Placówki feryjne
Zasady ustalania wymiaru urlopu
W przypadku nauczycieli placówek feryjnych wymiar urlopowy nie jest określony w dniach, czy też – jak w przepisach Kodeksu pracy – godzinowo, biorąc za podstawę wymiar urlopowy określony w art. 154 K.p. (20 dni lub 26 dni roboczych). Wynika to z faktu, iż przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm. – dalej K.N.) nie określają dokładnie czasu pracy nauczyciela. Ściśle określone są bowiem tylko godziny dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, w czasie których nauczyciel ma obowiązek prowadzić zajęcia z uczniami w szkole (tzw. pensum). Poza tymi godzinami, do czasu pracy nauczyciela zalicza się też
• inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów,
• zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Maksymalny wymiar czasu pracy, uwzględniający zarówno pensum obowiązkowe, jak i powyżej wymienione zajęcia, nie może przekraczać 40 godzin tygodniowo (art. 42 ust. 1 K.N.).
Dodatkowo praca w placówce, w której przewidziano ferie szkolne, odbywa się w okresach wyznaczonych przepisami o organizacji roku szkolnego.
W efekcie wymiar urlopowy nauczyciela szkoły feryjnej został określony organizacją roku szkolnego – zgodnie bowiem z art. 64 ust. 1 K.N. nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania. Z brzmienia wskazanego przepisu płyną następujące konsekwencje:
• do nauczycieli placówek feryjnych nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy,
• wymiar urlopu jest niezależny od wymiaru etatu danego nauczyciela,
• wszyscy nauczyciele wykorzystują urlop jednocześnie (w okresach wskazanych w odrębnych przepisach),
• co do zasady nie jest dopuszczalne udzielanie nauczycielowi urlopu w innym terminie niż okres feryjny,
• nauczyciel placówki feryjnej nie ma prawa do urlopu „na żądanie” o którym mowa w art. 1672 K.p.
Dla niemal wszystkich szkół organizację roku szkolnego wyznacza rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432, z późn. zm. – dalej r.o.r.s.).
Generalnie w szkołach zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym dniu września, a kończą w najbliższy piątek po dniu 18 czerwca danego roku, przy czym jeżeli pierwszy dzień września wypada w piątek lub sobotę, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w najbliższy poniedziałek po dniu 1 września (§ 2 ust. 1-1a r.o.r.s.).
Ferie szkolne, wyznaczające terminy urlopów nauczycielskich określa § 3 r.o.r.s., i tak:
• ferie zimowe trwają dwa tygodnie w okresie od połowy stycznia do końca lutego, przy czym szczegółowe terminy rozpoczęcia i zakończenia ferii zimowych w szkołach na obszarze poszczególnych województw ogłasza - po zasięgnięciu opinii wojewodów i kuratorów oświaty - minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, nie później niż do końca czerwca każdego roku poprzedzającego rok, w którym będą trwały ferie zimowe,
• ferie letnie (wakacje) rozpoczynają się w najbliższą sobotę po zakończeniu rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych i kończą się z dniem 31 sierpnia.
Należy pamiętać, że urlopy wykorzystywane są w okresie ferii. Przepisy o organizacji roku szkolnego przewidują jeszcze dwie przerwy świąteczne w roku, związane ze świętami Bożego Narodzenia i Nowym Rokiem oraz z Wielkanocą. Przerwy te nie są okresami urlopowymi dla nauczycieli, a stanowią jedynie dni wolne od zajęć dydaktycznych w szkołach. W czasie tych przerw nauczyciele mogą wykonywać prace inne niż zwykłe zajęcia z dziećmi i młodzieżą. Mogą to być zajęcia opiekuńczo-wychowawcze (np. dyżury świetlicowe, biblioteczne), wykonywanie zadań statutowych szkoły (np. uczestnictwo w radach pedagogicznych, jeżeli zostały one zwołane w tym okresie), czy wreszcie czynności związane z samokształceniem lub doskonaleniem zawodowym. W czasie tych przerw nauczyciel ma prawo uczestniczyć w kursach albo dokształcać się w domu. W ramach tego czasu nauczyciel może przygotowywać plan rozwoju zawodowego związany ze swoim awansem zawodowym, opracowywać autorskie programy lekcyjne, pisać lub recenzować podręczniki itp. Te wszystkie czynności będą jego czasem pracy – tyle że nie rejestrowanym i nie rozliczanym na bieżąco.
