W latach 90. trzy prowincje hiszpańskiego Kraju Basków (Álava, Vizcaya i Guipúzcoa) przyznały niektórym przedsiębiorstwom pomoc państwa w postaci obniżenia podstawy wymiaru podatku i ulgi podatkowej w wysokości 45 proc. kwoty inwestycji. Sześcioma decyzjami z dnia 11 lipca 2001 r. Komisja uznała tę pomoc za niezgodną z rynkiem wewnętrznym. Nakazała ona wówczas Hiszpanii zniesienie tego systemu pomocy i podjęcie wszelkich niezbędnych środków w celu odzyskania pomocy już wypłaconej beneficjentom. Stwierdziwszy, że nie cała ta pomoc została odzyskana, Komisja wniosła w 2003 r. do Trybunału Sprawiedliwości skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Trybunał w wyroku z dnia 14 grudnia 2006 r. (C-485/03 do C-490/03) orzekł, że Hiszpania uchybiła ciążącemu na niej obowiązkowi podjęcia środków niezbędnych w celu zastosowania się do wspomnianych decyzji Komisji.

Uznawszy, że Hiszpania nie wykonała w pełni wyroku z 2006 r., Komisja podjęła decyzję o wniesieniu w 2011 r. kolejnej skargi o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Komisja podnosi, że kwoty jeszcze nieodzyskane w chwili wniesienia skargi stanowiły ok. 87% całkowitej kwoty bezprawnie przyznanej pomocy podlegającej odzyskaniu. Następnie Komisja stwierdziła, że Hiszpania w pełni wykonała wyrok z 2006 r. w trakcie postępowania przed Trybunałem, skutkiem czego Komisja odstąpiła od żądania zasądzenia okresowej kary pieniężnej, podtrzymując jednocześnie żądanie zasądzenia ryczałtu, którego kwota powinna jej zdaniem być ustalona na ok. 65 mln EUR.

Trybunał w ogłoszonym dziś wyroku uznał, że Hiszpania nie wykonała prawidłowo wyroku z 2006 r. Trybunał zauważył bowiem, że w dniu 27 sierpnia 2008 r. (dniu upływu terminu wyznaczonego przez Komisję w uzasadnionej opinii wystosowanej do Hiszpanii w celu umożliwienia jej wykonania wyroku z 2006 r.) bezprawnie przyznana pomoc nie została w całości odzyskana przez władze hiszpańskie, jak władze te same przyznają.

W odpowiedzi na argument Hiszpanii Trybunał uznał, że nie jest jego zadaniem określenie w odniesieniu do każdej z sześciu decyzji z 2001 r., jakie kwoty nie zostały jeszcze odzyskane, lecz, iż to Hiszpania powinna zbadać indywidualną sytuację każdego z przedsiębiorstw, których dana pomoc dotyczy i obliczyć dokładną kwotę pomocy podlegającej odzyskaniu w zastosowaniu spornych decyzji.

Zważywszy na okoliczności niniejszej sprawy Trybunał uznał za uzasadnione zasądzenie od Hiszpanii zapłaty ryczałtu. Trybunał zauważył bowiem, że proces odzyskiwania bezprawnie przyznanej pomocy ciągnął się przez ponad pięć lat po ogłoszeniu wyroku z 2006 r. i nie było to zależne od trudności związanych z odzyskaniem pomocy. Ponadto bezprawnie przyznana pomoc okazuje się szczególnie szkodliwa dla konkurencji ze względu na wysokość jej kwoty i dużą liczbę beneficjentów, skutkiem czego wspomniani beneficjenci powinni byli zostać szybko pozbawieni przewagi, z której niezgodnie z prawem korzystali wobec swych konkurentów. Wreszcie Trybunał zauważył, że w odniesieniu do Hiszpanii wydano już wiele wyroków stwierdzających uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego ze względu na brak natychmiastowego i skutecznego odzyskania bezprawnie przyznanej pomocy. Według Trybunału takie powtarzanie się naruszeń po stronie państwa członkowskiego może wymagać podjęcia środków odstraszających, takich jak nałożenie ryczałtu.

Uznawszy, że ograniczenie naruszenia do jednego regionu autonomicznego nie może zmniejszyć wagi stwierdzonego uchybienia, Trybunał uznał za uzasadnione w świetle możliwości finansowych Hiszpanii zasądzenie od tego państwa zapłaty ryczałtu w wysokości 30 mln EUR.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-184/11 Komisja przeciwko Hiszpanii.

Źródło: www.curia.europa.eu