Stowarzyszenie Zwykłe Mieszkańców Wsi Rabowice zwróciło się do burmistrza Swarzędza o uchylenie decyzji z 2007 r.
Burmistrz postanowił w marcu 2013 r., odmówić wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia lub uchylenia decyzji, która dotyczyła środowiskowych uwarunkowań na budowę hali. Produkcja w hali - zdaniem skarżących mieszkańców - powodowała hałas i zanieczyszczenie powietrza.
Przesłanki nie zostały spełnione
4 kwietnia 2013 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu wpłynęło zażalenie Stowarzyszenia na to postanowienie zawierające żądanie uchylenia postanowienia w całości. Organ odwoławczy stwierdził, że wszczęcie postępowania, czy dopuszczenie organizacji społecznej do postępowania, jakie toczy się przed organem administracyjnym w sprawie dotyczącej innej osoby, może nastąpić w przypadku spełnienia kumulatywnie dwóch
przesłanek określonych w art. 31 § 1 kpa, Są to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji oraz przemawia za tym interes społeczny. Spełnienie tych warunków podlega ocenie właściwego organu administracji. Niespełnienie chociażby jednego z nich powoduje, że organ administracji odmawia organizacji wszczęcia postępowania.
Argumenty SKO
W ocenie SKO w tej sprawie występuje pierwsza z przesłanek, ponieważ bardzo szeroko rozumiane cele stowarzyszenia określone w regulaminie mogłyby uzasadniać wszczęcie postępowania. Niemniej jednak nie jest dopuszczalna taka wykładnia art. 31 § 1 kpa, zgodnie z którą organ administracji publicznej byłby niejako automatycznie zobligowany do uwzględnienia żądania organizacji społecznej z tych tylko powodów, że jest ona formalnie organizacją społeczną.
Stowarzyszenie ograniczyło się bowiem do wskazania, że interes społeczny polega na "usunięciu z obrotu prawnego orzeczeń administracyjnych niezgodnych z prawem". Wniosek ten zatem nie został skonkretyzowany do określonej
sprawy. Stowarzyszenie powołało się bowiem jedynie na tak ogóle wartości jak usunięcie z obrotu prawnego orzeczeń
administracyjnych niezgodnych z prawem.
Argumenty Stowarzyszenia
Zdaniem Stowarzyszenia nie można zgodzić się z kluczowym zarzutem, że Stowarzyszenie nie wykazało interesu społecznego we wszczęciu postępowania o stwierdzenie wygaśnięcia lub uchylenia decyzji. Działania Stowarzyszenia
podejmowane od samego początku istnienia organizacji nie służyły i nie służą partykularnym interesom samej organizacji, a były i są podejmowane w interesie społecznym, albowiem w interesie społecznym jest usunięcie z obrotu prawnego orzeczeń administracyjnych, których usunięcie z obrotu prawnego tj. wygaśnięcia lub uchylenia, nakazują przepisy prawa w sytuacji niedopełnienia przez stronę określonych warunków i czynności wynikających z decyzji.
Udział organizacji społecznych we wszczęciu postępowania sprzyja realizacji podstawowych zasad postępowania administracyjnego. Służy on wzmocnieniu ochrony interesu społecznego i praworządności, a także przyczynia się do realizacji celów postępowania administracyjnego. Uciążliwości lub nawet zagrożenia związane z brakiem pasa zieleni
zimozielonej nisko i wysokopiennej wzdłuż granicy działki są tak oczywiste, że nie wymagają uzasadnienia - nikt przecież nie chce mieć "pod nosem pachnącego i hałaśliwego problemu".
Skarga Stowarzyszenia do WSA
WSA w wyroku z 12 grudnia 2013 r. podzieliło pogląd SKO i oddaliło skargę. Zdaniem sądu Stowarzyszenie nie wykazało
istnienia interesu społecznego uzasadniającego dopuszczenie go do udziału w sprawie na prawach strony. W konsekwencji wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia lub uchylenia decyzji.
Oddalenie kasacji
Stowarzyszenie wniosło Skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego zarzucają naruszenie przepisów dotyczących udziału stowarzyszeń. NSA jednak oddalił ją. Zdaniem sadu II instancji zarzut naruszenia art. 31 ust. 2 jest
niezasadny. Według tego przepisu " Organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej za
uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu.
Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie."
Jak powiedział sędzia Robert Sawula zażalenie Stowarzyszenia zostało złożone i rozpatrzone. Ocena WSA była trafna.
Udział organizacji społecznych w postępowaniu administracyjnym musi być dokonywane z ostrożnością. Jeśli
organizacja społeczna będzie dopuszczona do postepowania, to stanie się stroną, wiec takie dopuszczenie nie może być pochopne. _ niekiedy jest pokusa tworzenia organizacji, aby uzyskać uprawnienia procesowe - wyjaśniał sędzia sprawozdawca. A zatem sąd musi zbadać cele statutowe i interes społeczny.
W tym wypadku sąd II instancji nie dostrzegł konkretnych zapisów w statucie stowarzyszenia, i brzmiały one zbyt ogólnikowo " działania na rzecz dobra wsi".
- Uznanie interesu społecznego przy mgliście ustalonym celu organizacji społecznej nie jest wystarczające do dopuszczenia stowarzyszenia do postępowania administracyjnego - stwierdził NSA.
Sygnatura akt II OSK 509/14, wyrok NSA z 10 listopada 2015 r.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Postępowanie sądowoadministracyjne
|