Analogiczne zasady obowiązują też przy udzielaniu urlopów nauczycielskich w innych szkołach i placówkach, do których nie mają zastosowanie przepisy r.o.r.s.
W przypadku szkół i placówek artystycznych, obowiązuje organizacja roku szkolnego wyznaczona rozporządzeniem Ministra Kultury z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie organizacji roku szkolnego w publicznych szkołach i placówkach artystycznych (Dz. U. Nr 82, poz. 761 ze zm. – dalej r.o.r.a.). Terminy ferii i przerw świątecznych są te same, jak w przypadku szkół „masowych” (por. § 2 r.o.r.a.).
Chociaż w czasie ferii nauczyciel powinien mieć udzielony urlop wypoczynkowy, to w myśl art. 64 ust. 2 K.N., w okresie feryjnym nauczyciel może zostać zobowiązany przez dyrektora do wykonywania następujących czynności, w okresie nie dłuższym niż łącznie 7 dni:
• przeprowadzanie egzaminów,
• prace związane z zakończeniem roku szkolnego i przygotowaniem nowego roku szkolnego,
• opracowywanie szkolnego zestawu programów oraz uczestniczenia w doskonaleniu zawodowym w określonej formie.
Wskazane 7 dni dotyczy całego roku szkolnego, a nie poszczególnych okresów feryjnych. Nie są to wyłącznie dni robocze, gdyż K.N. nie zawiera takiego ograniczenia.
Przykład
Dyrektor szkoły podstawowej zobowiązał Marcina W., nauczyciela wychowania fizycznego do uczestnictwa w 7-dniowym kursie trenerskim, który odbywał się w lutym, w czasie ferii zimowych. Marcin W. uczestniczył w tym kursie i otrzymał stosowne świadectwo. W bieżącym roku szkolnym dyrektor nie może już zobowiązać Marcina W. do prac wskazanych w art. 64 ust. 2 K.N, gdyż wykorzystał on limit 7 dni.
W okresie feryjnym, na podstawie art. 64 ust. 4 K.N. nauczyciel ma prawo do nieprzerwanego co najmniej 4-tygodniowego urlopu wypoczynkowego. W praktyce okres ten powinien przypadać na czas ferii letnich (wakacji). Trwają one bowiem ponad 2 miesiące (od II połowy czerwca do 31 sierpnia), czyli łącznie ok. 10 tygodni.
Przykład
Marian M., nauczyciel języka angielskiego w liceum został wyznaczony przez dyrektora do organizacji początku roku szkolnego. W czasie wakacji otrzymał też skierowanie na kurs doskonalący. Kurs odbył się w dniach 23-27 czerwca. Oznacza to, że Marian M. może przeznaczyć na przygotowanie początku roku szkolnego jedynie 2 dni.
Przykład
Eliza C. została wyznaczona do przeprowadzenia egzaminu poprawkowego dwójki uczniów, zagrożonych brakiem promocji do następnej klasy. Egzamin miał odbyć się w dniu 15 lipca.
Dodatkowo uczestniczyła w kursokonferencji w dniach 25-27 czerwca i 18-19 sierpnia. Ferie rozpoczęły się w 23 czerwca. W wypadku Elizy C., mimo uczestnictwa w pracach szkoły i doskonaleniu zawodowym, został zachowany okres 4-tygodniowego, nieprzerwanego urlopu od 15 lipca do 17 sierpnia.
