PESEL jako identyfikator podatkowy, NIP zniknie za dwa lata

Wprowadzenie numeru PESEL jako identyfikatora podatkowego dla osób fizycznych nie prowadzących działalności i niebędących płatnikami podatku VAT, spowodują likwidację zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych. Administracja podatkowa będzie wykorzystywała w zamian za to dane z rejestru PESEL wyjaśnia Andrzej Parafianowicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Będzie to znaczące uproszczenie ewidencji, korzystne dla obywatela i urzędów.

Projekt nowelizacji ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz o zmianie innych ustaw zakłada usprawnienie, ujednolicenie i uproszczenie ewidencji. Projekt ma charakter techniczny i porządkujący. W projekcie Ministerstwo Finansów proponuje uregulowanie czterech następujących kwestii.

    Po pierwsze, przyjęcie już od 1 lipca br. numeru PESEL za identyfikator podatkowy dla osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej lub nie będących zarejestrowanymi podatnikami VAT. Jednocześnie projekt zakłada likwidację numeru NIP dla wyżej wymienionych osób od 1 stycznia 2013 r., to znaczy jedynym identyfikatorem podatkowym dla tych osób będzie numer PESEL. Ponadto od osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej lub nie będących zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT, którym NIP został nadany na podstawie obecnie obowiązujących przepisów, nie będzie można żądać tego numeru już od 1 lipca aż do 31 grudnia 2012 r., jeśli obowiązek przedstawiania tego numeru nie wynika z innych przepisów prawa. Dla pozostałych podmiotów identyfikatorem podatkowym pozostaje numer NIP.

    Po drugie, Ministerstwo Finansów proponuje odstąpienie od obowiązku dokonywania zgłoszeń aktualizacyjnych przez osoby fizyczne objęte rejestrem PESEL. Dotyczy to osób, o których wspomniano przy zwolnieniach z rejestracji NIP (nie prowadzą działalności gospodarczej i nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT). Za dokonanie aktualizacji adresu zamieszkania przez te osoby będzie się uznawać podanie takiego adresu w składanej deklaracji lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym. Oczywiście jednocześnie pozostawiono wyżej wymienionym osobom możliwość dokonania aktualizacji adresu miejsca zamieszkania na zgłoszeniu aktualizacyjnym, jak ma to miejsce obecnie.

    Po trzecie, nastąpi zmiana trybu nadania numeru NIP, tj. odstąpienie od wydawania decyzji administracyjnej i wykorzystanie współdziałania administracji publicznej – wyjaśnia minister Parafianowicz. - Ma to uprościć i skrócić proces wydawania NIP. W tej sytuacji nadawanie NIP będzie czynnością techniczną, a nie decyzją administracyjną.

    Po czwarte, MF proponuje uruchomienie centralnej rejestracji i utworzenie Centralnego Rejestru Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników na bazie posiadanych przez administrację publiczną aktualnych danych. Nowa centralna baza danych będzie kompletną i zintegrowaną w skali kraju ewidencją podatników, której administracja podatkowa w tej chwili nie posiada.

   W ten sposób znacząco zmieni się sposób obsługi podatnika. Osoby nie będą także musiały ubiegać się o nadawanie numeru NIP w przypadku podejmowania pierwszej pracy. Aktualnie administracja podatkowa posiada zarejestrowanych prawie 30 mln osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. W 2010 r. zgłoszenia identyfikacyjne złożyło ok. 1900 tys. osób, a aktualizacji dokonało ok. 1200 tys. osób.

    Proponowane przez rząd rozwiązania w prezentowanej ustawie mają przede wszystkim ułatwić życie obywateli, a także usprawnić pracę organów podatkowych.

Sejm po pierwszym czytaniu, skierował projekt do komisji sejmowej.