W sytuacjach szczególnych, gdy np. ze względów kadrowych dyrektor nie może zapewnić, że praca nauczycieli opiekunów na wycieczce szkolnej nie przekroczy 40 godzin tygodniowo w 5-dniowym tygodniu pracy, trzeba się liczyć z obowiązkiem wypłacenia im dodatkowego wynagrodzenia. W takich przypadkach możliwe jest skorzystanie z jednej z dwóch możliwości, jakie dają przepisy szczególne regulujące wykonywanie zadań wykraczających poza zakres obowiązków pracowniczych.
Po pierwsze, można zawrzeć umowę cywilnoprawną (zlecenia, o dzieło), zgodnie z podpowiedzią MEN (odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej z 22.03.2011 r. na zapytanie nr 8791 w sprawie sytuacji w pomorskiej oświacie oraz wynagrodzeń nauczycieli, http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/54A9A86C).
Po drugie, w braku zawarcia takiej odrębnej umowy, w razie przekroczenia 40-godzinnego czasu pracy w ciągu 5 dni, nauczycielowi należy wypłacić wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, o którym mowa w art. 1511 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.) – dalej k.p. Stanowisko takie zajął Sąd Okręgowy w Gliwicach (VI P 165/07, http://prawo.rp.pl/artykul/765468.html), a także pośrednio MEN w stanowisku z 14.11.2011 r. w sprawie czasu pracy nauczyciela podczas wycieczki (http://prawo.rp.pl/artykul/765825.html?p=2), wskazując na konieczność skorzystania przez dyrektora z przepisów powszechnych (czyli kodeksu pracy) regulujących wykonywanie zadań wykraczających poza zakres obowiązków pracowniczych.
Przekroczenie 40-godzinnego tygodnia pracy nie uzasadnia natomiast wypłaty wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w rozumieniu art. 35 ust. 2 KN, ponieważ należy się ono tylko za zajęcia wynikające z organizacji pracy szkoły, czyli z planu nauczania, a do nich nie jest zaliczana praca w charakterze opiekuna wycieczki [rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podlaskiego z 2.04.2007 r. (NK.II.AŁ.0911-62/07), „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2007/4, poz. 72].
Godziny ponadwymiarowe czasem nie dla dyrektora>>
Konsekwencje finansowe dotyczą także przekroczenia obowiązującego nauczyciela pięciodniowego tygodnia pracy. Nauczycielom, którzy opiekowali się uczniami w czasie wycieczki w sobotę lub niedzielę, należy się inny dzień wolny od pracy w ciągu tego samego roku szkolnego, chyba że w szkole obowiązuje odmienny okres rozliczeniowy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeśli nie ma możliwości wykorzy-stania dnia wolnego w naturze, należy wypłacić odrębne wynagrodzenie w wysokości ustalonej za każdą godzinę według zasad dotyczących wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe [art. 42c ust. 3 KN; § 10 rozporządzenia MENiS z 31.01.2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 416 ze zm.)].
Rozliczenie godzin karcianych nie musi być trudne>>
Więcej w miesięczniku "Dyrektor Szkoły" nr 9/2015>>