Czy składki na ubezpieczenie na życie z funduszem kapitałowym stanowią przychód pracownika? W jaki sposób należy opodatkować opisany przychód? Czy i w jaki sposób należy naliczać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne?
Składka na ubezpieczenie pracownika jest jego przychodem podlegającym sumowaniu z innymi przychodami ze stosunku pracy - podatek należy opłacać od sumy tych przychodów. Co do składek ZUS, to wszystko zależy od tego, czy mamy do czynienia programem emerytalnym i ile pracownik zarabia.
Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) za dochód będący podstawą wymiaru zaliczki na podatek dochodowy uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku pracy oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne, w części finansowanej przez pracownika. Jeżeli świadczenia w naturze, świadczenia ponoszone za podatnika lub inne nieodpłatne świadczenia przysługują podatnikowi za okres dłuższy niż miesiąc, przy obliczaniu zaliczek za poszczególne miesiące przyjmuje się ich wartość w wysokości przypadającej na jeden miesiąc. Jeżeli nie jest możliwe określenie, jaka część tych świadczeń przypada na jeden miesiąc, a doliczenie całej wartości w miesiącu ich uzyskania spowodowałoby niewspółmiernie wysoką zaliczkę w stosunku do wypłaty pieniężnej, zakład pracy, na wniosek podatnika, ograniczy pobór zaliczki za dany miesiąc i pobierze pozostałą część zaliczki w następnych miesiącach roku podatkowego.
O tym zatem w jakiej wysokości będzie naliczony podatek od składki na omawiane ubezpieczenie decyduje kilka czynników, w tym przede wszystkim fakt, czy pracownik przekroczył próg podatkowy w poprzednich miesiącach oraz czy w danym miesiącu uzyska inne świadczenia ze stosunku pracy. Co do zasady jednak podatek należało będzie ustalić według stawki 18%.

W omawianym przypadku prawdopodobnie mamy do czynienia z pracowniczym programem emerytalnym. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1207 z późn. zm.) - dalej u.p.p.e. - programy mogą być prowadzone w jednej z następujących form: funduszu emerytalnego; umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego; umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń w formie grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym; zarządzania zagranicznego. W myśl zaś art. 24 u.p.p.e. w przypadku pracowniczego programu emerytalnego składkę podstawową finansuje pracodawca, przy czym kwota wpłacanej składki podstawowej nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia uczestnika. Wysokość składki podstawowej ustala się: procentowo od wynagrodzenia albo
w jednakowej kwocie dla wszystkich uczestników, albo procentowo od wynagrodzenia, z określeniem maksymalnej kwotowej wysokości tej składki. Pracodawca nalicza i odprowadza składkę podstawową: w odniesieniu do składników wynagrodzenia należnych za okresy nie dłuższe niż miesiąc - w terminie wypłaty tych składników obowiązującym u pracodawcy, i odprowadza je w okresach miesięcznych; w odniesieniu do składników wynagrodzenia należnych za okresy dłuższe niż miesiąc - w terminie wypłaty tych składników, i odprowadza je również w tym terminie. Składka podstawowa nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. W efekcie: w zakresie składek ZUS wszystko zależy od wielkości wynagrodzenia pracownika - jeżeli pracownik zarabia powyżej 2857,14 zł, cała kwota składki jest zwolniona od składek ZUS (2857,14 zł * 7% = 200 zł).

Paweł Ziółkowski - specjalista z zakresu prawa pracy