Polska za słabo reaguje na problemy wskazywane przez trybunał w Strasburgu

Bułgaria, Grecja Włochy, Mołdawia, Rumunia, Rosja, Turcja, Ukraina, a także Polska to kraje, w których nie wyeliminowano poważnych problemów systemowych wskazywanych w wyrokach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W odniesieniu do każdego z tych państw strasuburski Trybunał niezmiennie wydaje wyroki w analogicznych sprawach stwierdzając poważne i powtarzające się naruszenia praw człowieka. Helsińska Fundacja Praw Człowieka wskazuje, że Polska zalega z realizacją aż 760 wyroków i apeluje do premiera oraz marszałka Sejmu o podjęcie działań w celu wykonywania wyroków ETPC.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystąpiła do Premiera RP oraz Marszałka Sejmu RP nawiązująć do rezolucji 1787 (2011) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w sprawie wykonywania wyroków ETPC z 26 stycznia 2011 r. Na mocy rezolucji Polska została zakwalifikowana do grupy dziewięciu państw-stron Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, które nie wywiązują się należycie z obowiązku prawidłowego i niezwłocznego wdrażania wyroków ETPC do porządku krajowego.
Zdaniem Zgromadzenia Parlamentarnego RE taka sytuacja rodzi poważne konsekwencje w postaci podważenia zasady rządów prawa we wspomnianych krajach. Prowadzi ona również do naruszenia międzynarodowych zobowiązań dobrowolnie przyjętych przez państwa-strony Konwencji, które zagrażają skuteczności i efektywności europejskiego systemu ochrony praw człowieka.
Fundacja Helsińska przypomina polskim władzom, że w Komitecie Ministrów RE jest zarejestrowanych obecnie ponad 9.700 spraw zainicjowanych z powodu niewdrożenia przez państwa członkowskie RE do porządków krajowych wyroków ETPC, z czego aż ponad 760 spraw dotyczy niewłaściwej implementacji wyroków strasburskich przez Polskę. Jak wskazano w Rezolucji 1787 (2011), biorąc pod uwagę skalę naruszeń Konwencji największymi, najbardziej widocznymi problemami, z jakimi boryka się aktualnie Polska to wciąż przewlekłość postępowań toczących się przed sądami oraz organami administracji, a także długość stosowania tymczasowego aresztowania.
Innymi problemami, na które zwrócono uwagę w Raporcie Christosa Pourgouridesa1, przewodniczącego Komisji Spraw Prawnych i Praw Człowieka Zgromadzenia Parlamentarnego RE stanowiącym podstawę przyjętej Rezolucji 1787 (2011), to złe warunki panujące w więzieniach i aresztach śledczych dotyczących kwestii przeludnienia oraz efektywności i jakości opieki zdrowotnej świadczonej w polskich jednostkach penitencjarnych.
Zgromadzenie Parlamentarne RE wskazało w swej rezolucji, że czuje się zobowiązane do podjęcia wszelkich, niezbędnych działań mających pomóc państwom członkowskim w wywiązaniu się z ciążących na nich zobowiązań międzynarodowych, a także uzupełnić działania Komitetu Ministrów RE. Wskazano ponadto, że podjęcie stosowanych działań na poziomie krajowym, które nakierowane są na rozwiązanie problemów systemowych, o których mowa w Rezolucji 1787 (2011) może być bardziej efektywnym działaniem, niż te podejmowane przez Komitet Ministrów RE. Tym samym starania te doprowadzić mogą do skutecznego ograniczenia spraw kierowanych do ETPC przeciwko konkretnym państwom. Jako przykład Zgromadzenie Parlamentarne RE wskazało system wytworzony w Wielkiej Brytanii oraz Holandii.
W związku z powyższym - podkreślają autorzy apelu - Zgromadzenie Parlamentarne RE przedstawiło państwom członkowskim rekomendacje mające na celu wyeliminowanie przedmiotowego problemu. Wezwało te państwa do przyjęcia odpowiednich mechanizmów i procedur efektywnego nadzoru nad wykonywaniem przez państwo wyroków ETPC. Ponadto zaapelowało o wykonanie Rekomendacji Komitetu Ministrów dla państw członkowskich nr CM/Rec(2008)2 w sprawie zapewnienia efektywnych środków wewnętrznych w celu szybkiego wykonywania orzeczeń Trybunału. Zgromadzenie Parlamentarne RE wskazało również na potrzebę utworzenia jednego organu decyzyjnego, który na najwyższym szczeblu politycznym ponosiłby pełną odpowiedzialność za koordynację wszelkich procesów na poziomie krajowym dotyczących wykonywania przez państwo przyjętego na siebie zobowiązania w postaci przestrzegania orzeczeń strasburskich.
Helińska Fundacja Praw Człowieka podkreśliła również, że Zgromadzenie Parlamentarne RE wezwało władze krajowe do podjęcia wszelkich niezbędnych działań, by problem tak istotny jak uchylanie się od obowiązku pełnego i terminowego wdrażania wyroków ETPC wyrażony w Rezolucji 1787 (2011) został rozwiązany.
W związku z tym, Fundacja zaapelowała więc do premiera RP oraz marszałka Sejmu RP o podjęcie stosowanych działań rekomendowanych przez Zgromadzenie Parlamentarne RE.