Zasady ustalania wymiaru urlopu
W przypadku nauczycieli placówek feryjnych wymiar urlopowy nie jest określony w dniach, czy też – jak w przepisach Kodeksu pracy – godzinowo, biorąc za podstawę wymiar urlopowy określony w art. 154 K.p. (20 dni lub 26 dni roboczych). Wynika to z faktu, iż przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm. – dalej K.N.) nie określają dokładnie czasu pracy nauczyciela. Ściśle określone są bowiem tylko godziny dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, w czasie których nauczyciel ma obowiązek prowadzić zajęcia z uczniami w szkole (tzw. pensum). Poza tymi godzinami, do czasu pracy nauczyciela zalicza się też
• inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów,
• zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Maksymalny wymiar czasu pracy, uwzględniający zarówno pensum obowiązkowe, jak i powyżej wymienione zajęcia, nie może przekraczać 40 godzin tygodniowo (art. 42 ust. 1 K.N.).
Dodatkowo praca w placówce, w której przewidziano ferie szkolne, odbywa się w okresach wyznaczonych przepisami o organizacji roku szkolnego.
W efekcie wymiar urlopowy nauczyciela szkoły feryjnej został określony organizacją roku szkolnego – zgodnie bowiem z art. 64 ust. 1 K.N. nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania. Z brzmienia wskazanego przepisu płyną następujące konsekwencje:
• do nauczycieli placówek feryjnych nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy,
• wymiar urlopu jest niezależny od wymiaru etatu danego nauczyciela,
• wszyscy nauczyciele wykorzystują urlop jednocześnie (w okresach wskazanych w odrębnych przepisach),
• co do zasady nie jest dopuszczalne udzielanie nauczycielowi urlopu w innym terminie niż okres feryjny,
• nauczyciel placówki feryjnej nie ma prawa do urlopu „na żądanie” o którym mowa w art. 1672 K.p.
Dla niemal wszystkich szkół organizację roku szkolnego wyznacza rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432, z późn. zm. – dalej r.o.r.s.).
Generalnie w szkołach zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym dniu września, a kończą w najbliższy piątek po dniu 18 czerwca danego roku, przy czym jeżeli pierwszy dzień września wypada w piątek lub sobotę, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w najbliższy poniedziałek po dniu 1 września (§ 2 ust. 1-1a r.o.r.s.).
Ferie szkolne, wyznaczające terminy urlopów nauczycielskich określa § 3 r.o.r.s., i tak:
• ferie zimowe trwają dwa tygodnie w okresie od połowy stycznia do końca lutego, przy czym szczegółowe terminy rozpoczęcia i zakończenia ferii zimowych w szkołach na obszarze poszczególnych województw ogłasza - po zasięgnięciu opinii wojewodów i kuratorów oświaty - minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, nie później niż do końca czerwca każdego roku poprzedzającego rok, w którym będą trwały ferie zimowe,
• ferie letnie (wakacje) rozpoczynają się w najbliższą sobotę po zakończeniu rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych i kończą się z dniem 31 sierpnia.
Należy pamiętać, że urlopy wykorzystywane są w okresie ferii. Przepisy o organizacji roku szkolnego przewidują jeszcze dwie przerwy świąteczne w roku, związane ze świętami Bożego Narodzenia i Nowym Rokiem oraz z Wielkanocą. Przerwy te nie są okresami urlopowymi dla nauczycieli, a stanowią jedynie dni wolne od zajęć dydaktycznych w szkołach. W czasie tych przerw nauczyciele mogą wykonywać prace inne niż zwykłe zajęcia z dziećmi i młodzieżą. Mogą to być zajęcia opiekuńczo-wychowawcze (np. dyżury świetlicowe, biblioteczne), wykonywanie zadań statutowych szkoły (np. uczestnictwo w radach pedagogicznych, jeżeli zostały one zwołane w tym okresie), czy wreszcie czynności związane z samokształceniem lub doskonaleniem zawodowym. W czasie tych przerw nauczyciel ma prawo uczestniczyć w kursach albo dokształcać się w domu. W ramach tego czasu nauczyciel może przygotowywać plan rozwoju zawodowego związany ze swoim awansem zawodowym, opracowywać autorskie programy lekcyjne, pisać lub recenzować podręczniki itp. Te wszystkie czynności będą jego czasem pracy – tyle że nie rejestrowanym i nie rozliczanym na bieżąco.
