NSA: PiS musi ujawnić faktury wystawiane przez firmy zewnętrzne

Jeśli parta polityczna korzysta z państwowych subwencji i wydaje je na realizacje umów cywilnych i badania opinii, to faktury za te usługi są informacją publiczną i trzeba je ujawnić - stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.

Sieć Obywatelska Watchdog zwróciła się do partii politycznej - Prawo i Sprawiedliwość o udostępnienie informacji publicznej w postaci wszystkich faktur, jakie zostały opłacone przez nią w styczniu i lutym 2013 r. Sieć prosiła o ich przesłanie w wersji zeskanowanej na adres mailowy lub na płycie dvd lub CD na adres biura.

Odmowa udostępnienia danych
W piśmie z 26 czerwca 2013 r. Dyrektor Generalny partii odmówił udostępnienia faktur. Wyjaśnił, że żądanie nie mieści się w żadnej z kategorii uprawnień wymienionych w art. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Ponadto stwierdził, że umowy cywilnoprawne zawierane przez partie polityczne nie mają statusu dokumentów urzędowych. Tak więc umowa cywilnoprawna stanowi tzw. dokument prywatny i nie podlega ujawnieniu wedle ustawy o dostępie do informacji publicznej. Z oczywistych względów także faktury i wyniki badań opinii społecznej dokumentami urzędowymi nie są. Dyrektor Generalny stwierdził również, że zakres dokumentacji – w odniesieniu do części umów objętych wnioskiem – podlega tajemnicy przedsiębiorcy.

WSA uwzględnia skargę Sieci
W skardze na bezczynność partii skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, Sieć Obywatelska zarzuciła jej naruszenie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP i innych ustaw. WSA w wyroku z 15 listopada 2013 r. zobowiązał PiS do rozpoznania wniosku. Faktury, jakie zostały opłacone przez partię w styczniu i lutym 2013 r., są dokumentami zawierającymi informację o sprawach publicznych, tj. informację o wydatkowaniu przez partię polityczną środków finansowych, w tym pochodzących z budżetu państwa. Od tego wyroku partia się odwołała do Naczelnego Sądu Administracyjnego twierdząc, że pismo odmawiające udzielenia danych było decyzją administracyjną i o bezczynności mowy tu być nie może.
Przedstawiciel Watchdog powołał się z kolei na wyrok NSA z 27 czerwca 2013 r. w sprawie udostępnienia informacji na temat sposobu ustalania i wysokości składek członkowskich przez Prawo i Sprawiedliwość (sygn. I OSK 513/14).  Sąd uznał wówczas, że  uchwała Komitetu Politycznego partii na podstawie której ustala się wysokość składki jest informacją publiczną i jako taka podlega ujawnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

NSA oddala skargę PiS
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że pismo partii z 26 czerwca 2013 r. nie można uznać za decyzję, a więc słusznie sąd I instancji stwierdził bezczynność PiS. Jeśli zaś idzie o problem tajemnicy przedsiębiorcy, która byłaby ujawniona przy dostarczeniu skanów faktur za podpisane umowy, to trzeba mieć na uwadze cel ustawy - transparentność władzy publicznej - podkreśliła sędzia Małgorzata Jaśkowska.
Sąd zaznaczył, że dostęp do dokumentów urzędowych taki jak np. przeglądanie akt to nie to samo co udzielenie informacji na wniosek. Jeśli dokument mógł ujawnić tożsamość osób prywatnych ( np. skargi składane przez studentów na niewielkiej uczelni) to można odmówić ich udostępnienia. Ale w tym wypadku nie zachodzi taka sytuacja.
Sygnatura akt I OSK 564/14, wyrok z 2 października 2014 r.