Zarząd Powiatu w Nysie wyznaczył jednego z nauczycieli do zastępowania dyrektora szkoły. Zobowiązał go jednocześnie do zwołania posiedzenia Rady Pedagogicznej, która miała zaopiniować kandydaturę nowego dyrektora szkoły.

Wojewoda wniósł o stwierdzenie nieważności tej uchwały, gdyż w dacie jej przyjęcia, stanowisko dyrektora pozostawała nieobsadzone. Wyjaśnił, że dopuszczalne jest wyznaczenie nauczyciela do zastępowania dyrektora szkoły wyłącznie w czasie jego nieobecności. Za taką sytuację nie można uznać nieobsadzenia tego stanowiska.

Czytaj w LEX: Powołanie i odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły i przedszkola >>>

Czytaj w LEX: Zastępstwo dyrektora szkoły i przedszkola >>>

 

 

Potrzeba zapewnienia prawidłowego funkcjonowania placówki

Odpowiadając na skargę wojewody powiat wniósł o jej oddalenie, wskazując, że uchwała została podjęta w stanie wyższej konieczności tj. zapobieżenia paraliżowi organizacyjnemu w szkole. Dotychczasowy dyrektor odszedł bowiem na emeryturę, a procedura wyłonienia nowego wymagała zaopiniowania jego kandydatury przez kuratora i Radę Pedagogiczną. O ile powiat dysponował już opinią kuratora, to wobec działań odchodzącego dyrektora szkoły, uniemożliwiającego zwołanie Rady, zmuszony był podjąć kroki zaradcze. Wyznaczony nauczyciel nie pełnił zatem obowiązków dyrektora, a jedynie zastąpił dyrektora w jednej konkretnie wskazanej przez powiat czynności tj. zwołaniu posiedzenia Rady Pedagogicznej. Bezpośrednio po tym jak zgromadzenie się odbyło i opinia została wydana, zarząd powołał nowego dyrektora szkoły na roczną kadencję.

Czytaj w LEX: Ocena pracy dyrektora od 1.09.2022 r. >>>

 

Zastępca wyłącznie wtedy, gdy dyrektora jest nieobecny

Sąd administracyjny pozostał głuchy na te argumenty i podzielił zapatrywanie wojewody. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 68 ust. 9 ustawy Prawo oświatowe, w przypadku nieobecności dyrektora szkoły lub placówki zastępuje go wicedyrektor, a w szkołach i placówkach, w których nie utworzono stanowiska wicedyrektora - inny nauczyciel tej szkoły lub placówki, wyznaczony przez organ prowadzący. Przepis ten znajduje zastosowanie wyłącznie w takich sytuacjach, gdy stanowisko dyrektora szkoły jest obsadzone, a jedynie jest on nieobecny w pracy. W tej sprawie powiat wydał jednak uchwałę o wyznaczeniu nauczyciela do zastępowania dyrektora tej placówki oświatowej w czasie kiedy stanowisko dyrektora nie było obsadzone. Tymczasem zgodnie z tym przepisem w pierwszej kolejności nieobecnego dyrektora zastępuje wicedyrektor, a dopiero w razie braku wicedyrektora, zastępstwo może pełnić inny nauczyciel tej szkoły wyznaczony przez organ prowadzący. Przy czym możliwości te odnoszą się wyłącznie do sytuacji "nieobecności", a nie - jak miało to miejsce w przedmiotowej sprawie - w ogóle nieobsadzenia stanowiska dyrektora.

Rację miał zatem wojewoda, że dyrektor nie mógł być w dniu 1 września 2021 r. nieobecny, skoro w tej dacie na tym stanowisku był wakat. Ustawodawca natomiast w sposób enumeratywny i kompletny wskazał nie tylko kolejność osób, które mogą zastępować nieobecnego dyrektora, ale przede wszystkim określoną sytuację prawną, w której przepis art. 68 ust. 9 ustawy Prawo oświatowego ma zastosowanie, określając ją wyłącznie jako "nieobecność" dyrektora. Co istotne, powiat nie podnosił zarzutów dotyczących błędnej wykładni tego przepisu przez wojewodę, a powoływał się wyłącznie na względy pozaprawne tzn. potrzebę zapewnienia prawidłowego funkcjonowania placówki.

Czytaj w LEX: Dostęp do informacji publicznej - obowiązki dyrektorów szkół i przedszkoli >>>

Czytaj w LEX: Podległość służbowa nauczycieli i pracowników niepedagogicznych >>>

Sąd uznał zatem argumentację powiatu za przekonywującą, ale stwierdził, że działania jakie może podejmować organ prowadzący szkołę mają swoje ograniczenia w obowiązujących przepisach prawa. Oznacza to, że organ prowadzący szkołę nie jest uprawniony do modyfikowania, czy też zmiany powszechnie obowiązujących przepisów prawa, a działanie takie, jak słusznie zauważył Wojewoda stanowi rażące naruszenie prawa.

Wyrok WSA w Opolu z 12 grudnia 2022 r. II SA/Op 97/22