przypadku uszczerbku na zdrowiu (dla pacjenta). Wysokość renty może wynieść do 3 tys. zł.

Ustawa likwiduje staż lekarski
Nowela - wchodząca w skład rządowego pakietu ustaw zdrowotnych - zakłada, że studenci medycyny będą kończyli studia Lekarskim Egzaminem Końcowym (LEK), studenci stomatologii - Lekarsko-Dentystycznym Egzaminem Końcowym (LDEK); po jego zdaniu uzyskają prawo do wykonywania zawodu.
Zlikwidowane zostaną obowiązujące obecnie: Lekarski Egzamin Państwowy i Lekarski-Dentystyczny Egzamin Państwowy. Studenci medycyny nie będą musieli odbywać stażu podyplomowego. Nowelizacja przewiduje, że dla lekarzy praktyka zawodowa będzie się rozpoczynała na VI roku studiów, a dla dentystów - na V roku. Przewidziano także obowiązkowe złożenie najważniejszych egzaminów końcowych - dla kierunku lekarskiego już na V roku studiów, a lekarsko-dentystycznego - na IV.
Według Ministerstwa Zdrowia likwidacja stażu podyplomowego spowoduje szybsze wejście lekarzy i dentystów do systemu opieki zdrowotnej i zwiększy dostęp do świadczeń zdrowotnych. W ocenie MZ jest to niezbędne nie tylko ze względu na długotrwały obecnie proces kształcenia podyplomowego (od momentu uzyskania dyplomu wyższej uczelni do momentu otrzymania dyplomu lekarza specjalisty), ale również z powodu deficytu kadry lekarskiej, w tym szczególnie specjalistów. Obecnie stażysta, zanim uzyska samodzielność zawodową, przez 12-13 miesięcy pracuje pod nadzorem innego lekarza. Wynagrodzenia są pokrywane ze środków budżetu państwa.
Zgodnie z nowelą wprowadzony będzie modułowy system specjalizacji z jednoczesną zmianą dotychczasowego podziału specjalizacji na podstawowe i szczegółowe oraz zasad uznawania dorobku zawodowego i naukowego.
Moduł podstawowy będzie zawierać treści uniwersalne dla grupy specjalizacji, jak również wybrane zagadnienia obecnie nauczane w trakcie stażu podyplomowego (m.in. obowiązkowy kurs i egzamin z dziedziny ratownictwa medycznego). Moduł specjalistyczny ma zawierać wiedzę ściśle specjalistyczną. Skrócony będzie termin wydawania dokumentu uprawniającego do wykonywania zawodu lekarza, wyniesie on 30 dni, a nie - jak do tej pory - trzy miesiące.
Zmiany obejmą również kwestie związane z przyznawaniem miejsc szkoleniowych na określone specjalizacje. Decyzje w sprawie przyznawania i rozdziału rezydentur na poszczególne województwa będzie podejmować minister zdrowia, decyzje w kwestii pozostałych wolnych miejsc - wojewoda. Projekty nowelizacji ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty należy do pakietu ustaw zdrowotnych, który ma poprawić sytuację służby zdrowia. Projekty wprowadzają duże zmiany m.in. w przepisach dotyczących funkcjonowania szpitali oraz w zasadach refundacji leków i kształcenia lekarzy.

Zapisy do lekarzy on-line
Umawianie wizyt w publicznych poradniach przez internet, monitorowanie on-line statusu w kolejce do lekarza lub na badanie - ma umożliwić ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia, którą w środę podpisał prezydent Bronisław Komorowski.
Ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia - wchodząca w skład rządowego pakietu zdrowotnego - ma zapewnić także skuteczniejsze wykrywanie fałszowania recept i dokumentacji medycznej. Możliwe będą: dostęp do informacji o zrealizowanych i planowanych świadczeniach zdrowotnych oraz wymiana danych zawartych w elektronicznej dokumentacji w celu prowadzenia diagnostyki, wystawiania e-recept i e-skierowań.
Ustawa przewiduje także tworzenie cyfrowych rejestrów medycznych, które zawierałyby m.in. dane dotyczące pacjentów, szpitali, praktyk lekarskich i pracowników. W ramach systemu informacji medycznej możliwe będzie gromadzenie danych nt. wydanych i zrealizowanych recept, skierowań, zleceń.
Nowe przepisy przewidują też m.in. utworzenie platformy internetowej, na której zostaną udostępnione usługi i zasoby cyfrowych rejestrów medycznych. Ma to umożliwić komunikowanie systemu informacji medycznej (SIM) z rejestrami medycznymi, dokonywanie aktualizacji danych. SIM wprowadza dokumentację medyczną w formie elektronicznej, zakłada utworzenie elektronicznego modułu danych, a także elektroniczne rozliczenia usługodawców i płatników.
Ustawa zakłada utworzenie Elektronicznej Platformy Gromadzenia, Analizy i Udostępnienia Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych. Dzięki niej możliwy ma być dostęp do informacji o zrealizowanych i planowanych świadczeniach zdrowotnych oraz wymiana danych zawartych w elektronicznej dokumentacji w celu prowadzenia diagnostyki, wystawiania e-recept i e-skierowań. Ma to wyeliminować sytuacje, gdy pacjenci zapisują się na kilka wizyt u różnych lekarzy tej samej specjalizacji, a tym samym blokują wolne miejsca.
Dzięki SIM wykrywanie patologii polegających np. na realizowaniu recept wystawionych na osoby nieżyjące, fałszowanie recept, fałszowanie rozliczeń, ma być możliwe już na etapie realizacji recepty.
Administratorem danych gromadzonych w rejestrach medycznych będzie minister zdrowia. Podmiot prowadzący rejestr medyczny jest zobowiązany do poinformowania każdej osoby, której dane dotyczą i są przetwarzane m.in. o celu i zakresie przetwarzanych danych, prawie dostępu do nich i ich poprawiania, a także o dobrowolności lub obowiązku podania danych, a jeżeli taki obowiązek istnieje, o jego podstawie prawnej. (ks/pap)