Analogiczne zasady obowiązują też przy udzielaniu urlopów nauczycielskich w innych szkołach i placówkach, do których nie mają zastosowanie przepisy r.o.r.s.
W przypadku szkół i placówek artystycznych, obowiązuje organizacja roku szkolnego wyznaczona rozporządzeniem Ministra Kultury z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie organizacji roku szkolnego w publicznych szkołach i placówkach artystycznych (Dz. U. Nr 82, poz. 761 ze zm. – dalej r.o.r.a.). Terminy ferii i przerw świątecznych są te same, jak w przypadku szkół „masowych” (por. § 2 r.o.r.a.).
Chociaż w czasie ferii nauczyciel powinien mieć udzielony urlop wypoczynkowy, to w myśl art. 64 ust. 2 K.N., w okresie feryjnym nauczyciel może zostać zobowiązany przez dyrektora do wykonywania następujących czynności, w okresie nie dłuższym niż łącznie 7 dni:
• przeprowadzanie egzaminów,
• prace związane z zakończeniem roku szkolnego i przygotowaniem nowego roku szkolnego,
• opracowywanie szkolnego zestawu programów oraz uczestniczenia w doskonaleniu zawodowym w określonej formie.
Wskazane 7 dni dotyczy całego roku szkolnego, a nie poszczególnych okresów feryjnych. Nie są to wyłącznie dni robocze, gdyż K.N. nie zawiera takiego ograniczenia.
Przykład
Dyrektor szkoły podstawowej zobowiązał Marcina W., nauczyciela wychowania fizycznego do uczestnictwa w 7-dniowym kursie trenerskim, który odbywał się w lutym, w czasie ferii zimowych. Marcin W. uczestniczył w tym kursie i otrzymał stosowne świadectwo. W bieżącym roku szkolnym dyrektor nie może już zobowiązać Marcina W. do prac wskazanych w art. 64 ust. 2 K.N, gdyż wykorzystał on limit 7 dni.
W okresie feryjnym, na podstawie art. 64 ust. 4 K.N. nauczyciel ma prawo do nieprzerwanego co najmniej 4-tygodniowego urlopu wypoczynkowego. W praktyce okres ten powinien przypadać na czas ferii letnich (wakacji). Trwają one bowiem ponad 2 miesiące (od II połowy czerwca do 31 sierpnia), czyli łącznie ok. 10 tygodni.
Przykład
Marian M., nauczyciel języka angielskiego w liceum został wyznaczony przez dyrektora do organizacji początku roku szkolnego. W czasie wakacji otrzymał też skierowanie na kurs doskonalący. Kurs odbył się w dniach 23-27 czerwca. Oznacza to, że Marian M. może przeznaczyć na przygotowanie początku roku szkolnego jedynie 2 dni.
Przykład
Eliza C. została wyznaczona do przeprowadzenia egzaminu poprawkowego dwójki uczniów, zagrożonych brakiem promocji do następnej klasy. Egzamin miał odbyć się w dniu 15 lipca.
Dodatkowo uczestniczyła w kursokonferencji w dniach 25-27 czerwca i 18-19 sierpnia. Ferie rozpoczęły się w 23 czerwca. W wypadku Elizy C., mimo uczestnictwa w pracach szkoły i doskonaleniu zawodowym, został zachowany okres 4-tygodniowego, nieprzerwanego urlopu od 15 lipca do 17 sierpnia.